Phân tích tác động của các nhân tố kinh tế vĩ mô đến chỉ số giá chứng khoán Việt Nam

B
B




G
G
I
I
Á
Á
O
O


D
D


C
C


V
V
À
À





À
À
O
O


T
T


O
O


T
T
R
R




N
N
G
G







I
I


H
H


C
C


K
K
I
I
N
N
H
H


T
T



T
T
H
H
À
À
N
N
H
H


P
P
H
H




H
H




C
C
H

H
Í
Í


M
M
I
I
N
N
H
H











B
B
Ù
Ù
I
I

T
T
H
H




T
T
H
H
Ù
Ù
Y
Y


T
T
R
R
A
A
N
N
G
G

PHỂN TệCH TÁC NG CA CÁC
NHỂN T KINH T V MÔ N CH
S GIÁ CHNG KHOÁN VIT NAM





L
L
U
U


N
N


V
V



N
N


T
T
H
H


C
C


S
S




K
K
I
I
N
N
H
H

T
T














T
T
P
P
.
.


H
H



C
C
h
h
í
í


M
M
i
i
n
n
h
h


-
-


N
N


m
m

2
2
0
0
1
1
3
3


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH








BỐI TH THỐY TRANG






PHỂN TệCH TÁC NG CA CÁC
NHỂN T KINH T V MÔ N CH
S GIÁ CHNG KHOÁN VIT NAM

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mƣ s: 60340201



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRN TH MNG TUYT






TP. H Chí Minh - Nm 2013
LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn là kt qu nghiên cu ca riêng tôi, không
sao chép ca ai. Ni dung lun vn có tham kho và s dng các tài liu,
thông tin đc đng ti trên các tác phm, tp chí và các trang web theo danh
mc tài liu tham kho ca lun vn.

TP.HCM, ngày tháng nm 2013
Tác gi lun vn

Bùi Th Thùy Trang





















MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các kỦ hiu, ch vit tt

Danh mc các bng biu
Danh mc các hình
M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V TÁC NG CA CÁC NHỂN T
KINH T V MÔ N CH S GIÁ CHNG KHOÁN 4
1.1. Tng quan v th trng chng khoán 4
1.1.1. Khái nim 4
1.1.2. Chc nng và vai trò ca TTCK 5
1.1.2.1 Chc nng ca TTCK 5 1.1.2.1 Chc nng ca TTCK
1.1.2.2. Vai trò ca th trng chng khoán 6
1.2. Ch s giá chng khoán
1.2.1. Khái nim 8
1.2.2. ụ ngha ch s giá chng khoán đn th trng chng khoán… 8
1.2.3. Các phng pháp tính 8
1.2.3.1. Phng pháp s bình quân gin đn 9
1.2.3.2. Ch s giá bình quân gia quyn 9
1.2.3.3. Ch s giá bình quân Fisher 12
1.2.3.4. Phng pháp bình quân nhân gin đn 12
1.3. Các nhân t nh hng đn ch s giá chng khoán 13
1.4. Tng quan các nghiên cu trc đây v tác đng ca các nhân t
kinh t v mô đn ch s giá chng khoán 15
1.4.1. Cung tin (M2) và ch s giá chng khoán 15
1.4.2. Ch s sn xut công nghip (IPI) và ch s giá chng khoán 16
1.4.3. Ch s giá tiêu dùng (CPI) và ch s giá chng khoán 18
1.4.4. T giá hi đoái (EX) và ch s giá chng khoán 20
1.4.5. Lãi sut (IR) và ch s giá chng khoán 22
1.4.6. Giá du (OIL) và ch s giá chng khoán 23
1.5. Mô hình và phng pháp nghiên cu tác đng ca các nhân t kinh
t v mô đn ch s giá chng khoán 25
1.5.1. Mô hình nghiên cu 25

1.5.2. Phng pháp phân tích 26
1.5.2.1. Kim đnh nghim đn v 26
1.5.2.2. Kim đnh mô hình VAR 28
1.5.2.3.Phân tích Variance Decomposition và Impulse Response
Function 28
Kt lun chng 1 29
CHNG 2: PHÂN TÍCH TÁC NG CA CÁC NHỂN T KINH T
V MÔ N CH S GIÁ CHNG KHOÁN VIT NAM 30
2.1. Tng quan th trng chng khoán Vit Nam 30
2.1.1.Gii thiu tng quan S giao dch chng khoán Thành ph H
Chí Minh 30
2.1.1.1. Lch s hình thành 30
2.1.1.2. Quy mô hot đng 31
2.1.2. Gii thiu tng quan S giao dch chng khoán Hà Ni 31
2.1.2.1. Lch s hình thành 31
2.1.2.2. Quy mô hot đng 33
2.2. Thc trng tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá
chng khoán Vit Nam 33
2.2.1. Giai đon t nm 2000 đn nm 2005 33
2.2.2. Giai đon t nm 2006 đn nm 2007 34
2.2.3. Giai đon t nm 2008 đn tháng 04/2013 39
2.3. Nghiên cu tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá
chng khoán Vit Nam 49
2.3.1. Ngun d liu và phng pháp x lý d liu 49
2.3.1.1. Ngun d liu 49
2.3.1.2. Phng pháp x lý d liu 51
2.3.2. Kt qu nghiên cu 52
2.3.2.1.Kt qu nghiên cu ti S giao dch chng khoán TP.H
Chí Minh 52
2.3.2.2.Kt qu nghiên cu ti S giao dch chng khoán Hà Ni 63

2.4. ánh giá chung tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá
chng khoán Vit Nam 74
Kt lun chng 2 78
CHNG 3: GII PHÁP HN CH S TÁC NG BT THNG
CA CÁC NHỂN T KINH T V MÔ NHM PHÁT TRIN TTCK
VIT NAM 79
3.1. nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam trong thi
gian ti 79
3.2. Gii pháp hn ch s tác đng bt thng ca các nhân t kinh t v
mô nhm phát trin TTCK Vit Nam 80
3.2.1.Nhóm gii pháp liên quan đn chính sách kinh t v mô 80
3.2.2. Nhóm gii pháp liên quan đn chính sách tin t và chính sách tài
khóa 83
3.2.3. Nhóm gii pháp liên quan đn hiu qu thông tin 84
3.2.4. Nhóm gii pháp liên quan đn cung cu chng khoán 86
3.2.5. Nhóm gii pháp liên quan đn ch s giá chng khoán 88
Kt lun chng 3 89
KT LUN 90
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC Kụ HIU, CH VIT TT

CK : Chng khoán
CPI : Ch s giá tiêu dùng theo tháng
CTCP : Công ty c phn
DN : Doanh nghip
EIA : C quan thông tin nng lng ca M
EX : T giá hi đoái
GSO : Tng cc thng kê Vit Nam
HASTC : Trung tâm giao dch chng khoán Hà Ni
HASTC-Index : Ch s giá chng khoán ca Trung tâm giao dch chng
khoán Hà Ni
HNX : S giao dch chng khoán Hà Ni
HNX-Index : Ch s giá chng khoán ti S giao dch chng khoán Hà
Ni
HOSE : S giao dch chng khoán TP. H Chí Minh

IMF : Qu Tin t Quc t
IPI : Ch s sn xut công nghip
IR : Lãi sut
M2 : Cung tin M2
NT : Nhà đu t
NHNN : Ngân hàng nhà nc
OIL : Giá du thô FOB giao ngay mi ngày trên th gii
TTCK : Th trng chng khoán
UBCKNN : y ban chng khoán nhà nc
VN : Vit Nam
VN-Index : Ch s giá chng khoán ti S giao dch chng khoán TP.
HCM
DANH MC CÁC BNG BIU

Bng 1.1 : Tóm tt khung lý thuyt các nhân t v mô và TTCK
Bng 2.1 : Mt s điu kin niêm yt c phiu ti HOSE VÀ HNX
Bng 2.2 : Các ch th tham gia và CK niêm yt trên TTCK Vit Nam
Bng 2.3 : Quy mô giao dch ca TTCK nm 2006, nm 2007
Bng 2.4 : Quy mô giao dch ca TTCK nm 2008, nm 2009
Bng 2.5 : Mt s ch tiêu kinh t v mô nm 2008, 2009 và nm 2010
Bng 2.6 : Quy mô giao dch TTCK Vit Nam nm 2011
Bng 2.7 : Thng kê th trng chng khoán quý 1/2013
Bng 2.8 : Tóm tt các bin trong mô hình nghiên cu
Bng 2.9 : Thng kê mô t các bin đc s dng trong mô hình (HOSE)
Bng 2.10 : Kt qu kim đnh Unit root – ADF (HOSE)
Bng 2.11 : Thng kê mô t các bin đc s dng trong mô hình (HNX)
Bng 2.12 : Kt qu kim đnh Unit root – ADF (HNX)
Bng 2.13 : Tng hp kt qu phân tích hàm phn ng đy và phân rã phng
sai

DANH MC CÁC HÌNH

Hình 2.1 : Quy mô th trng chng khoán Vit Nam nm 2006
Hình 2.2 : Din bin ch s VN-Index nm 2006
Hình 2.3 : Din bin ch s HASTC-INDEX nm 2006
Hình 2.4 : Din bin ch s VN-Index nm 2007
Hình 2.5 : Din bin TTCK Vit Nam t nm 2008 đn nm 2012
Hình 2.6 : Din bin điu chnh biên đ chng khoán nm 2008
Hình 2.7 : Các s kin chính tác đng đn TTCK Vit Nam nm 2009
Hình 2.8 : Din bin TTCK Vit Nam nm 2011
Hình 2.9 : Quy mô vn hóa TTCK nm 2012
Hình 2.10 : Din bin TTCK Vit Nam nm 2012
Hình 2.11 : Din bin TTCK Vit Nam t tháng 1-4/2013
Hình 2.12 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc t chính nó
Hình 2.13 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc cung tin (M2)
Hình 2.14 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc ch s sn xut công
nghip (IPI)
Hình 2.15 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc ch s giá tiêu dùng
(CPI)
Hình 2.16 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc t giá hi đoái (EX)
Hình 2.17 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc lãi sut (IR)

Hình 2.18 : Phn ng ca ch s VN-Index trc cú sc giá du (OIL)
Hình 2.19 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc t chính nó
Hình 2.20 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc cung tin (M2)
Hình 2.21 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc ch s sn xut
công nghip (IPI)
Hình 2.22 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc ch s giá tiêu dùng
(CPI)
Hình 2.23 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc t giá hi đoái
(EX)
Hình 2.24 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc lãi sut (IR)
Hình 2.25 : Phn ng ca ch s HNX-Index trc cú sc giá du (OIL)
Hình 2.26 : Mc vn hóa th trng/GDP ca TTCK Vit Nam so vi các
nc trong khu vc và mc trung bình th gii



1
M U


1. t vn đ nghiên cu:
 tt c các quc gia, khi sn xut hàng hóa phát trin đn giai đon
cao đòi hi s ra đi ca TTCK nh mt kênh huy đng vn trung và dài hn
cho nn kinh t, Vit Nam cng không phi ngoi l. Tri qua hn 13 nm
hot đng, cùng vi s phát trin ca nn kinh t th trng, TTCK Vit Nam
đã có nhng đóng góp nht đnh cho nn kinh t nh to kênh huy đng
ngun vn khng l tài tr cho nn kinh t, nâng cao hiu qu sn xut kinh
doanh ca các DN tham gia niêm yt trên th trng, giúp Nhà nc thc hin
chc nng điu tit kinh t v mô… Tuy nhiên, th trng vn tim n nhng
bin đng bt thng và có nhiu ri ro nh hng đn tâm lý ca các nhà

đu t khi tham gia th trng. S thng trm ca th trng do tác đng ca
nhiu nhân t trong đó không th loi tr tác đng ca các nhân t kinh t v
mô.
Do đó, vic nghiên cu, tìm hiu mc đ nh hng ca các nhân t
kinh t v mô đn th trng chng khoán, c th là s bin đng ch s giá
chng khoán t đó đa ra nhng nhn đnh và đ xut các ý kin mi, hu ích
cho vic xây dng, hoàn thin các chính sách điu hành và qun lý kinh t v
mô góp phn phát trin TTCK Vit Nam là vic làm ht sc quan trng và
cn thit trong bi cnh nn kinh t đang gp nhiu khó khn và th thách
nh hin nay. T nhng suy ngh trên, tác gi xin chn đ tài: “Phân tích tác
đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch s giá chng khoán Vit Nam”
làm đ tài nghiên cu cho lun vn tt nghip cao hc ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Lun vn tp trung gii quyt nhng vn đ sau:

2
- Xác đnh các nhân t kinh t v mô và mc đ tác đng ca các nhân
t đn ch s VN-Index ti S giao dch chng khoán TP.HCM và ch s
HNX-Index ti S giao dch chng khoán Hà Ni.
- Vn dng tác đng ca các nhân t kinh t v mô t đó đa ra các
chính sách góp phn phát trin TTCK Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu là các nhân t kinh t v mô nh hng đn th
trng chng khoán Vit Nam
- Phm vi nghiên cu là d liu đc ly theo tháng t khi TTCK Vit
Nam mi hình thành cho đn tháng 04/2013, c th nh sau: đi vi ch s
VN-Index là t tháng 7/2000 đn tháng 04/2013 (154 quan sát) và ch s
HNX-Index là t tháng 07/2005 đn tháng 04/2013 (94 quan sát).
4. Phng pháp nghiên cu:
Da trên khung lý thuyt ca các bài nghiên cu thc nghim trên th

gii v tác đng các nhân t kinh t v mô đn TTCK cng nh đ phù hp
vi đc thù v thông tin và kinh t ti Vit Nam, 6 nhân t sau đây đc chn
đ xem xét mi tng quan vi TTCK Vit Nam gm: ch s giá tiêu dùng
(đi din cho lm phát), ch s sn xut công nghip (đi din cho hot đng
kinh t thc), t giá hi đoái, cung tin, lãi sut và giá du.
D liu th hin tình hình TTCK Vit Nam là ch s VN-Index và ch
s HNX-Index theo tháng, trong đó hai ch s này đc tính là trung bình ca
ch s đóng ca cui mi ngày giao dch trong tháng, đ phn ánh xác thc và
gim s sai lch so vi vic ly ch s đu tháng hoc cui tháng.
D liu đc thu thp theo tháng t các ngun sau: Qu Tin t Quc
t (IMF), Ngân hàng nhà nc VN (SBV), Tng cc Thng kê VN (GSO),
C quan thông tin nng lng M (EIA), S giao dch chng khoán TP.HCM
(HOSE) và S giao dch chng khoán Hà Ni (HNX).

3
Lun vn áp dng các kim đnh sau: kim đnh nghim đn v đ tránh
hin tng hi quy gi, kim đnh mô hình VAR xác đnh h s tng quan
trong mi quan h đa chiu gia các nhân t kinh t v mô và ch s giá chng
khoán, phân tích phân rã phng sai và hàm phn ng đy đ thy đc mc
đ nh hng gia ch s giá chng khoán và các bin kinh t v mô.
5. ụ ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu:
- ụ ngha khoa hc:  tài đi vào nghiên cu các nhân t kinh t v mô
nh hng đn ch s giá chng khoán Vit Nam.
- Ý ngha thc tin: Xác đnh các nhân t kinh t v mô nh hng đn
ch s giá chng khoán và mc đ nh hng đ t đó đa ra các kin ngh và
gii pháp phát trin th trng chng khoán Vit Nam.
6. Kt cu đ tài:
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu đ tài bao gm:
Chng 1: Tng quan v các nhân t kinh t v mô đn ch s giá
chng khoán.

Chng 2: Phân tích tác đng ca các nhân t kinh t v mô đn ch s
giá chng khoán Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp hn ch s tác đng bt thng ca các nhân t
kinh t v mô nhm phát trin TTCK Vit Nam.









4
CHNG 1: TNG QUAN V TÁC NG CA CÁC NHỂN T
KINH T V MÔ N CH S GIÁ CHNG KHOÁN

1.1. Tng quan v th trng chng khoán:
1.1.1. Khái nim:
Th trng chng khoán trong điu kin ca nn kinh t hin đi, đc
quan nim là ni din ra các hot đng giao dch mua bán các loi chng
khoán n trung và dài hn. Vic mua bán này đc tin hành  th trng s
cp khi ngi mua mua đc chng khoán n ln đu t nhng ngi phát
hành, và  th trng th cp khi có s mua đi bán li các chng khoán n đã
đc phát hành  th trng s cp. Nh vy, xét v mt hình thc, TTCK ch
là ni din ra các hot đng trao đi, mua bán, chuyn nhng các loi chng
khoán n. Nhng xét v mt bn cht thì:
- TTCK là ni tp trung và phân phi các ngun vn tit kim. Tp
trung các ngun tit kim đ phân phi li cho nhng ai mun s dng các
ngun tit kim đó theo giá mà ngi s dng sn sàng tr và theo phán đoán

ca th trng v kh nng sinh li t các d án ca ngi s dng. Chuyn
t t bn s hu sang t bn kinh doanh.
- TTCK là đnh ch tài chính trc tip: c ch th cung và cu vn đu
tham gia vào th trng mt cách trc tip. Ngc vi cách tài tr gián tip
đc thc hin thông qua các trung gian tài chính, nhng ngi có vn khi có
đ điu kin môi trng tài chính, pháp lý,…s trc tip đu t vào sn xut,
kinh doanh không cn qua các trung gian tài chính mà chuyn vn thông qua
TTCK, mt th trng dn vn trc tip t ngi có vn sang ngi cn vn
theo nguyên tc đu t, các ch th đu t đã thc s gn quyn s dng và
quyn s hu v vn, nâng cao tim nng qun lý vn.

5
Nh vy, TTCK thc cht là ni din ra quá trình vn đng ca t bn
tin t, phn ánh các quan h trao đi, mua bán quyn s hu t liu sn xut
và vn bng tin, tc là mua bán quyn s hu vn. Nó là kênh dn vn trc
tip, chuyn tin tit kim ca nhng ch th thng d vn đn nhng ni
thiu ht vn. Qua đó, TTCK góp phn cân đi gia tit kim và đu t, đóng
góp vào s tng trng kinh t bng cách m rng khi lng tit kim và
đu t.
1.1.2. Chc nng và vai trò ca th trng chng khoán:
1.1.2.1. Chc nng ca th trng chng khoán:
Là mt đnh ch tài chính quan trng trong nn kinh t th trng,
TTCK đc nhìn nhn vi hai chc nng c bn, đó là: tp trung huy đng
vn đu t và điu tit các ngun vn trong nn kinh t.
- Tp trung huy đng vn đu t cho nn kinh t: Thông qua các giao
dch đc thc hin trên TTCK s cp, các ngun vn tm thi nhàn ri trong
dân c, trong các t chc chính tr, các t chc xã hi… đc huy đng và tp
trung đ to vn cho t chc phát hành.
- iu tit các ngun vn trong nn kinh t: TTCK nói chung, TTCK
th cp nói riêng là ni to tính thanh khon cho các loi chng khoán. Thông

qua th trng này NT có th thu hi vn hoc chuyn vn đu t mt cách
d dàng thông qua hot đng mua và bán các loi chng khoán. Mt khác,
trong nn kinh t th trng, bên cnh nhng DN thành đt, không ít DN có
hiu qu kinh doanh thp kém, thm chí có nguy c phá sn. Nhng DN này
có th phi chp nhn gii pháp thu hp phm vi kinh doanh  mt lnh vc
nào đó bng cách rút bt vn đu t khi các hot đng sn xut kinh doanh
ca DN đ đu t vào mt lnh vc khác thông qua vic mua các chng khoán
đang đc giao dch trên TTCK. iu đó cùng đng ngha vi vic vn đu

6
t t phát điu tit t các ngành, các lnh vc có hiu qu s dng thp sang
các ngành, các lnh vc có hiu qu s dng cao hn.
1.1.2.2. Vai trò ca th trng chng khoán:
Vic to lp và phát trin TTCK có ý ngha rt quan trng trong s
nghip phát trin kinh t ca các nc có nn kinh t th trng. Nó là kênh
b sung ngun vn trung và dài hn cho nn kinh t. Tuy nhiên, nu không có
đy đ các điu kin cn thit đ đm bo cho s tn ti và phát trin thì
TTCK cng có th gây nên nhng tác hi khôn lng đi vi nn kinh t - xã
hi. Chính vì th, nhn thc đc đy đ vai trò ca TTCK có mt ý ngha
quan trng trong vic s dng th trng và xây dng chính sách qun lý th
trng mt cách hu hiu. TTCK có vai trò ch yu sau:
- TTCK là kênh huy đng, tp trung và luân chuyn vn linh hot ca
nn kinh t: Trong nn kinh t th trng, TTCK đc xem nh mt trung
tâm thu gom mi ngun vn tit kim ln nh ca tng h dân c, các ngun
vn tm thi nhàn ri trong các DN, các t chc tài chính và t nc
ngoài…to thành mt ngun vn khng l tài tr cho nn kinh t, mà các
kênh tài chính khác không làm đc.
- TTCK góp phn kích thích cnh tranh, nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh ca các DN: Quy đnh ca TTCK bt buc các DN tham gia th
trng phi công b công khai, minh bch tình hình tài chính, kt qu kinh

doanh hàng quý, hàng nm trc công chúng, đ công chúng có th nhn
đnh, đánh giá đc công ty. Bên cnh đó, vic mua bán c phiu ca công ty
mt cách t do, khin ngi có c phiu tr thành ch s hu ca công ty.
Nh đó, h có th kim soát công ty và nhn bit đc kh nng hot đng
ca công ty qua s chp nhn ca TTCK. Chính nhng điu này buc các DN
phi tính toán k lng trong vic huy đng và s dng vn, qua đó góp phn
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca DN.

7
- TTCK góp phn đa dng hóa các hình thc đu t và huy đng vn
trong nn kinh t: Vi mt h thng các loi chng khoán khác nhau ca
nhiu ngành kinh t và các ch th khác nhau, ngi tit kim có th t mình
la chn, hoc thông qua nhng nhà tài chính chuyên môn la chn nhng
hình thc đu t thích hp nht. Nh vy, vn nhàn ri trong xã hi s đc
thu hút vào công cuc đu t. Vn đu t sinh li, càng kích thích ý thc tit
kim và đu t trong dân chúng.
ng thi, nh s phát trin ca TTCK, các ch th thiu vn có thêm
mt s la chn kênh huy đng vn: hoc là phát hành chng khoán qua
TTCK, hoc huy đng vn t các t chc tín dng - mt kênh huy đng vn
truyn thng và tng đi ph bin. V mt lý thuyt, huy đng vn qua phát
hành chng khoán là mt phng pháp hiu qu vì ngi cn vn s nhn
đc vn trc tip t ngi cung vn, nên có th gim đc chi phí huy đng
vn, điu này còn tùy thuc vào tính hiu qu, s phát trin ca TTCK và
điu kin thc t ca t chc phát hành,…
- TTCK là công c hu hiu giúp nhà nc thc hin chc nng điu
tit v mô nn kinh t: Thông qua TTCK, chính ph có th mua và bán trái
phiu chính ph đ to ra ngun thu bù đp thiu ht ngân sách và qun lý
lm phát. Ngoài ra, chính ph cng có th s dng mt s bin pháp, chính
sách tác đng vào TTCK nhm đnh hng đu t, đm bo s phát trin cân
đi ca nn kinh t,…

- TTCK là công c góp phn thúc đy quá trình hi nhp kinh t quc
t: TTCK là công c cho phép va thu hút, va kim soát vn đu t nc
ngoài mt cách hu hiu, vì nó hot đng theo nguyên tc công khai. Tính
chuyên nghip ca các NT nc ngoài s góp phn tng bc làm thay đi
t duy trong đu t kinh doanh, đi mi c ch qun lý theo xu hng qun lý
hin đi, tng bc góp phn khc phc tình trng đu t thiu thông tin hoc

8
thông tin không chính xác, đu t theo trào lu đám đông ca các NT trong
nc. Hot đng mua bán chng khoán ca các NT nc ngoài làm tng
tính sôi đng ca th trng, qua đó góp phn quan trng vào s phát trin
TTCK ca các nc, đc bit là ti các nc mi ni.
Ngoài ra, TTCK còn có các vai trò tích cc khác nh: đm bo tính
thanh khon cho chng khoán, làm gim áp lc lm phát, thúc đy c phn
hóa DN nhà nc,…
1.2. Ch s giá chng khoán:
1.2.1. Khái nim:
Ch s giá chng khoán là ch s giá bình quân ca các loi chng
khoán giao dch trên TTCK ti mt thi đim.
1.2.2. ụ ngha ch s giá chng khoán đn th trng chng khoán:
Ch s giá phn ánh xu hng vn đng chung ca toàn b th trng
nên nó là mt thông tin không th thiu trong bt c mt thông báo nào v
hot đng giao dch trên TTCK.
Ch s giá chng khoán rt quan trng đi vi nhng ngi tham gia
TTCK đc bit là trong th trng c phiu. Ch s gia tng cho thy toàn b
hoc phn ln các c phiu tng giá, ngc li ch s giá gim chng t các
c phiu đang gim giá. Din bin ch s giá chng khoán có mi quan h
tng đi cht ch vi tình hình kinh t và các chính sách v mô. Trong nhng
thi kì kinh t tng trng thun li, ch s giá thng tng và ngc li.
Ch s giá chng khoán cng có ý ngha rt quan trng đi vi vic đa

ra quyt đnh đu t, thông qua nó nhà đu t s có cái nhìn tng quát v th
trng, trên c s đó đa ra nhng quyt đnh đu t mang tính chin lc và
dài hn ch không ch nhm mc đích kim li t nhng bin đng giá tm
thi.
1.2.3. Các phng pháp tính:

9
Hin nay các nc trên th gii thng dùng 4 phng pháp đ tính ch
s giá chng khoán, đó là:
1.2.3.1. Phng pháp s bình quân gin đn:
Phng pháp tính giá bình quân gin đn cng thng đc áp dng.
Công thc đn gin là ly tng th giá ca chng khoán chia cho s chng
khoán tham gia tính toán:
p
i

I
p
=
n
Trong đó:
I
p
: giá bình quân
p
i
: giá ca chng khoán i
n: s lng chng khoán đa vào tính toán
Các ch s h Dow Jone ca M, Nikkei 225 ca Nht, MBI ca ụ áp
dng phng pháp này. Phng pháp này s tt khi mc giá ca các c phiu

tham gia niêm yt khá đng đu, hay đ lch chun (
) ca nó thp.
1.2.3.2. Ch s giá bình quân gia quyn:
Là ch s giá bình quân đc tính có s tham gia ca khi lng, có
ngha là bin đi giá ca nhng nhân t có t trng khi lng trong tng th
càng ln thì nh hng càng nhiu đn ch s giá chung và ngc li.

I =

Trong đó:
I: ch s giá bình quân gia quyn
p
t :
giá thi k báo cáo
p
o
: giá thi k gc
n
i 1
(q x p
t
)
n
i 1
(q x p
o
)

10
q: khi lng (quyn s) có th theo thi k gc hoc thi k báo cáo,

cng có th là c cu ca khi lng
u đim: có đ cp đn quyn s trong quá trình tính toán. Phng
pháp tính phc tp hn phng pháp bình quân gin đn.
Nhc đim: do chn r đi din theo nhiu tiêu thc và mi tiêu thc
cng có u nhc đim riêng, nên trong nhiu trng hp ch s này không
phn ánh đúng tình hình giao dch ca th trng.
Theo phng pháp tính bình quân gia quyn:
- Chn q theo thi kì gc thì là phng pháp Laspeyres
- Chn q theo thi kì tính toán thì là phng pháp Paasche
Phng pháp Laspeyres
Ch s giá bình quân Laspeyres là ch s giá bình quân gia quyn giá
tr, ly quyn s là s c phiu niêm yt thi kì gc. Nh vy, kt qu s ph
thuc vào c cu quyn s thi k gc:



I
L
=

Trong đó:
I
L
: ch s giá bình quân Laspeyres
p
t :
giá thi k t
p
o
: giá thi k gc

q
o
: khi lng (quyn s) thi k gc hoc c cu ca khi lng (s
lng c phiu niêm yt) thi k gc
i: s c phiu i tham gia tính ch s giá
n: s lng c phiu đa vào tính ch s
n
i 1
(q
o
x p
t
)
n
i 1
(q
o
x p
o
)

11
u đim: không phi theo dõi liên tc s bin đng ca quyn s, vì
quyn s gc đã có sn ngay  ln tính đu tiên
Nhc đim: không cp nht đc s thay đi ca khi lng trong
quá trình giao dch, mua bán
Có ít nc áp dng phng pháp này, đó là ch s FAZ, DAX ca c
Phng pháp Paasche:
ây là loi ch s giá thông dng nht và nó là ch s giá bình quân gia
quyn giá tr vi quyn s là s lng chng khoán niêm yt thi kì tính toán.

Kt qu tính s ph thuc vào c cu quyn s thi k tính toán:

I
p
=

Trong đó:
I
p
: ch s giá Paasche
p
t :
giá thi k t
p
o
: giá thi k gc
q
t
: khi lng (quyn s) thi đim tính toán (t) hoc c cu ca khi
lng thi đim tính toán
i: s c phiu i tham gia tính ch s giá
n: s lng c phiu đa vào tính ch s
u đim: Phi thng xuyên cp nht khi lng hàng hóa thi kì báo
cáo, và vì th kh nng phn ánh bin đng ca th trng tt hn.
Nhc đim: Phi thng xuyên cp nht quyn s (t trng) và
phng pháp tính cng phc tp hn.
Các ch s KOSPI (Hàn Quc), S&P 500 (M), FTSE 100 (Anh),
TOPIX (Nht), CAC (Pháp), TSE (ài Loan), Hangseng (HongKong),…áp
dng phng pháp này.
n

i 1
(q
t
x p
t
)
n
i 1
(q
t
x p
o
)

12
1.2.3.3. Ch s giá bình quân Fisher
Ch s giá bình quân Fisher là ch s giá bình quân nhân gia ch s
giá Paasche và ch s giá Laspayres:
I
F
=
L
xI
P
I

Trong đó:
I
F
: ch s Fisher

I
P
: ch s Paasche
I
L
: ch s Laspayres
Giá tr ch s tính toán ra ph thuc vào quyn s ca 2 thi k: kì gc
và kì tính toán
u đim: Loi tr đc nhc đim ca phng pháp Paasche và
phng pháp Laspayres mc phi.
V mt lý lun có phng pháp này nhng trong thng kê không thy
nó áp dng  bt kì quc gia nào
1.2.3.4. Phng pháp bình quân nhân gin đn
I
p
=
n
i
i
P
1

Chúng ta ch nên dùng loi ch s này khi đ lch chun (
) khá cao,
cao
Các ch s: Value line (M), FT 30 (Anh) áp dng phng pháp bình
quân nhân đn gin này.
Tuy nhiên v mt lý lun, chúng ta có th tính toán theo phng pháp
bình quân cng hoc bình quân nhân gia quyn vi quyn s là s chng
khoán niêm yt.

Quyn s thng đc dùng trong tính toán là s chng khoán niêm
yt. Riêng  ài Loan h dùng s chng khoán trong lu thông làm quyn s,
bi vì t l đu t ca công chúng  nc này rt cao (80 - 90%).

13
1.3. Các nhân t nh hng đn ch s giá chng khoán:
- S tin trin ca nn kinh t quc dân: Thông thng, ch s giá
chng khoán có xu hng tng khi nn kinh t phát trin (và có xu hng
gim khi nn kinh t yu đi). Bi khi đó, kh nng v kinh doanh có trin
vng tt đp, ngun lc tài chính tng lên đng thi trc trin vng v li
tc tng lai, ngi dân hn ch tiêu dùng hin ti đ có tích ly cho đu t
và nh vy, khi lm phát cao ngi dân vn có tích ly nhng s cân nhc v
hng đu t: mua c phiu, trái phiu hay gi ngân hàng.
- Lm phát: Lm phát gia tng là du hiu cho thy, s tng trng ca
nn kinh t s không bn vng, lãi sut s tng lên, kh nng thu li nhun
ca DN b h thp khin ch s giá chng khoán b gim. Lm phát càng thp
thì càng có nhiu kh nng ch s giá chng khoán tng giá và ngc li.
Biu hin ca lm phát là giá c mi hàng hóa tng liên tc và kéo dài.
i vi s tng giá ca mt mt hàng c th, nó s nh hng đn giá c
phiu có liên quan mt hàng đó. Ví nh giá du tng thì giá xng tng, dn
đn chi phí chuyên ch cng tng lên. iu này đn lt nó li làm tng giá
mi th đc chuyên ch. Và nhng c phiu thuc ngành vn chuyn có s
dng xng du hoc nhng c phiu ca DN l thuc vào xng du s bin
đng (thng s gim xung)
- Tình hình bin đng ca lãi sut: Lãi sut tng làm tng chi phí vay
đi vi DN. Chi phí này đc chuyn cho các c đông vì nó s h thp li
nhun mà DN dùng đ thanh toán c tc. Cùng lúc đó, c tc hin có t c
phiu thng s t ra không my cnh tranh đi vi NT tìm li tc, s làm
h chuyn hng sang tìm ngun thu nhp tt hn  bt kì ni nào có lãi sut
cao. Hn na, lãi sut tng còn gây tn hi cho trin vng phát trin ca DN

vì nó khuyn khích doanh nghip gi li tin nhàn ri, hn là liu lnh dùng

14
s tin đó m rng sn xut kinh doanh. Chính vì vy, lãi sut tng s dn đn
ch s giá chng khoán gim và ngc li.
Tuy nhiên, s dao đng ca lãi sut không phi luôn đc tip theo bi
s phn ng tng đng và trái ngc ca ch s giá chng khoán. Ch khi
nào lãi sut phn ánh xu hng ch đo trong lm phát, nó mi tr thành
thc đo hiu qu s dao đng ca TTCK. Lãi sut có xu hng gim khi lm
phát gim và lm phát gim khin ch s giá chng khoán tng cao hn.
Ngc li, lm phát tng cùng vi lãi sut, ch s giá chng khoán s gim.
Nhng nu lm phát không phi là mt vn đ nghiêm trng và lãi sut tng,
đu t vào TTCK thng mang li nhiu lãi. Bi vì trong trng hp này lãi
sut tng là do nn kinh t tng trng.
- T giá hi đoái: Nu DN nhp khu s dng nhiu chi phí nhp khu
cho đu vào trong sn phm ca h. S gia tng chi phí trong sn phm do
đng tin trong nc đc đnh giá thp có th làm cho doanh thu ca các DN
nhp khu b st gim, điu này làm cho giá chng khoán ca các DN nhp
khu s gim và ngc li trong trng hp đng tin trong nc đc đnh
giá thp thì các DN xut khu s tng giá chng khoán.
- Giá du: là mt hàng hóa đu vào quan trng ca các ngành sn xut,
vic tng giá du s có nhng nh hng nht đnh ti vic tng chi phí ca
các DN và nn kinh t, qua đó làm gim li nhun ca các DN. Tuy nhiên,
điu này ngc li vi các DN xut khu du, vic tng giá du s mang li
nhiu li nhun cho các DN xut khu du t đó làm tng giá chng khoán ti
các DN này.
- Cung tin: khi có mt s gia tng trong cung tin s làm gia tng
thanh khon và tín dng cho nhà đu t c phiu dn đn ch s giá chng
khoán s cao hn.