GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.PDF

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HCM




NGỌăPHNGăLOAN


GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNG
CÁCăCỌNGăTYăCHNGăKHOÁNăVITăNAM


Chuyên ngành: Tài Chính ậ Ngân Hàng
Mư s: 60304102


LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC:ă
TS.ăTHỂNăTHăTHUăTHY



TP. H Chí Minh ậ Nm 2012


LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan đ tài ắGii pháp nâng cao hiu qu hotăđng các công ty
chng khoán VităNam” là công trình nghiên cu do tôi thc hin, vi s hng dn,
h tr t Cô TS. Thân Th Thu Thy. Các ni dung và kt qu nghiên cu trong lun
vn này là trung thc và cha tng đc ai công b trong bt k công trình nghiên cu
nào khác.
TP. H Chí Minh, tháng 01 nm 2013
Ký tên



Ngô Phng Loan




MCăLC
LI CAM OAN
BNG Kụ HIU CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC BIU 
LIăMăU 1
CHNGă1.ăNHNGăVNăăCăBNăVăHIUăQUăHOTăNGăCUă
CỌNGăTYăCHNG KHOÁN 4
1.1. Tng quan v công ty chng khoán 4
1.1.1. Khái nim công ty chng khoán 4
1.1.2. Vai trò ca công ty chng khoán 4
1.1.2.1. Huy đng vn 5
1.1.2.2. Cung cp mt c ch giá c 5
1.1.2.3. Cung cp mt c ch chuyn chng khoán ra tin mt 5

1.1.2.4. Thc hin t vn đu t 5
1.1.2.5. To ra các sn phm mi 5
1.1.3. Mô hình và c cu t chc ca công ty chng khoán 6
1.1.3.1. Mô hình công ty chng khoán 6
1.1.3.2. C cu t chc ca công ty chng khoán 7
1.2. Các hot đng ca công ty chng khoán 7
1.2.1. Môi gii chng khoán 7
1.2.1.1. Khái nim 7
1.2.1.2. c đim ca hot đng môi gii chng khoán 7
1.2.1.3. Chc nng ca hot đng môi gii chng khoán 8
1.2.2. T doanh chng khoán 8
1.2.2.1. Khái nim 8
1.2.2.2. Mc đích ca hot đng t doanh 8
1.2.2.3. Nhng yêu cu trong hot đng t doanh 8
1.2.3. Bo lưnh phát hành chng khoán 9
1.2.3.1. Khái nim 9
1.2.3.2. Các hình thc bo lãnh phát hành chng khoán 9
1.2.4. T vn chng khoán 11


1.2.4.1. Khái nim 11
1.2.4.2. Phân loi hot đng t vn 11
1.2.4.3. iu kin và nguyên tc trong hot đng t vn 12
1.2.4.4. Các hình thc trong hot đng t vn 12
1.2.5. Hot đng qun lỦ danh mc đu t 14
1.2.6. Hot đng lu kỦ chng khoán 15
1.2.7. Mt s hot đng khác 15
1.2.7.1. Hot đng tín dng 15
1.2.7.2. Hot đng qun lý thu nhp chng khoán 15
1.3. Hiu qu hot đng ca công ty chng khoán 15

1.3.1. Khái nim 15
1.3.2. Các ch tiêu đo lng hiu qu hot đng ca công ty chng khoán 17
1.3.2.1. Các ch tiêu v hot đng kinh doanh 17
1.3.2.2. Các ch tiêu kh nng thanh toán 18
1.3.2.3. Các ch tiêu sinh li 20
1.3.3. Các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng ca công ty chng khoán 22
1.3.3.1. Nhân t bên ngoài 22
1.3.3.2. Nhân t bên trong 24
1.4. Hiu qu hot đng ca các công ty chng khoán trên th gii và bài hc kinh
nghim cho các công ty chng khoán Vit Nam 25
1.4.1. Hiu qu hot đng ca các công ty chng khoán trên th gii 25
1.4.1.1. Các mô hình công ty chng khoán trên th gii 25
1.4.1.2. Hiu qu hot đng ca các công ty chng khoán trên th gii 25
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho các công ty chng khoán Vit Nam 27
Kt lun Chng 1 29
CHNGă2.ăTHCăTRNGăHIUăQUăHOTăNGăCAăCÁCăCỌNGăTYă
CHNGăKHOÁNăVITăNAM 30
2.1. Thc trng th trng chng khoán Vit Nam 30
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 30
2.1.2. Thc trng th trng chng khoán Vit Nam 31
2.2. Tình hình hot đng ca các công ty chng khoán Vit Nam 33
2.2.1. Quá trình hình thành và phát trin các công ty chng khoán Vit Nam 33
2.2.2. Các loi hình công ty chng khoán Vit Nam 35


2.2.3. Tình hình hot đng các công ty chng khoánVit Nam 36
2.3. Thc trng hiu qu hot đng ca các công ty chng khoán Vit Nam 39
2.3.1. Hiu qu hot đng ca các công ty chng khoán Vit Nam 39
2.3.1.1. Giai đon 2000 – 2005 39
2.3.1.2. Giai đon 2006 - 2007 41

2.3.1.3. Giai đon nm 2008 - 2012 41
2.3.2. Hiu qu hot đng ca 10 công ty chng khoán đi din cho các công ty chng
khoán Vit Nam 44
2.3.2.1. Kt qu hot đng kinh doanh 45
2.3.2.2. Hiu qu hot đng kinh doanh 47
2.3.2.3. Phân tích các ch tiêu đo lng hiu qu kinh doanh 52
2.3.3. Phân tích các nhân t nh hng đn hiu qu hot đng ca công ty chng
khoán Vit Nam 61
2.3.3.1. Nhân t bên ngoài 61
2.3.3.2. Nhân t bên trong 62
2.3.4. ánh giá thc trng hiu qu hot đng các công ty chng khoán Vit Nam 65
2.3.4.1. Nhng kt qu đt đc 65
2.3.4.2. Nhng tn ti 66
2.3.4.3. Nhng nguyên nhân ca tn ti 67
Kt lun Chng 2 69
CHNGă3.ăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăHIUăQUăHOTăNGăCÁCăCỌNGă
TYăCHNGăKHOÁNăVITăNAM 70
3.1. nh hng phát trin th trng chng khoán Vit Nam đn nm 2020 70
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng các công ty chng khoán Vit Nam 72
3.2.1. Các gii pháp nâng cao hiu qu hot đng các công ty chng khoán Vit Nam72
3.2.1.1. Nâng cao nng lc tài chính 72
3.2.1.2. Nâng cao nng lc qun lý điu hành 73
3.2.1.3. Chuyên nghip hóa trong tng hot đng 74
3.2.1.4. Xây dng c ch phí linh hot 77
3.2.1.5. Chú trng cht lng sn phm dch v 77
3.2.1.6. Phát trin các hot đng Marketing 78
3.2.1.7. Thu hút và đào to ngun nhân lc có cht lng cao 78
3.2.2. Các gii pháp h tr 79

3.2.2.1. Phát trin quy mô, nâng cao cht lng và đa dng hóa các loi hàng hóa . 79
3.2.2.2. Phát trin và nâng cao nng lc ca các đnh ch trung gian 80
3.2.2.3. Hoàn thin khung pháp lý và điu hành chính sách v mô mt cách linh hot82
3.2.2.4. Bo v nhà đu t CK là đng lc thúc đy CTCK hot đng tt hn 83
3.2.2.5. Phát trin ngun nhân lc 85
3.2.2.6. Phát trin c s h tng 86
3.2.2.7. Khi thông ngun vn cho th trng 86
Kt lun Chng 3 88
KTăLUN 89
TÀI LIU THAM KHO
PH LC 1: S lng tài khon m ti các công ty chng khoán niêm yt
PH LC 2: Danh sách các công ty chng khoán
PH LC 3: Báo cáo tài chính ca 10 công ty chng khoán đi din




BNGăKụăHIUăCÁCăCHăVITăTT

Tăvitătt
Dinăgii
BCTC
Báo cáo tài chính
CK
Chng khoán
CTCK
Công ty chng khoán
CTCP
Công ty c phn
DT

Doanh thu
GDP
Gross Domestic Product (Tng sn phm quc ni)
HaSTC
Trung tâm giao dch chng khoán Hà Ni
HoSTC
Trung tâm giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
HOSE
S Giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
HNX
S Giao dch chng khoán Hà Ni
HKD
Hot đng kinh doanh
KLCP
Khi lng c phiu
NT
Nhà đu t
NHTM
Ngân hàng thng mi
OTC
Over The Counter (Chng khoán cha niêm yt)
SGD
S giao dch
TNHH
Trách nhim hu hn
TTGDCK
Trung tâm giao dch chng khoán
TTCK
Th trng chng khoán
TTGDCK

Th trng giao dch chng khoán
UBCKNN
y ban chng khoán Nhà nc
VL
Vn điu l


VSD
Trung tâm lu kỦ chng khoán Vit Nam
WTO
The World Trade Organization (T chc Thng mi Th gii)
ACBS
CTCP Chng khoán Á Châu
Agriseco
CTCP CK Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
BSC
CTCP Chng khoán Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
BVSC
CTCP Chng khoán Bo Vit
Haseco
CTCP CK Hi Phòng
HSC
CTCP Chng khoán TP. H Chí Minh
KLS
CTCP Chng khoán Kim Long
Sacombank-
SBS
CTCP Chng khoán Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín
SHS
CTCP Chng khoán Sài Gòn ậ Hà Ni

SSI
CTCP Chng khoán Sài Gòn
VCBS
CT TNHH Chng khoán ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
VNDS
CTCP Chng khoán VNDIRECT
Vietinbanksc
CTCP Chng khoán Ngân hàng Công thng Vit Nam
VNSC
CTCP Chng Khoán VINA
HRS
CTCP Chng Khoán Tm Nhìn
HSSC
CTCP Chng Khoán Hà Ni
RUBSE
CTCP Chng Khoán Cao su
PSI
CTCP Chng Khoán Du khí
VDSC
CTCP Chng Khoán Rng Vit



DANH MC CÁC BNG BIU

Tên bng biu
Trang
Bng 2.1. S lng công ty chng khoán qua các nm
34
Bng 2.2 Các công ty chng khoán phân theo loi hình doanh nghip

35
Bng 2.3. Các công ty chng khoán phân theo vn điu l
36
Bng 2.4. Các CTCK phân theo s lng nghip v kinh doanh thc hin
36
Bng 2.5. 10 CTCK đi din cho các CTCK Vit Nam
44
Bng 2.6. Kt qu HDKD ca 10 CTCK Vit Nam
46
Bng 2.7. Doanh thu t hot đng môi gii CK ca 10 CTCK Vit Nam
47
Bng 2.8. Doanh thu t hot đng t doanh chng khoán ca 10 CTCK Vit Nam
49
Bng 2.9. Doanh thu t hot đng bo lãnh phát hành CK ca 10 CTCK Vit
Nam
50
Bng 2.10. Doanh thu t hot đng t vn đu t CK ca 10 CTCK Vit Nam
52
Bàng 2.11. Tình hình tng gim Tng ngun vn ca 10 CTCK Vit Nam
53
Bng 2.12. Tình hình tng gim Vn ch s hu ca 10 CTCK Vit Nam
54
Bng 2.13. T l trích d phòng gim giá CK ca 10 CTCK Vit Nam
55
Bng 2.14. Mc đ tng doanh thu ca 10 CTCK Vit Nam
56
Bng 2.15. T l chi phí hot đng trên doanh thu ca 10 CTCK Vit Nam
56
Bng 2.16. H s thanh toán ca 10 CTCK Vit Nam nm 2010
57

Bng 2.17. H s thanh toán ca 10 CTCK Vit Nam nm 2011
58
Bng 2.18. H s thanh toán ca 10 CTCK Vit Nam nm 2012
58


Bng 2.19. T sut li nhun trên doanh thu - ROS
59
Bng 2.20. T sut li nhun trên tng tài sn - ROA
60
Bng 2.21. T sut li nhun trên vn ch s hu - ROE
61




DANH MC CÁC BIUă

Tên biuăđ
Trang
Hình 2.1. Din bin TTCK Vit Nam t nm 2000 đn 2012
33
Hình 2.2. S lng CTCK qua các nm
35
Hình 2.3. Doanh thu ca 10 CTCK Vit Nam trong 3 nm 2010, 2011 và
2012
46
Hình 2.4. Li nhun ca 10 CTCK Vit Nam trong 3 nm 2010, 2011 và
2012
46

Hình 2.5. Doanh thu t hot đng môi gii chng khoán ca 10 CTCK Vit
Nam
48
Hình 2.6. Doanh thu t hot đng t doanh CK ca 10 CTCK Vit Nam
49
Hình 2.7. Doanh thu t hot đng bo lãnh phát hành CK ca 10 CTCK
Vit Nam
51
Hình 2.8. Doanh thu t hot đng t vn đu t CK ca 10 CTCK Vit
Nam
52
Hình 2.9. Bin đng li nhun sau thu, doanh thu môi gii và doanh thu t
doanh ca các công ty chng khoán niêm yt trong 4 nm

66


1


LIăMăU
1. LỦădoăchnăđătƠi
Tt c các quc gia trên th gii, s phát trin kinh t luôn gn lin vi s tn ti
ca TTCK. TTCK đc xem là đc trng c bn, là biu tng ca nn kinh t hin
đi và quan trng nht là góp phn đáp ng nhu cu vn đu t cho nn kinh t. Mc
tiêu ca vic hình thành TTCK là thu hút vn đu t cho vic phát trin kinh t và to
ra tính thanh khon cho các loi CK. Do vy, đ thúc đy TTCK hot đng hiu qu
phi có s ra đi và hot đng ca các CTCK. Thc t, sau 12 nm TTCK Vit Nam
đi vào hot đng, các CTCK đư tr thành cu ni gia NT vi doanh nghip, gia
NT vi Chính ph thông qua vic cung cp các dch v cho hot đng th trng.

c bit, trong giai đon t nm 2008 đn nay, TTCK Vit Nam đư tri qua nhiu
bin đng. nh hng ca khng hong kinh t và suy thoái trên toàn cu, tình hình
kinh t v mô trong nc gp khó khn, tâm lỦ ca NT bt n v nhng bin đng
ca lm phát, giá c… dn đn s tác đng tiêu cc đn TTCK. Vic suy gim ca
TTCK đư đy các CTCK đn nhng khó khn chng cht qua vic các NT đóng tài
khon, chuyn v nhng kênh đu t khác an toàn hn; SGDCK trm lng, doanh thu
môi gii và doanh thu các nghip v khác suy gim, gánh nng v chi phí thuê mt
bng, tin lng, bin đng nhân s,… Bên cnh đó, nhng yu t ni ti ca các
CTCK nh yu kém trong qun lỦ, cha có kinh nghim trong công tác qun lý ri ro,
cha lng ht đc h qu ca khng hong tài chính toàn cu, đu t dàn tri,… làm
cho hiu qu hot đng ca các CTCK càng kém hn.
Do vy, vn đ bc thit đt ra là làm sao ci thin hot đng ca các CTCK sao
cho hiu qu, gim bt các ri ro mang tính h thng, chuyên môn hóa vào các nghip
v có li th cnh tranh, tng cng cht lng các dch v đáp ng nhu cu ngày
càng phát trin ca nn kinh t và hi nhp quc t.
Trên c s đó, vic chn đ tài ắGii pháp nâng cao hiu qu hot đng các công
ty chng khoán Vit Nam” là cn thit trong giai đon thc hin tái cu trúc TTCK
Vit Nam.
V mt lý lun, nêu ra nhng vn đ c bn v hiu qu hot đng ca CTCK đư
2


đc đúc kt thành các lý lun tng quan, đng thi tác gi nghiên cu hiu qu hot
đng ca CTCK trên th gii và bài hc cho các CTCK Vit Nam.
V mt thc tin, phân tích hiu qu hot đng ca các CTCK Vit Nam, đng thi
phân tích chi tit hiu qu hot đng ca 10 CTCK đi din cho các CTCK Vit Nam
đ đ xut nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng các CTCK Vit Nam.
2. iătngănghiênăcuă
i tng nghiên cu ca lun vn nh sau:
 Các CTCK Vit Nam: Phân tích thc trng hiu qu hot đng các CTCK.

 10 CTCK đi din: Phân tích hiu qu hot đng ca 10 CTCK c th là SSI,
AGRISECO, Sacombank ậ SBS, HSC, KLS, SHS, VNDS, Vietinbanksc, BVSC,
HASECO.
3. Phmăviănghiênăcu
Mô hình, t chc CTCK; các ch tiêu đánh giá và các nhân t nh hng đn hot
đng và hiu qu hot đng ca CTCK Vit Nam. Hin nay, trên TTCK Vit Nam có
105 CTCK, lun vn ch nghiên cu 10 CTCK tiêu biu vì đây là nhng CTCK có thi
gian thành lp sm nht, có vn hóa ln và đư phát hành c phiu ra công chúng. Thi
gian nghiên cu t nm 2000 đn nm 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu
Lun vn đc nghiên cu da trên vic tng hp, phân tích, thng kê và so sánh
đ đánh giá thc trng hiu qu hot đng qua đó đ ra nhng gii pháp nâng cao hiu
qu hot đng ca các CTCK Vit Nam.
5. ụănghaăthcătin caăđătƠi
Phân tích thc trng hiu qu hot đng các CTCK Vit Nam. Ch ra các mt hn
ch và nguyên nhân làm cho hot đng các CTCK Vit Nam cha tht s hiu qu vi
vai trò mt trung gian tài chính quan trng đi vi s phát trin n đnh, hiu qu và
lành mnh ca TTCK Vit Nam. Trên c s đó, đa ra mt s gii pháp nâng cao hiu
qu hot đng đ CTCK tr thành nhân t trc tip và tích cc giúp TTCK Vit Nam
phát trin mt cách n đnh và bn vng.
3


6. KtăcuăcaăđătƠi
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc kt cu bi 3 chng.
Chng 1: Nhng vn đ c bn v hiu qu hot đng ca công ty chng khoán.
Chng 2: Thc trng hiu qu hot đng các công ty chng khoán Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng các công ty chng khoán Vit
Nam.
4

CHNGă1. NHNG VNă CăBN V HIU QU HOT
NG CU CÔNG TY CHNG KHOÁN
1.1. Tngăquanăvăcôngătyăchng khoán
1.1.1. Khái nim Ếông ty Ếhng khoán
CTCK là mt đnh ch tài chính trung gian chuyên kinh doanh chng khoán, là
đn v có t cách pháp nhân, có vn riêng và hch toán đc lp. Vi t cách là mt
thc th hot đng trên TTCK, CTCK có th thc hin mt hoc mt s các nghip v
nh môi gii, t doanh, t vn, qun lý danh mc đu t và bo lãnh phát hành.
Theo Lut CK s 70/2006/QH 11 đc Quc Hi ban hành ngày 29 tháng 6 nm
2006 thì ắCTCK đc t chc di hình thc công ty trách nhim hu hn hoc công
ty c phn theo quy đnh ca Lut Doanh nghip. U ban Chng khoán Nhà nc cp
Giy phép thành lp và hot đng cho CTCK. Giy phép này đng thi là Giy chng
nhn đng kỦ kinh doanh.”
Theo Quyt đnh s 27/2007/Q-BTC ngày 24/04/2007 ca B trng B Tài
chính v Quy ch t chc và hot đng ca CTCK thì: ắCTCK là t chc có t cách
pháp nhân hot đng kinh doanh chng khoán; bao gm mt, mt s hoc toàn b các
hot đng: môi gii chng khoán, t doanh chng khoán, bo lãnh phát hành chng
khoán, t vn đu t chng khoán”.
1.1.2. Vai trò Ếa Ếông ty Ếhng khoán
Vai trò ca CTCK đc th hin qua các nghip v ca công ty. Thông qua các
hot đng này, CTCK đư thc s to ra nh hng mnh m đn s phát trin ca
TTCK nói riêng và c nn kinh t nói chung. CTCK tr thành tác nhân không th thiu
trong quá trình phát trin ca TTCK. Nh các CTCK mà các c phiu và trái phiu lu
thông mua bán trên TTCK, qua đó mt lng vn khng l đc đa vào đu t t
vic tp hp nhng ngun vn riêng l trong công chúng.

5

1.1.2.1. HỐy đng vn
CTCK là các trung gian tài chính vi vai trò huy đng vn. CTCK
có vai trò làm
cu ni và đng thi là các kênh dn cho vn chy t mt s b phn có d tha vn
đn các b phn đang thiu vn trong nn kinh t.
Các CTCK thng đm nhim vai trò này qua các hot đng bo lãnh phát hành và
môi gii chng khoán.
1.1.2.2. Cung cp mt Ế Ếh giá c
CTCK thông qua các SGDCK và th trng OTC, có chc nng cung cp mt c
ch giá c nhm giúp NT có đc s đánh giá đúng thc t và chính xác v giá tr
khon đu t. Các SGDCK niêm yt giá c phiu tng ngày trên các phng tin
thông tin đi chúng.
CTCK còn có mt chc nng quan trng là can thip trên th trng, góp phn điu
tit giá CK. Theo quy đnh ca các nc, CTCK bt buc phi dành ra mt t l giao
dch nht đnh đ mua CK vào khi giá CK đang gim và bán ra khi CK cao.
1.1.2.3. Cung cp mt Ế Ếh chuyn chng khoán ra tin mt
Các NT luôn mun có đc kh nng chuyn tin mt thành CK có giá và ngc
li trong mt môi trng đu t n đnh. Các CTCK đm nhn đc chc nng chuyn
đi này, giúp cho NT ít chu thit hi khi tin hành đu t.
1.1.2.4. Thc hin t ốn đỐ t
Các CTCK vi đy đ các dch v không ch thc hin lnh ca khách hàng, mà
còn tham gia vào nhiu dch v t vn khác nhau thông qua vic nghiên cu th trng
ri cung cp các thông tin đó cho các t chc và cá nhân đu t.
1.1.2.5. To ra các sn phm mi
Trong nhng nm gn đây, chng loi CK đư phát trin vi tc đ rt nhanh do
mt s nguyên nhân, trong đó có yu t dung lng th trng và bin đng th trng
ngày càng ln, nhn thc rõ ràng hn ca khách hàng đi vi TTCK và s n lc
trong tip th ca CTCK.

6


1.1.3. Mô hình ốỢ Ế ẾỐ t ẾhẾ Ếa Ếông ty Ếhng khoán
1.1.3.1. Mô hình công ty chng khoán
Hot đng ca các CTCK rt đa dng và phc tp, khác hn vi các doanh nghip
sn xut hay thng mi vì CTCK là mt loi hình đnh ch tài chính đc bit nên vn
đ xác đnh mô hình t chc kinh doanh cng có nhiu đim khác nhau  các nc.
Tuy nhiên, có th khái quát thành hai mô hình c bn là:
Mô hình đa nng kinh ếoanh Ếhng khoán ốỢ tin t
Theo mô hình này, các NHTM hot đng vi t cách là ch th kinh doanh CK,
bo him và kinh doanh tin t. Mô hình này đc chia thành hai loi:
 Loi đa nng mt phn: các ngân hàng mun kinh doanh CK phi lp công ty
đc lp hot đng tách ri.
 Loi đa nng hoàn toàn: các ngân hàng đc kinh doanh CK bên cnh kinh
doanh tin t.
u đim ca mô hình này là ngân hàng có th kt hp nhiu lnh vc kinh doanh,
tn dng đc th mnh chuyên môn và vn đ kinh doanh CK. Tuy nhiên, mô hình
này li có nhng hn ch nh không phát trin đc TTCK vì các ngân hàng có xu
hng bo th và thích hot đng cho vay hn là bo lãnh phát hành c phiu, trái
phiu. ng thi, các ngân hàng cng rt d gây lng đon th trng, và các bin
đng trên th trng s nh hng đn hot đng kinh doanh tin t ca ngân hàng do
không tách bch gia hai loi hình kinh doanh này.
Mô hình chuyên doanh Ếhng khoán
Theo mô hình này, hot đng chuyên doanh CK s do các công ty đc lp, chuyên
môn hóa trong lnh vc CK đm nhn; các ngân hàng không đc tham gia kinh doanh
CK. u đim ca mô hình này là hn ch ri ro cho h thng ngân hàng, to điu kin
cho TTCK phát trin.
Tuy nhiên, trong thi gian gn đây, các nc trên th gii có xu hng xóa b dn
hàng rào ngn cách gia hai loi hình kinh doanh này. Các CTCK ln đư m rng kinh

doanh c trong lnh vc bo him và kinh doanh tin t.
Ti Vit Nam các t chc tín dng không đc đng thi kinh doanh CK. Các t
7


chc này mun tham gia kinh doanh CK thì đc phép lp các công ty đc lp di
dng công ty c phn hoc công ty trách nhim hu hn.
1.1.3.2. C Ếu t chc ca công ty chng khoán
C cu t chc ca CTCK ph thuc vào loi hình nghip v CK mà công ty thc
hin cng nh quy mô hot đng kinh doanh CK. Tuy nhiên, đu có đc đim chung là
h thng các phòng ban chc nng đc chia ra làm hai khi tng ng vi hai khi
công vic mà CTCK đm nhn:
Khi I (ạront offiẾe)
Do ít nht 1 phó giám đc trc tip ph trách, thc hin các giao dch mua bán
kinh doanh CK nh t doanh, môi gii, bo lưnh phát hành, t vn tài chính và đu t
CK, qun lý danh mc đu t. ây là khi mang li thu nhp chính cho CTCK. Khi
này có quan h trc tip vi khách hàng, đáp ng các nhu cu , to ra các sn phm
phù hp nhm đem li thu nhp cho công ty.
Khi II (BaẾk offiẾe)
Thng cng do 1 phó giám đc ph trách thc hin các công vic ym tr cho
khi I nh t chc hành chính, k toán Nói chung bt k mt nghip v nào  khi I
đu cn s tr giúp ca các phòng ban thuc khi II.
1.2. Cácăhotăđngăcaăcôngătyăchngăkhoán
1.2.1. Môi gii Ếhng khoán
1.2.1.1. Khái nim
Môi gii CK là mt hot đng kinh doanh CK trong đó mt CTCK đi din cho
khách hàng tin hành giao dch thông qua c ch giao dch ti SGDCK hay th trng
OTC mà chính khách hàng phi chu trách nhim đi vi hu qu kinh t ca vic giao
dch đó.
1.2.1.2. Ế đim ca hot đng môi gii chng khoán

 Quyn quyt đnh v giao dch CK là do khách hàng, CTCK phi thc hin
chính xác các lnh ca khách hàng.
  ri ro trong hot đng này không cao.
 Mc phí hoa hng n đnh.
8


1.2.1.3. ChẾ nng ca hot đng môi gii chng khoán
 Cung cp dch v vi hai t cách:
- Ni lin khách hàng vi b phn nghiên cu đu t qua vic cung cp cho
khách hàng các báo cáo nghiên cu và các khuyn ngh đu t.
- Ni lin nhng ngi bán và nhng ngi mua khi đem đn cho khách hàng
tt c các loi sn phm và dch v tài chính.
 áp ng nhng nhu cu tâm lý ca khách hàng khi cn thit, tr thành ngi
chia s nhng lo âu cng thng và đa ra nhng li đng viên kp thi.
 Khc phc trng thái xúc cm quá mc đ giúp khách hàng có nhng quyt đnh
tnh táo.
  xut thi đim bán CK.
1.2.2. T ếoanh Ếhng khoán
1.2.2.1. Khái nim
Hot đng t doanh là nghip v kinh doanh CK, CTCK mua bán CK bng ngun
vn ca công ty đ hng li cng nh chp nhn ri ro t nhng hot đng đó.
1.2.2.2. MẾ đíẾh ca hot đng t doanh
Mc đích hot đng t doanh ca các CTCK nhm thu li cho công ty. Tuy nhiên,
đ đm bo s n đnh và tính minh bch ca th trng, khi thc hin nghip v t
doanh CTCK phi đáp ng mt s yêu cu nht đnh v vn và con ngi.  thc
hin hot đng t doanh, CTCK phi có đ mt s vn nht đnh theo quy đnh ca
pháp lut. Con ngi cng là yu t quyt đnh đn s thành công ca hot đng t
doanh. Kinh doanh CK là mt lnh vc đc thù có s chi phi rt ln ca nhân t con
ngi và thông tin. Nhân viên thc hin nghip v t doanh ca công ty phi có mt

trình đ chuyên môn nht đnh, có kh nng t quyt cao và đc bit là tính nhy cm
trong công vic.
1.2.2.3. Nhng yêu cu trong hot đng t doanh
TáẾh bit qỐn lý
Các CTCK phi có s tách bit gia nghip v t doanh và nghip v môi gii đ
đm bo tính minh bch, rõ ràng trong hot đng. S tách bch này bao gm c yu t
9


con ngi và các quy trình nghip v. Bên cnh đó, các CTCK còn phi đm bo s
tách bch v tài sn ca khách hàng vi các tài sn ca chính công ty.
Ố tiên kháẾh hỢng
Theo quy đnh ca pháp lut thì CTCK phi tuân th nguyên tc u tiên cho khách
hàng khi thc hin nghip v t doanh. iu đó có ngha là lnh giao dch ca khách
hàng phi đc x lỦ trc lnh t doanh ca công ty.
Bình n th trng
Thông thng, chc nng bình n giá c th trng không phi là mt quy đnh bt
buc trong h thng pháp lut các nc. Tuy nhiên đây là nguyên tc ngh nghip do
các hip hi CK đt ra và các CTCK phi tuân th trong quá trình hot đng. Bên cnh
đó, các CTCK còn phi tuân th mt s quy đnh khác nh các gii hn v đu t, lnh
vc đu t, … Mc đích ca các quy đnh này là nhm đm bo mt đ an toàn nht
đnh cho các CTCK trong quá trình hot đng, tránh nhng s đ v gây thit hi
chung cho c th trng.
1.2.3. Bo lãnh phát hành Ếhng khoán
1.2.3.1. Khái nim
Bo lãnh phát hành CK là vic t chc bo lãnh phát hành cam kt vi t chc
phát hành thc hin các th tc trc khi chào bán CK, nhn mua mt phn hay toàn
b chng khoán ca t chc phát hành đ bán li, hoc mua s CK còn li cha đc
phân phi ht ca t chc phát hành, hoc h tr t chc phát hành trong vic phân
phi CK ra công chúng.

Các t chc bo lưnh phát hành đc hng mt khon phí bo lãnh nht đnh trên
s tin thu đc t đt phát hành. Phí bo lãnh cao hay thp là tu thuc vào tính cht
ca đt phát hành là ln hay nh, thun li hay khó khn. i vi trái phiu, phí bo
lãnh ph thuc vào lãi sut trái phiu nu lãi sut trái phiu thp thì phí bo lãnh phát
hành cao và ngc li.
1.2.3.2. Các hình thc bo lãnh phát hành chng khoán
Bo lưnh phát hành đc thc hin bng nhiu hình thc. Vic la chn hình thc
nào đc tha thun gia CTCK và công ty phát hành theo Hp đng bo lãnh phát
hành CK.
10


Bo lụnh ối Ếam kt ẾhẾ Ếhn
Là hình thc bo lãnh mà t chc bo lãnh cam kt s mua toàn b CK phát hành,
cho dù có phân phi ht hay không. Trong hình thc bo lãnh này, mt nhóm các t
chc bo lãnh hình thành mt t hp đ mua CK ca t chc phát hành vi giá chit
khu so vi giá chào bán ra công chúng và bán li các CK đó ra công chúng. Chênh
lch gia giá mua CK ca các t chc bo lưnh và giá chào bán ra công chúng đc
gi là hoa hng chit khu.
Bo lãnh theo hình thẾ ế phòng
Là hình thc thng đc áp dng khi mt công ty đi chúng phát hành b sung
thêm c phiu. Trong trng hp đó, đ bo v quyn li cho các c đông hin hu,
công ty phi chào bán c phiu b sung cho các c đông c trc khi chào bán ra công
chúng bên ngoài. Mt s c đông không mun mua thêm c phiu ca công ty. Do
vy, công ty cn có mt t chc bo lãnh d phòng sn sàng mua nhng quyn mua
không đc thc hin và chuyn thành nhng c phiu đ phân phi ra ngoài công
chúng.
Bo lụnh ối Ế gng Ếao nht
Là hình thc bo lãnh mà t chc bo lãnh tho thun làm đi lý cho t chc phát
hành. T chc bo lãnh phát hành không cam kt bán ht toàn b s CK, mà cam kt

s c gng ht mc đ bán chng khoán ra th trng, nhng phn không phân phi
ht s đc tr li cho t chc phát hành.
Bo lụnh theo hình thẾ bán tt Ế hoẾ không
Trong hình thc này, t chc phát hành yêu cu t chc bo lãnh bán mt s
lng CK nht đnh, nu không phân phi đc ht s hu toàn b đt phát hành.
Bo lụnh theo hình thẾ ti thiỐ - ti đa
Là hình thc trung gian gia hình thc bo lãnh vi c gng cao nht và hình thc
bo lãnh bán tt c hoc không. Theo hình thc này, t chc phát hành yêu cu t chc
bo lãnh bán ti thiu mt t l CK nht đnh. Vt trên mc y, t chc bo lãnh
đc t do chào bán CK đn mc ti đa quy đnh. Nu lng CK bán đc đt t l
thp hn mc yêu cu thì toàn b đt phát hành s b hu b.
11


1.2.4. T ốn Ếhng khoán
1.2.4.1. Khái nim
T vn chng khoán là đa ra li khuyên, phân tích các tình hung hay thc hin
mt s công vic có tính cht dch v cho khách hàng. Thông qua vic phân tích CK
trên th trng, phân tích tình hình tài chính, kh nng hot đng ca công ty phát
hành, phân tích các d án đu t, t đó CTCK s cung cp các thông tin và t vn cho
nhà phát hành, NT mt cách có hiu qu.
Do đc đim riêng trong ngành CK là giá c thng luôn bin đng nên vic t
vn v giá tr CK rt khó khn, đng thi có th xy ra nhng mâu thun v li ích.
c bit là vi hot đng này, các nhà t vn có th gây ra nhng hiu lm đáng tic
v giá tr và xu hng giá c ca các loi CK. Do vy, đây là mt hot đng cn đc
qun lý cht ch và đòi hi phi có nhng gii hn nht đnh trong khi thc hin công
vic.
1.2.4.2. Phân loi hot đng t ốn
Theo hình thc
 T vn trc tip: khách hàng có th gp trc tip các nhà t vn, cng có th s

dng các phng tin truyn thông nh: đin thoi, fax … đ hi ý kin t vn.
 T vn gián tip: ngi t vn cung cp cho khách hàng các n phm, bn tin
tài chính trên báo chí hoc trên internet.
Theo mẾ đ y qỐyn
 T vn gi Ủ: ngi t vn ch có quyn nêu ý kin ca mình v nhng din
bin trên th trng, gi ý cho khách hàng v nhng phng pháp, cách thc x lý
nhng quyn quyt đnh là ca khách hàng.
 T vn y quyn: nhà t vn s t vn và quyt đnh h khách hàng theo mc
đ y quyn ca khách hàng.
Theo đi tng
 T vn cho ngi phát hành CK: hot đng t vn cho ngi phát hành tng
đi đa dng, t vic phân tích tình hình tài chính đn đánh giá giá tr doanh nghip, t
vn v loi CK phát hành hay giúp công ty c cu li ngun vn, thâu tóm hay sáp
12


nhp vi các công ty khác.
 T vn cho nhà đu t CK: các chuyên viên t vn s dng kin thc chuyên
môn đ t vn cho NT v thi đim mua bán CK, loi CK mua bán, thi gian nm
gi, tình hình din bin trên th trng, xu hng giá c …
1.2.4.3. iu kin và nguyên tc trong hot đng t ốn
iỐ kin ố ốn ốỢ nhợn s
Vì hot đng t vn là hot đng kinh doanh hiu bit nên các yêu cu v vn ti
thiu đi vi hot đng này không ln, lng vn đi vi hot đng này ch cn đ đ
duy trì các hot đng bình thng ca công ty nh thuê vn phòng, tr lng nhân
viên, chi phí hành chính khác…
Tuy các điu kin v vn đi vi nghip v t vn không ln nhng nhng yêu
cu v nhân s li rt cht ch. Nhng ngi làm công tác t vn phi có kin thc
chuyên môn rt sâu trong lnh vc ca mình. Trong lnh vc CK, đ thc hin nghip
v t vn phi có giy phép hành ngh t vn CK vi các yêu cu cao hn nhng

ngi ch làm môi gii thông thng.
NgỐyên tẾ trong hot đng t ốn
Khi thc hin hot đng t vn, nhà t vn cn đt ra và tuân th mt s nguyên
tc nht đnh nh sau:
 Không bo đm chc chn v giá tr ca CK.
 Luôn nhc nh khách hàng nhng li t vn ca mình có th là không hoàn toàn
chính xác và khách hàng cn bit nhà t vn s không chu trách nhim v nhng li
khuyên đó.
 Không đc d d, mi gi khách hàng mua hay bán mt loi CK nào đó,
nhng li t vn phi đc xut phát t nhng c s khách quan, đó là nhng phân
tích, tng hp mt cách logic và khoa hc.
1.2.4.4. Các hình thc trong hot đng t ốn
T ốn Ếho ngi phát hỢnh
T vn c phn hóa: Là dch v t vn chuyn đi mô hình hot đng, bao gm:
13


 iu nghiên chuyên sâu đ đánh giá tng th và kin ngh nhng gii pháp ci
thin tình hình hot đng ca doanh nghip;
 Xây dng phng án kinh doanh, phng án c phn hóa, phng án tài tr vn
phù hp vi nhu cu và chin lc kinh doanh;
 T vn xác đnh giá tr doanh nghip và t vn đu giá;
 Tìm kim liên minh đi tác chin lc;
 T vn các th tc pháp lý cn thit đ chuyn đi mô hình hot đng.
T vn niêm yt
CTCK s tr giúp các doanh nghip trong vic t vn và hoàn tt các th tc pháp
lý theo yêu cu đ niêm yt c phiu ca doanh nghip trên TTCK. Ngoài ra, các
CTCK sn sàng cung cp các dch v sau niêm yt nh quan h NT thay mt doanh
nghip, bình n giá c phiu, …
T vn huy đng vn

Các CTCK cung cp dch v tr giúp doanh nghip xác đnh c cu vn ti u và
l trình huy đng vn phù hp. Vi kinh nghim chuyên sâu v th trng tài chính,
các CTCK cng s t vn cho doanh nghip loi hình huy đng vn thích hp và hiu
qu nht, phát hành ra công chúng hay phát hành riêng l.
T vn tái cu trúc
Bng vic điu nghiên, đánh giá cn trng tình hình thc t và tip cn vi mi
doanh nghip, mi ngành công nghip theo mt hng riêng, các CTCK có th tr
giúp khách hàng trong nhiu dch v tái cu trúc, bao gm tái cu trúc c cu, hot
đng và tái cu trúc tài chính công ty. C th:
 Tái cu trúc c cu và hot đng: giúp doanh nghip hoàn thin c cu t chc,
mô hình hot đng công ty đ đt đc các ti u v hiu qu hot đng, thu, lut và
tài chính; xem xét và ti u hóa các quy trình kinh doanh; sp xp li các b phn chc
nng mt cách hp lý.
 Tái cu trúc tài chính: ti u hóa c cu ngun vn bng các công c n hay
vn ch s hu; sp xp và ti u hóa các quy trình tài chính và ct gim chi phí.

14


Sáp nhp và mua li (M&A)
Các CTCK cung cp các dch v t vn M& A nh: sáp nhp và chia tách, liên
minh chin lc, thoái đu t, bao gm c dch v t vn xác đnh giá tr ca giao
dch, thng lng các điu khon cho bên mua và bên bán …
T ốn Ếho nhỢ đỐ t
ây là hot đng rt ph bin trên th trng th cp, din ra hàng ngày, hàng gi
di nhiu hình thc khác nhau, c th:
T vn trc tip
Hot đng này thng din ra cùng vi hot đng môi gii. Khi khách hàng hi
nhà môi gii v giá c ca CK trong ngày, h có th mun bit thêm quan đim ca
nhà môi gii v xu hng giá c. Nhà môi gii nêu ra nhng s kin thc t đư din ra

mt cách trung thc và h tr khách hàng mun mua bán bng cách khuyên khách
hàng v mc giá đt hp lỦ đ có th mua bán đc.
Cung cp thông tin và đánh giá tình hình hot đng ca công ty niêm yt trên TTCK
ó là vic phát hành các bn tin di hình thc giy t, các phng tin truyn
thông, đc bit là internet.
1.2.5. ảot đng qỐn lý ếanh mẾ đỐ t
ây là mt dng t vn đu t nhng  mc đ cao hn vì khách hàng u thác cho
CTCK thay mt mình quyt đnh đu t theo nhng nguyên tc mà khách hàng yêu
cu. Thông thng nghip v này tuân th theo bn bc c bn:
Bc 1: CTCK và khách hàng tip xúc tìm hiu kh nng ca nhau.
Bc 2: Công ty và khách hàng tin hành ký hp đng qun lý.
Bc 3: Thc hin hp đng qun lý. Khi có phát sinh ngoài hp đng, CTCK
phi xin ý kin khách hàng mi đc phép quyt đnh. CTCK phi tách ri hot đng
này vi hot đng môi gii và t doanh đ tránh mâu thun li ích.
Bc 4: Khi đn hn kt thúc hp đng công ty phi cùng khách hàng bàn bc,
quyt đnh xem gia hn hay thanh lí hp đng. Khi công ty b phá sn, tài sn u thác
ca khách hàng phi đc tách riêng và không đc dùng đ tr ngha v n cho
CTCK.