B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG
I HC KINH T TP.HCM
- - - - - - - - - - - - -
NGUYN TH BÍCH HNH
ỄNH GIỄ HOT NG CA NGÂN HÀNG
TMCP QUỂN I THEO MÔ HÌNH
CAMELS
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG
I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH BÍCH HNH
ỄNH GIỄ HOT NG CA NGỂN HÀNG
TMCP QUỂN I THEO MÔ HÌNH
CAMELS
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.34.02.01
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. MAI THANH LOAN
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
TôiăxinăcamăđoanătoƠnăb lunăvnănƠyădoăchínhătôiănghiênăcu và thc hin.
Các s liu, kt qu nêu trong lunăvnălƠătrungăthc và có ngun gc rõ ràng.
TP.H ChíăMinh,ăngƠyă25ăthángă12ănmă2012
Ngi thc hin
Nguyn Th Bích Hnh
MC LC
Trang
LIăCAMăOANăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
LI M U
CHNG 1: TNG QUAN V HOT NG CA NGỂN HÀNG THNG
MI 1
1.1 Tng quan v hot đng ca ngơn hƠng thng mi 1
1.1.1 Khái nim NHTM 1
1.1.2 Các lnh vc hot đng ca NHTM 2
1.1.2.1 Hot đng to ngun vn 2
1.1.2.2 Hot đng s dng vn 3
1.1.2.3 Hot đng kinh doanh dch v ngân hàng 4
1.2 ánh giá hot đng ca ngơn hƠng thng mi theo mô hình CAMELS 4
1.2.1 Khái quát v mô hình CAMELS 4
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá hot đng ca ngân hàng thng mi theo mô hình
CAMELS 6
1.2.2.1 Mc đ an toàn vn ca NHTM (Capital adequacy) 7
1.2.2.2 Cht lng tài sn có (Assets quality) 8
1.2.2.3 Nng lc qun lý (Management) 9
1.2.2.4 Li nhun (Earnings) 9
1.2.2.5 Kh nng thanh khon (Liquidity) 11
1.2.2.6 nhy cm vi ri ro th trng (Sensitivity to market risk) 12
1.3 Các nhân t nh hng đn hot đng ca ngơn hƠng thng mi 13
1.3.1 Các nhân t bên ngoài 13
1.3.2 Các nhân t thuc v ngân hàng thng mi 15
1.4 Kinh nghim ca Trung Quc trong vic ng dng mô hình CAMELS vào
đánh giá hot đng NHTM 16
KT LUN CHNG 1 18
CHNG 2: ỄNH GIỄ HOT NG CA NGỂN HÀNG TMCP QUỂN I
THEO MÔ HÌNH CAMELS 19
2.1 Tng quan v ngơn hƠng TMCP Quơn i 19
2.1.1 S lc quá trình ra đi và phát trin 19
2.1.2 Hot đng ca các công ty con trong tp đoàn MB 20
2.2 Tình hình hot đng kinh doanh ca ngơn hƠng TMCP Quơn i giai đon
2007 - 2011 21
2.2.1 Xu hng tng trng và c cu vn huy đng 21
2.2.2 Hot đng s dng vn 23
2.2.2.1 Xu hng tng trng và c cu cho vay ca MB 23
2.2.2.2 Hot đng đu t tài chính 24
2.2.3 Hot đng dch v 25
2.2.3.1 Bo lãnh 25
2.2.3.2 Dch v thanh toán và tin mt 25
2.2.3.3 Dch v chng khoán 26
2.3 Phân tích hot đng ngơn hƠng TMCP Quơn i theo các ch tiêu trong mô
hình CAMELS 26
2.3.1 ánh giá mc đ an toàn vn 26
2.3.1.1 H s CAR ca MB và mt s ngân hàng khác 26
2.3.1.2 T l kh nng chi tr (H
1
): Vn t có trên tng huy đng vn 27
2.3.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tài sn có ca MB và mt s ngân
hàng 29
2.3.3 Các ch tiêu đánh giá kh nng sinh li 31
2.3.3.1 Phân tích ch tiêu ROA và ROE 31
2.3.3.2 Li nhun sau thu và t l lãi cn biên ròng 33
2.3.4 ánh giá kh nng thanh khon ca MB 35
2.3.5 Nng lc qun lý và kh nng ng phó vi s nhy cm trc nhng ri
ro th trng 38
2.4 Kho sát ý kin v các nhân t nh hng đn hot đng ca MB 41
2.4.1 Mc đích, ni dung chính ca cuc kho sát 41
2.4.2 Kt qu kho sát 42
2.4.2.1 Mc đ nh hng ca các nhân t bên ngoài 42
2.4.2.2 Mc đ nh hng ca các nhân t bên trong MB 43
2.4.2.3 Kt lun chung t cuc kho sát 46
2.5 Kt qu hot đng ca MB trong nhng nm qua theo mô hình CAMELS 47
2.5.1 Bng tng hp kt qu đt đc và nhng hn ch còn tn ti ca MB 47
2.5.2 Nguyên nhân ca nhng hn ch 48
2.5.2.1 Nguyên nhân khách quan .48
2.5.2.2 Nguyên nhân ch quan 49
KT LUN CHNG 2 49
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HOT NG CA NGÂN HÀNG
TMCP QUÂN
I 51
3.1 C s cho vic đ xut các gii pháp 51
3.1.1 nh hng và chin lc phát trin ca MB trong giai đon 2011 –
2015 51
3.1.2 ánh giá t phân tích theo mô hình CAMELS và kt qu kho sát 52
3.2 Nhng gii pháp nâng cao hot đng ca Ngơn hƠng TMCP Quơn i 53
3.2.1 Gia tng vn t có bng cách đa dng hóa danh mc các c đông chin
lc và hp tác vi tp đoàn ngân hàng nc ngoài 53
3.2.2 Nhóm gii pháp nâng cao hiu qu cht lng tài sn có 54
3.2.2.1 Hoàn thin vic trin khai mô hình mi, kim soát cht ch hot
đng tín dng nhm gim thiu ri ro 55
3.2.2.2 Nâng cao cht lng tín dng bng cách đy nhanh tc đ gii ngân
các khon vay, loi b nhng quy trình không cn thit 55
3.2.3 Nhóm gii pháp nâng cao nng lc qun tr, điu hành và kim soát ri
ro 56
3.2.3.1 Nâng cao hiu qu hot đng ngun nhân lc 56
3.2.3.2 y nhanh vic trin khai các phn mm qun tr ri ro, phát trin
h tng công ngh thông tin làm nn tng đa dng dch v ngân hàng 58
3.2.4 Nhóm gii pháp nâng cao kh nng sinh li trong hot đng ca MB 59
3.2.5 Nhóm gii pháp nâng cao kh nng thanh khon ca MB 60
3.2.6 Nhóm gii pháp h tr cho hot đng kinh doanh ca MB 61
3.2.6.1 Gii pháp phát trin sn phm dch v, qung bá thng hiu MB 61
3.2.6.2 Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn 64
KT LUN CHNG 3 65
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CỄC T VIT TT
NHNN :ăNgơnăhƠngăNhƠănc
NHTM :ăNgơnăhƠngăthngămi
NH : Ngân hàng
TMCP :ăThngămi c phn
MB : NgơnăhƠngăthngămi c phnăQuơnăi
VCB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phn NgoiăThngăVit Nam
Agribank : Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn Vit Nam
ACB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phn Á Châu
STB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phnăSƠiăGònăThngăTín
EIB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
TCB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phn K ThngăVit Nam
EAB :ăNgơnăhƠngăthngămi c phnăôngăÁ
MSB : Ngân hàng TMCP Hàng Hi Vit Nam
TCTD : T chc tín dng
NH : Ngân hàng
LNST : Li nhun sau thu
TTC :ăuătătƠiăchính
KKH : Không k hn
TS : Tài sn
VCSH : Vn ch s hu
HV :ăHuyăđng vn
BCTC : Báo cáo tài chính
BCQT : Báo cáo qun tr
TCKT : T chc kinh t
TNHH : Trách nhim hu hn
DNTN : Doanh nghipătănhơn
DN : Doanh nghip
HQT : Hiăđng qun tr
TT :ăThôngăt
eMB : Dch v ngơnăhƠngăđin t ca MB
DANH MC CỄC BNG
BNG 1.1: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăMCă AN TOÀN VN CA NHTM 7
BNG 1.2: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăCHTăLNG TÀI SN CÓ CA NHTM 8
BNG 1.3: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăKH NNGăSINHăLI CA NHTM 10
BNGă1.4:ăCHăTIểUăTĨIăCHệNHăÁNHăGIÁăKHăNNGăTHANHăKHONă
VĨăăNHYăCMăVIăRIăROăTHăTRNG 12
BNGă2.1ă:ăXUăHNGăTNGăTRNG VNăHUYăNG CA MB 20
BNG 2.2 : XU HNGăTNGăTRNG HOTăNG CHO VAY CA MB 22
BNGă2.3:ăCăCU VÀ TCă TNGăTRNG HOTăNGăTTCăCA MB 23
BNG 2.4: H S CAR CA MT S NHTMăQUAăCÁCăNM 26
BNG 2.5: CH TIÊU VN T CÓ TRÊN TNGăHUYăNG VN
CA MB 26
BNG 2.6: T L CP TÍN DNG TRÊN NGUN VNăHUYăNG (H
2
) VÀ T L
N XU (H
3
) CA MT S NGÂN HÀNG 28
BNG 2.7 : CH TIÊU ROA, ROE CA MB VÀ MT S NGÂN HÀNG 30
BNG 2.8: CÁC NHÂN T CU THÀNH ROE CA MB 31
BNG 2.9: T L TNGăTRNG BÌNH QUÂN LNST CA MT S NHTM 32
BNG 2.10: T L KH NNGăTHANHăKHON NGAY CA MT S NHTM 35
BNG 2.11: CH TIÊU TÍNH T L KH NNGăTHANHăKHON NGAY CA MB 35
BNG 2.12: VN CH S HU CA MT S NHTMăQUAăCÁCăNM 44
BNG 2.13: MNGăLI HOTăNG CA MT S NHTM 44
DANH MC CỄC BIU VÀ S
BIU
BIUă 2.1:ăCăCU C ÔNGăCA MB NGÀY 30/9/2012 18
BIUă 2.2:ăCăCU VNăHUYăNG CA MB THEO TH TRNG 20
BIUă 2.3:ăCăCU VNăHUYăNG CA MB THEO LOI HÌNH TIN GI 21
BIUă 2.4:ăCăCUăDăN CHO VAY CA MB THEO THÀNH PHN KINH T 22
BIUă 2.5:ăCăCUăDăN CHO VAY CA MB THEO NGÀNH KINH T 22
BIUă 2.6: T L N XU CÁC NHTM 29
BIU 2.7: T L TNGăTRNG LNST CA MT S NHTM 33
BIUă 2.8: T L LÃI CN BIÊN RÒNG (NIM) CA MB 34
BIUă 2.9: T L VN NGN HN CHO VAY TRUNG, DÀI HN CA MB 37
BIUă 2.10: LNST TRÊN TNG NHÂN VIÊN CAăMBăVĨăMTăSăNH 37
BIUă 2.11 : NHăHNG CA CÁC NHÂN T BÊN NGOÀI 41
BIUă 2.12 : NHăHNG CA CÁC NHÂN T BÊN TRONG MB 42
S
Să 1.1: QUY TRÌNH NGHIÊN CU
Să 1.2:ăCÁCăLNHăVC HOTăNG CA NHTM 2
Să 1.3: HOTăNG NHTM THEO CÁC CH TIÊU TRONG MÔ HÌNH CAMELS 6
Să 2.1:ăPHNGăPHÁPăNGHIểNăCU KHO SÁT 40
LI M U
1. LÝ DO CHN TÀI
Trong nhngăgiaiăđon kinh t thnhăvng, ngân hàng luôn là ngành phát trin
năđnh vi kh nngăsinhăli cao nht nh vai trò trung gian tài chính ca mình và
danh mcă đuă tă đaă dng. Tuy nhiên khi nhngă ắbongă bóng”ă btă đng sn, chng
khoán, tín dngăđen b v, nn kinh t riăvƠoătìnhătrngăkhóăkhnăthìăchínhăngơnăhƠngă
cngăs là ngành chu nhăhng nng n nht. Không nhng trên th gii nhiu ngân
hƠngălơuăđiăđƣăb phá sn, mà ngay ti VităNamătrongănmăva qua viăđ ánătáiăcă
cu ca NHNN, mt s ngơnăhƠngăđƣăbuc phi sát nhp và không gi đcăthngă
hiu ca mình.
Trong quá trình hi nhp quc t, NHNN không th bao bc mãi các ngân
hƠngătrongănc. Vì vy, sc ép cnh tranh t các t chc phi tài chính và ngân hàng
nc ngoài s ngƠyă cƠngă tácă đng mnhă đn hotă đng ca các NHTM Vit Nam.
Nhng cú sc kinh t, khng hong tài chính ln ca th gii s là nhngănguyăcămƠă
h thng ngân hàng phiăthngăxuyênăđi din.ăLúcăđóănhng ngân hàng có kh nngă
thích nghi và hotăđng hiu qu nht mi có th đng vng trongămôiătrng mi.
NgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi có li th hnăhn các NHTM khác nh ngun
vnăhuyăđng diădƠoăđn t các doanh nghipăquơnăđi, tpăđoƠnănhƠănc ln, và
các d ánăđc bit ca B qucăphòng.ăóăcngălƠătráchănhim nng n đi hi MB
phi luôn luôn s dng tt ngun vn caămình,ăđemăli hiu qu cao nht.
Viă18ănmăhotăđng,ăMBăđƣăcóănhngăbc chuyn mình mnh m trên tt
c cácălnhăvc hotăđng,ăđánhădu s phát trin ngày càng ln mnh caăthngăhiu
MB trên th trng tài chính ậ ngơnăhƠngătrongănc,ănhngăđóăcngăch là khiăđu
cho mtăquáătrìnhăgianănanăphíaătrc. Là mt nhân viên MB, tác gi chng kin s
vn hành hàng ngày trong hotăđng ca ngân hàng, nhngăthayăđi tích cc và nhng
hn ch chaăth khc phc, vi mong mun MB s đtăđc mcătiêuăđ ra cho chin
lc 2011-2015ăắtopă3ăNHTMăc phn VităNam”,ătácăgi đƣăla chnăđ tài ắánh
giá hot đng ca Ngơn hƠng TMCP Quơn i theo mô hình CAMELS” đ phân
tích nhng kt qu MBăđƣăđtăvƠăchaăđt,ăđaăraămt s gii pháp khc phc, góp
phn nh vào vic xây dng mt MB ngày càng bn vng.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Cnăc vào tình hình hotăđng và chinălc phát trin caăMB,ăđ tài nghiên
cuăđc thc hin vi các mc tiêu sau:
- ánhăgiáăthc trng hotăđng caăMBăgiaiăđon 2007 ậ 2011 theo các ch
tiêu trongămôăhìnhăCAMELSăđ thyăđc nhngăđim mnh, nhng hn ch.
- Xácăđnh mt s nhân t nhăhngăđn kt qu hotăđng ca ngân hàng.
- xut mt s gii pháp nhm nâng cao hotăđng, góp phn vào mc tiêu
tngătrng năđnh ca MB trong nhngănmăti.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
- i tng nghiên cu caăđ tài là hotăđng ca NHTM c phnăQuơnăi
theo các nhân t trong mô hình CAMELS.
- Phm vi nghiên cu: Các hotăđng kinh doanh ca ngân hàng TMCP Quân
iătrongăgiaiăđon t 2007 - 2011.ăơyăcngălƠăthi k bcăđu có nhng s cnh
tranh gay gt gia các NHTM Vit Nam, vi nhng nhăhng liên tc bi các bin
đng ca nn kinh t trongănc.
4. PHNG PHỄP NGHIểN CU
Lunăvnădùngăcácăphng pháp thu thp, tng hp và phân tích s liu da trên
các ch s tài chính theo các nhân t trong mô hình CAMELS kt hp so sánh vi các
NHTM c phn khác có quy mô, tcăđ phát trinătngăđng.ă
Ngoài ra lunăvnăcònăs dngăphngăphápăkho sát chuyênăgiaăđ b sung
thêm các nhân t nhăhngăđn kt qu hotăđng caăMBătrênăcăs nhnăđnh ca
nhng chuyên viên có kinh nghim làm vicălơuănmătrongălnhăvc ngân hàng.
Ngun s liuăđc s dng trong các phân tích daătrênăcăs d liu thu thp
đc t báo cáo ca NHNN, bn cáo bch, báo cáo qun tr,ăbáoăcáoăthng niên ca
các ngân hàng và t chc tài chính khác.
Să 1.1: QUY TRÌNH NGHIÊN CU
X lý s liu ra kt qu
nghiên cu
Kt lun và các gii pháp
Nghiên cuăđnhălng
- Thu thp s liu
- Phân tích các ch s tài chính
Nghiên cuăđnh tính
- Phng vn chuyên gia
- Tho lun
Căs lý lun:
- Lý thuyt v hotăđng NHTM
- Mô hình CAMELS
- Các nhân t nhăhngăđn hotăđng
Phân tích mô hình nghiên
cu, tìm ra các nhân t
nhăhng
Xácăđnh vnăđ nghiên cu
t ra mc tiêu nghiên cu
0
5. ụ NGHA THC TIN CA TÀI
tài nghiên cuăđánhăgiáăđc hotăđng ca MB trong nhngănmăquaătheoă
các ch tiêu c th trong mô hình CAMELS. Kt qu phân tích và kho sát caăđ tài là
căs cho vic tìm ra nhng mt tt và nhng hn ch chaăkhc phcăđc trong quá
trình hotăđng ca MB, t đóăđ xut các gii pháp tài chính cho các nhà qun tr
nhm mc tiêu nâng cao hotăđngăvƠătngăcngănngălc cnh tranh cho MB trong
tin trình hi nhp.
6. KT CU CA TÀI
Lunăvnăgmă3ăchngăvi ni dung c th nhăsau:
Chng 1: Căs lý lunăđánhăgiáăhotăđngăngơnăhƠngăthngămi theo mô
hình CAMELS
Chng 2: ánhăgiáăhotăđng tiăNgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi theo mô hình
CAMELS.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hotăđng caăNgơnăhƠngăTMCPăQuơnăi.
1
CHNG 1: C S Lụ LUN ỄNH GIỄ HOT NG NGỂN HÀNG
THNG MI THEO MỌ HÌNH CAMELS
1.1 Tng quan v hot đng ca ngơn hƠng thng mi
1.1.1 Khái nim ngân hàng thng mi
NgơnăhƠngăraăđi và phát trin gn lin vi s phát trin ca nn kinh t hàng
hóa, và s phát trin nhanh chóng ca nn kinh t th trngăđƣălƠmăbinăđi h thng
ngân hàng t ginăđn,ăsăkhaiăthƠnhănhng ngân hàng hinăđi, nhngăđnh ch tài
chínhăđaăqucă gia.ă Ngiă taă thng da vào tính cht, mcă đíchă vƠă điă tng hot
đng caăngơnăhƠngăđ đaăraăkháiănim.
- Theo tài liu “Qun tr ngân hàng thng mi” ca Peter S.Rose:ă ắNgơnă
hàng là mt loi hình t chc có vai trò quan trngăđi vi nn kinh t nóiăchungăvƠăđi
vi cngăđng nói riêng. Các ngân hàng có th đcăđnhănghaăthôngăquaăcácăchc
nngămƠăchúngăthc hin trong nn kinh t”.ăTheoăđóăngơnăhƠngălƠămt t chc cung
cp mt danh mc các dch v tƠiăchínhăđaăđng, thc hin nhiu chcănngătƠiăchínhă
nht so vi bt k mt t chc kinh doanh nào trong nn kinh t.
- o lut ngân hàng ca Pháp (1941) đnhăngha:ăắNgơnăhƠngăthngămi là
nhng xí nghipăhayăcăs mà ngh nghipăthng xuyên là nhn tin bc ca công
chúngădi hình thc ký thác, hocădi các hình thc khác và s dngătƠiănguyênăđóă
cho chính h trong các nghip v v chit khu, tín dng và tài chính”ă (ngun
Wikipedia.org)
- Lut các TCTD s 47/2010/QH12 đc Quc Hi nc Cng Hòa Xã Hi
Ch Ngha Vit Nam thông qua ngày 16/06/2010 và có hiu lc k t ngày 01/01/2011
ti điu 4 có nêu: ắNgơnăhƠngăthngămi là loiăhìnhăngơnăhƠngăđc thc hin tt c
các hotăđng ngân hàng và các hotăđngăkinhădoanhăkhácătheoăquyăđnh ca Lut này
nhm mc tiêu li nhun”.ăTrongăđó,ăhotăđngăngơnăhƠng lƠăvicăkinhădoanh,ăcungă
ngăthngăxuyênămtăhocămtăsăcácănghipăvăsau:ăa)ăNhnătinăgi; b)ăCpătínă
dng; c)ăCungăngădchăvăthanhătoánăquaătƠiăkhon.
Nh vy, có th kt lun:ăNgơnăhƠngăthngămiălƠămtătăchcăkinhădoanhă
tinăt,ănhnătinăgiătăcácătácănhơnătrongănnăkinhăt,ăsauăđóăthcăhinăcácănghipăvă
2
choăvayăvƠăđuătăvƠoăcácătƠiăsnăcóăkhănngăsinhăliăkhác,ăđngăthiăviăvicăcungă
cpăcácădanhămcătínădng,ădchăvătƠiăchính,ăthanhătoánăchoăcácătácănhơnătrongănnă
kinhăt.
1.1.2 Các lnh vc hot đng ca ngân hàng thng mi
Să 1.2:ăCÁCăLNHăVC HOTăNG CA NHTM
1.1.2.1 Hot đng to ngun vn
ơyălƠănghip v căbn nhtăvƠătrc tiên caăngơnăhƠng,ălƠăđu vào ca các
hotăđngăkhácănhătínădng,ăđuăt,ăthanhătoán.ăVn caăNHTMăđc hình thành t:
- Vn t có: Là vn do các ch s huăđóngăgóp,ăcóătínhănăđnh cao và không
phi hoàn li. Ngoài ra, còn bao gm qu d tr b sung vnăđiu l, qu đuătăphátă
trin, li nhun không phân phi, giá tr tngăthêmădoăđnh giá li tài sn, các ngun
vnăđc b sung t bên ngoài thông qua nghip v phát hành c phiu, trái phiu, d
phòng ri ro tín dng. Ngun vn này chim t l rt nh trong tng ngun vnănhngă
li có vai trò quan trng trong vic chngăminhănngălc tài chính ca ngân hàng.
- Vn huy đng: Thông qua các loi hình tin gi,ă NHTMă huyă đngă đc
nhng khon tin nhàn ri trong nn kinh t đ phc v cho mcăđíchăkinhădoanhăca
mình. Nu ngun vnăhuyăđngăđc vi lãi sut càng thp thì hiu qu kinh doanh s
cƠngăcao,ăgiúpătngăs canh tranh và ch đng trong hotăđng cho vay.
Chc nng luân chuyn tài sn
Chc nng cung cp dch v
Các hot đng c bn ca NHTM
To ngun vn
- Vn t có
- Vn huy đng
- Vn đi vay
S dng vn
- D tr
- Cho vay
- u t
- Thanh toán và tin mt
- Bo lãnh
- Kinh doanh ngoi t
- Các dch v khác
3
- Vn đi vay:ă c hình thành t hotă đng chit khu, tái chit khu các
chng t có giá hp l ti NHNN, vay các NHTM khác thông qua th trng liên ngân
hàng.
- Vn khác: Là các ngun vn phát sinh trong quá trình hotăđng ca ngân
hƠngănhănghip v thanhătoánătrongănc,ălƠmăđi lý,
1.1.2.2 Hot đng s dng vn
Ngun thu t hotăđng này luôn chim t trng ln nht trong tng thu nhp
ca ngân hàng. Mt ngân hàng munăđtăđc kt qu kinh doanh cao thì phi s dng
tt ngun vn ca mình vào nhng hotăđng sinh li nht. Nghip v s dng vn bao
gm:
- D tr: Là yêu cu bt bucăđi vi các NHTM nhmă đm bo kh nngă
thanh khonănh:ătin mt, tin gi ti NHNN và các t chc tín dng khác, các chng
khoán ngn hn có th bánăđ chuyn thành tin mt mt cách nhanh nht.
- Cho vay: Là hotăđng kinh doanh ch yu caăngơnăhƠngăđ to ra li nhun,
vƠăcngălƠăhotăđngăđemăli nhiu ri ro nht.ăòiăhi ngân hàng phi thmăđnh cht
ch kháchăhƠngăvƠăthng có tài snăđm bo kèm theo.
- u t: Nghip v này có v trí quan trng th hai sau hotăđng cho vay.
uătăcaăcácăNHTMăđc chia thành 2 nhóm:
+ăuătătrc tip là hình thc ngân hàng b vn caămìnhăđ trc tip qun lý
nh:ăHùnăvnăliênădoanhătrongăngoƠiănc, mua c phn, cp vn thành lp các công ty
conănhăcôngătyăchoăthuêătƠiăchính,ăcôngătyăchng khoán, bo him
+ăuătătƠiăchínhăthngăđc các NHTM s dng ph binănh:ăMuaătrái
phiu chính ph, trái phiu NHNN, trái phiu công ty Thông qua hotăđng này, ngân
hàng có th linh hotăthayăđi danh mcăđuătăca mình, gim thiuăđc ri ro.
- Chit khu và tái chit khu: Chit khu là nghip v cho vay mt cách gián
tip, trongăđóăngơnăhƠngăs mua các công c chuynănhng, giy t cóăgiáătrc khi
đn hn thanh toán ca mt ch th và có quynătruyăđòiămt ch th khác phi hoàn
tr n cho ngân hàng. Tái chit khu là vic chit khu các công c chuynănhngăđƣă
4
đc chit khuătrc thi hnăthanhătoán.ăCácăđiătng trong nghip v này là hi
phiu, k phiu, trái phiu và các giy t có giá khác.
- Các hot đng khác: Ngoài ra NHTM còn s dng vn vào các mcăđíchă
khácănhăxơyădng, thuê mua nhà làm tr s vnăphòng,ăphngătin vn chuyn, trang
thit b máy móc, nâng cp h thng công ngh,
1.1.2.3 Hot đng kinh doanh dch v ngân hàng
- Dch v thanh toán và tin mt: Bên cnh các hình thc thanh toán truyn
thngănhăséc,ăy nhim chi, y nhim thu, L/C là các hình thc thanh toán hinăđi
qua th,ăinternet,ăđin thoi, Ngoài ra hin nay các ngân hàng còn phát trin mnh các
dch v v tin mtănhăthu,ăchiăh, cho thuê két st, kimăđm tin tht gi,
- Bo lãnh: Ngân hàng cam kt thc hin nghaăv tài chính thay cho khách
hàng khi h không thc hin hoc thc hinăkhôngăđyăđ nghaăv trong các hpăđng
kinh t đƣăkỦăkt, khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho ngân hàng theo tha thun.
- Kinh doanh ngoi t: Là dch v truyn thng ca ngơnăhƠng,ătrongăđóăngơnă
hƠngăđc phép mua bán ngoi t vi khách hàng, thu phí dch v và chênh lch t giá.
- Các dch v khác: Bao gm các hotăđngăkhácănhăyăthácăđuăt,ăy thác
vay h,ătăvn tài chính, qun lý qu, qun lý dch v cho thuê, kinh doanh khách sn
1.2 ánh giá hot đng ca ngơn hƠng thng mi theo mô hình CAMELS
1.2.1 Khái quát v mô hình CAMELS
Mô hình CAMELS là h thng xp hng,ăgiámăsátătìnhăhìnhăngơnăhƠngăđc
áp dng t nhngănmă1970ă M,ăvƠăđc coi là chun mcăđi vi hu ht các t
chc trên toàn th giiăkhiăđánhăgiáăhiu qu, ri ro ca các ngân hàng nói riêng và các
TCTD nói chung. Mô hình này ch yu da trên các yu t tài chính, thông qua thang
đimăđ đaăraăkt qu xp hng các ngân hàng, t đóăchoănhà qun lý bităắtìnhăhìnhă
sc khe caăngơnăhƠng”.ăCácătiêuăchíăđánhăgiáăbaoăgm: Mcăđ an toàn vn, cht
lng tài sn có, qun lý, li nhun, thanh khonăvƠăđ nhy cmăđi vi ri ro th
trng (Hip hi ngân hàng Vit Nam: www.vnba.org.vn)
Hin nay trên th gii có rt nhiuămôăhìnhăđánhăgiáăhotăđng ca ngân hàng
thngămiănhămôăhìnhăFIRSTăca Nht Bn xét trên 10 yu t thiên v qun lý (phi
5
tài chính) nh:ă qun lý kinh doanh, tuân th pháp lut, qun lý bo v khách hàng,
qun lý ri ro toàn din, qun lý vn mang tính khích l nhng n lc ca ngân hàng
đ ci thin công tác qun tr điuăhƠnh,ănhngăchaăđápăngăđc yêu cu cnh báo
riăro;ăPhngăphápătip cn phi tham s (DEA), tính toán ch s hiu qu tngăđi
da trên vic so sánh khonh cách caăcácăđnăv (ngân hàng) vi mtăđnăv thc hin
tt nht trên biên. Cách tip cn này cho phép các nhà qunălỦăxácăđnhăđc thc t
hotăđng tt nht hin tiătrongăđánhăgiáăh thng ca ngân hàng mình.ăTuyănhiênăđơyă
lƠăphngăphápătngăđi phc tp,ăđòiăhi nhiu kin thc v mô hình toán tuyn tính,
kinh t, và nu có sai s ngu nhiên tn ti trong s liu thì s nhăhngăđn kt qu
đoălng.
Trong khuôn kh bài lunăvnănƠy,ătácăgi s dng mô hìnhăCAMELSăđ đánhă
giá hotăđng caăngơnăhƠngăthngămi bi các ch tiêu caămôăhìnhăCAMELSătngă
đi c th, rõ ràng, có th kt hpăđc c 2ăphngăphápăđnhălngăvƠăđnhătínhăđ
phân tích. Ngoài ra, vic trin khai thc hin giám sát ngân hàng theoăphngăphápă
CAMELSăđcăđánhăgiáălƠăphùăhp vi mcăđ phát trin ca các hotăđng ngân
hàng và h thng ngân hàng Vit Nam hinănay,ăđm boăđcătínhăđnăgin, d thc
hin cho các cán b giám sát NHNN, có s đi mi và phát trină caoă hnă soă vi
phng pháp giám sát tuân th mà NHNN VităNamăđƣăthc hin. Quá trình giám sát
có th đc chia theo tun,ătháng,ăquỦ,ănmăda vào tng ch tiêu trong mô hình, ch
tp trung vào nhng ch tiêuăắcóăvnăđ”ătrongăh thng xp hng,ădoăđóărútăngnăđc
thi gian (Website NHNN: www.sbv.gov.vn)
Ti Vit Nam, thông qua Quytăđnh s 06/2008/Q-NHNN ngày 12/03/2008
đƣăápădng mô hình CAMELS vào vic xp loi NHTM c phn, vi 5 nhóm ch tiêu
căbn: 1. Vn t có, 2. Chtălng tài sn,ă3.ăNngălc qun tr, 4. Kt qu hotăđng
kinh doanh, 5. Kh nngăthanhăkhon.ăTrongăđó,ăch tiêu 1,2,4,5 là ch tiêuăđnhălng,
ch tiêu 3 là ch tiêuăđnh tính.
6
Trên thc t, phi kt hp phân tích theo mô hình CAMELS vi nhngăđánhă
giáăđnh tính caăngơnăhƠngăđ có th đaăra các kt qu phân tích mt cách k lng,
chính xác và kp thi, do mt s nhcăđim ca mô hình này:
- Hiu qu giám sát bngăphngăphápăCAMELSăch còn nguyên giá tr sau 6
thángăđi viă90%ăTCTDăđc thanh tra và sau 18 tháng, phn ln kt lun thanh tra
theoăphngăphápăCAMELSăs khôngăcònăđm bo tính chính xác (Ngun tham kho:
vnexim.com.vn)
- Giaăcácăđt kim tra tình trng tài chính ca ngân hàng có th thayăđi. Do
đóăyêuăcu nhng kt lun ca thanh tra viên phi có tính d báo cao. Tuy nhiên, vic
đaăraăd báo kp thiăcnăc theo báo cáo tài chính ca các ngân hàng Vit Nam là
vicăkhôngăđnăgin. Các báo cáo tài chính không cung cpăđc mi thông tin mt
cáchăchínhăxácăđ ngiăphơnătíchăcóăđ cnăc đánhăgiáătìnhăhìnhăhotăđng ca mt
ngân hàng.
- Mt s ch tiêu caăCAMELSăkhóălngăhóaăđc Vit Nam vì th gây ra
s lúng túng cho các NHTM khi phi tính toán các ch tiêu theo chun mc quc t,
bi vy các ngân hàng Vit Nam hinănayăcngăch s dng mt s các ch tiêuăcăbn.
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá hot đng ca ngân hàng thng mi theo mô hình
CAMELS
Să 1.3: HOTăNG NHTM THEO CÁC CH TIÊU TRONG MÔ HÌNH CAMELS
Hot đng
NHTM
Kh nng thanh khon (L)
nhy cm vi ri ro
Nng lc
qun lý
(M)
Li
nhun
Mc đ an
toàn vn
Cht lng
tài sn có
(A)
7
1.2.2.1 Mc đ an toàn vn ca ngân hàng thng mi (Capital adequacy)
Mcăđ an toàn vn th hin s vn t cóăđ h tr cho hotăđng kinh doanh
ca ngân hàng. Vn t có bao gm: Vn c phnăthng, c phnăuăđƣi,ăcácăqu d
tr và li nhun không chia. Vnă lƠă điu kin tiên quyt trong hot đng ca ngân
hƠng,ăđng thi là yu t to nên sc mnh và kh nngăcnh tranh ca ngân hàng trên
th trng, lƠăcăs tngăcng nimătinăchoăngi gi tin,ăđc s dngăđ bo v
quyn li cho nhngăkháchăhƠngăđƣăkỦăthácătƠiăsn ti ngân hàng. Theo quy đnh ca
lut pháp và các quy ch v an toàn ngân hàng ca nhiuănc, phm vi hotăđng và
quy mô kinh doanh ca mt ngân hàng ph thuc vào quy mô ca vn t có. Vic phân
tích ch tiêu này, giúp cho các nhà qunălỦătƠiăchínhăđiăphóăđc vi nhng cú sc bt
ng t nn kinh t, qun tr hiu qu kh nngăsinhăli và danh ting ca ngân hàng.
Mt trong nhng ch tiêu quan trong nhtăđ qun lý an toàn ngân hàng là t l an toàn
vn, t l nƠyăđcăxácăđnhătrênăcăs vn t có so vi tài snăcóăquyăđi theo t trng
ri ro ca tng loi tài sn. Ngoài ra, còn có nhngăquyăđnh v các gii hn an toàn
hotăđngăkhácătrênăcăs vn t có caăngơnăhƠngănh:ăgii hn tiăđaăgópăvnăđuăt,ă
liên doanh liên kt, mua c phn; gii hn v cho vay tiăđaăchoămt khách hàng; gii
hn v trng thái ngoi hi m; gii hnăđuătăvƠoătƠiăsn c đnh so vi vn t có
BNG 1.1: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăMCă AN TOÀN VN CA NHTM
Ch tiêu
Ni dung phn nh
- T l an toàn vn (CAR)
- Kh nngă thanhă toánă ca ngân hàng vi các
khon n có thi hn, và nhng ri ro ngân hàng
phiăđi mtănhări ro tín dng, ri ro vn hành.
- TT 13/TT-NHNNăquyăđnh CAR ≥ 9%.
- Basel II: CAR ≥ 8%.
- T l kh nng chi tr (H
1
)
- Quyămôăhuyăđng vn ca ngân hàng.
- Pháp lnhăngơnăhƠngăquyăđnh: H
1
≥ă5%.
8
1.2.2.2 Cht lng tài sn có (Assets quality)
Chtălng tài sn Có là ch tiêu tng hp nói lên kh nngăbn vng v mt tài
chính, kh nngă sinhă li,ă nngălc qun lý và phn ln ri ro trong hotă đng kinh
doanh tin t. NuăthătrngăbitărngăchtălngătƠiăsnăkémăsătoăápălcălênătrngă
tháiăngunăvnăngnăhnăcaăngơnăhƠng,ăvƠăđiuănƠyăcóăthădnăđnăkhngăhongăthanhă
khon,ătìnhătrngăđăxôăđiărútătinăăngơnăhƠng.
Tài sn có ca ngân hàng bao gm các tài sn sinh li và tài sn không sinh li,
trongăđóătƠiăsn sinh li luôn chim phn ch yu. Tài sn có sinh li là nhng tài sn
đemăli ngun thu nhpăchínhăchoă ngơnăhƠngăđng thiăcngălƠănhng tài sn cha
đng nhiu ri ro. Nhng tài sn này bao gm các khon cho vay, cho thuê tài chính,
các khonăđuătăvƠoăchng khoán, góp vn liên doanh, liên kt Hinănay,ăđi vi các
NHTM, khon mc cho vay chim quá na tng giá tr tài sn.ăDoăđó,ăđ đánhăgiáăcht
lng tài snăcó,ăthìăđiu quan trng nht là phi xem xét hiu qu s dng vn (cho
vay) ca ngân hàng. Bên cnh chtălng hotăđng tín dng, chtălng tài sn ca
ngân hàng còn th hin các tài snăcóăkhácănhădanh mcăđuătăchng khoán, tài sn
bng ngoi t, vàng bc,ăđáăquỦ.ăChtălng nhng tài snănƠyăthng th hin că
cu và trng thái ngoi hi, chtă lng và trng thái ca danh mcă đuă t.ă Nhng
khon mcănƠyăcngăcóănhăhng rt lnăđn kh nngăsinhăli và tính thanh khon
ca mt ngân hàng.
BNG 1.2: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăCHTăLNG TÀI SN CÓ CA NHTM
Ch tiêu
Ni dung phn nh
- T l cp tín dng so vi
ngun vn huy đng (H
2
)
- Kh nngăchoăvayăsoăvi kh nngăhuyăđng vn.
- H
2
càng ln: Vn tnăđng càng ít, ri ro tín dng
càng cao.
- Theo cách nhìn ca nhiuăngi, ch tiêu này càng
ln chng t ngơnă hƠngă đƣă s dng hiu qu vn
huyăđngăđ cho vay. Tuy nhiên trong hotăđng tài
9
chính ngân hàng hin đi, ngoài kênh tín dng trc
tip, ngân hàng còn nhiu kênh kinh doanh hiu qu
khácă nhă ngoi hi,ă đuă t,ă gópă vn liên doanh,
hotăđng trên th trng liên ngân hàng
- T l n xu (H
3
)
- Chtălng ca hotăđng cho vay.
- H
3
> 7%: NH có chtălng tín dng yu kém.
- Hin nay NHNN bt buc H
3
≤ă3%.
1.2.2.3 Nng lc qun lý (Management)
Nngălc qun lý là yu t quan trng nhtăđngăđng sau hotăđng ca t chc
tài chính, kh nngăqun lý tt có th bin mt ngân hàng yu kém thành mt ngân
hàng hotăđng ttăhnăvƠăngc li. Do tính chtăđnh tính ca qun lý, bài vit xem
xét ch tiêu này trên nhng khía cnh sau:
+ăánhăgiáănngălc qun lý thông qua các chinălc ngn hn và dài hn mà
ban qun tr ngân hàng xây dng cho hotăđng ca mình.
+ Xem xét t l tngătrng v li nhun qua thi gian, và kh nngăđiu hành
vt qua các cuc khng hong tài chính, kimăsoátăđc các h s ri ro trong gii
hn cho phép.
+ăXemăxétăcăcu t chcăvƠăphng thc qun lý ca ngân hàng, quy trình
nghip v tuân th quyăđnh ca NHNN và mcăđ phi hp gia các phòng ban.
Ngoài ra có th s dng thêm ch tiêu H
4
đăđánhăgiáănngă
lcăqunălỦ.ăCh s này cao, chng t đc hiu qu tt ca qun lý.
1.2.2.4 Li nhun (Earnings)
Kh nngăsinhăli là kt qu đánhăgiáăcui cùng ca hotăđng kinh doanh, th
hinăđc công tác qun tr hay các chinălc ca nhà qun lý là thành công hay tht
bi. Li nhun giúp h tr hotăđng hin tiăvƠătngălaiăca t chc, hình thành thêm
vn t có,ăbùăđp các khon cho vay b tn tht và trích lp d phòngăđyăđ. Vi mc
tiêuăđm bo an toàn cho hotăđngăngơnăhƠngăthìăkhiăđánhăgiáăli nhun ca ngân
10
hàng cn có mtăquanăđim toàn din. Mt ngân hàng có mc li nhunăcaoăchaăhn
là tt,ăđ có mc li nhunănhăvy có th ngơnăhƠngănƠyăđƣăchp nhn mtăcăcu tài
snăcóăđ riăroăcao.ăKhiăxétăđn ch tiêu li nhun, cn phân tích li nhun trong mi
quan h vi các ch tiêu qun lý khác, chng hnănhămcăđ thanh khon, mc chp
nhn riăro,ăcăcu tài snăcngănhătrin vng phát trin lâu dài ca ngân hàng. Trong
phơnătíchăđánhăgiáăkh nngăsinhăli ca ngân hàng, có th đoălng bng nhiu ch
tiêuăkhácănhau,ănh:ăT l thu nhp ròng trên tng tài sn bình quân (ROA), t l thu
nhp ròng trên vn t có (ROE), li nhun trên tng doanh thu, li nhun trên mi c
phn.ăDùăđoălng cách nào thì quan trng vn là xem xét mc li nhun ca ngân
hàng sau mt thi k hotăđng trong các miătngăquanăvi ngun vn, tài sn, kh
nngăbùăđp chi phí và nhng tht thoát xyăraăcngănhăkh nngăbo toàn và phát
trin vn.
BNG 1.3: MT S CH TIểUăÁNHăGIÁăKH NNGăSINHăLI CA NHTM
Ch tiêu
Ni dung phn nh
- T l thu nhp ròng trên tng tài
sn (ROA)
- Kh nngăqun lý tài sn ca ngân hàng.
- Vic s dng vn hiu qu hay yu kém, vi
các chi phí hotăđng hp lý hay quá mc,ầ
- Vi mt mc ROA quá cao, ngân hàng s phi
điăđu vi ri ro ln do hotăđng mo him.
- T l thu nhp ròng trên vn t
có (ROE)
- Mtă đng vn b raă tíchă lyă đc bao nhiêu
đng li nhun.
- Hiu qu s dngăđng vn c đôngăca NH.