B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH
Lể THY MINH PHNG
GII PHÁP NỂNG CAO HIU QU HUY NG
VN TRONG DỂN C TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHệ MINH ậ Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHệ MINH
Lể THY MINH PHNG
GII PHÁP NỂNG CAO HIU QU HUY NG
VN TRONG DỂN C TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s: 60.34.02.01
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. Lể TN PHC
TP. H CHệ MINH ậ Nm 2012
MC LC
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, các ch vit tt
Danh mc các bng biu,các hình
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. ụ ngha thc tin ca đ tài 2
6. Ni dung kt cu ca lun vn 3
CHNG 1: TNG QUAN V HOT NG HIU QU HUY NG VN TRONG DÂN
C TI CÁC NGỂN HÀNG THNG MI 4
1.1 Nghip v huy đng vn trong dân c ti các NHTM 4
1.1.1 Huy đng vn dân c ti NHTM 4
1.1.1.1 Khái nim 4
1.1.1.2 c đim ca ngun vn huy đng dân c ca NHTM 4
1.1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn trong dân c 5
1.1.1.4 Nguyên tc huy đng vn t dân c 6
1.1.2 Các hình thc huy đng vn 8
1.1.2.1 Tin gi thanh toán 8
1.1.2.2 Tin gi tit kim 8
1.1.2.3 Phát hành giy t có giá 9
1.1.3 Các nhân t tác đng đn công tác huy đng vn 9
1.1.3.1. Nhân t ch quan 9
1.1.3.2 Nhân t khách quan 12
1.2 Hiu qu huy đng vn trong dân c 13
1.2.1 Khái nim v hiu qu huy đng vn 13
1.2.2 Các ch tiêu đo lng hiu qu huy đng vn dân c ca ngân hàng thng
mi 13
1.2.2.1 Tc đ tng trng 13
1.2.2.2 Qui mô tin gi 13
1.2.2.3 Thu nhp ròng t hot đng huy đng vn 14
1.2.2.4 Cân đi gia ngun vn tin gi và cho vay 16
1.3 Khách hàng và tm quan trng ca vic đt đc s hài lòng ca khách hàng 17
1.3.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng: 17
1.3.2 Mô hình cht lng dch v theo Parasuraman 18
1.3.3 Thang đo SERVQUAL: 18
1.3.4 Mô hình nghiên cu ca đ tài: 20
1.4 Bài hc kinh nghim t các nc khác trên th gii 22
1.4.1 Kinh nghim t Trung Quc 22
1.4.2 Kinh nghim t Ngân hàng ANZ 23
1.4.3 Bài hc kinh nghim rút ra t vic nghiên cu kinh nghim ca các nc. 24
KT LUN CHNG 1 26
CHNG 2: THC TRNG HIU QU HUY NG VN TRONG DỂN C TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH SÀI GÒN 27
2.1 Gii thiu v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh
Sài Gòn 27
2.1.1 S hình thành và phát trin ca BIDV Sài Gòn 27
2.1.2 Tình hình hot đng kinh doanh ca BIDV Sài Gòn 27
2.2 Hot đng huy đng vn trong dân c ti Ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam Chi nhánh Sài Gòn 2008 - 2012 30
2.2.1 Tc đ tng trng ca huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn 32
2.2.2 C cu ngun vn tin gi dân c 34
2.2.2.1 C cu ngun vn huy đng theo k hn 34
2.2.2.2 C cu ngun vn huy đng theo tin t 37
2.2.3 Thu nhp ròng t hot đng huy đng vn trong dân c ca BIDV Sài Gòn . 39
2.2.4 Tng quan gia ngun vn huy đng dân c và cho vay ti BIDV Sài Gòn 44
2.3 Kho sát s hài lòng ca khách hàng v hot đng huy đng vn trong dân c
ca BIDV Sài Gòn 45
2.3.1 Kt qu kho sát: 45
2.3.1.1 Thông tin mu nghiên cu: 45
2.3.1.2 ánh giá các thang đo: 47
2.3.2 Kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên cu: 52
2.3.3 Hn ch ca kho sát 56
2.4 ánh giá hot đng huy đng vn dân c ca BIDV Sài Gòn 57
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 57
2.4.2 Nhng hn ch còn tn ti và nguyên nhân 58
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN TRONG DỂN C TI
NGỂN HÀNG U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN 62
3.1 nh hng phát trin ca Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam
đn nm 2015 62
3.2 nh hng phát trin ca BIDV Sài Gòn đn nm 2015 63
3.2.1 Mc tiêu đnh hng: 63
3.2.2. Mc tiêu k hoch kinh doanh 63
3.2.3. Mc tiêu khách hàng 63
3.2.4. Nhim v trng tâm 64
3.3 Mt s gii pháp nâng cao cht lng công tác huy đng vn trong dân c ti
Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Sài Gòn 64
3.3.1 Kin ngh đi vi BIDV TW 64
3.3.1.1 Chin lc hin đi hóa công ngh ngân hàng 64
3.3.1.2 a dng hóa và nâng cao cht lng các sn phm huy đng tin gi 66
3.3.1.3 y mnh cách hot đng truyn thông và Marketing 69
3.3.1.4 Phát trin nn tng khách hàng vng chc và ti đa hoá giá tr
khách hàng 69
3.3.1.5 Xây dng chính sách đng lc tài chính hp lý thông qua c ch điu
chuyn vn ni b FTP 70
3.3.1.6 Xây dng chính sách đng lc hp lý thông qua thng huy đng vn 72
3.3.1.7 Phát trin các dch v bán l và đy mnh phát trin các sn phm
bán chéo (cross sell), bán kèm (upsale) 73
3.3.1.8 Phát trin mng li giao dch 74
3.3.1.9 Mt s kin ngh khác 74
3.3.2 Kin ngh đi vi Ban lãnh đo Ngân hàng TMCP u t và Phát trin
Vit Nam Chi nhánh Sài Gòn 76
3.3.2.1 Tin hành phân khúc khách hàng và xây dng chính sách chm sóc khách
hàng hp lý 76
3.3.2.2 Nâng cao tính ch đng trong công tác huy đng vn 77
3.3.2.3 Nâng cao cht lng đào to nhân viên 79
3.3.2.4 Nâng cao cht lng công tác phc v khách hàng 80
3.3.2.5 Xây dng chính sách đng lc hp lý 81
3.3.2.6 Công tác tip th, khuyn mãi, qung bá hình nh BIDV Sài Gòn 82
3.3.2.7 Phát trin mng li hot đng 83
3.3.2.8 Gia tng thi gian huy đng vn 83
3.4 Các gii pháp h tr 84
KT LUN CHNG 3 87
KT LUN 88
DANH MC TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 Tình hình hot đng kinh doanh ca BIDV Chi nhánh Sài Gòngiai đon
2008-2012 28
Bng 2.2 Tng ngun vn huy đng ca BIDV Sài Gòn giai đon 2008 -2012 31
Bng 2.3So sánh qui mô ngun vn huy đng dân c ca BIDV Sài Gòn và mt s chi
nhánh ti Tp.HCM nm2012 33
Bng 2.4 C cu ngun vn huy đng dân c theo k hn giai đon 2008 -2012 35
Bng 2.5 C cu ngun vn huy đng theo tin t ca BIDV Sài Gòn 2008 -2012 38
Bng 2.6 C cu tng thu nhp ca BIDV Sài Gòn t nn 2008-2012 40
Bng 2.7: C cu thu nhp t hot đng huy đng vn ca BIDV Sài Gòn 41
Bng 2.8 Thu ròng t huy đng vn dân c giai đon 2008 - 2012 42
Bng 2.9 Tng quan gia ngun vn huy đng dân c và cho vay ti BIDV Sài Gòn
giai đon 2008 - 2012 44
Bng 2.10 Ngh nghip theo mu nghiên cu 45
Bng 2.11 Thu nhp theo mu nghiên cu 46
Bng 2.12 Thng kê mô t các thành phn nh hng đn s hài lòng 46
Bng 2.13 Cronbach anpha ca các thành phn nghiên cu 48
Bng 2.14 Cronbach anpha ca thang đo s hài lòng 50
Bng 2.15 Kt qu phân tích nhân t EFA ca các thành phn đo lng s hài lòng ca
khách hàng 50
Bng 2.16 Kt qu phân tích nhân t EFA ca khai nim s hài lòng ca khách hàng 52
Bng 2.17 Kt qu hi qui ca mô hình 53
Bng 2.18 Bng phân tích phng sai ANOVA 53
Bng 2.19 Bng tóm tt các h s hi qui 53
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
ALCO: y ban qun lý tài sn có – tài sn n
BIDV : Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam
DPRR: D phòng ri ro
DVKHCN: Phòng dch v khách hàng cá nhân
GDV: Giao dich viên
HSC: Hi s chính
KKH: Không k hn
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
NHTW: Ngân hàng Trung ng
PGD: Phòng giao dich
QHKH: Quan h khách hàng
RMB: Nhân dân t
SGD: S giao dch
TCKT: T chc kinh t
TCTD : T chc tín dng
TMCP: Thng mi c phn
Tp.HCM: Thành ph H Chí Minh
TSC: Tài sn Có
TSB: Tài sn đm bo
TSN: Tài sn N
TW: Trung Ung
USD: Dolar M
VN: Vit Nam đng
XNCN: Xã hi Ch ngha
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1: C ch điu chuyn vn ni b FTP 14
Hình 1.2: Mô hình lý thuyt ca đ tài 21
Hình 2.1 T trng các ngun vn huy đng theo đi tng
giai đon 2008 - 2012 30
Hình 2.2 Kt qu kim đnh mô hình lý thuyt 55
Hình 3.1 Mô hình Kim t tháp phân đon khách hàng 70
1
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Hin nay, các ngân hàng thng mi đang phát trin mnh m trong th
trng tài chính ht sc sôi đng cùng vi s cnh tranh không kém phn gay gt
và quyt lit v vn ngun nhân lc, cht lng dch v và công ngh, nhm gia
tng hiu qu hot đng, gia tng th phn và ti đa hóa li nhun. Vn đ đt ra đi
vi các ngân hàng thng mi là mun tn ti bn vng và phát trin thì hot đng
kinh doanh đòi hi phi đt đn mc tiêu là ct gim chi phí nhm nâng cao li
nhun. thc hin đc mc tiêu này, mt yu t vô cùng quan trng là huy đng
vn vì công tác huy đng vn chính là nn tng, là s sng còn ca các ngân hàng
thng mi. Ngun vn các ngân hàng huy đng đc xut phát t nhiu ngun
khác nhau, nhng ch yu vn là ngun tin gi t t chc và dân c. Hin nay,
BIDV nói chung và BIDV Chi nhánh Sài Gòn nói riêng vi đnh hng tr thành
mt trong nhng ngân hàng bán l hàng đu Vit Nam thì hot đng huy đng vn
dân c đang là vn đ rt đc quan tâm. Tuy nhiên, phi làm th nào đ va gia
tng đc qui mô va đm bo đc hiu qu ca hot đng huy đng vn trong
dân c nht là trong tình hình kinh t có nhiu bt n nh hin nay đã tác đng đn
tâm lý ngi gi tin và gây nhng nh hng xu đn công tác huy đng vn ca
ngân hàng. Do đó, vic nghiên cu v công tác huy đng vn dân c là mt trong
nhng vn đ cp thit nhm giúp BIDV Sài Gòn đánh giá li hot đng huy đng
vn dân c t đó có nhng gii pháp góp phn nâng cao hiu qu công tác huy đng
vn dân c nói riêng và hiu qu hot đng kinh doanh nói chung. ó chính là lý
do, tôi chn đ tài “ Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng vn trong dân c ti
Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Sài
Gòn” làm đ tài lun vn thc s ca mình.
2
2. Mc tiêu nghiên cu
- Tìm hiu v hot đng huy đng ngun vn tin gi và các yu t nh
hng đn hot đng huy đng ngun vn tin gi ca các NHTM hin nay.
- Thông qua vic phân tích, đánh giá tình hình thc t công tác huy đng vn
dân c ca BIDVSài Gòn, cùng vi vic khám phá các nhân t nh hng đn s
hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn.
T đó rút ra nhng đánh giá đim mnh, đim yu trong hot đng huy đng vn
dân c ti BIDV Sài Gòn.
- Trên c s nghiên cu, đánh giá, đa ra nhng gii pháp khc phc hn ch
hin có nhm nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn ti BIDV Sài Gòn, to nn
tng quan trng đ BIDV nói chung và BIDV Sài Gòn nói riêng tin ti tr thành
mt ngân hàng bán l hin đi.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: thc trng công tác huy đng ngun vn dân c
ca ngân hàng và các yu t tác đng đn s hài lòng ca khách hàng s dng các
sn phm huy đng vn ti BIDV Sài Gòn.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu trong phm vi BIDV Sài Gòn.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp mô t - gii thích, đi chiu - so sánh, phân
tích - tng hp. Ngoài ra, lun vn còn thu thp thêm thông tin và s liu liên quan
đn vn đ nghiên cu t các sách tham kho, tp chí, báo đin t, các quy đnh liên
quan đn hot đng huy đng vn ca ngân hàng thng mi ca Ngân hàng Nhà
nc Vit Nam.
5. ụ ngha thc tin ca đ tài
Lun vn t vic nghiên cu trên c s lý thuyt v hot đng huy đng vn
tin gi cho đn vic ng dng vào thc t hot đng huy đng vn tin gi nói
chung và tin gi huy đng vn dân c nói riêng ti BIDV Sài Gòn. Trên c s
phân tích, đánh giá hot đng huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn cùng vi vic
đánh giá các nhân t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng đi vi hot đng
3
huy đng vn dân c ca BIDV, tôi đã đa ra các gii pháp nhm nâng cao hiu qu
công tác huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn. Do đó, lun vn không ch có ý
ngha thc tin đi vi hot đng huy đng vn dân c ti BIDV Sài Gòn nói riêng
mà còn có th đc ng dng đ góp phn nâng cao hiu qu huy đng vn nói
chung ti các chi nhánh khác trên đa bàn Tp.HCM.
6. Ni dung kt cu ca lun vn
CHNG 1: TNG QUAN V HIU QU HOT NG HUY NG
VN TRONG DỂN C TI CÁC NGỂN HÀNG THNG MI.
CHNG 2: THC TRNG HIU QU HUY NG VN TRONG
DỂN C TI NGỂN HÀNG THNG MI C PHN U T VÀ PHÁT
TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN.
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN
TRONG DỂN C TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM CHI NHÁNH SÀI GÒN.
4
CHNG 1: TNG QUAN V HIU QU HOT NG HUY
NG VN TRONG DỂN C TI CÁC NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1 Nghip v huy đng vn trong dân c ti các NHTM
1.1.1 Huy đng vn dân c ti NHTM
1.1.1.1 Khái nim
Dân c là khu vc giàu tim nng nht, là đi tng huy đng vn ca
NHTM. Dân c vi t cách là ch th ca nhng ngun tài chính tm thi nhàn ri
và NHTM vi vai trò là trung gian tài chính có quan h vi dân c nh là ngi đi
vay và ngi cho vay. Vy “ huy đng tin gi dân c là quá trình các NHTM
tìm đn ngun tin nhàn ri t dân c bng nhiu cách thc khác nhau vi
cam kt nm gi an toàn và hoàn tr đ gc và lãi đúng thi hn”.
1.1.1.2 c đim ca ngun vn huy đng dân c ca NHTM
Ngun vn huy đng t dân c cng có đc đim chung ca ngun tin gi
đó là phi thanh toán ngay theo yêu cu ca khách hàng ngay c khi đó là tin gi
có kì hn. c bit đi vi các khon tin gi ngn hn, s thay đi ca nó d dn
đn thay đi cu thanh khon ca ngân hàng, có nh hng đn kh nng thanh toán
ca ngân hàng.
Tin gi dân c là ngun có quy mô ln trong tng ngun huy đng ca
NHTM. Dân c cng đng thi là thành phn chính ca nn kinh t nên xét v tng
th nu ngun tin gi dân c đc tp trung s to ra mt ngun vn ln cho ngân
hàng. Và chi phí huy đng t dân c có nh hng rt ln đn chi phí huy đng chung
ca tng ngun huy đng và là mt trong nhng ch tiêu quan trng đ ngân hàng quyt
đnh lãi sut cho vay.
Nh vy, tng vn huy đng t tin gi dân c có vai trò quan trng trong
vic các NHTM quyt đnh khi lng ngun vn cung cp cho nn kinh t, giúp
các doanh nghip có kh nng tài chính ln mnh đu t đ sn xut, cnh tranh vi
các doanh nghip nc ngoài, tng thu nhp trong nn kinh t.
5
1.1.1.3 Vai trò ca hot đng huy đng vn trong dân c
i vi nn kinh t
Huy đng t dân c ca NHTM đc s dng đ b sung lng vn cho nn
kinh t, nâng cao mc sng cho ngi dân thay vì s dng ngun vn đó vào vic
chi tiêu khác. Nh vic tit kim chi tiêu đã tng cng các hot đng sn xut kinh
doanh, to thêm công n vic làm cho ngi lao đng, to điu kin cho các t chc
kinh t có th tip cn vi các ngun vn ngân hàng thúc đy kinh t phát trin.
Thông qua vic huy đng tin gi dân c s góp phn phát trin tài khon tin gi
thanh toán cá nhân t đó phát trin các hình thc thanh toán không dùng tin mt,
tit kim chi phí phát hành và lu thông tin mt trong nn kinh t.
i vi ngân hàng
- Hot đng huy đng vn góp phn mang li ngun vn cho ngân hàng đ
thc hin các hot đng kinh doanh khác. Không có hot đng huy đng vn, ngân
hàng thng mi s không có đ ngun vn tài tr cho hot đng ca mình. Có th
nói hot đng huy đng vn góp phn gii quyt “đu vào” ca ngân hàng .
- Thông qua hot đng huy đng vn ngân hàng thng mi có th đo lng
đc uy tín cng nh s tín nhim ca khách hàng đi vi ngân hàng. T đó, ngân
hàng có th đánh giá và đa ra các chính sách huy đng vn ngày càng hiu qu đ
gi vng và m rng quan h vi khách hàng.
- Ngun vn huy đng chim t trng ln trong tng ngun vn ca ngân
hàng (chim t 70% - 80% tng ngun vn). Chính vì vy ngun vn huy đng
quyt đnh mt phn đn li nhun thu đc ca ngân hàng bi vì khi huy đng vn
ngân hàng phi tr phí huy đng. Mun kinh doanh có hiu qu, ngân hàng phi có
nhng bin pháp nhm gim đn mc ti thiu chi phí ca vic huy đng, chú ý đn
nguyên tc qun lý vn trong ngân hàng.
- Thông qua công tác huy đng vn NHTM s thúc đy các sn phm, dch
v ngân hàng .
6
i vi ngi gi tin
- Cung cp cho khách hàng mt kênh đu t và tit kim nhm làm cho tin
ca h sinh li, to c hi cho h có th gia tng tiêu dùng trong tng lai.
- Khi gi tin vào ngân hàng, ngoài tính cht an toàn, khách hàng còn đc
hng các dch v thanh toán an toàn, nhanh chóng, tin li nh thanh toán séc, y
nhim chi, y nhim thu, thanh toán qua h thng máy ATM, thanh toán thông qua
Internet, không nhng th, trong nhng trng hp khách hàng gp khó khn v
mt tài chính, ngân hàng có th tài tr cho khách hàng bng các hình thc cm c,
chit khu s tit kim, cho vay, bo lãnh…
Ngày nay gia các ngân hàng thng mi và khách hàng doanh nghip cng
nh các t chc khác có mi quan h gn bó, theo đó ngân hàng va cung cp dch
v ngân hàng va thc hin nghip v huy đng vn, c th là NHTM thc hin
nhn chi tr tin lng trc tip cho nhân viên làm vic các doanh nghip và các
t chc khác thông qua dch v thanh toán lng t đng. Vic thc hin nh vy
đng thi thu hút đc s lng khách hàng m tài khon ti ngân hàng mà còn
thc hin luôn nghip v huy đng vn.
1.1.1.4 Nguyên tc huy đng vn t dân c
Huy đng vn nhàn ri trong dân c là mt trong nhng hot đng quan
trng hàng đu ca NHTM. Ngân hàng huy đng vn t dân c đ đáp ng nhu cu
vay vn cho nn kinh t. Trên c s đó, ngân hàng quy đnh mc lãi sut đu ra
phi cao hn lãi sut đu vào đ thu li nhun. đm bo chât l
ng huy đ ng
vn t
dân c có hi u qu, trong quá trình thc hin, các NHTM phi tuân theo
nhng nguyên tc sau:
Vic huy đng vn phi cn c vào nhu cu vay vn ca nn kinh t
quc dân.
Ngân hàng vi chc nng là c quan tp trung ngun vn t
dân c phc v
cho nhu cu sn xut, kinh doanh đòi hi ngân hàng phi luôn có bin pháp đ tng
cng ngun vn đáp ng nhu cu ngày càng tng ca xã hi, mt khác ngân hàng
là mt đn v hch toán kinh doanh do vy ngân hàng cng phi huy đng nguôn
7
vn t
dân c sao cho không b đng vn ti ngân hàng. Mun vy, ngân hàng
phi nm đc chính sách phát trin kinh t ca c nc, ca đa phng, ca các
đn v và dân c. T đó đ ra chính sách và bin pháp huy đng vn t
dân c theo
các k hn hp lý đ đm bo s dng vn có hiu qu.
Ngân hàng phi luôn đm bo tính thanh khon trong hot đng
Nguyên tc này nhm đm bo cho NHTM luôn thc hin đc ngha v
hoàn tr li gc và lãi đi vi khon tin gi ca dân c. Vic đm bo kh nng
thanh khon hp lý là mt vn đ không bao gi kt thúc đi vi hot đng qun lý
và nó luôn mang mt ý ngha to ln đi vi kh nng sinh li ca ngân hàng. Hn
na, gii quyt các vn đ thanh khon luôn gn vi chi phí, bao gm chi phí tr lãi
vn vay, chi phí giao dch cho vic tìm kim vn thanh khon và c chi phí c hi tn
ti di hình thc nhng khon thu nhp trong tng lai s b b qua khi bán đi
nhng tài sn sinh li đ đáp ng yêu cu thanh khon. Thc t, rt him khi ti mt
thi đim tng cu thanh khon li bng tng cung thanh khon. Do đó, NHTM
thng xuyên phi đi mt vi thâm ht hay thng d thanh khon. Thêm vào đó,
gia kh nng thanh khon và kh nng sinh li luôn có s đánh đi, nu NHTM
càng tp trung nhiu vn đ sn sàng đáp ng yêu cu thanh khon thì kh nng sinh
li ca nó càng thp (các yu t khác không đi). Vì vy làm th nào đ NHTM luôn
đm bo đc tính thanh khon, không b đng vn là vn đ quan trng trong qun
lý thanh khon. Vn đ đt ra cho ngi qun lý là cn phi lp k hoch cn thn
cho vn đ đâu, khi nào và bao nhiêu vn thanh khon có th huy đng.
Các ngân hàng thng mi không đc huy đng vn vt quá kh
nng cho phép so vi vn t có ca mt ngân hàng.
Các t chc tín dng phi chp hành các qui đnh ca lut pháp và các c quan
qun lý trong quá trình tìm kim ngun vn cho ngân hàng thông qua h s gii hn
huy đng vn: H1 = vn t có / tng ngun vn huy đng x 100%.
H s này đa ra nhm mc đích gii hn mc huy đng vn ca ngân hàng đ
tránh tình trng khi ngân hàng huy đng vn quá nhiu vt quá mc bo v ca vn
t có làm cho ngân hàng có th mt kh nng chi tr. Theo pháp lnh ngân hàng nm
8
1990, tng ngun vn huy đng ca NHTM phi ≤ 20 ln vn t có. iu đó ngha là
H1≥ 5%.
Trong đó: vn t có ca ngân hàng gm vn điu l, qu d tr b sung vn
điu l, qu d phòng tài chính, qu đu t phát trin nghip v và li nhun không
chia; tng ngun vn huy đng gm tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi
tit kim, phát hành k phiu ngân hàng, phát hành chng ch tin gi, tin gi ca
Kho bc nhà nc.
1.1.2 Các hình thc huy đng vn
Vn huy đng là ngun vn ch yu ca NHTM, là ngun tài nguyên ln
nht và quan trng nht ca bt k NHTM nào. Thc cht là tài sn bng tin ca
các ch s hu mà ngân hàng tm thi qun lý và s dng nhng vi ngha v hoàn
tr kp thi, đy đ vn và lãi khi khách hàng yêu cu.
Các hình thc huy đng vn nh hng rt ln đn khi lng vn huy đng
đc vì vy vic đa ra các hình thc huy đng phù hp, linh hot là điu ht sc
cn thit đi vi ngân hàng bi nh vy h mi khai thác đc ht các ngun vn
t các doanh nghip và cá nhân trong mi thành phn kinh t. Hin nay, các NHTM
huy đng vn di các hình thc ch yu sau:
1.1.2.1 Tin gi thanh toán
Tin gi thanh toán là tài khon thanh toán do ngi s dng dch v thanh
toán m ti các ngân hàng vi mc đích gi, gi tin hoc thc hin các giao dch
thanh toán qua ngân hàng bng các phng tin thanh toán.
c đim: là loi tin gi không k hn, ngi gi không nhm mc đích
hng lãi, mà vì mc đích thanh toán, vì vy lãi sut thp.
1.1.2.2 Tin gi tit kim
Là loi tin gi đ dành ca các tng lp dân c, đc gi vào ngân hàng đ
đc hng lãi, hình thc ph bin ca loi tin gi này là tit kim có s. Vit
Nam, hình thc gi tin tit kim ph bin là:
- Tin gi tit kim không k hn: là khon tin gi có th rút ra bt c lúc
nào song không đc s dng các công c thanh toán đ chi tr cho ngi khác. S
9
d tin gi này không ln, nhng ít bin đng, vì vy đi vi loi tin gi này các
NHTM thng tr lãi sut cao hn so vi tin gi thanh toán.
- Tin gi tit kim có k hn: là loi tin gi đc rút ra sau mt thi gian
nht đnh. Tuy nhiên, nu khách hàng có nhu cu rút trc hn cng có th đc
đáp ng nhng phi chu lãi sut thp.
1.1.2.3 Phát hành giy t có giá
Cng ging nh các doanh nghip khác, các ngân hàng cng tin hành đi vay
bng cách phát hành các giy n nh: k phiu, tín phiu, trái phiu trên th trng
vn. Rt nhiu NHTM thiu ngun tin gi trung và dài hn do đó không đáp ng
đc nhu cu cho vay trung và dài hn. Do vy, các khon vay trung và dài hn
nhm b sung cho các ngun tin gi, đáp ng nhu cu cho vay và đu t trung và
dài hn. Thông thng đây là khon vay không có đm bo. Nhng ngân hàng có
uy tín hoc tr lãi sut cao s vay mn đc nhiu hn. Các ngân hàng hàng nh
thng khó vay mn trc tip bng cách này, h thng phi vay thông qua các
ngân hàng đi lý hoc đc bo lãnh qua các ngân hàng u t. Kh nng vay
mn còn ph thuc vào trình đ phát trin ca th trng tài chính, to kh nng
chuyn đi các công c n dài hn ca ngân hàng.
1.1.3 Các nhân t tác đng đn công tác huy đng vn
1.1.3.1. Nhân t ch quan
Lãi sut
i vi nhng khách hàng gi tin nhm mc đích hng lãi thì lãi sut luôn
là mi quan tâm ln ca h.Nu khách hàng cm thy hài lòng vi mc lãi sut
ngân hàng công b, h s la chn vic gi tin vào ngân hàng nh mt kênh đu t
hp lý.Ngc li, nu lãi sut thp, h s dùng khon tin đó vào mc đích khác
hay gi tin vào ngân hàng khác hoc đu t vào lnh vc khác có li hn. Do đó,
ngân hàng phi xây dng chính sách lãi sut mang tính cnh tranh, va đm bo
huy đng đc ngun vn cn thit, va đm bo kinh doanh có li.
10
Cht lng, tin ích và mc đ đa dng ca sn phm dch v
Cht lng sn phm mang tính cht vô hình, đc đánh giá thông qua rt
nhiu tiêu chí nh: tính hp lý, hiu qu, và mc đ đáp ng nhu cu khách hàng
cùng vi nhng li ích v phía ngân hàng. Tin ích là nhng li ích và s thun tin
khi s dng các sn phm dch v ngân hàng.Cht lng sn phm dch v càng
cao, càng gia tng mc đ hài lòng ca khách hàng.
S đa dng ca sn phm dch v th hin thông qua s đa dng v k hn,
v loi hình sn phm dch v, v đi tng gi tin.Danh mc sn phm dch v
càng đa dng và phong phú, khách hàng càng có nhiu s la chn nhm tha mãn
tt nht nhu cu ca mình.
Thi gian giao dch
Thi gian giao dch ca ngân hàng càng nhiu, s lng khách hàng đn giao
dch càng đông và nh đó, khi lng ngun vn tin gi ngân hàng huy đng đc
càng ln.
Hin nay, phn ln các ngân hàng vn giao dch ch yu trong gi hành
chánh, điu này đã gây bt tin đi vi các đi tng khách hàng vn là ngi lao
đng, cán b công nhân viên các c quan, đoàn th và doanh nghip khác. Mt s
ngân hàng khác đã tng thi gian giao dch bng cách phân công nhân viên làm vic
theo ca và làm vic ngoài gi hành chính, to điu kin cho các khách hàng đn
ngân hàng giao dch mà vn không nh hng đn công vic ca h.
Chính sách khách hàng
Chính sách khách hàng bao gm các chng trình và gii pháp đc ngân
hàng xây dng và áp dng nhm khuyn khích, thu hút khách hàng s dng các sn
phm dch v ca ngân hàng. Các chng trình này có th là nhng chng trình
khuyn mãi, tng quà, quay s trúng thng hoc cung cp cho khách hàng nhng
tin ích hp dn,…
Nu ngân hàng áp dng chính sách tt và hiu qu đi vi khách hàng, ngân
hàng s thu hút đc mt lng khách hàng ln đn giao dch, s dng các sn
phm dch v và gi tin ti ngân hàng.
11
Uy tín và nng lc tài chính ca ngân hàng
Nng lc tài chính là mt trong nhng th mnh ca ngân hàng trong hot
đng kinh doanh nói chung và hot đng huy đng vn nói riêng. Mt ngân hàng có
nng lc tài chính tt s có ngun lc đ phát trin hot đng kinh doanh, to đc
s tin tng t khách hàng và nhà đu t đi vi ngân hàng. Ngc li, tình hình tài
chính ca mt ngân hàng có vn đ s gây khó khn cho vic phát trin hot đng
kinh doanh cng nh gây mt lòng tin đi vi nhà đu t và khách hàng.
Uy tín ca mt ngân hàng là mt khái nim mang tính đnh tính và không c
đnh, đc đánh giá thông qua mt quá trình hot đng lâu dài ca ngân hàng cùng
vi nhng thành qu mà ngân hàng nhn đc. Uy tín ca ngân hàng không phi là
yu t vng bn, rt cn s n lc không ngng ca ngân hàng đ gi gìn và phát
huy uy tín ca mình. Mt ngân hàng có uy tín tt s có nhiu thun li trong vic
đt mi quan h bn vng vi khách hàng và thu hút vn t khách hàng.
C s vt cht và mng li hot đng
Vic phân b mng li hot đng ca ngân hàng là mt trong nhng nhân
t nh hng đn công tác huy đng vn ca ngân hàng. Nu ngân hàng cha có
mng li hot đng rng khp, cha m chi nhánh hoc phòng giao dch nhng
đa bàn vn đã tn ti hot đng ca các ngân hàng khác, ngân hàng s b gim tính
cnh tranh đi vi công tác huy đng vn các đa bàn này. C s vt cht ca
ngân hàng góp phn to dng hình nh ca ngân hàng trong mt khách hàng.Mt
ngân hàng có c s vt cht hin đi s giúp khách hàng yên tâm hn khi gi tin
vào ngân hàng.
i ng nhân s ca ngân hàng
Ngun lc con ngi là ngun lc quan trng mà bt c doanh nghip hay t
chc nào cng quan tâm. Mt đi ng nhân s gii s giúp ngân hàng vn hành tt
h thng ca mình nhm đt đc hiu qu kinh doanh tt nht. i vi công tác
huy đng vn tin gi, mt đi ng nhân viên giao dch vng v nghip v, thao tác
thành tho, thái đ nim n, ân cn vi khách hàng s to n tng và cm giác tt
12
đi vi khách hàng, thu hút ngày càng nhiu khách hàng giao dch cng nh gi
tin ti ngân hàng.
1.1.3.2 Nhân t khách quan
Nng lc tài chính, thu nhp và thói quen s dng tin mt ca ngi
dân
Thu nhp và nng lc tài chính ca khách hàng càng cao, h càng có điu
kin và nhu cu gi tin vào ngân hàng. Khi thu nhp tng lên, kh nng tích ly
ca khách hàng cng s cao hn.
Thói quen s dng tin mt ca ngi dân là yu t gây cn tr vic h s
dng các dch v ca ngân hàng cng nh vic gi tin vào ngân hàng.Tuyên truyn
đ thay đi thói quen s dng tin mt ca khách hàng là vic ngân hàng nên quan
tâm.
Tính cnh tranh ca các ngân hàng
Trong điu kin nn kinh t th trng và hi nhp kinh t th gii nh hin
nay, các ngân hàng cnh tranh không ch vi các đnh ch tài chính trong nc mà
còn phi cnh tranh vi các đnh ch nc ngoài v mi mt nh: nng lc tài
chính, công ngh ngân hàng, ngun nhân lc,… Nu ngân hàng không có u th
cnh tranh thì s khó thành công trong hot đng kinh doanh nói chung và hot
đng huy đng vn nói riêng.
Chính sách tin t ca Ngân hàng trung ng
Chính sách tin t tác đng đn công tác huy đng vn tin gi ca các ngân
hàng thng mi thông qua các công c ca chính sách tin t nh lãi sut, d tr
bt buc…
Nu quy đnh ca ngân hàng v lãi sut hp lý, phù hp vi din bin th
trng s góp phn n đnh th trng, to điu kin cho hot đng huy đng vn và
cho vay ca ngân hàng cnh tranh mt cách lành mnh.
Tóm li, hot đng huy đng vn chu nhiu tác đng ca các nhân t ch
quan và khách quan tuy nhiên yêu cu đt ra trong giai đon hin nay và nhiu nm
ti là phi to lp và tp trung mi ngun lc đ phc v cho s nghip công nghip
13
hóa, hin đi hóa đt nc trong đó ngun vn có vai trò đc bit quan trng trong
vic đáp ng nhu cu cho đu t phát trin.
1.2 Hiu qu huy đng vn trong dân c
1.2.1 Khái nim v hiu qu huy đng vn
Hiu qu là s so sánh gia kt qu đt đc và chi phí b ra. Khi so sánh
gia kt qu và chi phí thì cn phi so sánh di dng thng s, hoc kt qu/chi
phí hoc chi phí/ kt qu. Mi cách so sánh đó đu cung cp các thông tin có ý
ngha khác nhau.
Khái nim hiu qu nh trên cho thy rng ch khi nào đt đc kt qu cao
nht trong điu kin chi phí thp nht mi đc coi là có hiu qu.Tuy nhiên trên
thc t, vic xác đnh kt qu nào là cao nht vi chi phí thp nht là rt khó.
Nh vy, hiu qu huy đng vn đc th hin kh nng đáp ng cao nht
nhu cu s dng vn ca ngân hàng. ó chính là s đáp ng kp thi, đy đ, nhu
cu s dng vn vi chi phí hp lý.
1.2.2 Các ch tiêu đo lng hiu qu huy đng vn dân c ca ngân
hàng thng mi
1.2.2.1 Tc đ tng trng
Tc đ phát trin ca ngun vn huy đng cho thy qui mô ca ngun vn
huy đng nm N tng bao nhiêu % so vi nm N-1.Qua đó ta thy đc qui mô
ngun vn.
1.2.2.2 Qui mô tin gi
Vic c lng quy mô ngun vn tin gi giúp ngân hàng ch đng và có
c s đ ra các quyt đnh v quy mô cho vay, đu t, góp phn tng li nhun,
=
-
Tc đ tng trng
ngun vn tin gi
nm N
Quy mô ngun vn
tin gi nm N
Quy mô ngun vn tin gi nm
N-1
Quy mô ngun vn
tin gi nm N-1
14
nâng cao hiu qu kinh doanh ca ngân hàng. Quy mô ngun vn tin gi ca ngân
hàng trong mt thi k có th đc c lng theo phng pháp sau:
Quy mô tin gi c tính= ( Tng thu nhp dân c- tiêu dùng c tính- đu
t c tính- ri ro tn tht c tính) x T l tit kim ti ngân hàng c tính x Th
phn ca ngân hàng c tính
Các ch tiêu trong công thc trên đu là s liu theo thi k. T công thc
trên cho thy, đ gia tng quy mô ngun vn tin gi, gii pháp t phía ngân hàng
là cn phi tng th phn c tính ca mình thông qua phát trin thng hiu, nâng
cao uy tín và sc cnh tranh vi các ngân hàng khác và các đnh ch tài chính khác.
1.2.2.3 Thu nhp ròng t hot đng huy đng vn
C ch FTP
C ch FTP còn đc gi là C ch qun lý vn tp trung v HSC, theo đó,
các chi nhánh tr thành các đn v kinh doanh, thc hin mua và bán vn vi HSC
thông qua Phòng Alco. HSC s “mua” toàn b tài sn N ca chi nhánh và “bán”
vn đ chi nhánh s dng cho tài sn Có theo c ch tính theo s d, áp giá riêng
cho tng loi tài sn Có, tài sn N. T đó, thu nhp và chi phí ca tng chi nhánh
đc xác đnh thông qua chênh lch mua bán vn vi HSC, tp trung ri ro thanh
khon và ri ro lãi sut v HSC.
Hình 1.1: C ch điu chuyn vn ni b FTP
Hi s
chính
Th trng
Cho
vay
Huy
đng
vn
Huy
đng
vn
Cho
vay
Bán toàn b
vn cho CN2
Bán toàn b
vn cho CN1
Mua toàn b
vn ca CN2
Mua toàn b
vn ca CN1
15
Vn đc luân chuyn gia các chi nhánh thông qua h thng FTP, ni tp
trung toàn b ngun vn và tài sn ca BIDV. H thng FTP s giúp BIDV “mua”
tt c tài sn N và “bán” tt c các tài sn Có cho các chi nhánh theo đúng mc đ
ri ro lãi sut, ri ro thanh khon ca tài sn Có, tài sn N.
- Tp trung ri ro thanh khon v HSC: chi nhánh thc hin vic “bán” và
“mua” vn v HSC. Tt c các giao dch nhn tin gi và cho vay gia khách hàng
và chi nhánh đu đc thc hin “đi ng” vi BIDV. Khi có nhu cu thanh toán,
s d tin gi khách hàng ti chi nhánh gim mt lng tng ng s d vn ca
chi nhánh đc ghi nhn trong h thng FTP, chi nhánh trong điu kin bình
thng không cn quan tâm đn ngun vn đ thanh toán. Do đó, mi ri ro thanh
khon s chuyn t chi nhánh v HSC.
- Tp trung ri ro lãi sut v HSC: Tt c các tài sn N và Có ca chi nhánh
đu đc “mua” và “bán” cn c vào k hn, loi tin vi các lãi sut điu chuyn
(giá FTP) ti ngày phát sinh giao dch. i vi các giao dch lãi sut c đnh, t
ngày phát sinh giao dch cho đn ngày đnh giá li ca tài sn N hay tài sn Có, chi
nhánh luôn đc đm bo mt mc chênh lch lãi sut gia lãi sut áp dng cho
khách hàng và lãi sut chuyn vn ni b (giá FTP). Chi nhánh ch quyt đnh lãi
sut cho vay/nhn gi sao cho có chênh lch so vi lãi sut điu chuyn vn ni b
và không b nh hng nhiu bi ri ro lãi sut. Trong c ch mi, ri ro lãi sut s
đc qun lý tp trung ti HSC.
- FTP bán/mua vn ca HSC do Tng giám đc công b trong tng thi k,
bng lãi sut cng (+) thanh khon (tng ng vi k hn và tn sut điu chnh lãi
sut).
- Margin t hot đng cho vay/huy đng vn đc gi là lãi sut cn biên
ròng, đc tính bng chênh lch gia lãi sut cho vay khách hàng (Tài sn Có) vi
FTP mua vn BIDV và FTP bán vn BIDV vi lãi sut huy đng tin gi (Tài sn
N).
Theo c ch FTP: thu nhp ròng t hot đng huy đng vn t dân c đc
xác đnh nh sau: