Phát triển hoạt động tín dụng đối với khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




Nguyn Sn Huy



PHÁT TRIN HOT NG TÍN DNG I VI
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP
NGOI THNG VIT NAM







LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh ậ Nm
2012


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




Nguyn Sn Huy



PHÁT TRIN HOT NG TÍN DNG I VI
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP
NGOI THNG VIT NAM



Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
TS. LÊ TN PHC








TP. H Chí Minh ậ Nm
2012


LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn thc s: “Phát trin hot đng tín dng đi vi
khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc và có ngun gc trích dn
rõ ràng.
Tác gi



Nguyn Sn Huy

MC LC

Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng, biu
M đu
1

CHNG 1: NHNG VN  C BN V TÍN DNG KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI NGỂN HÀNG THNG MI 5
1.1.
Tng quan v tín dng ngơn hƠng thng mi 5

1.1.1. Khái nim 5
1.1.2. Bn cht 6
1.1.3. Phân loi 7
1.2. Tng quan v tín dng khách hàng cá nhân ti ngơn hƠng thng
mi 8
1.2.1. Khái nim 10
1.2.2. c đim 11
1.2.3. iu kin cp tín dng 13

1.2.4. Phân loi theo mt s sn phm tín dng khách hàng cá nhân 13
1.2.4.1 Cho vay khách hàng cá nhân 13


1.2.4.2 Bo lãnh khách hàng cá nhân 14
1.2.4.3 Th tín dng 14
1.2.5. Mt s nhân t nh hng đn s phát trin hot đng tín dng khách hàng
cá nhân 15
1.2.5.1 Môi trng kinh t 15
1.2.5.2 Môi trng pháp lý 16
1.2.5.3 Ngân hàng thng mi 16
1.2.5.4 Khách hàng 16
1.2.5.5 i th cnh tranh 17
1.2.6. Bin pháp bo đm trong tín dng cá nhân 17
1.2.7. Vai trò ca tín dng cá nhân 18
1.2.7.1. i vi nn kinh t 18
1.2.7.2. i vi khách hàng cá nhân 19
1.2.7.3. i vi ngân hàng thng mi 19
1.3. Mt s tiêu chí đánh giá s phát trin hot đng tín dng khách
hàng cá nhân 19
1.3.1. V tiêu chí đnh lng 20
1.3.1.1. D n tín dng cá nhân 20
1.3.1.2. Th phn tín dng cá nhân 20
1.3.1.3. Kênh phân phi 21
1.3.1.4. N xu 21
1.3.1.5. Li nhun t hot đng tín dng cá nhân 22
1.3.2. V tiêu chí đnh tính 22


1.3.2.1. Chin lc kinh doanh 22

1.3.2.2. Cht lng dch v khách hàng 23
1.3.2.3. Tính đa dng ca sn phm tín dng 23
1.3.2.4. Tính minh bch, n đnh trong chính sách tín dng 24
1.4. Bài hc kinh nghim v hot đng tín dng đi vi khách hàng cá nhân
ca mt s NHTM nc ngoài ti Vit Nam 24
1.4.1. Kinh nghim v hot đng tín dng đi vi khách hàng cá nhân ca mt s
NHTM nc ngoài ti Vit Nam. 24
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam. 27
KT LUN CHNG 1 29
CHNG 2: THC TRNG HOT NG TÍN DNG I VI
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI
THNG VIT NAM 30
2.1. Gii thiu tng quan v Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam 30
2.1.1. Quá trình hình thành phát trin 30
2.1.2. Mô hình t chc và mng li hot đng 32
2.1.3. Kt qu hot đng ca VCB giai đon nm 2009 – 2011. 33
2.2. Thc trng hot đng tín dng đi vi khách hàng cá nhân ti
VCB 37
2.2.1. Quá trình trin khai hot đng tín dng khách hàng cá nhân ti VCB 37
2.2.1.1. Nhng đánh giá chung 37
2.2.1.2. Cho vay khách hàng cá nhân 38
2.2.1.3. Bo lãnh khách hàng cá nhân 44
2.2.1.4 Th tín dng 45
2.3. ánh giá hot đng tín dng khách hàng cá nhân ti VCB 46
2.3.1 Nhng kt qu đt đc 46
2.3.1.1. D n tín dng khách hàng cá nhân 46


2.3.1.2. Th phn tín dng khách hàng cá nhân 47
2.3.1.3. H thng kênh phân phi 48

2.3.1.4. N xu 51
2.3.1.5. Li nhun t hot đng tín dng khách hàng cá nhân 52
2.3.1.6. Chin lc kinh doanh 53
2.3.1.7. Cht lng dch v khách hàng 53
2.3.1.8. Tính đa dng ca sn phm 54
2.3.1.9. Tính minh bch, n đnh trong chính sách tín dng 55
2.3.2. Nhng hn ch tn ti và nguyên nhân
56
2.3.2.1. Nhng hn ch tn ti 56
2.3.2.2. Nhng nguyên nhân 58
KT LUN CHNG 2 62
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG TÍN DNG I
VI KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI
NGÂN HÀNG TMCP NGOI
THNG VIT NAM 63

3.1. Chin lc, mc tiêu phát trin hot đng tín dng khách hàng cá
nhân ca VCB 63
3.1.1. Mc tiêu tng quát 63
3.1.2. Mc tiêu c th 64
3.2. Các gii pháp phát trin hot đng tín dng đi vi khách hàng cá
nhân ti VCB 66
3.2.1. Các gii pháp dành cho Hi s chính VCB 66
3.2.1.1 Gii pháp v chin lc kinh doanh 66
3.2.1.2 Gii pháp v cht lng dch v khách hàng 67
3.2.1.3 Gii pháp v ngun nhân lc 68
3.2.1.4 Gii pháp v sn phm tín dng cá nhân 69
3.2.1.5 Gii pháp v kênh phân phi 73

3.2.1.6 Gii pháp v t chc, vn bn, quy trình 73
3.2.1.7 Gii pháp v nâng cao nng lc qun tr ri ro 74
3.2.1.8 Gii pháp v hot đng qung cáo truyn thông 75
3.2.1.9 Gii pháp v quan h đi ngoi và hp tác kinh doanh 76
3.2.2. Các gii pháp dành cho các cp Chi nhánh/phòng giao dch ca VCB 77
3.2.3. Các gii pháp h tr 80
KT LUN CHNG 3 83
PHN KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
















DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
Ký hiu Din gii
ACB:
Ngân hàng TMCP Á Châu

Agribank:
Ngân hàng TNHH 1 TV Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam
BIDV:
Ngân hàng TMCP u T và Phát trin Vit Nam
CBCNV:
Cán b công nhân viên
CBNV:
Cán b nhân viên
CBTD:
Cán b tín dng
CSTD:
Chính sách tín dng
VT:
n v tính
Eximbank:
Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam
GTCG:
Giy t có giá
IC Nielsen:
Công ty nghiên cu th trng
KHCN:
Khách hàng cá nhân
KHDN
Khách hàng doanh nghip
LNTT:
Li nhun trc thu.
Maritimebank:
Ngân hàng TMCP Hàng Hi
Mbank:

Ngân hàng TMCP Quân i
NHNN:
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM:
Ngân hàng thng mi
PGD:
Phòng giao dch
POS:
Máy chp nhn thanh toán Th (Point of Sale)
Sacombank:
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
TCTD:
T chc tín dng
TDCN:
Tín dng cá nhân
Techcombank:
Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
TMCP:
Thng mi c phn


VCB:
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam (Vietcombank)
VIBank:
Ngân hàng TMCP Quc T Vit Nam
Vietinbank:
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam
VND:
ng Vit Nam
VPBank:

Ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng
WTO:
T chc thng mi th gii


















DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Mt s ch tiêu tài chính c bn ca VCB t nm 2009 -2011
Bng 2.2: Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh ca VCB t nm 2009 – 2011
Bng 2.3: Vn huy đng ca VCB t nm 2009 – 2011
Bng 2.4: D n cho vay theo thành phn kinh t ca VCB nm 2009 – 2011.
Bng 2.5: D n cho vay và t trng trong tng d n cho vay khách hàng cá nhân
ca mt s NHTM Vit Nam nm 2009 – 2011
Bng 2.6: D n cho vay khách hàng cá nhân ca VCB nm 2009-2011

Bng 2.7: D n cho vay khách hàng cá nhân theo k hn ti VCB nm 2009-2011
Bng 2.8: T trng và d n cho vay theo sn phm ca VCB nm 2009 - 2011
Bng 2.9: T l n xu tín dng khách hàng cá nhân ca VCB nm 2009 – 2011
Bng 2.10: Các ch tiêu v Th tín dng ca VCB nm 2009 – 2011.
Bng 2.11: Tng trng tín dng khách hàng cá nhân ca VCB nm 2009-2011.
Bng 2.12: Th phn tín dng khách hàng cá nhân ca mt s NHTM Vit Nam
nm 2009 – 2011.
Bng 2.13: S lng đim giao dch ca VCB và mt s NHTM nm 2011
Bng 2.14: D n TDCN theo khu vc ca VCB nm 2009 – 2011
Bng 2.15: Thu nhp t hot đng tín dng cá nhân ca VCB nm 2009 – 2011






DANH MC CÁC BIU
Biu 2.1: Huy đng vn và cho vay ca VCB t nm 2009 – 2011
Biu 2.2: T trng d n TDCN ca VCB nm 2009 - 2011
Biu 2.3: D n cho vay khách hàng cá nhân ca VCB theo khu vc nm 2011
Biu 2.4: T trng d n cho vay theo sn phm ca VCB nm 2011

1

LI M

U
1. Lý do chn đ tài
T nhiu nm trc, hàng lot các ngân hàng thng mi nc ngoài đư đy
mnh đu t vào dch v ngân hàng dành cho khách hàng cá nhân, trong đó phi k
đn tín dng khách hàng cá nhân, hot đng này đư to ra ngun thu ln và n đnh
cho các ngân hàng. Bên cnh đó vic phát trin lnh vc này s góp phn to dng
thng hiu, mang li nhiu thành công cho các ngân hàng. Xét trong giai đon hi
nhp hin nay thì đó cng là yêu cu tt yu đi vi các ngân hàng thng mi Vit
Nam.
Dân s nc ta hin nay khong 88 triu ngi vi c cu dân s tr có trình
đ dân trí và mc thu nhp ngày càng tng. Tuy nhiên, t l ngi dân tip cn và
s dng sn phm, dch v tín dng cá nhân hin vn còn khá thp. Vi nn kinh t
ngày càng phát trin c v cht và lng, nhu cu tài chính cho tiêu dùng và hot
đng kinh doanh ca ngi dân cng tng lên và ngày càng đa dng hn, đư to ra
mt th trng tín dng cá nhân đy tim nng cho các ngân hàng thng mi.
ng trc tình hình đó, Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam đư có
nhng bc chuyn mình trong đu thi k hi nhp tài chính toàn cu nhm cng
c và duy trì v th là mt trong nhng ngân hàng thng mi hàng đu ti Vit
Nam. Mt trong nhng phng châm ca ban lưnh đo Ngân hàng TMCP Ngoi
thng Vit Nam là quyt tâm to đt phá trong hot đng tín dng khách hàng cá
nhân song song vi phát trin hiu qu, an toàn trong hot đng tín dng khách
hàng doanh nghip. Tuy nhiên, xét riêng v mng tín dng, Ngân hàng TMCP

Ngoi thng Vit Nam là mt trong nhng ngân hàng hàng đu v tín dng doanh
nghip  Vit Nam, nhng  mng tín dng khách hàng cá nhân thì Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam còn thua kém nhiu so vi mt s NHTM ln khác.
Hn na, trong giai đon hi nhp kinh t, hot đng tín dng doanh nghip có tính
nhy cm cao hn và đang chu nhiu nh hng bi khó khn, bt n ca kinh t

2

trong nc và th gii. Do đó, phát trin tín dng khách hàng cá nhân là mt bc
đi đúng đn đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam nhm tng cng
s hin din, gia tng th phn, phát trin đng b và phân tán ri ro trong hot đng
tín dng, đng thi cng nhm đa dng hoá các sn phm, dch v, tng sc cnh
tranh ca mình.
Xut phát t nhu cu thc t nêu trên, vic nghiên cu đ đa ra mt s gii
pháp khc phc nhng tn ti hn ch nhm góp phn phát trin hot đng tín dng
khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam mt cách phù
hp và khoa hc là rt cn thit. ó cng là lỦ do tôi chn đ tài: ắPhát trin hot
đng tín dng đi vi khách hƠng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi
thng Vit Nam” làm đ tài nghiên cu cho lun vn tt nghip ca mình, vi
hy vng nhng gii pháp, đ xut này s có nhiu đóng góp tích cc cho s phát
trin hot đng tín dng khách hàng cá nhân ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng
Vit Nam.
2. Mc đích nghiên cu.
-  tài nghiên cu v nhng vn đ lý thuyt c bn v tín dng khách hàng
cá nhân và mt s tiêu chí đánh giá mc đ phát trin ca hot đng tín dng đi
vi khách hàng cá nhân ti ngân hàng thng mi.
- Phân tích và đánh giá thc trng hot đng tín dng khách hàng cá nhân ti
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam trong giai đon t nm 2009 đn ht
nm 2011. Trên c s đó, đánh giá nhng thành tu đt đc và ch ra nhng hn
ch tn ti trong hot đng tín dng khách hàng cá nhân.

-  xut mt s gii pháp góp phn giúp phát trin hot đng tín dng khách
hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu.
- i tng nghiên cu: hot đng tín dng khách hàng cá nhân ca Ngân
hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam. Theo quy ch riêng ca Ngân hàng TMCP

3

Ngoi thng Vit Nam, các khách hàng trong hot đng tín dng cá nhân là các cá
nhân và h gia đình. Do đó đ tài cng tp trung vào nghiên cu liên quan ti các
đi tng khách hàng này.
- Phm vi nghiên cu: trng tâm nghiên cu là hot đng tín dng đi vi
khách hàng cá nhân ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam t nm 2009
đn ht nm 2011.
4. Phng pháp nghiên cu
Trong quá trình thc hin lun vn này tác gi ch yu s dng mt s
phng pháp nghiên cu nh: phng pháp tng hp, thng kê, phân tích, so sánh
… và kinh nghim ca bn thân tích ly trong quá trình hc tp và làm vic thc
tin ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam.
Phng pháp thu thp và x lý s liu: s liu th cp đc thu thp chn lc
ch yu t báo cáo thng niên ca ngân hàng thng mi, bn công b thông tin,
s liu t c quan thng kê, tp chí, quy đnh, quy trình, báo cáo ca ngân hàng …
Bên cnh đó lun vn cng s dng s liu nghiên cu v cht lng dch v
khách hàng ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam trong nm 2011.
5. ụ ngha ca vic nghiên cu.
H thng hóa nhng vn đ lý lun v tín dng nói chung và tín dng khách
hàng cá nhân ca ngân hàng thng mi theo ngha rng hn. Phân tích, đánh giá
thc trng hot đng tín dng đi vi khách hàng cá nhân ca Ngân hàng TMCP
Ngoi thng Vit Nam. T đó, đ ra gii pháp phát trin hot đng tín dng đi
vi khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam.

6. Kt cu ca Lun vn.
Ni dung chính ca Lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Nhng vn đ c bn v tín dng khách hàng cá nhân ca ngân hàng
thng mi.

4

Chng 2: Thc trng hot đng tín dng khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP
Ngoi thng Vit Nam.
Chng 3: Các gii pháp phát trin tín dng khách hàng cá nhân ti Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam.

5

CHNG 1
NHNG VN  C BN V TÍN DNG KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. TNG QUAN V TÍN DNG NGỂN HÀNG THNG MI
1.1.1.Khái nim
Tín dng là thut ng thng xuyên đc s dng trong nn kinh t hàng hóa.
Tri qua rt nhiu giai đon phát trin, tín dng ngày càng ph bin và đa dng hn.
n nay đư có rt nhiu tài liu, tác gi đư đ cp đn khái nim tín dng.
Theo Bách khoa toàn th m Wikipedia Vit Nam, “tín dng là biu hin mi
quan h kinh t gn lin vi quá trình to lp và s dng qu tín dng nhm mc
đích tha mãn nhu cu vn tm thi cho quá trình tái sn xut và đi sng, theo
nguyên tc hoàn tr”.
Do đó tín dng, theo ngha rng, là s tín nhim, s tin cy, lòng tin… trong
phm vi kinh t, tin t, tín dng đc hiu là s tin cho vay, cho mn. Tín dng là
quan h vay mn theo nguyên tc hoàn tr. Ngi s dng tin trong quan h tín
dng có ngha v hoàn tr trc tip và có thi hn.

Nh vy, có th tham kho các Ủ trên đ đa ra khái nhim v tín dng nh sau:
tín dng là mt khái nim th hin mi quan h gia ngi cho vay và ngi vay.
Trong đó, ngi cho vay có nhim v chuyn giao quyn s dng tin hoc hàng
hoá cho ngi đi vay trong mt thi gian nht đnh. Ngi đi vay có ngha v tr s
tin hoc giá tr hàng hoá đư vay khi đn hn tr n có kèm hoc không kèm theo
mt khon chi phí.
Cn c theo Mc 14 iu 4 ca Lut các t chc tín dng do Quc hi nc
cng hòa xã hi ch ngha Vit Nam ban hành hiu lc ngày 01/01/2011 “cp tín
dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc cam kt

6

cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng nghip v cho
vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các
nghip v cp tín dng khác”.
Theo quan đim tác gi, tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân hàng
vi các khách hàng là t chc, cá nhân đc thc hin di hình thc ch yu là
ngân hàng cp tín dng cho các khách hàng theo các hình thc cp tín dng ca các
c quan nhà nc có thm quyn quy đnh.
1.1.2.Bn cht
Tín dng là quan h gia ngi cp tín dng và ngi đc cp tín dng, nh
quan h này mà vn tín dng (tin hoc hin vt) đc vn đng t ch th này
sang ch th khác đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t.
Bn cht ca tín dng thng là giao dch v tài sn trên c s hoàn tr vi
nhng đc trng sau:
Quan h tín dng đc thit lp ch yu trên c s tin tng và tín nhim. Ch
th tham gia vào quan h này gm ít nht là hai bên: bên cp tín dng và bên đc
cp tín dng.
Tín dng mang tính hoàn tr đúng hn v thi gian và giá tr bao gm phn gc
và chi phí.

Trong hot đng ngân hàng thì giá c trong hot đng tín dng là loi giá c đc
bit: vì vn là mt hàng hóa có giá tr và giá tr s dng.
Và khi nói đn tín dng, thông thng phi k đn ba yu t chính:
- Có s chuyn nhng vn hoc hàng hóa vn t bên cp tín dng sang
bên đc cp tín dng;
- S chuyn nhng này có thi hn;
- S chuyn nhng này có kèm theo chi phí.


7

1.1.3. Phân loi
Vic phân loi tín dng da trên mt s tiêu thc nht đnh tùy theo yêu cu ca
khách hàng và mc tiêu qun lý, kh nng cung ng ca ngân hàng. Sau đây là mt
s cách phân loi:
1.1.3.1. Da vào thi hn tín dng
Phân chia tín dng theo thi gian có Ủ ngha quan trng đi vi ngân hàng vì
thi gian liên quan mt thit đn tính an toàn, sinh li, mc đ ri ro ca tín dng và
kh nng hoàn tr ca khách hàng. Có 3 loi sau đây:
 Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn t 12 tháng tr xung;
 Tín dng trung hn: là loi tín dng có thi hn trên 12 tháng đn 60 tháng;
 Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn trên 60 tháng.
1.1.3.2.Da vào hình thc tín dng
Da vào tiêu chí này, tín dng bao gm các loi ch yu sau: cho vay, chit
khu, bo lưnh (trong và ngoài nc), bao thanh toán và cho thuê tài chính.
1.1.3.3. Da vào vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng có 2 loi:
 Tín dng có bo đm bng tài sn: là loi tín dng đc bo đm bng các
tài sn thông qua các bin pháp bo đm nh: cm c, th chp, kỦ cc, ký
qu…
 Tín dng không có bo đm bng tài sn: là loi tín dng không đc bo

đm bng bt c tài sn bo đm nào.
1.1.3.4. Da vào mc đích tín dng, có mt s loi sau:
 Tín dng phc v sn xut kinh doanh công thng nghip.
 Tín dng tiêu dùng cá nhân.
 Tín dng bt đng sn
 Tín dng nông nghip

8

 Tín dng kinh doanh xut nhp khu …
1.1.3.5. Da vào đi tng khách hàng
 Tín dng khách hàng cá nhân: là tín dng dành cho đi tng khách hàng là
các cá nhân và h gia đình;
 Tín dng khách hàng doanh nghip: là tín dng dành cho đi tng khách
hàng là các doanh nghip đc thành lp di di các hình thc công ty
trách nhim hu hn, công ty c phn, công ty hp danh…
1.2. TNG QUAN V TÍN DNG KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI NHTM
Lch s phát trin kinh t th gii cho thy hình thc tín dng đu tiên xut hin
trên th gii là tín dng nng lưi. c đim ca tín dng này là lãi sut cao nhm
tho mãn nhu cu chi tiêu ca ngi cho vay tin. i vi các thng gia, ngi
sn xut, h không th chp nhn hình thc tín dng này. Chính điu đó đã làm cho
tín dng nng lãi b thu hp dn, thay vào đó là các hình thc tín dng vi lãi sut
cho vay thp hn, phù hp hn vi li ích kinh t ca ngi kinh doanh. T đó
ngân hàng thng mi ra đi và hình thc cho vay cá nhân cng đc khai sinh.
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t xã hi thi trc, hot đng tín dng cá nhân
đáp ng đc mt s nhu cu ca khách hàng cá nhân nh: nhu cu th tín dng,
các khon vay tr chm trc tip và gián tip, vay th chp, v.v… và đc các
NHTM, t chc đánh giá và lng hóa kh nng thanh toán, mc đ ri ro ca cá
nhn đó bng thang đim tín dng.
c bit là s xut hin ca th tín dng vào nhng nm 60 đư m ra mt bc

tin mi cho h thng NHTM. S lng khách hàng đng kỦ xin cp th tín dng
ngày mt tng do đáp ng đc nhu cu thanh toán, tiêu dùng ca khách hàng. S
kin đánh du ct mc quan trng là vic thông qua đo lut C hi Tín Dng
Ngang Bng  M nm 1975 và 1976. Ni dung ch yu ca nó là cm s phân bit
đi x tín dng trong vic cp tín dng tr phi s phân bit đó đư đc chng minh
trên c s thng kê.

9

n giai đon sau này, sau khi xy ra khng hong tín dng th cp nhà  ti
M t na sui nm 2008 sau đó lan ra thành khng hong tài chính ti nhiu quc
gia khác trên th gii, các Ngân hàng thng mi (NHTM) và Công ty tài chính tiêu
dùng thu hp và chn chnh li dch v cho vay cá nhân. Hn mc chi tiêu th tín
dng ti nhiu nc gim xung chi còn 50%; đc bit tín dng tiêu dùng cho vay
mua nhà  ti M st gim mnh. Nhng đn nay tín dng cá nhân đc phc hi,
li tip tc tr li s sôi đng, vi nhp điu gia tng ca hu ht các ngân hàng trên
th gii vi ba đi tng chính: mua xe ô tô, mua nhà , th tín dng. Ti M, sn
phn tín dng tiêu dng đư đc” chun “ li.
Tín dng cá nhân phát trin t lâu trên th gii và hin nay đc các ngân hàng
thiên v dch v ngân hàng bán l ti nhiu nc rt quan tâm phát trin. ây là
phân khúc th trng tín dng đem li ngun thu nhp quan trng và to điu kin
cho các ngân hàng bán trn gói sn phm dch v cho khách hàng, nên đc các
ngân hàng có truyn thng v lnh vc này đy mnh cnh tranh, m rng. Mt s
NHTM hin đang có th có th mnh v mng tín dng khách hàng cá nhân vi tm
hot đng quc t nh HSBC, Citibank, Standard Chartered Bank, ANZ …
Theo dòng thi gian, đn nay khi vic NHTM cho vay đi vi nhng doanh
nghip nhà nc, công ty ln, nhng tp đoàn đa quc gia b nh hng nhiu bi
nng lc tài chính, qun tr, kinh nghim, nhân s, quy trình, kh nng qun lý ri
ro ca NHTM thì vic cho vay cá nhân ca NHTM li khá đn gin, không đòi hòi
quá kht khe và d dàng trin khai, d dàng qun lý cng nh x lý khi xy ra bin

c. ng thi khi nn kinh t ngày càng phát trin, hi nhp quc t sâu rng hn
thì nhng nh hng bi suy thoái, khó khn ca nn kinh t th gii d tác đng
đn hot đng cho vay doanh nghip hn. ng thi trong xu th phát trin hi
nhp tài chính th gii thì các NHTM mun m rng quy mô, tm hot đng sang
các nuc khác. Tuy nhiên, các doanh nghip, tng công ty, tp đoàn ln ti các quc
gia đu đã có nhng NHTM ni đa phc v và n đnh. Nên c hi v th phn tín
dng ch còn nhiu cho các NHTM này trong mng khách hàng cá nhân. Bên cnh
đó chin lc phát trin dch v ngân hàng bán l là xu th phát trin tt yu ca các

10

NHTM th gii. Do đó, hot đng tín dng cá nhân ca NHTM là mng kinh doanh
cn thit trong nhiu th k qua cng nh hin nay và mai sau. Ngoài ra, hot đng
tín dng cá nhân cn gn kt cht ch vi hot đng cung cp sn phm dch v bán
l tng th ca NHTM thì mi hiu qu cao và có tính bn vng.
1.2.1.Khái nim
Hin nay, các NHTM Vit Nam thng phân nhóm đi tng khách hàng cá
nhân trong hot đng cp tín dng cá nhân gm có: cá nhân và h kinh doanh. Trong
chin lc kinh doanh và phát trin mng ngân hàng bán l, Ngân hàng TMCP
Ngoi thng Vit Nam đư có đnh ngha khá bao quát v khách hàng cá nhân (bao
gm cá nhân và h kinh doanh) nh sau:
Khách hàng cá nhân là nhng cá nhân có đ điu kin đc cp tín dng theo
quy đnh ca pháp lut, quy đnh ca NHTM và có nhu cu đc cp tín dng đ
tiêu dùng phc v đi sng nh: vay mua nhà, xây nhà, sa nhà, mua ôtô, du hc,
chi tiêu phc v đi sng cá nhân và đ đu t, kinh doanh mang tính không chuyên
nghip, loi hình này thng không có đng kỦ kinh doanh.
Khách hàng H kinh doanh là mt trong hai đi tng sau:
H kinh doanh cá th do mt cá nhân hoc h gia đình làm ch, có đng kỦ
kinh doanh, không có con du và chu trách nhim bng toàn b tài sn ca
mình đi vi hot đng kinh doanh;

H gia đình hoc cá nhân sn xut trong lnh vc nông lâm ng nghip, làm
mui và nhng ngi bán hàng rong, quà vt, buôn chuyn, kinh doanh lu
đng, làm dch v có thu nhp thp không phi đng kỦ kinh doanh.
Cn c theo các đnh ngha v tín dng ngân hàng và đc đim c th ca đi
tng khách hàng cá nhân đư nêu trên thì có th đa ra khái nim v tín dng khách
hàng cá nhân (hay còn gi tt là tín dng cá nhân) nh sau:
Tín dng khách hàng cá nhân là hình thc tín dng dành riêng cho đi tng
khách hàng là các cá nhân, h kinh doanh mà trong đó NHTM chuyn nhng

11

quyn s dng vn ca mình cho khách hàng s dng vào mc đích và thi hn nht
đnh vi nguyên tc hoàn tr c vn gc và lãi.
1.2.2 c đim
Tín dng cá nhân đóng góp khá nhiu vào ngun thu ca NHTM cng nh m
rng kh nng bán kèm, bán chéo sn phm dch v đi vi khách hàng cá nhân và
doanh nghip, t đó gia tng và phát trin mng li khách hàng hin ti và tim
nng ca NHTM. c đim ch yu ca tín dng cá nhân là:
 Giá tr cp tín dng nh, s lng khách hàng ln
Tín dng cá nhân thng phc v cho khách hàng cá nhân, h kinh doanh vi
hai mc đích chính là: tiêu dùng và kinh doanh.
Vi mc đích tiêu dùng, khách hàng xin cp tín dng nhm phc v cho nhu
cu đi sng nh: mua nhà, đt; sa nhà; xây nhà mua sm ni tht, đ dùng gia
đình, mua xe, du hc, mua sm, chi tiêu cá nhân… theo đó, ngun tr n có tính
cht n đnh cao, giá tr ngun thu nh, thng là t lng hàng tháng; cho thuê
nhà, xe; c tc; gc lãi t giy t có giá …
Vi mc đích kinh doanh, khách hàng xin cp tín dng nhm phc v cho nhu
cu sn xut kinh doanh, đu t nh: b sung vn kinh doanh, đu t, mua sm tài
sn …, theo đó, ngun tr n ch yu là t chính hot đng đu t, sn xut, kinh
doanh ca khách hàng.

 Kênh phân phi ln, chi phí cao
Thông thng, giá tr ca khon cp tín dng cá nhân nh, s lng ln, do
đó cn phi có kênh phân phi rng khp đ bo đm đáp ng nhu cu cho khách
hàng, chi phí cho hot đng tín dng cá nhân có th bao gm:
- Chi phí liên quan đn vic thm đnh, hp đng, gii ngân, qun lý, theo dõi các
h s tín dng, khách hàng vay;

12

- Chi phí cho c s h tng, phát trin mng li, công ngh, khuyn mãi, qung
cáo, tip th khách hàng mi và chi phí gi chân khách hàng c.
- Chi phí hot đng nh tin lng, thuê vn phòng, vn phòng phm, đin,
nc, đin thoi, phn mm, internet, chi phí đào to … nhm duy trì hot đng
cp tín dng và các hot đng khác có liên quan.
 Cha đng nhiu ri ro tim n
Tín dng cá nhân cng mang nhng bn cht ca tín dng nói chung, do đó nó
cng tim n nhng ri ro nht đnh trong quá trình trin khai cho đi tng khách
hàng cá nhân.
Ri ro tín dng là kh nng xy ra tn tht trong hot đng tín dng ca NHTM
do khách hàng và/hoc bên có liên quan không thc hin hoc không có kh nng
thc hin ngha v ca mình theo cam kt.
Tùy tng thi k, hot đng tín dng cá nhân nhiu lúc cng gây ra tn tht cho
NHTM, trong đó có các tn tht v tin gc, lãi, phí ca khon cp tín dng, mt
mát nhân s, uy tín, thng hiu ca ngân hàng. Tìm hiu nguyên nhân gây ra ri ro
tín dng có th k đn các nguyên nhân khách quan nh tình hình kinh t khó khn;
các chính sách v mô ca Chính ph, NHNN … và nguyên nhân ch quan có th là
do đo đc nhân viên ngân hàng suy thoái hoc/và khách hàng có trình đ c tình
la đo ngân hàng. Tuy nhiên có mt trong nguyên nhân chính gây ra tn tht trong
ri ro tín dng cá nhân đó là do thông tín bt cân xng trong hot đng tín dng cá
nhân. Nhiu trng hp ngân hàng không th có đy đ tt c các thông tin v mc

đích vay vn, v thông tin cá nhân khách hàng, nng lc tài chính, kh nng tr n,
tài sn thc t… ca khách hàng mc dù đư s dng nhiu bin pháp, cách thc
trong công tác thm đnh khách hàng.
 Ngoài ra tín dng khách hàng cá nhân còn có mt s đc đim nh: k
thut nghip v cp tín dng không quá phc tp dn đn nhân viên tín dng
không cn đòi hi có trình đ chuyên môn cao; luôn tn ti mt s khách hàng

13

“di chun” vì vy đòi hi các cán b làm công tác thm đnh, phê duyt cp
tín dng phi có kinh nghim, bit chuyên môn và có đo đc tt.
1.2.3 iu kin cp tín dng
NHTM xem xét và quyt đnh cp tín dng khi cá nhân, đi din h kinh doanh
có đ các điu kin sau:
 Có nng lc pháp lý, bao gm: nng lc pháp lut dân s theo quy đnh
ca B lut dân s & nng lc hành vi dân s đy đ.
 Có mc đích xin cp tín dng hp pháp;
 Có kh nng tài chính bo đm hoàn tr tín dng đúng cam kt;
 Có d án, phng án sn xut, kinh doanh, dch v, ph v đi sng kh
thi, có hiu qu và phù hp vi quy đnh ca pháp lut;
 Thc hin các quy đnh v bo đm tín dng theo quy đnh ca Chính
Ph, NHNN và ca NHTM.
1.2.4 Phân loi theo các sn phm tín dng khách hàng cá nhân
1.2.4.1. Cho vay khách hàng cá nhân
Cho vay khách hàng cá nhân là mt hình thc cp tín dng cá nhân, theo đó
ngân hàng giao cho khách hàng cá nhân, h gia đình s dng mt khon tin đ
phc v sn xut kinh doanh hoc phc v đi sng trong mt thi hn nht đnh
theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
Các sn phm cho vay khách hàng cá nhân mà các NHTM Vit Nam hin
đang áp dng ch yu là các sn phm truyn thng, đáp ng nhu cu tín dng c

bn và áp dng cho hu ht các đi tng khách hàng cá nhân, bao gm:
 Cho vay không có tài sn bo đm đi vi CBCNV: cho vay tiêu dùng,
thu chi…cho các CBCNV có vic làm và thu nhp n đnh, ngun tr n
ch yu t lng, thu nhp hàng tháng;
 Cho vay mua bt đng sn: đ mua nhà/đt/đt nhà; xây mi, sa cha nhà;