B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH BÌNH DNG
NÂNG CAO CHT LNG DCH V
NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG
TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH BÌNH DNG
LUN VN THC S KINH T
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH BÌNH DNG
NÂNG CAO CHT LNG DCH V
NGÂN HÀNG BÁN L TI NGÂN HÀNG
TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM
CHI NHÁNH BÌNH DNG
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ging viên hng dn khoa hc: PGS.TS. TRN HOÀNG NGÂN
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun vn Thc s Kinh t “Nâng cao cht lng dch v ngân
hàng bán l ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bình Dng” là do
chính Tôi nghiên cu và thc hin. Các s liu trong lun vn đc thu thp t thc t có
ngun gc rõ ràng, đáng tin cy, đc x lý trung thc và khách quan. Tôi xin t chu
trách nhim v tính xác thc và tham kho tài liu khác.
TPHCM, ngày 12 tháng 12 nm 2012
Tác gi
NGUYN TH BÌNH DNG
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V
MC LC
M U
CHNG 1: C S LÝ LUN V CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG BÁN
L CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Tng quan v dch v ngân hàng bán l 1
1.1.1 Khái nim dch v ngân hàng bán l 1
1.1.1.1 Khái nim dch v 1
1.1.1.2 Khái nim ngân hàng bán l 5
1.1.1.3 Khái nim dch v ngân hàng bán l 5
1.1.2 c đim ca dch v ngân hàng bán l 5
1.1.3 Vai trò ca dch v ngân hàng bán l 6
1.1.3.1 i vi nn kinh t 6
1.1.3.2 i vi ngân hàng 7
1.1.3.3 i vi khách hàng 7
1.1.4 Các dch v ca ngân hàng bán l 8
1.1.4.1 Dch v huy đng vn 8
1.1.4.2 Dch v tín dng 8
1.1.4.3 Dch v th 8
1.1.4.4 Dch v thanh toán 9
1.1.4.5 Dch v ngân hàng đin t 9
1.1.4.6 Các dch v ngân hàng bán l khác 10
1.2 Nhng vn đ c bn v cht lng dch v ngân hàng bán l 11
1.2.1 Khái nim v cht lng dch v 11
1.2.2 Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng 13
1.2.3 Các yu t quyt đnh cht lng dch v 14
1.2.4 Mô hình cht lng dch v 16
1.2.5 o lng cht lng dch v ngân hàng bán l 22
1.3 Kinh nghim nâng cao cht lng dch v NHBL ca mt s ngân hàng trên th gii
và bài hc kinh nghim cho các NHTM Vit Nam 23
1.3.1 Kinh nghim ca mt s ngân hàng trên th gii 23
1.3.2 Bài hc kinh nghim v nâng cao cht lng dch v NHBL cho BIDV CN Bình
Dng 26
Tóm tt chng 1 28
CHNG 2: THC TRNG NÂNG CAO CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG
BÁN L TI NGÂN HÀNG TMCP U T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM CHI
NHÁNH BÌNH DNG
2.1 Gii thiu s lc v BIDV chi nhánh Bình Dng 29
2.1.1 Gii thiu s lc v Ngân hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam 29
2.1.2 Gii thiu v BIDV chi nhánh Bình Dng 30
2.2 Thc trng cht lng dch v NHBL ti BIDV CN Bình Dng trong thi gian qua 31
2.2.1 Cht lng dch v huy đng vn bán l 31
2.2.1.1 Kt qu kinh doanh dch v huy đng vn bán l 31
2.2.1.2 Cht lng dch v huy đng vn bán l 33
2.2.2 Cht lng dch v tín dng bán l 35
2.2.2.1 Kt qu kinh doanh dch v tín dng bán l 35
2.2.2.2 Cht lng dch v tín dng bán l 37
2.2.3 Cht lng dch v th 38
2.2.3.1 Kt qu kinh doanh dch v th 38
2.2.3.2 Cht lng dch v th 40
2.2.4 Cht lng dch v thanh toán 41
2.2.4.1 Kt qu kinh doanh dch v thanh toán 41
2.2.4.2 Cht lng dch v thanh toán 43
2.2.5 Cht lng dch v ngân hàng đin t 44
2.2.5.1 Kt qu kinh doanh dch v ngân hàng đin t 44
2.2.5.2 Cht lng dch v ngân hàng đin t 45
2.3 Phân tích các nhân t tác đng đn cht lng dch v NHBL ti BIDV CN Bình
Dng 45
2.3.1 C s vt cht 45
2.3.1.1 Mng li hot đng và tr s kinh doanh bán l 46
2.3.1.2 Mng li máy ATM – POS 48
2.3.1.3 Công ngh ngân hàng 49
2.3.2 Ngun nhân s phc v bán l ti BIDV CN Bình Dng 50
2.3.2.1 S lng và trình đ nhân s phc v bán l ti BIDV CN Bình Dng 50
2.3.2.2 Trang phc, ngoi hình, hình nh bên ngoài ca nhân viên 51
2.3.2.3 Ch đ đào to 51
2.3.2.4 Ch đ khen thng, đãi ng 52
2.3.3 Công tác t chc, qun lý h thng dch v ngân hàng bán l 54
2.3.3.1 Mô hình t chc, qun tr điu hành hot đng ngân hàng bán l 54
2.3.3.2 Hot đng chm sóc khách hàng và phát trin nn khách hàng 55
2.3.3.3 Hot đng marketing sn phm dch v ngân hàng bán l 55
2.3.3.4 Công tác qun lý, kim tra tiêu chun cht lng dch v 56
2.3.4 Hình nh và thng hiu BIDV 57
2.4 Nhng hn ch v cht lng dch v ngân hàng bán l 57
2.4.1 Cht lng dch v huy đng vn bán l 57
2.4.2 Cht lng dch v tín dng bán l 58
2.4.3 Cht lng dch v th 59
2.4.4 Cht lng dch v ngân hàng đin t 60
2.4.5 Cht lng dch v thanh toán 61
2.5 Nguyên nhân ca nhng hn ch 61
2.5.1 Mng li bán l ca chi nhánh khá mng 61
2.5.2 Ngun nhân s cho hot đng bán l thiu c v s lng và v cht lng. 62
2.5.3 Ch đ đào to v dch v ngân hàng bán l cha tt 63
2.5.4 Công ngh ngân hàng cha đáp ng đc yêu cu 63
2.5.5 Mô hình t chc, qun tr điu hành hot đng ngân hàng bán l 64
2.5.6 Quy trình, th tc giao dch 65
2.5.7 Hot đng chm sóc khách hàng 66
2.5.8 Hot đng marketing sn phm dch v ngân hàng bán l cha đc chuyên nghip
67
2.5.9 Công tác qun lý, kim tra tiêu chun cht lng dch v cha đc chú trng 69
2.5.10 Hình nh và thng hiu BIDV 70
2.6 ánh giá cht lng dch v NHBL ti BIDV CN Bình Dng thông qua ý kin ca
khách hàng 70
2.6.1 Mô hình và mu nghiên cu 70
2.6.2 Kt qu kho sát và nghiên cu 73
2.6.2.1 Kt qu thông tin v khách hàng kho sát 73
2.6.2.2 Kt qu phân tích thng kê mô t 74
2.6.2.3 Kt qu kim đnh thang đo Cronbach’alpha 75
2.6.2.4 Kt qu phân tích nhân t khám phá EFA 76
2.6.2.5 Kt qu phân tích hi quy 78
Tóm tt chng 2 81
3.1 nh hng phát trin dch v ngân hàng bán l ca BIDV 82
3.2. Mt s gii pháp nâng cao cht lng dch v NHBL ti BIDV CN Bình Dng 83
3.2.1 Gii pháp nâng cao cht lng c s vt cht 83
3.2.1.1 u t nâng cp c s vt cht, trang thit b ca mng li giao dch 83
3.2.1.2 Phát trin mng li kênh phân phi truyn thng và hin đi 84
3.2.1.3 u t phát trin công ngh 86
3.2.2 Gii pháp nâng cao cht lng ngun nhân lc 88
3.2.2.1 Xây dng ngun nhân lc cho hot đng bán l 88
3.2.2.2 Tng cng công tác đào to 89
3.2.3 Nâng cao cht lng t chc và qun lý h thng dch v NHBL 90
3.2.3.1 Hoàn thin mô hình t chc, qun tr điu hành hot đng NHBL 90
3.2.3.2 Tng cng công tác chm sóc khách hàng 91
3.2.3.3 Hoàn thin và nâng cao cht lng phc v khách hàng 93
3.2.3.4 Ci tin th tc và quy trình giao dch 94
3.2.3.5 y mnh nghiên cu và phát trin sn phm dch v NHBL 95
3.2.3.6 y mnh các hot đng truyn thông và marketing dch v NHBL 97
3.2.3.7 Nâng cao cht lng công tác kim tra, kho sát cht lng dch v 100
3.2.4 Tng cng công tác qung bá hình nh và thng hiu BIDV 102
3.3. Mt s kin ngh đi vi BIDV 103
Tóm tt chng 3 105
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Mu phiu câu hi kho sát
Ph lc 2: Phân tích thng kê mô t
Ph lc 3: Kim đnh thang đo Cronbach's Alpha
Ph lc 4: Phân tích nhân t khám phá EFA
Ph lc 5: Phân tích hi quy
DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB : Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ATM : Máy rút tin t đng
BIC : Công ty bo him BIDV
BIDV : Ngân hàng thng mi c phn u t và Phát trin Vit Nam
BSMS : SMS banking
CN : Chi nhánh
DIB : Ngân hàng hi giáo Dubai
DNVVN : Doanh nghip va và nh
DV : Dch v
DVBL : Dch v bán l
Eximbank : Ngân hàng thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam
IBMB : Internet banking – Mobile banking
KH : Khách hàng
NH : Ngân hàng
NHBL : Ngân hàng bán l
NHNN : Ngân hàng nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
PGD : Phòng giao dch
POS : Máy chp nhn th
QHKH : Quan h khách hàng
Sacombank : Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SP : Sn phm
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng
TMCP : Thng mi c phn
TP : Thành ph
UBND : y ban nhân dân
USD : ô la M
VCB : Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
VIP : Khách hàng quan trng
VN : Vit Nam
Vietinbank : Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
WTO : T chc thng mi th gii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 : C cu vn huy đng dân c ca BIDV CN Bình Dng t nm 2008-
2011 31
Bng 2.2 : Tng trng huy đng dân c cui k ca BIDV CN Bình Dng t
nm 2008-2011 32
Bng 2.3 : D n tín dng bán l ca BIDV CN Bình Dng t nm 2008-2011
35
Bng 2.4 : Tng trng d n tín dng bán l ca BIDV CN Bình Dng t nm
2008-2011 35
Bng 2.5 : Kt qu hot đng kinh doanh dch v th qua các nm 2007-2011 38
Bng 2.6 : Kt qu kinh doanh dch v thanh toán 41
Bng 2.7 : Kt qu kinh doanh dch v ngân hàng đin t 44
Bng 2.8 : Kt qu phát trin mng li ATM, POS qua các nm 2007-2011 48
Bng 2.9 : Các thành phn cht lng dch v NHBL nghiên cu ti BIDV CN
Bình Dng 70
Bng 2.10 : Thng kê mô t thông tin v khách hàng kho sát 73
Bng 2.11 : Kt qu phân tích thng kê mô t 74
Bng 2.12 : Kt qu kim đnh thang đo Cronbach’alpha 76
Bng 2.13 : Kt qu phân tích hi quy 78
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1.1 : Mô hình h thng sn xut cung cp dch v 2
Hình 1.2 : c đim ca dch v 4
Hình 1.3 : Mô hình SERVQUAL (Service Quality Model) 17
Hình 1.4 : Nm khong cách cht lng dch v ca mô hình SERVQUAL 20
Hình 2.1 : Biu đ huy đng vn dân c cui k ca BIDV CN Bình Dng t
nm 2008-2011 32
Hình 2.2 : Biu đ d n tín dng bán l cui k ca BIDV CN Bình Dng t
nm 2008-2011 36
Hình 2.3 : Biu đ thu nhp dch v thanh toán ca BIDV CN Bình Dng t
nm 2008-2011 42
Hình 2.4 : Mô hình nghiên cu lý thuyt 72
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Quá trình hi nhp kinh t quc t m ra nhiu c hi, cng nh thách thc
đi vi hu ht các hot đng kinh t nói chung và hot đng cung cp các dch v
ngân hàng nói riêng. Môi trng cnh tranh ngày càng gay gt, vi s hin din
ngày càng nhiu ca các chi nhánh ngân hàng nc ngoài và s ln mnh ca các
NHTM trong nc. Buc mi NHTM trong nc ngày càng hoàn thin và phát
trin nhanh chóng các sn phm dch v ngân hàng có cht lng theo tiêu chun
quc t, cùng vi các hot đng chm sóc khách hàng nhm thích ng vi nhu cu
ca th trng trong xu th hi nhp.
Và hot đng ngân hàng là mt lnh vc có tính cht tng tác cao gia
khách hàng và nhà cung cp dch v, các sn phm ngân hàng li có tính phc tp
và đòi hi nhiu tiêu chun rt cao. Do vy, vic đm bo cht lng các sn phm
cung cp cho khách hàng, và không ngng nâng cao cht lng dch v phi đc
các ngân hàng thc hin thng xuyên; s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
là yu t sng còn và là mc tiêu mà các ngân hàng đu đeo đui.
Do đó, phát trin và nâng cao cht lng dch v ngân hàng bán l là mt xu
th và yêu cu tt yu đi vi các NHTM hin nay nhm tng cng s hin din,
gia tng th phn và đa dng hóa các loi hình sn phm dch v, tng kh nng
phân tán ri ro trong kinh doanh, góp phn vào vic tng sc cnh tranh ca ngân
hàng. Tuy nhiên, dch v bán l ca h thng ngân hàng Vit Nam phát trin mc
đ thp: chim t 6-12% doanh thu ngân hàng, trong khi các nc phát trin t l
này lên ti trên 50%.
Riêng tnh Bình Dng đ c đánh giá là mt trong nhng tnh
duy trì đc
tc đ tng trng cao và khá n đnh so vi các đa phng khác trong vùng kinh
t trng đim phía Nam và c nc; và là mt trong nhng đa bàn hot đng trng
đim ca BIDV. Mc dù trong thi gian va qua, hot đng ca BIDV CN Bình
Dng có s tng trng khá tt, nhng kt qu hot đng bán l còn cha tng
xng vi li th và tim nng, còn thp so vi các đi th cnh tranh trên đa bàn
tnh Bình Dng.
T thc t trên, vic đánh giá li thc trng cht lng dch v ngân hàng
bán l ca BIDV CN Bình Dng rt cn thit, t đó giúp ngân hàng có các gii
pháp nâng cao cht lng dch v bán l trong thi gian ti, nhm gia tng mc đ
hài lòng ca khách hàng mt cách hiu qu. Vì th, tác gi chn đ tài “Nâng cao
cht lng dch v ngân hàng bán l ti ngân hàng TMCP u t và Phát
trin Vit Nam chi nhánh Bình Dng ” làm đ tài lun vn thc s ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
tài đc thc hin nhm mc tiêu tìm hiu, kho sát nhng đánh giá ca
khách hàng v cht lng dch v NHBL đc cung cp bi BIDV CN Bình
Dng. đt mc tiêu c bn trên, đ tài s hng vào nghiên cu c th nhng
vn đ sau đây:
• ánh giá thc trng cht lng dch v ngân hàng bán l ca BIDV CN
Bình Dng.
• xut mt s gii pháp nâng cao cht lng dch v ngân hàng bán l
ca BIDV CN Bình Dng.
3. i tng, phng pháp và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Cht lng dch v ngân hàng bán l ti BIDV
CN Bình Dng.
Phng pháp nghiên cu: Lun vn đc thc hin da vào phng
pháp thng kê, so sánh, điu tra chn mu thông qua bng câu hi kho sát, phân
tích SPSS, tng hp. Trong quá trình nghiên cu, ngun d liu s cp đc ly t
phiu điu tra thu nhn đc t phía khách hàng; ngun d liu th cp đc trích
t các báo cáo, tng kt ca BIDV CN Bình Dng, NH Nhà nc Bình Dng, tp
chí và internet…
Phm vi nghiên cu: S liu nghiên cu tính đn ngày 31/12/2011 ti
BIDV CN Bình Dng, các khách hàng có s dng sn phm dch v NHBL ca
BIDV CN Bình Dng trên đa bàn tnh Bình Dng.
4. Kt cu ca đ tài
Ngoài phn M đu và phn Kt lun, đ tài nghiên cu đc chia thành ba
chng vi ni dung c th nh sau:
Chng 1: C s lý lun v cht lng dch v ngân hàng bán l ca ngân hàng
thng mi
Chng 2: Thc trng nâng cao cht lng dch v ngân hàng bán l ti Ngân
hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam chi nhánh Bình Dng
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v ngân hàng bán l ti Ngân
hàng TMCP u t và Phát trin Vit Nam chi nhánh Bình Dng.
1
CHNG 1
C S LÝ LUN V CHT LNG DCH V
NGÂN HÀNG BÁN L CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Tng quan v dch v ngân hàng bán l
1.1.1 Khái nim dch v ngân hàng bán l
1.1.1.1 Khái nim dch v
Dch v: Các nhà nghiên cu trong lnh vc marketing và kinh doanh đa
rt nhiu khái nim v dch v, nhng khái nim đc trích dn ph bin nht là ca
2 nhà nghiên cu V.A Zeithaml và M.J Bitner (2000) “Dch v là nhng hành vi,
quá trình và cách thc thc hin mt công vic nào đó nhm to giá tr s dng cho
khách hàng, làm tha mãn nhu cu và mong đi ca khách hàng”.
“Dch v là mt quá trình hot đng bao gm các nhân t không hin hu,
gii quyt các mi quan h gia ngi cung cp vi khách hàng hoc tài sn ca
khách hàng mà không có s thay đi quyn s hu. Sn phm ca dch v có th
trong phm vi hoc vt quá phm vi ca sn phm vt cht. Trên giác đ hàng
hóa, dch v là hàng hóa vô hình mang li chui giá tr tha mãn mt nhu cu nào
đó ca th trng” (Lu Vn Nghiêm, 2008, tr.6). Dch v đc cu thành bi dch
v c bn và dch v bao quanh, hai loi dch v này đc khách hàng cm nhn
trong quá trình tiêu dùng dch v.
Dch v c bn: Là hot đng dch v to ra giá tr tha mãn li ích c
bn (chính) ca ngi tiêu dùng đi vi dch v đó. ó chính là mc tiêu tìm kim
ca ngi mua. Dch v c bn quyt đnh bn cht ca dch v, giúp khách hàng
phân bit dch v này vi dch v khác. Dch v c bn có th chim 70% chi phí
ca dch v tng th song tác đng đ khách hàng nhn bit không ln thng
chim khong 30%.
Dch v bao quanh: Là nhng dch v ph, hoc các khâu ca dch v
đc hình thành nhm mang li giá tr ph thêm cho khách hàng. Dch v bao
2
Không nhìn thy
Môi trng vt cht
Không nhìn thy
Không nhìn thy
Nhìn thy
quanh có th nm trong h thng ca dch v c bn và tng thêm li ích ct lõi
hoc có th là nhng dch v đc lp, mang li li ích ph thêm. Dch v bao quanh
chim khong 30% chi phí song gây ti 70% nh hng tác đng ti khách hàng.
Các nhà qun tr dch v cn chú ý làm th nào đ tng thêm dch v bao quanh và
to ra s khác bit so vi dch v cnh tranh.
Dch v s đng: Bao gm dch v c bn và dch v bao quanh phi đt
ti mt mc đ nào đó, và tng ng ngi tiêu dùng nhn đc mt chui giá tr
xác đnh nào đó, phù hp vi chi phí mà khách hàng đã thanh toán.
Dch v tng th: Là h thng dch v bao gm dch v c bn, dch v
bao quanh, dch v s đng. Dch v tng th thng không n đnh, nó ph thuc
vào các dch v thành phn hp thành. Ngân hàng cung ng cho khách hàng dch v
tng th khi tiêu dùng nó. Dch v tng th thay đi, li ích cng thay đi theo.
H thng sn xut dch v: Bao gm các yu t v vt cht k thut công
ngh và con ngi, đc t chc cht ch theo mt h thng phi hp hng ti
khách hàng, nhm đm bo thc hin quá trình sn xut và tiêu dùng dch v mt
cách có hiu qu.
Hình 1.1: Mô hình h thng sn xut cung cp dch v
(Ngun: Marketing dnh v - Lu Vn Nghiêm, 2008 [2])
C s vt cht
Nhân viên
giao tip dch v
T chc
ni b
Dch
v
Khách
hàng
C s vt cht
Nhân viên
giao tip dch v
T chc
ni b
Dch
v
Khách
hàng
C s vt cht
Nhân viên
giao tip dch v
T chc
ni b
Dch
v
Khách
hàng
3
c đim dch v: Dch v là mt loi hàng hóa đc bit, nó có nhng nét
đc trng riêng mà hàng hóa hin hu không có. Do đó, đ có th hiu rõ hn quan
nim v cht lng ca dch v, cn nhn thc đc nhng đc tính riêng có ca
dch v. Và dch v có 4 đc đim ni bt nh sau:
- Không hin hu: ây là đc đim c bn ca dch v. Dch v là vô
hình, không tn ti di hình thái vt th. Tuy vy, sn phm dch v vn mang
nng tính vt cht (chng hn nghe bài hát hay, bài hát không tn ti di dng vt
th nào, không cm đc nó, nhng âm thanh là vt cht). Tính không hin hu gây
rt nhiu khó khn cho vic nhn bit dch v, qun lý hot đng sn xut cung cp
dch v. nhn bit dch v thông thng phi tìm hiu qua nhng đu mi vt
cht trong môi trng hot đng dch v, ví d: các trang thit b, dng c, trang trí
ni tht, ánh sáng, màu sc, âm thanh và con ngi… có quan h trc tip ti hot
đng cung cp dch v. tìm kim các dch v có cht lng tha mãn nhu cu
ca mình, ngi tiêu dùng ch có th cn c vào các du hiu chng t cht lng
dch v nh: thng hiu, danh ting ca nhà cung cp dch v, biu tng, giá c
hay mô t v dch v đó ca nhng ngi khác đã tng tiêu dùng dch v đó, hoc
qua thông tin qung cáo, gii thiu dch v
- Không đng nht: Cht lng dch v thng không đng nht và khó
xác đnh vì các sn phm dch v ph thuc vào ngi cung cp chúng, hoàn cnh
to ra dch v. Dch v đc cung cp khác nhau tng thi đim, tùy thuc vào
cách thc phc v, nhà cung cp dch v, nhân viên phc v, đi tng và đa đim
phc v… nên nhìn chung, gn nh không th cung ng dch v hoàn toàn ging
nhau, cng không th chc chn đc liu dch v đc cung cp cho khách hàng
phù hp vi dch v đc đt k hoch và đc công b. Do đó, vic cung ng dch
v và tha mãn khách hàng tùy thuc nhiu vào hot đng ca nhân viên. Nhân viên
có vai trò và nh hng rt ln đn kt qu dch v, vì vy hot đng ca nhân viên
thng đc khách hàng thm đnh khi đánh giá dch v.
4
- Không tách ri: Dch v không th phân chia gia giai đon sn xut
và tiêu th. Mt dch v đc tiêu dùng khi nó đang đc to ra và khi ngng quá
trình cung ng cng đng ngha vi vic tiêu dùng dch v y dng li. S cung cp
và tiêu dùng dch v xy ra đng thi, không th tách ri, thiu mt này thì s
không có mt kia. Trong quá trình thc hin dch v, khách hàng đng thi tham gia
vào và nh hng đn quá trình cung cp dch v. Khách hàng đánh giá dch v da
vào cm nhn cá nhân ca mình rt nhiu. Do vy, cht lng dch v ph thuc
mt phn theo trng thái tâm lý ca khách hàng.
- Không tn tr: Dch v đc s dng khi to thành và kt thúc ngay sau
đó. Do vy, dch v nói chung là không th lu tr đc nh các sn phm hàng
hóa, ngha là sn phm dch v không th sn xut sn ri lu vào kho ch tiêu th,
cng không th mua đi bán li hoc tái s dng. Sn phm dch v cng không th
hoàn tr, thu hi hay bán li. Nu khách hàng không hài lòng, h có th đc hoàn
tin nhng không th hoàn li đc dch v.
Hình 1.2: c đim ca dch v
(Ngun: Marketing dnh v - Lu Vn Nghiêm, 2008 [2])
Dch v
5
1.1.1.2 Khái nim ngân hàng bán l
Ngân hàng bán l: Là ngân hàng cung ng các sn phm dch v ngân
hàng cho các đi tng ch yu là các cá nhân, h gia đình hay doanh nghip va
và nh. S lng sn phm mà ngân hàng cung cp cho khách hàng rt nhiu nhng
giá tr ca tng sn phm thng không ln. Riêng theo NH TMCP u t và Phát
trin VN thì đi tng k
hách hàng bán l đc xác đnh là cá nhân, h gia đình và
h sn xut kinh doanh.
Ngân hàng bán buôn: Là nhng ngân hàng chuyên cung cp dch v
ngân hàng cho các khách hàng ch yu là các công ty, xí nghip quy mô ln, các tp
đoàn kinh t, tng công ty. S lng sn phm cung cp cho khách hàng không
nhiu nhng giá tr ca tng sn phm là rt ln.
1.1.1.3 Khái nim dch v ngân hàng bán l
Tùy theo quan đim và cách tip cn nghiên cu khác nhau, hin nay có mt
s khái nim v “Dch v ngân hàng bán l” đc công nhn ph bin nh sau:
- Theo các chuyên gia kinh t ca Hc vin Công ngh Châu Á– AIT, dch
v ngân hàng bán l là cung ng sn phm, dch v ngân hàng ti tng cá nhân
riêng l, các doanh nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh, khách hàng
có th tip cn trc tip vi sn phm và dch v ngân hàng thông qua các phng
tin đin t vin thông và công ngh thông tin.
- Theo t chc thng mi th gii WTO, dch v ngân hàng bán l là loi
hình dch v đin hình ca ngân hàng, ni mà các khách hàng cá nhân có th đn
giao dch ti các chi nhánh, phòng giao dch ca các ngân hàng đ thc hin các
dch v nh: tin gi tit kim, kim tra tài khon, th chp, vay vn, dch v th tín
dng, th ghi n và các dch v khác đi kèm…
1.1.2 c đim ca dch v ngân hàng bán l
- i tng phc v ca NHBL vô cùng ln bao gm: các cá nhân, h gia
đình và các doanh nghip va và nh.
6
- S lng sn phm dch v NHBL cung cp rt đa dng, nhng giá tr ca
tng khon giao dch cha cao nên mc đ ri ro tng đi thp.
- Tuân theo quy lut s ln: s lng giao dch ln, li nhun thu đc t
mi giao dch là nh, nhng li nhun đt đc trên c s s lng ln giao dch là
đáng k, đáp ng nhu cu ca s đông khách hàng…
- Dch v NHBL đòi hi phi xây dng nhiu kênh phân phi và đa dng đ
cung ng đc các sn phm dch v cho khách hàng trên phm vi rng.
- Dch v NHBL phn ln da trên nn tng công ngh thông tin hin đi và
mt đi ng nhân viên chuyên nghip nhm m rng, nâng cao cht lng sn
phm và đa sn phm đn tng đi tng khách hàng.
- Dch v đn gin, d thc hin: Mc tiêu ca dch v NHBL là khách hàng
cá nhân nên các dch v thng tp trung vào dch v tin gi, thanh toán, vay vn
và dch v th.
- Vic phát trin kinh doanh ch yu da vào thng hiu cht lng dch v
tt ca ngân hàng, nên cht lng dch v là yu t quan trng đ phát trin dch v
NHBL.
- Chi phí hot đng trung bình cao: S lng khách hàng tuy đông nhng
phân tán rng khp nên vic giao dch không đc thun tin. Ngân hàng thng
m rng mng li, đu t giao dch online rt tn kém.
- Phng thc qun lý và các hình thc tip th đa dng, phc tp hn do
mng li khách hàng trãi rng.
1.1.3 Vai trò ca dch v ngân hàng bán l
1.1.3.1 i vi nn kinh t
Dch v ngân hàng bán l trc tip làm bin đi t nn kinh t tin mt sang
nn kinh t không dùng tin mt, gim chi phí xã hi ca vic thanh toán và lu
thông tin mt, nâng cao hiu qu qun lý ca nhà nc v tin t, kim soát các
7
hành vi gian ln thng mi, trn thu, tham nhng… Bên cnh đó, thông qua dch
v NHBL làm cho quá trình chu chuyn tin t đc tng cng và có hiu qu
hn, tn dng và khai thác các tim nng v vn đ góp phn thúc đy sn xut kinh
doanh và tiêu dùng, nâng cao đi sng ca ngi dân.
1.1.3.2 i vi ngân hàng
Dch v NHBL gi vai trò quan trng trong vic đa dng hóa sn phm, m
rng th trng, to ngun vn trung và dài hn ch đo cho ngân hàng, tng ngun
thu t phí dch v làm thay đi c cu thu nhp ca ngân hàng, phân tán ri ro trong
hot đng kinh doanh ngân hàng. ng thi, phát trin dch v NHBL là c s đ
ngân hàng phát trin mng li, phát trin ngun nhân lc, đa dng hóa hot đng
kinh doanh, nâng cao nng lc cnh tranh và phát trin trên c s bn vng.
1.1.3.3 i vi khách hàng
ây là ngành có li th theo quy mô và phm vi nên khi s ngi tham gia
càng nhiu thì chi phí càng thp và càng thun tin cho ngi s dng. Vic phát
trin các sn phm dch v NHBL trên nn tng công ngh tiên tin giúp tit kim
nhân lc và gim chi phí vn hành, nh đó gim chi phí dch v cho khách hàng.
Khách hàng s đc phc v tt hn do hot đng NHBL đem đn s thun tin, an
toàn, tit kim cho khách hàng trong quá trình thanh toán và s dng ngun thu
nhp ca mình.
Ngoài ra, đi vi các doanh nghip va và nh, thông qua ngun vn đc
tài tr và các tin ích thanh toán khác, hot đng NHBL to điu kin cho quá trình
sn xut kinh doanh đc tin hành trôi chy, nhp nhàng, góp phn đy nhanh tc
đ sn xut và luân chuyn hàng hóa.
T nhng vai trò quan trng trên, các ngân hàng thng mi đã bc đu coi
hot đng cung ng dch v NHBL là hot đng ct lõi nhm to dng, cng c và
phát trin mt nn khách hàng vng chc, t đó m rng các hot đng kinh doanh
khác ca ngân hàng. Các NHTM Vit Nam đã và đang phát trin, nâng cao cht
8
lng dch v ngân hàng bán l là xu th tt yu, phù hp vi xu hng chung ca
các ngân hàng trong khu vc và trên th gii.
1.1.4 Các dch v ca ngân hàng bán l
1.1.4.1 Dch v huy đng vn
Mt trong nhng chc nng quan trng ca NHTM là huy đng vn đ cho
vay và đu t. Thông qua các bin pháp và công c đc s dng, các NHTM huy
đng ngun vn t khách hàng cá nhân và DNVVN di các hình thc ch yu
nh: tin gi không k hn, tin gi có k hn, phát hành giy t có giá (k phiu,
trái phiu ngân hàng…) và các hình thc tin gi khác. Các khách hàng cá nhân và
DNVVN có ngun vn nhàn ri tuy không ln nhng vi s lng khách hàng
đông s to nên mt ngun huy đng vn tim nng và di dào cho các NHTM.
1.1.4.2 Dch v tín dng
Dch v tín dng bán l cung cp cho khách hàng cá nhân và DNVVN các
khon vay ngn hn, trung và dài hn, bao gm: cho vay du hc, cho vay bt đng
sn, cho vay tiêu dùng, cho vay kinh doanh chng khoán, cho vay sn xut kinh
doanh, cho vay thu chi, cho vay cm c giy t có giá…
Dch v cho vay khách hàng cá nhân và DNVVN ha hn mt tim nng th
trng ln và s không ngng phát trin. Tuy nhiên, các khon vay nh l, phân tán
nên chi phí qun lý cao. Bên cnh đó, khách hàng vay này rt nhy cm vi các yu
t lãi sut, thi hn và th tc… nên NHTM thng b tác đng mnh vi các yu
t cnh tranh trên th trng và kh nng trc li ca khách hàng.
1.1.4.3 Dch v th
Th ngân hàng là mt sn phm tài chính cá nhân, đa chc nng do ngân
hàng phát hành, đem li nhiu tin ích cho khách hàng. Th có th s dng đ rút
tin, gi tin, cp tín dng, thanh toán hóa đn dch v hay đ chuyn khon. Th
cng đc s dng cho nhiu dch v phi tài chính nh tra vn thông tin tài
khon…Th thanh toán hin nay có rt nhiu loi khác nhau, nhng nhìn chung có
9
hai loi c bn là th ghi n (ni đa và quc t) và th tín dng. Th ghi n s dng
s d hin có trên tài khon cá nhân. Còn th tín dng ni bt vi tính nng “chi
tiêu trc, tr tin sau” trên c s đc ngân hàng cp mt hn mc tín dng.
Dch v th góp phn quan trng cho NHTM trong vic huy đng vn, thu
phí dch v và nâng cao hình nh ca ngân hàng trong công chúng. Sn phm dch
v th đi lin vi ng dng công ngh và kh nng liên kt gia các NHTM trong
khai thác th trng và tn dng c s h tng v công ngh thông tin.
1.1.4.4 Dch v thanh toán
Dch v thanh toán đóng vai trò cc k quan trng trong vic to doanh thu
dch v cho NHTM. Các phng tin thanh toán thông dng bao gm: séc, y
nhim thu, y nhim chi, th tín dng, thng phiu… Ngân hàng thay mt khách
hàng thc hin thanh toán v hàng hóa và dch v thông qua thanh toán bù tr,
chuyn khon qua mng li thanh toán đin t trong ni b h thng ngân hàng
hay khác h thng ngân hàng, chuyn khon trong nc hay nc ngoài.
Dch v chi tr lng qua tài khon cá nhân, thanh toán hóa đn tin đin,
đin thoi, nc… qua dch v th đang phát trin mnh và to ngun thu đáng k
cho các NHTM.
Dch v chuyn tin, nhn tin kiu hi ngày càng đc m rng và đy
mnh phát trin. Nhiu NHTM đã liên kt, hp tác làm đi lý nhn chuyn tin
vàchi tr kiu hi cho mt s t chc tài chính quc t nh Wester Union, Money
Gram…
1.1.4.5 Dch v ngân hàng đin t
Ngân hàng đin t bao gm tt c các dng ca giao dch gia ngân hàng và
khách hàng da trên quá trình x lý và chuyn giao d liu s hóa nhm cung cp
sn phm dch v ngân hàng nhanh chóng, chính xác và đm bo nht.
Vi các dch v này, khách hàng không phi đn ngân hàng, cng không
phi mt quá nhiu thi gian mà vn có th thc hin đc các giao dch cn thit
10
nh: chuyn khon, kim tra tài khon, thanh toán hóa đn, giao dch tin gi cng
nh tin vay… ây tht s là nhng dch v tin ích, đa khách hàng tip cn ngày
càng gn hn vi cuc sng hin đi.
Vic ng dng các dch v ngân hàng đin t trong hot đng kinh doanh
ca các NHTM hin nay nh là mt li th cnh tranh, và đây là mt trong nhng
yu t quan trng quyt đnh s thành công trong xu hng phát trin dch v
NHBL trong tng lai. Các sn phm dch v ngân hàng đin t hin đi có th k
đn nh:
Call center: cung cp thông tin và gii đáp các thc mc, khiu ni ca
khách hàng.
Phone banking: là loi hình dch v mà khách hàng s dng đin thoi gi
đn mt s máy c đnh ca ngân hàng cung cp dch v đ thc hin các giao dch
hay kim tra sao kê tài khon, nghe thông tin v t giá và lãi sut…
Mobile banking: là loi hình dch v ngân hàng giao dch qua đin thoi di
đng. Khách hàng có th kim tra s d tài khon, lit kê giao dch, nhn thông báo
s d, t giá, lãi sut t đng qua tin nhn SMS banking, thanh toán hóa đn tin
đin, nc, đin thoi, internet…
Home banking: là loi dch v mà các giao dch có th đc thc hin ti
nhà thông qua h thng máy tính kt ni vi h thng máy tính ca ngân hàng, bao
gm các dch v chuyn tin, báo có, báo n, t giá, lãi sut…
Internet banking: là dch v ngân hàng mà khách hàng giao dch vi ngân
hàng thông qua internet, khách hàng có th tìm kim thông tin v sn phm, dch v
ca ngân hàng hay truy cp thông tin v tài kho
n cá nhân, s d, tin gi, tin
vay…
1.1.4.6 Các dch v ngân hàng bán l khác
Ngoài các dch v nêu trên, còn có các dch v nh:
11
Dch v ngân qu: thu h, chi h, gi h tài sn quý him, cho thuê két
st…
Dch v t vn: t vn và giúp khách hàng lp d án đu t, cung cp cho
khách hàng các thông tin trong lnh vc thanh toán quc t, mua bán ngoi t, các
th tc mua bán…
1.2 Nhng vn đ c bn v cht lng dch v ngân hàng bán l
1.2.1 Khái nim v cht lng dch v
Cht lng dch v có nhiu cách đnh ngha khác nhau tùy thuc vào đi
tng nghiên cu và môi trng nghiên cu. Sau đây là mt s khái nim v cht
lng dch v:
Theo tài liu hng dn TCVN ISO 9001:2000, cht lng dch v là mc
phù hp ca sn phm dch v so vi các yêu cu đ ra hoc đnh trc ca ngi
mua.
Cht lng dch v là mc đ hài lòng ca khách hàng trong quá trình cm
nhn tiêu dùng dch v, là dch v tng th ca ngân hàng mang li chui giá tr và
tha mãn đy đ nhu cu mong đi ca khách hàng trong hot đng sn xut cung
ng và trong phân phi dch v đu ra, tng xng vi chi phí mà khách hàng
phi thanh toán (Lu Vn Nghiêm, 2008, tr.163).
Parasurman, Zeithaml và Berry (1985,1988) thì cho rng “Cht lng dch
v là khong cách mong đi v sn phm dch v ca khách hàng và nhn thc,
cm nhn ca h khi s dng qua sn phm dch v đó”. Ông gii thích rng đ bit
đc s d đoán ca khách hàng thì tt nht là nhn dng và thu hiu nhng mong
đi ca h. Vic phát trin mt h thng xác đnh đc nhng mong đi ca khách
hàng là cn thit, sau đó mi to mt chin lc cht lng dch v hiu qu. ây
có th xem là mt khái nim tng quát nht, bao hàm đy đ ý ngha ca dch v
khi xem xét cht lng dch v đng trên quan đim khách hàng, xem khách hàng
là trung tâm.
12
Tuy có nhiu đnh ngha khác nhau, nhng xét mt cách tng th, cht lng
dch v bao gm nhng đc đim sau đây:
Tính vt tri: i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th
hin đc tính vt tri ca mình so vi nhng dch v khác. Chính tính u vit này
làm cho cht lng dch v tr thành th mnh cnh tranh ca các nhà cung cp
dch v. S đánh giá v tính vt tri ca cht lng dch v chu nh hng ln
bi s cm nhn t phía ngi tip nhn dch v.
Tính đc trng: Cht lng dch v là tng th nhng mt ct lõi nht
kt tinh trong sn phm dch v to nên tính đc trng ca sn phm dch v. Vì
vy, sn phm dch v có cht lng cao s hàm cha nhiu “đc trng vt tri”
hn so vi sn phm dch v cp thp. S phân bit này gn lin vi vic xác đnh
các thuc tính vt tri hu hình hay vô hình ca sn phm, dch v. Chính nh
nhng đc trng này mà khách hàng có th nhn bit cht lng dch v ca doanh
nghip này so vi doanh nghip khác. Tuy nhiên, trong thc t, các đc trng ct lõi
ca dch v ch mang tính tng đi nên rt khó xác đnh mt cách đy đ và chính
xác.
Tính cung ng: Cht lng dch v gn lin vi quá trình thc hin,
chuyn giao dch v đn khách hàng. Vi
c trin khai dch v, phong cách phc v
và cung ng dch v s quyt đnh cht lng dch v tt hay xu. ây là yu tbên
trong ph thuc vào s biu hin ca nhà cung cp dch v. Chính vì th, đ nâng
cao cht lng dch v, nhà cung cp dch v trc tiên cn phi bit ci thin yu
t ni ti này đ to thành th mnh lâu dài ca chính mình trong hot đng cung
cp dch v cho khách hàng.
Tính tha mãn nhu cu: Dch v to ra nhm đáp ng nhu cu ca khách
hàng. Cht lng dch v nht thit phi tha mãn nhu cu khách hàng và ly yêu
cu ca khách hàng làm c s đ ci thin cht lng dch v. Nu khách hàng cm
thy dch v không đáp ng đc nhu cu ca mình thì h s không hài lòng vi
cht lng dch v mà h nhn đc. Trong môi trng kinh doanh hin đi, các