NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO
TO

TRNG I HC KINH T TP H CHÍ
MINH






ÀOăTHăHUYN






NÂNG CAO HOTăNG QUN TR RI
RO
THANH KHON TIăNGỂNăHÀNGă
THNGăMIăCăPHN SÀI GÒN

LUN VN THC S KINH T

TPăH Chí Minh nm
2012










B GIÁO DC VÀ ÀO
TO

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ
MINH







ÀOăTHăHUYN

NÂNG CAO HOTăNG QUN TR RI
RO
THANH KHON TIăNGỂNăHÀNGă
THNGăMIăCăPHN SÀI GÒN


Chuyên ngành: Tài chính - ngân
hàng


Mã săăăă : 60340201



LUN VN THC S KINH T









NGI HNG DN KHOA
HC:
TS.ăTRNăTHăMNGăTUYT

TPăH Chí Minh - Nmă
2012







LI CAM
OAN

Tôi xin cam đoan lun vn nƠy kt qu nghiên cu ca riêng tôi.
Tt c các thông tin, s liu trích dn trung thc vƠ có ngun gc đáng tin cy.
Tác gi


Ơo Th Huyn

MCăLC
Liăcamăđoan
Mcălc
Danhămcătăvitătt
Danhămcăsăđ,ăbngăbiu

LIăMăU 1
CHNGă 1:ă TNGă QUANă Vă QUNă TRă RIă ROă THANHă KHONă TIă
CÁC NGỂNăHÀNGăTHNGăMI 3
1.1. QunătrăriăroătrongăkinhădoanhăngơnăhƠng: 3
1.1.1. Khái nim v ri ro 3
1.1.2. Ri ro trong kinh doanh ngân hàng 4

1.1.3. Nguyên nhơn dn đn ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng 5
1.1.4. Qun tr ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng 6
1.2. Riăroăthanhăkhon 7
1.2.1. Khái nim v thanh khon vƠ ri ro thanh khon 7
1.2.2. Cung ậ cu vƠ trng thái thanh khon 8
1.2.2.1. Cung v thanh khon 8
1.2.2.2. Cu v thanh khon 8
1.2.2.3. ánh giá trng thái thanh khon 9
1.2.3. Yu t thi gian ca vn đ thanh khon 9
1.2.4. Nguyên nhơn gơy ra các vn đ v thanh khon ca ngơn hƠng thng mi 10

1.3. Qunătrăriăroăthanhăkhon 10
1.3.1. Khái nim qun tr ri ro thanh khon 10
1.3.2. Bn cht ca vn đ qun tr thanh khon 10
1.3.3. Chin lc qun tr ri ro thanh khon 11
1.3.3.1. nh hng chung v qun tr thanh khon 11

1.3.3.2. Các chin lc qun tr thanh khon 12
1.3.4. Các phng pháp đo lng yêu cu thanh khon 15
1.3.4.1. Phng pháp ngun vn vƠ s dng vn 16
1.3.4.2. Phng pháp xác đnh xác sut mi tình hung 17
1.3.4.3. Phng pháp ch s thanh khon 18

1.3.5. Tác đng ca qun tr ri ro thanh khon trong hot đng ngơn hƠng 15



1.4. KinhănghimăcaăngơnăhƠngăthăgii,ăngơnăhƠngătrongăncătrong qună
trăriăroăthanhăkhanăvƠăbƠiăhcăchoăcácăNHTMăVităNam 21
1.4.1. BƠi hc cho các Ngơn hƠng thng mi Vit Nam t thông l v qun tr ri ro
thanh khon ca các ngơn hƠng theo BASEL 21
1.4.2. BƠi hc cho các Ngơn hƠng thng mi Vit Nam t kinh nghim qun tr ri
ro thanh khon ca Ngơn hƠng TMCP Á Chơu. Error! Bookmark not defined.

1.4.2.1. Din bin s vic 23
1.4.2.2. BƠi hc cho các Ngơn hƠng thng mi Vit Nam 26
Kt lunăchngă1 27
CHNGă 2:ă THCă TRNGă QUNă TRă RIă ROă THANHă KHONă TIă
NGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNăSÀIăGọN 28
2.1. TngăquanăvăSCB 28
2.1.1. Lch s hình thƠnh vƠ phát trin 28

2.1.2. C cu t chc 29
2.1.3. Kt qu hot đng kinh doanh ca SCB t nm 2007 đn nm 2011. 30
2.2. ThcătrngăqunătrăriăroăthanhăkhonătiăSCB 33
2.2.1. Quy đnh ca SCB v hot đng qun tr ri ro thanh khon 33
2.2.2. Các ch s đánh giá thanh khon ti SCB 38

2.2.3. Quy trình qun tr ri ro thanh khon 40
2.3. ThcătrngăthanhăkhonăcaăSCBăquaăcácăchăs 44
2.3.1. T l Tin mt ti qu/Huy đng TT1 44
2.3.2. T l D tr s cp/Tng huy đng 44
2.3.3. T l D tr th cp/Tng các khon phi tr 45
2.3.4. T l an toƠn vn (CAR) 47
2.3.5. T l kh nng chi tr 48
2.3.6. T trng huy đng vn trên th trng 1 vƠ th trng 2 48
2.3.7. T l ngun vn ngn hn cho vay trung dƠi hn 49
2.3.8. Cht lng n vay 51
2.3.9. Các khon quá hn ca SCB trên th trng liên ngơn hƠng. Error! Bookmark
not defined.
2.4. ánhăgiáăchungăvăhotăđngăqunătrăriăroăthanhăkhonătiăSCB 53
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 53
2.4.2. Nhng mt tn ti 56
2.4.3. Nguyên nhơn dn đn nhng khó khn, tn ti ca SCB trong qun tr ri ro
thanh khon 59


2.4.3.1. Nguyên nhơn ch quan 59
2.4.3.2. Nguyên nhân khách quan 61

Ktălunăchngă2 61
CHNGă 3:ă GIIă PHÁPă NỂNGă CAOă HOTă NGă QUNă TRă RIă ROă
THANHăKHONăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMIăCăPHNăSÀIăGọN 63
3.1. nhăhngăhotăđngăkinhădoanhăcaăSCBătrongăthiăgianăti 63

3.1.2. nh hng chung 643
3.1.2. nh hng hot đng qun tr ri ro thanh khon 64
3.2. GiiăphápănơngăcaoăhotăđngăqunătrăriăroăthanhăkhonătiăSCB 64

3.2.1. Gii pháp đi vi SCB 64
3.2.1.1. Ban hƠnh quy đnh v hn mc tn qu. 64
3.2.1.2. Ban hƠnh mt phng án d phòng thanh khon quy đnh rõ trách
nhim ca tng phòng ban. 66
3.2.1.3. Các gii pháp v khon mc tƠi sn n vƠ tƠi sn có 69
3.2.1.4. Nơng cao cht lng ngun nhơn s 71
3.2.1.5. HoƠn thin, nơng cp h thng h tng, công ngh thông tin 72
3.2.1.6. Xơy dng thng hiu, hình nh SCB 72
3.2.2. Các gii pháp h tr 73
Ktălună 75



DANH MC CÁC T VIT TT

ACB : Ngơn HƠng Thng Mi C Phn Á Chơu
CBNV : Cán b nhơn viên
DTBB : D tr bt buc
NHNN : Ngơn hƠng nhƠ nc
NHTW : Ngơn hƠng trung ng
QLRRTT : Qun lỦ ri ro th trng
QTRR : Qun tr ri ro
QTRRTK: Qun tr ri ro thanh khon
TCTD : T chc tín dng
TMCP : Thng mi c phn
SCB : Ngơn HƠng Thng Mi C Phn SƠi Gòn



DANH MC Să,ăBNG BIU

S đ 2.1: C cu t chc ca SCB 29
S đ 2.2: Mô hình qun tr ri ro thanh khon ca SCB 34

Bng 2.1: Quy mô hot đng kinh doanh ca SCB 30
Bng 2.2: Tc đ tng trng quy mô hot đng kinh doanh ca SCB 30
Bng 2.3: Ch s tin mt ti qu 44
Bng 2.4: Ch s d tr s cp 45
Bng 2.5: Ch s d tr th cp 45
Bng 2.6: C cu d tr th cp 46
Bng 2.7: C cu Trái phiu công ty 46
Bng 2.8: T l an toƠn vn 47
Bng 2.9: T l kh nng chi tr 47
Bng 2.10: T trng ngun vn huy đng 48
Bng 2.11: T l ngun vn ngn hn cho vay trung dƠi hn 49
Bng 2.12: Cht lng n vay 50
Bng 2.13: T l N xu/Vn điu l 51
Bng 2.14: Các khon quá hn ca SCB trên th trng liên ngơn hƠng 51

1

LIăMăU

1. Săcnăthit ca đ tài:
Khi nhc đn tính thanh khon, hu ht các nhƠ qun tr ca các t chc
hot đng kinh doanh trên th gii ít nhiu phi nhau mƠy. Bi vì đm bo kh nng
thanh khon lƠ mt vn đ rt khó vƠ quyt đnh đn s tn ti ca doanh nghip.
i vi ngơn hƠng, tính thanh khon còn quan trng gp vn ln, bi đó lƠ v th, là
uy tín, lƠ sc mnh ca mt ngân hàng. Ri ro thanh khon xy ra có th gơy đn s
đ b ca mt ngơn hƠng vƠ tác đng dơy chuyn nh hng đn toƠn b h thng

ngân hàng.
Chính vì vy, qun tr ri ro thanh khon trong hot đng ca ngơn hƠng lƠ
mt yêu cu cp thit đi vi tt c các ngơn hƠng. Các nhƠ qun tr ca ngơn hƠng
phi nhn thc rõ tm quan trng ca vn đ nƠy đ có th xơy dng đc mt
chin lc qun tr ri ro thanh khon áp dng vƠo điu kin ca ngơn hƠng mình
mt cách phù hp, hiu qu.
Trong vƠi nm tr li đơy, cùng vi khó khn ca nn kinh t trong nc, h
thng ngơn hƠng thng mi Vit Nam đi mt vi nhiu khó khn trong hot đng
kinh doanh, trong đó ni cm lƠ tình trng cng thng thanh khon xut hin ti mt
s ngơn hƠng va vƠ nh  mt vƠi thi đim, đy c h thng ngơn hƠng Vit Nam
vƠo tình trng mt n đnh. Cho đn nay, cơu hi LƠm th nƠo đ gii quyt dt
đim vn đ thanh khon ca các ngân hàng thng mi vn lƠ cơu hi mang ý
ngha cp bách c v lý lun và thc tin. Trên c s vn dng nhng kin thc
đc hc trong chng trình đƠo to cao hc vƠ thc tin lƠm vic trong lnh vc
ngân hàng, Lun vn này bàn v “Nơng cao hot đng qun tr ri ro thanh khon
ti Ngơn hƠng Thng Mi C Phn SƠi Gòn”, đƣ bao hƠm tính thi s vƠ cp thit
ca nó.
2. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
iătngănghiênăcu: đi tng nghiên cu lƠ hot đng qun tr ri ro
2

thanh khon ti Ngơn HƠng Thng Mi C Phn SƠi Gòn.
Phm vi nghiên cu: phm vi nghiên cu ch yu lƠ ti Ngân Hàng
Thng Mi C Phn SƠi Gòn trong giai đon t nm 2009 đn nm 2011.
3. Phngăphápănghiênăcu:
Lun vn s dng phng pháp thu thp thông tin, s liu t các báo cáo
thng niên, bn công b thông tin, t c quan thng kê, tp chí, ầt đó tính toán,
x lỦ s liu trên máy tính. Trên c s đó lun vn s dng phng pháp thng kê,
tng hp, phơn tích, so sánh, đánh giá các thông tin, d liu nhm lƠm rõ vn đ
nghiên cu.

4. NhngăktăquăđtăđcăcaăLunăvn:
Lun vn đƣ tìm hiu, phơn tích vƠ lƠm rõ đc lỦ thuyt c bn ca qun
tr ri ro thanh khon trong hot đng kinh doanh ngân hàng.
Trên c s lỦ thuyt đó, lun vn đƣ đánh giá tính thanh khon vƠ thc trng
hot đng qun tr ri ro thanh khon ti Ngơn hƠng Thng Mi C Phn SƠi Gòn.
Nhng hn ch vƠ tn ti ca hot đng qun tr thanh khon ca đi tng nghiên
cu đc phơn tích, đánh giá. T đó, lun vn đƣ đ xut mt s bin pháp nhm
nâng cao hot đng qun tr thanh khon trong thi gian đn ti Ngân Hàng Thng
Mi C Phn SƠi Gòn.
5. NiădungăktăcuăcaăLunăvn:
Ngoài phn m đu, kt lun, tài liu tham kho, Lun vn gm 3 chng:
- Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro thanh khon trong ngơn hàng
thng mi.
- Chng 2: Thc trng qun tr ri ro thanh khon ti Ngơn HƠng Thng
Mi C Phn SƠi Gòn.
- Chng 3: Gii pháp nơng cao hot đng qun tr ri ro thanh khon ti
Ngơn HƠng Thng Mi C Phn SƠi Gòn.

3

CHNGă1
TNGăQUAN VăQUNăTRăRIăROăTHANHăKHONăTIăCÁC
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI
1.1. Qunătr riăroătrongăkinhădoanhăngơnăhƠng
1.1.1. Kháiănimăvăriăro
BƠn v khái nim ri ro cho đn nay cha có đc đnh ngha thng nht v
ri ro. Nhng trng phái khác nhau, các tác gi khác nhau đa ra nhng đnh ngha
ri ro khác nhau. Nhng đnh ngha nƠy rt phong phú vƠ đa dng, nhng tp trung
li có th chia thƠnh hai trng phái ln:
Theo trng phái truyn thng, ri ro đc xem lƠ s không may mn, s tn

tht mt mát, nguy him. Nó đc xem lƠ điu không lƠnh, điu không tt, bt ng
xy đn. ó lƠ s tn tht v tƠi sn hay lƠ s gim sút li nhun thc t so vi li
nhun d kin. Ri ro còn đc hiu lƠ nhng bt trc ngoƠi Ủ mun xy ra trong
quá trình kinh doanh, sn xut ca doanh nghip, tác đng xu đn s tn ti vƠ phát
trin ca mt doanh nghip. Tóm li, theo quan đim nƠy thì ri ro lƠ nhng thit
hi, mt mát, nguy him hoc các yu t liên quan đn nguy him, khó khn hoc
điu không chc chn có th xy ra cho con ngi.
Theo trng phái hin đi, ri ro lƠ s bt trc có th đo lng đc, va
mang tính tích cc, va mang tính tiêu cc. Ri ro có th mang đn nhng tn tht
mt mát cho con ngi nhng cng có th mang li nhng li ích, nhng c hi.
Nu tích cc nghiên cu ri ro, ngi ta có th tìm ra nhng bin pháp phòng nga,
hn ch nhng ri ro tiêu cc, đón nhn nhng c hi mang li kt qu tt đp cho
tng lai.
Nh vy, theo quan đim tác gi, ri ro lƠ nhng bt trc có th đo lng
đc đ có th ch đng đi phó vi ri ro cng nh tn dng c hi do ri ro mang
li trong trng hp con ngi nm đc quy lut ca yu t môi trng tác đng.
Tuy nhiên trong trng hp con ngi không nm đc đy đ nh hng ca yu
t môi trng thì ri ro lƠ nhng bin c không lng trc đc gơy ra nhng tn
4

tht, mt mát nh hng đn hot đng ca con ngi.
1.1.2. RiăroătrongăkinhădoanhăngơnăhƠng
Ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng đc hiu lƠ nhng bin c không mong
đi mƠ khi xy ra s dn đn s tn tht v tƠi sn ca ngơn hƠng, gim sút li
nhun thc t so vi d kin hoc phi b ra thêm mt khon chi phí đ có th hoƠn
thƠnh đc mt nghip v tƠi chính nht đnh.
c thù ca ngơn hƠng lƠ mt t chc kinh doanh tin t hot đng da trên
nim tin ca khách hƠng. Ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng tùy theo mc đ có th
dn đn gim sút nim tin ca khách hƠng. Khi đánh mt nim tin ca khách hƠng
tt yu dn đn s phá sn trong ngơn hƠng, nh hng dơy chuyn đn toƠn b h

thng ngơn hƠng.
Phơn loi ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng bao gm mt s loi ri ro c
bn nh sau:
- Ri ro tín dng: lƠ loi ri ro phát sinh trong quá trình cp tín dng ca
ngơn hƠng, biu hin trên thc t qua vic khách hƠng không tr đc n hoc tr
n không đúng hn cho ngơn hƠng.
- Ri ro t giá hi đoái: lƠ loi ri ro phát sinh trong quá trình cho vay ngoi
t hoc kinh doanh ngoi t khi t giá bin đng theo chiu hng bt li cho ngơn
hàng.
- Ri ro lãi sut: lƠ loi ri ro xut hin khi có s thay đi ca lƣi sut th
trng hoc ca nhng yu t có liên quan đn lƣi sut dn đn tn tht v tƠi sn
hoc lƠm gim thu nhp ca ngơn hƠng.
- Ri ro thanh khon: lƠ loi ri ro xut hin trong trng hp ngơn hƠng
thiu kh nng chi tr do không chuyn đi kp các loi tƠi sn ra tin mt hoc
không th vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
- Ri ro hot đng: lƠ ri ro liên quan đn công ngh, c s h tng, quy
trình, con ngi trong quá trình hot đng kinh doanh ngơn hƠng, hay nói cách khác
5

ri ro hot đng bao gm toƠn b các ri ro có th phát sinh t cách thc mƠ mt
NHTM điu hƠnh các hot đng ca mình.
T đc thù ca hot đng ngơn hƠng có th nói hot đng ngơn hƠng liên
quan đn vic chp nhn ri ro ch không phi né tránh ri ro. Các NHTM cn đánh
giá các c hi kinh doanh da trên mi quan h ri ro - li ích nhm tìm ra nhng
c hi đt đc nhng li ích xng đáng vi mc ri ro chp nhn. Các NHTM s
hot đng tt nu mc ri ro mƠ ngơn hƠng gánh chu lƠ hp lý vƠ kim soát đc,
đng thi nm trong phm vi, kh nng các ngun lc tƠi chính vƠ nng lc tín dng
ca mình.
1.1.3. NguyênănhơnădnăđnăriăroătrongăkinhădoanhăngơnăhƠng
Có ba nhóm nguyên nhơn dn đn ri ro, gm: nhóm nguyên nhơn thuc v

nng lc qun tr ca ngơn hƠng, nhóm nguyên nhơn thuc v khách hàng, nhóm
nguyên nhân khách quan có liên quan đn môi trng hot đng kinh doanh.

Mtăs nguyênănhơnăthucăvănngălcăqunătrăcaăngơnăhƠng:
- Ngơn hƠng không qun lỦ cht ch thanh khon dn đn thiu kh nng chi
tr cho khách hƠng
- Ngơn hƠng cho vay tp trung quá nhiu vƠo mt ngƠnh hay mt nhóm
khách hàng; quá chú trng đn tng trng tín dng nên b qua mt s bc thm
đnh, h thp tiêu chun cho vay, thiu công tác kim tra kim soát sau vay.
- Ngơn hƠng thiu thông tin hoc phơn tích thông tin không đy đ, công tác
d báo cha đc chú trng dn đn cho vay, đu t, các quyt đnh kinh doanh
không hp lỦ.
- Cán b ngơn hƠng thiu đo đc ngh nghip, yu v trình đ nghip v.

Mtăs nguyên nhơnăthucăvăkháchăhƠng:
- Phng án sn xut kinh doanh không hiu qu dn đn khách hƠng kinh
doanh thua l liên tc.
- Khách hƠng s dng vn vay sai mc đích
- Ch doanh nghip thiu nng lc điu hƠnh, tham ô, la đo, thiu thin chí
6

tr n.

- Khách hàng có vn đ v sc khe, bnh tt hoc b tht nghip nh hng
đn thu nhp tr n.

Nguyênănhơnăkháchăquanătămôiătrngăhotăđngăkinhădoanh:
- Thiên tai, dch bnh, ha hon.
- Tình hình an ninh, chính tr trong nc, khu vc không n đnh.
- Khng hong hoc suy thoái kinh t, lm phát, mt cơn bng cán cơn thanh

toán quc t dn đn t giá hi đoái bin đng bt thng.
- Môi trng pháp lỦ cha thun li, chính sách điu hƠnh v mô ca nhƠ
nc thiu nht quán.
Xác đnh rõ nhng nguyên nhơn dn đn ri ro trong kinh doanh ngơn hƠng
lƠ điu kin đu tiên đ ngơn hƠng có th kim soát vƠ phòng nga ri ro mt cách
hiu qu.
1.1.4. Qunătr riăroătrongăkinhădoanhăngơnăhƠng
Qun tr ri ro lƠ quá trình tip cn ri ro mt cách khoa hc, toƠn din vƠ có
h thng nhm nhn dng, kim soát, phòng nga vƠ gim thiu nhng tn tht, mt
mát, nhng nh hng bt li ca ri ro. Qun tr ri ro bao gm nm bc nh sau:
- Nhnădngăriăro: Nhn dng đc ri ro lƠ điu kin tiên quyt đ qun
tr ri ro. ó lƠ quá trình xác đnh liên tc vƠ có h thng các hot đng kinh doanh
ca ngơn hƠng; bao gm: vic theo dõi, xem xét, nghiên cu môi trng hot đng
vƠ toƠn b hot đng ca ngơn hƠng nhm thng kê đc tt c các loi ri ro, k c
d báo nhng loi ri ro mi có th xut hin trong tng lai, đ t đó có các bin
pháp kim soát, tƠi tr cho tng loi ri ro phù hp.
- Phơnătíchăriăro: Phơn tích ri ro nhm đ ra bin pháp hu hiu đ phòng
nga ri ro. Trên c s tìm ra các nguyên nhơn, tác đng đn các nguyên nhơn lƠm
thay đi chúng, qua đó s phòng nga ri ro mt cách hiu qu hn.
- oălngări ro:  đo lng đc ri ro phi thu thp s liu, lp ma trn
đo lng ri ro vƠ phơn tích, đánh giá.  đánh giá mc đ quan trng ca ri ro
7

đi vi ngơn hƠng, ngi ta s dng hai tiêu chí: tn sut xut hin ca ri ro vƠ
biên đ ca ri ro, tc lƠ mc đ nghiêm trng ca tn tht, đơy lƠ tiêu chí có vai trò
quyt đnh.
- Kimăsoát,ăphòngăngaăriăro: Kim soát ri ro lƠ trng tơm ca qun tr
ri ro. ó lƠ vic s dng các bin pháp, k thut, công c, chin lc, các chng
trình hot đng đ ngn nga, phòng tránh hoc gim thiu nhng tn tht, nhng
nh hng không mong đi có th xy ra đi vi ngơn hƠng. Các bin pháp kim

soát có th lƠ: phòng tránh ri ro, ngn nga tn tht, chuyn giao ri ro, đa dng ri
ro, qun tr thông tin.
- TƠiătrăriăro: Mc dù, đƣ thc hin các bin pháp phòng nga, nhng ri
ro vn có th xy ra. Khi đó, trc ht cn theo dõi, xác đnh chính xác nhng tn
tht v tƠi sn, ngun nhơn lc hoc v giá tr pháp lý. Sau đó, cn thit lp các bin
pháp tƠi tr phù hp. Nhìn chung, các bin pháp nƠy đc chia lƠm hai nhóm: t
khc phc vƠ chuyn giao ri ro.
1.2. Riăroăthanhăkhon
1.2.1. KháiănimăvăthanhăkhonăvƠăriăroăthanhăkhon
Tính thanh khon ca ngơn hƠng lƠ kh nng ca ngơn hƠng trong vic thc
hin các ngha v tƠi chính khi chúng đn hn vi mt chi phí hp lỦ. i vi
NHTM thì tính thanh khon lƠ kh nng đáp ng các nhu cu thanh toán, chi tr, rút
tin vƠ xin vay mi theo các yêu cu cp tín dng hp l ca khách hƠng. Nh vy
mt ngơn hƠng đc coi lƠ thanh khon tt nu có kh nng đáp ng đy đ các nhu
cu thanh toán chi tr các khon đn hn hoc phát sinh mi vi chi phí hp lỦ đúng
vƠo thi đim khách hƠng hoc đi tác có nhu cu.
Nh vy, ri ro thanh khon lƠ loi ri ro khi ngơn hƠng không có kh nng
cung ng đy đ lng tin mt cho nhu cu thanh khon tc thi hoc cung ng đ
nhng vi chi phí cao. Ri ro thanh khon xut hin trong trng hp ngơn hƠng
thiu kh nng chi tr do không chuyn đi kp các loi tƠi sn ra tin mt hoc
không th vay mn đ đáp ng yêu cu ca các hp đng thanh toán.
8

1.2.2. Cung ậ cuăvƠătrngătháiăthanhăkhon
1.2.2.1. Cungăvăthanhăkhon
Cung thanh khon lƠ các khon vn lƠm tng kh nng chi tr ca ngơn hƠng,
lƠ ngun cung cp thanh khon cho ngơn hƠng. Cung thanh khon bao gm tƠi sn
hin có vƠ kh nng huy đng mi ca ngơn hƠng.
Tài sn hin có gm:
- Tin mt trong qu vƠ tin gi ti các NHNN vƠ các TCTD khác,

- Các khon tín dng đc hoƠn tr,
- Doanh thu t vic bán các dch v phi tin gi,
- Chng khoán chính ph vƠ chng khoán có tính lng cao,
- Các tƠi sn có tính lng khác.
Huy đng mi gm:
- Tin gi mi ca khách hƠng,
- Vay NHNN,
- Vay trên th trng liên ngơn hƠng,
- Các dng tƠi sn n khác.
1.2.2.2. Cuăvăthanhăkhon
Cu v thanh khon lƠ nhu cu vn cho các mc đích hot đng ca ngơn
hàng. Thông thng, trong lnh vc kinh doanh ca ngơn hƠng, nhng hot đng
to ra cu v thanh khon bao gm:
- m bo d tr bt buc,
- Khách hƠng rút tin gi,
- Thanh toán các giy t có giá vƠ hoƠn tr n vay khi đn hn,
- Nhu cu tín dng ca khách hƠng,
- Thanh toán các chi phí hot đng, thc hin ngha v np thu, tr c tc
cho c đông, thanh toán các ngha v tƠi chính khác.
9

1.2.2.3. ánhăgiáătrngătháiăthanhăkhon
 bt c thi đim nƠo, các ngun cung vƠ nhu cu thanh khon đn cùng
lúc to thƠnh trng thái thanh khon ròng có th đc tính nh sau:
Trngătháiăthanhăkhonăròngă(NPL) =ăTngăcungăvăthanhăkhonă- Tngă
cuăvăthanhăkhon
- Khi NPL >0, cung thanh khon vt quá cu thanh khon, ngơn hƠng đang
 trng thái thng d thanh khon. NhƠ qun tr ngơn hƠng phi cơn nhc đu t s
vn thng d nƠy vƠo đơu đ mang li hiu qu cho ti khi chúng cn đc s dng
đáp ng nhu cu thanh khon trong tng lai.

- Khi NPL <0, cu thanh khon ln hn cung thanh khon, ngân hƠng phi
đi mt vi tình trng thơm ht thanh khon. NhƠ qun tr phi xem xét đ gia tng
thanh khon t nhiu ngun cung cp khác nhau mt cách kp thi vi chi phí r
nht.
1.2.3. Yuătăthiăgianăcaăvnăđăthanhăkhonă
Xét v thi gian, nhu cu thanh khon ca mt ngơn hƠng bao gm c trong
ngn hn vƠ dƠi hn.
Nhu cu thanh khon ngn hn mang tính tc thi hoc gn nh th. Các
khon tin gi giao dch hoc tin gi có k hn đn hn, các công c huy đng
thuc th trng tin t nm trong phm vi nhu cu thƠnh khon ngn hn.  đáp
ng nhu cu thanh khon thuc loi nƠy, đòi hi ngơn hƠng phi duy trì  mc đ
khá ln các loi tƠi sn có tính thanh khon cao (tin mt ti qu, tin gi ti
NHTW vƠ các đnh ch tƠi chính khác, chng khoán chính ph )
Nhu cu thanh khon dƠi hn do các nhơn t mang tính cht thi v, chu k
vƠ xu hng to ra. Chng hn nhu cu rút tin hay vay mn ca cá nhơn thng
đc bit tng cao vƠo các ngƠy cn k vi các dp l hi trong nm đ trang tri chi
tiêu, mua sm.  đáp ng loi nhu cu thanh khon nƠy, đòi hi ngơn hƠng cn
phi d phòng trc kh nng cung cp vn t nhiu ngun khác nhau vƠ  mc đ
cao hn so vi nh cu thanh khon ngn hn. Ví d nh đt k hoch thu hút các
10

khon tin gi mi, tha thun vay dƠi hn t công chúng hoc t qu d tr ca
các ngơn hƠng khác Do yu t thi gian lƠ mang tính quyt đnh: LƠm th nƠo, khi
nƠo vƠ  đơu có th tip cn các ngun cung cp thanh khon mi khi cn đn.
1.2.4. Nguyênă nhơnă gơyă raă cácă vnă đă vă thanhă khonă ca ngân
hàng thngămi
Tình trng khó khn v thanh khon ca ngơn hƠng thng mi xut phát t
nhng lý do chính sau đơy:
- Ngơn hƠng vay mn quá nhiu các khon tin gi, qu d tr t các cá
nhơn vƠ các t chc tƠi chính khác, sau đó chuyn hoá thƠnh nhng tƠi sn đu t có

k hn. Vì vy, tình trng mt cơn đi v thi hn gia ngun vn vƠ s dng vn
xy ra đi vi ngơn hƠng. Trng hp him thy lƠ lung tin thu hi đc t các
khon đu t cơn bng chính xác vi lung tin đang ch ra đ trang tri cho các
ngun vn huy đng trc đơy.
- Do s nhy cm đi vi s thay đi v lƣi sut đu t, nht lƠ các khon
tin gi. Khi lƣi sut đu t tng, mt s ngi gi tin rút vn ca h ra khi ngơn
hƠng đ đu t vƠo ni có t sut sinh li cao hn, còn các khách hƠng vay tin có
th trì hoƣn yêu cu vay vn vƠ tích cc tip cn các khon tín dng có lƣi sut thp
hn. Nh vy, s thay đi lƣi sut nh hng c khách hƠng gi tin vƠ khách hƠng
vay tin vƠ c hai đu tác đng trng thái thanh khon ca ngơn hƠng. Hn na,
nhng xu hng v s thay đi lƣi sut còn nh hng đn Giá tr th trng các tƠi
sn mƠ ngơn hƠng có th đem bán đ tng thêm ngun cung cp thanh khon vƠ trc
tip nh hng đn chi phí vay mn trên th trng tin t.
- Ngoi tr hai nhơn t nêu trên, điu c bn lƠ các ngơn hƠng phi đt mt
s u tiên cao đi vi vic đáp ng nhu cu thanh khon. Mt cnh giác trong khu
vc nƠy có th lƠm tn hi nghiêm trng nim tin ca công chúng vƠo ngơn hƠng.
Mt trong nhng nhim v ca các nhà qun tr thanh khon lƠ duy trì mi liên h
gn gi vi nhng khách hƠng gi tin ln vƠ nhng khách hƠng vay đang nm gi
hn mc ln đ xác đnh có hay không vƠ khi nƠo rút vn.
11

1.3.ăQunătrăriăroăthanhăkhon
1.3.1.ăKháiănimăqunătrăriăro thanhăkhon
Qun tr ri ro thanh khon lƠ quá trình tip cn ri ro thanh khon mt cách
khoa hc, toƠn din vƠ có h thng nhm nhn dng đc ri ro, t đó có chin
lc, phng pháp đ phơn tích, đo lng ri ro thanh khon nhm phòng nga vƠ
gim thiu nhng tn tht, nhng nh hng bt li do ri ro thanh khon gơy ra.
Qun tr ri ro thanh khon cng bao gm các bin pháp tƠi tr khi ri ro thanh
khon xy ra.
1.3.2. Bnăchtăcaăvnăđăqunătr thanhăkhonă

Bn cht ca vn đ qun tr thanh khon có th hiu thông qua các ni dung
sau:
- Rt him khi cung- cu thanh khon ca mt ngơn hƠng cơn bng vi nhau
ti mt thi đim c th. Các ngơn hƠng phi thng xuyên đi mt vƠ gii quyt
mt trong hai trng thái thanh khon hoc thng d hoc thơm ht.
- Có mt s đánh đi gia kh nng thanh khon vƠ kh nng sinh li. CƠng
nhiu ngun vn hn đc gi li đ sn sƠng đáp ng nhu cu thanh khon, kh
nng to ra li nhun ca ngơn hƠng cƠng thp hn vƠ ngc li.
- Gii quyt vn đ thanh khon buc các ngơn hƠng phi mt chi phí, chi phí
thc t vƠ tim nng, bao gm chi phí tr lƣi các ngun vn vay mn, chi phí giao
dch đ tìm ngun vn, chi phí c hi di hình thc li nhun tng lai mt đi do
phi bán các tƠi sn sinh li.
1.3.3. Chinălcăqunătr riăroăthanhăkhon
1.3.3.1. nhăhngăchungăvăqunătr thanhăkhon
 qun tr thanh khon có hiu qu tt, mt s nguyên tc mang tính cht
ch đo sau đơy cn thit đc tuơn theo:
- Nhà qun tr thanh khon phi thng xuyên bám sát hot đng ca các b
phn huy đng vn vƠ s dng vn đ điu phi hot đng ca các b phn nƠy sao
12

cho n khp vi nhau. Chng hn, khi mt khon tin gi ln đn hn trong vƠi
ngƠy ti, thông tin nƠy cn đc chuyn ngay đn nhƠ qun tr thanh khon, đ có
quyt sách thích hp chun b ngun vn đáp ng nhu cu nƠy.
- NhƠ qun tr thanh khon cn phi bit trc kh nng  đơu vƠ khi nƠo
khách hƠng gi tin/ vay tin d đnh rút vn hoc b sung thêm tin gi/ tr n.
iu nƠy cho phép ngi qun tr thanh khon hoch đnh đón đu đ x lỦ hiu
qu hn phn thanh khon thng d hay thơm ht.
- Nhu cu thanh khon ca ngơn hƠng vƠ các quyt đnh liên quan đn vn đ
thanh khon phi đc phơn tích trên c s liên tc, tránh đ kéo dƠi quá lơu mt
trong hai tình trng thng d hay thơm ht thanh khon. Thng d thanh khon nên

đc đu t đúng lúc khi nó xƣy ra nhm tránh mt s gim sút trong thu nhp ca
ngơn hƠng; thơm ht thanh khon nên đc x lý kp thi đ gim bt s cng thng
trong vic vay mn hay bán tƠi sn.
1.3.3.2. Cácăchinălcăqunătr riăroăthanhăkhon
 qun tr ri ro thanh khon, các ngơn hƠng có th tip cn theo 3 cách sau
đơy:
- To ra ngun cung cp thanh khon t bên trong (Da vƠo tƠi sn Có)
- Vay mn bên ngoƠi đ đáp ng nhu cu thanh khon (Da vƠo tƠi sn N)
- Phi hp cơn bng c hai hng trên.
 Chinălcăqunătr thanhăkhonădaăvƠoăTƠiăsnăCó
ơy lƠ cách tip cn truyn thng đ đáp ng nhu cu thanh khon ca
NHTM. Chin lc nƠy đòi hi d tr thanh khon di hình thc tƠi sn có tính
thanh khon cao, ch yu lƠ tin mt vƠ các chng khoán. Khi xut hin nhu cu
thanh khon, ngơn hƠng bán các tƠi sn d tr đ ly tin cho đn khi tt c nhu cu
thanh khon đc đáp ng đy đ. Chin lc qun tr thanh khon theo hng nƠy
thng đc gi lƠ s chuyn hoá tƠi sn bi vì ngơn hƠng tng ngun cung cp
thanh khon bng cách chuyn đi các tƠi sn phi tin mt thƠnh tin mt. TƠi sn
có tính thanh khon có 3 đc đim sau:
13

- Luôn có sn th trng tiêu th đ có th chuyn đi thƠnh tin mau chóng.
- Giá c n đnh đ không nh hng đn tc đ vƠ doanh thu bán tƠi sn.
- Có th mua li d dƠng vi ít ri ro mt mát Giá tr đ ngi bán có th
khôi phc khon đu t.
Nhng tƠi sn có tính thanh khon ph bin bao gm: trái phiu kho bc, các
khon vay ngơn hƠng trung ng, trái phiu đô th, tin gi ti các ngơn hƠng khác,
chng khoán ca các c quan chính ph, chp phiu ca ngơn hƠng khác. Nh vy,
trong chin lc qun tr thanh khon da trên TƠi sn Có, mt ngơn hƠng đc coi
là qun tr thanh khon tt nu ngơn hƠng nƠy có th tip cn ngun cung thanh
khon vi chi phí hp lý, s lng va đ theo yêu cu vƠ kp thi.

Chin lc qun tr thanh khon da vƠo TƠi sn Có có u đim lƠ ngơn hƠng
hoƠn toƠn ch đng trong vic t đáp ng nhu cu thanh khon cho mình mƠ không
b l thuc vƠo các ch th khác. Tuy nhiên, chin lc nƠy cng có nhng nhc
đim sau:
- Mt khi bán tƠi sn tc lƠ ngơn hƠng mt đi thu nhp mƠ các tƠi sn nƠy to
ra. Nh vy, ngơn hƠng đƣ chu chi phí c hi khi bán đi các tƠi sn đƣ đu t.
- Phn ln các trng hp khi bán tƠi sn đu tn kém chi phí giao dch nh
hoa hng tr cho ngi môi gii chng khoán.
- Tn tht cƠng ln cho ngơn hƠng nu các tƠi sn đem bán b gim giá trên
th trng, hoc b ngi mua ép giá do phi gp rút bán đ đáp ng nhu cu thanh
khon.
- Nhìn chung kh nng sinh li ca các tƠi sn có tính thanh khon cƠng cao lƠ
thp nht trong s các tƠi sn tƠi chính. Nu ngơn hƠng đu t nhiu vƠo tƠi sn có
tính thanh khon cao thì ngơn hƠng buc phi t b li nhun cao hn to ra t
nhng tƠi sn khác.

Chinălcăqunătr thanhăkhonădaăvƠoăTƠiăsnăN
Trong chin lc nƠy, nhu cu thanh khon đc đáp ng bng cách vay
mn trên th trng tin t. Vic vay mn ch yu lƠ đ đáp ng nhu cu thanh
khon tc thi vƠ ch thc hin khi có nhu cu thanh khon phát sinh đ tránh d tr
14

quá mc cn thit.
Ngun vay mn thanh khon ch yu đi vi mt ngơn hƠng bao gm: vay
qua đêm, vay ngơn hƠng trung ng, bán các hp đng mua li, phát hƠnh chng ch
tin gi có th chuyn nhng mnh giá ln.
u đim ca chin lc nƠy lƠ ngơn hƠng không cn d tr nhiu tƠi sn có
tính thanh khon đ đu t nhiu hn vƠo tƠi sn sinh li khác đem li li nhun cao
nht. Tuy nhiên chin lc nƠy cng có nhc đim lƠ ngơn hƠng b ph thuc vƠo
th trng tin t khi đáp ng nhu cu thanh khon do s bin đng v kh nng cho

vay vƠ lƣi sut trên th trng tin t. Hn na, mt ngơn hƠng vay mn quá nhiu
thng b đánh giá lƠ có khó khn v tƠi chính, khi thông tin nƠy lan rng ra, nhng
khách hƠng gi tin s rút vn hƠng lot hoc ngơn hƠng phi huy đng vn vi chi
phí cao gp nhiu ln. Cùng lúc đó, các đnh ch tƠi chính khác, đ tránh ri ro s
thn trng nm hn trong vic tƠi tr vn cho ngơn hƠng nƠy đ gii quyt khó khn
v thanh khon.

Chinălcăqunătr thanhăkhonăcơnăbng
Do nhng ri ro vn có khi ph thuc vƠo ngun thanh khon vay mn vƠ
nhng chi phí d tr thanh khon bng tƠi sn, phn ln ngơn hƠng đƣ dung hòa
trong vic chn chin lc qun tr thanh khon, ngha lƠ kt hp đng thi c hai
loi chin lc trên đ to ra chin lc qun tr thanh khon cơn bng. Chin lc
nƠy đòi hi, các nhu cu thanh khon có th d kin, đc d tr bng chng khoán
kh nhng vƠ tin gi ti các ngơn hƠng khác; trong khi đó các nhu cu thanh
khon đƣ d phòng trc (theo thi v, chu k, vƠ xu hng) đc h tr bng các
tho thun trc v hn mc tín dng t các ngơn hƠng đi lỦ hoc nhng nhƠ cp
vn khác. Nhu cu thanh khon không th d kin đc đáp ng t vay mn ngn
hn trên th trng tin t. Các nhu cu thanh khon dƠi hn cn đc hoch đnh vƠ
ngun vn đ đáp ng nhu cu thanh khon lƠ các khon tin vay ngn vƠ trung
hn, chng khoán s chuyn hóa thƠnh tin khi nhu cu thanh khon xut hin.
Khi vn dng chin lc qun tr ri ro cơn bng, các nhƠ qun tr cn chú Ủ
đn các yu t nh hng sau khi la chn các ngun d tr:
15

- Tính cp thit ca nhu cu thanh khon: Mt nhu cu thanh khon tc thi
s đc tƠi tr bng ngơn qu d tr, vay qua đêm hoc tái chit khu ti ngơn hƠng
trung ng.
- Thi hn nhu cu thanh khon: Mt nhu cu thanh khon kéo dƠi vƠi ngƠy,
vƠi tun hoc vƠi tháng có th đc tƠi tr bng ngun bán TƠi sn Có hay vay trên
th trng tin t.

- Kh nng thâm nhp th trng Tài sn N: Thng ch có các ngơn hƠng
ln mi có th tham gia th trng TƠi sn N cho nên nhà qun tr ngơn hƠng phi
gii hn phm vi la chn các th trng TƠi sn N mƠ ngơn hƠng mun tham gia.
- Chi phí và ri ro: Lƣi sut các ngun vn trên th trng thay đi hƠng
ngƠy; do đó, các ngơn hƠng phi thng xuyên theo dõi th trng đ nm bt đc
các thông tin v lƣi sut vƠ các điu kin cho vay đi kèm.
- D báo t l lãi sut: Khi lp k hoch đ x lý tình trng thơm ht thanh
khon d kin, nhà qun tr phi đa ra các ngun vn có th đáp ng nhu cu thanh
khon vi lƣi sut mong đi thp nht.
- Trin vng chính sách ca ngân hàng trung ng và các khon vay mn
ca kho bc: Nhà qun tr cng cn nghiên cu đng thái ca ngơn hƠng trung
ng, tình hình ngơn sách nhƠ nc đ đnh hng điu kin tín dng vƠ d đoán lƣi
sut trên th trng tin t s thay đi ra sao. Chng hn, mt k hoch huy đng
vn ln ca chính ph, hoc vic thc thi chính sách tin t tht cht s lƠm gim
gim hn mc tín dng vƠ gia tng lƣi sut. Khi đó, qun tr thanh khon gp khó
khn hn vƠ chi phí lƣi vay ca ngơn hƠng cng tng tng ng.
- Các quy đnh liên quan đn ngun vn thanh khon: Các quy đnh ca các
c quan qun tr ngơn hƠng ngƠy cƠng có xu hng quc t hoá nên ngơn hƠng trong
nc phi vn dng mt cách sáng to vƠ phù hp vi thông l chung.
1.3.4. Cácăphngăphápăđoălngăyêuăcu thanhăkhon
Các phng pháp sau đơy đc các ngơn hƠng s dng đ c lng d báo
nhu cu thanh khon. Mi phng pháp da trên mt s gi thuyt c th, vƠ kt
16

qu thu đc ch lƠ gn đúng so vi nhu cu thanh khon thc s ti thi đim đƣ
cho.
1.3.4.1. PhngăphápăngunăvnăvƠăsădngăvnă
ơy lƠ mt cách tip cn nhu cu thanh khon mt cách toƠn din nht.
Phng pháp nƠy xem xét kh nng thanh khon cn thit đ đáp ng vic rút tin
gi vƠ mc cu tín dng. Phng pháp bt đu vi hai thc t đn gin:

- Thanh khon ngơn hƠng tng khi tin gi tng vƠ tin vay gim (ngun vn)
- Thanh khon ngơn hƠng gim khi tin gi gim vƠ tin vay tng (th hin
cách s dng vn)
Bt c khi nƠo mƠ ngun to ra thanh khon vƠ nhu cu s dng thanh khon
không cơn bng vi nhau, ngơn hƠng có s chênh lch thanh khon (liquidity gap)
có th xác đnh nh sau:
 lch thanh khon (liquidity gap) = Tng cung thanh khon (1) - Tng cu
thanh khon (2).
Khi (1) > (2), ngơn hƠng có mt đ lch thanh khon dng vƠ phn thanh
khon thng d nhanh chóng phi đc đu t vƠo nhng tƠi sn sinh li cho ti khi
chúng đc cn đ trang tri nhu cu tin trong tng lai.
Khi (1) < (2), ngơn hƠng có mt đ lch thanh khon ơm, trong trng hp
nƠy, ngơn hƠng cn phi gia tng thanh khon t nhiu ngun cung cp sn có khác
nhau mt cách kp thi vƠ vi chi phí r nht.
Tin hƠnh các bc c bn trong phng pháp ngun vn vƠ s dng vn
nh sau:
- Tin vay vƠ tin gi phi đc d báo trong mt khong thi gian hoch
đnh thanh khon đƣ cho (ngƠy, tháng, quỦ).
- Nhng thay đi v tin vay vƠ tin gi phi đc tính toán cho cùng
khong thi gian xác đnh đó.
17

- Ngi qun tr thanh khon c lng trng thái thanh khon ròng ca
ngân hàng, hoc thng d hoc thơm ht da vƠo s bin đi ca tin gi vƠ cho
vay.
 d báo các khon tin vay vƠ tin gi cho mt khong thi gian trong
tng lai (tháng hoc quỦ), ngơn hƠng có th dung các bin s thng kê kinh t vƠ
xác đnh mi quan h gia chúng vi xu hng vn đng ca tin vay vƠ tin gi.
- Thay đi d kin ca tin vay ph thuc vƠo các bin s sau:
+ Tng trng GDP d kin.

+ Li nhun doanh nghip d kin.
+ T l tng trng v cung ng tin ca NHTW.
+ T l tng trng ca tín dng.
+ T l lm phát c tính.
- Thay đi d kin ca tin gi ph thuc vƠo các bin s sau:
+ Tng trng v thu nhp cá nhơn d kin.
+ Mc tng bán l c tính.
+ Li sut d kin cho tin gi trên th trng tin t.
+ T l lm phát d kin.
Sau khi dùng nhng bin s thng kê kinh t d đoán nƠy, tip đó ngơn hƠng
có th c lng nhu cu thanh khon bng cách tính:
Nhu cu thanh khon = Thay đi d kin tin gi ậ Thay đi d kin tin vay
1.3.4.2. Phngăphápăxácăđnhăxácăsutămiătìnhăhungă
Phng pháp nƠy đc tin hƠnh nh sau:
- Bc 1: Ngơn hƠng phng đoán kh nng xy ra mi trng thái thanh khon
theo ba cp đ:
Kh nng xu nht:
+ Tin gi xung thp di mc d kin.
+ Tin vay lên cao trên mc d kin.
Kh nng tt nht: