XÁC ĐỊNH CÁC YẾU TỐ RỦI RO ẢNH HƯỞNG ĐẾN THÀNH CÔNG CỦA DỰ ÁN PHẦN MỀM - TÌNH HUỐNG NGHIÊN CỨU.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.H CHÍ MINH





NGUYN TH PHNG




XÁC NH CÁC YU T RI RO NH HNG
N THÀNH CÔNG CA D ÁN PHN MM
TÌNH HUNG NGHIểN CU:
CÔNG TY TNHH KMS TECHNOLOGY VIT NAM

Chuyên Ngành: Qun Tr Kinh Doanh
Mƣ S : 60340102



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS-TS. VÕ TH QUụ

TP. H Chí Minh ậ Nm 2012

i

LI CAM OAN

Kính tha Quý thy cô, kính tha Quý đc gi,
Tôi tên lƠ Nguyn Th Phng, lƠ hc viên Cao hc khoá 18 ậ Lp
Qun tr Kinh Doanh K18 ậ Trng i hc Kinh t Tp HCM
(MSSV : 7701080867).
Tôi xin cam đoan lun vn nghiên cu sau đơy lƠ do bn thơn tôi thc
hin.
C s lý lun lƠ tham kho t các tƠi liu thu thp đc t sách, báo,
các nghiên cu đƣ đc nêu trong phn tƠi liu tham kho. D liu phơn tích
trong lun vn lƠ thông tin thu thp thông qua phng vn trc tip nhng nhơn
viên ch cht ti doanh nghip phn mm KMS Technology.
Tôi cam đoan đ tƠi nƠy không h sao chép t các công trình nghiên
cu khoa hc nƠo khác.
Tp.ả Chí Minh, ngày 27 tháng 12 nm 2012.
Hc viên


Nguyn Th Phng

ii

LI CM N
Sau mt thi gian n lc, tôi đƣ hoƠn thƠnh đ tƠi ắXác đnh các yu t
ri ro nh hng đn thƠnh công ca d án phn mm. Tình hung nghiên
cu : Công ty TNHH KMS Technology Vit Nam”. Trong sut quá trình thc
hin, tôi đƣ nhn đc s hng dn vƠ h tr thông tin nhit tình t quý thy
cô, bn bè, ngi thơn. Vì vy, tôi xin phép đc gi li cm n sơu sc đn :
- TS. Võ Th Quý, lƠ giáo viên hng dn lun vn cho tôi trong sut
quá trình thc hin đ cng cho đn khi hoƠn tt lun vn.  tƠi nƠy s
không th hoƠn thƠnh nu không có s hng dn nhit tình ca cô.
- Cm n các anh ch đng nghip ti công ty KMS Technology đƣ
nhit tình h tr vƠ t vn, giúp đ tôi trong quá trình thu thp d liu đ
phân tích.
- VƠ cui cùng, cm n chng tôi Nguyn Vn oan đƣ đng viên, ng
h tinh thn vƠ to mi điu kin tt nht cho tôi hoƠn thƠnh lun vn kp thi
hn quy đnh.

Tp.ả Chí Minh, ngày 27 tháng 12 nm 2012.
Hc viên


Nguyn Th Phng

iii

MC LC
LI CAM OAN i
MC LC iii
DANH MC CÁC BNG BIU vi

DANH MC CÁC HÌNH viii
DANH MC CÁC T NG VIT TT ix
M U 1
1. Gii thiu lý do chn đ tƠi 1
2. Cơu hi nghiên cu 2
3. Mc tiêu nghiên cu 2
4. Phm vi, gii hn ca nghiên cu 2
5. Phng pháp nghiên cu 2
6. ụ ngha thc tin ca nghiên cu 3
7. Cu trúc đ tƠi 3
CHNG 1 ậ C S Lụ THUYT 4
1.1 Tng quan 4
1.2 Các khái nim c bn 5
1.2.1 D án 5
1.2.2 Khái nim thƠnh công d án 6
1.2.3 Vòng đi ca d án phn mm 6
1.2.4 Ri ro 8
1.3 Các yu t ri ro nh hng đn d án phn mm 9
1.3.1 Nhóm ri ro v s qun lý ca các thƠnh phn hu quan 14
1.3.2 Nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình 16
1.3.3 Nhóm ri ro v qun lý d án 19
1.3.4 Nhóm ri ro v môi trng phát trin 22
1.4 Phng pháp nghiên cu Delphi 23

iv

1.4.1 Lch s hình thƠnh 23
1.4.2 Phng pháp Delphi 23
1.4.3 Quy trình tin hƠnh phng pháp Delphi 24
1.4.4 S vòng phng vn trong phng pháp Delphi 26

1.4.5 Cơu hi phng vn trong phng pháp Delphi 26
1.4.6 S đng thun trong phng pháp Delphi 27
1.4.7 Các chuyên gia trong phng pháp Delphi 28
1.4.8 S dng phng pháp Delphi 29
1.4.9 Hn ch ca phng pháp Delphi 29
1.4.10 So sánh phng pháp Delphi vƠ phng pháp chuyên gia 30
1.5 Tóm tt chng 1 31
CHNG 2 ậ GII THIU CÔNG TY KMS TECHNOLOGY 32
2.1 Gii thiu chung v công ty KMS TECHNOLOGY 32
2.2 Các dch v chin lc ca KMS TECHNOLOGY 33
2.3 Ngun lc ca KMS TECHNOLOGY 34
2.4 Quy trình phát trin phn mm vƠ cht lng dch v ca KMS 34
2.5 Các d án đƣ hoƠn thƠnh trong nm 2011 vƠ quý I, II nm 2012 35
2.5.1 D án Livescribe 35
2.5.2 D án HMS (Health Market Science) 36
2.5.3 D án MarketLive 36
2.5.4 D án Alere 36
2.5.5 D án Invivodata 37
2.6 Tóm tt chng 2 37
CHNG 3 ậ PHỂN TệCH KT QU KHO SÁT 38
3.1 Xác đnh các yu t thuc nhóm ri ro v s qun lý ca các thƠnh phn hu
quan 38
3.2 Xác đnh các yu t thuc nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình 43
3.3 Xác đnh các yu t thuc nhóm ri ro v môi trng phát trin 48

v

3.4 Xác đnh các yu t thuc nhóm ri ro v qun lý d án 52
3.5 Tóm tt chng 3 58
KT LUN 59

4.1 Kin ngh 59
4.2 Hn ch vƠ gi ý cho các nghiên cu tip theo 61
TẨI LIU THAM KHO 62
TƠi liu ting Vit 62
TƠi liu ting Anh 62
PH LC 1 ậ CỂU HI NGHIểN CU 66
PH LC 2 ậ KT QU PHNG VN 67
PH LC 3 ậ DANH SÁCH CÁC CHUYÊN GIA 69


















vi

DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1-1: Tóm tt các yu t ri ro theo Sharma, 2008

Bng 3-1: Các yu t thuc nhóm ri ro v s qun lý thƠnh phn hu quan ậ vòng 1
Bng 3-2: Các yu t thuc nhóm ri ro v s qun lý thƠnh phn hu quan ậ vòng 2
Bng 3-3: T l khác bit các yu t ca nhóm thƠnh phn hu quan gia vòng 2 vƠ 1
Bng 3-4: Các yu t thuc nhóm ri ro v s qun lý thƠnh phn hu quan ậ vòng 3
Bng 3-5: T l khác bit các yu t ca nhóm các thƠnh phn hu quan gia vòng 3, 2
Bng 3-6: Các yu t thuc nhóm ri ro v s qun lý thƠnh phn hu quan ậ vòng 4
Bng 3-7: T l khác bit các yu t ca nhóm các thƠnh phn hu quan gia vòng 4, 3
Bng 3-8: Tóm tt t l khác bit các yu t ca nhóm các thành phn hu quan gia
các vòng
Bng 3-9: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình ậ vòng 1
Bng 3-10: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình ậ vòng 2
Bng 3-11: T l khác bit các yu t v v yêu cu vƠ lch trình gia vòng 2 vƠ 1
Bng 3-12: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình ậ vòng 3
Bng 3-13: T l khác bit các yu t v yêu cu vƠ lch trình gia vòng 3 vƠ vòng 2
Bng 3-14: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình ậ vòng 4
Bng 3-15: T l khác bit các yu t v yêu cu vƠ lch trình gia vòng 4 vƠ vòng 3
Bng 3-16: Tóm tt t l khác bit các yu t v s qun lý các bên liên quan gia
các vòng
Bng 3-17: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v môi trng phát trin ậ vòng 1
Bng 3-18: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v môi trng phát trin ậ vòng 2
Bng 3-19: T l khác bit các yu t v môi trng phát trin gia vòng 2 vƠ 1
Bng 3-20: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v môi trng phát trin ậ vòng 3
Bng 3-21: T l khác bit các yu t v môi trng phát trin gia vòng 3 vƠ 2
Bng 3-22: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v môi trng phát trin ậ vòng 4
Bng 3-23: T l khác bit các yu t v môi trng phát trin gia vòng 4 vƠ 3
Bng 3-24: Tóm tt t l khác bit các yu t v môi trng phát trin gia các vòng
Bng 3-25: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v qun lý d án ậ vòng 1
Bng 3-26: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v qun lý d án ậ vòng 2

vii

Bng 3-27: T l khác bit các yu t v qun lý d án gia vòng 2 vƠ vòng 1
Bng 3-28: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v qun lý d án ậ vòng 3
Bng 3-29: T l khác bit các yu t v qun lý d án gia vòng 3 vƠ vòng 2
Bng 3-30: Tóm tt các yu t thuc nhóm ri ro v qun lý d án ậ vòng 4
Bng 3-31: T l khác bit các yu t v qun lý d án gia vòng 4 vƠ vòng 3
Bng 3-32: Tóm tt t l khác bit các yu t v qun lý d án gia các vòng
Bng 3-33: Tóm tt các yu t ri ro đc xác đnh


















viii

DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1-1: Mi liên h gia ri ro d án vi chi phí/li nhun

Hình 1-2: Vòng đi ca d án phn mm
Hình 1-3: Tóm tt các yu t ri ro ca các nhƠ nghiên cu
Hình 1-4: Các nhóm ri ro trong d án phn mm
Hình 1-5: Quy trình tin hƠnh phng pháp Delphi

ix

DANH MC CÁC T NG VIT TT
Cm t
vit tt
Ting Anh
Ting Vit
BA
Business Analysist
Nhơn viên phơn tích yêu cu khách hƠng
QA
Quality Asurance
Nhơn viên đm bo cht lng
SDLC
Software Development Life Cycle
Vòng đi ca d án phát trin phn mm






1

M U
1. Gii thiu lý do chn đ tài
Công ngh thông tin đóng vai trò quan trng trong cuc sng ca chúng ta
ngƠy nay. Công ngh thông tin góp phn vƠo s tng trng vƠ phát trin ca đt
nc. Bên cnh nhng thun li do ngƠnh công ngh thông tin mang li, vn tn ti
mt s lng ln các d án phn mm tht bi, vt chi phí, tr hn, đ tin cy kém

vƠ không tha mƣn ngi dùng. Theo nghiên cu ca Standish Group, trên th gii
có 44% d án phn mm đc gi lƠ thách thc (tr hn, vt chi phí hay thiu
nhng tính nng cn thit), trong khi có 24% d án tht bi (hy b trc khi hoƠn
thƠnh hoc đc giao vƠ không bao gi đc s dng). Nh vy, tng cng 68% s
d án lƠ không thƠnh công hoc thách thc, mt con s khá ln [49]. Theo
Boehm
[7], 15-35% các d án phn mm b hy b, trong khi các d án còn li phi
chu tr tin đ hoc vt chi phí hay không đáp ng các mc tiêu ca d án. T l
tht bi cao ca các d án phn mm có th lƠ do đc tính rt c bn ca bn thơn
phn mm. Các d án phn mm lƠ tp hp ca các chng trình ln vi các tng
tác vƠ ph thuc chc nng; liên quan đn vic to ra mt sn phm mƠ cha bao
gi đc to ra trc đó. D án phn mm nói chung lƠ phc tp vƠ vic phát trin
ca d án din ra trong mt môi trng nng đng, điu kin kinh doanh vƠ công
ngh thay đi trong quá trình thc hin d án. Ngi s dng thng không chc
chn v nhu cu ca h vƠ thng xuyên thay đi yêu cu khi d án đang thc hin.
Kt qu lƠ các d án phn mm b vt chi phí, tr tin đ, đ tin cy kém vƠ không
tha mƣn ngi dùng
[28].
ƣ có nhiu nguyên cu xác đnh nguyên nhơn ca tht bi vƠ chm tr trong
d án phn mm. Nhng nguyên nhơn nƠy đc gi lƠ ri ro nh hng đn d án
phn mm. Mc. Farlan
[34], Brooks [9], Boehm [8] đƣ xác đnh đc mt s ri ro
chng hn nh mc tiêu hao sc lc cao, thiu h tr qun lý cp cao, s hiu lm
v yêu cu, tình trng thiu ht nhơn s, c lng sai ầ có nh hng đn kt qu
thƠnh công ca d án, dn đn s chm tr vƠ tht bi ca d án.

2

 Vit Nam, các nghiên cu v ri ro trong d án phn mm cha đc phát
trin vƠ áp dng rng ri, do đó chúng ta cha có nhng chun mc xác đnh đc

các yu t ri ro nh hng đn thƠnh công ca d án phn mm.
Vì th, hc viên đ xut đ tƠi “Xác đnh các yu t ri ro nh hng đn
thành công ca d án phn mm, tình hung nghiên cu: công ty TNHH KMS
Technology”
2. Câu hi nghiên cu
 tƠi đc thc hin nhm tr li cho cơu hi nghiên cu sau đơy:
- Nhng yu t ri ro nƠo nh hng đn thƠnh công ca d án phn mm,
tình hung nghiên cu: công ty KMS Technology Vit Nam.
3. Mc tiêu nghiên cu
Thông qua phng vn các chuyên gia đang lƠm vic toƠn thi gian ti KMS
Technology, đ tƠi nghiên cu đc thc hin nhm:
- Xác đnh các yu t ri ro nh hng đn thƠnh công ca d án phn mm
ti KMS Technology.
- a ra các bin pháp kin ngh đ hn ch các ri ro vƠ nơng cao t l thƠnh
công ca các d án trong tng lai.
4. Phm vi, gii hn ca nghiên cu
Phm vi kho sát trong nghiên cu nƠy ch gii hn đi vi các d án phn
mm đƣ hoƠn thƠnh nm 2011 vƠ quý I, II nm 2012 ti công ty KMS Technology
Vit Nam. Vic áp dng cho thƠnh ph H Chí Minh hay toƠn lƣnh th Vit Nam s
thuc v các nghiên cu khác trong tng lai.
5. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu đnh tính đc dùng trong lun vn. D liu thu
thp thông qua phng vn trc tip, chat, email. D liu thu thp đc x lý vƠ t
đó xác đnh đc các yu t ri ro nh hng đn thƠnh công ca d án phn mm.

3

6. Ý ngha thc tin ca nghiên cu
 tƠi nghiên cu mang đn ý ngha thc tin cho công ty KMS Technology
vì nó b sung kin thc cho các nhƠ qun lý d án, có cái nhìn tng quan v các yu

t ri ro nh hng trc tip đn d án ca doanh nghip mình vƠ t đó rút ra cách
thc kim soát tác đng ca ri ro ti d án phn mm đ đm bo s thƠnh công
ca d án trong tng lai.
7. Cu trúc đ tài
Lun vn bao gm các chng sau:
- Chng m đu: trình bƠy tóm lc lý do, mc tiêu, ý ngha, phm vi,
phng pháp nghiên cu cng nh cu trúc vƠ tóm tt ca lun vn.
- Chng 1: trình bƠy các lý thuyt v ri ro, các yu t ri ro trong d án
phn mm, thƠnh công ca d án phn mm. ng thi chng nƠy cng trình bày
v phng pháp nghiên cu Delphi đc s dng trong lun vn.
- Chng 2: gii thiu v công ty KMS Technology vƠ các d án đƣ hoƠn
thƠnh trong nm 2011 vƠ quý I, II nm 2012.
- Chng 3: trình bƠy kt qu ca nghiên cu sau quá trình x lý d liu.
- Chng kt lun: đa ra các kt lun, và kin ngh ca nghiên cu.


4

CHNG 1 ậ C S Lụ THUYT
1.1 Tng quan
Trong 10 nm gn đơy, ngƠnh công nghip phn mm phát trin nhanh
chóng, c v các hot đng ct lõi vƠ dch v. Tuy nhiên, ngƠnh công nghip phn
mm vn lƠ ngƠnh có s lng d án tht bi vƠ chm tr rt ln. Theo nghiên cu
ca Standish Group
[49], trên th gii có 44% d án phn mm đc gi lƠ thách
thc (tr hn, vt chi phí hay thiu nhng tính nng cn thit), trong khi có 24%
d án tht bi (hy b trc khi hoƠn thƠnh hoc đc giao vƠ không bao gi đc
s dng). Nh vy, tng cng 68% s d án lƠ không thƠnh công hoc thách thc,
mt con s khá ln. Theo Boehm
[7], 15-35% các d án phn mm b hy b,

trong khi các d án còn li phi chu tr tin đ hoc vt chi phí hay không đáp
ng các mc tiêu ca d án.
Các d án phn mm lƠ tp hp ca các chng trình ln vi các tng tác
vƠ ph thuc chc nng; liên quan đn vic to ra mt sn phm mƠ cha bao gi
đc to ra trc đó. Kt qu lƠ các d án phn mm d b vt chi phí, tr tin đ,
đ tin cy kém vƠ không tha mƣn ngi dùng
[28]. Hn na rt khó đ d đoán s
thƠnh công ca d án vì phm vi ca d án thay đi liên tc tùy thuc vƠo th
trng; do đó các ngun lc phi đc tái phơn b dn đn tr tin đ vƠ vt chi
phí. Các d án phn mm thng liên quan đn nhiu thc th nh công ty, phòng
ban, cá nhân ầVƠ thng có cm giác không có liên h gia các nhơn viên lp
trình vƠ qun lý, điu nƠy dn đn hiu lm vƠ thiu tin tng
[28]. Rõ rƠng, s
phát trin d án phn mm n cha nhiu ri ro. Vì vy, qun lý nhng ri ro liên
quan lƠ quan trng hƠng đu trong vic phát trin d án phn mm, đc bit lƠ trong
các d án phn mm quy mô ln. Nu ri ro không đc kim soát  giai đon đu
ca d án, nó s gơy ra mt s gia tng theo cp s nhơn trong chi phí ca d án
nh hình di
[32]

5


Hình 1-1: Mi liên h gia ri ro d án vi chi phí/li nhun
1.2 Các khái nim c bn
1.2.1 D án
D án lƠ mt quá trình gm các công tác, nhim v có liên quan vi nhau,
đc thc hin nhm đt đc mc tiêu đƣ đ ra trong điu kin rƠng buc v thi
gian, ngun lc vƠ ngơn sách
[2]. Theo Turner va Muller [52], d án lƠ n lc tm

thi trong đin kin nhơn lc, tƠi nguyên vƠ tƠi chính ca t chc đ thc hin các
yêu cu k thut, phm vi công vic trong mi quan h rƠng buc thi gian vƠ chi
phí đ đt đc li ích, đc xác đnh bi mc tiêu s lng vƠ cht lng.
D án phn mm lƠ d án trong đó phm vi duy nht ca công vic vi các
thông s k thut nht đnh mƠ cn phi đc hoƠn thƠnh trong mt thi gian nht
đnh ti mt chi phí nht đnh
[1]. i tng liên quan chính ca mt d án phn
mm lƠ khách hƠng, lƠ ngi s s dng h thng cho các mc đích kinh doanh ca
mình. i tng quan trng th hai ca mt d án phn mm lƠ các nhân viên tham
gia thc hin d án, ngi xơy dng h thng phn mm.

6

1.2.2 Khái nim thƠnh công d án
Mt d án đc gi lƠ thƠnh công khi hoƠn thƠnh đúng tin đ, nm trong
ngơn sách đc duyt, phù hp vi các ch tiêu k thut đƣ đ ra, vƠ lƠm tha mƣn
các thƠnh phn hu quan (stakeholders’ satisfaction).
[55]
ánh giá d án đc gi lƠ thƠnh công hay tht bi còn ph thuc vƠo s
cm nhn ca các bên liên quan. Cùng kt qu đu ra ca d án, nhng đánh giá
thƠnh công ca mi bên tham gia khác nhau vì mc tiêu vƠ s u tiên đc xác đnh
khác nhau tng ng vi vai trò ca các bên trong d án
[4]. Trong đ tƠi nƠy, đánh
giá thƠnh công ca d án trên quan đim ca các nhơn viên tham gia thc hin d
án, ngi xơy dng h thng đc s dng bi khách hƠng.
1.2.3 Vòng đi ca d án phn mm
Trc khi tìm hiu nhng ri ro tác đng đn s thƠnh công ca các d án
phn mm, cn thit phi hiu đc các giai đon ca vòng đi phát trin phn
mm.
Vòng đi ca d án phát trin phn mm (Software Development Life Cycle

ậSDLC) lƠ mt khuôn kh đc s dng đ hiu vƠ phát trin các h thng thông
tin vƠ phn mm thƠnh công. ó lƠ mt quá trình đc s dng bi hu nh tt c
các nhơn viên lp trình vƠ các công ty phát trin phn mm nh lƠ tiêu chun trong
quá trình phát trin phn mm. SDLC có nhiu mô hình vƠ mi mô hình có nhng
đim mnh, đim yu ca nó, u vƠ nhc đim riêng.
Các hot đng tiêu biu liên quan đn vòng đi phát trin phn mm bao gm:

Hình 1-2: Vòng đi ca d án phn mm


7

Thu thp yêu cu: xác đnh rõ các yêu cu lƠ bc đu tiên trong quá trình
phát trin phn mm. Yêu cu h thng có th thay đi tùy thuc vƠo các sn phm
phn mm s đc phát trin. Vì vy, cn phi phơn tích cn thn các yêu cu cn
thit cho s phát trin ca sn phm
[45].
Phơn tích yêu cu: bc nƠy nghiên cu tính kh thi v các yêu cu thu thp
đc trong bc đu tiên. Trong giai đon nƠy, nhơn viên lp trình phi giao tip
vi khách hƠng vƠ phơn tích các yêu cu vƠ h thng ca h. Trong giai đon nƠy
cng cn chun b k hoch hoc tin đ ca d án, chi phí c tính cho vic phát
trin vƠ thc hin h thng, ngƠy giao hƠng d tính cho mi giai đon ca quá trình
phát trin h thng. Giai đon nƠy lƠ nn tng ca quá trình phát trin phn mm,
các bc tip theo trong SDLC s da trên các phơn tích đc thc hin trong giai
đon nƠy
[45].
Phơn tích h thng vƠ thit k: đơy lƠ mt giai đon quan trng trong phát
trin phn mm. Các phơn tích đc thc hin vƠ các thit k ca h thng s đc
phát trin nh thit k c s d liu, thit k đc t chc nng, thit k tƠi liu ầ.
Cn phi chun b các tƠi liu thit k bi vì giai đon tip theo, c th lƠ giai đon

phát trin, da trên các tƠi liu thit k nƠy đ thc hin. Khi cu trúc ca tƠi liu vƠ
các phân tích đc chun b tt, nó s lƠm gim thi gian thc hin trong các bc
tip theo lƠ giai đon phát trin vƠ kim th trong SDLC
[45].
Giai đon phát trin (lp trình): đơy lƠ giai đon mƠ phát trin phn mm
thc s din ra. Giai đon nƠy da trên các tƠi liu thit k đc chun b trong giai
đon trc đó. Mƣ đc vit bng ngôn ng lp trình đƣ chn. Các mƣ s đc
chuyn đi thƠnh các file thc thi trong giai đon nƠy
[45].
Kim th: đơy lƠ giai đon đm bo cht lng ca phn mm, đm bo
phn mm đc giao không có li. iu nƠy đc xác đnh bng cách kim tra mƣ
phát trin. Các công c vƠ k thut khác nhau dùng đ kim tra  các cp đ khác
nhau nh kim tra hi quy, kim tra hiu sut ầ. Da trên nhu cu, các phng
pháp kim th đc la chn vƠ báo cáo li. Sau quá trình này, các nhơn viên lp
trình mt ln na đi vƠo giai đon phát trin đ sa li vƠ kim th mt ln na.
Quá trình nƠy tip tc cho đn khi h thng không còn thy li [45].

8

Trin khai: đơy lƠ mt trong nhng giai đon cui cùng ca SDLC. Trong
giai đon nƠy, tƠi liu thit k cho bo trì vƠ nơng cp đc thc hin [45].
H tr, bo trì vƠ nơng cp: đơy lƠ giai đon cui ca SDLC. Và lƠ mt
quá trình không ngng: khi môi trng thay đi, các vn đ mi đc phát hin vƠ
yêu cu mi đc xác đnh, tính nng mi cn đc thêm vƠo các phn mm hin
có. Tt c điu nƠy đc thc hin trong giai đon h tr vƠ bo trì ca SDLC
[45].
ToƠn b vòng đi ca d án phát trin phn mm liên tc tip xúc vi c ri
ro ni b vƠ bên ngoƠi. Nhng ri ro có mt trong tt c các giai đon ca SDLC vƠ
trách nhim ca ngi qun lý d án hoc lƠ loi b hoc lƠm gim tác đng ca nó
đi vi d án. Các loi ri ro khác nhau ca d án phn mm s đc tho lun

di đơy.
1.2.4 Ri ro
Có rt nhiu khái nim v ri ro, mi tác gi li đa ra mt đnh ngha khác
nhau v ri ro.
- Ri ro lƠ s bin đng tim n  nhng kt qu. Ri ro lƠ nhng mt mát,
thit hi, nguy him, khó khn hoc điu không chc chn có th xy ra
[16].
- Ri ro lƠ bt trc có th đo lng đc
[21].
Trong d án phn mm, ri ro đc đnh ngha nh sau:
- Ri ro lƠ s ngu nhiên gơy nh hng nghiêm trng đn thƠnh công ca
d án phn mm [25].
- Ri ro lƠ mt phn ca công vic phát trin, quy trình, môi trng mƠ nu
b qua, s lƠm tng kh nng tht bi ca d án phn mm [38].
- Ri ro lƠ bt trc không lng trc liên quan đn s thay đi vƠ b sung
các yêu cu k thut trong giai đon phát trin phn mm [17].
- Ri ro lƠ tp hp các yu t, điu kin gơy nh hng nghiêm trng đn
thƠnh công ca d án phn mm
[54]. Trong lun vn nƠy ri ro đc gii
thích theo đnh ngha nƠy.

9

1.3 Các yu t ri ro nh hng đn d án phn mm
ƣ có rt nhiu nghiên cu xác đnh, phơn tích ri ro trong d án phn mm.
Các nhà nghiên cu đƣ xác đnh rt nhiu yu t ri ro nh hng đn thƠnh công
ca d án phn mm.
- Boehm [8] bng kinh nghim vƠ qua bng kho sát các nhƠ qun lý d án
có kinh nghim đƣ xác đnh mi yu t ri ro nh hng nhiu nht đn thƠnh
công ca d án phn mm. ó lƠ: (1) thiu ht nhơn s, (2) lch trình vƠ ngơn sách

không thc t, (3) phát trin sai các chc nng, (4) phát trin giao din ngi dùng
sai, (5) vt phm vi đ ra, (6) khách hàng thay đi yêu cu liên tc, (7) thiu công
c thc hin d án, (8) phân công công vic không hiu qu, (9) hiu sut lƠm vic
kém, (10) cng thng trong công vic.
- Field
[15] và Reel [40] lit kê nhng ri ro cn tránh đ thc hin mt d
án thƠnh công: hiu sai yêu cu ca khách hƠng, xác đnh sai phm vi d án, qun
lý kém, s thay đi trong vic chn k thut, nhu cu kinh doanh thay đi, thi hn
không thc t, s phn đi ca ngi s dng, mt ngun tƠi tr, thiu nhơn viên
có kinh nghim, nhƠ qun lý không chu rút kinh nghim t nhng sai lm.
- Keil vƠ các cng s
[25] s dng k thut Delphi vi s tham gia ca các
nhƠ qun lý d án nhiu kinh nghim t M, HongKong, Phn Lan, đƣ đa ra các
yu t ri ro nh hng nhiu nht đn thƠnh công ca d án phn mm. Danh
sách ri ro bao gm:
 Thiu cam kt ca qun lý cp cao cho d án, thiu s tham gia ca
ngi dùng vƠ tht bi trong vic đt đc cam kt ca ngi dùng,
nhà qun lý thiu k nng.
 Hiu sai yêu cu ca khách hƠng, qun lý s thay đi yêu cu kém
gơy nh hng đn chi phí vƠ lch trình d án.
 Qun lý kém mong đi ca ngi s dng cui cùng, nhơn viên thiu
k nng vƠ kin thc cn thit, nhơn s không đ hoc không phù
hp.
 Thay đi phm vi hay mc tiêu vƠ xung đt trong ni b khách hƠng.

10

Tuy nhiên, nhng phơn tích nƠy không liên h vi vòng đi phát trin d án.
- Schmidt vƠ các cng s [44] lit kê các yu t ri ro nh hng đn d án
phn mm vƠ s dng k thut Delphi đ xác đnh các yu t ri ro tiêu biu. Các

yu t đó lƠ:
 Thiu cam kt ca qun lý cp cao
 Tht bi trong vic đt đc cam kt ca ngi dùng
 Hiu sai yêu cu ca khách hƠng
 Thiu s tham gia ca ngi dùng
 Nhơn viên thiu k nng vƠ kin thc cn thit
 Qun lý s thay đi yêu cu kém
 Thay đi phm vi hay mc tiêu ca d án
 S dng công ngh mi
 Không qun lý mong đi ca ngi s dng cui cùng
 Nhân s không phù hp hoc không đ
 Xung đt trong ni b khách hƠng.
- Jiang vƠ các cng s
[23] đƣ s dng công c phn mm đo lng ri ro
liên quan đn các đc đim khác nhau ca mt d án phát trin phn mm đc
phát trin bi Barki và các cng s
[6] vƠ đƣ ch ra rng: quy mô d án, ng dng
phc tp, công ngh s dng, không đ ngun lc, nhóm lƠm vic thiu chuyên
môn, thiu s h tr ca ngi dùng, ngi s dng thiu kinh nghim, quyn lc
vƠ trách nhim ca các bên không đc xác đnh rõ ràng, cng đ ca các cuc
xung đt (trong ni b khách hƠng hay gia khách hƠng vi doanh nghip) là chín
yu t ri ro hƠng đu mà mt d án phn mm có th gp phi.
- Iacovou vƠ các cng s
[22] xác đnh các yu t ri ro quan trng trong d
án phn mm: thiu cam kt ca qun lý cp cao, hiu sai yêu cu ca khách hƠng,
rƠo cn ngôn ng, thiu qun lý d án  phía khách hƠng, qun lý kém mong mun
ca ngi dùng, nhơn viên thiu k nng vƠ kin thc cn thit.

11

Hình 1-3: Tóm tt các yu t ri ro ca các nhà nghiên cu
Nh vy, có rt nhiu nghiên cu đƣ thc hin đ xác đnh các ri ro trong
d án phn mm. Các phng pháp khác nhau đƣ đc s dng đ đa ra danh sách
các yu t ri ro quan trng. Kt qu lƠ, đƣ có danh sách các yu t ri ro khác
nhau vi mt s đim tng đng vƠ mt s khác bit. Mt s yu t ri ro ch nh
hng đn các d án c th trong điu kin c th. Tuy nhiên, mt s yu t đc
báo cáo lƠ rt thng gp vƠ có tác đng mnh đn thƠnh công ca d án. Mt s
yu t ri ro có th kim soát trong khi nhng yu t ri ro khác không th đc
kim soát bi ngi qun lý d án.
Nm 2008, Sharma vƠ các cng s
[45] đa ra mt danh sách đy đ vƠ toƠn
din bao gm tt c các yu t ri ro nh hng đn các d án phn mm. Các ri
ro nƠy đc chia lƠm 4 nhóm: nhóm ri ro v s qun lý ca các thƠnh phn hu
quan, nhóm ri ro v yêu cu vƠ lch trình, nhóm ri ro v môi trng phát trin d
án, nhóm ri ro v qun lý d án.



12







Hình 1-4: Các nhóm ri ro trong d án phn mm

Ri ro
Kh nng kim soát ri ro

13

Bng 1-1: Tóm tt các yu t ri ro theo Sharma, 2008

Nhóm ri ro
Các yu t
Nhóm ri ro v
s qun lý ca
các thƠnh phn
hu quan
Thiu cam kt ca qun lý cp cao
Vn hóa doanh nghip không h tr s thƠnh công ca d án
Thiu s tham gia ca ngi dùng
Khách hƠng thiu trách nhim vƠ cam kt
Xung đt gia khách hƠng vƠ doanh nghip hay trong ni b khách
hàng
Nhóm ri ro v
yêu cu vƠ lch
trình

Truyn thông sai lch v các yêu cu ca khách hƠng
Phm vi, mc tiêu ca d án không rõ ràng
Yêu cu ca khách hƠng thng xuyên thay đi
Vic qun lý thay đi không đúng cách
Lch trình vƠ ngơn sách không thc t
Hiu sai yêu cu ca khách hƠng
Mong mun ca khách hƠng không thc t
Thc hin các công vic ph thêm ngoƠi d án (gold plating)
c lng lch trình vƠ chi phí không chính xác
Nhóm ri ro v
môi trng phát
trin d án
Hiu qu lƠm vic ca bên th 3 (third party)
Cnh tranh lƠm thay đi lch trình
Thay đi phm vi do thay đi mô hình kinh doanh
Thiên tai

14

Nhóm ri ro
Các yu t
Nhóm ri ro v
qun lý d án
Lp k hoch không đy đ
Thiu phng pháp qun lý d án
S dng k thut mi
Thiu phơn công trách nhim rõ rƠng
Thiu kin thc v k thut
Phơn b nhơn s không phù hp
Nhơn viên ngh vic

Thiu s cam kt ca các thƠnh viên thc hin d án
Thiu công c đo lng s tin cy
Thiu công c đ xác nhn vƠ kim th

1.3.1 Nhóm ri ro v s qun lý ca các thƠnh phn hu quan
Nhóm nƠy cho thy rng các d án thng thƠnh công khi có s cam kt ca
c qun lý cp cao vƠ ngi dùng cui, tc lƠ nhng ngi thc s s s dng h
thng. Nu không có điu l, nhim v rõ rƠng, d án ch đn gin lƠ không kh thi.
Thiu s cam kt ca c qun lý cp cao vƠ ngi s dng lƠ mt ri ro cao. Nhng
cam kt ban đu lƠ không đ. Khi mt d án đƣ bt đu, qun lý d án phi đnh k
đánh giá mc đ cam kt ca các qun lý cp cao vƠ ngi s dng đ tránh gp
tình hung mƠ các s h tr cho các d án đt nhiên b ct. Nhng ri ro nƠy thuc
nguy c cao vƠ khó kim soát bi ngi qun lý d án. Qun lý d án phi thc
hin các bc hp lý đ đm bo rng h có s h tr vƠ cam kt cn thit đ cung
cp mt d án thƠnh công. Danh sách các ri ro thuc th nhóm nƠy lƠ:



15

1.3.1.1 Thiu cam kt ca qun lý cp cao
D án có th b gián đon nu không có s h tr ca qun lý cp cao cho b
phn mình. S h tr ca qun lý doanh nghip trong vic cung cp tƠi chính vƠ
ng h cho nhng thƠnh viên trong d án rt quan trng. Nu qun lý doanh
nghip không h tr cho d án, to áp lc thi gian thì rt khó phát trin. Qun lý
doanh nghip có ít kh nng đ đánh giá giá tr ca d án, các công vic khác vƠ có
xu hng tit kim chi phí. Nhiu d án tht bi vì tit kim chi phí mƠ ct b
ngi qun lý d án. Keil vƠ các cng s
[25] nhn thy rng thiu cam kt ca
qun lý cp cao lƠ ri ro quan trng nht tác đng đn các d án phn mm. S h

tr qun lý cp cao lƠ cn thit trong sut quá trình thc hin d án vƠ qun lý cp
cao cn phi công khai vƠ xác đnh rõ rƠng các d án u tiên hƠng đu.
1.3.1.2 Vn hóa doanh nghip không h tr s thƠnh công ca d án
Vn hóa doanh nghip có th gơy bt li cho d án do phe phái trong công
ty, vn hóa t chc thay đi liên tc hoc có nguy c thay đi, vƠ các u tiên ni
b khác. Tt c điu nƠy s dn đn vic h tr qun lý yu kém vƠ tht bi ca d
án
[3]
1.3.1.3 Thiu s tham gia ca ngi dùng
Ri ro nƠy đƣ đc nhiu ln đ cp bi các nhƠ nghiên cu khác nhau. Ri
ro nƠy có trong mi nguyên nhơn hƠng đu gơy tht bi cho d án phn mm ca
nhiu nghiên cu. Nu khách hƠng không tham gia vƠo d án, nó s dn đn vic
gii thích sai v phm vi vƠ mc tiêu ca d án vƠ do đó có th dn đn mt tin,
mt thi gian
[47][59].
1.3.1.4 Khách hƠng thiu trách nhim vƠ cam kt
Ri ro nƠy cng lƠ ri ro c bn trong danh sách đc xác đnh bi Keil vƠ
các cng s [25]. Nu khách hƠng không tham gia vƠo d án, có mt nguy c là
các nhơn viên lp trình gi đnh các chc nng vƠ yêu cu kinh doanh, dn đn mc
tiêu ca d án không đt đc. ơy lƠ li do s thiu trách nhim ca khách hàng
trong qun lý d án.
1.3.1.5 Xung đt gia khách hƠng vƠ nhƠ thu
Thù oán hay hn thù cá nhơn có th xy ra gia khách hƠng vƠ các nhƠ thu
phn mm nh lƠ mt kt qu ca s hiu lm, bt ng thay đi phm vi ca hp