TÁC ĐỘNG CỦA SỰ HIỂU BIẾT CHUNG, NĂNG LỰC MÃ HÓA VÀ NĂNG LỰC GIẢI MÃ ĐẾN HIỆU QUẢ CHUYỂN GIAO TRI THỨC TRONG ĐÀO TẠO THẠC SĨ.PDF

B GIÁO DC VÀ ÀO
T
O


TRNG
I HC KINH T
TP.HCM










NGUYN VN TOÁN

Tác đng ca s hiu bit chung, nng lc
mã hóa và nng lc gii mã đn hiu qu
chuyn giao tri thc trong đào to thc s










LUN VN THC
S
KINH T









TP. H CHÍ MINH – NM
2012

B GIÁO DC VÀ ÀO
T
O


TRNG
I HC KINH T
TP. HCM






NGUYN VN TOÁN





Tác đng ca s hiu bit chung, nng lc
mã hóa và nng lc gii mã đn hiu qu
chuyn giao tri thc trong đào to thc s




Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã

s:
60.34.01.02




LUN VN THC S KINH T






NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS NGUYN ÌNH TH

TP. H CHÍ MINH – NM
2012



LI CM N

Trong quá trình thc hin lun vn ca mình, tôi đã nhn đc s hng dn
nhit tình ca quý thy cô và s h tr, đng viên ca bn bè.
Xin đc gi li tri ân và cm n sâu sc đn PGS.TS Nguyn ình Th đã
hng dn tn tình cho tôi trong sut quá trình thc hin lun vn này.
Cm n các bn hc viên cao hc, các anh ch và bn bè đã ng h nhit tình
h tr trong vic tr li các câu hi kho sát.
Xin chân thành cm n các thy cô ging viên trng i hc Kinh t thành
ph H Chí Minh đã tn tình truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu trong

trong sut khóa hc đ giúp tôi có nhng kin thc nn tng phc v cho vic thc
hin nghiên cu này.
Xin cám n gia đình và bn bè các lp cao hc khóa 18 – i hc Kinh t TP.
HCM, nhng ngi luôn khuyn khích, đng viên và h tr tôi trong khóa hc và
trong quá trình thc hin lun vn.
Trong quá trình thc hin lun vn, mc dù đã c gng ht sc nhng cng
không tránh khi nhng sai sót. Rt mong nhn đc nhng thông tin đóng góp,
phn hi quý báu t phía quý Thy cô và bn đc.
Trân trng,
Tp. H Chí Minh, tháng 12 nm 2012
Ngi thc hin





Nguyn Vn Toán



LI CAM OAN


Tôi xin cam đoan lun vn này là do bn thân tôi nghiên cu và thc
hin di s hng dn khoa hc ca PGS.TS Nguyn ình Th.
Các s liu, kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc, d liu
phân tích trong lun vn là thông tin s cp thu thp thông qua bng câu hi
đc gi đn các hc viên thc s ti thành ph H Chí Minh. Ni dung ca
lun vn này cha tng đc ai công b trong bt k công trình nào.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nghim v ni dung nghiên cu ca toàn b

lun vn này.
TP. H Chí Minh, tháng 12 nm 2012.
Ngi thc hin



Nguyn Vn Toán


TÓM TT
 tài nghiên cu này cung cp các hiu bit v tri thc và chuyn giao tri thc;
xem xét tác đng ca s hiu bit chung, nng lc mã hóa và nng lc gii mã đn
chuyn giao tri thc trong đào to thc s ti TP. HCM. T kt qu đó chúng ta có
th đa ra nhng bng chng và gii pháp mang tính khoa hc nhm nâng cao hiu
qu ca chuyn giao tri thc trong đào to thc s ti Vit Nam.
i tng nghiên cu ca đ tài đc xác đnh là nhng hc viên cao hc ca
mt s chng trình đào to thc s ti thành ph H Chí Minh.
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính là:
(1) nghiên cu s b đc thc hin thông qua 2 bc: nghiên cu đnh tính
bng phng pháp tho lun tay đôi vi 20 hc viên nhm đa ra bng câu hi kho
sát s b; nghiên cu đnh lng vi kích thc mu n=119 đ hiu chnh bng câu
hi kho sát s b và đa ra bng câu hi kho sát chính thc
(2) nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh lng vi kích thc mu
n=330, sau khi làm sch d liu còn li vi kích thc n=303 nhm thu thp, phân
tích d liu kho sát, cng nh c lng và kim đnh các mô hình nghiên cu.
 tài s dng công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích nhân t
khám phá (EFA), kim đnh thang đo (Cronbach’s Alpha), t-test, ANOVA, hi quy
bi vi phn mm SPSS. Thang đo ca các khái nim nghiên cu da vào nghiên
cu ca Ko & ctg (2005), mt s nghiên cu khác và đc tác gi hiu chnh cho
phù hp vi ng cnh nghiên cu và điu kin thc tin ti Vit Nam. Thang đo

đc kim đnh thông qua phân tích đ tin cy Cronbach Alpha và phân tích nhân
t khám phá (EFA).




CHNG 1:
MC LC
LI CM N
LI CAM OAN
TÓM TT
MC LC
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC HÌNH VÀ  TH

CHNG 1: TNG QUAN
1
1.1. Lý do chn đ tài 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu 5
1.3. Phm vi và phng pháp nghiên cu 5
1.3.1. Phm vi nghiên cu 5
1.3.2. Phng pháp nghiên cu 6
1.4. Ý ngha thc tin ca đ tài 6
1.5. Kt cu ca báo cáo nghiên cu 7
CHNG 2:
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 9
2.1. Gii thiu 9
2.2. Tri thc và chuyn giao tri thc 10
2.2.1. Tri thc 10
2.2.2. Chuyn giao tri thc 12

2.2.2.1 nh ngha chuyn giao tri thc 13
2.2.2.2 S khác nhau gia “chia s tri thc” và “chuyn giao tri thc” 13
2.2.2.3 Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc trong lnh vc đào to 14
2.2.2.4 Các nhân t t phía nhà nghiên cu liên quan đn chuyn giao tri thc 15
2.2.2.5 Các nhân t liên quan đn đn v trung gian chuyn giao tri thc 16
2.2.2.6 Các nhân t liên quan đn hc viên 18
2.2.2.7 Các c ch chuyn giao tri thc 19
2.3. Hiu bit chung (SHARED UNDERSTANDING - SU) 21
2.4. Nng lc giao tip (COMMUNICATION COMPETENCE) 21


2.4.1. Nng lc gii mã - Communication Decoding Competence (CD) 22
2.4.2. Nng lc mã hóa - Communication Encoding Competence (CE) 22
2.4.3. Mi quan h gia nng lc giao tip và hiu bit chung 22
2.5. Các gi thuyt nghiên cu và mô hình nghiên cu 23
2.5.1. Các gi thuyt nghiên cu 23
2.5.2. Mô hình nghiên cu 23
CHNG 3:
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 25
3.1. Gii thiu 25
3.2. Thit k nghiên cu 25
3.2.1. Nghiên cu s b 25
3.2.2. Nghiên cu chính thc 26
3.2.2.1. Chn mu nghiên cu 26
3.2.2.2. Phng pháp phân tích d liu 28
3.3. Xây dng thang đo 28
3.3.1. Thang đo s chuyn giao tri thc (Knowledge Transfer - KT) 28
3.3.2. Thang đo hiu bit chung (Shared Understanding - SU) 29
3.3.3. Thang đo nng lc mã hóa thông tin (Communication Encoding
Competence - CE) 29

3.3.4. Thang đo nng lc gii mã ca hc viên (Communication Decoding
Competence - CD) 30
3.4. Các tiêu chí đ đánh giá thang đo 31
3.4.1. Tiêu chí phân tích h s Cronbach Alpha 31
3.4.2. Tiêu chí phân tích nhân t EFA 31
3.5. Tóm tt 32
CHNG 4: PHÂN TÍCH KT QU KHO SÁT
33
4.1. Gii thiu 33
4.2 Kt qu nghiên cu đnh tính 33
4.3 Kt qu nghiên cu đnh lng s b 33
4.4. c đim ca mu kho sát 35
4.5. Kim đnh thang đo 36


4.5.1. Kim đnh đ tin cy ca các thang đo bng công c Cronbach’s Alpha . 37
4.5.2. ánh giá thang đo bng phân tích nhân t khám phá EFA 39
4.5.2.1. Thang đo chuyn giao tri thc (Knowledge Transfer - KT) 39
4.5.2.2. Thang đo hiu bit chung (Shared Understanding - SU) 40
4.5.2.3. Thang đo nng lc giao tip 41
4.6. Phân tích hi quy 43
4.6.1. Mô hình hi quy 1 46
4.6.2. Mô hình hi quy 2 48
4.7. Phân tích nh hng ca các bin nhân khu hc lên các nhân t
trong mô hình 50
4.8. Tóm tt 53
CHNG 5: KT LUN
54
5.1. Gii thiu 54
5.2. Tóm tt ni dung nghiên cu 54

5.3. Ý ngha và kt lun 55
5.4. Hàm ý chính sách cho nhà qun lý 55
5.5. Nhng hn ch và hng nghiên cu tip theo 56
TÀI LIU THAM KHO 58

PH LC i
Ph lc 01 i
Ph lc 02 iii
Ph lc 03 v
Ph lc 04 viii
Ph lc 05 xiii




DANH MC CÁC BNG BIU TRONG  TÀI

Tên bng S trang
Bng 3.1 Thang đo s chuyn giao tri thc 28
Bng 3.2 Thang đo hiu bit chung 29
Bng 3.3 Thang đo nng lc mã hóa ca ging viên 30
Bng 3.4 Thang đo nng lc gii mã ca hc viên 30
Bng 4.1 Kt qu Cronbach’s alpha ca các khái nim nghiên cu 34
Bng 4.2 Thng kê mô t mu 35
Bng 4.3 Kt qu Cronbach’s alpha ca các khái nim nghiên cu 38
Bng 4.4 Kt qu phân tích nhân t chuyn giao tri thc 39
Bng 4.5 Kt qu phân tích nhân t hiu bit chung 40
Bng 4.6 Ma trn các nhân t đã đc xoay trong ln phân tích EFA đu 41
Bng 4.7 Ma trn các nhân t đã đc xoay trong EFA sau khi loi bin CD3 42
Bng 4.8 Ma trn h s tng quan 45

Bng 4.9 Tóm tt mô hình 46
Bng 4.10 ANOVA 46
Bng 4.11 Trng s hi quy 47
Bng 4.12 Tóm tt mô hình 48
Bng 4.13 ANOVA 48
Bng 4.14 Trng s hi quy 49
Bng 4.15 Kt qu kim đnh ANOVA đi vi chc v 50
Bng 4.16 Kt qu kim đnh ANOVA đi vi nhóm ngành đào to 51
Bng 4.17 Kt qu kim đnh ANOVA đi vi chng trình cao hc 52







DANH MC CÁC HÌNH V,  TH TRONG  TÀI

Tên hình v, đ th S trang

Hình 2.1: H thng th bc ca tri thc 11
Hình 2.2 : Mô hình nghiên cu đ xut 23
Hình 3.1: Qui trình nghiên cu 27

1


TNG QUAN
1.1. LÝ DO CHN  TÀI

Trong th k 21, tri thc đc đánh giá là mt yu t quan trng bc nht giúp
cho t chc to ra mt hiu sut làm vic cao và duy trì nó. Tri thc có đc là nh
chuyn giao, chia s tri thc và hc tp trong t chc. Các hot đng chuyn giao tri
thc ca trng đi hc là mt b phn không th tách ri và đóng mt vai trò ngày
càng quan trng ca giáo dc đi hc và sau đi hc. Cht lng ca giáo dc nh
hng ti thu nhp cá nhân, phân phi thu nhp và tng trng kinh t (Hanushek
& ctg 2007).
Vn đ hiu qu ca chuyn giao tri thc trong công tác đào to, nghiên cu
cng là mi quan tâm ca Trung Quc. H nghiên cu nhng kinh nghim và bài
hc trong giáo dc ca Phng Tây, tng cng s hp tác và trao đi trong ging
dy và nghiên cu khoa hc, đc bit là tng cng trao đi ging viên và hc viên
đ chia s, tn dng đc ngun lc quc t cht lng cao nhm nâng cao hiu qu
giáo dc ca Trung Quc (Richard Li-Hua, 2007).
Ti Vit Nam, sau hn 20 nm đi mi, nhng thành tu v
giáo dc ca
nc ta đã khng đnh vai trò quan trng trong công tác đào to đã giúp nâng cao
dân trí, cht lng ngun nhân lc và bi dng nhân tài cho đt nc. Nh nhng
thành tu ca giáo dc và các lnh vc xã hi khác mà ch s phát trin con ngi
(HDI
1
) ca nc ta theo bng xp loi ca Chng trình phát trin Liên hip quc
trong nhng nm gn đây có nhng tin b đáng k: t 0,688 xp th 109 trong s
174 quc gia vào nm 2000 đã tng lên 0,733 xp th 105 trong s 177 quc gia

1
HDI là ch s đc thit k đ đánh giá mc đ tin b đt đc v phát trin con ngi theo cách rng hn
so vi các thc đo ch da vào thu nhp. HDI đc tính toán da trên 3 ch s thành phn là thu nhp (GDP
bình quân đu ngi tính theo ngang giá sc mua), tui th trung bình và giáo dc (t l ngi ln bit ch
và t l nhp hc chung).

2

vào nm 2005 đn nm 2011 thì Vit Nam xp th 128 trên 187 nc đc kho
sát. Ch s phát trin con ngi HDI ca Vit Nam nm 2011 là 0,728. Ch s này
đã tng 11% so vi mc 0,651 đc công b 10 nm trc đây nhng không thay
đi so vi nm 2010. HDI ca Vit Nam thp hn ca các nc khu vc nh Trung
Quc, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Philippines và cao hn Campuchia, Lào
(UNDP, 2011).
Xp hng HDI ca Vit Nam nm 2011 không thay đi so vi nm 2010
trong khi ca Campuchia, Lào, Indonesia, Philippines và Malaysia đã tng lên.
Nhng thc t tng trng v giáo dc cha đáng k và đóng góp ít cho tng trng
ca HDI  Vit Nam. Nhng tin b mà Vit Nam đã đt đc trong tng ch s
thành phn ca HDI cho thy tin b chung v phát trin con ngi ch yu do tng
trng kinh t. Trong khi đó, nhng tin b v phát trin xã hi, bao gm c y t và
giáo dc din ra chm hn và đóng góp ít hn cho HDI ca Vit Nam (UNDP,
2011).
Trong khi mt s nc trong khu vc (nh Indonesia, Hàn Quc) đã đt
đc tin b vng chc trong tt c các ch s thành phn thì Vit Nam đt đc ít
tin b hn trong các ch s phi thu nhp. Chng hn, t nm 1999 - 2008, ch s
thu nhp ca Vit Nam tng 29,9% trong khi ch s tui th tng 10,1% và ch s
giáo dc ch tng 3,4%. Nói cách khác, ch s thu nhp đóng góp 55,7% vào tng
trng HDI trong giai đon 1999 - 2008, trong khi ch s tui th trung bình đóng
góp 31,8% và ch s giáo dc ch đóng góp 12,6% (UNDP, 2011). Trong nm 2011,
cht lng giáo dc ca Vit Nam thp hn so vi các nc khác trong khu vc.
Tính trung bình  ông Á và Thái Bình Dng, s nm đi hc k vng là 11,7 và
s nm đi hc trung bình là 7,2 nm. Con s trên  Thái Lan là 12,3 và 6,6; 
Philippines là 11,9 và 8,9; trong khi  Vit Nam là 10,4 và 5,5. Do đó Vit Nam s
rt khó cnh tranh hiu qu trong th trng ngày càng toàn cu hóa cao và khó
tránh khi by thu nhp trung bình, nu không có s ci thin v kt qu giáo dc
và trình đ k nng mt cách bn vng (UNDP, 2011).

3

Trong báo cáo chin lc phát trin giáo dc Vit Nam giai đon 2009 –
2020 đã ch ra rng: Nhng thành tu ca giáo dc đã và đang góp phn quan trng
vào s phát trin kinh t - xã hi, gi vng an ninh chính tr ca đt nc trong hn
20 nm đi mi, to điu kin cho đt nc tham gia vào quá trình hi nhp quc
t. Tuy nhiên, báo cáo này cng ch rõ cht lng đào to còn thp, công tác qun lý
giáo dc còn nhiu bt cp. Mc tiêu ca giai đon 2009 – 2020: n nm 2020 có
ít nht 5% tng s sinh viên tt nghip đi hc có trình đ ngang bng vi sinh viên
tt nghip loi gii  các trng đi hc hàng đu trong khi ASEAN.  đt đc
mc tiêu đó, báo cáo cng đa ra các gii pháp mang tính chin lc: Nâng cao
hiu qu hot đng khoa hc công ngh trong các c s đào to và nghiên cu, tng
cng gn kt gia nghiên cu khoa hc vi nhu cu xã hi làm gia tng hiu qu
chuyn giao tri thc gia ging viên và hc viên, nhng tri thc đã hc phi ng
dng đc vào trong thc t mt cách có hiu qu.
Theo B Giáo dc và ào to (GD&T), trong nm 2010 - 2011, c nc có
127 c s đào to thc s, vi 64.116 hc viên cao hc  970 chuyên ngành; 150 c
s đào to tin s (77 c s đào to là trng đi hc, 73 là vin nghiên cu) vi
5.584 nghiên cu sinh  1.056 chuyên ngành. Tuy nhiên, trong nm hc, các c s
đào to thc s và tin s mi tuyn đc 32.165 hc viên cao hc, đt 85% so vi
ch tiêu và 2.271 nghiên cu sinh, đt 74% so vi ch tiêu ( Hp, 2011).
Ngoài nhng chuyên ngành đào to thc s trong nc, các c s đào to thc
s còn trin khai 127 chng trình liên kt đào to trình đ thc s vi các c s đào
to tiên tin ca nc ngoài, theo các hình thc đào ti ti Vit Nam hoc đào to
hn hp. Trong đó, 3 chng trình thuc d án cp chính ph; 15 chng trình s
dng ngân sách nhà nc trong khuôn kh  án 322; 49 chng trình do B
GD&T phê duyt; 15 chng trình do các đi hc phê duyt theo thm quyn
(Khúc Hng Thin, 2012). Các chng trình hp tác đào to, liên kt đào to gia
các trng đi hc trong nc vi các trng đi hc nc ngoài trong thi gian
qua đóng vai trò nh mt cu ni mang tri thc tiên tin ca th gii đn vi Vit

4

Nam. Trong đó có th k ra mt s chng trình hp tác đào to đin hình: Trng
đi hc kinh t TP. HCM có chng trình cao hc Vit Nam – Hà Lan, CFVG
(Trung tâm Pháp Vit ào to v Qun lý) đào to  bc thc s vi các chuyên
ngành Qun tr kinh doanh, marketing, tài chính ngân hàng, chng trình hp tác
vi đi hc Curtin – Australia. i hc Bách Khoa thành ph H Chí Minh có
chng trình đào to Thc s Qun tr Kinh doanh chuyên ngành T vn Qun lý
Quc t (Management Consulting International). Chng trình đc liên kt gia
i hc Bách khoa TP. HCM và i hc Khoa hc ng dng Northwestern
(University of Applied Sciences Northwestern Switzerland), mt trong 10 trng
i hc hàng đu Thy S đào to v Qun tr Kinh doanh…. Các chng trình hp
tác này trong thi gian qua đã cung cp cho xã hi nhng thc s và tin s trình đ
cao vi trình đ tri thc tiên tin ca th gii.
T nhng đòi hi cp thit ca thc t, Chính ph nhn thy rng phi tip
tc nâng cao trình đ khoa hc công ngh ca đt nc, trong đó tp trung vào các
trng đi hc, các vin nghiên cu. Th tng đã ký Quyt đnh s 911/Q-TTg
ngày 17/6/2010 phê duyt  án “ào to ging viên có trình đ tin s cho các
trng đi hc, cao đng giai đon 2010 - 2020”, xác đnh đào to 10.000 tin s 
nc ngoài, 10.000 tin s  trong nc cho các trng đi hc, cao đng, các vin
nghiên cu, làm nòng ct cho s nghip hin đi hóa - công nghip hóa đt nc
(T Lng, 2011).
Tuy nhiên theo đánh giá trong đào to trình đ tin s còn nhiu bt cp mà
vn đ ln nht hin nay là cha có s gn kt cht ch gia đào to vi nghiên cu
khoa hc, dn đn cht lng lun án còn hn ch. Vic đánh giá lun án  mt s
hi đng vn còn tình trng n nang, cha thc s nghiêm khc, thng thn và
khách quan. Mt s nghiên cu sinh cha tích cc, thiu c gng, còn hin tng
sao chép lun án, không trung thc dn đn đn th t giác, khiu kin (Khúc
Hng Thin, 2012).
5

Hiu qu ca vic đào to sau đi hc nói chung và đào to thc s, tin s
nói riêng đang là mi quan tâm hàng đu ca Chính ph. Vn đ đt ra là làm th
nào đ gia tng hiu qu đào to giúp cho hc viên có th áp dng nhng tri thc đã
tip thu và ng dng nhng tri thc này vào thc t công vic ca mình mt cách
hiu qu.
Vic nghiên cu các nhân t nh hng đn hiu qu ca chuyn giao tri
thc là rt cn thit vì thông qua đó chúng ta có th đa ra đc nhng gii pháp
nhm nâng cao hiu qu ca chuyn giao tri thc.  đa ra nhng bng chng và
gii pháp mang tính khoa hc trong vic làm sao đ gia tng hiu qu ca đào to
sau đi hc, tác gi thc hin đ tài: ”VAI TRÒ TRUNG GIAN CA S HIU
BIT CHUNG TRONG MI QUAN H GIA NNG LC MÃ HÓA, NNG
LC GII MÃ VÀ CHUYN GIAO TRI THC TRONG ÀO TO THC S”
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài đc đt ra nh sau:
- Xác đnh mc đ nh hng ca yu t nng lc gii mã ca hc viên và
nng lc mã hóa ca ging viên đn hiu qu ca chuyn giao tri thc trong đào to
thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
- Xác đnh mc đ nh hng ca hiu bit chung đn chuyn giao tri thc
trong đào to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
- Xem xét s khác bit gia nhng nhóm hc viên có đc đim khác nhau v
chc v, ngành hc và nhóm ngành đào to đi vi chuyn giao tri thc trong đào
to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.

1.3. PHM VI VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
1.3.1. Phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài đc xác đnh là nhng hc viên cao hc
đang hc  mt s trng đào to chng trình thc s ti thành ph H Chí Minh.
6

 tài này ch tp trung nghiên cu các khái nim tác đng đn chuyn giao
tri thc trong đào to thc s ti các trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí
Minh, đó là (1) nng lc mã hóa ca ging viên, (2) nng lc gii mã ca hc viên
và (3) hiu bit chung.
1.3.2. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc tin hành thông qua hai giai đon chính là:
(1) nghiên cu s b đc thc hin thông qua 2 bc: nghiên cu đnh tính
bng phng pháp tho lun tay đôi vi 20 hc viên nhm điu chnh câu ch trong
bng câu hi; nghiên cu đnh lng vi kích thc mu n=119
(2) nghiên cu chính thc bng phng pháp đnh lng vi kích thc mu
n=303 nhm thu thp, phân tích d liu kho sát, cng nh c lng và kim đnh
các mô hình nghiên cu.
 tài s dng công c phân tích d liu: các thng kê mô t, phân tích nhân t
khám phá (EFA), kim đnh thang đo (Cronbach’s Alpha), t-test, ANOVA, hi quy
bi vi phn mm SPSS.
1.4. Ý NGHA THC TIN CA  TÀI
 tài cung cp thông tin và nhng lun c khoa hc đ các nhà qun lý
cng nh ging viên ti các c s đào to sau đi hc nhn thc đc mc đ nh
hng ca các yu t nng lc mã hóa ca ging viên và nng lc gii mã ca hc
viên tác đng nh th nào đn hiu qu ca chuyn giao tri thc. Ch ra các nhân t
nng lc mã hóa ca ging viên, nng lc gii mã ca hc viên, hiu bit chung và
chuyn giao tri thc trên nhng hc viên khác nhau (v chc v, nhóm ngành hc,
chng trình cao hc) s khác nhau vi đ tin cy 95%, t đó có th đa ra các hàm
ý chính sách phù hp đi vi nhng đi tng hc viên khác nhau, các chng trình
đào to khác nhau.
Giúp cho các nhà qun lý cng nh ging viên ti các c s đào to thc s
đ ra các gii pháp c th và phù hp nhm nâng cao hiu qu chuyn giao tri thc
trong lnh vc đào to thc s.
7

 tài này góp phn phát trin lý thuyt v chuyn giao tri thc trong lnh
vc đào to thc s giúp cho các nghiên cu sau này rng hn, tt hn. Ngoài ra, đ
tài còn là ngun tài liu tham kho hu ích trong nghiên cu v chuyn giao tri thc
trong đào to thc s.
1.5. KT CU CA BÁO CÁO NGHIÊN CU
Kt cu báo cáo nghiên cu gm có 5 chng:
Chng 1. Tác gi gii thiu v phn tng quan ca đ tài nghiên cu, đ cp đn
tình hình thc tin v chuyn giao tri thc và nhng yu t đ tác gi quyt đnh
thc hin đ tài này. Tip theo là s trình bày v mc tiêu nghiên cu ca lun vn,
phm vi nghiên cu và phng pháp mà tác gi chn la đ thc hin. Phn cui
cùng trong chng này là s trình bày v ý ngha ca nghiên cu đi vi thc tin
cho các nhà qun lý giáo dc và các ging viên trong hot đng đào thc s ti các
trng đi hc trên đa bàn thành ph H Chí Minh.
Chng 2. Chng này tác gi trình bày v c s lý thuyt theo quan đim và s
tìm hiu, tham kho tài liu ca tác gi v ch đ nghiên cu. Tip theo là s đ
xut ca tác gi v mô hình nghiên cu mà mình thc hin.
Chng 3. Chng này trình bày v thit k nghiên cu và qui trình nghiên cu
ca tác gi, tip theo là s mô t v quá trình xây dng thang đo ca tác gi, da
trên các thang đo gc ca các nghiên cu trc.
Chng 4. Trình bày v phn phân tích kt qu kho sát trên b d liu mà tác gi
thu thp đc. Trong chng này tác gi cng xây dng li mô hình cui cùng cho
nghiên cu, cng nh phân tích c th v các gi thuyt đã đ xut cho nghiên cu.
Chng 5. Chng này trình bày kt lun ca tác gi v toàn b nghiên cu, thông
qua vic tóm li ni dung nghiên cu và các kt qu đt đc ca nghiên cu. Tác
gi cng có nhng đ xut các đóng góp ca nghiên cu v mt qun lý và ging
8

dy. Và cui cùng là s trình bày v hn ch ca lun vn và nhng đ xut cho
nghiên cu tip theo.
Tóm tt:

Chng này đ cp đn các vn đ nghiên cu sau: (1) Lý do chn đ tài nghiên
cu, (2) Mc tiêu nghiên cu, (3) Phm vi và phng pháp nghiên cu, (4) Ý ngha
thc tin ca đ tài nghiên cu, (5) Kt cu ca đ tài. Chng tip theo tác gi
trình bày v c s lý thuyt và mô hình nghiên cu đ ngh.
9


CHNG 2:
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
2.1. GII THIU
Chng này trình bày nhng ni dung c bn ca các lý thuyt có liên quan
đ làm c s nn tng cho nghiên cu. Da trên nn tng đó, các thut ng, khái
nim đc đnh ngha, làm sáng t đ phc v cho các chng sau. Mô hình nghiên
cu đ xut cùng vi các gi thuyt nghiên cu cng đc trình bày trong chng
này.
Phn ln các tài liu hin có trong lnh vc qun tr tri thc đã tìm cách xem
xét nhng khía cnh khác nhau ca t chc và qun lý tri thc trong các điu kin
khác nhau và trong nhng ng cnh khác nhau (ví d nh t chc, cá nhân). Nhng
khía cnh khác nhau phân chia qun tr tri thc thành các lnh vc khác nhau. Nó
bt đu t vic to ra tri thc (Nonaka, 1994), nm bt tri thc (Kamara & ctg 2003;
Shapiro 1999), chia s tri thc (Dyer & Nobeoka 2000; Hansen 2002), chuyn giao
tri thc (Argote & Ingram 2000; Chen 2011; Tsai 2001) đn ng dng tri thc
(Becerra-Fernandez 2007) và thm chí c vic hc tp và đi mi ca t chc (Lam
1998; Vakola & Rezgui 2000).
Giáo dc bc đi hc và cao hc góp phn to ra s giàu có và kh nng cnh
tranh ca nn kinh t (Richard Li-Hua 2007). Trong đó chuyn giao tri thc có th
tr thành mt cht xúc tác mnh m đ đt đc các mc tiêu này (Champika & ctg
2009).
Chuyn giao tri thc trong giáo dc có th din ra di nhiu hình thc nh
ti các d án liên doanh (Richard Li-Hua 2000), các chng trình liên kt đào to

(Richard Li-Hua 2007), kêu gi các trng đi hc nc ngoài vào hot đng trong
nc và kt ni nhng trng đi hc đó vi nn kinh t đa phng (Dickson
2009).
10

2.2. TRI THC VÀ CHUYN GIAO TRI THC
2.2.1. Tri thc
Tri thc (knowledge) là nim tin mà ngi ta cho là đúng và khi làm theo
nim tin đó s giúp gia tng hiu qu công vic ca cá nhân (Alavi & Leidner
2001).
Theo Champika Liyanage & ctg (2009): Tri thc có th đc xem xét di
nhiu góc đ khác nhau, có th xem tri thc là: mt trng thái ca nhn thc, mt
đi tng, mt quy trình, mt điu kin truy cp thông tin hay mt kh nng ca
con ngi (Alavi & Leidner 2001).
Tri thc đc th hin ch yu  hai dng: tri thc n và tri thc hin. Cách
phân loi này da trên mc đ phc tp ca tri thc (Koulopoulos & Frappaolo
1999).
- Tri thc n là ''Tri thc không th phát biu, không trc quan và không th
biu đt thông qua ngôn ng'' (Polanyi 1962). ây là tri thc nm trong b não con
ngi và không th d dàng nm bt hoc mã hóa (Wong & Radcliffe 2000;
Nonaka & Takeuchi 1991; McAdam & McCreedy 1999). Tri thc n rt khó hoc
thm chí không th nm bt và truyn ti (Koulopoulos & Frappaolo 1999;
Pederson 2003). Tuy nhiên, tri thc n mang li nhiu giá tr cho t chc hn.
- Tri thc hin là “Tri thc có th đc nêu ra bng ngôn ng chính thc và
d dàng đc truyn ti gia các cá nhân” (Koulopoulos & Frappaolo 1999). Theo
Pederson (2003) tri thc có công dng nh mt cun sách. Tri thc ch yu là
nhng thông tin đc ghi chép trong các vn bn hoc trên h thng máy tính.
Vì vy, không ging nh tri thc n, tri thc hin có th đc th hin và h
thng hóa mt cách d dàng. Alavi & Leidner (2001) cho rng mt s nhà nghiên
cu c gng đ làm ni bt tri thc n có giá tr hn tri thc hin hoc ngc li.

Cho dù bit đc tri thc n hay tri thc hin có giá tr hn thì tri thc cng cha
đc hiu mt cách đy đ. Bi vì c hai thuc tính n và hin đu không phi là
nhng trng thái riêng bit ca tri thc, mà chúng ph thuc ln nhau và làm gia
tng cht lng ca tri thc: tri thc n to nên s cn thit cho vic phát trin và
11

làm rõ tri thc hin (Polanyi 1975). Mi liên h cht ch ca tri thc n và tri thc
hin cho thy ch nhng cá nhân vi mc đ chia s tri thc cn thit mi có th
trao đi tri thc mt cách thc s.
Hiu bit các khái nim ca tri thc là rt quan trng bi vì s phát trin lý
thuyt trong lnh vc qun tr tri thc chu nh hng bi s phân bit gia các loi
tri thc khác nhau (Alavi & Leidner 2001).
Mt s quan đim thng gp thì coi d liu là các s liu và d kin, thông
tin là d liu đã đc x lý, và tri thc là thông tin đã đc chng thc (Dretske
1981; Vance 1997; Alavi & Leidner 2001). Davenport & Prusak (1998) gii thích
tri thc nh là s pha trn ca kinh nghim, các giá tr và thông tin theo ng cnh.
Tri thc ch yu bt ngun t b não ca mt cá nhân, đó là thông tin đc gii
thích bi các cá nhân và đc áp dng cho nhng mc đích c th. Tri thc khác
vi s tinh thông  ch: S tinh thông là mt khái nim đc bit, nó là tri thc và s
hiu bit chuyên sâu trong mt lnh vc nào đó  mc vt xa so vi mc bình
thng. S tinh thông có đc thông qua đào to, tích ly kinh nghim và đc xây
dng t đu trong mt thi gian dài bi mt cá nhân. S tinh thông nm  bên
trong bn thân con ngi đó (Bender & Fish 2000).

Hình 2.1: H thng th bc ca tri thc
Ngun: Bender & Fish (2000)
S tinh
thông
(
Expertise
)

Tri thc
(Knowledge)
Thông tin (Information)
D kin (Data)

Cá nhân hóa
(Individualised)

Nâng cao
thông qua

kinh nghim,
giáo dc và hun luyn
Bin đi
thông qua nhng nim tin,
giá tr và cách áp dng ca cá nhân

Thêm
ng ngha, s hiu bit,
mi liên h và mc đích

Tính n
ca tri
th
c

Tính
hin
ca
tri
th
c

12

2.2.2. Chuyn giao tri thc
Chuyn giao tri thc (Knowledge transfer - KT) đóng vai trò quan trng
trong đào to. Mc dù công ngh hin nay giúp cho hc viên tip cn các kt qu
nghiên cu mt cách d dàng hn thì vn tn ti mt khong cách ln gia nhng
ngi to ra tri thc và nhng ngi s dng tri thc (Huberman 1990; Love 1985;
Willmott 1994).
Anderson (1992) cho rng nhng nguyên nhân ch yu to nên khong cách
này là do các nhà nghiên cu thng dành s quan tâm, thi gian và s n lc đ
to ra nhng tri thc mi mà ít quan tâm đn vic ph bin kt qu nghiên cu ca
h đn vi ngi s dng. iu này to ra mt rào cn ln trong vic ph bin các
kt qu nghiên cu đn vi nhà qun lý, các nhà hoch đnh chính sách và các hc
viên. Lý do to nên khong cách này là do hc viên thng có s phn ng vi vic
áp dng tri thc mi (Kirst 2000); nng lc và k nng ca h thng hn ch
(Hemsley-Brown & Oplatka 2005) là mt s tr ngi chính trong vic hp th và
ng dng kt qu nghiên cu. Cho dù lý do bt ngun t phía nhà nghiên cu hay t
phía ngi s dng, đa s đu công nhn chuyn giao tri thc gia nhng nhà

nghiên cu và hc viên cn phi đc khuyn khích và thúc đy mnh m hn na
vì đó là cách duy nht làm gim khong cách gia nhà nghiên cu và ngi s dng
tri thc (Becheikh & ctg 2010).
Hin nay có nhiu đnh ngha khác nhau v chuyn giao tri thc, mt s nhà
nghiên cu đánh đng vic chia s tri thc vi chuyn giao tri thc (Huber 1991).
Sau này, nhiu nghiên cu v chuyn giao tri thc đã đ xut mt mô hình tng
quát là “ngun chuyn giao và bên tip nhn”.
Theo Champika Liyanage & ctg (2009), chuyn giao tri thc đc xem xét
di các góc đ khác nhau: chuyn giao tri thc theo quan đim lý thuyt, chuyn
giao tri thc theo quan đim là hot đng ca s giao tip, chuyn giao tri thc là s
dch ngha. Seaton, R.A.F.(2002) nêu ví d chuyn giao tri thc là s dch ngha:
thay vì nói "đây là điu mà tôi bit” thì li nói: "đây là hiu bit ca tôi và tri thc
đó có ngha vi bn”.
13

2.2.2.1 nh ngha chuyn giao tri thc
Theo Ko & ctg (2005) chuyn giao tri thc là s truyn đt tri thc t phía
ngun (chuyn giao) và đc hc hi, áp dng bi bên tip nhn.
Champika Liyanage, Taha Elhag, Tabarak Ballal and Qiuping Li (k tha t
Christensen, 2003) đnh ngha chuyn giao tri thc là vic nhn din (tip cn) tri
thc đã tn ti, tip thu tri thc đó và sau đó áp dng tri thc này đ phát trin ý
tng mi hoc các ý tng hin có đ làm cho công vic đc thc hin nhanh
hn, tt hn hoc an toàn hn trc đó.
Vì vy, v c bn thì chuyn giao tri thc không ch là khai thác ngun tài
nguyên có th tip cn đc, tc là tri thc, mà còn là vic làm th nào đ con
ngi tip thu và hp th đc tri thc nhm làm cho công vic ca h đt đc
nng sut và hiu qu cao hn.
Tuy nhiên, vn đ đt ra là: làm sao đ bit đc chuyn giao tri thc đã din
ra. Mt s nhà nghiên cu đã đa ra nhng cách tip cn đn gin bng cách đnh
ngha chuyn giao tri thc nh "cp đôi trao đi tri thc ca t chc gia mt ngun

chuyn giao và mt đn v tip nhn" (Szulanski 1996:28). Nhng nghiên cu khác
cng tp trung vào nhng thay đi đt đc t phía ngi nhn. Ví d, chuyn giao
tri thc có th đc xem nh là "quá trình mà qua đó mt đn v (ví d: nhóm, b
phn) b nh hng bi nhng kinh nghim ca ngi khác" (Argote & Ingram
2000:151). Darr & Kurtzberg (2000:29) đnh ngha mt cách rõ hn: chuyn giao tri
thc xy ra "khi mt bên chia s tri thc và tri thc này đc s dng bi bên tip
nhn".

2.2.2.2 S khác nhau gia “chia s tri thc” và “chuyn giao tri thc”
Trong các nghiên cu cho thy nhiu tác gi và nhà nghiên cu cha đa ra
đc đnh ngha rõ ràng v chuyn giao tri thc và nó thng đc đng nht vi
thut ng “chia s tri thc” Champika Liyanage & ctg (2009)
. Tuy nhiên, nu xem
14

xét mt cách k lng s thy rng hai khái nim này khác nhau  mt s khía
cnh.

Chuyn giao tri thc là mt lnh vc ca qun tr tri thc liên quan đn s
dch chuyn ca tri thc vt qua các ranh gii đc to ra bi các lnh vc tri thc
chuyên ngành (Carlile & Rebentisch, 2003). ó là vic dch chuyn tri thc t
ngi này, ni này, s hu này sang mt đi tng khác (ngi khác, ni khác, s
hu khác). Chuyn giao tri thc thành công có ngha là sau khi chuyn giao thì phía
tip nhn tri thc có th tích ly hoc đng hóa tri thc mi thành tri thc ca mình.
Chia s tri thc là mt quá trình t ngi-đn-ngi (Ryu & ctg 2003). ây
là quá trình mà các cá nhân trao đi tri thc ca h vi nhau (Truch & ctg 2002) và
là mt quá trình hai chiu. Nó bao gm c vic cung cp tri thc mi (cho đi) và có
nhu cu đi vi tri thc mi (nhn v). Theo Van Den Hooff & De Ridder (2004),
chuyn giao tri thc liên quan đn vic ch đng ph bin nhng điu mình bit cho
ngi khác hoc ch đng hc hi và xin ý kin t vn ca ngi khác.

Theo Nonaka & Takeuchi (1991) chia s tri thc là mt giai đon quan trng
trong quá trình chuyn giao tri thc.
2.2.2.3 Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc trong lnh vc đào to
Các nhân t nh hng đn chuyn giao tri thc là nhng thuc tính ca tri
thc giúp cho vic chuyn giao tri thc gia các bên tr nên d dàng hn. Mt s
nghiên cu trc đây đã khám phá ra các thuc tính ca tri thc tác đng trc tip
lên kt qu ca quá trình chuyn giao tri thc. Trc ht tri thc đc chuyn giao
phi d hiu đi vi phía tip nhn; nên s dng ngôn ng đn gin, rõ ràng, chính
xác và s dng các ví d, nhng kinh nghim thc tin đ din gii, minh ha
(Kilgore & Pendleton 1993; Kirst 2000). Tri thc hin đã đc h thng hóa chc
chn s đc chuyn giao và gii thích mt cách d dàng hn so vi tri thc n bi
l tri thc hin đc th hin thông qua các khái nim thông dng vi ngôn t c
th (t ng, con s, biu tng, đ th…) (Rynes & ctg 2001). Tuy nhiên Benjamin
Martz & Shepherd (2003) cho rng: không ch có tri thc hin mà chính tri thc n
15

s làm gia tng hiu qu ca quá trình chuyn giao tri thc trong đào to. iu đó
đc gii thích bi trong giáo dc, tri thc chuyn giao thng là các kinh nghim
ca cá nhân và tp th cng nh nhng tri nghim thc tin có giá tr cho ngi s
dng tri thc (Abdoulaye 2003, Anis & ctg 2004)
Hiu qu ca vic chuyn giao tri thc trong bi cnh giáo dc còn ph
thuc vào vic tri thc đc chuyn giao có đc áp dng trong thc tin hay
không. Hemsley-Brown & Sharp (2003) cho thy vic tri thc chuyn giao nu
không đc áp dng trong thc tin s tr thành mt trong nhng rào cn quan
trng nht đi vi phía tip nhn tri thc. Vic ng dng ph thuc vào các đc
trng ca tri thc trong bi cnh giáo dc (giá tr, thc tin…) đáp ng nhng nhu
cu c th và đc s dng mt cách d dàng bi các hc viên (Cooley & Bickel
1985; Kirst 2000; Lloyd & ctg 1997; Love 1985).
Hiu qu ca vic chuyn giao tri thc trong giáo dc còn ph thuc vào kh
nng tip cn tri thc ca hc viên. Khi thông tin ca các nghiên cu đc tip cn

mt cách d dàng s giúp cho hc viên d dàng s dng nó. Kh nng tip cn  đây
không nhng liên quan đn kh nng tip cn  dng vt lý ca tri thc mà còn là
kh nng v trí tu ca bên tip nhn có th hp th đc tri thc chuyn giao hay
không (Hemsley-Brown 2004).
Mt s lng quá ln nhng bài báo cáo khoa hc và các báo cáo nghiên cu
v giáo dc đã đc xut bn có th tr thành mt rào cn ln đi vi hc viên khi
tip cn nhng báo cáo này (Hemsley-Brown & Sharp 2003).
2.2.2.4 Các nhân t t phía nhà nghiên cu liên quan đn chuyn giao tri thc
Các nhân t liên quan đn n lc ca các nhà nghiên cu nhm to điu kin
thun li cho vic chuyn giao kt qu nghiên cu ca h ti các trung gian chuyn
giao tri thc hoc các hc viên. S thích ng, n lc ph bin tri thc ca cá nhân
nhà nghiên cu là nhân t quan trng ca quá trình chuyn giao tri thc trong lnh