Tải bản đầy đủ (.pdf) (93 trang)

ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI DÂN SAU THU HỒI ĐẤT THUỘC DỰ ÁN KHU CÔNG NGHỆ CAO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH.PDF

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.28 MB, 93 trang )

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH




BÙI TH TUYT MAI


 TÀI
I SNG CA NGI DÂN
SAU THU HI T THUC D ÁN
KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH H CHÍ MINH



LUN VN THC S KINH T









TP.H Chí Minh, nm 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





BÙI TH TUYT MAI



I SNG CA NGI DÂN
SAU THU HI T THUC D ÁN
KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH H CHÍ MINH



LUN VN THC S KINH T



Chuyên ngành: KINH T PHÁT TRIN
Mã s: 60310105
Ging viên hng dn:
PGS - TS. NGUYN PHÚ T



TP.H Chí Minh, nm 2012

i
LI CÁM N
Li đu tiên xin bày t lòng bit n sâu sc đn PGS-TS. Nguyn
Phú T, ngi Thy đã tn tình hng dn, đnh hng và góp ý giúp cho

Tôi hoàn thành lun vn này.
Xin cm n quý Thy, Cô Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí
Minh, nhng ngi đã trang b cho tôi nhng kin thc quý báu trong thi
gian Tôi theo hc ti Trng.
Xin chân thành cm n các anh, ch Ban Bi thng gii phóng mt
bng Qun 9, Thành ph H Chí Minh đã to điu kin và h tr cho tôi trong
vic thu thp các s liu, vn bn có liên quan đn đ tài.
Và cui cùng, Tôi xin chân thành cm n tt c nhng ngi thân trong
gia đình, bn bè và đng nghip đã tn tình h tr, góp ý và đng viên Tôi
trong sut thi gian hc tp và nghiên cu.
Mt ln na xin gi li tri ân đn toàn th quý Thy Cô, đng nghip,
bn bè và gia đình.


Bùi Th Tuyt Mai











ii
LI CAM KT
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu,
kt qu nêu trong lun vn là trung thc và cha tng đc ai công b trong

bt k công trình nào khác.
Các s liu, kt qu do trc tip tác gi thu thp, thng kê và x lý. Các
ngun d liu khác đc tác gi s dng trong lun vn đu có ghi ngun trích
dn và xut x.

TP. H Chí Minh, ngày tháng 11 nm 2012
Ngi thc hin lun vn




Bùi Th Tuyt Mai



















iii
MC LC
Trang
DANH MC CÁC BNG v
DANH MC CÁC HÌNH vi
DANH MC CÁC CH VIT TT vii
PHN M U viii
1. S cn thit ca đ tài viii
2. Mc tiêu nghiên cu ix
3. Câu hi nghiên cu ix
4. i tng nghiên cu ix
5. Phm vi nghiên cu x
6. Phng pháp nghiên cu x
7. Kt cu lun vn xi
Chng 1: Lý thuyt sinh k ca dân c 1
1.1. Lý thuyt v sinh k bn vng 1
1.1.1. Khái nim sinh k bn vng 1
1.1.2. Khung sinh k bn vng 2
1.1.3. Các yu t nh hng đn Khung sinh k bn vng
3
1.2. Tng quan v phát trin khu công nghip 5
1.2.1. Khái nim v khu công nghip 5
1.2.2. Ch trng ca ng và Nhà nc v phát trin các khu công nghip, khu
ch xut 6
1.2.3. Tình hình phát trin các khu công nghip ti thành ph H Chí Minh 8
1.3. Thu hi đt, bi thng và tái đnh c 9
1.3.1. Thu hi đt 9
1.3.2. Bi thng, h tr khi thu hi đt 10
1.3.3. Tái đnh c 10
1.3.3.1. Tái đnh c 10

1.3.3.2. Khuyn cáo ca các t chc quc t v tái đnh c 12

iv
1.4. Tng quan v nhng nghiên cu trc đây v thu hi đt và tái đnh c 13
1.5. S đ phân tích ca đ tài 15
Chng 2: i sng ca ngi dân sau thu hi đt thuc d án Khu công ngh
cao thành ph H Chí Minh 16
2.1. Tng quan v Khu công ngh cao thành ph H Chí Minh 16
2.2. Mô hình nghiên cu sinh k ca h gia đình sau thu hi đt thuc d án Khu
công ngh cao thành ph H Chí Minh 18
2.2.1. Mô hình nghiên cu 18
2.2.2. Các gi thuyt 22
2.2.Phng pháp ly mu 26
2.3. Kt qu nghiên cu 27
2.3.1. Thông tin chung v mu điu tra 27
2.3.1.1 V tui ca ch h 27
2.3.1.2. Trình đ ca ch h 27
2.3.1.3. Qui mô ca ch h 28
2.3.1.4. Mc đích s dng tin đn bù
31
2.3.1.5. Thu nhp bình quân ca h 33
2.3.2. Mô t nhng thay đi v đi sng ca ngi dân sau thu hi đt 34
2.3.2.1. V ngun lc kinh t 34
2.3.2.2. V khía cnh xã hi 49
2.3.2.3. V môi trng sng 52
2.3.3. Phân tích các yu t nh hng đn vic ci thin thu nhp ca h 57
Chng 3: Kt lun và gi ý chính sách 62
3.1. Kt lun 62
3.2. Gi ý chính sách 63
3.3. Hn ch ca đ tài 65

3.4. Gi ý nghiên cu tip theo 65
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

v
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1. Nhng yu t nh hng đn xác sut ci thin thu nhp ca h 24
Bng 2.2. Qui mô ca h trc và sau thu hi đt 28
Bng 2.3. Tình hình lao đng và ngi ph thuc .28
Bng 2.4. S lao đng ca h trc và sau thu hi đt 29
Bng 2.5. S ngi ph thuc trong h trc và sau thu hi đt 29
Bng 2.6. Mc đích s dng tin đn bù ca h tái đnh c 31
Bng 2.7. Thu nhp bình quân ca h trc và sau thu hi đt 33
Bng 2.8. So sánh c cu vic làm ca h trc và sau thu hi đt 34
Bng 2.9. nh hng ca thu hi đt đn thay đi vic làm theo đ tui 35
Bng 2.10. nh hng ca thu hi đt đn thay đi vic làm theo gii tính 36
Bng 2.11. nh hng ca thu hi đt đn thay đi vic làm theo trình đ 36
Bng 2.12. Thu nhp h gia đình trc và sau thu hi đt 38
Bng 2.13. Thu nhp bình quân ca h trc và sau thu hi đt 41
Bng 2.14. nh hng ca thay đi vic làm đn tng – gim thu nhp 42
Bng 2.15. Ngi to ra thu nhp cho h gia đình trc và sau thu hi đt 43
Bng 2.16. Ngun thu nhp ca h gia đình trc và sau thu hi đt 44
Bng 2.17. So sánh ngun thu nhp ca h trc và sau thu hi đt 45
Bng 2.18. Nhn đnh chi phí sinh hot gia đình so vi trc thu hi đt 46
Bng 2.19. ánh giá ca h tái đnh c v vic tip cn các dch v xã hi 51
Bng 2.20. ánh giá ca h tái đnh c v c s h tng ti ni  mi 55
Bng 2.21. Tài sn vt cht và đ dùng ch yu ca h trc và sau thu hi đt 56
Bng 2.22. Tình hình vay vn tín dng ca h tái đnh c so vi trc
56
Bng 2.23. Kt qu c lng mô hình Binary logistic 58

Bng 2.24. c lng xác sut ci thin thu nhp theo tác đng biên tng yu t 59
Bng 2.25. Kt qu kim đnh mô hình thông qua bng giá tr k vng và xác sut 61

vi
DANH MC CÁC HÌNH

S đ 1.1: Khung phân tích sinh k bn vng 3
S đ 1.2: Khung phân tích ca đ tài 15
Hình : Cng Khu công ngh cao thành ph H Chí Minh 16
Biu đ 2.1:  tui ca ch h sau thu hi đt 27
Biu đ 2.2: Trình đ hc vn ca ch h sau thu hi đt 28
Biu đ 2.3: Nguyên nhân thay đi vic làm 37
Biu đ 2.4: Nhn đnh ca h v thu nhp so vi trc thu hi đt 39
Biu đ 2.5: Nguyên nhân thu nhp tng ca h tái đnh c 40
Biu đ 2.6: Nguyên nhân thu nhp gim ca h tái đnh c 41
Biu đ 2.7: Nhn đnh v chi phí ca h tái đnh c so vi trc 47
Biu đ 2.8: Nguyên nhân chi phí sinh hot ca h tái đnh c gia tng 48
Biu đ 2.9: Nguyên nhân chi phí sinh hot ca h tái đnh c gim 49
Biu đ 2.10: Nhn đnh ca h tái đnh c v din tích nhà  so vi trc
49
Biu đ 2.11: ánh giá ca h tái đnh c v quan h ca láng ging và s giúp đ
tng tr nhau lúc khó khn 50
Biu đ 2.12: ánh giá ca h tái đnh c v s giúp đ ca chính quyn đa
phng ti ni  mi 51
Biu đ 2.13: Thi gian thích nghi ca h tái đnh c vi ni  mi 52
Biu đ 2.14: ánh giá ca h v h thng giao thông ni b ti ni  mi 53
Biu đ 2.15: ánh giá ca h tái đnh c v cnh quan và môi trng sng mi 54
Biu đ 2.16: Nguyên nhân h tái đnh c vay tín dng cao hn trc 57












vii
DANH MC CÁC CH VIT TT

IDS: Vin nghiên cu phát trin
UNDP: Chng trình phát trin Liên hip quc
CARE:

T chc nghiên cu và giáo dc
DFID: B phát trin toàn cu Vng quc Anh
ADB: Ngân hàng phát trin Châu Á
KCX-KCN: Khu ch xut – Khu công nghip
KKT: Khu kinh t
KCNC: Khu công ngh cao
TP. HCM: Thành ph H Chí Minh
GDP: Tng sn phm quc ni
ODA: H tr phát trin chính thc
























viii
PHN M U
1. S cn thit ca đ tài
Trong nhng nm gn đây, quá trình công nghip hóa và đô th hóa đang din
ra nhanh chóng  nhiu qun, huyn mi ca Thành ph H Chí Minh nh các
Qun 2, 7, 9, 12, Bình Tân, Tân Phú, Th c Quá trình này đc th hin rõ nét
qua công tác qui hoch, thu hi đt nông nghip phc v cho vic phát trin khu
công nghip. Bên cnh nhng tác đng tích cc nh: thu hút đu t, to vic làm,
chnh trang đô th thì vic thu hi đt xây dng các khu công nghip cng có nhng
nh hng rt ln đn đi sng ca ngi dân. Theo thng kê s b ca S Xây
dng Thành ph H Chí Minh, t 1998 đn 2010, thành ph đã và đang trin khai
thc hin 1.093 d án vi 165.176 h b nh hng, trong đó s h t lo ni  mi

là 34.237 h và s h yêu cu tái đnh c là 61.777 h. n nay, đã hoàn thành 902
d án và đã b trí tái đnh c 23.531 h, còn li 191 d án d dang vi 38.246 h.
Riêng Qun 9, cho đn nay, trên toàn đa bàn đã và đang trin khai 111 d án vi
5.076 h dân cn phi b trí tái đnh c. S liu t 2003 - 2008, theo thng kê ca
B Nông nghip và Phát trin nông thôn, trung bình mi h b thu hi đt  có 1,5
lao đng không có vic làm, mi ha đt nông nghip b thu hi có ti 13 lao đng
mt vic làm phi chuyn đi ngh nghip.
Và thc trng đi sng kinh t xã hi ca ngi dân sau tái đnh c trong thi
gian qua gp nhiu khó khn trong cuc sng v nhiu mt: vic làm, thu nhp, hc
hành ca con em các h gia đình, vic hc ngh ca đa s ngi dân tái đnh c
Nguyên nhân là do các d án, các chng trình tái đnh c ch mi quan tâm chm
lo cho vn đ nhà  ca ngi dân mà cha chú trng đn yu t kinh t, vn hóa,
xã hi và môi trng. Theo bà Nguyn Th Thanh Mai - đi din ca S Lao ng
Thng Binh Xã Hi Thành ph H Chí Minh kiêm t trng Qu 156 (qu h tr
vic làm đào to ngh cho ngi b thu hi đt) bon khon: Hin Qun 9 có 1.387
h có nhu cu vay vn đ chuyn đi ngh và đào to ngh, s vn lên đn 77 t
đng nhng cha th đáp ng đc vì thiu tin h tr. Theo ông Dng Minh
Quang - Phó Ch tch Hi Nông dân Thành ph H Chí Minh cho bit: Cuc sng

ix
ca ngi dân tái đnh c không n đnh khi công n vic làm không có, tâm lý
nhiu ngi dân cha n đnh, cha quen vi ni  mi. Theo ông Quang, có 15%
h tái đnh c là h có thu nhp kinh t khá, 45% h có đi sng n đnh và 35% h
khó khn sau khi b thu hi đt.
Xut phát t nhng vn đ nêu trên, tác gi thc hin đ tài nghiên cu “i
sng ca ngi dân sau thu hi đt thuc d án Khu công ngh cao Thành ph
H Chí Minh”. Nghiên cu nhm đánh giá thc trng cuc sng ca ngi dân sau
khi b thu hi đt th hin qua sinh k ca ngi dân, đc bit là thu nhp ca h gia
đình sau thu hi đt.
2. Mc tiêu nghiên cu

- Tìm ra nhng s bin đi v đi sng và thu nhp ca các h gia đình sau khi
b thu hi đt.
- Xác đnh các nhân t nh hng đn vic ci thin thu nhp ca ca h dân
sau thu hi đt.
- Gi ý mt s chính sách nhm nâng cao cht lng cuc sng ngi dân sau
thu hi đt.
3. Câu hi nghiên cu
- i sng và thu nhp ca ngi dân sau thu hi đt đ xây dng Khu Công
ngh cao Thành ph H Chí Minh nh th nào?
- Các yu t nào nh hng đn s ci thin thu nhp ca h tái đnh c?
4. i tng nghiên cu
i tng đc kho sát trong đ tài nghiên cu là nhng h gia đình có đt b
thu hi đ xây dng Khu công ngh cao Thành ph H Chí Minh và hin đang tái
đnh c ti 02 phng Tng Nhn Phú A và Tân Phú.  tài ch tp trung kho sát
các h gia đình b gii ta trng, tc là sau khi nhn tin đn bù h phi chuyn đn
ni  mi đ sinh sng.

x
Vic gii hn đi tng kho sát này nhm hai mc đích: Th nht, nhng h
thuc din gii ta trng là nhng h chu nh hng nhiu nht do vic thu hi đt
gây ra, nhng h này đã có mt thi gian sng nht đnh ti đa phng trc khi b
thu hi đt, tc là h đã xây dng đc mt “cng đng” tng đi rõ nét ni mà
h sinh sng; Th hai, nhng hiu bit, kin thc, cng nh nhng tri nghim ca
nhng đi tng đc kho sát này có th lý gii v tính n đnh trong vic đa ra
kt qu nhn đnh và đánh giá trong sut quá trình điu tra tìm hiu v nhng yu t
đc kho, đc bit là nhng thay đi trong đi sng ngi dân sau thu hi đt.
5. Phm vi nghiên cu
- D án Khu công ngh cao có 5 khu tái đnh c, nhng do gii hn v thi
gian và ngun lc nên nghiên cu ch tp trung kho sát các h gia đình đang tái
đnh c ti Khu tái đnh c  phng Tng Nhn Phú A và Tân Phú.

-  tài ch tp trung tìm hiu nhng bin đi v đi sng và các yu t nh
hng đn vic ci thin thu nhp ca các h gia đình b thu hi toàn b đt đ xây
dng Khu công ngh cao Thành ph H Chi Minh.  tài không nhm nghiên cu
hay đánh giá các chính sách bi thng tái đnh c hin hành mà ch nhm nêu rõ
thc trng đi sng kinh t, xã hi ca ngi dân sau khi b thu hi đt.  tài cng
không đ cp đn nhng khía cnh kinh t, xã hi liên quan đn li ích nhà nc,
ban ngành, xã hi…
6. Phng pháp nghiên cu
* Phng pháp thu thp s liu:
- S liu s cp: tin hành kho sát 110 h dân tái đnh c ti 02 khu tái đnh
c thuc phng Tng Nhn Phú A và Tân Phú thông qua phng pháp phng vn
trc tip bng bng câu hi.
- S liu th cp: đc thu thp t các phòng ban chuyên môn ca qun nh
phòng thng kê, Ban bi thng và gii phóng mt bng, Ban qun lý d án và các
s liu thng kê liên quan khác.

xi
* Phng pháp thng kê mô t: là phng pháp thông dng trong nghiên cu,
là cách thu thp thông tin, s liu đ kim chng nhng gi thit hoc đ gii quyt
nhng vn đ có liên quan đn đi tng nghiên cu. Trong nghiên cu này, tác gi
s dng phng pháp thng kê mô t đ phân tích, đánh giá tình hình đi sng, thu
nhp và chi tiêu ca h gia đình (s tng đi, s tuyt đi, s trung bình, phân tích
tng quan…) nhm gii quyt nhng vn đ c bn thuc phm vi ca đ tài.
* Phng pháp hi quy tng quan: là phng pháp nghiên cu nhm lng
hóa mi quan h v lng gia các yu t quan sát. Trong đ tài, tác gi vn dng
phng pháp kinh t lng nhm đánh giá các yu t nh hng đn s ci thin
thu nhp ca h gia đình sau khi b thu hi đt bng mô hình Binary Logistic. S
dng phn mm SPSS 16.0 đ thc hin các kim đnh.
7. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn này chia thành 03 chng nh sau:

Chng 1: Lý thuyt sinh k ca dân c.
Gii thiu tng quan v sinh k bn vng, các nghiên cu trc v cuc sng
ca ngi dân hu tái đnh c; Tng quan v vn đ phát trin khu công nghip, vn
đ thu hi đt, bi thng và tái đnh c.
Chng 2: i sng ca ngi dân sau thu hi đt thuc d án Khu công
ngh cao Thành ph H Chí Minh.
Gii thiu s lc v Khu công ngh cao Thành ph H Chí Minh. Mô t đi
sng ca ngi dân sau thu hi đt và phân tích nh hng công tác thu hi đt đn
s ci thin thu nhp ca h dân tái đnh c.
Chng 3: Kt lun và gi ý chính sách.
a ra mt s kt lun t kt qu nghiên cu và mt s kin ngh nhm ci
thin thu nhp, phc hi sinh k và n đnh đi sng ngi dân sau thu hi đt.
Nhng hn ch ca đ tài và gi ý cho nghiên cu tip theo.

1
CHNG 1
LÝ THUYT SINH K CA DÂN C
1.1. Lý thuyt v sinh k bn vng
1.1.1. Khái nim sinh k bn vng
Nm 1992, Robert Chambers, mt nhà nghiên cu ca vin nghiên cu v phát
trin Sussex - Vng quc Anh và Gordon Conway đã đ xut mt khái nim v
sinh k bn vng mà nó đc áp dng  cp đ h gia đình:
Sinh k bao gm các nng lc, tài sn (ca hàng, tài nguyên, kh nng tip
cn) và các hot đng cn thit cho mt phng tin sinh sng.
Sinh k bn vng là nó có th đng đu và phc hi trc tác đng ca
nhng áp lc và nhng cú sc gp phi, không nhng th nó còn duy trì và tng
cng đc các kh nng và tài sn ca mình và cung cp c hi sinh k bn vng
cho th h sau; có th đóng góp nhng li ích ròng thu đc t các hot đng ca
mình cho sinh k khác  đa phng hay trên th gii trong ngn hn cng nh dài
hn. (Chambers & Conway, 1992).

Trong các thành phn khác nhau ca mt sinh k thì thành phn phc tp nht
là danh mc các tài sn mt đi khi mà ngi dân xây dng li cuc sng ca h.
Danh mc tài sn này nó bao gm tài sn hu hình nh ca hàng, tài nguyên và
tài sn vô hình nh quyn li, kh nng tip cn (Krantz, 2001).
Sau này, Vin nghiên cu phát trin (IDS) và B phát trin toàn cu Vng
quc Anh (DFID) đã nghiên cu khái nim và cách tip cn mi v sinh k bn
vng; Ian Scoones, mt nhà nghiên cu thuc Vin nghiên cu phát trin ca
Vng quc Anh đã đ xut mt đnh ngha v sinh k bn vng nh sau:
2
Sinh k bao gm nhng kh nng và tài sn (c tài nguyên vt cht và xã hi)
và các hot đng cn thit cho mt phng tin sinh sng. Sinh k bn vng là khi
mà nó có th đng đu và phc hi khi tri qua nhng tn tht và nhng cú sc
gp phi, không nhng th nó còn duy trì và nâng cao nhng kh nng và tài sn
ca mình, trong khi không làm suy thoái tài nguyên thiên nhiên. (Scoones, 1998).
im khác bit chính gia đnh ngha mi ca Scoones và đnh ngha trc đó
ca Chambers và Conway là  ch nó không bao gm nhng yêu cu đ mt sinh
k đc xem là bn vng nh đóng góp li nhun ròng t các hot đng ca mình
cho sinh k ca ngi khác.
1.1.2. Khung sinh k bn vng
Khung lý thuyt v sinh k bn vng đc đnh ngha da trên nhng công c
đc s dng đ phân tích và ci thin kh nng sinh k. Khi xây dng khung lý
thuyt các nhà nghiên cu không có d đnh đi tìm mt mô hình chính xác vi thc
t, nhng nó s đa ra mt cu trúc phân tích đ thun tin trong vic h thng hóa
nhng nhân t khác nhau, mà nó kìm hãm hay nâng cao c hi sinh k (DFID,
1999).
Có nhiu khung lý thuyt v sinh k bn vng nh khung lý thuyt v sinh k
bn vng ca UNDP, CARE, DFID, nhng trong khuôn kh ca lun vn này, tác
gi s dng khung sinh k bn vng đc C quan phát trin quc t Vng quc
Anh (DFID, 1999) đ phân tích các yu t chính nh hng đn sinh k ca ngi
dân.

Khung lý thuyt v sinh k bn vng ca DFID đc xây dng xung quanh 5
hng mc chính ca ti sn sinh k, đc mô t trong hình ng giác, chúng có mi
liên h ln nhau, bao gm: vn vt cht, vn tài chính, vn xã hi, vn con ngi và
vn t nhiên.




3
S đ 1.1: Khung phân tích sinh k bn vng













Ngun: Krantz, 2001
1.1.3. Các yu t nh hng đn khung sinh k bn vng
Th nht, tình hung d b tn thng, tình hung d b tn thng là môi
trng sng bên ngoài ca con ngi. Sinh k và tài sn sn có ca con ngi b
nh hng c bn bi nhng xu hng ch yu, cng nh bi nhng cú sc và tính
thi v. Chính nhng điu này khin sinh k và tài sn tr nên b gii hn và không
kim soát đc.

Tình hung d b tn thng đc cu thành bi các nhân t nh: Xu hng:
Dân s, môi trng thay đi, công ngh, th trng và thng mi, toàn cu hóa; Cú
sc: L lt, hn hán, bão, cht trong gia đình, bo lc hay tình trng bt n dân s,
Chính sách & T chc
Chính sách
T chc
-Lut
-Chính sách
-Vn hóa

-Cp chính quyn
-T chc t
-T chc phi
chính ph
Kt qu sinh k
-Gim nghèo
-Tng thu nhp
-Ci thin c s h tng cng đng
-Ci thin các vn đ kinh t xã hi
-Tng cng phúc li
H= Vn con ngi S= Vn xã hi
N= Vn t nhiên P= Vn vt cht
F= Vn tài chính
+ Tình
hung d b
tn thng

-Cú sc
-Xu hng
-Thi v

H
S
N
Tài sn sinh k
nh
hng

Kh
nng
tip
cn
P
F
Chin lc
sinh k

4
chin tranh, dch bnh; Tính thi v: Bin đng giá c, bin đng sn xut, sc
khe, nhng c hi làm vic.
Nhng nhân t cu thành nên hoàn cnh d b tn thng quan trng vì chúng
có tác đng trc tip lên tình trng tài sn và nhng la chn ca con ngi mà vi
chúng s m ra nhng c hi đ h theo đui nhng kt qu sinh k có li.
Th hai, tài sn sinh k, đc biu hin qua hình dng ca ng giác tài sn
din t kh nng tip cn ca ngi dân vi các loi tài sn nh sau:
Vn con ngi (H = Human capital): ây có l là nhân t quan trng nht.
Vn con ngi th hin k nng, kin thc, nng lc đ lao đng cùng vi sc khe
tt giúp con ngi theo đui nhng chin lc sinh k khác nhau và đt đc mc
tiêu sinh k ca mình.  mc h gia đình thì vn con ngi là yu t v s lng và
cht lng lao đng sn có, nng lc thích ng, nng sut làm vic; yu t này thay
đi tùy theo s lng ngi trong h, k nng lao đng, kh nng lãnh đo, tình

trng sc khe…
Vn t nhiên (N = Natural capital): gm các các yu t v đt đai và sn xut;
nc và các ngun li thy sn; cây và lâm sn; đa dng sinh hc; dch v môi
trng.
Vn vt cht (P = physical capital):  cp đn tài sn do con ngi to nên
và các dng tài sn vt cht. Ngun vn vt cht bao gm c s h tng c bn và
công c sn xut hàng hóa cn thit đ h tr sinh k bao gm: giao thông-đng
xá, xe c; ni trú n an toàn và các tòa nhà; cp nc và v sinh môi trng; nng
lng; thông tin liên lc; công c và thit b sn xut (ht ging, phân bón và thuc
tr sâu); công ngh truyn thng…
Vn xã hi (S = Social capital): Là các tim lc xã hi mà con ngi vch ra
nhm theo đui các mc tiêu sinh k ca mình. Các mc tiêu này đc phát trin
thông qua các mng li và các mi liên kt vi nhau, tính đoàn hi ca các nhóm
chính thc; và mi quan h da trên s tin tng, s trao đi và nh hng ln
nhau. C ch cho tham gia vào các quyt đnh; lãnh đo….

5
Vn tài chính (F = Financial capital): Vn tài chính ch rõ các ngun lc v
tài chính mà ngi dân s dng đ đt đc mc tiêu sinh k ca h, nó có th gm:
tit kim; tín dng-n; kiu hi, lng hu; tin lng…
Mô hình lý thuyt ca DFID còn so sánh mc đ tip cn tài sn ca các nhóm
xã hi khác nhau, t đó xác đnh nhu cu ca tng nhóm đm bo s cân bng gia
các loi tài sn. Các loi tài sn còn liên kt vi nhau theo nhiu cách đ sinh ra kt
qu thu nhp thc, có hai cách tip cn thông dng nht là:
S tun t: ngi ta bt đu đi phó và vt qua nhng cú sc hay nhng áp
lc bng nhng kt hp tài sn nào? Tip cn mt hay mt vài tài sn c th nào đó
là cn và đ đ vt qua nhng cú sc? Nu nh vy, nó có th cung cp nhng ch
dn quan trng v ni mà nhng h tr sinh k s đt trng tâm, ít nht là lúc bt
đu. Ví d ngi dân dùng tin (tài sn tài chính) đ mua sm vt dng sn xut và
tiêu dùng (tài sn vt cht)

S thay th: Liu mt loi tài sn có th thay th cho mt loi khác? Ví d tng
tài sn con ngi có th bù đp thiu ht vn tài chính trong hoàn cnh c th
không? T đó m rng các la chn đ h tr.
Cng theo nghiên cu này, đt đai là mt tài sn t nhiên rt quan trng đi
vi sinh k ca ngi dân và sinh k ph thuc vào s kt hp ca nhng loi tài
sn khác nhau, nó là phn quan trng đ con ngi gim nghèo và đm bo an ninh
sinh k ca mình. Do đó, nhng chin lc sinh k khác nhau ch đc chn khi mà
nó đ cp đn nhng nguy c hay nhng c hi mà ngi dân phi đi mt trong
quá trình di chuyn đn ni  mi.
Ti Vit Nam, đt đai không ch là tài sn ca ngi dân mà còn là phng
tin sn xut – kinh doanh đ to ngun thu nhp, đc bit là đi vi ngi nông
dân. Vì vy, khi nhà nc thu hi đt s nh hng trc tip đn đi sng và sinh k
ca ngi dân.
1.2. Tng quan v phát trin khu công nghip
1.2.1. Khái nim v khu công nghip

6
- Theo iu 2, Ngh đnh 29/CP ngày 14 tháng 3 nm 2008 quy đnh v khu
công nghip, khu ch xut và khu kinh t nh sau:
Khu công nghip là khu chuyên sn xut hàng công nghip và thc hin các
dch v cho sn xut công nghip, có ranh gii đa lý xác đnh, đc thành lp theo
điu kin, trình t và th tc quy đnh ti Ngh đnh này.
Khu ch xut là khu công nghip chuyên sn xut hàng xut khu, thc hin
dch v cho sn xut hàng xut khu và hot đng xut khu, có ranh gii đa lý xác
đnh, đc thành lp theo điu kin, trình t và th tc áp dng đi vi khu công
nghip quy đnh ti Ngh đnh này.
Khu công nghip, khu ch xut đc gi chung là khu công nghip, tr trng
hp quy đnh c th.
Khu kinh t là khu vc có không gian kinh t riêng bit vi môi trng đu t
và kinh doanh đc bit thun li cho các nhà đu t, có ranh gii đa lý xác đnh,

đc thành lp theo điu kin, trình t và th tc quy đnh ti Ngh đnh này.
Khu kinh t đc t chc thành các khu chc nng gm: khu phi thu quan, khu
bo thu, khu ch xut, khu công nghip, khu gii trí, khu du lch, khu đô th, khu
dân c, khu hành chính và các khu chc nng khác phù hp vi đc đim ca tng
khu kinh t.
Khu công ngh cao là ni tp trung, liên kt hot đng nghiên cu và phát
trin, ng dng công ngh cao; m to công ngh cao, m to doanh nghip công
ngh cao; đào to nhân lc công ngh cao; sn xut và kinh doanh sn phm công
ngh cao, cung ng dch v công ngh cao. (Theo iu 31, Lut Công ngh cao
ngày 13/11/2008)
1.2.2. Ch trng ca ng và Nhà nc v phát trin các khu công
nghip, khu ch xut
KCN, KCX hình thành và phát trin gn lin vi công cuc đi mi, m ca
nn kinh t đc khi xng t i hi i biu toàn quc ng Cng sn Vit
Nam ln th VI (nm 1986).

7
u thp k 90 ca th k th 20, trong bi cnh nn kinh t và đi sng xã
hi nc ta b tác đng mnh m bi cuc khng hong kinh t th gii, s sp đ
ca Liên Xô và các nc xã hi ch ngha ông Âu, i hi VII đã kp thi và sáng
sut đ ra nhng đng li, ch trng đi mi mnh m và toàn din nn kinh t,
tin hành công nghip hóa, hin đi hóa đt nc, đc c th hoá bng Chin lc
n đnh và phát trin kinh t - xã hi 1991-2000. Hàng lot các chng trình phát
trin kinh t - xã hi đc trin khai đ thc hin Ngh quyt ca i hi VII, trong
đó có chính sách phát trin KCN, KCX vi s ra đi ca KCX Tân Thun ti Thành
ph H Chí Minh (1991) và vic ban hành Quy ch KCX (Ngh đnh 322/HBT
ca Hi đng B trng ngày 18/10/1991) và Quy ch KCN (Ngh đnh 192/CP
ca Chính ph ngày 08/12/1994).
Tip đó, trong Phng hng, nhim v k hoch phát trin kinh t - xã hi 5
nm 1996 – 2000 đã đc Ban Chp hành Trung ng ng khóa VII thông qua ti

i hi đi biu toàn quc ln th VIII (nm 1996), trong Phn th hai v phng
hng, nhim v, mc tiêu ch yu ca k hoch phát trin kinh t - xã hi 5 nm
1996-2000, Mc 2 (chng trình phát trin công nghip) xác đnh mc tiêu c th:
“Hình thành các KCN tp trung (bao gm c KCX và khu công ngh cao), to đa
bàn thun li cho vic xây dng các c s công nghip mi. Phát trin mnh công
nghip nông thôn và ven đô th  các thành ph, th xã, nâng cp, ci to các c s
công nghip hin có, đa các c s không có kh nng x lý ô nhim ra ngoài
thành ph, hn ch vic xây dng các KCN mi xen ln vi khu dân c”.
Báo cáo Chính tr i hi IX (nm 2001) v Chin lc phát trin kinh t - xã
hi 2001-2010 ca Ban Chp hành Trung ng ng khóa VIII, Phn III, Mc 2,
Tiu mc 2.1 tip tc khng đnh: “Quy hoch phân b hp lý công nghip trên c
nc. Phát trin có hiu qu các KCN, KCX, xây dng mt s khu công ngh cao,
hình thành các cm công nghip ln và các khu kinh t m”. Báo cáo chính tr ti
i hi X (nm 2006), Phn IV v đy mnh công nghip hóa, hin đi hóa gn vi
phát trin kinh t tri thc, mt ln na khng đnh ch trng “Phát trin mt s
khu kinh t m và đc khu kinh t, nâng cao hiu qu các KCN, KCX”, đng thi

8
nhn mnh ch trng tng trng kinh t đi đôi vi phát trin bn vng, trong đó
có phát trin bn vng KCN, KCX.
Báo cáo chính tr i hi ng XI (nm 2011) và Chin lc phát trin kinh t
- xã hi 2011-2020 đã đnh hng phát trin KCN, KCX bn vng và theo chiu
sâu. Trong Báo cáo chính tr, Phn III, Mc 2 xác đnh: “B trí hp lý công nghip
trên các vùng; phát huy hiu qu các khu, cm công nghip hin có và đy mnh
phát trin công nghip theo hình thc cm, nhóm sn phm, to thành các t hp
công nghip quy mô ln, hiu qu cao”. Chin lc phát trin kinh t - xã hi 2011-
2020, Phn III, Mc 2, Tiu mc c v môi trng đã đt ra mc tiêu đn nm 2020
“Các đô th loi 4 tr lên và tt c các cm, KCN, KCX có h thng x lý nc thi
tp trung”.
Các Ngh quyt ca ng ti các k i hi t nm 1986 đn nay đã hình

thành h thng các quan đim nht quán ca ng v phát trin KCN, KCX; khng
đnh vai trò ca KCN, KCX là mt trong nhng nn tng quan trng đ thc hin
mc tiêu đn nm 2020 nc ta c bn tr thành nc công nghip theo hng hin
đi nh Ngh quyt i hi X và XI đã nêu rõ. ng thi, ch trng ca ng là
c s đ Chính ph trin khai xây dng quy hoch, k hoch, c ch, chính sách
phát trin KCN, KCX trong 20 nm qua và trong giai đon ti.
1.2.3. Tình hình phát trin các khu công nghip ti Thành ph H Chí
Minh
T khi Khu ch xut Tân Thun đc thành lp nm 1991, đn 12/2011,
Thành ph H Chí Minh có 16 khu công nghip (03 khu ch xut và 13 khu công
nghip) vi din tích 3.748,49 ha; hu ht các khu này đu có t l đt cho thuê t
đt 60% - 100% trên tng din tích đt cho thuê; tng vn đu t ti các KCN, KCX
đt 7,8 t USD; kim ngch xut khu ca khi này chim t trng 12,53% kim
ngch xut khu chung ca thành ph H Chí Minh và gn 255.900 lao đng đã
đc gii quyt vic làm. Theo Hepza, quy hoch phát trin đn nm 2020, thành
ph H Chí Minh s có 24 KCX, KCN vi tng din tích khong 6.152,8 ha.

9
1.3. Thu hi đt, bi thng và tái đnh c
1.3.1. Thu hi đt
Thu hi đt là vic Nhà nc ra quyt đnh hành chính đ thu li quyn s
dng đt hoc thu li đt đã giao cho t chc, U ban nhân dân xã, phng, th trn
qun lý theo quy đnh ca Lut này. (Theo khon 5, iu 4, Lut t đai nm
2003).
Nhà nc có quyn thu hi đt đi vi các trng hp đc quy đnh ti iu
38 ca Lut t đai nm 2003, nh sau:
- Nhà nc thu hi đt đ s dng đt vào mc đích quc phòng, an ninh, li
ích quc gia, li ích công cng, phát trin kinh t;
- T chc đc Nhà nc giao đt không thu tin s dng đt, đc Nhà nc
giao đt có thu tin s dng đt mà tin s dng đt có ngun gc t ngân sách nhà

nc hoc cho thuê đt thu tin thuê đt hàng nm b gii th, phá sn, chuyn đi
ni khác, gim hoc không còn nhu cu s dng đt;
- S dng đt không đúng mc đích, s dng đt không có hiu qu;
- Ngi s dng đt c ý hy hoi đt;
- t đc giao không đúng đi tng hoc không đúng thm quyn;
- t b ln, chim trong các trng hp đt cha s dng b ln, chim; đt
không đc chuyn quyn s dng đt theo quy đnh ca Lut này mà ngi s
dng đt do thiu trách nhim đ b ln, chim;
- Cá nhân s dng đt cht mà không có ngi tha k;
- Ngi s dng đt t nguyn tr li đt;
- Ngi s dng đt c ý không thc hin ngha v đi vi Nhà nc;
- t đc Nhà nc giao, cho thuê có thi hn mà không đc gia hn khi
ht thi hn;

10
- t trng cây hàng nm không đc s dng trong thi hn mi hai tháng
lin; đt trng cây lâu nm không đc s dng trong thi hn mi tám tháng lin;
đt trng rng không đc s dng trong thi hn hai mi bn tháng lin;
- t đc Nhà nc giao, cho thuê đ thc hin d án đu t mà không đc
s dng trong thi hn mi hai tháng lin hoc tin đ s dng đt chm hn hai
mi bn tháng so vi tin đ ghi trong d án đu t, k t khi nhn bàn giao đt
trên thc đa mà không đc c quan nhà nc có thm quyn quyt đnh giao đt,
cho thuê đt đó cho phép.
C quan có thm quyn thu hi đt: U ban nhân dân tnh, thành ph trc
thuc trung ng quyt đnh thu hi đt đi vi t chc, c s tôn giáo, ngi Vit
Nam đnh c  nc ngoài, t chc, cá nhân nc ngoài. U ban nhân dân huyn,
qun, th xã, thành ph thuc tnh quyt đnh thu hi đt đi vi h gia đình, cá
nhân, cng đng dân c, ngi Vit Nam đnh c  nc ngoài thuc đi tng
đc mua nhà  gn lin vi quyn s dng đt  ti Vit Nam. Các c quan nhà
nc có thm quyn thu hi đt đc quy đnh  trên không đc u quyn cho c

quan khác thc hin vic thu hi đt. (Theo iu 44, Lut đt đai nm 2003).
1.3.2. Bi thng, h tr khi thu hi đt
Ngân hàng th gii (World Bank, Resettlement and Rehabilitation Policy) cho
rng: Ngi dân có đt b thu hi cn đc cung cp đy đ các ngun lc đu t và
đc to c hi hng li t d án. Ngi dân b thu hi đt phi đc bi thng
mi thit hi và mt mát khi phi di di, đc h tr di di và đc tr giúp trong
sut quá trình thích nghi vi ni  mi và đc h tr đ nâng cao mc sng và thu
nhp, đ có cuc sng tt hn hay ít nht là ngang bng so vi trc tái đnh c.
Theo Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB, 1995), nhng ngi b nh hng
nên đc h tr đ ci thin mc sng sau khi b thu hi đt, ít nht là phc hi
cuc sng ca h bng vi cuc sng c hoc cao hn trc khi h b thu hi đt và
di chuyn đn ni  mi.

11
Theo iu 4 ca Lut đt đai nm 2003, bi thng khi Nhà nc thu hi đt
là vic Nhà nc tr li giá tr quyn s dng đt đi vi din tích đt b thu hi cho
ngi b thu hi đt; h tr khi Nhà nc thu hi đt là vic Nhà nc giúp đ
ngi b thu hi đt thông qua đào to ngh mi, b trí vic làm mi, cp kinh phí
đ di di đn đa đim mi.
1.3.3. Tái đnh c
1.3.3.1. Tái đnh c
Theo Ngân hàng Phát trin Châu Á (ADB, 1995), tái đnh c là bin pháp
nhm n đnh, khôi phc đi sng cho nhng ngi b nh hng bi các d án ca
nhà nc, khi mà phn đt ni  c b thu hi ht hoc thu hi không ht, phn còn
li không đ điu kin đ tip tc sinh sng, phi chuyn đn ni  mi. Tái đnh c
bao gm tái đnh c t nguyn và tái đnh c bt buc. Tái đnh c t nguyn là do
nhu cu cuc sng ngi dân t nguyn di chuyn t ni này sang đnh c  ni
khác. Tái đnh c bt buc: d án phát trin dn đn nhng mt mát tái đnh c
không th tránh khi, trong đó nhng ngi b nh hng không còn la chn nào
khác ngoài vic xây dng li cuc sng, thu nhp và c s vt cht  bt c mt ni

nào khác.
Theo Võ Kim Cng (2007) trích trong Phm Minh trí (2011), tái đnh c là
di chuyn và thay đi cuc sng ca con ngi, không ch là quá trình chuyn dch
vt cht mà còn là quá trình ct b các quan h c và to lp các quan h mi. Vic
này gn ging vic bng cây trng vào ch mi. Tái đnh c thng là di di và tái
đnh c các cn h, ngha là bên cnh s ràng buc gia các thành viên trong gia
đình, còn có s ràng buc gia mi ngi trong đó vi môi trng xã hi chung
quanh. Các mi quan h chính nh vic làm, ch , ni hc hành, điu kin đi li và
s tip cn các dch v đô th, quan h láng ging Xét v hình thc, tái đnh c có
các dng nh: di dân, tái đnh c ti ch Xét v s nguyn ca ngi dân, tái
đnh c cng có nhiu mc đ nh: tái đnh c t phát, tái đnh c t giác, cng
bc tái đnh c

12
1.3.3.2. Khuyn cáo ca các t chc quc t v chính sách tái đnh c
- V các “chi phí vô hình” trong quá trình tái đnh c:
Ngân hàng Th Gii (World Bank, 2004) cho rng tái đnh c có th dn đn
nhng nguy c nghiêm trng v kinh t, xã hi và môi trng sng nh: h thng
sn xut b phá v, ngi dân phi đi mt vi nguy c đói nghèo khi nhng điu
kin sn xut và nhng ngun to thu nhp ca h mt đi, ngi dân có th b di di
đn nhng ni không có vic làm hay các tài nguyên kim sng không có nhiu, các
thit ch cng đng và mng li xã hi b phá v, các mi quan h h hàng thân
thích cng b nh hng; các yu t truyn thng, vn hoá và tình tng thân tng
ái có th b mt đi. ây chính là nhng chi phí, nhng tn tht “vô hình” mà ngi
dân tái đnh c phi gánh chu bên cnh nhng mt mát v nhà ca, đt đai.
Ngân hàng Phát trin Châu Á (ADB, 1995) còn nêu thêm nhng thit hi khác
mà ngi dân tái đnh c có th gp phi nh: C dân ti ch các khu vc tái đnh
c không thân thin hay không có nhng nét tng đng v vn hoá, nhng khó
khn v công vic làm n ni  mi có th khin cho ngi dân tái đnh c phi
khai thác ti đa đn mc kit qu các tài nguyên môi trng đ sinh tn và điu này

gây ra nhng hu qu ht sc tai hi cho môi trng.
- V cuc sng “hu tái đnh c” ca ngi dân.
Ngân hàng Th gii (World Bank, Resettlement and Rehabilitation Policy)
cng khng đnh rng: khi vic di di không th tránh khi, cn phi lên mt k
hoch tái đnh c chi tit. Tt c các hot đng tái đnh c cn đc bàn tho và
thc hin nhm đm bo s phát trin bn vng. Ngi dân tái đnh c phi đc
cung cp đy đ các ngun lc đu t và đc to c hi hng li t d án. Ngi
dân tái đnh c phi đc bi thng mi thit hi và mt mát do phi di di, đc
h tr di di và đc tr giúp trong sut quá trình thích nghi vi ni  mi, đc h
tr đ nâng cao mc sng và thu nhp, đ có cuc sng tt hn hay ít nht là ngang
bng so vi trc tái đnh c.

×