B GIÁO DO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH HUYN
S GIÀ HÓA DÂN S VÀ CÁC V
I CAO TUI - NGHIÊN CU
NG HP THÀNH PH H CHÍ MINH
LUC S KINH T
Thành ph H Chí Minh
B GIÁO DO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NG DY KINH T FULBRIGHT
NGUYN TH THANH HUYN
S GIÀ HÓA DÂN S VÀ CÁC V
I CAO TUI - NGHIÊN CU
NG HP THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114
ng dn khoa hc: GS. TS. DWIGHT H. PERKINS
LUC S KINH T
Thành ph H Chí Minh, tháng 06
i
L
i hc Kinh t thành ph H
Ging dy Kinh t Fulbright và tt c các thn tình ging dng dng
tôi trong sut thi gian tôi theo h
c bit tôi xin gi li c.
ng d tôi rt nhiu trong sut thi gian tôi
thc hin lu
Xin gi li cn bng nghin h tr tôi trong quá trình thu thp
tài liu cho bài vit này.
Và cui cùng tôi xin gi li luôn bên tôi trong
sut quá trình hc và hoàn tt lu
Thành ph H
ii
L
c hin trích dn và s liu s
dng trong luc dn ngu chính xác cao nh
u
bit ca tôi. Lut thit phn m ci hc Kinh
t thành ph H ng dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H
Tác gi lu
iii
.
,
,
.
,
. Nghiên
nghèo -
Nghiên cng hp thành ph H Chí Minh
.
,
h.
, .
,
.
, nghiên c
50
,
.
,
nghèo .
,
.
,
.
,
,
.
,
.
,
.
,
.
,
,
, nâng
,
,
.
,
.
iv
.
i
ii
iii
iv
vi
vii
viii
ix
.1
1.1 1
1.2 M 3
1.2.1 3
1.2.2 3
1.3 4
1.4 4
1.5 4
5
2.1 5
2.2 8
11
3.1 11
3.2
13
3.3 17
3.4 19
21
4.1
21
4.1.1
21
4.1.2
22
v
4.2 26
4.2.1 26
4.2.2 29
4.2.3
30
4.2.4
31
4.2.5
31
34
5.1
34
5.2
37
5.3
40
42
46
vi
BMI
GBP Tng sn phc
ILO T chng Quc t
Tp.HCM
UN
UNDP
UNFPA Qu Dân s Liên Hip Quc
USD
VHLSS Kho sát mc sng h t Nam
VND
vii
Hình 1-1: Th dân s t mt s c 1
Hình 3-1: T s ph thuc dân s Vit Nam, 1990 2050 12
Hình 3-2: T s i tui vi tui ph thuc, Vic
tính và d báo 1950 - 2050. 12
3-3:
, 2007-2008,
% 18
3-4:
m, 1995-2008 19
4-1:
25
4-2:
26
viii
1:
ng bo tr i già và tàn tt Thnh Lc,
12
Minh 16
2: Hai
,
27
3:
27
4:
28
5:
31
6:
32
ix
Ph lc 1: Dân s chia theo nhóm tu 46
Ph lc 2: T sut sinh Vit Nam, 1999 tính: con/ph n 47
Ph lc 3: T l ng phúc li xã h,
% 47
Ph lc 4: Sp xp cuc sng ci cao tui Vit Nam, 1992/93 2008 (%) 48
Ph lc 5: L hc vn 2005 - 2009 (%) 48
Ph lc 6: Lng Vi chuyên môn k thun
2005-2009 (%) 49
Ph lc 7: T l tham gia lng theo nhóm tui và gi
2009 (%) 50
Ph lc 8:
51
Ph lc 9: 57
Ph lc 10:
58
Ph lc 11: 59
Ph lc 12: 60
Ph lc 13:
60
1
1.1
Dân s Vi ,
60
1
. Theo Tu tra dân s và nhà 1999,
6.14
trii cao tui chim 8.04% tng dân s c c.
10
2009 s
t 7.45 trii chim 8.68% tng dân s c c
2
. 1
ng 9.4% dân s c c
3
. Theo D báo dân s
ca Tng cc thng 2010
chng 10% tng dân s vào
4
.
n t
cu dân s ngu so v
.
1-1,
115
, 26 , trong
a Qu Dân s Liên Hip Quc (The United
Nation Population Fund UNFPA).
Tuy nhiên, s già hóa ca dân s t lot các thách thc v kinh t i,
, , , ,
5
t cn nhng ching
nhm bo ngun lc khi chuyn dân s già. Bi vì, nu không
chun b ngay t bây gi dân s già không khe mnh và không có thu nhm bo cuc
sng s mang li gánh nng cho xã hi.
1
Theo 2
39/2009/QH12 23 ,
60
.
2
Xem thêm 1
3
(2011),
:
,
,
,
27/12/2011 />
4
Trang 6, UNFPA (2011),
5
(2002) ch trong Bevan C. Grant (2006)
2
Hình 1-1: Th dân s t mt s c
Ngun: UNFPA (2011), Già hóa dân s i cao tui Vit Nam: Thc trng, d báo và mt s khuyn
ngh chính sách, trang 19
Tuy nhiên vic chun b ngun li phó vi tình hình dân s
gp nhiu thách thc.
,
,
. Trong khi
, h thng tr c
. 2005
73%
ng nông thôn, là nông dân và làm nông nghi có
khong 17%
ng ch c mt s ng
tr cp xã hi dành cho nhng có công vy còn trên 70%
ng bng ca mình, hay bng ngun h tr c
,
ngày càng
. 10 ,
1999-2009 t l sinh sn gim t 2.33 xung còn
2.03
6
con trung bình ca l
m
6
Xem
2
3
rõ rt, góp phn làm gim s h tr t
7
.
, t l
s
y cn phi có chính sách can thip trong vi
i sng và sc kh
. Dân s t yu s xy ra,
. Do
già hóa dân s và các v c
i cao tui
- Nghiên cng hp thành ph H Chí Minht sc cn thi
n hin nay.
i cao tui ,
, i
th và chng cuc sng.
1.2
1.2.1
M tài mun thc hic tr
.
,
(Tp.HCM).
,
, t
ra nhng chính sách phù h
.
1.2.2
, :
,
?
,
,
?
7
Wolf (2001) (2009)
4
1.3
(t 60 tui tr lên)
a bàn thành ph H Chí Minh.
1.4
Nam.
,
.
,
.
,
.
,
phân
,
Tp.HCM.
1.5
.
t các
nghiên cc.
n mô t
pháp thu thp s liu,
.HCM.
ng kt
lun, kin ngh .
5
, .
,
.
.
.
, ,
.
.
2.1
K . Trong
.
(United Nations Development Programme UNDP) (2012),
.
. Theo Phm Th Th
Khánh H (2009),
p 7-8 ln
so vi tr em. n ch kh p c
.
,
, Mohammad Arab and Ali Montazeri (2008), chi phí y t và giá
Iran làm suy gim kh i cao tui khi chi tr
y t, c bii vi nhi không có bo him y t.
6
.
,
.
(1987) (1995)
8
,
(1988)
(1989)
9
.
,
.
Stallard (1994) (1997)
10
.
.
,
,
,
11
,
, ,
, ,
,
.
T chc Y t th gii (1977)
12
phát hin rng nhng tàn ph ng gp tui già là mt
th lc và thính lc. Nguyên nhân chính gây mù và gim th lc
c
thu tinh th (gng hm vàng và bnh
võng mng; n gim thính lc cn tr cho giao tip. Tình trng này có
th gây bi ri, t ti, ngi tip xúc và cách ly xã hi, theo Paul (1974) (1999)
13
.
, Châu Âu, , Trung
14
,
,
,
.
8
T(2000)
9
T(2000)
10
T(2000)
11
Minh Nguyen MD., MPH (2007),
Vietnamese, National Institute of Nutrition of Vietnam
12
T(2009)
13
T(2009)
14
T
(2005)
7
Zhang,
(1995) (1991)
15
,
.
(2005), ,
,
,
, ,
.
,
(2006) , ,
, ,
.
,
.
.
,
.
,
. Tuy nhiên,
.
,
. T l
ng vi con cái vi v th i sng ph
thuc mi la tung gi.
nguyên nhân có th ng c.
i ít tin hoc không
gi ti
. Theo
Wolf (2001)
16
, s con trung bình ca l
m rõ rt, góp
phn làm gim s h tr t . , Wade Donald và Giang Thành
Long (2009), t l ln tic gi cho các h có ch h t 50 tui tr lên, nhng h có
ch h 70 tui tr lên nhc nhiu tin gi nht t nha h.
(United Nation UN) (2010),
,
.
15
T(2005)
16
T(2009)
8
.
Trn Th Mai
Oanh (2010),
mong mu v mt vt cht và tinh
thn trong lúc khe mnh và khi i cho rng ch c
t ch ng, thu
m ch n tinh thn ca h. , s suy gim lòng
hiu th phng cha m già ngày càng ph bin. Nhi
n bn thân mình nhi, b cun vào li sng xa
hoa, giàu sang chn thành th mà quên cha me quê nhà, hay nghiêm tri x
t bc vi cha m. Theo (2007),
khng hong v
tâm lý do b i x t bc, cuc sng b qun bách c v vt cht và tinh thn. V
(2009),
. Theo nghiên
(2009),
.
,
. Theo Pfau, Wade Donald và Giang Thành Long (2009),
thành nhi ph thuc vào h hàng và ch mt s rt ít
i già nhc tin phúc li công cng (tr cp công).
(2007), 66.7%
c khon tr cp nào theo s liu
2004 (Viet Nam Household Living Standard
Survey VHLSS 2004)
17
.
.
2.2
,
.
,
17
3
9
.
,
.
,
.
. Brazil cho thy, các h ng
i th ng
18
ác su các h gia
Brazil tr i nghèo gi
19
.
, phát trin kinh t s phát trin ca th
i hàng hoá khu vc khan him tin mc bit tc Châu Phi
,
(2007).
,
.
. , Nepal, , và Bangladesh
cho thy
i
i x t
20
. Hay
,
lp mt h thng tr tin tr cp sinh hot cho nhi trên
70 tu
giúp h p h có th làm ging gia
các th h
21
.
,
iu tra
Nam Phi cho thy, nu b qua các nhân t v tui tác, gii tính, nhi
u kin sc kho tu h không
chia s kho
22
. Ngoài ra, không ch
i
ng
li ích y t mà thàn ng khi kho
c s d trang tri chi phí y t chung cho c h
ngun quan tr các h i thi c chng các b
18
(2003) (2007)
19
Gorman (2005) (2007)
20
Hai, (2004) (2007)
21
UNFPA (2011), People and Possibilities in a world of 7 billion
22
Barrientos và Lloyd-Sherlock (2003) (2007)
10
ng tng tr li mt cách tích cn tình trng sc kho ca
h.
, .
.
,
.
.
11
.
T
:
, ,
.
3.1
Trong nh thu hp trung bình
t
23
n
th h m. S
n ra khá rng khu vc thành th, và
mt s khu vc nông thôn kinh t phát tri
kinh t c ci thin.
ng sinh s
v
.
ng sinh s
, tuy nhiên,
.
15
65
lên
24
.
,
.
.
23
Trang 36, Q(2010), 2010
24
,
:
,
,
13/03/2012 :
/>AE%20LI%E1%BB%86U%20%3E%20Kh%C3%A1i%20ni%E1%BB%87m,%20%C4%91%E1%BB%8Bn
h%20ngh%C4%A9a,%20c%C3%A1ch%20t%C3%ADnh
12
. Theo UNFPA (2009 2010), t s i ph thuc cao tu
Vi
(Hình 3-1) s i tui vi tui
ph thu
(Hình 3-2).
Hình 3-1: T s ph thuc dân s Vit Nam, 1990 2050
:
trang 2 UNFPA (2010), Già hóa dân s và các v chính sách ca h th Vit
Nam
Hình 3-2: T s i tui vi tui ph thuc, Vit Nam,
c tính và d báo 1950 - 2050.
Ngun:
trang 52 UNFPA (2009), Dân s và phát trin ti Ving ti mt chic mi
2011-2020.
13
.
,
.
,
.
tìm kim vic
i hc tn b li cha m
ng vi nhau,
ng vi tr em (còn gi là th h
khuyt) ngày càng ph bin
25
.
.
,
.
i ít tin hoc không gi ti
t kim ti nuôi bn thân,
.
(2007), nhiu cuu tra cho thy có ti 70%
tui t n 69 còn ph kim sng, 38% s tu
vai trò chính trong kinh t
. Theo
(2009),
. Tuy nhiên,
,
, theo UN (2010).
3.2
.
,
25
Xem
4
14
(
) . ,
.
,
.
hc v
ng thp.
(International Labour Operation ILO) (2010), 17%
t ch t nghip tiu h
t nghip
trung h gim t 32.57% xung còn 28.50%
2005-2009
26
,
74%
27
. Chính lao
hc vn và chuyên môn th c h phi làm nhng công
vin, vi mc thu nh.
Thu
c h tr c
p, ngun tit kia chính h p.
ng lai (
) .
,
. Tuy
ng thiu niên ri b h thng
giáo d
.
(2010), t l tham gia
tui 1519
28
.
.
,
26
5
27
6
28
7