Tải bản đầy đủ (.pdf) (71 trang)

Luận văn thạc sĩ Sự già hóa dân số và các vấn đề chăm sóc người cao tuổi ở đô thị - nghiên cứu trường hợp thành phố Hồ Chí Minh

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.44 MB, 71 trang )


B GIÁO DO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




NGUYN TH THANH HUYN
S GIÀ HÓA DÂN S VÀ CÁC V 
I CAO TUI   - NGHIÊN CU
NG HP THÀNH PH H CHÍ MINH




LUC S KINH T




Thành ph H Chí Minh  

B GIÁO DO
I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NG DY KINH T FULBRIGHT


NGUYN TH THANH HUYN
S GIÀ HÓA DÂN S VÀ CÁC V 
I CAO TUI   - NGHIÊN CU
NG HP THÀNH PH H CHÍ MINH



Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114
ng dn khoa hc: GS. TS. DWIGHT H. PERKINS



LUC S KINH T


Thành ph H Chí Minh, tháng 06 


i
L
i hc Kinh t thành ph H 
Ging dy Kinh t Fulbright và tt c các thn tình ging dng dng
 tôi trong sut thi gian tôi theo h
c bit tôi xin gi li c. 


ng d tôi rt nhiu trong sut thi gian tôi
thc hin lu
Xin gi li cn bng nghin h tr tôi trong quá trình thu thp
tài liu cho bài vit này.
Và cui cùng tôi xin gi li luôn bên tôi trong
sut quá trình hc và hoàn tt lu
Thành ph H 








ii
L
c hin trích dn và s liu s
dng trong luc dn ngu chính xác cao nh

 u
bit ca tôi. Lut thit phn m ci hc Kinh
t thành ph H ng dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H 
Tác gi lu









iii












  .
 , 






 , 
















. 

, 





























 . Nghiên






















 nghèo   -
Nghiên cng hp thành ph H Chí Minh















. 



























 , 


















h.









 , . 

, 
































. 

, nghiên c
50 







 , 










 . 






,  




 nghèo  . 

 , 


































 












 . 

, 
 . 

, 










 , 

. 

, 










 .


, 



























 . 



, 














.













 

, 
, 








 , nâng 























 , 



, 



















 . 

















 ,







.


iv

.

 i
 ii
  iii
  iv
 vi
 vii
 viii
 ix
  .1
1.1  1
1.2 M 3
1.2.1  3
1.2.2  3
1.3  4
1.4  4
1.5  4
   5
2.1  5
2.2  8
 








































 11
3.1  11
3.2 







 13
3.3  17
3.4  19
 















21

4.1 



 21
4.1.1 











 21
4.1.2 





 22


v
4.2  26
4.2.1  26

4.2.2  29
4.2.3 









 30
4.2.4 











 31
4.2.5 






31
 





 34
5.1 

 34
5.2 





 37
5.3 







 40
 42
  46




vi











BMI 
GBP Tng sn phc
ILO T chng Quc t
Tp.HCM 
UN 


UNDP 





 



UNFPA Qu Dân s Liên Hip Quc
USD 


VHLSS Kho sát mc sng h t Nam
VND 






vii









Hình 1-1: Th dân s  t  mt s c 1
Hình 3-1: T s ph thuc dân s Vit Nam, 1990  2050 12
Hình 3-2: T s i   tui vi  tui ph thuc, Vic
tính và d báo 1950 - 2050. 12
3-3: 












, 2007-2008, 


% 18
3-4: 



m, 1995-2008 19
4-1: 














 25
4-2:  




 26




viii









1: 










 







 








ng bo tr i già và tàn tt Thnh Lc, 

12 
Minh 16


2: Hai 










 , 














 





 27



3: 







 27


4: 









28


5: 
















 31


6: 







 32


ix










Ph lc 1: Dân s chia theo nhóm tu 46
Ph lc 2: T sut sinh  Vit Nam, 1999   tính: con/ph n 47
Ph lc 3: T l ng phúc li xã h, 

% 47
Ph lc 4: Sp xp cuc sng ci cao tui  Vit Nam, 1992/93  2008 (%) 48
Ph lc 5: L hc vn 2005 - 2009 (%) 48
Ph lc 6: Lng Vi chuyên môn k thun
2005-2009 (%) 49
Ph lc 7: T l tham gia lng theo nhóm tui và gi
2009 (%) 50
Ph lc 8: 





 51
Ph lc 9:  57
Ph lc 10: 














 58
Ph lc 11:  59
Ph lc 12:  60
Ph lc 13: 











 60


1

 
1.1 
Dân s Vi , 














 60 









1
. Theo Tu tra dân s và nhà  1999, 

6.14
trii cao tui chim 8.04% tng dân s c c. 

10 

2009 s 



t 7.45 trii chim 8.68% tng dân s c c
2
. 1








 ng 9.4% dân s c c
3
. Theo D báo dân s
ca Tng cc thng 2010 



  chng 10% tng dân s vào

4
.









 n t 
cu dân s  ngu so v

. 

 1-1, 
115 











,  26 , trong




a Qu Dân s Liên Hip Quc (The United
Nation Population Fund  UNFPA).
Tuy nhiên, s già hóa ca dân s t lot các thách thc v kinh t i,

 , , ,  ,
















5
t cn nhng ching
nhm bo ngun lc khi chuyn dân s già. Bi vì, nu không
chun b ngay t bây gi dân s già không khe mnh và không có thu nhm bo cuc
sng s mang li gánh nng cho xã hi.


1
Theo 2 






 39/2009/QH12 23 , 












60 



.
2
Xem thêm 1
3











 (2011), 

:   



, 








, 


























 , 




27/12/2011  />
4
Trang 6, UNFPA (2011), 

5


(2002) ch trong Bevan C. Grant (2006)

2

Hình 1-1: Th dân s  t  mt s c


Ngun: UNFPA (2011), Già hóa dân s i cao tui  Vit Nam: Thc trng, d báo và mt s khuyn
ngh chính sách, trang 19
Tuy nhiên vic chun b ngun li phó vi tình hình dân s 
gp nhiu thách thc. 



, 











 , 































 . Trong khi


, h thng tr c








 .  2005 
73% 



 ng  nông thôn, là nông dân và làm nông nghi có
khong 17% 



ng ch  c mt s ng
tr cp xã hi dành cho nhng có công vy còn trên 70% 




ng bng ca mình, hay bng ngun h tr c
, 





  

 ngày càng



 .  10 , 

 1999-2009 t l sinh sn gim t 2.33 xung còn
2.03
6






  con trung bình ca l



 m


6
Xem 



2
3

rõ rt, góp phn làm gim s h tr t 
7
. 




, t l 




s
































 y cn phi có chính sách can thip trong vi
i sng và sc kh



 . Dân s t yu s xy ra, 





















. Do
 già hóa dân s và các v c



i cao tui  
- Nghiên cng hp thành ph H Chí Minht sc cn thi
n hin nay. 

























 i cao tui  , 








  ,  i
th và chng cuc sng.
1.2 
1.2.1 
M tài mun thc hic tr













  

 



. 
















, 

























 (Tp.HCM). 





 , 
  , t 
ra nhng chính sách phù h














.
1.2.2 












, :



, 



   






















?



, 


  , 



















?


7
Wolf (2001) (2009)
4


1.3 
 (t 60 tui tr lên) 
a bàn thành ph H Chí Minh.
1.4 
 
Nam. 



 , 
 . 







 ,










  . 




 ,


































 









. 



, 



phân
 , 


























Tp.HCM.
1.5 


 . 




 t các
nghiên cc. 





























 n mô t 
pháp thu thp s liu, 





































 .HCM. 





 ng kt
lun, kin ngh .
5

  




,  .

























 ,


 















 . 








 



 . 


















 . 



,  , 
 




. 









 .
2.1 


K . Trong























 . 









(United Nations Development Programme  UNDP) (2012), 


































.





















 . Theo Phm Th Th

Khánh H (2009), 











 p 7-8 ln
so vi tr em.  n ch kh p c














 . 












 , 




 , Mohammad Arab and Ali Montazeri (2008), chi phí y t và giá
 Iran làm suy gim kh i cao tui khi chi tr 
y t, c bii vi nhi không có bo him y t.


6













 . 

, 

























 . 




 (1987) (1995)
8





















 , 




 (1988) 
(1989)
9








 . 

, 































 . 






Stallard (1994)  (1997)
10










.



. 































 , 





, 



, 

 

11
, 

 ,  , 




 ,  ,






, 





.
T chc Y t th gii (1977)
12
phát hin rng nhng tàn ph ng gp  tui già là mt
th lc và thính lc. Nguyên nhân chính gây mù và gim th lc  



 c
thu tinh th (gng hm vàng và bnh
võng mng; n gim thính lc cn tr cho giao tip. Tình trng này có
th gây bi ri, t ti, ngi tip xúc và cách ly xã hi, theo Paul (1974) (1999)
13
.

















 , Châu Âu, , Trung

14
, 







, 










 , 
















 . 


8
T(2000)
9
T(2000)
10
T(2000)

11
Minh Nguyen MD., MPH (2007),          
Vietnamese, National Institute of Nutrition of Vietnam
12
T(2009)
13
T(2009)
14
T 









(2005)
7

Zhang, 

 (1995)  (1991)
15
, 
 . 













 (2005),  , 

, 
, 



, , 





 . 



, 





(2006)  , ,




, , 










.
, 

















 . 



 












. 



















, 











.











































 , 
















 . Tuy nhiên, 



















.


, 



























 . T l 



 ng vi con cái vi v th i sng ph
thuc  mi la tung gi. 


nguyên nhân có th ng c. 

 i ít tin hoc không
gi ti




























 . Theo
Wolf (2001)
16
, s con trung bình ca l



m rõ rt, góp
phn làm gim s h tr t  .  , Wade Donald và Giang Thành
Long (2009), t l ln tic gi cho các h có ch h t 50 tui tr lên, nhng h có

ch h 70 tui tr lên nhc nhiu tin gi nht t nha h.
 (United Nation  UN) (2010), 



























, 








.


15
T(2005)
16
T(2009)
8


















 



 














. 



 Trn Th Mai
Oanh (2010), 




 mong mu v mt vt cht và tinh
thn trong lúc khe mnh và khi i cho rng ch c




  

t ch ng, thu




 m ch n tinh thn ca h. , s suy gim lòng
hiu th phng cha m già ngày càng ph bin. Nhi


n bn thân mình nhi, b cun vào li sng xa
hoa, giàu sang chn thành th mà quên cha me  quê nhà, hay nghiêm tri x
t bc vi cha m. Theo (2007), 







 khng hong v
tâm lý do b i x t bc, cuc sng b qun bách c v vt cht và tinh thn. V













 (2009), 

































 . Theo nghiên

















 (2009), 
















 



  




































.



, 














 . Theo Pfau, Wade Donald và Giang Thành Long (2009),
 thành nhi ph thuc vào h hàng và ch mt s rt ít
i già nhc tin phúc li công cng (tr cp công). 






(2007),  66.7% 



 c khon tr cp nào theo s liu



2004 (Viet Nam Household Living Standard
Survey  VHLSS 2004)
17
. 

































.
2.2 










 , 























 . 





 , 

















17




3
9
























 




.


, 
















 . 


















 , 

















  .




























 .  Brazil cho thy, các h ng
i th ng
18
ác su các h gia
 Brazil tr i nghèo gi
19




 . 




,   phát trin kinh t     s phát trin ca th
i hàng hoá  khu vc khan him tin mc bit tc Châu Phi
, 

(2007).


, 




















 . 















. ,  Nepal, , và Bangladesh
cho thy 

i 



i x t 
20
. Hay
, 





lp mt h thng tr tin tr cp sinh hot cho nhi trên
70 tu

giúp h p h có th làm ging gia
các th h
21
.


, 
















 iu tra 
Nam Phi cho thy, nu b qua các nhân t v tui tác, gii tính, nhi 




 u kin sc kho tu h không
chia s kho
22
. Ngoài ra, không ch 

i 

ng
li ích y t mà thàn ng khi kho
c s d trang tri chi phí y t chung cho c h 
ngun quan tr các h  i thi c chng các b



18
 (2003) (2007)
19
Gorman (2005) (2007)
20
Hai, (2004) (2007)
21
UNFPA (2011), People and Possibilities in a world of 7 billion
22
Barrientos và Lloyd-Sherlock (2003) (2007)

10

ng tng tr li mt cách tích cn tình trng sc kho ca
h.















 ,  .



 . 
 , 








 . 












































.
11


 


























 















































 .
T











: 











,  , 












.
3.1 
Trong nh      thu hp trung bình
t 
23
 n
th h m. S 

 n ra khá rng  khu vc thành th, và

mt s khu vc nông thôn kinh t phát tri 
kinh t c ci thin. 







 ng sinh s


v 



 

















.
ng sinh s































 




 , tuy nhiên, 





















. 













 15 











 65 





lên
24
. 





 ,  


.






















 . 





23
Trang 36, Q(2010), 2010
24




, 

: 












 , 














, 



13/03/2012 :
/>AE%20LI%E1%BB%86U%20%3E%20Kh%C3%A1i%20ni%E1%BB%87m,%20%C4%91%E1%BB%8Bn
h%20ngh%C4%A9a,%20c%C3%A1ch%20t%C3%ADnh
12





















 . Theo UNFPA (2009 2010), t s i ph thuc cao tu


Vi



(Hình 3-1)  s i   tui vi  tui
ph thu





(Hình 3-2).

Hình 3-1: T s ph thuc dân s Vit Nam, 1990  2050

: 

 trang 2 UNFPA (2010), Già hóa dân s và các v chính sách ca h th Vit
Nam
Hình 3-2: T s i   tui vi  tui ph thuc, Vit Nam,
c tính và d báo 1950 - 2050.

Ngun: 

trang 52 UNFPA (2009), Dân s và phát trin ti Ving ti mt chic mi
2011-2020.
13































 . 

 , 








 








.

 , 

















 . 








   tìm kim vic
i hc tn b li cha m 












 ng vi nhau, 



 ng vi tr em (còn gi là th h
khuyt) ngày càng ph bin
25
. 





















.

























 , 
  . 


i ít tin hoc không gi ti












t kim ti nuôi bn thân, 






  .




(2007), nhiu cuu tra cho thy có ti 70% 




 tui t n 69 còn ph kim sng, 38% s  tu
vai trò chính trong kinh t 






























 . Theo 












(2009), 



























 . Tuy nhiên, 

















 , 
















 




, theo UN (2010).
3.2 





























 .














 









 , 







25
Xem 



4
14
























 (






) . , 























































.













, 

 

 








































. 










 hc v







ng thp. 






 (International Labour Operation  ILO) (2010),  17% 







 t ch t nghip tiu h





 t nghip
trung h  gim t 32.57% xung còn 28.50% 

 2005-2009
26
, 










 

74%
27
. Chính lao

 hc vn và chuyên môn th c h phi làm nhng công
vin, vi mc thu nh.
Thu 











 c h tr c




p, ngun tit kia chính h p. 



















 ng lai (










 )  . 























 , 
















  . Tuy













  ng thiu niên ri b h thng
giáo d







 . 

(2010), t l tham gia







  tui 1519 





  

28
. 








 . 



, 


26





5
27




6
28


7

×