Luận văn thạc sĩ Chính sách nâng cao năng lực cạnh tranh cụm ngành trái cây có múi tỉnh Vĩnh Long

B GIÁO DC VÀ  ÀO TO
TR NG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




NGUYN TH KIM CHI





CHÍNH SÁCH NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CM NGÀNH TRÁI CÂY CÓ MÚI TNH VNH LONG





LUN VN THC S KINH T









TP. H CHÍ MINH – NM 2012

B GIÁO DC VÀ  ÀO TO
TR NG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

CHNG TRÌNH GING DY KINH T FULBRIGHT


NGUYN TH KIM CHI





CHÍNH SÁCH NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CM NGÀNH TRÁI CÂY CÓ MÚI TNH VNH LONG

Chuyên ngành: Chính sách công
Mã s: 603114


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
TS. JONATHAN PINCUS
THY PHAN CHÁNH DNG




TP. H CHÍ MINH – NM 2012

i
LI CM N

Li u tiên tôi xin chân thành cm n các thy cô giáo, các cán b Chng trình Ging
dy Kinh t Fulbright ã nhit tình giúp  và truyn t cho tôi nhng kin thc quý báu
nht trong thi gian tôi theo hc  Chng trình.
Xin chân thành cm n thy Jonathan Pincus ã cung cp nhng kin thc b ích và
hng dn cho tôi phng pháp tìm kim thông tin hiu qu phc v cho vic thc hin
lun vn.
Xin bày t lòng bit n sâu sc n thy Phan Chánh Dng, ngi ã tn tình hng dn
tôi trong sut quá trình làm lun vn.
Xin trân trng cm n thy V Thành T Anh ã gi m ý tng  tôi thc hin  tài
này.
Xin chân thành cm n các cô chú, các anh ch  các n v có liên quan ã nhit tình h
tr tôi trong quá trình tìm hiu và thu thp thông tin v  tài.
Cui cùng, xin cm n bn bè và !ng nghip ã ng viên, giúp  tôi trong sut quá
trình hc tp và thc hin lun vn.
Thành ph H! Chí Minh, tháng 6 nm 2012
Tác gi




Nguyn Th Kim Chi
ii

LI CAM OAN

Tôi xin cam oan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các on trích dn và s liu s
dng trong lun vn u c dn ngun và có  chính xác cao nht trong phm vi hi u

bi!t c∀a tôi.
Lun vn này không nht thi!t phn ánh quan i m c∀a Tr#ng i h∃c Kinh t! H Chí
Minh hay Ch%ng trình Ging dy Kinh t! Fulbright.
Thành ph H! Chí Minh, ngày 30 tháng 6 nm 2012
Tác gi




Nguyn Th Kim Chi

iii
TÓM TT NGHIÊN CU

V&nh Long là t∋nh có din tích nh( nht ng b)ng Sông Cu Long, n)m gi∗a sông Tin và
sông Hu – mt v+ trí lý t,ng cho vic phát tri n các v#n cây n qu. Trong ó cam sành
Tam Bình và b,i Nm Roi Bình Minh là hai −c sn t.ng to c tên tu/i , th+ tr#ng
trong n0c. Nh∗ng nm g1n ây b,i Nm Roi Bình Minh c2ng ã v%n !n th+ tr#ng
n0c ngoài. Tuy nhiên cho !n nay th+ tr#ng c∀a hai sn ph3m này không nh∗ng không
c m, rng mà còn có kh nng b+ thu h4p do kh nng cnh tranh c∀a hai sn ph3m này
ngày càng y!u trong mt th+ tr#ng ngày càng phong phú, a dng v0i s xut hin c∀a
nhiu sn ph3m m0i.
Quy hoch phát tri n nông nghip t∋nh V&nh Long !n nm 2020 xác +nh a V&nh Long
phát tri n theo h0ng nông nghip g5n v0i công nghip ch! bi!n và theo ó, din tích trng
hai loi cây có múi này không ng.ng c m, rng.  thc hin mc tiêu tìm li th+
tr#ng cho hai sn ph3m −c sn c∀a t∋nh c2ng nh g5n công nghip ch! bi!n v0i sn xut
nông nghip nh quy hoch c∀a t∋nh ã  ra, vic xây dng cm ngành trái cây có múi
hoàn toàn c1n thi!t  tn dng các t%ng tác trong cm ngành nh)m giúp nâng cao kh
nng cnh tranh c∀a sn ph3m.
H0ng !n vic xây dng cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long, tác gi ã s dng

mô hình các y!u t tác ng !n nng lc cnh tranh c∀a Michael E. Porter c iu
ch∋nh b,i V2 Thành T Anh  phân tích nng lc cnh tranh hin ti. K!t qu phân tích
cho thy cm ngành cha phát tri n ng b và 1y ∀, còn y!u , nhiu khâu và thi!u
nhiu ch∀ th , −c bit , nhóm ngành h6 tr và liên quan. Trong s các y!u t tác ng !n
nng lc cnh tranh c∀a cm ngành, hot ng và chi!n lc c∀a doanh nghip y!u nht78
quy mô +a ph%ng, môi tr#ng kinh doanh và h t1ng k9 thut và trình  phát tri n c∀a
cm ngành ch∋ , m:c trung bình. T. góc  nhà n0c, tác gi nhn +nh chính quyn +a
ph%ng có th tác ng trc ti!p !n môi tr#ng kinh doanh và h t1ng k9 thut  t. ó
to ra nh∗ng nh h,ng giúp ci thin các y!u t khác. Tác gi c2ng nhn +nh th%ng hiu
s;n có, i ng2 nông dân nhiu kinh nghim và tích cc trong hot ng trng tr∃t c2ng
nh mi liên k!t ch−t ch< gi∗a +a ph%ng v0i các vin, tr#ng trong khu vc là nh∗ng
i m mnh c∀a cm ngành78tp quán sn xut, trình  lao ng và s thi!u liên k!t gi∗a
các t∋nh cùng trng cây có múi trong khu vc là i m y!u. Ch∋ khi các ch∀ th trong cm
ngành có th phát huy i m mnh, kh5c phc i m y!u  khai thác nh∗ng thun li v t
iv
nhiên và nhu c1u c∀a th+ tr#ng, gii quy!t vn  thi!u vn và thi!u nguyên liu cho dây
chuyn sn xut hàng hóa v0i quy mô l0n thì cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long
m0i có th phát tri n mnh và bn v∗ng.
T. k!t qu phân tích này, tác gi ã  ra mt l trình gm hai giai on phát tri n cho cm
ngành trái cây có múi c∀a t∋nh V&nh Long. Giai on 1u v0i mc tiêu tp trung khai thác
th+ tr#ng trong n0c trên c% s, tn dng nh∗ng chính sách h6 tr c∀a chính quyn +a
ph%ng  xây dng mt cm ngành t%ng i 1y ∀ và mt vùng nguyên liu rng l0n
phc v cho hot ng sn xut hàng hóa quy mô l0n. Giai on th: hai cm ngành s<
h0ng !n mc tiêu xut kh3u da trên s khác bit c∀a sn ph3m.
Cùng v0i l trình này, sáu nhóm gii pháp c2ng ã c tác gi  ra: Th nht, tp trung
ào to và nghiên c:u  nâng cao cht lng i ng2 lao ng, nâng cao tri th:c cho cm
ngành; th hai, 1u t c% s, h t1ng hoàn thin và hin i, to iu kin thun li cho các
ch∀ th hot ng; th ba, nâng cao hiu qu hot ng c∀a chính quyn +a ph%ng  h6
tr cho các tác nhân trong cm ngành; th t, h6 tr v tín dng, c% s, vt cht, ph%ng
tin sn xut cho các ch∀ th y!u th! trong cm ngành trong giai on 1u khi cha xut

kh3u; th nm, h6 tr thông tin và th+ tr#ng cho các doanh nghip thông qua các kênh
quan h chính th:c và ngoi giao c∀a chính quyn +a ph%ng và th sáu, liên k!t v0i các
vùng lân cn  hình thành vùng nguyên liu có quy mô ∀ l0n, áp :ng c nhu c1u sn
xut công nghip.
Bên cnh sáu nhóm gii pháp t. phía chính quyn +a ph%ng, các ch∀ th khác trong cm
ngành c2ng c1n nhn +nh li vai trò, v+ trí c∀a mình và −t ra các chi!n lc hot ng
hiu qu, phi hp ng b v0i các tác nhân khác trong cm ngành, có nh vy các chính
sách khi c thc thi m0i em li hiu qu ti u.
v
MC LC

LI C=M >N i

LI CAM OAN ii

TÓM T?T NGHIÊN C≅U iii

MC LC v

DANH MC HÌNH vi

DANH MC PH LC vii

CH>NG 1 – GII THIΑU 1

1.1.

Bi cnh 1

1.2.


Mc tiêu nghiên c:u, câu h(i nghiên c:u 3

1.3.

Khung phân tích 4

1.4.

Ph%ng pháp nghiên c:u 4

1.5.

Phm vi  tài 5

1.6.

K!t cu lun vn 5

CH>NG 2 – PHÂN TÍCH NNG LΒC CNH TRANH CΧA CM NGÀNH TRÁI
CÂY CÓ MÚI T∆NH VNH LONG 6

2.1.

Các y!u t li th! s;n có c∀a +a ph%ng 7

2.2.

Nng lc cnh tranh , cp  +a ph%ng 10


2.3.

Nng lc cnh tranh , cp  doanh nghip 14

2.4.

Nhn din các nhân t ch∀ cht tác ng !n nng lc cnh tranh c∀a cm ngành
trái cây có múi t∋nh V&nh Long 29

CH>NG 3 – KHUYN NGHΕ CHÍNH SÁCH 31

3.1.

 xut l trình phát tri n cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long 31

3.2.

Ki!n ngh+ chính sách 32

CH>NG 4 – KT LUN 36

TÀI LIΑU THAM KH=O 38

PH LC 40


vi
DANH MC HÌNH

Hình 1.1 – Din tích, nng sut cam và b,i c∀a t∋nh V&nh Long giai on 2005-2010, quy

hoch !n nm 2020 1

Hình 1.2 – Sn lng b,i xut kh3u c∀a Hp tác xã B,i Nm Roi M9 Hòa 2

Hình 2.1 – Các y!u t cu thành nng lc cnh tranh c∀a cm ngành trái cây có múi t∋nh
V&nh Long 6

Hình 2.2 – Bn  giao thông t∋nh V&nh Long 9

Hình 2.3 – C% cu kinh t! c∀a t∋nh nm 2011 13

Hình 2.4 – Môi tr#ng kinh doanh c∀a cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long theo mô
hình kim c%ng c∀a Vit Nam 14

Hình 2.5 – K!t qu 9 ch∋ s thành ph1n PCI 2010-2011 c∀a t∋nh V&nh Long 15

Hình 2.6 – S%  cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long 21

Hình 3.1 – L trình phát tri n cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long 31

Hình 3.2 – Các gii pháp nh)m phát tri n cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long 32


vii
DANH MC PH LC

Ph lc 1 – Danh sách các i tng c ph(ng vn 40

Ph lc 2 – Bng câu h(i ph(ng vn h nông dân 41


Ph lc 3 – Bng câu h(i ph(ng vn th%ng lái 43

Ph lc 4 – K!t qu ph(ng vn nông dân 45

Ph lc 5 – K!t qu ph(ng vn th%ng lái 47

Ph lc 6 – Mt s ch∋ tiêu kinh t! - xã hi c∀a t∋nh 49

Ph lc 7 – C% cu giá tr+ sn xut nông nghip giai on 2000-2010 c∀a t∋nh V&nh Long
(giá so sánh 1994) 50

Ph lc 8 – Xu h0ng tiêu th n0c cam ép ti M9 50

Ph lc 9 – Lng tiêu th n0c cam ép c∀a các n0c 51

Ph lc 10 – Vai trò c∀a các t/ ch:c chính ph∀ và phi chính ph∀ trong ngành công nghip
trái cây có múi Florida 52





1
CHNG 1 – GII THIU

1.1. Bi cnh
V&nh Long là t∋nh có nhiu iu kin thun li  phát tri n nông nghip v0i 81,5% din
tích t t nhiên c∀a t∋nh là t tt phù hp cho nông nghip
1
; bên cnh ó nông nghip

V&nh Long còn h,ng c li th! v ngun n0c ng∃t di dào t. hai nhánh sông Tin và
sông Hu c∀a dòng Cu Long, ch!  th∀y vn bán nht triu to thun li cho vic t0i
tiêu; th#i ti!t, khí hu thun li c2ng là nh∗ng iu kin lý t,ng  V&nh Long phát tri n
mnh hot ng sn xut nông nghip, −c bit là trng tr∃t. Tính !n nm 2010, h%n 26%
din tích t t nhiên c dùng  trng cây n trái, trong s ó tΦ l v#n cam chi!m
h%n 18%, v#n b,i chi!m khong 20%
2
. Quy hoch phát tri n nông nghip c∀a t∋nh 
ra mc tiêu trong giai on 2010-2020 din tích trng cam tng thêm 3,7 nghìn ha và din
tích trng b,i tng thêm 2,5 nghìn ha, trong khi t/ng din tích trng cây n trái ch∋ tng
thêm 5,8 nghìn ha
3
. iu này cho thy t∋nh ã xác +nh cam và b,i là hai trong s nh∗ng
m−t hàng nông sn ch∀ lc c∀a t∋nh, và t∋nh c2ng ã có nh∗ng chính sách h6 tr cho các h
dân trng cam, b,i trên +a bàn.

Hình 1.1 – Din tích, nng sut cam và bi ca t nh V!nh Long giai ∀o#n 2005-2010,
quy ho#ch ∀∃n nm 2020

Ngun: S, Nông nghip và Phát tri n nông thôn t∋nh V&nh Long (2011).

1
S, Nông nghip và Phát tri n nông thôn t∋nh V&nh Long (2011).
2
Tác gi tính toán theo s liu c∀a S, Nông nghip và Phát tri n nông thôn t∋nh V&nh Long (2011).
3
S, Nông nghip và Phát tri n nông thôn t∋nh V&nh Long (2011).
0
5
10

15
20
25
2005 2007 2009 2011 2013 2015 2017 2019
0
2000
4000
6000
8000
10000
Nng sut
(tn/ha)
DT (ha)
Din tích cam Din tích b,i Nng sut cam Nng sut b,i
2
Cam sành Tam Bình và b,i Nm Roi Bình Minh là hai trong s nh∗ng −c sn mà ngành
nông nghip V&nh Long ã xây dng c tên tu/i. −c bit b,i Nm Roi Bình Minh là
m−t hàng nông sn ã xây dng c th%ng hiu  xut kh3u.
V0i nh∗ng li th! này, l< ra hot ng sn xut và kinh doanh trái cây có múi , V&nh Long
phi t c nh∗ng b0c ti!n áng k , tuy nhiên thc t! li không nh vy. c cp
ch:ng nhn nhãn hiu hàng hóa 1u tiên vào nm 2002, !n nm 2008 Hp tác xã B,i
Nm Roi M9 Hòa ã xây dng c vùng nguyên liu b,i t ch:ng nhn GlobalGap m,
#ng cho vic xut kh3u b,i vào th+ tr#ng châu Âu, nhng qua ba nm sn lng xut
kh3u b,i Nm Roi c∀a hp tác xã này ngày càng gim.

Hình 1.2 – Sn l%ng bi xut kh&u ca H%p tác xã Bi Nm Roi M∋ Hòa

Ngun: Quc D2ng và Kim Phng (2011).

V phía cây cam sành, nhãn hiu hàng hóa ã c cp cho cam sành Tam Bình t. nm

2003, nhng sau 8 nm, th%ng hiu cam sành Tam Bình chΓng nh∗ng không phát tri n
mà còn mt d1n tên tu/i ngay ti th+ tr#ng trong n0c.
Vn  −t ra là: vì sao hai −c sn này li mt d1n s:c cnh tranh? Trong s nh∗ng
nguyên nhân này, nhà n0c có th tác ng vào nh∗ng khâu nào  nâng cao s:c cnh
tranh cho hai −c sn này? Tr l#i c nh∗ng câu h(i này s< giúp +a ph%ng có nh∗ng
chính sách phù hp  khôi phc li th%ng hiu, nâng cao kh nng cnh tranh cho hai
loi trái cây có li th! c∀a t∋nh. Khi ó bài toán 1u ra cho hai m−t hàng này s< dΗ gii
quy!t h%n, m bo ngun tiêu th /n +nh  nông dân trng cam, b,i yên tâm sn xut.
Bên cnh ó vic phát tri n mt cm ngành hoàn thin v0i các hot ng ch! bi!n s< giúp
khai thác dc tính c∀a các ph ph3m, nâng cao giá tr+ gia tng cho cam, b,i theo +nh
600
180
36
0
100
200
300
400
500
600
2009 2010 2011
tn
3
h0ng “tip tc ∀y mnh hot ng tr!ng cây n trái cho cht lng và nng sut cao,
cùng vi vic phát trin công nghip ch bin  gia tng giá tr, nâng cao sc cnh tranh
cho sn ph∀m nông sn c#a a phng” mà t∋nh ã −t ra
4
. Tuy nhiên cho !n nay +a
ph%ng cha có nghiên c:u nào gii quy!t vn  này.
Trong mt nn kinh t!, vic tp trung các tác nhân tham gia trc ti!p hay có nh h,ng !n

mt ngành, mt l&nh vc c th trong mt khu vc +a lý c k!t ni b,i nh∗ng s t%ng
ng và t%ng h6 - g∃i là cm ngành - s< to ra tác ng liên k!t và tác ng lan t(a giúp
nâng cao s:c cnh tranh c∀a sn ph3m hàng hóa, d+ch v c∀a các doanh nghip trong cm
ngành
5
. Da trên c% s, lý lun này, tác gi nhn +nh r)ng vic hình thành mt cm ngành
trái cây có múi phát tri n 1y ∀ và ng b trên c% s, tn dng các li th! s;n có c∀a +a
ph%ng s< góp ph1n quan tr∃ng vào s phát tri n kinh t! c∀a t∋nh. Vì vy tác gi ch∃n cm
ngành trái cây có múi là i tng nghiên c:u v0i mc tiêu a ra nh∗ng khuy!n ngh+
chính sách nh)m nâng cao nng lc cnh tranh cho cm ngành này. Bên cnh ó tác gi
c2ng mong mun  tài này s< óng góp mt mô hình cho các cm ngành trái cây có th!
mnh khác, phc v cho +nh h0ng phát tri n nông nghip c∀a t∋nh trong t%ng lai.
1.2. M(c tiêu nghiên c)u, câu h∗i nghiên c)u
1.2.1. M(c tiêu nghiên c)u
 tài h0ng !n mc tiêu  ra các chính sách phù hp  nâng cao nng lc cnh tranh
cho cm ngành trái cây có múi c∀a t∋nh nh)m em li li ích l0n h%n cho các ch∀ th trong
cm ngành và góp ph1n thc hin mc tiêu g5n hot ng sn xut công nghip v0i nn
nông nghip vn có c∀a t∋nh.
1.2.2. Câu h∗i nghiên c)u
Nng lc cnh tranh hin ti c∀a cm ngành trái cây có múi t∋nh V&nh Long nh th! nào?
Nh∗ng nhân t ch∀ cht nào nh h,ng !n nng lc cnh tranh c∀a cm ngành trái cây có
múi t∋nh V&nh Long?
Nhà n0c phi làm gì  nâng cao nng lc cnh tranh cho cm ngành trái cây có múi t∋nh
V&nh Long?


4
S, Nông nghip và Phát tri n nông thôn t∋nh V&nh Long (2011).
5
Porter (1998).

4
1.3. Khung phân tích
S dng mô hình các nhân t tác ng !n nng lc cnh tranh
6
 tài s< phân tích nng
lc cnh tranh c∀a cm ngành hin ti theo các y!u t li th! s;n có c∀a +a ph%ng, nng
lc cnh tranh , cp  +a ph%ng và nng lc cnh tranh , cp  doanh nghip. Trong
nng lc cnh tranh , cp  doanh nghip, môi tr#ng kinh doanh s< c phân tích theo
mô hình kim c%ng gm: bi cnh cho chi!n lc và cnh tranh, các nhân t 1u vào, các
iu kin c1u, các ngành công nghip ph tr và liên quan
7
. T. ó tác gi xác +nh các
nhân t có nh h,ng ch∀ y!u !n nng lc cnh tranh c∀a cm ngành   ra ki!n ngh+
chính sách phù hp cho t.ng nhóm tác nhân trong cm.
1.4. Ph+ng pháp nghiên c)u
Ph%ng pháp ph(ng vn trc ti!p theo phi!u ph(ng vn v0i mu 200 h nông dân, 14
th%ng lái, 3 doanh nghip, 1 hp tác xã hot ng trong cm ngành, 2 tr#ng i h∃c và
các c% quan qun lý nhà n0c chuyên ngành
8
là ngun thông tin quan tr∃ng giúp tác gi
hình thành nên nh∗ng nhn +nh ban 1u v trình  phát tri n hin ti c∀a cm ngành trái
cây có múi t∋nh V&nh Long.
Trong ó, mu 200 h nông dân c phân b trên +a bàn hai huyn Tam Bình và Bình
Minh, ch∀ y!u , các p có din tích v#n tp trung. Tác gi la ch∃n ngu nhiên trong
danh sách nông dân trng cam, b,i do t.ng p gi0i thiu, ri u cho các v#n có din
tích t. 2.000m
2
!n h%n 10.000m
2
và tu/i c∀a cây t. m0i trng, ang có thu hoch cho !n

cây s5p lão hóa. Bình quân m6i p có 10 h c ph(ng vn, t t∋ l khong 1/20 t/ng s
h trng cam, b,i trong p. Hình th:c ph(ng vn trc ti!p, thông tin c∀a t.ng h nông
dân c tác gi ghi nhn trên phi!u ph(ng vn
9
. K!t qu có 70 h trng cam, 86 h trng
b,i, 44 h trng c cam và b,i c ph(ng vn, trong ó 101 h thuc huyn Tam Bình
và 99 h thuc huyn Bình Minh.
V k!t qu ph(ng vn th%ng lái, 14 th%ng lái c tác gi la ch∃n ngu nhiên trong s
các th%ng lái hot ng trong cm ngành do nông dân và chính quyn +a ph%ng gi0i
thiu. Hình th:c ph(ng vn trc ti!p, thông tin cuc ph(ng vn c tác gi ghi nhn trong


6
Porter (1998), V2 Thành T Anh và các ng s (2011).
7
Ketels và các ng s (2010).
8
Xem Ph lc 1.
9
Xem Ph lc 2 và Ph lc 4.
5
phi!u ph(ng vn
10
. Ngoài ra tác gi c2ng tìm hi u thêm tình hình kinh doanh cam sành
Tam Bình và b,i Nm Roi Bình Minh ti ch nông sn 1u mi Th∀ :c, thành ph H
Chí Minh – mt trong các i m tiêu th l0n hai sn ph3m c∀a cm ngành. Tuy nhiên do s
lng th%ng lái c ph(ng vn ti ch này không nhiu và ni dung phi!u ph(ng vn
cha c các th%ng lái tr l#i 1y ∀ nên k!t qu ph(ng vn không c tác gi t/ng
hp và s dng trong vic phân tích.
Trên c% s, t/ng hp k!t qu iu tra, ph(ng vn k!t hp v0i s liu th: cp thu thp c,

tác gi s dng ph%ng pháp phân tích +nh tính  rút ra các ý ki!n ánh giá, t. ó 
xut các ki!n ngh+ nh)m giúp nâng cao nng lc cnh tranh c∀a cm ngành.
1.5. Ph#m vi ∀, tài
Cm ngành mà  tài phân tích gi0i hn , hai sn ph3m trái cây −c sn truyn thng c∀a
t∋nh: cam sành Tam Bình và b,i Nm Roi Bình Minh, t%ng :ng v0i phm vi hai huyn
Tam Bình và Bình Minh c∀a t∋nh V&nh Long. Hai −c sn này tuy hin ti có nhiu i m
khác nhau nh khâu óng gói, bo qun và kh nng xut kh3u, nhng tác gi d oán hai
sn ph3m này s< tìm c h0ng i chung  nâng cao giá tr+ gia tng, em li li ích cho
các ch∀ th trong cm ngành.
1.6. K∃t cu lu−n vn
Cu trúc lun vn gm bn ch%ng. Ch%ng 1 s< gi0i thiu t/ng quan v  tài. Ni dung
chính c∀a lun vn tp trung , hai ph1n: phân tích nng lc cnh tranh c∀a cm ngành trái
cây có múi , ch%ng 2 và  xut khuy!n ngh+ chính sách , ch%ng 3. Cui cùng s< là
ph1n k!t lun.


10
Xem Ph lc 3 và Ph lc 5.
6
CHNG 2 – PHÂN TÍCH NNG LC CNH TRANH
C.A CM NGÀNH TRÁI CÂY CÓ MÚI TNH VNH LONG

Nng lc cnh tranh c∀a sn ph3m hàng hóa, d+ch v trong mt cm ngành là k!t qu t/ng
hòa c∀a ba nhóm tác nhân: li th! t nhiên, nng lc cnh tranh v& mô và nng lc cnh
tranh vi mô
11
.
Mô hình này ã c iu ch∋nh , hai i m  phù hp v0i bi cnh c∀a Vit Nam: quy
mô +a ph%ng c b/ sung vào các y!u t li th! s;n có c∀a +a ph%ng; h t1ng k9
thut c phân tích cùng môi tr#ng kinh doanh nh là mt trong ba y!u t to nên nng

lc cnh tranh , cp  doanh nghip
12
.

Hình 2.1 – Các y∃u t cu thành nng l/c c#nh tranh ca c(m ngành trái cây có múi
t nh V!nh Long

Ngun: Ly t. V2 Thành T Anh và các ng s (2011), Hình 1, trang 9.



11
Porter (1998).
12
V2 Thành T Anh và các ng s (2011).
7
2.1. Các y∃u t l%i th∃ s0n có ca ∀1a ph+ng
2.1.1. Tài nguyên thiên nhiên
Tài nguyên t: N)m , h lu sông Mêkông, gi∗a hai nhánh sông chính c∀a dòng Cu
Long – sông Tin và sông Hu, m6i nm V&nh Long li c bi 5p b,i mt lng phù sa
di dào làm cho t ai ngày càng màu mΙ, −c bit là sau mùa l2. t phù sa màu mΙ, t
líp… có cht lng tt c∀a V&nh Long chi!m tΦ l 81,5% din tích t t nhiên, cao nht
vùng ng b)ng Sông Cu Long (BSCL). ây là li th! cho t∋nh trong vic phát tri n
các v#n cây −c sn. Tuy nhiên, t%ng t nhiu n%i trên c n0c, t ai , V&nh Long có
din tích nh( lϑ, manh mún dn !n hiu qu c∀a vic :ng dng máy móc k9 thut vào sn
xut nông nghip không cao. iu này s< gây khó khn cho vic phát tri n nn sn xut
hàng hóa l0n.
Tài nguyên nc: Ngun n0c ng∃t di dào t. sông Cu Long thông qua h thng kênh
rch khá dày m bo cho V&nh Long luôn ∀ n0c phc v cho vic phát tri n nông
nghip. Ch!  bán nht triu h6 tr tích cc cho vic t0i tiêu và giúp gim chi phí sn

xut trong vic b%m n0c. Vào mùa l2, V&nh Long không b+ ngp cao nh mt s t∋nh
khác trong vùng, ngc li l2 còn mang theo mt lng l0n phù sa bi 5p cho t. Tuy
nhiên nh∗ng nm g1n ây ∋nh l2 dâng cao, vì vy trong các t triu c#ng v.a qua mt
s h trong khu vc ê bao vn b+ n0c tràn b# làm ngp v#n nh h,ng !n cây trng.
V0i à thay /i này n!u +a ph%ng không k+p th#i nâng cp ê bao ngn l2,v#n cây có
múi c∀a V&nh Long có th b+ nh h,ng trong nh∗ng nm ti!p theo. Bên cnh ó trong
nh∗ng nm g1n ây, vic s dng phân bón, thuc hóa h∃c không theo úng h0ng dn ã
làm gim cht lng ngun n0c, có kh nng gây ra ô nhiΗm tr1m tr∃ng n!u chính quyn
+a ph%ng không s0m có bin pháp tác ng k+p th#i.
Vn  xâm nhp m−n, n0c bi n dâng cha phi là mt thách th:c v0i V&nh Long trong
t%ng lai g1n. N!u k+ch bn c∀a B Tài nguyên và Môi tr#ng a ra là chính xác, t:c !n
nm 2030 mc n0c bi n s< dâng lên 17cm, v0i h thng ê bao c gia c, t∋nh vn
cha b+ nh h,ng nhiu. ây c2ng là mt li th! cho vùng nguyên liu trái cây có múi
c∀a t∋nh V&nh Long n!u so v0i các vùng t trng cây có múi c∀a các t∋nh lân cn có cao
 thp h%n.
Khí hu thi tit: Khí hu nhit 0i gió mùa nhiu n5ng v0i nn nhit  khá /n +nh to
iu kin thun li  phát tri n các v#n cây có múi. Tuy nhiên lng ma tp trung t.
8
tháng 7 !n tháng 9 âm l+ch có th góp ph1n làm tng ∋nh l2, gây thit hi cho các v#n
cây , nh∗ng n%i h thng th∀y li cha tt.
2.1.2. V1 trí ∀1a lý
N)m , trung tâm vùng BSCL, phía B5c và Tây B5c giáp t∋nh Tin Giang, ng Tháp,
phía Nam giáp t∋nh Sóc Trng, phía ông và ông Nam giáp t∋nh B!n Tre, Trà Vinh, phía
Tây Nam giáp thành ph C1n Th%, V&nh Long có nhiu thun li v m−t giao thông. Theo
h0ng B5c- Nam, V&nh Long n)m trên trc quc l 1A, hai chi!c c1u l0n là c1u M9 Thun
và c1u C1n Th% sau khi hoàn thành ã phá vΙ th! cô lp c∀a V&nh Long v0i nh∗ng t∋nh
khác. Theo h0ng ông- Tây, các trc quc l 53, 54, 57 và 80 giúp ni lin V&nh Long
v0i Trà Vinh, ng Tháp, B!n Tre, h6 tr cho giao thông ni vùng (Hình 3.2). Cách thành
ph H Chí Minh 135 km v phía Tây Nam, #ng cao tc thành ph H Chí Minh –
Trung L%ng ã c a vào s dng góp ph1n rút ng5n th#i gian di chuy n t. V&nh

Long !n thành ph H Chí Minh - trung tâm kinh t! phía Nam. ây là iu kin thun li
 nh∗ng hot ng giao th%ng b)ng #ng b gi∗a V&nh Long và thành ph H Chí
Minh phát tri n.
V #ng th∀y, c bao b∃c b,i sông Tin, sông Hu và sông C/ Chiên (chi nhánh c∀a
sông Tin), hp v0i trc sông Mng cùng mng l0i sông rch an xen, V&nh Long có
nhiu thun li trong quá trình thông th%ng b)ng #ng th∀y v0i các t∋nh trong khu vc
và quc t! theo h0ng thông ra bi n ông và ngc lên Campuchia.
Nh# nh∗ng li th! này, V&nh Long có th khai thác mt th+ tr#ng tiêu th ni +a khá l0n
cho các sn ph3m t. trái cây có múi và có kh nng m, rng vùng nguyên liu cho cm
ngành t. các t∋nh lân cn. Tuy nhiên khi trình  c∀a cm ngành cha phát tri n thì các
t∋nh lân cn v0i din tích trng cây có múi s;n có chính là nh∗ng i th∀ cnh tranh c∀a
cm ngành.

9
Hình 2.2 – Bn ∀2 giao thông t nh V!nh Long

Ngun: Công ty C/ ph1n Tin h∃c – Bn  Vit Nam (2010).
10
2.1.3. Quy mô ∀1a ph+ng
T∋nh V&nh Long gm 7 huyn và 1 thành ph trc thuc t∋nh v0i 107 xã, ph#ng, th+ trn.
Din tích toàn t∋nh là 1496,81km
2

13
, là t∋nh có din tích nh( nht vùng BSCL. !n nm
2010 tuy V&nh Long có mt  dân s cao th: hai trong khu vc BSCL nhng quy mô
dân s c∀a t∋nh ch∋ x!p th: m#i trong khu vc v0i 1026,5 nghìn ng#i
14
. V0i quy mô
này, V&nh Long g−p nhiu hn ch! trong quá trình phát tri n cm ngành trái cây có múi do

không có th+ tr#ng tiêu th ti ch6 rng l0n.
Tháng 4/2010, th+ xã V&nh Long c nâng cp lên thành ph trc thuc t∋nh. iu này to
thun li cho quá trình tp trung vn 1u t xây dng c% s, h t1ng và hot ng th%ng
mi , +a ph%ng, góp ph1n qung bá hai −c sn này trên th+ tr#ng ni +a.
Bên cnh thành ph V&nh Long, t∋nh ang thc hin  án thành lp th+ xã Bình Minh trên
c% s, huyn Bình Minh hin ti. N!u  án này c duyt, c% s, h t1ng c2ng nh hot
ng sn xut kinh doanh ti +a ph%ng này c2ng phát tri n to iu kin thun li 
phát tri n cm ngành trái cây có múi, −c bit , các khâu ch! bi!n, bo qun và xut kh3u
v0i giá tr+ gia tng cao tp trung trên +a bàn huyn Bình Minh.
2.2. Nng l/c c#nh tranh  cp ∀3 ∀1a ph+ng
2.2.1. H# t4ng vn hóa, xã h3i, y t∃, giáo d(c
Môi trng chính tr, an ninh xã hi /n +nh em li nhiu iu kin thun li cho s phát
tri n c∀a cm ngành trái cây có múi c∀a t∋nh.
T chc b máy và th# tc hành chính c ci cách theo h0ng tinh g∃n, hin i h%n
em li nhiu thun li cho các ch∀ th trong quá trình hot ng kinh t!. Tuy nhiên vn
còn mt s tn ti trong b máy chính quyn nh ci cách hành chính còn chm so v0i yêu
c1u, nng lc c∀a cán b công ch:c , mt s n%i cha ng u làm gim hiu qu hot
ng c∀a b máy.
V i ng lao ng: Nm 2010 lc lng lao ng c∀a t∋nh là 604.095 ng#i, trong ó
352.033 ng#i làm trong khu vc nông nghip, lâm nghip và th∀y sn
15
. !n cui nm
2011 tΦ l lao ng có chuyên môn k9 thut t 35%
16
. Nhìn chung cht lng lao ng


13
Cc Thng kê t∋nh V&nh Long (2011).
14

T/ng cc Thng kê Vit Nam (2011).
15
Cc Thng kê t∋nh V&nh Long (2011).
16
Χy ban Nhân dân t∋nh V&nh Long (2011).
11
còn thp, tΦ l lao ng có chuyên môn k9 thut cha áp :ng c nhu c1u phát tri n, vn
còn tr#ng hp b)ng cp cha th hin úng cht lng lao ng.
V vn hóa: Qua 12 nm thc hin ch∋ th+ 01 c∀a T∋nh ∀y V&nh Long v cuc vn ng
“Toàn dân oàn k!t xây dng #i sng vn hóa , khu dân c” và “Xây dng n!p sng vn
minh n%i công cng”, phong trào này ã i vào #i sng. Quán trit ch∋ th+ 01, ng#i dân
tích cc ch∀ ng phi hp v0i nhà n0c nâng cp, ci to b m−t c∀a +a ph%ng, h6 tr
nhau làm kinh t! xóa ói gim nghèo, góp ph1n nâng cao cht lng #i sng c∀a ng#i
dân t. nông thôn !n thành th+.
H thng y t ã c t∋nh 1u t nhng nhìn chung i ng2 y bác s& vn còn thi!u và
trang thi!t b+ ti các trm y t! xã còn hn ch!, d+ch v y t! cht lng cao cha phát tri n.
!n cui nm 2010, tΦ l bác s& trên mt vn dân ch∋ t 4,9. ây là mt con s còn quá
khiêm tn so v0i nhu c1u c chm sóc s:c kh(e c∀a ng#i dân hin nay. Trong giai
on 2007-2010, tΦ l trϑ em d0i 5 tu/i b+ suy dinh dΙng ã gim t. 22,9% xung còn
18,8%. TΦ l trϑ em d0i 1 tu/i c tiêm phòng 1y ∀ các loi v5c-xin nm 2010 t
97,3%
17
. iu này th hin c ph1n nào nh∗ng n6 lc c∀a ngành y t! trong vic chm
sóc s:c kh(e cho i ng2 lao ng trong t%ng lai.
Nhìn chung, tuy trình  c∀a i ng2 lao ng còn y!u, nhng các y!u t v vn hóa, xã
hi, y t! c∀a t∋nh ã t.ng b0c c ci thin, góp ph1n nâng cao cht lng cuc sng
c∀a i ng2 lao ng nói riêng và ng#i dân t∋nh V&nh Long nói chung, giúp ng#i dân
yên tâm h%n khi tp trung phát tri n kinh t!.
2.2.2. Các th5 ch∃, chính sách kinh t∃
Giá tr+ t/ng sn ph3m theo giá so sánh 1994 và t/ng sn ph3m bình quân 1u ng#i trên

+a bàn không ng.ng tng lên trong giai on 2005-2010
18
. Tuy nhiên giá tr+ này vn còn
thp so v0i bình quân chung c∀a c n0c.
V chính sách tài khóa: V&nh Long là t∋nh c gi∗ li 100% ngun thu c∀a +a ph%ng 
chi qun lý qua ngân sách nhà n0c. Nm 2012, d toán chi ngân sách t∋nh dành hai khon
chi l0n nht cho 1u t xây dng c% bn (14,58%) và giáo dc, ào to và dy ngh
(10,05%); ngoài ra 81,68% d toán chi t. ngun thu x/ s ki!n thi!t c∀a t∋nh c2ng c

17
Xem Ph lc 6.
18
Xem Ph lc 6.
12
dành cho chi 1u t xây dng c% bn
19
. V0i c% cu chi ngân sách này, cm ngành trái cây
có múi s< nhn c nhiu li ích t. quá trình 1u t xây dng c% s, h t1ng và ào to
lao ng c∀a +a ph%ng. Bên cnh ó, ngun vn h6 tr có mc tiêu t. ngân sách trung
%ng, vn ch%ng trình mc tiêu quc gia, ngun vn trái phi!u chính ph∀, ngun vn s
nghip th∀y li c t∋nh 1u t cho nông nghip, nông dân, nông thôn giai on 2009-
2011 ã em li mt s thành qu áng k , trong ó phi k !n hai vùng chuyên canh cam
sành Tam Bình và b,i Nm Roi Bình Minh ã t hiu qu cao.
V chính sách tín dng: Trng cây có múi òi h(i vn 1u t rt l0n trong th#i gian dài cho
phân bón, thuc bo v thc vt c2ng nh h thng máy b%m phc v vic t0i và thoát
n0c sut t. giai on cây cha cho trái !n lúc ã có thu hoch. Các ch%ng trình tín
dng u ãi i v0i nông dân trng cây có múi thông qua s gi0i thiu c∀a Hi Nông dân,
Hi Ph n∗, oàn thanh niên nh∗ng nm tr0c ây có −c i m chung là th#i hn cho vay
kéo dài khong ba nm. Th#i hn này phù hp v0i chu kΚ sinh tr,ng c∀a cây nhng s
vn cho vay ít (d0i 10 triu ng/h), không ∀  h6 tr các h nông dân 1u t cho

v#n cây có múi, vì vy hin ti ch∋ có 5,1% s h vay tín chp
20
.
25% s h nông dân ang vay d0i dng th! chp tài sn ti Ngân hàng Nông nghip và
Phát tri n nông thôn v0i lãi sut bình quân 1,8-1,9%/tháng
21
; s tin cho vay ph thuc
vào tài sn th! chp nên có th áp :ng nhu c1u v vn, tuy nhiên th#i hn cho vay t. 12
!n 13 tháng là quá ng5n so v0i th#i gian sinh tr,ng c∀a cây nên c2ng gây không ít khó
khn cho nông dân.
Lãi sut thp và th#i gian cho vay khong 3 nm là iu kin phù hp i v0i nông dân
trng cây có múi , n0c ta. Vì vy t. nm 2012, ngun vn 5 tΦ ng m6i nm v0i lãi sut
u ãi 0,7%/tháng c∀a Trung %ng Hi Nông dân ã c Qu9 H6 tr Nông dân phân b/
tp trung vào mt s h dân v0i m:c cho vay lên 30 !n 40 triu ng/h thay vì cho vay
dàn tri v0i s tin 10 triu ng/h nh tr0c ây. Chính sách này ã giúp nông dân gii
quy!t ph1n nào khó khn trong quá trình 1u t phát tri n v#n cây có múi. Tuy nhiên n!u
s dng các chính sách h6 tr v tín dng, nông sn Vit Nam s< v0ng phi nh∗ng quy
+nh c∀a WTO khi v%n !n th+ tr#ng th! gi0i. ây là nh∗ng v0ng m5c mà chính quyn


19
Tác gi tính toán da trên s liu c∀a Hi ng Nhân dân t∋nh V&nh Long (2011).
20
Xem Ph lc 4.
21
Xem Ph lc 4.
+Λ8ΜΝ%ΟΠ8Θ1Ο8
ΜΝΡ8ΠΡΡ8Σ
Θ∀Λ8ς∋ΟΝ.
C cu kinh t c∀a t∋

nh t
nhng còn chm
, cha 
Ω8ΘΛΞ8ΟΝς8ΨΖ[ΟΝ8
3.3).
nuôi và d+ch v phc v

on 2000-
2010, tuy nhi
−c bit trong các
nm 20

6789:2;<:–:
=+:>?:≅Α89:Β
∴ΠΤΟ: Χ
y ban Nhân dân

Trong giai on t0i, t∋
nh 
cc nhng không −
t ra
khuy!n khích chuy n 
/
nghip thu1
n túy, phát tri
c% cu này, vic phát tri

c∀a t∋nh và c2ng tn d
n
ch%ng trình 1

u t cho

22
8]⊥_8Ν8ΩΘ87.
16,74%
33,53%
13
Ρ8ΠΡΡ8ΣΤΥ!ς

Ο!Τ8_ΤΟ8_,8αΟΠ8βχ8ΜΝδς8ςαΡ Ο8Θ_8Ο
h trong giai o
n 5 nm 2005-2010 chuy n d+
c
a 
t mc tiêu  ra. ∴_8εφγγ8ηΝΤ8βΘ8ΟιΟΠ
ϕ8
).
Trong ni b nn nông nghip c% cu c∀
a n

cho sn xut nông nghip không có nhi
u
nhiên trong ngành tr
ng tr∃t, giá tr+
do cây n
 2006
-2007
22
.
:≅Α89:Β∃:>Χ:Β 89:8∆:

2011
dân t
∋nh V&nh Long (2011).
nh 
 ra mc tiêu ti!p tc chuy n /i c% c
u ki
ra m
c tiêu chuy n /i nhanh. Trong ni b

/
i theo h0ng g5n hot ng sn xut, ch!
bi
t tri
n nn nông nghip sn xut hàng hóa. V0
i c

n cm ngành trái cây có múi là phù hp v0
i
ng 
c nh∗ng ch%ng trình, chính sách h6

o nông nghi
p, nông dân, nông thôn.


49,73%
16,74%
33,53%
∴ιΟΠϕ8ςΝ∀Υ8
κ

λιΟΠ8ΟΠΝΡ
Μ8
µ+ΘΝ8β
8Θ_8ΟΠ
χΟΝ8ςαδΡ8ΘνΥ8Θο8_πΡ8
ch theo h
0ng tích cc
ϕ8
ςΝ∀Υ8κΟ8βΟ8ΘΝΡ!_8ςΦ8
a ngành tr
ng tr∃t, chn
u bi
!n ng trong giai
n qu
 em li tng lên,

kinh t
! theo h0ng tích

nn nông nghip t∋nh
bi
!n vào sn xut nông
i chính sách chuy
n /i
i
+nh h0ng phát tri n

tr c∀a nhà n0c nh
κ
n

Μ8
-8θνΥ8ρng
14
2.3. Nng l/c c#nh tranh  cp ∀3 doanh nghip
2.3.1. Môi trΕng kinh doanh, h# t4ng k∋ thu−t
2.3.1.1.Môi trng kinh doanh
Môi tr#ng kinh doanh c tác gi phân tích theo bn góc c∀a mt hình thoi bao gm:
bi cnh cho chi!n lc và cnh tranh, iu kin y!u t 1u vào, các y!u t iu kin c1u
và các ngành công nghip ph tr và liên quan (Hình 3.4). Trong ó vai trò c∀a Chính ph∀
th hin qua nh∗ng chính sách tác ng !n các y!u t c∀a hình thoi, to môi tr#ng thun
li cho các doanh nghip trong cm ngành hot ng và phát tri n.

Hình 2.4 – Môi trΕng kinh doanh ca c(m ngành trái cây có múi t nh V!nh Long
theo mô hình kim c+ng ca Vit Nam

Ngun: Ketels và các ng s (2010).

2.3.1.1.1. Bi cnh cho chi!n lc và cnh tranh
Th∀ tc hành chính c %n gin hóa, vic cp giy phép 1u t, ng ký kinh doanh
c to iu kin thun li. Tuy nhiên hot ng xúc ti!n th%ng mi cha thc hin
15
c vai trò nên có. Trung tâm Xúc ti!n th%ng mi trc thuc S, Công th%ng c tách
ra t. Trung tâm Xúc ti!n Th%ng mi và 1u t trc thuc S, K! hoch và 1u t t. nm
2010. Qua h%n mt nm thành lp và hot ng, Trung tâm vn cha thc hin c ch:c
nng là c1u ni gi∗a các doanh nghip trong t∋nh v0i các i tác n0c ngoài.
T∋nh không có tình trng cnh tranh chy ua xung áy trong thu hút 1u t nhng c2ng
cha có nh∗ng chính sách hp dn  thu hút các nhà 1u t !n tìm hi u. Trong bng x!p
hng ch∋ s nng lc cnh tranh cp t∋nh nm 2011, c i m s và th: hng c∀a V&nh Long
u gim so v0i nm 2010 (Hình 3.5). Mt s nguyên nhân ch∀ quan dn !n k!t qu này
là tình trng th%ng lng v0i cán b thu!, cán b tín dng ngân hàng vn còn ph/ bi!n;

các d+ch v h6 tr doanh nghip nh ào to và gi0i thiu lao ng, xúc ti!n th%ng mi,
bo v quyn s, h∗u trí tu… còn nhiu y!u kém; th#i gian thc hin các th∀ tc v 1u t,
kinh doanh còn kéo dài; vai trò c∀a các hip hi doanh nghip cha c phát huy
23
. Vì
vy, chính quyn t∋nh c1n quan tâm kh5c phc khi mun thu hút các nhà 1u t !n hot
ng ti t∋nh.

Hình 2.5 – K∃t qu 9 ch s thành ph4n PCI 2010-2011 ca t nh V!nh Long

Ngun: Ly t. Phòng Th%ng mi và Công nghip Vit Nam (2011).



23
S, K! hoch và 1u t t∋nh V&nh Long (2012).
16
2.3.1.1.2. iu kin y!u t 1u vào
C s h tng, nhà xng, tài sn vt cht: V0i khu công nghip Bình Minh và cng Bình
Minh n)m g1n vùng nguyên liu ch∀ y!u, các doanh nghip khi 1u t vào hot ng ch!
bi!n, kinh doanh trái cây có múi ti t∋nh s< g−p nhiu thun li v c% s, h t1ng c2ng nh
vic b trí nhà x,ng.
Ti khu công nghip này, kho lnh v0i s:c ch:a 2500 tn c∀a nhà máy chi!u x An Phú ã
c khánh thành và a vào hot ng t. tháng 9 nm 2011. Kho lnh này ã h6 tr tích
cc cho Hp tác xã B,i Nm Roi Bình Minh trong quá trình bo qun b,i tr0c khi xut
kh3u và trong t%ng lai c2ng s< to iu kin thun li cho các doanh nghip xut kh3u trái
cây có múi hot ng trên +a bàn.
Ngu!n vn: Các doanh nghip có ngun vn n0c ngoài 1u t vào t∋nh cha nhiu, trong
khi các doanh nghip trong n0c ph1n l0n li không có ngun vn ∀ l0n  phát tri n các
dây chuyn sn xut hin i. ây chính là khó khn mà t∋nh c1n có gii pháp kh5c phc

n!u mun phát tri n nn nông nghip g5n v0i ch! bi!n hin i.
Ngu!n nhân lc: Ngun nhân lc di dào giá rϑ là mt li th! cho vic gim chi phí sn
xut, nâng cao s:c cnh tranh. Tuy nhiên trình  lao ng cha cao, ch∋ áp :ng c
nhu c1u , giai on s% khai c∀a cm ngành, cha áp :ng c nhu c1u phát tri n. TΦ l
chi phí ào to lao ng trên t/ng chi phí kinh doanh c∀a doanh nghip ã tng t. 0% nm
2010 lên 1% nm 2011; d+ch v dy ngh t cht lng tt ho−c rt tt c2ng gim t.
38,03% nm 2010 xung còn 28,71% nm 2011
24
. iu này cho thy hot ng ào to
ngun nhân lc c∀a t∋nh ch∋ t cht lng trung bình, cha ∀ s:c to ra i ng2 lao ng
có nng lc, tay ngh cao phc v cho vic phát tri n cm ngành trái cây có múi ∀ s:c
cnh tranh v0i các cm ngành i th∀.
Tri thc: K9 thut trng, lai to ging và phòng tr. sâu bnh phát tri n , m:c khá, cán b
các c% quan chuyên môn th#ng xuyên c tp hun nh∗ng k9 thut m0i trong quá trình
chm sóc, phòng tr. sâu bnh cho cây. Các tr#ng i h∃c, vin nghiên c:u c2ng tham gia
tích cc vào quá trình nghiên c:u cách phòng tr. các loi sâu bnh m0i. Tuy nhiên công
ngh thu hoch c∀a cm ngành còn , m:c  th∀ công. Ngoài ra, k9 thut bo qun còn ,
giai on gin %n và công ngh ch! bi!n ra nh∗ng sn ph3m có giá tr+ gia tng cao cha


24
Phòng Th%ng mi và Công nghip Vit Nam (2011).