B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH THANH HI
MT S GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG
CA KHÁCH HÀNG I VI CHT LNG DCH
V CHM SÓC KHÁCH HÀNG TI ÀI 1090
TRUNG TÂM THÔNG TIN DI NG KHU VC II
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
NGUYN TH THANH HI
MT S GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG
CA KHÁCH HÀNG I VI CHT LNG
DCH V CHM SÓC KHÁCH HÀNG TI ÀI 1090
TRUNG TÂM THÔNG TIN DI NG KHU VC II
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRN NG KHOA
TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CM N
Lun vn tt nghip này là kt qu ca quá trình hc tp và rèn luyn ca cá
nhân trong sut quãng thi gian hc tp ti Khoa Qun tr kinh doanh – i hc Kinh
T Thành ph H Chí Minh
Li đu tiên tôi xin chân thành cám n Thy TS. TRN NG KHOA, ngi
đã tn tình hng dn và giúp đ tôi trong sut thi gian thc hin Lun vn tt
nghip này.
Tôi cng xin chân thành cám n quý Thy, Cô trng i hc Kinh t Thành
ph H Chí Minh đã tn tình ging dy, truyn đt nhiu kin thc quí báu cho bn
thân tôi nói riêng và cho khoá 18 Cao Hc Qun tr Kinh doanh nói chung.
Tôi xin chân thành cám n Ban Lãnh đo và toàn th các Anh/Ch nhân viên,
ài H tr khách hàng 1090 Trung tâm Thông tin Di đng Khu vc II và các giao
dch viên ca hàng đã to điu kin và h tr tôi rt nhiu trong quá trình làm lun
vn.
Cm n các thành viên trong gia đình, ngi thân và bn bè đã đng viên và
giúp đ tôi rt nhiu trong sut thi gian hoàn thành chng trình hc va qua.
Thành ph H Chí Minh, tháng 10 nm 2012
Tác gi lun vn
Nguyn Th Thanh Hi
LI CAM OAN
thc hin lun vn “Mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách
hàng đi vi cht lng dch v Chm sóc khách hàng ti ài 1090 Trung tâm
thông tin di đng Khu vc II”, tôi đã t mình nghiên cu, tìm hiu vn đ, vn dng
kin thc đã hc và trao đi vi ging viên, đng nghip, bn bè.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. C
ác s liu trong
lun vn đc thu thp t thc t có ngun gc rõ ràng, đáng tin cy, đc x lý
trung thc và khách quan.
Tác gi lun vn
Nguyn Th Thanh Hi
MC LC
Trang
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu
Danh mc các hình
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha thc tin ca lun vn 4
6. Kt cu ca lun vn 4
CHNG 1. C S LÝ LUN V DCH V, CHT LNG DCH V VÀ
S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI DCH V CHM SÓC
KHÁCH HÀNG QUA TNG ÀI CALL CENTER 6
1.1 Dch v 6
1.1.1 Khái nim dch v 6
1.1.2 Khái nim dch v chm sóc khách hàng qua đin thoi 6
1.1.3 Các đc tính ca dch v 8
1.2 Cht lng dch v 10
1.3 o lng cht lng dch v 11
1.4 S hài lòng ca khách hàng 16
1.4.1 Khái nim v s hài lòng ca khách hàng 16
1.4.2 Mi quan h gia s hài lòng ca khách hàng và cht lng dch v 17
1.4.3 o lng s hài lòng ca khách hàng 18
1.4.3.1 o lng s hài lòng ca khách hàng nhìn t phía doanh nghip18
1.4.3.2 o lng s hài lòng ca khách hàng nhìn t phía khách hàng 19
1.5 La chn mô hình lý thuyt 20
1.5.1 Mô hình nghiên cu đ xut 20
1.5.2 Các gi thuyt 21
1.5.3 Xây dng thang đo 22
Tóm tt chng 1 22
CHNG 2. ÁNH GIÁ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG I VI
DCH V CHM SÓC KHÁCH HÀNG TI ÀI 1090 TRUNG TÂM THÔNG
TIN DI NG KHU VC II 23
2.1 Tng quan v Trung Tâm II và ài H tr khách hàng 1090 23
2.1.1 Trung tâm Thông Tin Di ng khu vc II 23
2.1.2 ài H tr khách hàng 1090 (ài 1090) 24
2.1.2.1 Gii thiu 24
2.1.2.2 Chc nng nhim v 25
2.1.2.3 C cu và qui mô 26
2.1.2.4 Các dch v chm sóc khách hàng ti ài 1090 27
2.2 Phân tích s hài lòng ca khách hàng theo cm nhn ca khách hàng 32
2.2.1 Qui trình nghiên cu 32
2.2.2 Nghiên cu đnh tính 33
2.2.2.1 Hiu chnh thang đo 34
2.2.2.2 Thit k bng câu hi kho sát 36
2.2.3 Nghiên cu đnh lng s b 36
2.2.4 Nghiên cu chính thc 38
2.2.4.1 Phng pháp thu thp thông tin và c mu 38
2.2.4.2 ánh giá đ tin cy ca thang đo (Cronbach’s Alpha) 39
2.2.4.3 Phân tích nhân t 43
2.2.4.4 Phân tích hi quy tuyn tính bi, kim đnh các gi thuyt và mô
hình nghiên cu 46
2.2.4.5 Phân tích s khác bit 50
2.2.5 ánh giá thc trng dch v chm sóc khách hàng ca ài 1090 nhìn t
phía khách hàng 51
2.2.5.1 ánh giá v K nng giao tip 51
2.2.5.2 ánh giá v mc đ áp ng 52
2.2.5.3 ánh giá v s m bo 53
2.2.5.4 ánh giá v mc đ Tin cy 54
2.3 ánh giá thc trng s hài lòng ca KH t phía Trung Tâm II 55
2.3.1 Kt qu thc hin 8 cam kt vi khách hàng 55
2.3.2 Kt qu thc hin ch tiêu sn xut kinh doanh ca ài 1090 56
2.3.3 Thc trng s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng chm sóc
khách hàng ca ài 1090 đn tháng 6/2012 57
2.3.3.1 Mc đ đáp ng ca ài 1090 58
2.3.3.2 K nng giao tip ca đin thoi viên 60
2.3.3.3 S đm bo v mt nghip v, kin thc chuyên môn 61
2.3.3.4 Mc đ tin cy ca khách hàng đi vi dch v chm sóc khách
hàng ca ài 1090 64
2.3.3.5 Mc đ đng cm ca đin thoi viên đi vi khách hàng 65
2.3.3.6 Nhng thành tu và hn ch trong công tác chm sóc khách hàng
ca ài 1090 thi gian qua 66
CHNG 3. MT S GII PHÁP NÂNG CAO S HÀI LÒNG CA
KHÁCH HÀNG I VI CHT LNG DCH V CHM SÓC KHÁCH
HÀNG CA ÀI 1090 69
3.1 nh hng phát trin dch v CSKH ca Trung Tâm II 69
3.2 nh hng phát trin dch v chm sóc khách hàng ca ài 1090 71
3.3 Mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v
chm sóc khách hàng ca ài 1090 72
3.3.1 Gii pháp nâng cao kh nng đáp ng ca tng đài 72
3.3.1.1 Nâng cao kh nng đáp ng v mt h thng 72
3.3.1.2 Nâng cao kh nng đáp ng v mt nhân lc 74
3.3.2 Gii pháp nâng cao k nng giao tip ca đin thoi viên 75
3.3.2.1 Gii pháp nâng cao s đm bo 77
3.3.2.2 Công tác kim soát cht lng 77
3.3.2.3 Công tác đào to chuyên môn nghip v cho TV 78
3.3.3 Gii pháp nâng cao s tin cy 80
3.4 Mt s kin ngh 82
KT LUN 83
TÀI LIU THAM KHO
Ph lc 1. 1: Thang đo s mong đi ca khách hàng đi vi đin thoi viên
ca Burgers (2000)
Ph lc 1. 2: Thang đo cht lng dch v Call Center ca Zanna van Dun và
cng s (2009)
Ph lc 1. 3: Thang đo thành phn cht lng dch v Call Center ca Anil
Kumar và Chandra Sekhar SF (2008)
Ph lc 1. 4: Thang đo nháp 1 theo mô hình nghiên cu lý thuyt
Ph lc 2. 1: Dàn bài tho lun nghiên cu đnh tính
Ph lc 2. 2: Mu phiu kho sát cho nghiên cu s b
Ph lc 2. 3: Kt qu nghiên cu đnh lng s b
Ph lc 2. 4: Mu phiu kho sát cho nghiên cu chính thc
Ph lc 2. 5: Kt qu nghiên cu đnh lng chính thc
DANH MC CÁC T VIT TT
ACD – Automatic Call Distributor: Phân phi cuc gi t đng
CDMA – Code Division Multiple Access: a truy cp phân chia theo mã
CRM – Customer Relationship Management: Qun lý quan h khách hàng
CSKH – Chm sóc khách hàng
TV – in thoi viên
FB – Feedback: Nhng phn ánh ca khách hàng
GDV – Giao dch viên
GSM – Global System for Mobile communication: H thng thông tin di
đng toàn cu
GTGT – Giá tr gia tng
HTKH – H tr khách hàng
IVR – Interactive Voice Response: H thng tr li t đng
KPI – Key performance indicators: Các ch tiêu hot đng chính
PIN – Personal Identification Number: Mã s cá nhân
PUK – Personal Unblocking Key: Mã nhn dng cá nhân
SPSS – Statistical Package for the Social Sciences: Phn mm thng kê cho
các ngành nghiên cu khoa hc
TLKH – Tr li khách hàng
VMS – VietNam Mobile Telecom Services Co: Công ty Thông Tin Di đng
VMS II – Trung tâm Thông Tin Di ng khu vc II
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1-1: Tám cam kt vi khách hàng ca MobiFone 18
Bng 2-1: Phân b đi tng phng vn 39
Bng 2-2: Thang đo thành phn S tin cy 40
Bng 2-3: Thang đo thành phn S đáp ng 40
Bng 2-4: Thang đo thành phn S đm bo 41
Bng 2-5: Thang đo thành phn K nng giao tip 42
Bng 2-6: Thang đo s hài lòng ca khách hàng 42
Bng 2-7: Kim đnh KMO thang đo cht lng dch v 43
Bng 2-8: Kt qu phân tích nhân t khám phá thang đo cht lng dch v 44
Bng 2-9: Kim đnh KMO thang đo s hài lòng khách hàng 45
Bng 2-10: Phân tích nhân t thang đo s hài lòng khách hàng 45
Bng 2-11: Mu tóm tt 47
Bng 2-12: Kt qu phân tích Anova 47
Bng 2-13: Kt qu kim đnh h s tng quan Pearson 48
Bng 2-14: Kt qu phân tích h s hi quy 48
Bng 2-15: Th t mc đ tác đng ca các nhân t cht lng dch chm sóc khách
hàng ca ài 1090 đn s hài lòng khách hàng 49
Bng 2-16: ánh giá v K nng giao tip 52
Bng 2-17: ánh giá v S đáp ng 53
Bng 2-18: ánh giá v S đm bo 54
Bng 2-19: ánh giá v S tin cy 54
Bng 2-20: Kt qu đánh giá tình hình thc hin tám cam kt ti Trung tâm II nm
2011 56
Bng 2-21: Kt qu thc hin ch tiêu 6 tháng đu nm 2012 ca ài 1090 57
Bng 2-22: T l ngh vic ca đin thoi viên 59
Bng 2-23: Ch tiêu giám sát cht lng ti t Giám sát ca ài 1090 nm 2012 62
Bng 2-24: Mc đ hoàn thành các ch tiêu ti t H tr nghip v ca ài 1090 63
Bng 2-25: S lng đào to ca ài 1090 nm 2012 67
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1-1: Các đc tính ca dch v 9
Hình 1-2: Mô hình cht lng dch v 13
Hình 1-3: Các nhân t quyt đnh đn cht lng dch v đc cm nhn bi khách
hàng 14
Hình 1-4: Mô hình lý thuyt v s hài lòng ca khách hàng 21
Hình 2-1: S đ t chc ài HTKH 1090 27
Hình 2-2: Mô hình tng đài h tr khách hàng (Call Center) gi vào 28
Hình 2-3: Lu đ gi ra trên Feedback 30
Hình 2-4: Lu đ gi ra t vn v sn phm, dch v ca MobiFone 31
Hình 2-5: Quy trình nghiên cu 33
Hình 2-6: Mô hình nghiên cu chính thc v s hài lòng ca khách hàng 37
Hình 2-7: Mô hình kt qu hi quy 50
Hình 3-1: Các ch tiêu chm sóc khách hàng 70
- 1 -
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Vit Nam đã chính thc thc thi các cam kt m ca th trng trong khuôn kh
AFTA, ACFTA t đu nm 2006. Và ngày 7/11/2006 Vit Nam đã chính thc tr
thành thành viên. tham gia vào các t chc t do thng mi này, Chính Ph phi
m ca th trng trong nc cho các doanh nghip thuc các nc thành viên WTO.
Bu chính vin thông cng là ngành phi m ca cho các doanh nghip nc ngoài.
C th là trc đây cho đn hin ti các doanh nghip nc ngoài ch đc phép tham
gia vào th trng này di hình thc liên doanh hoc hp tác kinh doanh vi mt
doanh nghip quc doanh trong nc, nay thì h có th tham gia bng hình thc
100% vn nc ngoài. Thc t cho thy, t khi m ca th trng bu chính vin
thông thì s cnh tranh trong ni b ngành đã tr nên khc lit hn rt nhiu.
Công Ty Thông Tin Di ng là mt trong nhng nhà cung cp dch v mng
đin thai di đng đu tiên ti Vit Nam và hin ti đang có mt th phn khng ch
trong th trng này. Trung Tâm Thông Tin Di ng Khu Vc II trc thuc Công Ty
Thông Tin Di ng chu trách nhim kinh doanh ti khu vc TP. H Chí Minh. ây
là trung tâm kinh t ca c nc và thc t khu vc này chim hn 50% ca th
trng thông tin di đng c nc. Vic các mang di đng ra đi sau này nh Viettel,
S-Fone, EVN, Vietnammobile, Beeline ly khu vc này là th trng trng tâm đ
trin khai h thng dch v mng và trin khai chin lc marketing đ giành th phn
càng chng t vai trò quyt đnh, quan trng bc nht ca khu vc thi trng này đi
vi th trng dch v mng đin thoi di đng.
Khi mi ra đi, xu hng cnh tranh chính ca các mng di đng là da vào
gim giá cc và khuyn mãi liên tc. iu này đã đy tc đ phát trin ca th
trng thông tin di đng lên tc đ chóng mt và dn đn bão hòa v s lng thuê
bao thi đim cui nm 2010 cng nh giá cc đã đc đy xung mc thp nht
tt c các mng. Vì vy, đ nâng cao cnh tranh và gim thiu vic khách hàng
chuyn t mng này sang mng khác thì bên cnh vic m rng vùng ph sóng, đa
- 2 -
dng hóa loi hình dch v phù hp vi tng th trng ngách, nâng cao cht lng
dch v thì công tác chm sóc khách hàng đã đc các nhà cung cp dch v thông tin
di đng đt lên hàng đu và MobiFone cng không nm ngoài cuc chy đua v khía
cnh này.
Công tác chm sóc khách hàng ca MobiFone bao gm chm sóc khách hàng
trc tip và chm sóc khách hàng gián tip qua tng đài h tr khách hàng (HTKH)
1090 hay còn gi là ài 1090 (hot đng này chim 70%). Và trong sut 7 nm t
2005 đn 2011, MobiFone đã đc xem là mt trong nhng doanh nghip có dch v
chm sóc khách hàng tt hn các nhà cung cp dch v thông tin di đng khác qua s
kin đc ngi tiêu dùng bình chn là “Mng chm sóc khách hàng tt nht”.
Và mc dù vai trò ca các tng đài h tr khách hàng là không th ph nhn, tuy
nhiên có khá ít các nghiên cu v vic khi s dng dch v chm sóc khách hàng ca
tng đài thì nhng điu gì có th khin khách hàng cm thy hài lòng nht, t đó đa
đn vic khách hàng gn bó vi thng hiu và có lòng trung thành cao hn.
Vì vy, đ tip tc duy trì thng hiu mnh v lnh vc chm sóc khách hàng
và đ s dng nó nh mt th mnh trong cnh tranh thì vic nghiên cu “Mt s gii
pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch v chm sóc khách
hàng ti ài 1090 Trung Tâm Thông Tin Di ng khu vc II” là ht sc cn thit
trong giai đon hin nay.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài nhm đt đc 2 mc tiêu nh sau:
1. Phân tích thc trng v s hài lòng ca khách hàng đi vi cht lng dch
v chm sóc khách hàng 18001090 ca Trung Tâm II
2. xut mt s gii pháp nhm nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi
vi cht lng dch v chm sóc khách hàng ca ài 18001090
- 3 -
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu ca đ tài là s hài lòng ca khách hàng đi vi cht
lng dch v ca các doanh nghip
Phm vi nghiên cu: ti ài 1090 ti TP H Chí Minh.
4. Phng pháp nghiên cu
thc hin các mc tiêu nghiên cu đã đ ra, đ tài s dng các phng pháp
nghiên cu nh sau:
- Nghiên cu đnh lng: Phng pháp này đc thc hin thông qua kho sát
khách hàng có ít nht mt ln liên h đn Call Center ca MobiFone. Bng câu
hi kho sát đc gi cho khách hàng qua đng bu đin, phát ti ca hàng
và qua email, website chuyên v kho sát.
- Nghiên cu đnh tính: đc s dng khi xây dng thang đo kho đ sát khách
hàng, thông qua tho lun nhóm nhm khám phá nhng mong mun ca khách
hàng khi liên h đn các Call Center và nhng yu t có th nh hng đn s
hài lòng ca khách hàng v dch v Call Center.
- Qui trình nghiên cu nh sau:
H thng lý thuyt v dch v, cht lng
d
ch v v
à s
h
ài lòng c
a khách h
àng
ánh giá s hài lòng ca khách hàng
theo cm nhn ca khách hàng qua
phân tích đ
nh tính v
à đ
nh l
ng
Phân tích thc trng VMS II
đang đáp ng s hài lòng ca
khách hàng
xut các gii pháp nâng cao s hài lòng
ca khách hàng đi vi cht lng dch v
chm sóc khách hàng ti ài 1090 Trung
Tâm Thông Tin Di
ng khu vcII
M
t s kin ngh
- 4 -
5. Ý ngha thc tin ca lun vn
Thông qua kt qu nghiên cu, Trung tâm II và ài 1090 s có thêm thông tin v
các yu t nh hng đn s hài lòng ca khách hàng v dch v chm sóc khách
hàng ca ài 1090 đ t đó có hng điu chnh v ch đ, chính sách, dch v cho
hp lý nhm nâng cao hn na s hài lòng ca khách hàng. iu này s giúp
MobiFone tip tc duy trì đc thng hiu “mng chm sóc khách hàng tt nht” và
phát huy nó nh mt li th trong cnh tranh.
6. Kt cu ca lun vn
Ni dung chính ca lun vn đc xây dng thành 3 chng:
- Chng 1: C s lý thuyt v dch v, cht lng dch v và s hài lòng ca
khách hàng đi vi dch v chm sóc khách hàng quan tng đài Call Center
Chng này trình bày các c s lý lun v dch v, các đc tính ca dch v,
cht lng dch v, đo lng cht lng dch v, … và các lý lun v s hài
lòng ca khách hàng, các yu t nh hng đn s hài lòng cng nh các mô
hình, u nhc đim ca mô hình và t đó xác đnh mô hình nghiên cu phù
hp vi đc đim hot đng ca dch v chm sóc khách hàng ca ài
18001090.
- Chng 2: ánh giá s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v chm sóc
khách hàng ti ài 1090 Trung tâm Thông Tin Di ng khu vc II
Chng này gii thiu lch s hình thành, chc nng nhim v, c cu, qui mô
và các dch v ti ài h tr khách hàng 1090. Chng 2 cng tin hành phân
tích thc trng VMS II đang t chc s hài lòng ca khách hàng và đng thi
đánh giá s hài lòng ca khách hàng theo cm nhn ca khách hàng qua phân
tích đnh tính và đnh lng.
- Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao s hài lòng ca khách hàng đi vi cht
lng dch v chm sóc khách hàng ca ài HTKH 1090.
Trên c s kt qu có đc chng 2, chng này s kt hp thêm vic tìm
hiu v mc tiêu, đnh hng phát trin v dch v di đng ca VMS và Trung
- 5 -
Tâm II nói chung và đnh hng phát trin dch v chm sóc khách hàng ca
ài HTKH 1090 nói riêng trong thi gian sp ti đ đ xut mt s gii pháp
nhm nâng cao mc đ hài lòng ca khách hàng.
- 6 -
CHNG 1. C S LÝ LUN V DCH V, CHT
LNG DCH V VÀ S HÀI LÒNG CA KHÁCH HÀNG
I VI DCH V CHM SÓC KHÁCH HÀNG QUA
TNG ÀI CALL CENTER
1.1 Dch v
1.1.1 Khái nim dch v
Phillip Kotler (1990) cho rng: “Dch v là nhng quá trình hay nhng hot
đng ca nhà cung cp nhm đáp ng nhu cu ca khách hàng. Dch v mang tính
cht vô hình và khó đoán trc đc kt qu. Sn phm ca quá trình này có th là
vt cht hay ch yu t tinh thn”. Và dch v là nhng hot đng hay li ích mà
doanh nghip có th cng hin cho khách hàng nhm thit lp, cng c và m rng
nhng quan h và hp tác lâu dài vi khách hàng (Kotler & Armstrong 2004).
Còn theo Mathe và Shapiro (1993) thì: “Dch v là nhng hot đng mang tính
liên tc nhm cung cp nhng giá tr cho khách hàng trong thi gian dài và đc đánh
giá bng cách gia tng mc đ hài lòng ca khách hàng đi vi nhng sn phm hay
nhng chui sn phm”.
1.1.2 Khái nim dch v chm sóc khách hàng qua đin thoi
Ngày nay, ngành dch v chm sóc khách hàng qua đin thoi là mt trong
nhng ngành phát trin nhanh nht trên th gii (Dalrymple và Phipps, 1999)
(Staples, Dalrymple và Phipps, 2001) và các t chc chuyên thc hin dch v này
đc gi là tng đài h tr khách hàng (HTKH) hay Call Center
(
).
Theo Hip hi Call Center (1999) thì mt Call Center đc đnh ngha là “mt
hot đng quan trng ca mt t chc ni mà ngi lao đng ch yu là làm vic
thông qua đin thoi và thng xuyên làm vic trong mt môi trng đc t đng
- 7 -
hóa bi máy tính” (Gilmore, 2001). Hiu qu ca các Call Center s có nh hng rt
ln đn hình nh ca các doanh nghip (Black, 1998, và đc khng đnh trong
nghiên cu ca Gilmore, 2001)
Theo Spreng, R. A. & R. D. Mackoy (1996) thì ti mt Call Center, nhng vn
đ khách hàng đ cp thng xoay quanh bn ni dung sau
:
- Thông tin: Call Center là trung tâm thông tin quan trng v sn phm và dch
v ca các doanh nghip. Call Center hot đng nh là mt kho lu tr thông tin liên
quan đn tt c sn phm, khách hàng, phn ánh, khiu ni và các phn hi, gii pháp
ca doanh nghip.
- Dch v khách hàng: Call Center là đim nhn quan trng ca dch v khách
hàng trong hu ht các doanh nghip, đc bit là sau khi bán hàng đc thc hin. Vi
chc nng dch v khách hàng, Tng đài viên (in thoi viên) ghi nhn và gii quyt
các phn ánh cng nh li khen ca khách hàng. Hu ht Call Center đu phân quyn
cho đin thoi viên (TV) gii quyt hoc thng lng vi khách hàng min sao
trong gii hn chi phí cho phép. iu này cng giúp cho các cp qun lý gim ti vic
trc tip x lý các phn ánh, khiu ni và giúp doanh nghip gii quyt các vn đ ca
khách hàng mt cách nhanh chóng và hiu qu.
- Bán hàng: Nhiu doanh nghip s dng Call Center đ tng doanh thu bng
cách qung bá các chng trình khuyn mãi, đào to hoc sn phm mi…Mt Call
Center không nhng cung cp nhng gii pháp đáng tin cy mà còn gii thiu nhng
sn phm và dch v mà có th khách hàng không đ ý khi mua sn phm ln đu. Vì
vy, mi cuc gi hay mt giao dch vi khách hàng Call Center đu đc xem là
mt c hi bán hàng.
- H tr v sn phm hoc dch v : Nhiu Call Center cung cp cho cách thc
s dng hoc giúp khách hàng t x lý nhng vn đ đn gin liên quan đn sn
phm. im mu cht ca chc nng này là tt c TV phi thc s thông tho sn
phm, dch v và hot đng ca doanh nghip.
- 8 -
Trên thc t, các doanh nghip hin nay đu có các s đin thoi đ gii đáp
nhng thc mc v dch v cho khách hàng và ch cn mt nhân viên trc đin thoi
thì ta có th gi là mt đng dây h tr khách hàng. Tuy nhiên, tên gi Call Center
ch đc s dng khi qui mô hot đng ca dch v h tr này không đn thun là
mt hay vài đng dây mà đó là ni x lý mt lng thông tin giao tip tng đi ln
gia doanh nghip và khách hàng. Vì vy, Vit Nam, Call Center ch yu ch xut
hin trong các ngành dch v có tính cht tng đi phc tp và có lng khách hàng
tng đi ln và có đ phân tán cao nh vin thông, ngân hàng, bo him, hàng
không, taxi, du lch,…
Vi các đc đim ca ngành dch v thông tin di đng nh s lng khách
hàng ln, đ phân tán cao, hay phát sinh các vn đ v s dng dch v, s lng
thông tin v dch v tng đi ln,… nên vic thành lp các tng đài h tr khách
hàng là ht sc quan trng. Vì vy, Nhà Nc có nhng qui đnh c th đi vi dch
v h tr khách hàng ca các doanh nghip trong ngành này, c th là tiêu chun
ngành TCN 68-186:2006 “Dch v đin thoi trên mng vin thông di đng mt đt –
Tiêu chun cht lng” nh sau:
- Thi gian cung cp dch v HTKH qua đin thoi là 24/24 gi.
- T l cuc gi ti dch v h tr khách hàng, chim mch thành công (hay còn
gi là kt ni thành công) và nhn đc tín hiu ca đin thoi viên trong vòng 60
giây là ln hn (hoc bng) 80% tng s cuc gi.
1.1.3 Các đc tính ca dch v
Khác vi nhng sn phm hu hình, dch v có s khác bit riêng ca nó.
Parasuraman và cng s (1998) đã nhn mnh ba đc trung ca dch v là: tính
vô hình, tính không đng nht và tính không th tách ri. Còn Kurtz & Clow
(1998) đã đa ra mt đc tính na là: tính không lu tr đc.
- 9 -
Hình 1-1: Các đc tính ca dch v
Tính vô hình
ây là đc đim c bn ca dch v - không nhìn thy nó, không cm thy nó,
không ngi đc nó….không tn ti di dng vt cht ngha là dch v không có
hình hài rõ rt. Parasuraman & ctg (1998) đã gii thích dch v là các cách thc thc
hin hoc nhng tri nghim, do đó dch v có tính vô hình. Vì vy, dch v không
th đc đánh giá bng cách nhìn thy, s thy, cm giác mùi v trc khi đ
mua sm (Kurtz & Clow, 1998). Nói cách khác, khách hàng không th kim tra,
đóng gói dch v trc khi mua. Giá tr ca dch v thng xác đnh bi tri nghim
thc t ca khách hàng.
Tính không th tách ri (Không chuyn giao quyn s hu)
Tính không th tách ri là mt thuc tính c bn ca quá trình dch v
(Gronroos, 1998) và đc thù ca dch v là vic sn xut và tiêu th xy ra đng thi
(Kurtz & Clow, 1998). Dch v luôn gn lin vi ngun cung ng ca nó. iu này có
ngha nhân viên phc v và khách hàng cùng trc tip tham gia vào quá trình cung
Tính vô
hình
Không
th tách
ri
Không
lu tr
đc
Không
đng
nht
Dch
v
- 10 -
ng dch v. Vì vy, không th chia ct đc dch v hay quyn s hu dch v không
đc chuyn giao khi mua bán dch v và cht lng ca dch v ph thuc vào s
tng tác gia nhân viên phc v và khách hàng.
Tính không n đnh, không đng nht
Dch v rt không n đnh và không đng nht bi nó ph thuc vào ngi
thc hin dch v, trng thái tâm lý ca h cng nh thi gian, đa đim, cách thc
thc hin dch v. Vì tính cht này nên rt khó đ đánh giá đc cht lng dch v .
Tính không lu tr đc
Dch v không có tn kho hay ct gi (Kurtz & Clow, 1998). Ngi cung cp
dch v không th d tr dch v trong kho đ đáp ng nhu cu th trng trong tng
lai. Khách hàng cng không th mua d tr dch v đ s dng khi cn. Vì vy, vi
đc tính này ca dch v, các nhà cung cp dch v luôn phi tìm cách đ cân đi cung
cu, làm cho chúng phù hp nhau.
1.2 Cht lng dch v
Nh nhiu nghiên cu đã đ cp, n lc đnh ngha và đo lng cht
lng đu bt ngun t ngành sn xut sn phm hu hình. i vi sn phm hu
hình, ngi tiêu dùng có th d dàng đánh giá cht lng ca chúng thông qua
kiu dáng, màu sc, tính nng, đ bn…hay cm nhn bng các giác quan nhìn, s,
ngi, nm,…Trong khi đó, dch v là mt loi sn phm vô hình và đc đim ni
bt ca nó là khách hàng ch có th đánh giá đc toàn b cht lng ca nhng
dch v sau khi đã “mua” và “s dng” chúng. Nói cách khác, khách hàng nhn
đc sn phm dch v này thông qua các hot đng giao tip, tip nhn thông tin
và đánh giá nó thông qua nhng cm nhn ca mình khi s dng dch v. Và
Svensson (2002) đã cho rng trong quá trình tiêu dùng, cht lng dch v th
hin qua s tng tác gia khách hàng và nhân viên ca công ty cung cp dch v.
Theo Zeithaml (1987): Cht lng dch v là s đánh giá ca khách hàng v
tính siêu vit và s tuyt vi nói chung ca mt thc th. Nó là mt dng ca thái
đ và các h qu t mt s so sánh gia nhng gì đc mong đi và nhn thc v
- 11 -
nhng th ta nhn đc. Tác gi ng h quan đim ca Lewis và Booms (1983) cho
rng: Dch v là mt s đo lng mc đ dch v đc đa đn khách hàng
tng xng vi mong đi ca khách hàng tt đn đâu. Vic to ra mt dch v
cht lng ngha là đáp ng mong đi ca khách hàng mt cách đng nht.
Nhn đnh này chng t rõ rng cht lng dch v liên quan đn nhng mong đi ca
khách hàng và nhn thc ca h v dch v. Parasuraman (1991) gii thích rng đ
bit đc s d đoán ca khách hàng thì tt nht là nhn dng và thu hiu nhng
mong đi ca h. Vic phát trin mt h thng xác đnh đc nhng mong đi ca
khách hàng là cn thit và ngay sau đó ta mi có mt chin lc cht lng cho dch
v có hiu qu. Vì vy, đánh giá cht lng dch v là công vic không h đn gin.
1.3 o lng cht lng dch v
Bi vì nhng đc tính vô hình, không đng nht, không th tách ri và không
lu tr đc ca dch v nên không ch khó khn cho các nhà qun lý trong vic đo
lng, đánh giá cht lng dch v mà còn phát sinh nhiu vn đ phc tp khác. Và
tùy theo tng lnh vc nghiên cu mà các nhà nghiên cu s chú trng vào nhng khía
cnh khác nhau ca cht lng dch v khi thc hin các nghiên cu liên quan nh
Lehtinen và cng s (1982) đã đa ra hai thành phn to nên cht lng dch v là (1)
quá trình cung cp dch v và (2) kt qu ca dch v. Gronroos (1984) thì cho rng,
cht lng dch v là cht lng mà khách hàng cm nhn thông qua dch v mà h
nhn đc, nó mang tính ch quan và đc gii thích t nhng đc tính khách quan.
Theo tác gi này, cht lng dch v có th tách thành (1) cht lng k thut và (2)
cht lng chc nng. Cht lng k thut liên quan đn cái gì đ thc hin dch v
và to ra kt qu (What is done); cht lng chc nng nói lên dch v đc phc v
nh th nào (how it is done), c th gm các thành phn sau:
1. Mc đ đm bo và s tin cy (Reliability and Trustworthiness)
2. Kh nng tip cn và s linh hot (Accessibility and flexibility)
3. S chuyên nghip chuyên nghip và các k nng (Professionalism
and skills)
- 12 -
4. Thái đ và hành vi (Attitudes and behaviour)
5. S hi phc (Recovery)
6. Uy tín và s tín nhim (Reputation and credibility)
Và mt công c đo lng cht lng dch v ph bin nht là SERVQUAL đã
đc Parasuraman và ctg đa ra nm 1985 và đc điu chnh nm 1988. Theo các
tác gi này, cht lng dch v (Q) có th đc xác đnh thông qua vic đo lng s
chênh lch gia mc đ k vng (E) và giá tr cm nhn (P) tht s ca khách hàng v
dch v đó (Q (Service Quality) = P(Performance) – E (Expectation)). u tiên,
SERVQUAL (Parasuraman & ctg, 1985) bao gm mi thành phn là: s tin cy, tính
đáp ng, nng lc phc v, s tip cn, lch s, thông tin, s tín nhim an toàn, hiu
bit khách hàng, phng tin hu hình. Tuy nhiên, đ đo lng cht lng dch v
theo mi thành phn này thì rt phc tp và có nhiu thành phn ca mô hình này
không đt giá tr phân bit nên Parasuraman & ctg (1988) đã điu chnh xung còn
nm thành phn: s tin cy, s đáp ng, nng lc phc v, s đng cm và phng
tin hu hình. Mô hình SERVQUAL vi nm khong cách và nm thành phn cht
lng dch v, bao gm 22 bin đc minh ha trong hình 1.2 (trang 13) và đc gii
thích nh sau:
Khong cách th nht đc hình thành khi có s khác bit gia k vng ca
khách hàng v cht lng dch v và nhà cung cp dch v cm nhn v k vng ca
khách hàng
Khong cách th hai đc hình thành khi nhà cung cp dch v gp khó khn
trong vic chuyn đi nhn thc ca mình v k vng ca khách hàng thành nhng
tiêu chí cht lng ca dch v
Khong cách th ba đc hình thành do nhân viên phc v không thc hin
theo nhng tiêu chí đã đc xác đnh trc trong quá trình cung cp dch v cho
khách hàng.
Khong cách th t đc hình thành do các thông tin qung cáo, khuyn
mãi,… đã tác đng vào k vng ca khách hàng v cht lng dch v, làm gia tng
- 13 -
k vng ca khách hàng và vì th làm nh hng đn cht lng cm nhn ca khách
hàng khi các dch v không đc thc hin theo nh nhng gì đã truyn thông.
Hình 1-2: Mô hình cht lng dch v
(Ngun: Parasuraman & ctg (1985:44)
Khong cách th nm đc hình thành khi có s khác bit gia cht lng mà
khách hàng k vng và cht lng h cm nhn đc. Cht lng dch v ph thuc
vào khong cách th nm này. Trong trng hp khách hàng nhn thy không có s
Kh
o
ng cách 3
KHÁCH
HÀNG
NHÀ
TIP
TH
Khong
cách 1
Kh
o
ng cách
2
Kh
o
ng cách 5
D
ch v k vng
D
ch v cm nhn
D
ch v chuyn
giao
Chuy
n đi cm
nhn ca công ty
thành tiêu chí cht
lng
Nh
n thc ca công
ty v k vng ca
khách hàng
Thông tin đn
khách hàng
Kh
o
ng cách 4
- 14 -
khác bit gia cht lng h k vng và cht lng h cm nhn khi s dng mt
dch v thì cht lng ca dch v đó đc xem là hoàn ho.
Parasuraman và cng s (1985) cho rng cht lng dch v là hàm s ca
khong cách th nm và khong cách này ph thuc vào các khong cách trc đó
(khong cách 1,2,3,4). Vì vy, đ làm tng cht lng dch v thì các nhà cung cp
dch v phi tìm cách rút ngn các khong cách này.
Và cng theo Parasuraman và cng s (1985) thì cht lng dch v gm mi
thành phn mà khách hàng s dng đ hình thành s mong đi ca mình đc mô t
qua hình 1.3 nh sau:
Hình 1-3:
Các nhân t quyt đnh đn cht lng dch v đc cm nhn bi khách hàng
(Ngun:Parasuraman, A., Zeithaml, V.A., and Berry, L.L (1985), “A
conceptual model of service quality and its implications for future research”, Journal
of Marketing, Vol. 49, Issue 4, pp. 8)
Thông tin
truyn thông
Nhu cu khách
hàng
Kinh nghim
trong quá kh
S mong đi
v dch v
S nhn thc
v dch v
Cht lng
dch v đc
cm nhn
Các yu t quyt đnh
đn
cht lng dch
v:
1. tin
cy
2. đáp
ng
3. Nng lc nhân
viên
4. d dàng tip
cn
5. lch s ca nhân
viên
6. Thông tin
7. tín
nhim
8. an
toàn
9. hiu bit khách
hàng
10. Phng tin hu
hình