B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
TRNăPHCăHUY
HOẨNăTHINăQUNăTRăNGUNăNHỂNăLCă
TIăNGỂNăHẨNGăTHNGăMIăCăPHNă
NGOIăTHNG VITăNAM
Chuyên ngành :ăQunătrăKinhădoanh
Mãăsă : 60.34.01.02
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC
TSăHUNHăTHANHăTỎ
TP.HCM ậ NM 2012
LIăCMăN
Trong quá trình thc hin Lun vn này, tôi đã nhn đc s quan tâm
giúp đ ca Quý Thy, Cô, bn bè và tp th CBCNV Ngân hàng TMCP Ngoi
thng Vit Nam.
Xin trân trng cm n TS.Hunh Thanh Tú, ngi hng dn khoa hc
ca Lun vn, đã hng dn tn tình và giúp đ tôi v mi mt đ hoàn thành
Lun vn.
Xin trân trng cm n Quý Thy, Cô trong Hi đng chm Lun vn đã có
nhng góp ý v nhng thiu sót ca Lun vn này, đ Lun vn ngày càng hoàn
thin hn.
Xin trân trng cm n các v lãnh đo và tp th CBCNV Ngân hàng
TMCP Ngoi thng Vit Nam đã cung cp thông tin, tài liu và hp tác trong
quá trình thc hin Lun vn.
Và sau cùng, đ có đc kin thc nh ngày hôm nay, cho tôi gi li cm
n sâu sc đn Quý Thy, Cô Trng i hc Kinh t TP.H Chí Minh trong
thi gian qua đã truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu.
TÁCăGIăLUNăVN
TRNăPHCăHUY
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan tt c các ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc
hình thành và phát trin t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi, di s
hng dn khoa hc ca TS. Hunh Thanh Tú. Các s liu và kt qu có đc
trong Lun vn tt nghip là hoàn toàn trung thc.
TÁCăGIăLUNăVN
TRNăPHCăHUY
MCăLC
TRANG
LIăCMăN
LIăCAMăOAN
DANHăMCăKÝăHIU,ăCHăVITăTT
DANHăMCăCÁCăBNG,ăHỊNHăV
LIăMăU 1
Chngă 1ă :ă Că Să LÝă LUNă Vă QUNă TRă NGUNă NHỂNă LCă
TRONGăTăCHC 6
1.1 KháiănimăvƠăvaiătròăcaăqunătrăNNL 6
1.1.1. Khái nim 6
1.1.1.1. 6
1.1.1.2. 7
1.1.2. Vai trò ca qun tr NNL 7
1.2 Cácănhơnătăcăbnănhăhng đnăNNL 8
1.2.1. Môi trng bên ngoài 8
1.2.2. Môi trng bên trong 10
1.3 Cácăchcă
nng caăqunătrăNNL 11
1.3.1. Nhóm chc nng thu hút NNL 11
1.3.1.1. Phân tích công vic 11
1.3.1.2. 12
1.3.1.3. 13
1.3.2. Nhóm chc nng đào to và phát trin NNL 15
1.3.2.1. 15
1.3.2.2. 16
1.3.3. Nhóm chc nng duy trì NNL 19
1.3.3.1. 19
1.3.3.2. 20
1.3.3.3.
tài chính 22
1.4 Kinhănghim qunătrăNNLăcaămtăvƠiăNHTMătiăVităNam 23
1.4.1. Qun tr NNL ti Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) 23
1.4.2. Qun tr NNL ti Ngân hàng TMCP Phát trin TP.HCM (HDBank) 24
1.4.3. Bài hc kinh nghim cho Vietcombank 25
TÓM TT CHNGă1 26
Chngă 2ă :ă THCă TRNGă QUNă TRă NGUNă NHỂNă LCă TI
VIETCOMBANK 27
2.1. GiiăthiuătngăquanăvăVietcombank 27
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Vietcombank 27
2.1.2. Tm nhìn và s mng ca Vietcombank 29
2.1.3. Sn phm, dch v ca Vietcombank 29
2.1.4. Kt qu hot đng kinh doanh ca Vietcombank 30
2.2. Phơnătíchăthc trngăcôngătácăqunătrăngunănhơnălcătiăVietcombank
30
2.2.1. c đim ngun nhân lc ca Vietcombank 30
2.2.2. Các nhân t nh hng đn công tác qun tr NNL ti Vietcombank 32
2.2.2.1. 32
2.2.2.2. 34
2.2.3. Hot đng thu hút ngun nhân lc 35
2.2.3.1. Phân tích công vic 35
2.2.3.2. 36
2.2.3.3. 37
2.2.4. Hot đng đào to và phát trin ngun nhân lc 38
2.2.4.1. 38
2.2.4.2. 38
2.2.5. Hot đng duy trì ngun nhân lc 41
2.2.5.1. 41
2.2.5.2. 42
2.2.5.3.
tài chính 42
2.3. ánhăgiáăthcătrngăqunătrăngunănhơnălcăcaăCBCNVăVietcombank
43
2.3.1. Quy trình thc hin 43
2.3.2. Kim đnh Cronbach’s Alpha 45
2.3.3. Kt qu nghiên cu 46
2.3.3.1. NNL 46
2.3.3.2. NNL 47
2.3.3.3. NNL 49
2.4. NhngăthƠnhătuăvƠătnătiătrongăcôngătácăqunătrăNNLătiăVietcombank
53
2.4.1. Thành tu 53
2.4.2. Tn ti 54
TÓM TT CHNGă2 56
Chngă 3ă :ă GIIă PHÁPă HOẨNă THINă QUNă TRă NNLă TIă
VIETCOMBANK 57
3.1. QuanăđimăvƠămcătiêuăphátătrinăcaăVietcombank 57
3.1.1. nh hng phát trin ca Vietcombank 57
3.1.2. Quan đim và mc tiêu phát trin NNL ca Vietcombank 58
3.1.2.1. 58
3.1.2.2. 58
3.2. DăbáoăxuăhngăphátătrinăthătrngăngơnăhƠngăvƠăNNLăđnănmă2020 .
60
3.3. GiiăăphápăăhoƠnăăthinăăqunăătrăăngunăănhơnăălcăătiăVietcombank 62
3.3.1. Gii pháp hoàn thin chc nng thu hút NNL 62
3.3.1.1. Phân tích công vic 62
3.3.1.2. 62
3.3.1.3. Hoàn 64
3.3.2. Gii pháp hoàn thin chc nng đào to, phát trin NNL 70
3.3.2.1.
70
3.3.2.2.
71
3.3.3. Gii pháp hoàn thin chc nng duy trì NNL 76
3.3.3.1.
76
3.3.3.2. 77
3.3.3.3. 78
3.4. Mtăsăkinăngh 79
3.4.1. Xây dng h thng thông tin và giao tip trong Vietcombank 79
3.4.2. Hoàn thin h thng các công c h tr qun tr NNL 80
3.4.3. Phi hp vi t chc Công đoàn đng viên ngi lao đng phát huy mi
nng lc, thc hin tt vic chm sóc sc kho, đi sng vt cht và
tinh thn đi vi ngi lao đng 80
TÓM TTăCHNGă3 81
KTăLUN 83
DANHăMCăTẨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
DANHăMCăKÝ HIU,ăCH VITăTT
ACB : Ngân hàng TMCP Á Châu
ATM : Automated Teller Machine, Máy rút tin t đng
Autobank : Ngân hàng t đng
BHTN : Bo him tht nghip
BHXH : Bo him xã hi
BHYT : Bo him y t
CBCNV : Cán b Công nhân viên
HDBank : Ngân hàng TMCP Phát trin nhà TP.HCM
HSC : Hi s chính
IPO : Initial Public Offering, Phát hành c phiu ra công chúng
ln đu
IQ : Intelligence quotient, Ch s thông minh
NNL : Ngun nhân lc
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng Thng mi C phn
NHTMQD : Ngân hàng thng mi quc doanh
POS : Point of Sale, Máy chp nhn thanh toán th
SWIFT : Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunication, Hip hi Vin thông Tài chính Liên ngân
hàng Toàn th gii
TMCP : thng mi c phn
TW : Trung ng
VIETCOMBANK : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
WTO : Word Trade Organization, T chc Thng mi Th gii
DANHăMCăCÁCăBNG,ăHỊNHăV
TRANG
Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca Vietcombank 29
Bng 2.2 : C cu lao đng theo cp bc ca Vietcombank 30
Bng 2.3 : C cu lao đng theo trình đ hc vn ca Vietcombank 30
Bng 2.4 : Chi phí đo to ca Vietcombank 40
Bng 2.5 : Mô hình c s đ xây dng bng câu hi kho sát 43
Hình 2.1 : Tng trng nhân s Vietcombank 29
Hình 2.2: Tng trng lng bình quân ca Vietcombank 31
Hình 2.3 : Mô hình nghiên cu các nhân t tác đng đn qun tr NNL
Vietcombank 40
1
LIăMăU
1. LỦădoăchn đătƠi
sn xut ra ca ci vt cht và dch v phc v cho xã hi thì doanh
nghip cn phi có nguyên vt liu, thit b máy móc, con ngi và khoa hc k
thut. Nhiu th k qua con ngi đã bit sáng to ra nguyên vt liu, máy móc
thit b, khoa hc k thut và s dng chúng đ to nên ca ci vt cht phc v
cho chính mình và xã hi. Do vy có th nói con ngi chính là ngun tài sn
quý giá, là yu t quyt đnh nht ca doanh nghip và đng thi doanh nghip
luôn đòi hi cn phi có nhng nhân viên có nng lc, phm cht cá nhân tt.
iu này càng tr nên quan trng hn khi doanh nghip phi đng đu vi
nhng cnh tranh, th thách khó khn ca nn kinh t th trng đy nng đng
và xu hng toàn cu hoá, khu vc hoá ca nn kinh t.
đt đc mc tiêu xây dng đt nc tr thành mt nc công nghip
hin đi, Chính ph cn phi có mt ngun lc tài chính di phc v cho công
tác đu t xây dng đt nc. Vì th, nhiu trung tâm tài chính – ngân hàng
đc thành lp trên c nc nhm huy đng các ngun lc v vn t nc ngoài
và t trong nhân dân, t đó đm bo lu lng tin t phc v cho công tác đu
t và các hot đng sn xut kinh doanh góp phn thc hin mc tiêu chung ca
đt nc.
To điu kin cho hot đng tài chính ngày càng phong phú, đa dng phc
v nhu cu vn cho đu t phát trin và sn xut kinh doanh, Chính ph đã ban
hành nhiu ch trng thun li đ các ngân hàng ln trên th gii đu t vào
Vit Nam, h có tim lc mnh v vn, khoa hc công ngh hin đi, kinh
nghim hot đng kinh doanh trên th trng và thng hiu mnh thu hút khách
hàng so vi các NHTM trong nc, điu đó làm cho th trng tài chính ngân
hàng Vit Nam ngày càng cnh tranh gay gt. có th đng vng và cùng phát
trin song hành vi đà phát trin ca h thng ngân hàng thì các NHTM trong
nc phi phát huy ti đa tim nng sn có ca mình, bng cách tn dng th
2
mnh ngun nhân lc bn đa, am hiu vn hóa, phong tc và đi tng khách
hàng ngi Vit Nam, t đó thu hút ngun nhân lc trong th trng cnh tranh
ngày càng ln.
Tc đ phát trin th trng tài chính càng nhanh nh hin nay, vic hình
thành hàng lot các NHTM trong thi gian va qua, cùng vi đó là các NHTM
luôn tranh th m rng hot đng ca mình ra nhiu th trng ln, mnh dn
phát trin các loi hình kinh doanh tài chính mi nhm thu hút khách hàng và m
rng th phn trên th trng tài chính. Nhng điu này đòi hi phi có mt lc
lng ln nhân lc thuc lnh vc ngân hàng nhm đáp ng nhu cu hot đng.
Nhiu NHTM đã tung ra nhiu chiêu thc thu hút cán b ngân hàng gii v vi
ngân hàng ca mình, làm cho nhu cu ngun lc cht lng cao trong lnh vc
tài chính ngân hàng tng khá ln. T đó, vic duy trì NNL sn có, thu hút ngun
lc cht lng cao t các đi th cnh tranh và đào to phát trin NNL đ nâng
cao trình đ nghip v, qun lý đáp ng nhu cu phát trin ngành ngân hàng hin
nay là vn đ cn nghiên cu và cp thit.
Tri qua gn 50 nm xây dng và phát trin, Vietcombank luôn gi vai trò
là mt trong nhng ngân hàng ch lc trong h thng NHTM ti Vit Nam.
Vietcombank đã thc hin c phn hóa t nm 2007 cng vi nhng thay đi
hàng ngày ca khoa hc k thut trên th gii nu ch duy trì đi ng lao đng
nh c s làm h b tt hu v nhn thc dn ti tt hu v sn phm và dch v,
và do đó s làm gim sc cnh tranh ca Vietcombank. Do vy vn đ đào to và
phát trin NNL là mt vn đ quan trng trong t chc cn phi đc chú trng
đu t và phát trin.
Vi quy mô rng, và s lng nhân lc tng đi đông nên công tác qun
tr NNL đc chú trng nhng đôi khi không tránh khi nhng thiu sót nên cn
đc hoàn thin dn dn tng bc.
Xut phát t yêu cu thc tin nêu trên, vic tn ti và phát trin bn vng,
duy trì tt công tác qun tr NNL ca mình và thu hút NNLt đi th cnh tranh,
3
nhm góp sc chung vào s phát trin ca th trng tài chính ngân hàng đt
nc ca Vietcombank là rt cn thit. Là mt ngi đang công tác ti
Vietcombank, vi mong mun Vietcombank phát trin bn vng trong xu
th hi
nhp, tôi đã la chn đ tài :“Hoàn thin qun tr ngun nhân lc ti Ngân
hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam”.
2. Mcătiêu nghiên cu
Mc tiêu ca lun vn là nghiên cu lý thuyt v qun tr NNL, t đó đánh
giá thc trng hot đng qun tr NNL ti Vietcombank.
Vi kt qu nghiên cu đt đc, ngi vit s đ ra nhng gii pháp hoàn
thin hot đng qun tr ngun nhân lc ti Vietcombank.
V mt lý lun : nghiên cu và h thng hoá nhng lý lun c bn v
qun tr ngun nhân lc ca mt t chc
V phng din thc tin : đánh giá thc trng công tác qun tr ngun
nhân lc ti Vietcombank t đó đa ra gii pháp nhm hoàn thin công tác qun
tr ngun nhân lc ti Vietcombank.
3. iătng nghiênăcu vƠăđiătngăkhoăsát
i
tng nghiên cu ca lun vn là Vietcombank và các yu t nh
hng đn qun tr ngun nhân lc ca Vietcombank, bao gm :
Vietcombank
Vietcombank
i
tng kho sát là các CBCNV hin đang công tác ti Vietcombank.
4
4. Phmăviănghiênăcu
Phm vi nghiên cu ca lun vn gii hn trong vic phân tích thc trng các
hat đng chính ca qun tr ngun nhân lc ti Vietcombank t đó đa ra gii pháp
hoàn thic công tác qun tr ngun nhân lc. C th nh sau :
V không gian : nghiên cu phân tích thc trng hot đng ca toàn h
thng Vietcombank trên c s nh hng ca môi trng bên trong và tác đng ca
môi trng bên ngoài bao gm tình hình kinh t, chính tr, xã hi,…,s cnh tranh
ca các NHTMQD, các ngân hàng TMCP có vn trên 3.000 t đng và các ngân
hàng nc ngoài ti Vit Nam.
V thi gian :
các s liu s dng đ nghiên cu ch yu là giai đon t
nm 2009 – 2011
5. Phngăphápănghiênăcu
Lun vn s dng phng pháp thng kê phân tích, các s liu đc thu thp
thông qua hai cách :
Thu thp s liu s cp: s liu s cp đc thu thp thông qua hình thc
điu tra trc tip bng bng câu
hi phng vn, tham kho ý kin ca nhà qun tr
có kinh nghim (Trng phòng T chc cán b Vietcombank).
Thu thp s liu th cp : s liu thu thp t Phòng T chc cán b
Vietcombank.
Ngoài ra, lun vn còn vn dng nhng kin thc đã đc trang b trong khoá
hc nh qun tr hc, qun tr nhân s, lý thuyt h thng, phng pháp nghiên cu
khoa hc,…
6. Băccăcaălunăvn
B cc chính ca ln vn bao gm 3 chng, vi các ni dung chính sau :
C S
5
Ni dung ca Chng 1 ch yu làm rõ khái nim và vai trò ca qun tr
ngun nhân lc. Ngoài ra, Chng 1 còn trình bày các nhân t nh hng đn
ngun nhân lc và các nhóm chc nng c qun ca qun tr ngun nhân lc
VIETCOMBANK
Ni dung chính ca Chng 2 là gii thiu tng quan v Vietcombank đng
thi phân tích đc đim ngun nhân lc ca Vietcombank, nh hng ca môi
trng bên ngoài và môi trng bên trong công tác qun tr ngun nhân lc
ca Vietcombank.
Da theo các chc nng chính ca qun tr ngun nhân lc, tác gi s lp bng
câu hi kho sát 200 nhân viên đang công tác toàn thi gian ti Vietcombank
v các yu t nh hng đn chc nng ca qun tr ngun nhân lc. Bng câu
hi s đc thit k theo thang Likert 5 mc đ t “Rt không đng ý” đn
“Rt đng ý” vi ni dung liên quan đn thu hút ngun nhân lc, đào to và
phát trin ngun nhân lc, duy trì ngun nhân lc. Sau đó, tác gi s s dng
thng kê mô t và kim đnh đ tin cy ca các yu t bng kim đnh
Cronbach Alpha đ đánh giá quan đim ca CB CNV Vietcombank v hot
đng qun tr NNL ca Vietcombank t đó đa ra gii pháp Chng 3.
VIETCOMBANK
Ni dung ca Chng 3 nêu rõ quan đim và mc tiêu phát trin ca
Vietcombank đng thi d báo xu hng phát trin th trng ngân hàng và
ngun nhân lc đn nm 2020. Trên c s đó, ngi vit s đ ra gii pháp
hoàn thin qun tr ngun nhân lc ti Vietcombank và mt s kin ngh
liên quan đn vic hoàn thin qun tr ngun nhân lc ca h thng ngân hàng
Vit Nam nói chung và h thng Vietcombank nói riêng.
6
Chngă1
CăSăLÝăLUNăVăQUN TR NGUN NHÂN LC TRONG T
CHC
1.1. KháiănimăvƠăvaiătròăcaăqunătrăngun nhân lc
1.1.1. Khái nim
1.1.1.1.
Tùy theo cách hiu và cách tip cn khác nhau mà có cách nhìn nhn khác
nhau v NNL. V ý ngha sinh hc, NNL là ngun lc sng, là thc th thng nht
ca sinh vt và xã hi.
Theo Pierre G.Borgeron, “Ngun nhân lc là toàn b nhng con ngi mà mt
t chc s dng đ sn xut ra ca ci vt cht hoc đ cung cp dch v”.
Theo quan đim ca kinh t hc phát trin, NNL là ngun tài nguyên nhân s
ca quc gia hoc ca mt t chc, là vn nhân lc. tm v mô đó là ngun lc xã
hi, là mt tp hp ca rt nhiu cá nhân, nhân cách khác nhau vi nhng nhu cu
và tâm lý khác nhau, là toàn b đi ng nhân viên ca t chc, va có t cách là
khách th ca hot đng qun lý va là ch th hot đng và là đng lc ca t
chc đó.
Theo đnh ngha ca Liên hip quc “Ngun nhân lc là tng th sc d tr,
nhng tim nng, nhng lc lng th hin sc mnh và s tác đng ca con ngi
trong vic to ra ca ci t nhiên và ca ci xã hi”
Các nhà qun tr hc quan nim rng : ngun nhân lc ca mt quc gia hay
mt vùng, mt khu vc, mt đa phng là tng hp nhng tim nng lao đng ca
con ngi đó trong mt thi đim xác đnh. Tim nng đó bao hàm th lc, trí lc
và tâm lc (đo đc, vn hóa li sng, nhân cách và truyn thng vn hóa lch s,
vn hóa dân tc) ca mt b phn dân s có th tham gia vào các hot đng vn hóa
- xã hi.
Nh vy, ngun nhân lc là tng th nhng nng lc ca con ngi v th lc,
7
trí lc và nhân cách đáp ng nhu cu phát trin ca bn thân con ngi và xã hi.
Nhng nng lc này hình thành và phát trin thông qua giáo dc, đào đo, chm sóc
sc khe, thông tin, giao tip
T các khái nim trên, theo tác gi NNL là tng th các ch s phát trin ca
con ngi có đc qua s tr giúp ca xã hi và s n lc ca bn thân, là tng th
sc mnh th lc, trí lc, kinh nghim sng, nhân cách, đo đc, lý tng, vn hóa,
nng lc chuyên môn mà bn thân con ngi có th huy đng vào cuc sng lao
đng sáng to đ to ra ca ci vt cht cho bn thân và xã hi.
1.1.1.2. ngun nhân lc
Trc ht, đ hiu rõ v qun tr NNL chúng ta cùng tìm hiu th nào là qun
tr, qun tr nhân s và qun tr NNL có gì ging và khác nhau.
Khái nim qun tr : Theo David A. Wren (1979), qun tr là mt hot đng
thit yu đ đm bo phi hp nhng n lc ca cá nhân nhm đt đc mc tiêu
ca t chc và ca cá nhân.
Khái nim qun tr nhân s : theo quan đim ca Nguyn Hu Thân thì "Qun
tr nhân s là s phi hp mt cách tng th các hot đng hoch đnh, tuyn m,
tuyn chn, duy trì, phát trin, đng viên và to mi điu kin thun li cho nhân s
thông qua t chc, nhm đt đc mc tiêu chin lc và đnh hng"
.
Khái nim qun tr NNL: Qun tr NNL là h thng các trit lý, chính sách và
hot đng chc nng v thu hút, đào to - phát trin và duy trì con ngi ca mt t
chc nhm đt đc kt qu ti u cho c t chc ln nhân viên.
Dung (2006),
1.1.2. Vai trò ca qun tr ngun nhân lc
Vai trò ca qun tr NNL đc th hin qua các mc tiêu chính sau đây:
Qun tr và s dng có hiu qu, ti u nht NNL trong t chc nhm gia
tng nng sut lao đng, cht lng công vic và li nhun cho công ty. đây,
qun tr NNL đóng vai trò ch cht nhm gim chi phí lao đng trong các công ty
8
góp phn vào v th cnh tranh ca công ty trên thng trng.
H tr, giúp đ công ty ng phó vi s thay đi ca công ngh và k thut
thông qua tuyn dng, đào to và phát trin nhân viên.
C gng đáp ng và tho mãn nhu cu ngày càng cao ca nhân viên, to
điu kin và giúp đ nhân viên phát huy mi tim nng đ thc hin công vic mt
cách tt nht.
Khuyn khích, thúc đy, đng viên nhân viên làm vic tích cc, gn bó và
trung thành vi công vic và công ty.
Liên kt gia qun tr NNL và chin lc kinh doanh ca công ty. Vi các
chc nng và nhim v ca qun tr NNL, nó giúp công ty đt đc các mc tiêu
chin lc v con ngi trong công ty.
1.2. Cácănhơnătăc bnănhăhng đnăngun nhân lc
1.2.1. Môi trng bên ngoài
Môi trng bên ngoài nh hng đn NNL bi các yu t sau :
Khung cnh kinh t : trong giai đon nn kinh t suy thoái hoc bt n thì
doanh nghip cn phi duy trì lc lng lao đng có tay ngh, gim chi phí lao
đng. Khi nn kinh t phát trin phn thnh hoc n đnh thì doanh nghip li có
nhu cu phát trin NNL đ m rng sn xut, tng cng đào to hun luyn nhân
viên.
Dân s/lc lng lao đng : Dân s tng nhanh làm gia tng lc lng lao
đng hng nm. Th trng lao đng có nh hng rt ln đn qun tr NNL vì nó
phn ánh ngun cung cp lao đng trên th trng và là c s quan trng cho vic
thit lp các k hoch b sung NNL, đc bit dân s đa phng là ngun cung cp
trc ht và ch yu cho doanh nghip.
Lut pháp : lut pháp cng tác đng không nh đn công tác qun tr NNL
ti doanh nghip. Vit Nam, Lut lao đng đc ban hành và áp dng t ngày
9
01/01/1995. B lut này nhm chi phi mi quan h lao đng trong tt c các doanh
nghip nhà nc và các hình thc s hu khác.
Vn hoá, xã hi : Trong mt nn vn hóa xã hi có quá nhiu đng cp, nc
thang giá tr xã hi không theo kp vi đà phát trin thi đi, rõ ràng nó kìm hãm,
không cung cp nhân tài phc v lao đng. Thái đ làm vic, phong tc tp quán,
thói quen ngh ngi ca mi nc khác nhau cng nh hng đn hot đng ca
doanh nghip.
i th cnh tranh : trong nn kinh t th trng, NNL cng là lnh vc
cnh tranh gay gt. tn ti và phát trin, các doanh nghip phi qun tr NNL có
hiu qu. Các doanh nghip mun duy trì và phát trin nhân lc công ty mình v s
lng và cht lng thì phi có nhng chin lc và chính sách nhm to đc li
th cnh tranh trên th trng lao đng.
Khoa hc k thut : s thay đi khoa hc k thut s to điu kin thun li
hn cho sn xut vi ít lc lng lao đng, khi đó nhà qun tr phi sp xp li lc
lng lao đng d tha.
Khách hàng : khách hàng là mc tiêu ca mi doanh nghip. Doanh s là
mt yu t rt quan trng đi vi s sng còn ca doanh nghip, s tn ti ca
khách hàng đi vi doanh nghip cng chính là s tn ti ca doanh nghip. Do đó,
các cp qun tr phi đm bo rng nhân viên công ty phi sn xut ra các sn
phm, dch v phù hp vi nhu cu và th hiu ca khách hàng. Vì l đó, qun tr
NNL cn hng nhân viên đn mc tiêu chung ca doanh nghip là hng vào
khách hàng, luôn tho mãn khách hàng.
Chính quyn và các đoàn th : các c quan chính quyn và các đoàn th có
ít nhiu nh hng đn công tác qun tr NNL trong doanh nghip. Vit Nam, các
c quan chính quyn và đoàn th nh s lao đng thng binh xã hi, công đoàn,
hi ph n, có nh hng nht đnh đn doanh nghip, đc bit khi doanh nghip
tin hành các ch đ chính sách có liên quan hoc nh hng đn quyn li ca
ngi lao đng.
10
1.2.2. Môi trng bên trong
Môi trng bên trong nh hng đn NNL bi các yu t sau :
S mng và mc tiêu ca công ty : mi công ty đu có s mng và mc
tiêu riêng ca mình. S mng, mc tiêu này nh hng đn các b phn chuyên
môn nh sn xut, tài chính, kinh doanh, qun tr NNL,…Mi b phn chuyên môn
này phi da vào s mng, mc tiêu ca doanh nghip đ đ ra mc tiêu cho riêng
mình. Công tác qun tr NNL phi da vào s mng mc tiêu ca doanh nghip đ
đa ra chính sách và chin lc nhm h tr s mng mc tiêu đó.
Chính sách, chin lc ca công ty: các chính sách, chin lc ca doanh
nghip là kim ch nam cho công tác qun tr NNL trong các doanh nghip. Các
chính sách, chin lc này th hin chin lc dùng ngi trong tng doanh nghip
khác nhau.
Bu không khí vn hoá ca công ty: là mt h thng các giá tr, các lp
lun, các nim tin, và các chun mc đc chia x nó thng nht các thành viên mt
t chc. Bu không khí vn hóa doanh nghip th hin qua vic s dng các biu
hin c th nh các biu tng, các câu chuyn, các nghi thc và các nghi l. Bu
không khí vn hóa khuyn khích đi mi, thì các thành viên s nng đng, sáng to,
môi trng cnh tranh phát trin. Nhà qun tr có th thit lp bu không khí vn
hóa theo ý đnh ca mình qua các bc là: đa ra các chun mc hin thi, nêu lên
các đnh hng mi, thit lp các chun mc mi, xác đnh khong cách vn hóa,
sau cùng là lp đy khong cách.
C đông và công đoàn : tuy c đông không phi là thành phn điu hành
doanh nghip, nhng to sc ép gây nh hng trong đi hi c đông bu ra hi
đng qun tr, có quyn cht vn hi đng qun tr hoc các lãnh đo cp cao trong
doanh nghip. Công đoàn là mt lc lng ca ngi lao đng, giúp bo v quyn
li và công vic cho ngi lao đng.
11
1.3. Cácăchcănngăcaăqunătrăngun nhân lc
Mt s tác gi xác đnh các chc nng ca qun tr NNL theo các hot đng c
th nh: Hoch đnh, phân tích công vic, tuyn chn, đào to, đánh giá nhân viên,
khen thng, k lut, tr lng, quan h lao đng, Vi cách tip cn này, s có
khong 8 – 12 chc nng c bn trong mô hình qun tr NNL. i din cho trng
phái này có Carrell, Elbert, Hatfield, G. Dessler, French, A. Buckley,
Ngc li mt s tác gi khác li phân các hot đng qun tr NNL theo mt
s nhóm chc nng c bn. Chng hn, theo J. Bratton và J. Gold, mô hình qun tr
NNL có nm chc nng c bn : Cán b, khen thng, phát trin nhân viên, duy trì
nhân viên và giao t nhân s. Còn theo David De Cenzo và Stephen Robbins, mô
hình qun tr NNL có bn chc nng c bn: Khi đu, phát trin, đng viên và duy
trì. Tuy nhiên đ giúp các nhà qun tr có đc cái nhìn khái quát, logic và d xác
đnh đc nhng nét đc trng trong phong cách và phng pháp thc hin ca các
mô hình qun tr NNL, có th phân chia các hot đng ch yu ca qun tr NNL
theo ba nhóm chc nng ch yu:
1.3.1. Nhóm chc nng thu hút ngun nhân lc
Nhóm chc nng này chú trng vn đ đm bo có đ s lng nhân viên vi
các phm cht phù hp cho công vic ca doanh nghip. Nhóm chc nng thu hút,
b trí NNL thng có các hot đng nh : hoch đnh NNL, phng vn, trc
nghim, thu thp, lu gi và x lý các thông tin v NNL ca doanh nghip.
1.3.1.1.
Thc hin phân tích công vic là quá trình nghiên cu ni dung công vic
nhm xác đnh điu kin tin hành, các nhim v, trách nhim, quyn hn khi thc
hin công vic ca mình và các phm cht, k nng nhân viên cn thit phi có đ
thc tt công vic.
Khi thc hin phân tích công vic cn xây dng đc hai tài liu c bn là
Bng mô t công vic và Bng tiêu chun công vic. Bng mô t công vic là vn
12
bn lit kê các chc nng, nhim v, các mi quan h trong công vic, các điu kin
làm vic, yêu cu kim tra, giám sát và các tiêu chun cn đt đc khi thc hin
công vic. Còn bng tiêu chun công vic là vn bn lit kê nhng yêu cu v nng
lc cá nhân nh trình đ hc vn, kinh nghim công tác, kh nng gii quyt vn
đ, các k nng khác và các đc đim cá nhân thích hp nht cho công vic.
Nu làm tt ni dung phân tích công vic s giúp nhà qun tr doanh nghip
to ra đc s đng b gia các b phân trong doanh nghip, tuyn dng đúng nhân
viên, đánh giá đúng nng lc nhân viên, t đó có chính sách lng, kích thích khen
thng kp thi và chính xác.
Phân tích công vic ti mi doanh nghip thng không ging nhau, quá trình
phân công vic gm sáu bc sau đây:
Bc 1: Xác đnh mc đích ca phân tích công vic, t đó xác đnh các
hình thc thu nhp thông tin phân tích công vic hp lý nht.
Bc 2: Thu thp các thông tin c bn có sn.
Bc 3: Chn la các phn vic đc trng, các đim then cht đ phân tích
công vic.
Bc 4: Áp dng các phng pháp khác nhau đ thu thp thông tin phân
tích công vic.
Bc 5: Kim tra, xác minh tính chính xác ca thông tin.
Bc 6: Xây dng bng mô t công vic và bng tiêu chun công vic.
1.3.1.2.
Hoch đnh NNL là quá trình nghiên cu, xác đnh nhu cu NNL, đa ra các
chính sách và thc hin các chng trình, hot đng đm bo cho t chc có đ
NNL vi các phm cht, k nng phù hp đ thc hin vic có nng sut, cht
lng và hiu qu cao.
Trc khi hoch đnh NNL, nhà qun tr phi nghiên cu k các k hoch,
13
chin lc ca t chc mình. Da trên các k hoch chin lc ca toàn t chc,
nhà qun tr s hoch đnh tài nguyên nhân lc cho b phn mình và giám đc qun
tr NNL s t đó hoch đnh chin lc NNL cho toàn t chc. Ni dung c bn ca
chin lc phát trin NNL, theo các bc sau:
Phân tích môi trng, xác đnh mc tiêu và chin lc phát trin kinh
doanh ca t chc.
Phân tích hin trng qun tr NNL trong t chc, đ ra chin lc NNL phù
hp vi chin lc phát trin kinh doanh.
D báo khi lng công vic hoc xác đnh khi lng công vic
Phân tích mi quan h cung – cu NNL, kh nng điu chnh và đ ra các
chính sách, k hoch, chng trình thc hin giúp cho t chc thích ng vi các
nhu cu mi và nâng cao hiu qu s dng NNL.
Thc hin các chính sách, k hoch, chng trình qun tr NNL ca t
chc đã đ ra.
Kim tra, đánh giá tình hình thc hin: nhà qun tr phi thng xuyên
kim tra, kim soát các k hoch và chng trình có phù hp vi mc tiêu đã đ ra
hay không. Cn phi tin hành đánh giá các k hoch đ rút kinh nghim.
1.3.1.3.
Nhm đáp ng nhu cu NNL cho t chc, nhà qun tr s tin hành quá trình
tuyn dng nhân viên. Hai ngun tuyn dng đc s dng : ngun t trong ni b
t chc và ngun ng viên t bên ngoài t chc.
Ngun t trong ni b t chc : Tuyn dng nhân viên t trong ni b t
chc rt phc tp. i vi v trí, chc v cao các t chc thng s dng thuyên
chuyn công tác hay đ bt. i vi v trí, chc v thp thì doanh nghip thng s
dng phng pháp niêm yt ch làm hay công vic đang cn tuyn ngi, đc gi
tt là niêm yt công vic còn trng. Bng niêm yt này đc dán ngay ch công
14
khai đ mi ngi đu bit.
u đim ca tuyn dng nhân viên t trong ni b t chc :
Nhân viên ca t chc đã đc th thách v lòng trung thành, thái đ
nghiêm túc, trung thc, tinh thn trách nhim.
Nhân viên ca t chc s thun li hn trong vic thc hin công vic,
nht là thi gian đu cng v trách nhim mi.
Hình thc tuyn trc tip t các nhân viên làm vic cho donh nghip
cng s to ra s thi đua rng rãi trong nhân viên, kích thích nhân viên
làm vic tích cc, nng đng, sáng to, có hiu qu và đt nng sut cao
hn.
Tuy nhiên hình thc tuyn dng trc tip này cng thng gp nhng khó
khn nh:
Vic tuyn nhân viên gi mt chc v trong doanh nghip theo kiu
thng chc có th gây ra hin tng chai , x cng do các nhân viên
đc thng chc đã quen cách làm c, thiu sáng to, không dy lên
đc bu không khí thi đua mi trong doanh nghip.
Trong t chc d hình thành các nhóm “ng viên không thành công”,
h là nhng ngi ng c vào mt chc v nào đó còn trng nhng
không đc tuyn dng, t đó có tâm lý không phc lãnh đo, d chia
bè phái, mt đoàn kt, khó làm vic.
Ngun ng viên t bên ngoài t chc : Tuyn dng ng viên t bên ngoài
t chc cn phi nghiên cu tình hình kinh t nói chung, điu kin lao đng ti đa
phng và th trng ngh nghip. Các ngun tuyn dng chính bao gm bn bè
ca nhân viên đang làm vic trong t chc, nhân viên c, ng viên t np đn tìm
vic, nhân viên ca t chc khác, các trng đi hc, cao đng, công nhân lành
ngh t do, ngi tht nghip,…
Các hình thc thu hút ng viên: T chc có th áp dng mt hoc kt hp mt
15
s hình thc thu hút ng viên t bên ngoài sau:
Thông qua qung cáo
Thông qua vn phòng dch v lao đng
Tuyn các sinh viên tt nghip t các trng đi hc, cao đng.
Sinh viên thc tp.
Tin trình tuyn dng nhân viên bao gm các bc : Phng vn s b Xét
mu đn xin vic Trc nghim Phng vn ln hai Xác minh và su tra lý
lch Khám sc kho và quyt đnh tuyn dng nhân viên.
1.3.2. Nhóm chc nng đào to và phát trin ngun nhân lc
Nhóm chc nng này chú trng nâng cao nng lc ca nhân viên, đm bo cho
nhân viên trong doanh nghip có k nng, trình đ lành ngh cn thit đ hoàn
thành tt công vic đc giao và to điu kin cho nhân viên đc phát trin ti đa
các nng lc cá nhân.
1.3.2.1.
Hi nhp vào môi trng làm vic là mt chng trình gii thiu vi nhân
viên mi v t chc, v đn v công tác, v chính công vic mà h s đm nhn.
Mc đích ca chng trình hi nhp vào môi trng làm vic:
Làm cho nhân viên mi d thích ng vi t chc
Cung cp thông tin liên quan đn công vic và k vng hoàn thành công
vic mà cp trên mong đi.
Gim bt sai li và tit kim thi gian
To mt n tng tt đp v t chc xét v mt tình cm.
cho chng trình hi nhp vào môi trng làm vic có hiu qu, cn phi
đào to, hun luyn cp qun đc, hay cp qun tr trc tip bit tm quan trng ca
chng trình, phi đào to h t ra tin tng nhân viên mi, và điu quan trng là
16
bit cách gii thiu thành viên mi vi các đng nghip đ nhân viên mi hi nhp
vi nhóm công tác. iu này rt quan trng vì nó làm cho nhân viên mi không cô
đn, lc lõng và b b ri.
1.3.2.2.
ào to và phát trin là mt nhu cu không th thiu đc đi vi bt c loi
hình t chc nào. Mt xã hi tn ti đc hay không là do đáp ng đc vi s thay
đi. Mt xã hi tin hay lùi cng do các nhà lãnh đo có thy trc đc s thay đi
đ kp thi đào to và phát trin lc lng lao đng ca mình.
ào to là các hot đng nhm mc đích nâng cao tay ngh hay k nng ca
nhân viên đi vi công vic hin hành hay trc mt. Phát trin bao gm các hot
đng nhm chun b cho nhân viên theo kp vi c cu t chc khi nó thay đi và
phát trin trong tng lai.
Tin trình đào to và phát trin, bao gm các bc sau đây : nh rõ nhu cu
đào to và phát trin n đnh các mc tiêu c th La chn các phng pháp
thích hp Thc hin chng trình đào to và phát trin ánh giá chng trình
đào to và phát trin
Các hình thc đào to và phát trin NNL :
Theo đnh hng ni dung đào to: có hai hình thc bao gm đào to đnh
hng công vic và đào to đnh hng doanh ngip
Theo mc đích ca ni dung đào to: có các hình thc sau:
ào to, hng dn các công vic cho nhân viên nhm cung cp thông
tin kin thc mi cho nhân viên.
ào to, hun luyn k nng nhm giúp nhân viên có trình đ lành ngh
các k nng phù hp đ thc hin các công vic theo yêu cu.
ào to k thut an toàn lao đng nhm hng dn nhân viên cách thc
hin an toàn lao đng, ngn nga các ri ro, tai nn lao đng xy ra.