Tôi xin chân thành cm n Quý thy cô Trng i hc Kinh t TP.HCM đã tn tâm
truyn đt nhng kin thc, kinh nghim quý báu cho tôi trong sut nhng nm qua.
c bit là các Thy, cô trong Khoa Ngân hàng, nhng ngi đã truyn đt vn kin
thc và chuyên môn trong giai đon chuyên ngành.
Tôi đc bit kính li cm n thy Nguyn ng Dn đã t
n tình giúp đ tôi trong thi
gian thc hin lun vn này vi tt c tinh thn trách nhim và lòng nhit thành.
Xin chân thành cm n Ban Giám đc S Giao dch II-Ngân hàng u t và Phát trin
Vit Nam, lãnh đo cùng các đng nghip Phòng Dch v khách hàng doanh nghip đã
luôn quan tâm, giúp đ và to điu kin cho tôi trong quá trình thc hin đ tài.
Tôi cng gi li cm n đn tt c các khách hàng, gia đình và bn bè đã giúp
đ tôi
trong thi gian qua.
Mt ln na, xin mi ngi hãy nhn ni tôi li cm n chân thành nht.
Trân trng.
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
*****
HUNH TH HÀ LC
GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V
TI NGÂN HÀNG U T VÀ
PHÁT TRIN VIT NAM (BIDV)
Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN NG DN
Tp. H Chí Minh - Nm 2012
LI CM N
Tôi xin chân thành cm n Quý thy cô Trng i hc Kinh t TP.HCM đã tn
tâm truyn đt nhng kin thc, kinh nghim quý báu cho tôi trong sut nhng nm
qua. c bit là các Thy, cô trong Khoa Ngân hàng, nhng ngi đã truyn đt vn
kin thc và chuyên môn trong giai đon chuyên ngành.
Tôi đc bit kính li cm n thy Nguyn ng Dn đã tn tình giúp đ tôi
trong thi gian thc hin lu
n vn này vi tt c tinh thn trách nhim và lòng nhit
thành.
Xin chân thành cm n Ban Giám đc S Giao dch II-Ngân hàng u t và Phát
trin Vit Nam, lãnh đo cùng các đng nghip Phòng Dch v khách hàng doanh
nghip đã luôn quan tâm, giúp đ và to điu kin cho tôi trong quá trình thc hin đ
tài.
Tôi cng gi li cm n đn tt c các khách hàng, gia đình và bn bè đã giúp đ
tôi trong thi gian qua.
Mt ln n
a, xin mi ngi hãy nhn ni tôi li cm n chân thành nht.
Trân trng.
Tp. H Chí Minh, tháng 03 nm 2012
Tác gi lun vn
Hunh Th Hà Lc
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
1. ACB: NHTM CP Á Châu
2. ATM: Máy rút tin t đng
3. BIDV: Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
4. BSMS: Dch v gi - nhn tin nhn ngân hàng BIDV trên nn tng công
ngh đin thoi di đng
5. EXIMBANK: NHTM CP Xut nhp khu
6. EUR: ng tin chung châu Âu
7. GDV: Giao dch viên
8. GTGT: Giá tr gia tng
9. HTKH: Hoàn thành k hoch
10. IT: Công ngh thông tin
11. NHNN: Ngân hàng Nhà nc
12. NHTM: Ngân hàng thng mi
13. NHTMQD: Ngân hàng thng mi quc doanh
14. NHTMCP: Thng mi c phn
15. PTSPBL&MKT:Phát trin sn ph
m bán l và Marketing
16. QLCN: Qun lý chi nhánh
17. TCCB: T chc cán b
18. TCTD: T chc tín dng
19. TECHCOMBANK:NHTM CP K Thng
20. TH và CC: Thng hiu và công chúng
21. TGTT: Tin gi thanh toán
22. TN: Thu nhp
23. TTCN: Trung tâm công ngh
24. TTBT: Thanh toán bù tr
25. TTP: Thanh toán đa phng
26. TTSP: Thanh toán song phng
27. TTT: Trung tâm th
28. TTTM: Tài tr thng mi
29. SWIFT: H thng Liên lc tài chính đin t liên ngân hàng toàn cu.
30. USD: ôla M
31. UNT: y nhim thu
32. WU: Western Union- Dch v chuyn tin nhanh trên toàn th gi
i
DANH MC CÁC BNG
Bng 1.1: C cu thu nhp ngân hàng ABN AMRO qua các nm
Bng 2.1: Thu nhp t dch v ca BIDV t 2002-2011
Bng 2.2: Kt qu thu ròng dch v theo đi tng thc hin
Bng 2.3: Thu ròng dch v theo cm hot đng và t trng đóng góp trong tng thu
toàn h thng
Bng 2.4: Thu ròng dch v theo sn phm
Bng 2.5: S lng phát hành và thanh toán th ghi n ni đa
Bng 2.6: T
trng thu dch v trên tng thu
Bng 2.7: T trng TN t dch v trên tng thu ca mt s ngân hàng nm 2011
Bng 2.8: Dch v ca BIDV so vi mt s đi th cnh tranh
DANH MC CÁC TH
th 2.1: Tng tài sn BIDV qua các nm
th 2.2: Tin gi, tin vay và các khon phi tr ngân hàng qua các nm
th 2.3: Thu dch v ròng theo cm hot đng
th 2.4: Thu dch v ròng theo sn phm
th 2.5: Kt qu thu nhp t dch v và tín dng nm 2002-2011
th 2.6: S lng th ghi n ca BIDV so vi mt s đi th cnh tranh ch
yu
th 2.7: T trng thu dch v trên tng thu BIDV t 2002-2011
MC LC
CHNG 1: TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ DCH V
CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1. Tng quan v NHTM 1
1.1.1. Khái nim NHTM 1
1.1.2. Bn cht ca NHTM 2
1.1.3. Các mt hot đng ca NHTM 3
1.1.3.1 Huy đng vn 3
1.1.3.2. Hot đng tín dng 3
1.1.3.3. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu 3
1.1.3.4. Các hot đng khác 4
1.2. Dch v ca NHTM 4
1.2.1. Dch v ngân hàng 4
1.2.1.1. Dch v 4
1.2.1.2. Dch v ca NHTM 5
1.2.2. Các đc trng ca dch v ngân hàng 6
1.2.2.1. Tính vô hình 6
1.2.2.2. Tính không đng nht và khó xác đnh cht lng trc khi s dng 7
1.2.2.3. Tính không tách ri 7
1.2.2.4. Tính không lu tr đc 7
1.2.2.5. Tính đa dng, phong phú và không ngng phát trin 7
1.2.2.6. Nhiu dch v ngân hàng cha hàm lng công ngh thông tin cao 7
1.2.3. Các dch v ngân hàng đang phát trin hin nay trên th gii 8
1.2.3.1. Dch v thanh toán 8
1.2.3.2. Tài tr thng mi (TTTM-Trade Finance): 11
1.2.3.3. Dch v qun lý ngân qu (Treasury Management) 11
1.2.3.4. Các giao dch phái sinh (Derivatives) 12
1.2.3.5. Các dch v ngân hàng đin t (e-banking services) 12
1.2.3.6. Dch v tín thác và qun lý tài sn 13
1.2.3.7. Các nghip v khác 13
1.3. Phát trin dch v ca các NHTM 13
1.3.1. S cn thit ca vic phát trin dch v ngân hàng 13
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá phát trin dch v ngân hàng 14
1.3.2.1. Nhóm các ch tiêu đnh lng 14
1.3.2.2. Nhóm các ch tiêu đnh tính 17
1.3.3. Ri ro trong phát trin dch v ngân hàng 18
1.4. Kinh nghim phát trin dch v ngân hàng ti mt s quc gia và ti Vit
Nam 19
1.4.1. Kinh nghim phát trin dch v ngân hàng mt s quc gia trên th
gii 19
1.4.1.1. Ti n 19
1.4.1.2. Ti Hà Lan (Ngân hàng ABN AMRO Holding N.V) 20
1.4.1.3. Ti Hoa K (Ngân hàng National Bank) 21
1.4.2. Kinh nghim phát trin dch v ngân hàng ti mt s NHTM Vit
Nam 23
1.4.2.1. Ti ACB 23
1.4.2.2. Ti Techcombank 23
1.4.3. Bài hc kinh nghim rút ra cho Vit Nam và BIDV. 24
CHNG 2: THC TRNG HOT NG DCH V TI NGÂN HÀNG U
T VÀ PHÁT TRIN VIT NAM (BIDV) 27
2.1. Gii thiu v h thng BIDV 27
2.1.1. S lc v BIDV 27
2.1.2. Các ch tiêu hot đng chính 27
2.1.3. C cu t chc và mô hình hot đng h thng BIDV hin nay 29
2.2. Thc trng hot đng Dch v ti h thng BIDV 30
2.2.1. ánh giá môi trng hot đng dch v 30
2.2.2. Thc trng phát trin hot đng dch v ca BIDV thi gian qua 32
2.2.2.1. ánh giá kt qu hot đng dch v ca toàn h thng 32
2.2.2.2. ánh giá kt qu c th 32
2.2.2.3. im mnh và đim yu ca hot đng dch v ti BIDV 41
2.3. Nhng tn ti trong hot đng dch v ti BIDV 42
2.3.1. T trng thu dch v trên tng thu nhp ca BIDV còn rt thp 43
2.3.2. Dch v ca BIDV còn đn điu, cha đa dng 45
2.3.3. Cht lng dch v còn hn ch, tin ích sn phm cha cao 46
2.3.4. Chênh lch v s phát trin dch v gia các khu vc 47
2.3.5. Quá tp trung vào bán buôn, không chú trng đn bán l dch v 47
2.3.6. Th phn dch v còn nh bé, sn phm cha to đc thng hiu, sc
cnh tranh yu 48
2.4. Nguyên nhân ca nhng tn ti 48
2.4.1. Nguyên nhân ch quan 48
2.4.1.1. BIDV cha tht s quan tâm đn vic phát trin dch v 48
2.4.1.2. nh hng khách hàng cha tht s hp lý 49
2.4.1.3. Kh nng phc v trn gói cho khách hàng trên c s tính toán li ích
tng th 50
2.4.1.4. Vn đ xung đt li ích cc b và s không thng nht ca các đn v,
đu mi liên quan khi phc v khách hàng 51
2.4.1.5. Trình đ cán b còn nhiu bt cp 51
2.4.1.6. Marketing 52
2.4.1.7. C cu t chc cng knh, cha vn hành thng nht và đng b 52
2.4.2. Nguyên nhân khách quan 53
2.4.2.1. C s vt cht cha đáp ng yêu cu mt ngân hàng hin đi, to đ
tin cy đi vi khách hàng 53
2.4.2.2. Trình đ phát trin nn kinh t và thói quen s dng tin mt trong
thanh toán 54
2.4.2.3. H thng các vn bn pháp lý liên quan 54
2.4.2.4. Nguyên nhân t phía Ngân hàng Nhà nc 54
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG TI BIDV 57
3.1. Chin lc, đnh hng phát trin BIDV trong giai đon sp ti 57
3.1.1. Tm nhìn 57
3.1.2. nh hng chin lc 57
3.1.2.1. Mc tiêu chung 57
3.1.2.2. Mc tiêu c th 58
3.1.3. nh hng phát trin các dch v: 58
3.1.3.1. nh hng v sn phm 58
3.1.3.2. nh hng v khách hàng 59
3.1.3.3. nh hng kênh phân phi 59
3.2. Nhóm gii pháp đy mnh phát trin dch v ti BIDV 60
3.2.1. L trình phát trin dch v 60
3.2.2. Nhóm các gii pháp c th cho BIDV 61
3.2.2.1. Xây dng chin lc phát trin dch v 61
3.2.2.2. Nâng cao cht lng Qun tr điu hành dch v 61
3.2.2.3. Gii quyt vn đ xung đt li ích cc b 63
3.2.2.4. y mnh bán l dch v 63
3.2.2.5. Cung cp chn lc mt s dch v ngân hàng bán buôn 69
3.2.2.6. Phát trin ngun nhân lc 71
3.2.2.7. Marketing 73
3.2.2.8. Sp xp li b máy t chc theo c ch tinh gin, hiu qu 73
3.2.2.9. Nhóm các gii pháp khc phc hn ch mt s dòng sn phm 74
3.2.2.10. Hn ch ri ro trong phát trin dch v 77
3.3. Mt s kin ngh đi vi NHNN 79
Kt lun
Danh mc tài liu tham kho
Các Ph lc
LI M U
1. S cn thit ca đ tài
Xu hng hi nhp kinh t quc t và khu vc din ra mnh m, cùng vi s phát
trin ca khoa hc công ngh và s m ca ca th trng, trong lnh vc ngân hàng
cng đã din ra s cnh tranh ngày càng quyt lit.
Trong môi trng cnh tranh khc lit đó, các ngân hàng Vit Nam đã thay đi
chin lc kinh doanh nh th
nào đ tn ti, thích ng và phát trin? Liu tip tc phát
trin tín dng, mng dch v đem li li nhun nhiu nht cho các NHTM Vit Nam t
trc đn nay có phi là chin lc ti u? Hay chú trng đn huy đng vn-đu vào?
Thc t cho thy, mt vài nm tr li đây, trong bng li nhun ca mt s NHTMCP
l
n, t trng ca thu nhp t tín dng đã dn gim xung. Còn các ngân hàng nc
ngoài thì cho rng Vit Nam là mt th trng bán l đy tim nng, đc bit trong lnh
vc dch v ngân hàng và điu này cng đã th hin trong kt qu kinh doanh ca các
ngân hàng này. Mt s các NHNN có yu t c phn nh VCB, ICB thì đy mnh dch
v thu phí thay vì dch v thu lãi nh
trc đây.
Nh vy, có th nói, tng t trng thu t phí, gim t trng thu t lãi là mc tiêu
mà các ngân hàng nói trên đã và đang theo đui và tr thành xu th trong hot đng
ngân hàng hin nay ti Vit Nam.
Th còn BIDV thì sao? Sân chi nào cho ngân hàng 100% vn nhà nc này? Cho
đn nay, BIDV vn loanh quanh vi vic “đc canh” tín dng, mng dch v truyn
thng và cng là s trng ca BIDV trong my chc nm qua. Kinh nghi
m t cuc
khng hong tín dng nhà đt ti M và mt s tn tht t tín dng ca chính BIDV
thi gian va qua cho thy, tín dng, hot đng đem li li nhun nhiu hn bt k mt
hot đng nào khác li cng chính là lnh vc tim n nhiu ri ro nht. Vì vy, đa
dng hóa các dch v ngân hàng là xu hng t
t yu ca các ngân hàng hin đi trên
th gii nu mun phân tán ri ro và phát trin bn vng. tài “Gii pháp phát trin
dch v ti Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam (BIDV)” thc hin cng
không ngoài mc đích trên và tác gi hy vng s nhn đc nhiu ý kin đóng góp đ
vn đ nghiên cu đc hoàn thin hn.
2. i tng và Phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: tài ch tp trung nghiên cu hot đng dch v ngân
hàng ti BIDV. Do vy, tín dng, huy đng vn và hot đng đu t ca ngân hàng
không phi là đi tng nghiên cu ca đ tài này.
Phm vi nghiên cu: Phm vi nghiên cu ca đ tài ch xoay quanh thun tuý
dch v ca ngân hàng, không bao gm hot đng dch v ca các công ty thành
viên ca BIDV nh chng khoán, bo him, cho thuê tài chính
3. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp bin chng duy vt: xut phát t thc t khách quan, các lun
chng và s liu phn ánh trung thc tình hình phát tri
n hot đng dch v ca
BIDV.
- Phng pháp thng kê, phân tích: Các kt qu kho sát khách hàng da trên s
tng hp ca tác gi trong quá trình công tác tip xúc, trao đi trc tip vi khách
hàng hoc qua đin thoi.
4. Kt cu ca lun vn:
V cu trúc, lun vn chia làm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v NHTM và Dch v ca NHTM
Chng 2: Thc trng hot đng d
ch v ti BIDV
Chng 3: Gii pháp phát trin dch v ti BIDV.
Trang 1
CHNG 1: TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ
DCH V CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v NHTM
1.1.1. Khái nim NHTM
Trong nn kinh t hàng hóa, có nhiu doanh nghip, nhiu t chc kinh t hot
đng kinh doanh trong các lnh vc khác nhau. Có ngành to ra sn phm hàng hoá cho
xã hi nh nông nghip, công nghip, xây dng, có ngành làm nhim v lu thông
phân phi, li có ngành ch thun tuý cung cp dch v (vn ti, bu chính vin thông,
ngân hàng…). Tt c đu góp phn thúc đy nn kinh t-xã hi phát trin.
NHTM hot đng trong lnh vc th ba, l
nh vc dch v, trong đó hot đng chính
là kinh doanh tin t, dch v ngân hàng và đc coi là mt loi đnh ch tài chính đc
bit ca nn kinh t th trng. Ngi ta cho rng NHTM ra đi trong điu kin nn
kinh t hàng hóa phát trin ti mt trình đ nht đnh, đng thi qua quá trình tn ti và
phát trin hàng nhiu th k, h thng NHTM ngày càng đc hoàn thi
n, tr thành
mt trong nhng đnh ch không th thiu ca nn kinh t th trng, hot đng ca
NHTM đã và s góp phn to ln trong vic thúc đy nn kinh t phát trin. NHTM có
mt v trí đc bit trong nn kinh t xã hi. Vy NHTM là gì?
NHTM là loi ngân hàng giao dch trc tip vi các công ty, xí nghip, t chc
kinh t và cá nhân, bng cách nhn tin gi, tin tit ki
m, ri s dng s vn đó đ
cho vay, chit khu, cung cp các phng tin thanh toán và cung ng dch v ngân
hàng cho các đi tng nói trên.
iu 4-Lut s 47/2010/QH12-Lut các TCTD Vit Nam khng đnh:
“NHTM là mt loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng
và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li
nhun”.
o lut Ngân hàng ca Cng hòa Pháp c
ng đã ch rõ: NHTM là nhng c s mà
ngh nghip thng xuyên là nhn tin bc ca công chúng di hình thc ký thác,
hoc di các hình thc khác, và s dng ngun lc đó cho chính h trong các nghip
v v chit khu, tín dng và tài chính.
Nh vy, có th nói NHTM là đnh ch tài chính trung gian quan trng vào loi bc
nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch tài chính trung gian này mà
Trang 2
các ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi đc huy đng, tp trung li, đng thi
s dng s vn đó đ cp tín dng cho các t chc kinh t, cá nhân, góp phn phát trin
kinh t xã hi.
1.1.2. Bn cht ca NHTM
Bt k ngun gc ra đi ca NHTM nh th nào, chúng ta đu có th nhn thy
rng, NHTM là mt loi hình doanh nghip đc bit trong nn kinh t - hot đng kinh
doanh tin t và dch v ngân hàng. Bn cht ca NHTM th hin qua các khía cnh
sau đây:
- NHTM là mt loi hình doanh nghip và là mt đn v kinh t
Nói NHTM là mt doanh nghip và là mt đn v kinh t ngha là NHTM ho
t
đng trong mt ngành kinh t, có c cu, t chc b máy nh mt doanh nghip bình
đng trong quan h kinh t vi các doanh nghip khác, phi t ch v kinh t và phi
có ngha v đóng thu cho nhà nc nh các đn v kinh t khác.
- NHTM là mt doanh nghip đc bit. Nét “đc bit” ca doanh nghip ngân hàng
th hin các ni dung sau:
Lnh vc kinh doanh ca ngân hàng là tin t
, tín dng và dch v ngân hàng. ây
là lnh vc “đc bit” vì trc ht nó liên quan trc tip đn hu ht các ngành, các mt
ca đi sng kinh t-xã hi, mt khác lnh vc tin t ngân hàng là lnh vc “nhy
cm”, nó đòi hi mt s thn trng và khéo léo trong điu hành hot đng ngân hàng
đ tránh nhng thit hi cho xã hi. Cht liu kinh doanh ca ngân hàng là ti
n t, mà
tin t là mt công c đc nhà nc s dng đ qun lý v mô nn kinh t, nó quyt
đnh đn s phát trin hoc suy thoái ca c mt nn kinh t, do đó cht liu này đc
nhà nc kim soát rt cht ch.
Là mt doanh nghip nhng ngun vn ch yu mà doanh nghip s dng trong
kinh doanh là vn huy đng t
bên ngoài, trong khi đó vn riêng ca ngân hàng li
chim t trng rt thp trong tng ngun vn kinh doanh.
Trong tng tài sn ca ngân hàng, tài sn hu hình chim t l rt thp, mà ch yu
là tài sn vô hình. Nó tn ti ch yu di hình thc các tài sn tài chính, chng hn
nh các loi kì phiu, trái phiu, thng phiu, c phiu, hp đng tín dng, khu c
nhn n và các loi giy t có giá khác.
Hot đng ca NHTM chu s chi phi rt ln bi chính sách tin t ca Ngân
hàng Trung ng. Mt NHTM không th m rng hot đng kinh doanh khi ngân hàng
Trang 3
Trung ng đang áp dng chính sách đóng bng tin t, hn ch lm phát; và ngc li.
Do đó vic ngân hàng m rng hay thu hp hot đng kinh doanh ca mình đu phi
chu s chi phi bi chính sách tin t ca ngân hàng Trung ng.
1.1.3. Các mt hot đng ca NHTM
1.1.3.1 Huy đng vn
Huy đng vn, đc coi là hot đng c bn, có tính cht sng còn đi vi bt k
mt NHTM nào, vì hot đng này to ra ngun vn ch yu ca các NHTM. Theo lut
pháp cho phép, các NHTM đc phép huy đng vn bng nhiu hình thc sau đây:
- Nhn tin gi: là hình thc huy đng vn ch yu ca các NHTM, bao gm nhn
tin gi không k hn và có k hn ca các t
chc, cá nhân và các TCTD, TCTC
khác.
- Phát hành giy t có giá: NHTM đc quyn phát hành giy t có giá (K phiu,
trái phiu, chng ch tin gi,…) đ huy đng vn có k hn và có mc đích s dng.
- Các hình thc huy đng vn khác nh vay vn các NHTM khác trên th trng
liên ngân hàng, vay vn ca NHNN…
1.1.3.2. Hot đng tín dng
Hot đng tín dng là hot đng c bn, có ý ngha ln đi vi nn kinh t xã hi,
vì thông qua hot đng này mà h thng NHTM cung cp mt khi lng vn rt ln
cho nn kinh t, nh khi lng vn này mà nn kinh t s phát trin nhanh hn, bn
vng hn.
Hot đng tín dng ca NHTM gm có:
- Cho vay (cho vay ngn hn, trung dài hn, cho vay theo h
n mc…)
- Chit khu chng t có giá (cho vay gián tip)
- Cho thuê tài chính; Bao thanh toán
- Bo lãnh ngân hàng. (Tuy nhiên, trên thc t, hin nay mt s NHTM xp bo lãnh
thuc lnh vc dch v thun tuý ch không phi là sn phm thuc lnh vc tín dng).
- Các hình thc khác (thu chi, tr góp…)
1.1.3.3. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu
ây là hot đng quan trng và có tính đc thù ca NHTM, nh hot đng này mà
các giao dch thanh toán ca toàn b nn kinh t đc thc hin thông sut và thun
li, đng thi qua hot đng này góp phn làm gim lng tin mt lu hành trong nn
kinh t. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu NHTM bao gm:
Trang 4
+ M tài khon giao dch cho các khách hàng là pháp nhân, hoc th nhân trong và
ngoài nc
+ Cung ng các phng tin thanh toán cho khách hàng
+ Thc hin dch v thanh toán trong nc và quc t
+ Thc hin các dch v thu h, chi h
+ Thc hin các dch v thanh toán khác
+ Thc hin dch v ngân qu (thu phát tin mt, kim đm, phân loi, bo qun vn
chuyn tin mt…)
+ Tham gia h thng thanh toán bù tr trong nc và h
thng quc t khi đc phép
1.1.3.4. Các hot đng khác
Ngoài 3 mt hot đng nói trên, các NHTM còn đc thc hin các chc nng
nhim v ca mình đng thi không b lut pháp nghiêm cm-các hot đng này gm:
+ Góp vn, mua c phn
+ Thc hin vic mua bán chng t có giá trên th trng tin t
+ Kinh doanh ngoi hi và vàng
+ Kinh doanh dch v bo him
+ Thc hin các nghip v u thác và đi lý
+ Cung ng dch v b
o qun, cm đ, cho thuê t két st
+ Cung ng dch v t vn tài chính tin t…và các dch v khác có liên quan
1.2. Dch v ca NHTM
1.2.1. Dch v ngân hàng
1.2.1.1. Dch v
Do tính cht phc tp, đa dng và vô hình ca dch v nên hin nay các nhà nghiên
cu vn cha đa ra mt đnh ngha thng nht v dch v. Ch riêng Vit Nam cng
đã có nhiu cách hiu khác nhau v dch v. Chng hn trong t đin Bách khoa Vit
Nam gii thích: “Dch v là các hot đng phc v, nhm tho mãn nhng nhu cu s
n
xut kinh doanh và sinh hot”. Gii thích này hi chung chung và cha thc s làm rõ
đc bn cht dch v. Trong cun La chn bc đi và gii pháp đ Vit Nam m ca
v dch v thng mi, tác gi đã đnh ngha v dch v nh sau: “Dch v là các lao
đng ca con ngi đc kt tinh trong giá tr ca kt qu hay trong giá tr các lo
i
sn phm vô hình và không th cm nm đc”. So cách gii thích ca T đin Bách
Trang 5
khoa, cách gii thích này đã làm rõ hn ni hàm ca Dch v - dch v là kt tinh sc
lao đng con ngi trong các sn phm vô hình.
Cách hiu v dch v cng không hoàn toàn thng nht gia các quc gia khác
nhau trên th gii. Vì l đó, trong Hip đnh chung v thng mi dch v (GATS), T
chc thng mi th gii (WTO) đã không c gng đa ra mt khái nim chung v
dch v mà thay vào đó WTO đã lit kê dch v thành 12 ngành ln bao gm các phân
ngành, tng cng có 155 phân ngành vi 4 phng thc cung cp dch v là: cung cp
qua biên gii, tiêu dùng dch v ngoài lãnh th, hin din thng mi và th nhân trong
đó có hot đng ngân hàng.
T hai cách hiu khác nhau v dch v, có th tng hp li thành mt khái nim v
dch v tng đi hoàn chnh nh sau:
“Dch v là các lao đng ca con ngi đc kt tinh trong các loi sn phm vô
hình nhm tho mãn nhng nhu cu sn xut và sinh hot ca con ngi”.
1.2.1.2. Dch v ca NHTM
Trong dch v tài chính, dch v ngân hàng là mt trong nhng loi hình dch v
xut hin sm nht. Cng ging nh dch v, khái nim dch v ngân hàng cng có
nhiu cách hiu khác nhau.
Theo WTO, “dch v ngân hàng là mt b phn cu thành trong dch v tài chính
nói chung”, đc xp trong nhóm phân ngành th 7 (nhóm phân ngành tài chính) trong
12 phân ngành dch v.
Trong cun Nghip v Ngân hàng hin đi, David Cox cho rng “hu ht các hot
đng c
a NHTM gi là dch v ngân hàng hoc là c s, điu kin đ m rng và phát
trin dch v ngân hàng”. Ông cng gii thích “mi ngân hàng hot đng vi ba chc
nng c bn là nhn và gi các khon tin gi; cho phép rút tin và vn hành h thng
chuyn tin; cho vay các khon tin gi ti khách hàng có nhu cu vay vn”. Nh vy
theo cách hiu ca tác gi thì d
ch v ngân hàng là tt c các hot đng ca ngân hàng,
bao gm c các hot đng truyn thng nh huy đng vn, cho vay và các dch v thu
phí mang tính cht kinh doanh.
Vit Nam, lnh vc dch v ngân hàng chu s điu tit ca Lut các TCTD
nhng lut này không đa ra đnh ngha và gii thích th nào là dch v ngân hàng.
Trong cun Nghip v NHTM, PGS.TS Nguyn ng Dn đã ch ra r
ng dch v ngân
hàng là các dch v gn lin vi hot đng ngân hàng không nhng cho phép NHTM
Trang 6
thc hin tt yêu cu ca khách hàng mà còn h tr tích cc đ NHTM thc hin tt
hn chc nng trung gian tín dng và trung gian thanh toán ca nó.
Nh vy, dch v ngân hàng có th đc hiu theo hai khía cnh. Th nht, theo
ngha rng, dch v ngân hàng bao gm toàn b nhng hot đng tin t, tín dng,
thanh toán, ngoi hi, đu t,…ca h thng ngân hàng. Và th hai, theo ngha h
p,
dch v ngân hàng ch bao gm nhng hot đng không thuc phm vi kinh doanh tin
t và các nghip v ngân hàng theo chc nng ca mt trung gian tài chính (huy đng
tin gi, cho vay) – theo đó dch v ngân hàng ch bao gm nhng hot đng thu phí
hoc hoa hng phí nh chuyn tin, kinh doanh ngoi hi, dch v th, thanh toán quc
t và các dch v thu phí khác nh dch v BSMS, Western Union, kiu hi, thanh toán
hoá đn…
Trong phm vi đ tài này, khái nim dch v đc đ cp đn đây đc hiu theo
ngha hp, tc là các dch v mà khi ngân hàng cung cp cho khách hàng s nhn đc
các khon phí và hoa hng t khách hàng và không bao gm các hot đng huy đng
vn và cp tín dng ca NHTM
Cùng là dch v ngân hàng, cùng thuc nghip v s dng vn (phía bên trái Bng
tng kt tài sn) nhng D
ch v khác bit rt nhiu so vi Tín dng:
Tín dng Dch v
-Thu lãi (chi phí s dng vn). -Thu phí và hoa hng.
-Áp dng “nguyên tc hoàn tr”. -Không tuân theo “nguyên tc hoàn tr”.
-Trích lp d phòng ri ro tng ng
vi d n không đ tiêu chun.
-Không trích lp d phòng ri ro cho bt c
khon mc nào.
1.2.2. Các đc trng ca dch v ngân hàng
Ging nh dch v nói chung, dch v ngân hàng cng có các đc trng nh tính
vô hình, tính không đng nht và khó xác đnh cht lng, tính không lu tr
đc…Tuy nhiên, đc tính ni tri ca dch v ngân hàng đó là s hàm cha hàm
lng công ngh thông tin cao.
1.2.2.1. Tính vô hình
Dch v ngân hàng có tính vô hình hay còn gi là tính không hin hu, tính phi vt
cht. Nó không tn ti di dng vt th nên không th nhìn thy, cm nm; do vy nói
chung ngi ta không bit đc cht lng ca dch v trc khi tiêu dùng nó. tìm
kim các dch v có cht lng tho mãn nhu cu ca mình ngi tiêu dùng ch có th
Trang 7
cn c vào các du hiu chng t cht lng dch v nh thng hiu, danh ting ca
ngân hàng, biu tng, giá c ca nhng ngi khác đã tng tiêu dùng dch v đó, hoc
qua thông tin qung cáo, gii thiu dch v.
1.2.2.2. Tính không đng nht và khó xác đnh cht lng trc khi s dng
Cht lng dch v thng không đng nht và khó xác đnh trc khi s dng
chúng vì các dch v ph thuc vào ngân hàng cung cp chúng, hoàn cnh to ra dch
v (thi gian, đa đim, môi trng, điu kin cung ng…).
1.2.2.3. Tính không tách ri
Dch v ngân hàng có tính đc thù ch vic tiêu dùng sn phm song song và
trùng vi vic cung ng sn phm. Mt dch v đc tiêu dùng khi nó đang đc to ra
và khi ngng quá trình cung ng cng đng ngha vi vic tiêu dùng y dng li.
1.2.2.4. Tính không lu tr đc
Dch v ngân hàng nói chung là không th lu tr đc, ngha là dch v không th
sn xut sn ri lu vào kho ch tiêu th.
1.2.2.5. Tính đa dng, phong phú và không ngng phát trin
Hin nay trên th gii có t vài chc đn hàng trm loi dch v ngân hàng khác
nhau. Có th nói các ngân hàng đu đang c gng phát trin theo hng kinh doanh đa
nng ch không ch đn thun thc hin nhng nghip v truyn thng nh trc kia.
Vi mi loi hình dch v, các ngân hàng đu c gng đa dng hoá các hình thc cung
cp. Ch đn c dch v
thanh toán, các ngân hàng đã m rng các kênh mi nh
ATM, POS, home banking, phone banking, e-banking…Các dch v này đang m ra
mt hng phát trin mi cho ngành dch v này.
1.2.2.6. Nhiu dch v ngân hàng cha hàm lng công ngh thông tin cao
Hin nay, nhiu dch v ngân hàng ra đi và phát trin vi s h tr đc lc ca
công ngh thông tin. Không ch có các dch v mi s dng các phng tin k thut
hin đi mà các dch v truyn thng cng đang đc ci tin vi hàm lng công ngh
thông tin cao. Khách hàng không cn đn ngân hàng mà có th ngi ti nhà đ thc
hin các giao dch thông qua e-banking, home banking… Th
đin t cng là mt ví d
tng t. Th đc s dng trên c s mt h thng máy tính đc kt ni vi nhau
làm vic trình đ t đng hoá cao. Bn thân mi tm th có sc cha hàng nghìn,
thm chí hàng triu d liu thông tin và thông qua mng máy vi tính thc hin mt
ngày hàng trm bút toán tng, gim tài khon ti các ngân hàng tham gia vào h thng
Trang 8
thanh toán th, đm bo nhanh chóng, an toàn, chính xác. Khách hàng có th ngi ti
ch, mua hàng qua đin thoi và dùng th đ thanh toán. Theo nhiu nghiên cu, lnh
vc tài chính ngân hàng ch đng sau lnh vc IT trong vic ng dng công ngh thông
tin hin đi. Và điu này đòi hi các nhân viên ngân hàng luôn phi nâng cao tay ngh,
nghip v, hiu bit sâu rng v các ng dng công ngh thông tin trong ngân hàng.
1.2.3. Các dch v ngân hàng đang phát trin hin nay trên th gii
Hin nay, các NHTM không ngng m rng danh mc các dch v cung cp cho
khách hàng. Các ngân hàng ln trên th gii đang chuyn mình tr thành nhng t
chc tài chính đa dng, cung cp không ch các dch v ngân hàng truyn thng mà còn
nhiu dch v khác t th đin t đn đu t, bo him…S phát trin các dch v mi
là mt điu kin tiên quyt
đi vi s tn ti và phát trin ca các ngân hàng nhm đáp
ng tt hn nhng đòi hi ngày càng cao t phía khách hàng trong điu kin môi
trng cnh tranh gay gt nh hin nay, và nht là khi xut hin s cnh tranh t các t
chc tài chính phi ngân hàng.
Phù hp vi đnh ngha v dch v ngân hàng trong mc 1.2.1.2 chng này và đ
thun tin trong vic nghiên cu ca đ tài, m
c này s ch gii thiu các dch v ngân
hàng không bao gm dch v tin gi và cho vay ca NHTM.
1.2.3.1. Dch v thanh toán
- Thanh toán bng Séc (Cheque-Check): Séc là lnh tr tin ca ch tài khon, đc
lp trên mu quy đnh, yêu cu đn v thanh toán trích mt s tin t tài khon tin gi
ca mình đ tr cho ngi th hng có tên ghi trên séc hoc tr cho ngi cm Séc.
Ngi phát hành Séc là ch tài khon hoc ngi đc ch tài khon y quyn. Ch
đc phát hành Séc trong phm vi s d tài khon tin g
i hoc bo chi hoc không
vt quá hn mc thu chi, nu vi phm s b pht tin, b đình ch s dng Sec hoc b
truy t theo pháp lut.
- Thanh toán bng th ngân hàng: Th ngân hàng là mt loi công c thanh toán hin
đi do ngân hàng phát hành và bán cho các đn v và cá nhân, đ h s dng trong
thanh toán tin mua hàng hoá, dch v …hoc rút tin mt ti các ngân hàng đi lý hay
ti các quy tr ti
n t đng.
Hai loi th đin t ph bin nht mà các ngân hàng thng cung cp cho khách
hàng là th tín dng và th ghi n. Th tín dng ra đi ln đu ti M vào nhng nm
50. ây là loi th “tiêu tin trc, tr tin sau”, ngi s dng thng đc các t
Trang 9
chc phát hành th ng trc tin đ tiêu dùng và ch phi thanh toán toàn b hoc mt
phn vào cui mi tháng. Sang thp niên 80, th trng th phát trin mnh hn trc
s xut hin ca các loi th mi nh th rút tin, th ghi n, th tr trc. S phát trin
ca th đã m rng các đim chp nhn th
(POS) cng nh mng li các máy ATM.
Phân phi qua máy ATM là vic đa sn phm ngân hàng ti ngi tiêu dùng qua h
thng máy rút tin t đng. Kênh phân phi này đc phát trin da trên phn mm
qun tr nn tng ngân hàng ct lõi (core banking) ca các ngân hàng. Ti Vit Nam,
mãi đn thp niên 1990 th ghi n mi chính thc đc các ngân hàng phát hành tuy
nhiên mãi đn thp niên 2000 mi đc khách hàng s dng mt cách rng rãi. Hin
nay, hu h
t các NHTM đu phát hành th thanh toán mang tên ngân hàng mình, s
dng ti máy ATM ca ngân hàng mình hoc máy ATM ca ngân hàng khác (nu ngân
hàng đó có tham gia h thng liên minh th Banknet, Smartlink hoc VNBC). Cá bit,
mt s th ghi n có th dùng đc c trong và ngoài nc nh th ca ngân hàng
ANZ, VCB, ACB… Trong nhng nm gn đây, vi s phát trin ca internet, thanh
toán bng th đã đc nâng lên mt tm cao mi, tr thành mt b phn quan trng
trong thanh toán đ
in t.
- Thanh toán bng UNC hoc Lnh chi: y nhim chi là lnh chi do ch tài khon
lp trên mu in sn đ yêu cu ngân hàng hoc Kho bc ni mình m tài khon trích
mt s tin nht đnh t tài khon ca mình đ tr cho ngi th hng v tin hàng
hóa dch v hoc chuyn vào mt tài khon khác ca chính mình. Vi cách s dng
thun tin, đ
n gin, UNC đc dùng đ thanh toán các khon hàng hóa, dch v hoc
chuyn tin mt cách rng rãi và ph bin trong c nc không phân bit trong cùng h
thng hay khác h thng ngân hàng.
- Thanh toán bng UNT: UNT là mt th thc thanh toán đc tin hành trên c s
giy UNT và các chng t hóa đn do ngi bán lp và chuyn đn ngân hàng đ yêu
cu thu h tin t ngi mua v hàng hóa đã giao, dch v cung ng phù h
p vi điu
kin thanh toán đã ghi trong hp đng kinh t. UNT đc áp dng ph bin vi điu
kin bên mua và bên bán phi thng nht vi nhau và phi thông báo bng vn bn cho
ngân hàng v vic áp dng th thc UNT đ ngân hàng làm cn c t chc thc hin
thanh toán.
Trên thc t, khách hàng s dng dch v này là các công ty, tng công ty có mng
li đi lý bán hàng rng kh
p mun thu tin t các đi lý ca mình. Hoc các khách
Trang 10
hàng cá nhân lp UNT đ ngh ngân hàng ni mình có tài khon đnh k hàng tháng t
đng trích n tài khon ca mình đ thanh toán các hóa đn tin đin, nc, đin thoi,
truyn hình cáp, internet…thay vì phi ra tn ngân hàng đ lp UNC.
- Dch v thanh toán quc t: gm Tín dng chng t (D/C), Chuyn tin bng đin
(TTR-Telegraphic Transfer Remittance), phng thc Ghi s (Open Account) và Nh
thu (Collection).
+ Tín dng chng t: theo phng th
c này, ngân hàng phc v ngi nhp khu
theo yêu cu ca ngi nhp khu m mt th tín dng (Letter of Credit) cam kt tr
tin cho ngi xut khu thông qua ngân hàng nc xut khu, nu ngi xut khu
thc hin đúng các điu kin đã quy đnh trong th đó v vic xut hàng cho ngi
nhp khu. Nhn đc L/C ngân hàng nc xut khu s
xác nhn và chuyn đn cho
ngi xut khu đ ngi xut khu giao hàng hoá cho ngi nhp khu. Sau đó ngi
xut khu xut trình các chng t hoá đn, vn đn và hi phiu … (gi chung là b
chng t) v vic xut hàng đã đúng theo quy đnh ca L/C qua ngân hàng nc xut
khu. Ngân hàng (có th là ngân hàng nc xut, hoc nhp hoc ngân hàng bt k) s
tin hành thanh toán cho ngi xut khu theo đúng quy đnh ca L/C.
+ Phng thc chuyn tin bng đin: trong phng thc này, ngi chuyn tin
(ngi nhp khu, ngi mua…) ch đng yêu cu ngân hàng phc v mình (ngân
hàng chuyn-remitting bank) chuyn mt s tin nht đnh đ tr cho mt ngi nào đó
nc ngoài.
Phng thc này đc dùng ph bin trong các tr
ng hp chi tr khác nh tin
bi thng thit hi, tin tha, các khon dch v…
+ Phng thc ghi s/bù tr: đây là phng thc thanh toán mang tính cht bù tr
gia 2 bên xut nhp khu. Theo phng thc này 2 bên xut nhp khu s m tài
khon cho nhau đ ghi nhng khon tin phi chi tr cho nhau. Vì vy mi ln gi tin
đi, bên bán gi thng ch
ng t cho ngi mua ri ghi giá tr hàng hoá mà ngi mua
phi tr vào tài khon đó. n đnh k tho thun (cui tháng, cui quý…) hai bên s
thanh toán s chênh lch bng cách: chuyn tin cho ngi bán; chp nhn hi phiu
do ngi bán ký phát; lp k phiu (nhn n) chuyn cho ngi bán.
+ Nh thu: bao gm nh thu trn, nh thu kèm chng t (D/A, D/P)
Trang 11
1.2.3.2. Tài tr thng mi (TTTM-Trade Finance):
Loi tr các hot đng tài tr mang tính cht ca mt khon tín dng nh cho vay
thanh toán hàng nhp khu, chit khu b chng t hàng xut…thì TTTM ch bao gm
chp nhn hi phiu (Acceptance). Khi bán chu hàng hóa cho ngi nhp khu, đ hn
ch ri ro có th phát sinh khi đn hn thanh toán, thông thng ngi xut khu đòi
hi ngi nhp khu phi có mt ngân hàng uy tín đng ra ch
p nhn hi phiu thay
cho nhà nhp khu. Khi mt ngân hàng có uy tín đng ra chp nhn hi phiu thì ngi
hng li hi phiu s an tâm bi khi hi phiu đn hn, ngân hàng chp nhn hi
phiu s thc hin vic tr tin.
1.2.3.3. Dch v qun lý ngân qu (Treasury Management)
các nc có nn tài chính ngân hàng phát trin, dch v ngân qu là mt trong
nhng dch v mang li nhiu khon thu cho ngân hàng. Tuy nhiên, ti Vit Nam, hin
ch mt s ít các ngân hàng quan tâm khai thác dch v này. Dch v ngân qu ti Vit
Nam đn gin ch bao gm thu h, chi h, kim đm…( các nc có nn tài chính
ngân hàng phát trin, dch v ngân qu còn bao gm c ngân hàng trc tuyn-Online
Banking, qun lý thanh kho
n tài khon khách hàng).
- Các dch v thu h (Receivables Solutions): là mt th thc thanh toán đc tin
hành trên c s giy UNT và các chng t hoá đn do ngi bán lp và chuyn đn
ngân hàng đ yêu cu thu h tin t ngi mua v hàng hoá đã giao hoc dch v cung
ng phù hp vi nhng điu kin thanh toán đã ghi trong hp đng kinh t
- Các khon chi h (Payables Solutions)-bao gm vic cung cp các công c phòng
ch
ng gian ln (Fraud-Prevention Tools). ây là hình thc do ch tài khon lp lnh
chi trên mu in sn đ yêu cu ngân hàng ni mình m tài khon trích mt s tin nht
đnh t tài khon ca mình đ tr cho ngi th hng v tin hàng hoá dch v hoc
chuyn vào mt tài khon khác ca chính mình.
- Các công c qun lý thanh khon dành cho khách hàng doanh nghip (Corporate
Liquidity Tools). Hin hai công c ch yu đc s dng là Tài khon s
d bng 0
(Zero Balance Accounts) và Dch v điu chuyn vn t đng (Sweep Accounts). Vi
Zero Balance Accounts, mt doanh nghip có nhiu đi lý bán hàng, hàng ngày khách
hàng s np các khon tin hàng hóa và dch v vào các tài khon ca các đi lý này và
nhim v ca ngân hàng là cui ngày t đng chuyn ht s tin trên các tài khon con
này vào mt tài khon m duy nht theo s ch đnh ca khách hàng và s d duy trì
Trang 12
trên các tài khon đi lý luôn bng 0. Còn vi Sweep Accounts, khi s d trên các tài
khon ph cao hn mc s d ti đa đã đnh thì ngân hàng s t đng chuyn phn
chênh lch đó v tài khon chính ca khách hàng và ngc li. Bng cách này doanh
nghip có th tp hp tin nm ri rác các tài khon đi lý thành mt khon tin ln
hn gp nhiu ln đ s
dng cho các mc đích kinh doanh ca mình hoc hng mt
mc lãi sut u đãi cao hn là đ tin các tài khon riêng l.
1.2.3.4. Các giao dch phái sinh (Derivatives)
Phái sinh là mt công c tài chính, c th hn là mt hp đng gia hai bên v mt
giao dch trong tng lai, và giá tr ca nó đc xác đnh da trên giá c ca mt tài
sn c s có th là hàng hoá, ngoi t, chng khoán Hot đng ca th trng phái
sinh góp phn làm tng tính thanh khon ca các loi tài sn c s trên th trng tài
chính và đa dng hóa các hot đng ca ngân hàng. Các nhà
đu t có th tìm kim li
nhun và hn ch ri ro thông qua các giao dch phái sinh mà không cn phi thc hin
mua bán hàng hóa thc t. Tuy nhiên, hin nay ti Vit Nam, ch mt s ít các ngân
hàng cung cp dch v này di hình thc phái sinh tin t (ngoi t/ni t), lãi sut,
hàng hóa (cà phê, cao su, kim loi, đu tng, h tiêu…).
1.2.3.5. Các dch v ngân hàng đin t (e-banking services)
Homebaking: là mt kênh phân phi ngân hàng đin t, cho phép khách hàng thc
hin hu ht các giao dch thanh toán, chuyn khon, chi tr h qua các ngân hàng các
chi phí cn thanh toán ca ch tài khon…nhm đáp ng mi nhu cu chi tiêu qua tài
khon ca cá nhân, doanh nghip ngay ti nhà hay ti vn phòng doanh nghip (mà
không cn phi đi đn tn ngân hàng). Theo đó, mi cá nhân, doanh nghip đu có
“ngân hàng phc v mình”.
Phone-Banking: là h thng tr li t
đng, hot đng 24/24 gi/ngày đêm. Khách
hàng ch vic n vào các nút thích hp trên bàn phím đin thoi c đnh hoc di đng
theo mã s do ngân hàng quy đnh. Không cn đi li, khách hàng vn đc đáp ng rt
nhiu thông tin t đng tr li v các bin đng liên quan đn tài khon ca mình.
Mobile Banking: là mt kênh phân phi dch v ngân hàng hin đi, theo đó
khách hàng dùng đin thoi di đ
ng nhn tin theo mu chun ca ngân hàng, gi đn s
dch v theo quy đnh ca ngân hàng đ yêu cu ngân hàng tr li các thông tin v hot
đng ngân hàng, v tài khon hoc các bin đng phát sinh trên tài khon. Mi khách
Trang 13
hàng có tài khon ti ngân hàng có th đc ngân hàng cung cp các thông tin khác
nh t giá, lãi sut, giá vàng…min phí.
Internet Banking: là mt kênh phân phi dch v ngân hàng hin đi khá ph
bin. Kênh phân phi này đóng vai trò nh mt công c chuyn ti các dch v đn tn
nhà hoc vn phòng công s ca khách hàng. Vi mt máy tính kt ni Internet thì dù
bt c đâu trên th gii cng s đc cung cp thông tin, hng d
n chi tit các dch
v ngân hàng khi cn và đc gii đáp kp thi. Khách hàng đc cung cp mã s truy
cp và mt khu, có th theo dõi mi phát sinh giao dch cng nh s d trên tài khon,
chuyn tin cùng và khác h thng. ây cng là kênh s thay th cho kênh
Homebanking trong tng lai do chi phí lp đt, đng truyn và bo mt tng đi r
hn so vi kênh HomeBanking.
1.2.3.6. Dch v tín thác và qun lý tài sn
- Dch v qun lý đu t (Investment management services)
- Dch v tín thác cá nhân (Personal Trust Services)
- Dch v đi lý đu t (Investment Agency Services)
1.2.3.7. Các nghip v khác
- Thc hin vic mua bán chng t có giá trên th trng tin t
- Kinh doanh ngoi hi và vàng
- Kinh doanh dch v bo him
- Kinh doanh đa c
- Thc hin các nghip v u thác và đi lý
- Cung ng dch v t vn tài chính tin t…và các dch v khác có liên quan
1.3. Phát trin dch v ca các NHTM
1.3.1. S cn thit ca vic phát trin dch v ngân hàng
Vi nhng đc đim đã trình bày trên, rõ ràng vic phát trin dch v là cn thit
đi vi các NHTM. Lí do là:
- Gia tng li nhun cho các NHTM: Trong hot đng ca mt NHTM hin đi, li
nhun không ch tp trung ch yu t sn phm tín dng mà còn đc khai thác t các
dch v khác nh thanh toán, dch v th, kinh doanh ngoi t, các dch v ngân hàng
đin t
…Vic đa dng hóa các dch v ngân hàng s thu hút và m rng thêm nhiu
đi tng khách hàng mi đn vi ngân hàng. Bên cnh đó, cnh tranh gia các ngân
hàng làm cho li nhun t các dch v truyn thng ca mt ngân hàng ngày càng có
Trang 14
nguy c gim đi do phi chia s th phn vi các đi th khác, vì vy vic khai thác các
sn phm mi là yu t sng còn cho các ngân hàng nu mun duy trì li nhun và gi
vng th phn. Không nhng đem li li nhun cho ngân hàng, hot đng dch v còn
có kh nng đem li li nhun cao do chi phí thp (so vi chi phí ca hot đng tín
dng).
ây là mt thun li ln cho các NHTM có vn t có hn hp nh các NHTM
Vit Nam.
- Phân tán ri ro cho ngân hàng: đi vi hot đng dch v, NHTM không phi b
vn ra và không phi đi mt vi ri ro không thu hi vn đc nh trong lnh vc tín
dng nên nó đc xp vào lnh vc kinh doanh tng đi an toàn và ri ro thp hn
nhiu so vi hot đng tín dng. Vì th, n
u các NHTM m rng hot đng dch v
mi s giúp hn ch ri ro nh ri ro lãi sut, đc bit là nhng ri ro tín dng do tính
cht thông tin bt cân xng ca th trng tài chính mang li.
- Phát trin dch v góp phn nâng cao uy tín và v th ca NHTM. Ngân hàng là
ngành có vai trò đc bit đi vi nn kinh t trong vic cung cp dch v. Phát trin
dch v ngân hàng đáp
ng ti đa nhu cu mà nn kinh t đòi hi, góp phn cng c s
ln mnh và nâng cao uy tín, v th ca NHTM trong nn kinh t.
- Thúc đy quan h hp tác, hi nhp kinh t quc t trong lnh vc ngân hàng.
phát trin dch v ngân hàng theo hng hin đi, các ngân hàng buc phi có s liên
kt hp tác vi nhau. Cùng vi xu th hi nhp toàn cu cho phép các ngân hàng trên
toàn th gi
i có c hi hp tác, liên kt đ cùng phát trin, mt ngân hàng có th hot
đng cung cp dch v đn khp ni trên toàn th gii thông qua s liên kt vi các
ngân hàng quc t và các t chc kinh t quc t.
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá phát trin dch v ngân hàng
1.3.2.1. Nhóm các ch tiêu đnh lng
- Doanh thu và li nhun do dch v mang li; t trng thu dch v trong tng thu
nhp
ây chính là kt qu tng hp ca vic đa dng hoá (tc phát trin theo chiu
rng), nâng cao cht lng sn phm (phát trin theo chiu sâu) gn vi mc giá (hay
phí) dch v hp lý đ có th đáp ng tt nht nhu cu ca khách hàng. Tng trng
doanh thu và li nhu
n t dch v phn ánh vic ngày càng có nhiu khách hàng tin
tng, la chn s dng dch v.