Luận văn thạc sĩ Năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại cổ phần Phát triển Nhà đồng bằng Sông Cửu Long - thực trạng và giải pháp

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM


BÙI TH KIM KHÁNH

NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
TMCP PHÁT TRIN NHÀ
NG BNG SÔNG CU LONG –
THC TRNG VÀ GII PHÁP



LUN VN THC S KINH T




TP. H Chí Minh – Nm 2012

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM


BÙI TH KIM KHÁNH

NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG
TMCP PHÁT TRIN NHÀ
NG BNG SÔNG CU LONG –
THC TRNG VÀ GII PHÁP

CHUYÊN NGÀNH : KINH T-TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG
MÃ S : 60.31.12

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS. TRN HOÀNG NGÂN

TP. H Chí Minh – Nm 2012
LI CAM OAN

Tôi cam đoan rng
Lun Vn là công trình do tôi t nghiên cu và thc hin.

Hc viên Cao hc K17












LI CM N

Tôi xin chân thành cm n Ban Giám Hiu, khoa Sau i Hc trng i hc
Kinh T Thành Ph H Chí Minh đã ging dy, truyn đt nhng kin thc quý
báu cho tôi trong sut khóa hc. c bit, tôi xin chân thành cm n PGS. TS.
Trn Hoàng Ngân đã tn tình hng dn tôi hoàn thành lun vn này.
.

Ngi thc hin lun vn.
Bùi Th Kim Khánh









MC LC
PHN M U
CHNG I: C S LÝ LUN V NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1 Khái quát v cnh tranh 1
1.1.1 Khái nim cnh tranh 1
1.1.2 Các loi hình cnh tranh 2
1.1.3 Nng lc cnh tranh 3
1.1.4 Li th cnh tranh 4
1.2 Cnh tranh trong lnh vc ngân hàng 4
1.3 Các tiêu thc đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM 6
1.3.1 Nng lc tài chính. 7
1.3.1.1 Vn 7

1.3.1.2 Tài sn có 8
1.3.1.3 Li nhun 9
1.3.1.4 Thanh khon 11
1.3.2 Nng lc công ngh 13
1.3.3 Nng lc qun lý 13
1.3.4 Kênh phân phi 15
1.3.5 Cung ng sn phm dch v 16
1.3.5.1 a dng hóa SPDV 16
1.3.5.2 Cht lng phc v khách hàng 16
1.3.6 Vn đ thng hiu ngân hàng 17
1.4 ánh giá tác đng ca các yu t môi trng 18
1.4.1 Tác đng ca các yu t môi trng vi mô 18
1.4.2 Tác đng ca các yu t môi trng v mô 21
1.5 Bài hc kinh nghim ca mt s ngân hàng trên th gii 22
1.5.1 Bài hc tht bi 22
1.5.2 Bài hc thành công 22
KT LUN CHNG I 27

CHNG II: THC TRNG NNG LC CNH TRANH CA
NGÂN HÀNG C PHN PHÁT TRIN NHÀ NG BNG SÔNG CU
LONG 28
2.1 Quá trình hình thành và phát trin ca MHB 28
2.1.1 Gii thiu chung v MHB 28
2.1.2 Lch s hình thành và phát trin 28
2.2 Thc trng nng lc cnh tranh ca MHB 29
2.2.1 Nng lc tài chính 31
2.2.1.1 Vn 31
2.2.1.2 Tài sn có 33
2.2.1.3 Li nhun 35
2.2.1.4 Thanh khon 37

2.2.2 Nng lc công ngh 39
2.2.3 Nng lc qun lý 40
2.2.3.1 C cu t chc 40
2.2.3.2 Công c và chính sách qun lý 42
2.2.3.3 Cht lng ngun nhân lc 44
2.2.4 Kênh phân phi 47
2.2.4.1 Kênh phân phi truyn thng 47
2.2.4.2 Kênh phân phi t đng 48
2.2.4.3 Kênh phân phi đin t 49
2.2.4.4 Kênh phân phi bên ngoài 49
2.2.5 Cung ng sn phm dch v 50
2.2.5.1 S đa dng ca sn phm dch v 50
2.2.5.2 Cht lng phc v khách hàng 51
2.2.6 Vn đ thng hiu ngân hàng 53
2.3 ánh giá tác đng ca các yu t môi trng 53
2.3.1 Tác đng ca các yu t môi trng vi mô 53
2.3.1.1 Mc đ cnh tranh gia các ngân hàng hin ti 53
2.3.1.2 S sn có ca sn phm thay th 57
2.3.1.3 S đe do t các đi th mi gia nhp th trng 58
2.3.1.4 Sc mnh ca nhà cung cp và ca khách hàng 59
2.3.2 Tác đng ca các yu t môi trng v mô 59
2.3.2.1 Môi trng kinh t 59
2.3.2.2 Môi trng chính tr, pháp lut 62
2.3.2.3 Môi trng khoa hc công ngh 63
2.3.2.4 Môi trng vn hóa – xã hi 64
KT LUN CHNG II 65

CHNG III: GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC CNH TRANH
CA NGÂN HÀNG C PHN PHÁT TRIN NHÀ NG BNG SÔNG
CU LONG 66

3.1. Bi cnh quc t nh hng ti kinh doanh ngân hàng Vit Nam 66
3.1.1 Bi cnh chung v hi nhp quc t ca
h thng ngân hàng Vit Nam 66
3.1.2 Nhng cam kt ca Vit Nam đi vi WTO trong
lnh vc ngân hàng 66
3.1.2.1 Các cam kt v m ca th trng dch v
ngân hàng trong Biu cam kt dch v. 67
3.1.2.2 Các cam kt đa phng trong Báo cáo ca Ban công tác 69
3.2 nh hng nâng cao nng lc cnh tranh ca MHB 70
3.2.1 Mc tiêu và tm nhìn chin lc 70
3.2.2 Phng hng và nhim v giai đon 2010 đn 2015 71
3.2.3 K hoch kinh doanh sau c phn hoá 71
3.3 Các gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca MHB 76
3.3.1 Tng vn điu l 76
3.3.2 Nâng cao cht lng tài sn có 77
3.3.3 Tng cng qun lý chi phí 80
3.3.4 Tng cng kh nng thanh khon 80
3.3.5 Nâng cao nng lc công ngh 81
3.3.6 Nâng cao nng lc qun lý 82
3.3.7 M rng kênh phân phi 88
3.3.8 a dng hóa sn phm và dch v và nâng cao
cht lng phc v khách hàng 91
3.3.8.1 a dng hóa sn phm dch v 91
3.3.8.2 Nâng cao cht lng phc v khách hàng 93
3.3.9 Nâng cao giá tr thng hiu 95
KT LUN CHNG III 97
KT LUN 98

DANH MC CÁC T VIT TT TRONG LUN VN
Ting Anh
ADB Asian Development bank Ngân hàng phát trin Châu Á
ALCO Asset-Liability Committee Hi đng ( y ban) qun lý tài sn n, tài sn
có
ATM Automated teller machine Máy giao dch t đng
CAR Capital Adequacy Ratio H s an toàn vn
ROA Return on Asset Thu nhp trên tng tài sn
ROE Return on Equity Thu nhp trên vn c phn
VNPT Vietnam posts and
telecommunications group
Tp đoàn bu chính vin thông Vit Nam.
WB World Bank Ngân hàng th gii

WTO World trade Organnization T chc thng mi th gii

Ting Vit
ABB Ngân hàng thng mi c phn An Bình
ACB Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
AGRI Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam
ANZ Ngân hàng ANZ
BIDV Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
BTC B Tài Chính
CBTD Cán b tín dng
CNTT Công ngh thông tin
CTG Ngân hàng Công thng Vit Nam (Ngân hàng Vit Tín)
DAB Ngân hàng thng mi c phn i Á
EAB Ngân hàng thng mi c phn ông Á
BSCL ng Bng Sông Cu Long
EIB Ngân hàng thng mi c phn xut nhp khu
GDP Tng sn phm quc ni
GP Bank Ngân Hàng Du Khí Toàn Cu
HBB Ngân hàng TMCP Nhà Hà Ni
HDB Ngân hàng TMCP Phát Trin Nhà TPHCM
HSBC Ngân hàng Hng Kông và Thng Hi
ICBC Ngân hàng Công thng Trung Quc
KH&CN Khoa hc và công ngh
KLB Ngân hàng thng mi c phn Kiên Long
MB Ngân hàng thng mi c phn Quân i
MHB Ngân hàng Phát trin nhà đng bng sông Cu Long
MXB Ngân hàng thng mi c phn Phát trin Mê Kông
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHNNg Ngân hàng nc ngoài
NHNNg&LD Ngân hàng nc ngoài và liên doanh

NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN Ngân hàng thng mi Nhà nc
NHTW Ngân hàng Trung ng
OCB Ngân hàng thng mi c phn Phng ông
PGB Ngân hàng Xng du Petrolimex
PGD Phòng giao dch
SEAB Ngân hàng thng mi c phn ông Nam Á
SGB Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Công Thng
SPDV Sn phm dch v
STB Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín.
TCTD T chc tín dng
TNHH Trách nhim hu hn
VCB Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
VDB Ngân hàng phát trin Vit Nam
VIB Ngân hàng thng mi c phn quc t
VPB Ngân Hàng Vit Nam Thnh Vng






DANH MC CÁC BNG, HÌNH V

DANH MC CÁC BNG

Bng Tên bng Trang
Bng 2.1: Quy mô tng tài sn ca MHB và mt s ngân hàng (t đng) 32
Bng 2.2: Vn điu l ca MHB và mt s ngân hàng (t đng) 32

Bng 2.3: T l CAR ca MHB và mt s ngân hàng (%) 33
Bng 2.4: T l n xu ca MHB và mt s ngân hàng (%) 35
Bng 2.5: T l cho vay/tng tài sn ca MHB và m
t s ngân hàng (%) 35
Bng 2.6: Li nhun trc thu ca MHB và mt s ngân hàng (t đng) 36
Bng 2.7: ROE ca MHB và mt s ngân hàng (%) 36
Bng 2.8: ROA ca MHB và mt s ngân hàng (%) 36
Bng 2.9: Các h s thanh khon ca MHB (thi đim 31/12/2011) 37
Bng 2.10: T l cho vay/tin gi ca MHB và mt s ngân hàng (%) 38
Bng 2.11: T l thu nhp phi lãi/tng thu nhp ca MHB và
mt s ngân hàng (%). 51









DANH MC CÁC HÌNH
Hình Tên hình Trang
Hình 1.1: Mô hình Nm lc lng cnh tranh ca Michael Porter 18
Hình 2.1: Biu đ đánh giá cht lng dch v ca MHB 30
Hình 2.2: Biu đ đánh giá các yu t đo lng nng lc cnh tranh ca MHB 31
Hình 2.3: C cu d n theo k hn ca MHB 34
Hình 2.4: Mô hình t chc b máy ti Hi s MHB. 40
Hình 2.5: Tng trng ngun nhân lc giai đon 2007-2010 ca MHB (ngi) 44
Hình 2.6: C cu lao đng 2010 ca MHB 44
Hình 2.7: H thng mng li ca MHB t 2007 đn 2011 47

Hình 2.8: So sánh s lng chi nhánh ca mt s ngân hàng nm 2011 47
Hình 2.9: Th phn huy đng vn 54
Hình 2.10: Th phn cho vay 54






PHN M U

1. S cn thit và ý ngha thc hin đ tài
H thng ngân hàng thng mi Vit Nam đã chính thc đánh du s ra đi
và phát trin khong trên 15 nm (t 1990 đn nay). Trong mt vài nm tr li đây,
hot đng kinh doanh tin t - ngân hàng ca Vit Nam phát trin mnh m. Tính
hp dn ca kinh doanh tin t - ngân hàng đc đánh giá là cao hn so vi các
ngành kinh t khác. Li nhun trên vn t có ca nhiu ngân hàng đt 9-10%, cao
hn nhiu so vi mc 1-2% ca ngành công nghip. Cng chính vì vy, trong thi
gian qua, ngành ngân hàng đã có s tng trng nhanh chóng c v s lng và quy
mô. Dch v ngân hàng phát trin đem li tin ích cho ngi dân, thúc đy chu
chuyn vn trong xã hi và thúc đy nn kinh t phát trin. Tính đn cui nm 2010,
th trng Vit Nam có 101 Ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nc ngoài, bao
gm NHTM trong nc, ngân hàng nc ngoài và chi nhánh ngân hàng nc ngoài.
C th, có 5 NHTM quc doanh (bao gm c VCB và CTG), 38 NHTM c phn, 53
ngân hàng 100% vn nc ngoài và chi nhánh NHNNg và 5 ngân hàng liên doanh.
Hi nhp kinh t quc t tr thành mt xu th thi đi, và din ra mnh m trên
nhiu lnh vc, biu hin xu hng tt yu khách quan ca nn kinh t.  bt nhp vi xu
th đó, Vit Nam đã ch đng tham gia vào quá trình hi nhp quc t: gia nhp khi
ASEAN, tham gia vào khu vc mu dch t do ASEAN (AFTA), ký kt hip đnh thng
mi Vit Nam - Hoa K, t chc thng mi Th gii (WTO) và tham gia vào nhiu t

chc kinh t quc t cng nh các hip đnh thúc đy quan h thng mi song phng
khác. Theo l trình cam kt, các rào cn trong hot đng ngân hàng đi vi các nhà đu t
nc ngoài dn đc ni lng và g b. Vic phi loi b dn nhng hn ch đi vi
NHTM nc ngoài có ngha là các NHTM nc ngoài s tng bc tham gia đy đ vào
mi lnh vc hot đng ngân hàng ti Vit Nam. iu này đã làm cho cnh tranh trên th
trng tài chính Vit Nam tr lên khc lit, khách hàng s có nhiu quyn li u đãi và
nhiu s la chn khác nhau, đòi hi ngân hàng nào có cách kinh doanh tht chuyên nghip
mi vt qua th thách và m rng th phn.
Nhm ch đng trong quá trình hi nhp, ngành ngân hàng cn nhn thc
đy đ nhng li th có th phát huy và nhng khó khn thách thc phi vt qua.
Là mt ngân hàng mi, trong nhng nm qua, Ngân hàng phát trin nhà đng bng
sông Cu long (MHB) đã có nhiu n lc đáng ghi nhn. Bên cnh đó MHB vn còn
nhng đim hn ch, mà cnh tranh trong thng trng thì không gii hn, điu
này khin ngân hàng phi c gng không ngng đ nâng cao nng lc cnh tranh ca
mình trên th trng tài chính.
ng trc nhng c hi và thách thc ca công cuc cnh tranh đc bit là
trong thi đim th trng tài chính cha bao gi đc m ca mnh nh hin nay,
MHB cn có nhng gii pháp và chin lc phù hp vi thc tin ca h thng ngân
hàng Vit Nam. Vi mong mun trình bày nghiên cu ca mình v vn đ này nên
tác gi xin chn đ tài: “NNG LC CNH TRANH CA NGÂN HÀNG TMCP
PHÁT TRIN NHÀ NG BNG SÔNG CU LONG – THC TRNG VÀ
GII PHÁP” đ nghiên cu làm lun vn tt nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu
Làm rõ lý lun cnh tranh, tiêu chí đánh giá nng lc cnh tranh ca ngân
hàng thng mi c phn.
Phân tích, đánh giá thc trng nng lc cnh tranh ca MHB.  xut gii
pháp đ nâng cao nng lc cnh tranh ca MHB.
3. Phm vi nghiên cu
Toàn h thng NHTMCP MHB và mt s NHTMQD, NHTMCP.
Phm vi thi gian nghiên cu t nm 2007 cho đn 2011.

4. Phng pháp nghiên cu
 tài nghiên cu vn dng phng pháp phân tích thng kê và phng pháp
điu tra kho sát.
5. Ý ngha khoa hc, thc tin và đim mi ca lun vn
Lun vn đã tng hp đc các lý lun liên quan đn cnh tranh trong ngành
ngân hàng.
Vn dng các lý thuyt vào vic làm rõ nhng đim mnh và đim yu trong
cnh tranh ca mt ngân hàng thng mi – trng hp ngân hàng thng mi c
phn phát trin nhà đng bng sông Cu Long.
6. Ni dung nghiên cu
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc thit k thành 3 phn chính:
Chng I : C s lý lun v nng lc cnh tranh ca Ngân hàng thng mi.
Chng II : Thc trng nng lc cnh tranh ca Ngân hàng c phn phát trin
nhà đng bng sông Cu Long.
Chng III : Gii pháp nâng cao nng lc cnh tranh ca Ngân hàng c phn
phát trin nhà đng bng sông Cu Long.



1
CHNG I
C S LÝ LUN V NNG LC CNH TRANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI

Cnh tranh là mt hin tng gn lin vi kinh t th trng, ch xut hin
trong điu kin ca kinh t th trng. Ngày nay, hu ht các quc gia trên th gii
đu tha nhn cnh tranh là môi trng to đng lc thúc đy sn xut kinh doanh
phát trin và tng nng sut lao đng, hiu qu ca các t chc, là nhân t quan
trng làm lành mnh hóa các quan h xã hi.  đâu thiu cnh tranh hoc có biu
hin đc quyn thì thng trì tr và kém phát trin. Kt qu cnh tranh s xác đnh

v th, quyt đnh s tn ti và phát trin bn vng ca mi t chc. Vì vy, các t
chc đu c gng tìm cho mình mt chin lc phù hp đ chin thng trong cnh
tranh.
1.1 Khái quát v cnh tranh
1.1.1 Khái nim cnh tranh
Cnh tranh ca mt doanh nghip, mt ngành, mt quc gia là mc đ mà
 đó trong các điu kin v th trng t do và công bng, có th sn xut ra các
sn phm hàng hóa và dch v đáp ng đc các đòi hi ca th trng, đng thi
to ra vic làm và nâng cao đc thu nhp thc t.
Mt doanh nghip đc xem là có sc cnh tranh khi nó có th thng
xuyên đa ra các sn phm thay th, mà các sn phm này có mc giá thp hn so
vi các sn phm cùng loi, hoc bng cách cung cp các sn phm tng t vi
các đc tính v cht lng hay dch v ngang bng hay tt hn.
 có cnh tranh phi có các điu kin tiên quyt sau:
- Phi có nhiu ch th cùng nhau tham gia cnh tranh: ó là các ch th có
cùng các mc đích, mc tiêu và kt qu phi giành git, tc là phi có mt đi
tng mà ch th cùng hng đn chim đot. Trong nn kinh t, vi ch th cnh
tranh bên bán, đó là các loi sn phm tng t có cùng mc đích phc v mt
loi nhu cu ca khách hàng mà các ch th tham gia cnh tranh đu có th làm ra

2
và đc ngi mua chp nhn. Còn vi các ch th cnh tranh bên mua là giành
git mua đc các sn phm theo đúng mong mun ca mình.
- Vic cnh tranh phi đc din ra trong mt môi trng cnh tranh c th,
đó là các ràng buc chung mà các ch th tham gia cnh tranh phi tuân th. Các
ràng buc này trong cnh tranh kinh t gia các doanh nghip chính là các đc
đim nhu cu v sn phm ca khách hàng và các ràng buc ca lut pháp và
thông l kinh doanh  trên th trng.
- Cnh tranh có th din ra trong mt khong thi gian không c đnh hoc
ngn (tng v vic) hoc dài (trong sut quá trình tn ti và hot đng ca mi ch

th tham gia cnh tranh). S cnh tranh có th din ra trong khong thi gian
không nht đnh hoc hp (mt t chc, mt đa phng, mt ngành) hoc rng
(mt nc, gia các nc)
1.1.2 Các loi hình cnh tranh
Cn c vào ch th tham gia th trng cnh tranh đc chia thành 3 loi.
- Cnh tranh gia ngi mua và ngi bán: Ngi bán mun bán hàng hoá
ca mình vi giá cao nht, còn ngi mua mun bán hàng hoá ca mình vi giá
cao nht, còn ngi mua mun mua vi giá thp nht. Giá c cui cùng đc hình
thành sau quá trình thng lng gi hai bên.
- Cnh tranh gia nhng ngi mua vi nhau: Mc đ cnh tranh ph thuc
vào quan h cung cu trên th trng. Khi cung nh hn cu thì cuc cnh tranh
tr nên gay gt, giá c hàng hoá và dch v s tng lên, ngi mua phi chp nhn
giá cao đ mua đc hàng hoá hoá mà h cn.
- Cnh tranh gia nhng ngui bán vi nhau: Là cuc cnh tranh nhm
giành git khách hàng và th trng, kt qu là giá c gim xung và có li cho
ngi mua. Trong cuc cnh tranh này, doanh nghip nào t ra đui sc, không
chu đc sc ép s phi rút lui khi th trng, nhng th phn ca mình cho các
đi th mnh hn.
Cn c theo phm vi ngành kinh t cnh tranh đc phân thành hai loi.

3
- Cnh tranh trong ni b ngành: là cuc cnh tranh gia các doanh nghip
trong cùng mt ngành, cùng sn xut ra mt loi hàng hoá hoc dch v. Kt qu
ca cuc cnh tranh này là làm cho k thut phát trin.
- Cnh tranh gia các ngành: Là cuc cnh tranh gia các doanh nghip
trong các ngành kinh t vi nhau nhm thu đc li nhun cao nht. Trong quá
trình này có s phân b vn đu t mt cách t nhiên gia các ngành, kt qu là
hình thành t sut li nhun bình quân.
Cn c vào tính cht cnh tranh, cnh tranh đc phân thành 3 loi.
- Cnh tranh hoàn ho (Perfect Cometition): Là hình thc cnh tranh gia

nhiu ngi bán trên th trng trong đó không ngi nào có đ u th khng ch
giá c trên th trng. Các sn phm bán ra đu đc ngi mua xem là đng thc,
tc là không khác nhau v quy cách, phm cht mu mã.  chin thng trong
cuc cnh tranh các doanh nghip buc phi tìm cách gim chi phí, h giá thành
hoc làm khác bit hoá sn phm ca mình so vi các đi th cnh tranh.
- Cnh tranh không hoàn ho (Imperfect Competition): Là hình thc cnh
tranh gia nhng ngi bán có các sn phm không đng nht vi nhau.
- Cnh tranh đc quyn (Monopolistic Competition): Trên th trng ch có
mt hoc mt s ít ngi bán mt sn phm hoc dch v nào đó, giá c ca sn
phm hoc dch v đó trên th trng s do h quyt đnh không ph thuc vào
quan h cung cu.
Cn c vào th đon s dng trong cnh tranh chia cnh tranh thành:
- Cnh tranh lành mnh: Là cnh tranh đúng lut pháp, phù hp vi chun
mc xã hi và đc xã hi tha nhn, nó thng din ra sòng phng, công bng và
công khai.
- Cnh tranh không lành mnh: Là cnh tranh da vào k h ca lut pháp,
trái vi chun mc xã hi và b xã hi lên án ( nh trn thu, buôn lu, móc ngoc,
khng b vv )
1.1.3 Nng lc cnh tranh

4
Trên góc đ chi phí sn xut, Fafchamps cho rng: “Nng lc cnh tranh
ca doanh nghip là kh nng doanh nghip đó có th sn xut ra dch v vi chi
phí bin đi trung bình thp hn giá ca nó trên th trng.”
Trên góc đ th phn, Randall cho rng: ”Nng lc cnh tranh ca doanh
nghip là kh nng giành đc và duy trì th phn trên th trng vi li nhun
nht đnh.”
Vy, nng lc cnh tranh th hin  vic làm tt hn vi các công ty so
sánh (các đi th) v doanh thu, th phn, kh nng sinh li và đt đc thông qua
các hành vi chin lc, đc đnh ngha nh là mt tp hp các hành đng tin

hành đ tác đng ti môi trng, nh đó làm tng li nhun công ty, cng nh
bng nhng công c marketing khác. Nó cng đt đc thông qua vic nâng cao
cht lng sn phm mà s sáng to sn phm là nhng khía cnh rt quan trng
ca quá trình cnh tranh.
1.1.4 Li th cnh tranh
Li th cnh tranh là s hu ca nhng giá tr đc thù, có th s dng đc
đ “nm bt c hi”, đ kinh doanh có lãi. Khi nói đn li th cnh tranh, là nói
đn li th mà mt doanh nghip, mt quc gia đang có và có th có, so vi các
đi th cnh tranh ca h. Li th cnh tranh là mt khái nim va có tính vi mô
(cho doanh nghip), va có tính v mô ( cp quc gia).
Theo quan đim ca Michael Porter, doanh nghip ch tp trung vào hai
mc tiêu tng trng và đa dng hóa sn phm, chin lc đó không đm bo s
thành công lâu dài cho doanh nghip. iu quan trng đi vi bt k mt t chc
kinh doanh nào là xây dng cho mình mt li th cnh tranh bn vng. Theo
Michael Porter li th cnh tranh bn vng có ngha là doanh nghip phi liên tc
cung cp cho th trng mt giá tr đc bit mà không có đi th cnh tranh nào có
th cung cp đc.
1.2 Cnh tranh trong lnh vc ngân hàng
(1) Kinh doanh trong lnh vc tin t là lnh vc kinh doanh rt nhy cm,
chu tác đng bi rt nhiu nhân t v kinh t, chính tr, xã hi, tâm lý, truyn

5
thng vn hoá… mi mt nhân t này có s thay đi dù là nh nht cng đu tác
đng rt nhanh chóng và mnh m đn môi trng kinh doanh chung. Chng hn:
Ch cn mt tin đn thi dù là tht thit cng có th gây nên cn chn đng rt ln,
thm chí đe da s tn vong ca c h thng các t chc tín dng. Mt NHTM
hot đng yu kém, kh nng thanh khon thp cng có th tr thành gánh nng
cho nhiu t chc kinh t và dân chúng trên đa bàn… Chính vì vy, trong kinh
doanh, các NHTM va phi cnh tranh đ tng bc m rng khách hàng, m
rng th phn, nhng cng không th cnh tranh bng mi giá, s dng mi th

đon, bt chp pháp lut đ thôn tính đi th ca mình, bi vì, nu đi th là các
NHTM khác b suy yu dn đn sp đ, thì nhng hu qu đem li thng là rt to
ln, thm chí dn đn đ v luôn chính NHTM này do tác đng dây chuyn.
(2) Hot đng kinh doanh ca các NHTM có liên quan đn tt c các t
chc kinh t, chính tr – xã hi, đn tng cá nhân thông qua các hot đng huy
đng tin gi tit kim, cho vay cng nh các loi hình dch v (dch v) tài chính
khác; đng thi, trong hot đng kinh doanh ca mình, các NHTM cng đu m
tài khon cho nhau đ cùng phc v các đi tng khách hàng chung. Chính vì
vy, nu nh mt NHTM b khó khn trong kinh doanh, có nguy c đ v, thì tt
yu s tác đng dây chuyn đn gn nh tt c các NHTM khác, không nhng th,
các t chc tài chính phi ngân hàng cng s b “v lây”. ây qu là điu mà các
NHTM không bao gi mong mun. Chính vì vy, các NHTM trong kinh doanh
luôn va phi cnh tranh ln nhau đ giành git th phn, nhng luôn phi hp tác
vi nhau, nhm hng ti mt môi trng lành mnh đ tránh ri ro h thng.
(3) Do hot đng ca các NHTM có liên quan đn tt c các ch th, đn
mi mt hot đng kinh t – xã hi, cho nên, đ tránh s hot đng ca các NHTM
mo him nguy c đ v h thng, tt c Ngân hàng Trung ng (NHTW) các
nc đu có s giám sát cht ch th trng này và đa ra h thng cnh báo sm
đ phòng nga ri ro. Thc tin đã ch ra nhng bài hc đt giá, khi mà NHTW
th  trc nhng din bin bt li ca th trng đã dn đn hu qu là s đ v
ca th trng tài chính – tin t làm suy sp toàn b nn kinh t quc dân. Chính

6
vì vy, nên s cnh tranh trong h thng các NHTM không th dn đn làm suy
yu và thôn tính ln nhau nh các loi hình kinh doanh khác trong nn kinh t.
(4) Hot đng ca các NHTM liên quan đn lu chuyn tin t, không ch
trong phm vi mt nc, mà có liên quan đn nhiu nc đ h tr cho các hot
đng kinh t đi ngoi; do vy, kinh doanh trong h thng NHTM chu s chi phi
ca nhiu yu t trong nc và quc t, nh: Môi trng pháp lut, tp quán kinh
doanh ca các nc, các thông l quc t… đc bit là, nó chu s chi phi mnh

m ca điu kin h tng c s tài chính, trong đó công ngh thông tin đóng vai
trò cc k quan trng, có tính cht quyt đnh đi vi hot đng kinh doanh ca
các ngân hàng này. iu đó cng có ngha là, s cnh tranh trong h thng các
NHTM trc ht phi chu s điu chnh bi rt nhiu thông l, tp quán kinh
doanh tin t ca các nc, s cnh tranh trc ht phi da trên nn tng k thut
công ngh đáp ng đc yêu cu ca hot đng kinh doanh ti thiu; bi vì, mt
NHTM m ra mt loi hình dch v cung ng cho khách hàng là đã phi chp
nhn cnh tranh vi các NHTM khác đang hot đng trong cùng lnh vc, tuy
nhiên, mun lnh vc dch v này đc thc hin thì đòi hi phi đáp ng ti thiu
v điu kin h tng c s tài chính mà thiu nó thì không th hot đng đc. Rõ
ràng là, s cnh tranh ca các NHTM là loi hình cnh tranh bc cao, đòi hi
nhng chun mc kht khe hn bt c loi hình kinh doanh nào khác.
1.3 Các tiêu thc đánh giá nng lc cnh tranh ca NHTM
Trên th gii có hai mô hình CAMELS và FIRST đ xp hng ngân hàng.
Mô hình CAMELS đã đc áp dng t nhng nm 1970 - là h thng xp hng,
giám sát tình hình ngân hàng ca M. Mô hình này da trên báo cáo tài chính,
ngha là thông qua thanh tra ti ch và da trên thang đim t 1 - 5 đ các nhà
qun lý đa ra đánh giá, xp hng ngân hàng. Có 6 nhân t mà mô hình CAMELS
đa ra là: vn, cht lng tài sn, qun lý, li nhun, thanh khon và đ nhy cm
ri ro đi vi th trng. Trong gii hn ni dung ca đ tài này, tác gi s dng
h thng đánh giá ngân hàng theo mô hình CAMELS làm c s lý thuyt cho h
thng ch tiêu đánh giá nng lc cnh tranh ca mt ngân hàng thng mi.

7
1.3.1 Nng lc tài chính.
1.3.1.1 Vn
Vn t có
Vn là điu kin tiên quyt trong hot đng ca ngân hàng, đng thi là
yu t to nên sc mnh và kh nng cnh tranh ca ngân hàng trên th trng.
Vn chi phi toàn b các hot đng và quyt đnh đi vi vic thc hin các chc

nng ca ngân hàng trên th trng trong nc cng nh đ vn ra th trng th
gii. Vn là yêu cu quan trng hàng đu, là điu kin tiên quyt đ cp phép cho
mt ngân hàng thành lp và đi vào hot đng, đm bo kh nng tn ti và phát
trin ca ngân hàng đó. Giá tr vn thc có là gii hn mc thua l ti đa mà ngân
hàng có th chu đng và ngân hàng mun tip tc hot đng nht thit phi duy
trì mc vn đy đ. Theo quy đnh ca lut pháp và các quy ch v an toàn ngân
hàng ca nhiu nc, phm vi hot đng và quy mô kinh doanh ca mt ngân
hàng ph thuc vào quy mô ca vn t có. Vn t có là c s đ tính toán các gii
hn đm bo an toàn trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng, quyt đnh quy
mô hot đng ca ngân hàng, c th vn t có là c s đ xác đnh gii hn huy
đng vn ca ngân hàng. Nó còn là yu t đ các c quan qun lý da vào đ xác
đnh các t l an toàn trong kinh doanh ngân hàng.
Vi nhng ý ngha quan trng đó, mt ngân hàng có đ vn là yu t đu
tiên đm bo cho ngân hàng đó hot đng an toàn. Mt ngân hàng thng xuyên
duy trì đy đ vn, s vn đc b sung t kt qu hot đng ngày mt cao hn
thì đó là biu hin ca mt ngân hàng n đnh lành mnh và hot đng hiu qu.
Nhng ngân hàng thiu vn vi giá tr ròng thp s d đ v khi gp phi nhng
ri ro hoc trc nhng bin đng ca môi trng kinh doanh.
V mt kinh t, vn t có là vn riêng ca ngân hàng do các ch s hu
đóng góp và nó còn đc to ra trong qúa trình kinh doanh di dng li nhun
gi li.
V mt qun lý, theo các c quan qun lý ngân hàng, vn t có ca ngân
hàng đc chia làm hai loi:

8
- Vn t có c bn: bao gm vn điu l (vn ngân sách cp, vn c phn
thng, vn c phn u đãi vnh vin), qu d tr, d phòng, li nhun không
chia và các khon khác (các tài sn n khác theo qui đnh ca ngân hàng nhà
nc).
- Vn t có b sung: bao gm vn c phn u đãi có thi hn, tín phiu

vn, trái phiu chuyn đi. Theo quy đnh ca các c quan qun lý ngân hàng, thì
vn t có b sung không đc vt qúa 50% vn t có c bn (M và Pháp).
 Vit Nam, theo Lut các t chc tín dng, vn t có bao gm phn giá tr
thc có ca vn điu l, các qu d tr và mt s tài sn n khác ca t chc tín
dng theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc.
T l an toàn vn
Mt trong nhng ch tiêu quan trong nht đ qun lý an toàn ngân hàng là
t l an toàn vn, t l này đc xác đnh trên c s vn t có so vi tài sn có quy
đi theo t trng ri ro ca tng loi tài sn. ây là h s c bn đ đánh giá mc
đ vn cho ngân hàng hot đng an toàn, xác đnh kh nng ca ngân hàng trong
vic thanh toán các khon n có thi hn và đi mt vi các ri ro khác nh ri ro
tín dng, ri ro vn hành. T l này phi đt mc ti thiu theo quy đnh.
Ngoài ra, còn có nhng quy đnh v các gii hn an toàn hot đng khác
trên c s vn t có ca ngân hàng nh: gii hn ti đa góp vn đu t, liên doanh
liên kt, mua c phn; gii hn v cho vay ti đa cho mt khách hàng; gii hn
cho vay các đi tng u đãi; gii hn v mc bo lãnh ti đa cho mt khách hàng
và tng mc bo lãnh ca mt ngân hàng; gii hn v trng thái ngoi hi m; gii
hn đu t vào tài sn c đnh so vi vn t có.
1.3.1.2 Tài sn có
Tài sn có ca ngân hàng bao gm các tài sn sinh li và tài sn không sinh
li, trong đó tài sn sinh li luôn chim phn ch yu. Tài sn có sinh li là nhng
tài sn đem li ngun thu nhp chính cho ngân hàng đng thi cng là nhng tài
sn cha đng nhiu ri ro. Nhng tài sn này bao gm các khon cho vay, cho
thuê tài chính, các khon đu t vào chng khoán, góp vn liên doanh, liên kt

9
trong đó chim t trng cao nht là các khon cho vay. Nói đn cht lng tài sn
là nói đn cht lng tài sn có sinh li, mà trc ht đc phn ánh  cht lng
ca hot đng tín dng. Nu mt ngân hàng có cht lng hot đng tín dng cao,
th hin qua vic thu n gc và lãi đúng hn, bo toàn đc vn cho vay, t l n

quá hn thp, vòng quay vn tín dng nhanh, thì ngân hàng đó đc đánh giá v
c bn là hot đng an toàn và hiu qu. Thông thng, cht lng tín dng ca
ngân hàng đc đánh giá qua các ch s: T l gia n quá hn so vi tng d n;
t l gia tn tht n ròng so vi tng d n; t l gia d phòng phi thu khó đòi
so vi tng s n tn tht ròng và so vi tng d n. T l và tính cht n quá hn,
n khê đng, mc đ tn tht trong cho vay cng nh mc trích lp d phòng v
tn tht cho vay là ch s quan trng đ đánh giá cht lng tín dng. Mt ngân
hàng có mc đ tín dng xu, t l n khê đng cao s gây ra nhng tn tht v tài
sn, gim kh nng sinh li, trong khi mc d phòng trích lp không đ s dn đn
gim sút vn t có và cui cùng s mt kh nng thanh toán.
Công tác phòng nga ri ro tín dng ca NHTM bao gm: Xây dng chin
lc qun tr ri ro, xây dng chính sách tín dng, thc hin tt công tác phân tích
tín dng và xác đnh mc đ ri ro tín dng, thc hin đy đ khâu đm bo tín
dng, thc hin tt quy trình giám sát tín dng, x lý hiu qu n quá hn, thc
hin phân loi n và trích lp d phòng, phân tán ri ro tín dng, s dng các công
c ngoi bng. Áp dng t l chung theo quyt đnh 112/2006/Q –TTg (ca Th
tng chính ph v ch tiêu hot đng NH giai đon 2006 – 2010), n xu ca
ngân hàng là di 5% trên tng d n.
1.3.1.3 Li nhun
Li nhun là ch tiêu tng hp phn ánh hiu qu kinh doanh cng nh đ
đánh giá s phát trin bn vng ca mt ngân hàng. Hiu qu hot đng và kh
nng sinh li ca ngân hàng có mi quan h cht ch vi kh nng thanh toán và
ch ra trin vng phát trin trong tng lai ca ngân hàng đó. Nhng ngân hàng
hot đng không hiu qu s gây ra nhng thua l và nm gi nhng tài sn không
thanh khon, cui cùng s tr nên mt kh nng thanh toán. Trong môi trng

10
cnh tranh quc t, tng cng hiu qu kinh doanh, nâng cao kh nng sinh li
ca mi ngân hàng là cách tt nht đ giúp cho h thng ngân hàng phát trin mt
cách bn vng. Tuy nhiên, vi mc tiêu đm bo an toàn cho hot đng ngân hàng

thì khi đánh giá kt qu kinh doanh hay li nhun ca ngân hàng cn có mt quan
đim toàn din. Mt ngân hàng có mc li nhun cao cha hn là tt, đ có mc
li nhun nh vy có th ngân hàng này đã chp nhn mt c cu tài sn có đ ri
ro cao. Khi xét đn ch tiêu li nhun, cn phân tích li nhun trong mi quan h
vi các ch tiêu qun lý khác, chng hn nh mc đ thanh khon, mc chp nhn
ri ro, c cu tài sn cng nh trin vng phát trin lâu dài ca ngân hàng.
Trong phân tích đánh giá kh nng sinh li ca ngân hàng, có th đo lng
bng nhiu ch tiêu khác nhau, nh:
* H s li nhun trên tài sn có bình quân (ROA):
ROA = Li nhun ròng/tng tài sn bình quân * 100
Vi ch tiêu này cho bit c mt đng tài sn thì ngân hàng to ra bao nhiêu
đng li nhun. ROA đánh giá hiu sut s dng tài sn ca ngân hàng.
* H s li nhun trên vn t có (ROE):
ROE = Li nhun ròng/vn t có *100
Vi ch tiêu này cho bit mt đng vn t có to đc bao nhiêu đng li
nhun. ROE càng cao thì kh nng cnh tranh ca ngân hàng càng mnh.
Ngoài ra, li nhun còn đc th hin qua giá tr tuyt đi ca li nhun
trc thu, li nhun trên mi c phn, tc đ tng trng ca li nhun, c cu
ca li nhun, t l thu nhp so vi chi phí
Dù đo lng cách nào thì vn ch yu là xem xét mc li nhun ca ngân
hàng sau mt thi k hot đng trong các mi tng quan vi ngun vn, tài sn,
kh nng bù đp chi phí và nhng tht thoát xy ra cng nh kh nng bo toàn và
phát trin vn.  có lãi, các ngân hàng phi to ra ngun thu nhp ngày càng tng
cho mình, phi tit kim chi phí hot đng ti mc hp lý, đng thi phi hn ch
đc nhng ri ro, tht thoát thông qua các chính sách, bin pháp qun lý và phi
to ra c cu ngun vn và tài sn hp lý.