B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
T
T
R
R
N
N
T
T
H
H
H
H
I
I
Y
Y
N
N
PHÂN TÍCH LI ÍCH – CHI PHÍ CA D
ÁN H CHA NC TU DU TI XÃ
C AN, HUYN K P, TNH GIA LAI
LUN VN THC S KINH T
CHUYÊN NGÀNH: CHÍNH SÁCH CÔNG
MÃ S: 60.31.14
NGI HNG DN: TS TRN TIN KHAI
Ths. NGUYN XUÂN THÀNH
TP.H CHÍ MINH – NM 2012
i
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn này hoàn toàn do tôi thc hin. Các đon trích dn và s liu s
dng trong lun vn đu đc dn ngun và có đ chính xác cao nht trong phm vi hiu
bit ca tôi. Lun vn này không nht thit phn ánh quan đim ca Trng i hc Kinh
t thành ph H Chí Minh hay Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright.
Thành ph H Chí Minh, ngày 27/04/2012
Hc viên
Trn Th Hi Yn
ii
LI CM N
Li cm n đu tiên xin dành cho gia đình, nhng ngi bn thân đã luôn bên cnh và
đng viên tôi, nht là trong nhng lúc tôi gp khó khn.
Tôi xin gi li cm n đn thy cô trong Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright đã tn
tình ging dy cho tôi trong sut nm hc va qua.
c bit, tôi vô cùng bit n s hng dn nhit tình và chu đáo ca thy Trn Tin Khai
và thy Nguyn Xuân Thành. Xin gi đn các thy li cm n chân thành và sâu sc nht.
Cui cùng, tôi xin gi li cm n đn tt c nhng ngi bn hc trong Chng trình
Ging dy Kinh t Fulbright đã giúp đ, đng viên và cùng tôi bc qua thi gian hc tp
vô cùng vt c nhng cng đy b ích.
Xin chân thành cm n.
Thành ph H Chí Minh, tháng 04 nm 2012
Hc viên
Trn Th Hi Yn
iii
TÓM TT
An ninh lng thc là vn đ đc th gii đc bit quan tâm khi dân s ngày mt tng
cao; din tích canh tác ngày càng b thu hp do quá trình đô th hóa, phát trin công nghip,
giao thông… Theo s liu ca B Nông nghip và Phát trin Nông thôn, bình quân mi
nm din tích đt trng lúa ca c nc gim 50 nghìn ha.
1
Mc dù nc ta đã vn lên là
nc xut khu go đng th hai trên th gii nhng chúng ta vn cn n lc hn na đ
có th đt đc mc tiêu phát trin bn vng, đm bo an ninh lng thc dài hn.
Mt trong nhng gii pháp nhm đm bo phát trin nông nghip bn vng chính là m
rng din tích đt canh tác bng cách đu t xây dng các công trình thy li cho các khu
vc có tim nng phát trin nông nghip nhng thiu ngun nc. D án “H cha nc
Tu Du” ti xã C An, huyn k P, tnh Gia Lai là mt công trình thy li đáp ng
đc mc tiêu cung cp nc ti cho 250 ha đt nông nghip b b hoang, m rng din
tích canh tác trên đa bàn có tim nng v ngun nc, đt đai, nhân lc. Tuy nhiên, đn
thi đim này d án vn còn đang trong quá trình đ ngh cp kinh phí t ngun ngân sách
trung ng.
Kh nng d án có đc thc hin hay không s đc làm rõ sau khi tác gi tìm đc câu
tr li cho các câu hi: Th nht, d án có kh thi v mt kinh t hay không, xét trên li
ích t thu nhp ròng trng lúa và các loi cây khác mang li khi m rng đc din tích
canh tác so vi chi phí đu t và vn hành h cha nc Tu Du?; Th hai, d án s to
ra gánh nng ngân sách nh th nào nu đc đu t?
Qua quá trình thu thp s liu, thc hin thm đnh tính kh thi v mt kinh t ca d án và
đánh giá kh nng tài tr t ngân sách, tác gi đi đn kt lun: Th nht, d án kh thi v
mt kinh t xét trên li ích t thu nhp ròng trng lúa và các loi cây khác mang li khi m
rng đc din tích canh tác so vi chi phí đu t và vn hành h cha nc Tu Du; Th
hai, ngân sách có kh nng tài tr cho d án thông qua vic c cu li ngun vn phân b
cho đu t nông nghip, nông thôn. T đó, tác gi đa ra kin ngh chính ph nên b trí
ngun vn đ d án có th đc trin khai trong thi gian sm nht nhm góp phn to
vic làm, xóa đói gim nghèo cho ngi dân xã C An.
1
Nhân Dân in t, An ninh lng thc, 16/12/2011,
/>1.288931#hZpXPk8pWyFA
iv
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH SÁCH CÁC KÝ HIU VÀ T VIT TT vii
DANH MC CÁC BNG BIU viii
DANH MC CÁC HÌNH V ix
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. Bi cnh chính sách 1
1.2. Gii thiu d án 2
1.3. Mc tiêu và câu hi nghiên cu 3
CHNG 2: KHUNG PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ 4
2.1. Phân tích kinh t 4
2.1.1. So sánh kch bn có và không có d án 4
2.1.2. La chn tiêu chí đánh giá tính kh thi ca d án 4
2.1.2.1. Giá tr hin ti ròng (NPV) 4
2.1.2.2. Sut sinh li ni ti (IRR) 5
2.1.3. Nhn dng li ích và chi phí kinh t 5
2.1.3.1. Li ích kinh t ca d án 6
2.1.3.2. Chi phí kinh t ca d án 6
2.1.4. Xác đnh giá kinh t, chi phí kinh t 6
2.2. Phân tích tài chính trên quan đim ch đu t 7
2.2.1. Phân tích dòng ngân lu ròng 7
2.2.2. Tiêu chun đánh giá d án 8
v
2.2.3. Li ích và chi phí tài chính 8
CHNG 3: PHNG PHÁP C LNG VÀ THÔNG TIN PHÂN TÍCH KINH
T 9
3.1. Li ích kinh t ca d án 9
3.1.1. Doanh thu kinh t ca các loi cây trng 10
3.1.1.1. Doanh thu t go 10
3.1.1.2. Doanh thu t mì 10
3.1.1.3. Doanh thu t ngô 11
3.1.1.4. Doanh thu t mía 11
3.1.2. Chi phí sn xut kinh t 11
3.1.2.1. Chi phí phân bón 11
3.1.2.2. Chi phí kinh t ca lao đng tham gia sn xut 11
3.1.2.3. Chi phí sn xut khác 12
3.1.2.4. Chi phí ch bin hàng xut khu 13
3.2. Chi phí kinh t ca d án 13
3.2.1. Chi phí đu t 13
3.2.2. Chi phí qun lý, duy tu 13
3.3. Các thông s khác 13
3.3.1. n v tin t và lm phát 13
3.3.2. Vòng đi kinh t ca d án 14
3.3.3. Din tích các loi cây trng 14
3.3.4. Nng sut các loi cây trng 14
3.3.5. Chi phí vn kinh t 14
3.4. Phân tích kinh t 15
3.4.1. Kt qu phân tích kinh t 15
3.4.2. Phân tích đ nhy và ri ro 17
vi
3.4.2.1. Phân tích đ nhy 17
3.4.2.2. Phân tích ri ro 18
3.4.3. Phân tích phân phi 21
CHNG 4: PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRÊN QUAN IM CH U T 23
4.1. Kt qu phân tích tài chính trên quan đim ch đu t 23
4.2. ánh giá kh nng tài tr ngun vn cho d án t ngân sách 24
CHNG 5: KT LUN VÀ XUT CHÍNH SÁCH 27
TÀI LIU THAM KHO 29
PH LC 32
Ph lc 1-1: Bn đ v trí d án 32
Ph lc 1-2: Kh nng đáp ng ngun nc ca d án 33
Ph lc 3-1: Chi phí sn xut tài chính ca các loi cây trng 35
Ph lc 3-2: Bng tính hiu qu kinh t ca d án 38
Ph lc 3-3: Giá go xut khu ca Vit Nam giai đon 2007 – 2012 42
Ph lc 3-4: Phân tích ri ro 43
vii
DANH SÁCH CÁC KÝ HIU VÀ T VIT TT
CIF (Cost, Insurance and Freight): Giá đã bao gm giá thành ca sn phm, cc phí vn
chuyn và phí bo him.
ECOC (Economic Opportunity Cost of Capital): Sut chit khu kinh t
FIRR (Finance Internal Rate of Return): Sut sinh li ni ti tài chính
FOB (Free On Board): Giao hàng trên phng tin vn chuyn
IRR (Internal Rate of Return): Sut sinh li ni ti
NPV (Net Present Value): Giá tr hin ti ròng
NPV
f
(Finance Net Present Value): Giá tr hin ti ròng tài chính
ODA (Official Development Assistance): Vn vin tr phát trin chính thc
r: Sut chit khu
r
f
: Sut chit khu tài chính
TP. H Chí Minh: Thành ph H Chí Minh
UBND: y ban Nhân dân
WACC (Weighted Average Cost Of Capital): Chi phí vn bình quân trng s
viii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1-1: Tng chi phí đu t d án 2
Bng 3-1: Doanh thu kinh t ca các loi cây trng 15
Bng 3-2: T l Thu nhp ròng/Doanh thu 16
Bng 3-3: Ngân lu kinh t d án 16
Bng 3-4: Phân tích đ nhy trong thm đnh tính kh thi v mt kinh t ca d án 17
Bng 3-5: Giá tr hoán chuyn 17
Bng 3-6: Phân tích phân phi 21
Bng 4-1: Ngân lu tài chính d án trên quan đim ngân sách 23
Bng 4-2: Phân tích đ nhy tài chính 24
ix
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 3-1: Bin đng giá xut khu go ca Vit Nam giai đon 2004 – 2012 20
Hình 3-2: Kt qu chy mô phng Monte Carlo 20
Hình 4-1: th gánh nng ngân sách 23
1
CHNG 1: GII THIU
1.1. Bi cnh chính sách
H cha nc Tu Du đc đ xut xây dng trên đa bàn xã C An – mt xã nm phía
ông ca huyn k P, tnh Gia Lai, cách trung tâm huyn hn 7 km theo đng Quc l
19. Huyn k P là mt huyn có 8 xã, cha có th trn trong đó có ti 6 xã thuc vùng
khó khn. Do đó, đa bàn này đc hng nhiu chính sách u đãi nh đc min thu thu
nhp t nông nghip, min thy li phí, thm chí nhng gia đình khó khn và b thit hi
do bão l, thiên tai còn đc cp ging và phân bón.
Xã C An có c cu kinh t ph thuc nhiu vào nông nghip: nông nghip chim 45%,
thng mi – dch v 31%, công nghip 24% trong tng giá tr sn phm ca xã. Ngun
thu ngân sách ca xã C An nm 2010 ch vào khong 2,7 t đng, s h nghèo và cn
nghèo chim gn 28% trong tng s h ca xã.
2
Mc dù s ngi tham gia sn xut nông nghip chim ti 70% tng lao đng ca xã, din
tích canh tác bình quân 1,16 hecta/h nhng sn lng lúa sn xut không đ đáp ng nhu
cu trên đa bàn
3
. Sn lng lúa nm 2010 ch đt 11,79 tn trong khi dân s toàn xã 6.445
ngi, tiêu th bình quân 180 - 200 kg go/ngi/nm
4
tng đng khong 1.160 – 1.289
tn/nm. Ngoài vic khai thác không hiu qu din tích đt canh tác hin hu, đa phng
cng không tn dng đc toàn b phn din tích đt nông nghip: din tích đt nông
nghip trên đa bàn xã 2.294,18 hecta nhng mi ch khai thác đc 1.749 hecta, chim
khong 76% tng din tích đt nông nghip; nguyên nhân do thiu ngun nc ti.
5
Các công trình thy li trên đa bàn xã mi ch đáp ng cho vic ti tiêu 12 hecta trên
tng din tích gieo trng 1.749 hecta, không đ đáp ng nhu cu nc cho nhng loi cây
trng tim nng trên đa bàn bao gm lúa, ngô, mì, mía và rau các loi.
6
Vì vy, vic đu t
các công trình thy li đ tng din tích đt canh tác đc ti tiêu là vn đ chính sách
ln ca đa phng.
2
UBND xã C An (2011), Báo cáo tình hình thc hin nhim v phát trin kinh t, xã hi nm 2010, phng
hng, nhim v phát trin kinh t, xã hi nm 2011.
3
Phòng Lao đng Thng binh Xã hi huyn k P (2011), Báo cáo cung cu lao đng.
4
Ngân hàng kin thc trng lúa, Vai trò ca lúa go, 16/12/2011,
/>
5
Cc Thng kê tnh Gia Lai (2011), Niên giám Thng kê 2011.
6
UBND tnh Gia Lai (2010), Bng thng kê các công trình thy li đã xây dng trên đa bàn tnh Gia Lai.
2
1.2. Gii thiu d án
D án h cha nc Tu Du đc đ xut xây dng trên đa bàn xã C An – Huyn k
P – Tnh Gia Lai do S Nông nghip và Phát trin Nông thôn tnh Gia Lai và UBND
huyn k P làm ch đu t.
Ph lc 1-1 trình bày bn đ v trí ca d án.
Mc tiêu ca d án H cha nc Tu Du là nhm cung cp ngun nc đ tng din tích
canh tác trên 250 ha đt nông nghip hin b hoang. D án H Tu Du nm trong quy
hoch h thng thy li va và nh trên đa bàn tnh Gia Lai giai đon nm 2007 – 2010,
phù hp nhu cu ca ngi dân trên đa bàn cng nh đm bo đc kh nng đáp ng
ngun nc cho din tích canh tác m rng. D án có tng chi phí đu t 54,86 t đng
(giá nm 2009) (Bng 1-1).
7
D án đã đc lp xong t nm 2007, đc UBND tnh Gia
Lai ra quyt đnh đu t nm 2009 nhng đn nay vn cha đc trin khai xây dng.
Bng 1-1: Tng chi phí đu t d án
STT
Hng mc
Giá tr (triu đng)
1
Chi phí xây dng
34.735
2
Chi phí qun lý d án
581
3
Chi phí t vn đu t xây dng
4.068
4
Chi phí khác
1.150
5
Chi phí đn bù
7.908
6
Chi phí dò, tìm x lý bom, mìn
2.190
7
Chi phí d phòng
4.227
Tng chi phí
54.862
Ngun: UBND tnh Gia Lai (2009), Quyt đnh s 1032/Q-UBND V/v phê duyt d án đu t xây
dng công trình H cha nc Tu Du, xã C An, huyn k P, tnh Gia Lai.
Ph lc 1-2 trình bày s liu tính toán k thut ca d án do Công ty C phn T vn Xây
dng Nông Lâm nghip Gia Lai thc hin. Da vào kt qu này, d án kh thi v mt k
thut trong vic đáp ng nhu cu cp nc cho 250 ha đt canh tác nông nghip.
Trong bi cnh ngân sách hn hp, nhu cu chi tiêu ngân sách ln thì mt d án ch có th
7
UBND tnh Gia Lai (2009), Quyt đnh s 1032/Q-UBND V/v phê duyt d án đu t xây dng công trình
H cha nc Tu Du, xã C An, huyn k P, tnh Gia Lai. Trong tng chi phí đu t, khon mc chi
phí t vn đu t xây dng đã đc b ra và tr thành chi phí chìm.
3
đc cp vn khi nó thc s đem li hiu qu kinh t. Th nhng Thuyt minh d án đu
t công trình H cha nc Tu Du do Công ty C phn T vn Xây dng Nông Lâm
nghip Gia Lai lp cha xác đnh đc li ích và chi phí kinh t ca d án.
Theo đ xut ban đu, ngun vn trái phiu chính ph s đc s dng đ tài tr cho d
án. ây là d án t ti nên trong giai đon vn hành ch tn chi phí qun lý, duy tu. Bên
cnh đó, d án đc xây dng trên đa bàn hng chính sách u đãi v thy li phí và thu
thu nhp t nông nghip nên d án không có ngun thu. V mt tài chính, d án cha xác
đnh đc c ch tài tr kh thi đ làm c s thuyt phc Trung ng cung ng vn.
ây chính là nhng vn đ mà tác gi mun hng đn gii quyt trong lun vn “Phân
tích li ích – chi phí ca D án H cha nc Tu Du”.
1.3. Mc tiêu và câu hi nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca lun vn là thm đnh tính kh thi v mt kinh t và tài chính ca
d án da trên khung phân tích li ích – chi phí. C th, tác gi tp trung tr li hai câu hi
chính sách:
- Th nht, d án có kh thi v mt kinh t hay không xét trên li ích t thu nhp
ròng trng lúa và các loi cây khác mang li khi m rng đc din tích canh tác so
vi chi phí đu t và vn hành h cha nc Tu Du?
- Th hai, xét v mt tài chính, do nông dân sn xut ti đa bàn khó khn đc min
thy li phí, thì d án s to ra gánh nng ngân sách nh th nào nu đc đu t?
4
CHNG 2: KHUNG PHÂN TÍCH LI ÍCH VÀ CHI PHÍ
Tác gi s dng lý thuyt li ích – chi phí (kinh t và tài chính) nhng xây dng khung
phân tích c th cho mt d án thy li phc v cho hot đng sn xut nông nghip.
2.1. Phân tích kinh t
2.1.1. So sánh kch bn có và không có d án
khng đnh mt d án có đem li hiu qu kinh t hay không, ngi phân tích không
phi da vào nhng thành qu trc và sau khi có d án mà phi da vào nhng khác bit
gia tình trng có và không có d án đ làm c s đánh giá chi phí và li ích gia tng ca
d án. Hay nói cách khác, kt lun đi đn khng đnh li ích do d án mang li phi da
trên thành qu ròng tng thêm ca d án. đây, vì d án phc v cho din tích trng mi
250 hecta đt canh tác nên thành qu ròng tng thêm do d án mang li cng chính bng
li ích có đc sau khi có d án.
2.1.2. La chn tiêu chí đánh giá tính kh thi ca d án
2.1.2.1. Giá tr hin ti ròng (NPV)
Giá tr hin ti ròng (NPV) là mt tiêu chí thích hp đ đánh giá mc đ chp nhn đc
ca d án thông qua vic so sánh nhng li ích thu đc vi chi phí b ra trong khuôn kh
nhng li ích do d án mang li và nhng chi phí phát sinh t d án có th đo lng đc
bng tin. NPV là giá tr hin ti ca ngân lu vào tr đi giá tr hin ti ca ngân lu ra
theo mt sut chit khu thích hp hay nói cách khác, NPV là giá tr hin ti ca ngân lu
ròng.
NPV ca d án to ra chui li ích (ngân lu vào) B
o
, B
1
, …, B
n
và chui chi phí (ngân lu
ra) C
o
, C
1
, …, C
n
trong vòng đi ca mình t nm 0 đn nm n, sut chit khu r bng:
∑
=
+
−
=
+
−
++
+
−
+
+
−
+−=
n
i
i
ii
n
nn
o
r
CB
r
CB
r
CB
r
CB
CB
NPV
0
2
2211
0
)1()1(
)1()1(
Sut chit khu đc s dng khi tính NPV kinh t là chi phí c hi kinh t ca vn – chi
phí b ra đ có đc ngun lc s dng đ to ra li ích cho toàn nn kinh t. D án đc
chp thun khi NPV hi đ 2 điu kin NPV ca d án không âm và NPV cao hn NPV
ca mt phng án thay th loi tr hoàn toàn d án đang thm đnh. Tuy nhiên, d án tác
gi đang đ cp nm trong quy hoch h thng thy li va và nh trên đa bàn tnh Gia
5
Lai giai đon 2007 – 2010, đc sp xp theo th t u tiên thc hin nên không thuc
din d án phi xem xét li tính cnh tranh hay loi tr ln nhau vi các d án khác. Do đó,
tiêu chí NPV d án không âm đã đm bo đ điu kin đ d án đc chp thun.
2.1.2.2. Sut sinh li ni ti (IRR)
Sut sinh li ni ti (IRR) ca d án là sut chit khu làm cho giá tr hin ti ròng ca d
án bng 0.
0
)1()1(
)1
()1(
0
2
22
11
=
+
−
=
+
−
++
+
−
+
+
−
+−
∑
=
n
i
i
ii
n
nn
oo
IRR
CB
IRR
CB
IRR
CB
IRR
CB
CB
D án đc chp thun khi IRR r, trong đó r là sut sinh li có đc khi đem ngun tin
đu t cho d án đi đu t cho d án khác. Nh vy, d án ch đc chp thun khi đem li
sut sinh li ti thiu bng r và IRR chính là sut sinh li cao nht mà d án có kh nng
mang li cho nn kinh t.
Hai tiêu chí NPV và IRR cho cùng mt kt qu khi đa ra quyt đnh chp thun/bác b d
án tc d án s đc chp thun khi NPV 0 hoc/và IRR r. Mc dù, NPV tính theo
giá tr tuyt đi không mang tính trc quan nh IRR đc tính theo t l %, tuy nhiên,
không phi lúc nào cng có th xác đnh đc IRR, có nhng d án cho ra nhiu IRR. Do
đó, NPV vn đc u tiên s dng làm tiêu chí khi quyt đnh la chn d án. Trên thc
t, c hai tiêu chí này thng đc s dng song song khi thm đnh d án.
2.1.3. Nhn dng li ích và chi phí kinh t
Nhn dng đúng và đ li ích, chi phí kinh t ca d án là yêu cu đu tiên và quan trng
nht đ đm bo rng d án đc thm đnh cht ch, không b sai lch v kt qu do tha
nhng li ích hay chi phí không phát sinh t d án hay thiu nhng li ích và chi phí phát
sinh t d án.
D án nhm mc tiêu tr nc, cp nc ti n đnh, điu tit nc ti hp lý và tit
kim đ nhân dân đa phng thâm canh sn xut to ngun cung ng lng thc bn
vng, nhm mc tiêu xóa đói gim nghèo, phù hp vi các chng trình trng đim nhm
mc tiêu phát trin nông thôn toàn din. Tuy nhiên, d án đc xây dng phc v cho
vùng khó khn nên không có ngun thu khi đi vào hot đng, ngc li nhà nc còn phi
chi ngân sách hàng nm bù li phn thy li phí min cho ngi dân đ đm bo công tác
qun lý và tu b công trình thy li. Da vào nhng thông tin trên, tác gi xác đnh li ích
và chi phí kinh t c th nh sau:
6
2.1.3.1. Li ích kinh t ca d án
Li ích kinh t do mt d án thy li mang li bao gm: Th nht, d án ra đi s làm tng
din tích canh tác dn đn tng sn lng các loi cây trng đem li giá tr kinh t gia tng;
Th hai, d án góp phn làm tng nng sut nh cung cp đ nc ti cho cây trng trên
din tích đt canh tác hin hu
8
.
i vi d án H cha nc Tu Du, do din tích canh tác trong vùng d án hin ti còn
trng nên d án ch mang li li ích kinh t t tng din tích canh tác cây trng.
Li ích kinh t khác mà d án mang li cho nn kinh t còn là chng l quét, giúp ngi
dân đnh canh, đnh c, gim đt rng làm ry. Tuy nhiên, tác gi không th tin hành
lng hóa nhng li ích này vì gii hn v kh nng và thi gian nghiên cu.
2.1.3.2. Chi phí kinh t ca d án
Chi phí kinh t ca d án bao gm chi phí đu t và chi phí qun lý, duy tu công trình. Chi
phí đu t đc tính đây không bao gm chi phí t vn đu t xây dng và chi phí đn
bù. Lý do là chi phí t vn đu t đã đc b ra và tr thành chi phí chìm nên không đc
tính còn chi phí đn bù ch mang tính cht chuyn giao cho ch s hu din tích đt thuc
khu vc xây dng d án, không bao hàm vic s dng ngun lc ca nn kinh t.
2.1.4. Xác đnh giá kinh t, chi phí kinh t
Xác đnh đúng mc giá là bc quan trng th hai cn tin hành khi đánh giá d án trên
quan đim ca c nn kinh t. Khác vi thm đnh tính kh thi v mt tài chính ca d án,
thm đnh tính kh thi v mt kinh t không s dng dòng ngân lu thc thu, thc chi cho
hàng hóa, dch v s dng trong d án (theo giá th trng ca hàng hóa, dch v) đ đánh
giá tác đng ca d án đn các lung tài chính ca ch th d án. Phân tích kinh t chú
trng đn tác đng ca d án đi vi xã hi nên s dng giá m – mc giá phn ánh giá tr
kinh t đi vi xã hi ca hàng hóa và dch v mà d án đã huy đng đ sn sinh ra li ích
cho chính d án hay còn gi là chi phí c hi kinh t ca ngun lc. Tuy giá m phn ánh
sát thc hn chi phí c hi và li ích ca d án nhng trên thc t chúng ta không có đ
thi gian và ngun lc đ điu chnh tt c các mc giá t giá tài chính sang giá kinh t.
Tác gi ch thc hin vic điu chnh giá c ca các hàng hóa có kh nng tham gia ngoi
thng, t giá hi đoái và mc lng. Các thông s khác ca d án, tác gi gi đnh giá
8
Ngân hàng Th gii (1994), D án ci to và nâng cp h thng thy li Thch Nham, tnh Qung Ngãi
7
kinh t bng giá tài chính.
Trong d án H cha nc Tu Du, tác gi s thc hin các điu chnh đi vi giá bán
ca sn phm go, mì, ngô và giá mua ca phân bón là nhng sn phm có kh nng ngoi
thng: Go và mì là hàng xut khu, ngô và phân bón là hàng nhp khu; điu chnh chi
phí lao đng tham gia sn xut trong vùng d án bi vì khi nhng ngi này tham gia sn
xut trên vùng d án, h đã b qua c hi vic làm hin ti mà mc lng nhn đc t
vic làm hin ti chính là chi phí c hi kinh t ca lao đng. Chi phí c hi kinh t ca lao
đng là giá tr đi vi nn kinh t ca nhóm hot đng mà ngi lao đng phi b qua khi
tham gia d án.
9
i vi lng lao đng tham gia trong quá trình đu t, tác gi s dng mc lng kinh t
bng lng tài chính vì nhng lao đng đc thuê mn này đa phn là lao đng chuyên
luân chuyn theo công trình, có kinh nghim, d tuyn dng, không phi lao đng đa
phng nên chi phí c hi tng đng tin lng thc nhn.
2.2. Phân tích tài chính trên quan đim ch đu t
Ch đu t d án là S Nông nghip và Phát trin Nông thôn tnh Gia Lai và UBND huyn
k P vi ngun vn d kin là t ngun ngân sách nhà nc. Do đó, phân tích tài chính
trên quan đim ch đu t cng chính là phân tích tài chính trên quan đim ngân sách. Nu
phân tích kinh t là bc đu tiên quan trng nhm mc tiêu xem xét tính kh thi v mt
kinh t ca d án đ nhà nc đa ra quyt đnh đu t thì phân tích tài chính s là bc
tip theo cung cp câu tr li cho câu hi: Liu nhà tài tr có đ ngun lc tài chính và
đng c đ tài tr cho d án? Trên quan đim ngân sách, phân tích tài chính s xác đnh
gánh nng ca ngân sách mà nhà nc phi cân nhc đ phân b ngun đáp ng nhu cu
cho d án.
2.2.1. Phân tích dòng ngân lu ròng
Dòng ngân lu ròng ca d án bng dòng ngân lu mà d án to ra tr đi dòng ngân lu
mà d án s dng trong sut vòng đi ca d án. ng trên quan đim ngân sách, dòng
ngân lu ròng chính bng dòng ngân lu mà ngân sách thu vào tr đi dòng ngân lu mà
ngân sách chi ra trong sut vòng đi d án. Phân tích tài chính là phân tích dòng ngân lu
ròng đ đánh giá mc đ gánh nng ca ngân sách khi thc hin tài tr cho d án.
9
Jenkins (1995, tr. 1).
8
2.2.2. Tiêu chun đánh giá d án
Tiêu chun đánh giá d án trong phân tích tài chính cng tng t nh trong phân tích
kinh t, s dng hai tiêu chí NPV tài chính (NPV
f
) và sut sinh li ni ti tài chính FIRR.
Tuy nhiên, vì ch tiêu FIRR ch có ý ngha tính toán đi vi các dòng tin va có giá tr
âm, va có giá tr dng. i vi d án H cha nc Tu Du, dòng ngân lu tài chính
ch có dòng ngân lu ra, không có dòng ngân lu vào do đó dòng ngân lu ròng s âm
trong sut vòng đi d án. Nh vy, tác gi ch có th s dng ch tiêu NPV đ đánh giá d
án.
∑
=
+
−
=
+
−
++
+
−
+
+
−
+−=
n
i
i
f
ii
n
f
nn
ff
of
r
CB
r
CB
r
CB
r
CB
CBNPV
0
2
2211
0
)1()1(
)1()1(
Trong đó: B
i
: Li ích tài chính ca nm i
C
i
: Chi phí tài chính ca nm i
r
f
: Sut chit khu
Trên quan đim ngân sách, sut chit khu r
f
cng chính là chi phí vn ngân sách. Trong
bi cnh ngân sách luôn có thâm ht nh Vit Nam hin nay mà khon thâm ht đc tài
tr ch yu bng ngun thu t phát hành trái phiu có tr lãi thì chi phí vn ngân sách đc
tính bng li sut trái phiu chính ph.
10
Tác gi gi đnh chi phí vn ngân sách thc là
10%.
2.2.3. Li ích và chi phí tài chính
Li ích tài chính: Dòng tin mà ngân sách thu v hàng nm trong sut vòng đi d án bao
gm thu và phí np vào ngân sách.
11
i vi d án H cha nc Tu Du, do d án
đc xây dng trên đa bàn đc hng chính sách u đãi min thu thu nhp t nông
nghip, min thy li phí nên ngân sách không có ngun thu, li ích tài chính bng 0.
Chi phí tài chính: Dòng tin mà ngân sách chi ra trong vòng đi d án bao gm khon chi
phí đu t và chi phí duy tu, vn hành.
12
Cng ging nh trong phân tích kinh t, chi phí t
vn đu t xây dng không đc tính vào dòng ngân lu chi phí đu t vì đây là chi phí
chìm nhng khác vi phân tích kinh t, chi phí đn bù cho ch s hu din tích đt trong
khu vc xây dng d án vn đc tính vào dòng ngân lu chi phí đu t.
10
Nguyn Xuân Thành (2011), “Bài ging 5: Khái nim và c tính chi phí vn tài chính trong thm đnh d
án”, Thm đnh đu t phát trin, Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, TP. H Chí Minh.
11
Nguyn Xuân Thành (2011), “Bài ging 3: Phân tích d án t các quan đim khác nhau”, Thm đnh đu
t phát trin, Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, TP. H Chí Minh.
12
Nguyn Xuân Thành (2011), “Bài ging 3: Phân tích d án t các quan đim khác nhau”, Thm đnh đu
t phát trin, Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, TP. H Chí Minh.
9
CHNG 3: PHNG PHÁP C LNG VÀ THÔNG TIN PHÂN
TÍCH KINH T
3.1. Li ích kinh t ca d án
Li ích kinh t ca d án bng doanh thu kinh t ca các loi cây trng lúa, mì, ngô, mía
tr đi chi phí sn xut kinh t ca các loi cây trng này trên din tích đt 250 hecta s
đc khai thác nh đc cung cp nc t d án. Các loi cây này đu có th trng 2
v/nm (tr mía) nên trong quá trình thm đnh, tác gi tính doanh thu kinh t (cng nh
chi phí sn xut kinh t) ca nông dân bng doanh thu kinh t (hoc chi phí sn xut kinh
t) ca mt v nhân 2.
Li ích kinh t = Doanh thu kinh t ca các loi cây trng – Chi phí sn xut kinh t.
D án tng đi nh nên tác đng không đáng k đn cung th trng (sn phm đu ra
ca d án – sn lng các loi cây nông nghip) và cu th trng (đu vào ca d án - vt
liu xây dng). Do đó, khi có d án, giá th trng các ngun đu vào, đu ra ca d án
không đi.
i vi nhng hàng hóa có th ngoi thng thì giá kinh t ca hàng hóa đc tính theo
giá FOB/giá CIF tr/cng chi phí vn chuyn không thu còn giá kinh t ca nhng hàng
hóa phi ngoi thng đc tính theo giá th trng trên đa bàn theo giá nm gc tr đi
nhng khon thu phi np. Các hng mc doanh thu/chi phí đc tính da trên giá kinh t
ca hàng hóa và đnh mc nng sut/chi phí cho các loi cây trng theo s liu thu thp
đc.
Phng pháp thu thp d liu: Tác gi chn vùng có điu kin t nhiên tng t vùng d
án đ điu tra v nng sut, chi phí sn xut ca các loi cây trng, mc bù thy li phí t
ngân sách nhà nc. Qua thông tin do Phòng nông nghip và phát trin nông thôn huyn
k P cung cp, tác gi đã thc hin điu tra s liu ti xã Hà Tam cng thuc huyn k
P – mt xã nm lin k xã C An có h Hà Tam đc hoàn thành nm 1995 vi nng lc
ti 40 hecta lúa và 45 hecta cây công nghip.
Hình thc điu tra: Mc dù nông nghip là ngh chính ca nhng h gia đình trng lúa và
cây công nghip nhng tác gi li gp khó khn khi đ ngh h tr li bng câu hi điu tra
vi nhng thông tin chi tit v các loi chi phí. khc phc vng mc này, tác gi đã
nh s giúp đ ca Hi trng Hi nông dân xã là ngi va có nhiu kinh nghim trong
10
lnh vc trng trt li nm bt tng đi rõ tình hình sn xut trong vùng dn đn nhng
h gia đình sn xut đin hình cho các loi cây lúa, ngô, mì, mía đ thng kê nng sut, giá
c, chi phí theo nhng hiu bit thông dng ca h. Bc tip theo, tác gi tin hành đi ti
nhng h gia đình khác trong khu vc điu tra, s dng thông tin sn có đ xác minh đ
chính xác ca s liu.
3.1.1. Doanh thu kinh t ca các loi cây trng
3.1.1.1. Doanh thu t go
Qua tìm hiu thc t, tác gi thu thp đc s liu 1 tn lúa làm ra đc 0,5 tn go kèm
theo các ph phm nh cám dùng cho chn nuôi, tru dùng làm cht đt. đn gin, tác
gi ch tính li ích thu đc t go thành phm, b qua li ích t các ph phm. Nh vy,
h s ch bin lúa thành go bng 0,5.
Doanh thu t go = Giá kinh t ca go x Nng sut lúa x H s ch bin lúa thành go x
Din tích trng lúa x 2
Do go là hàng xut khu nên: Giá kinh t ca go = Giá go xut khu x T giá hi đoái
chính thc x H s t giá hi đoái kinh t - Chi phí vn chuyn và bc xp hàng xut khu
x H s chuyn đi chi phí vn chuyn, bc xp.
Tác gi s dng giá go xut khu (giá FOB) bng 495 USD/tn là giá go xut khu bình
quân 8 tháng đu nm 2011.
13
Chi phí vn chuyn và bc xp hàng xut khu gi đnh
bng 650.000 VN/tn (không bao gm thu) có h s chuyn đi là 1. Theo tìm hiu t
lnh vc vn ti, giá vn ti không ph thuc vào giá tr hàng hóa, do đó tác gi gi đnh
chi phí vn chuyn, bc xp ca các sn phm xut nhp khu đu bng nhau và bng
650.000 đng/tn.
3.1.1.2. Doanh thu t mì
Doanh thu t mì = Giá kinh t ca mì x Nng sut mì x Din tích trng mì x 2
Do mì là hàng xut khu nên: Giá kinh t ca mì = Giá mì xut khu x T giá hi đoái
chính thc x H s t giá hi đoái kinh t - Chi phí vn chuyn và bc xp hàng xut khu
x H s chuyn đi chi phí vn chuyn, bc xp.
13
Trung tâm Tin hc và Thng kê – B Nông nghip và Phát trin Nông thôn (2011), Báo cáo kt qu thc
hin 9 tháng nm 2011 ngành nông nghip và phát trin nông thôn.
11
Tác gi s dng giá mì xut khu (giá FOB) bng 355,5 USD/tn là giá mì xut khu bình
quân 8 tháng đu nm 2011,
14
b qua li ích thu đc t lá mì.
3.1.1.3. Doanh thu t ngô
Doanh thu t ngô = Giá kinh t ca ngô x Nng sut ngô x Din tích trng ngô x 2
Do ngô là hàng nhp khu nên: Giá kinh t ca ngô = Giá ngô nhp khu x T giá hi
đoái chính thc x H s t giá hi đoái kinh t (Tác gi gi đnh giá th trng tr giá CIF
bng chi phí đa sn phm t chân rung đn th trng).
Giá ngô nhp khu (giá CIF) bng 336,06 USD/tn là giá ngô nhp khu bình quân 10
tháng nm 2011.
15
3.1.1.4. Doanh thu t mía
Doanh thu t mía = Giá kinh t ca mía x Nng sut mía x Din tích trng mía
Mía đc trng đ tiêu th trong nc nên giá kinh t bng giá tài chính (không bao gm
thu).
3.1.2. Chi phí sn xut kinh t
3.1.2.1. Chi phí phân bón
Phân bón là hàng nhp khu nên: Giá kinh t ca phân bón = Giá phân bón nhp khu
CIF x t giá hi đoái kinh t + Chi phí vn chuyn và bc xp hàng nhp khu x H s
chuyn đi chi phí vn chuyn, bc xp.
Giá phân bón nhp khu (giá CIF) bng 413,8 USD/tn là giá phân bón nhp khu bình
quân 9 tháng đu nm 2011.
16
3.1.2.2. Chi phí kinh t ca lao đng tham gia sn xut
Lao đng tham gia sn xut là lao đng không k nng, đng cung lao đng đc gi
đnh co giãn hoàn toàn, s lao đng tham gia sn xut trong vùng d án tác gi tính t đnh
mc lao đng cho tng loi cây trng. Vì lao đng không có k nng có nhiu kh nng có
th thuê mn nht trên đa bàn là nhng ngi nghèo có thu nhp rt thp, không phi
đóng thu thu nhp do đó tin lng kinh t ca lao đng bng tin lng mà lao đng
14
Trung tâm Tin hc và Thng kê – B Nông nghip và Phát trin Nông thôn (2011), Báo cáo kt qu thc
hin 9 tháng nm 2011 ngành nông nghip và phát trin nông thôn.
15
Vinanet, Nhp khu ngô 10 tháng nm 2011 tng c v lng và giá tr, 16/02/2012,
/>khau-ngo-10-thang-nam-2011-tang-ca-ve-luong-va-tri-gia.asmx
16
Trung tâm Tin hc và Thng kê – B Nông nghip và Phát trin Nông thôn (2011), Báo cáo kt qu thc
hin 9 tháng nm 2011 ngành nông nghip và phát trin nông thôn.
12
không có k nng nhn đc t hot đng to ra thu nhp trc đó.
17
Theo thông tin tìm hiu trong quá trình đi thc t trên đa bàn, nhiu ngi dân không có
đt đ canh tác phc v nhu cu sng, phi đi làm thuê làm mn. Trong khi đó, đa s h
gia đình có đt canh tác có ngh nghip chính là làm nông, vi din tích canh tác hin ti
cha nhiu do thiu ht v ngun nc ti nên h ít có nhu cu thuê mn lao đng. Vì
vy, d án đc k vng s mang li c hi vic làm n đnh hn cho nhng đi tng
trên. Khi h tham gia vào sn xut trên vùng d án, thu nhp hin ti ca h tr thành chi
phí c hi và là c s đ tác gi tính chi phí kinh t ca lao đng tham gia sn xut.
Thu nhp bình quân đu ngi ca xã C An theo s liu cp nht đn tháng 6/2011 là
340.000 đng/ngi/tháng tng đng 4.080.000 đng/ngi/nm.
18
i vi công lao
đng, tác gi gi đnh khi trng trên din tích mi, h gia đình s thuê lao đng cho tt c
các khâu, không s dng lao đng gia đình, đn giá kinh t ca lao đng s bng thu nhp
ca lao đng trong mt nm chia cho 360 ngày bng 11.333 đng/công.
19
ây chính là chi
phí kinh t ca lao đng tham gia sn xut.
3.1.2.3. Chi phí sn xut khác
Chi phí sn xut khác bao gm ging, thuc bo v thc vt, thuc c, thuc tr sâu, vn
chuyn. Qua s liu điu tra cho thy các loi chi phí sn xut có xu hng tng dn qua
các nm do đó tác gi s dng giá ca nm gn nht đ đm bo đánh giá mt cách tng
đi chính xác hiu qu bn vng do d án mang li. Các loi chi phí sn xut này gi đnh
có giá kinh t bng giá tài chính, tính theo giá th trng trên đa bàn ca nm gc 2011 tr
đi các khon thu phi np.
17
Nguyn Xuân Thành (2011), “Bài ging 15: Tin lng kinh t ca lao đng ; Giá tr kinh t ca đt đai”,
Thm đnh đu t phát trin, Chng trình Ging dy Kinh t Fulbright, TP. H Chí Minh.
18
UBND huyn k P (2011), Danh sách h, khu nghèo
19
Ban đu tác gi d kin điu tra thu nhp hin ti ca mt s h gia đình tham gia sn xut trên vùng d
án, qua quá trình tip xúc vi ngi dân trên đa bàn có din tích đt trong vùng d án, nhng h này cng
cho bit khi có d án h s thuê lao đng trong vùng là nhng ngi không có đt đai, phi đi làm thuê làm
mn, lao đng gia đình ch tham gia đc mt phn nh công vic cùng vi din tích đt canh tác hin ti.
Tuy nhiên, vic điu tra thu nhp ca các h gia đình khó khn trên đa bàn qua tìm hiu thông tin t cán b
chuyên v thng kê thc trng nghèo đói trong vùng thì đây là công vic khá khó khn, phc tp do khó có
th nhn đc s hp tác t phía ngi dân. Do đó, trong gii hn kh nng ca cá nhân tác gi, tác gi
chuyn hng sang s dng s liu báo cáo h nghèo ca UBND huyn k P đ tính chi phí lao đng kinh
t ca hot đng sn xut trong vùng d án.
13
3.1.2.4. Chi phí ch bin hàng xut khu
Chi phí ch bin hàng xut khu ca các sn phm xut khu (bao gm chi phí xay xát, chi
phí phân loi, chi phí lau bóng, bao bì, lu kho, chi phí bán hàng, chi phí kim đnh hàng
xut khu) gi đnh nh nhau và chim khong 10% doanh thu hàng xut khu.
Ph lc 3-1 trình bày s liu v chi phí sn xut tài chính ca các loi cây trng
3.2. Chi phí kinh t ca d án
3.2.1. Chi phí đu t
Thi gian xây dng d án theo tính toán ca đn v t vn là 2 nm, vi chi phí đu t
đc phân b đu trong 2 nm này. Trong chi phí đu t, tác gi loi b chi phí t vn đu
t xây dng do hot đng t vn đã đc thc hin nm 2009, tr thành chi phí chìm và
không đc tính vào khi thm đnh d án.
Chi phí đn bù cho ch s hu phn din tích đt đc s dng đ xây dng d án là
khon chuyn giao nên cng không tính vào chi phí đu t.
3.2.2. Chi phí qun lý, duy tu
Thông thng, chi phí qun lý, duy tu đc trang tri bng ngun thy li phí thu t nhng
đi tng hng li ca công trình thy li. Tuy nhiên, đi vi nhng đa bàn đc min
thy li phí, ngun chi tr cho chi phí qun lý, duy tu s đc cp t ngân sách - gi là
mc cp bù thy li phí. Mc cp bù thy li phí này hin đang áp dng ti xã Hà Tam,
huyn k P (khu vc đc chn đ điu tra s liu) – đa bàn hng cùng chính sách u
đãi vi xã C An, huyn k P là 120.000 đng/ha/tháng. Do đó, tác gi s dng s liu
này đ tính chi phí qun lý, duy tu cho d án.
3.3. Các thông s khác
3.3.1. n v tin t và lm phát
n v tin t đc s dng nht quán trong lun vn là đng Vit Nam. Tác gi s dng
giá thc đ thm đnh d án, loi b các tác đng v giá do lm phát.
Do d án đc lp báo cáo đu t vào nm 2009 nên tác gi s dng lm phát ca nm
2010 là 12%
20
và lm phát nm 2011 là 19%
21
đ tính mc đu t d án theo giá thc nm
20
Tin nhanh Vit Nam, Lm phát nm 2011 là 11,75%, 1/1/2012,
/>
14
2012. Nm gc đc chn là nm 2011.
T giá hi đoái chính thc vào khong 20.900 VN/USD. T giá hi đoái kinh t cao hn
t giá hi đoái chính thc 10%.
22
Chênh lch gia t giá hi đoái chính thc và t giá hi
đoái kinh t phn ánh chênh lch gia mc giá ni đa và mc giá biên gii, tc phn ánh
vic ngi mua hàng trong nc sn lòng tr giá cao hay thp hn so vi chi phí trc tip
ca hàng hóa và dch v.
23
3.3.2. Vòng đi kinh t ca d án
Tng t nh các công trình thy li khác, vòng đi kinh t ca d án là 25 nm t 2014
đn 2038.
24
3.3.3. Din tích các loi cây trng
Cn c vào bình đ ti, trong 250 ha đt canh tác, d án đc đn v t vn quy hoch
khong 200 ha dành cho trng lúa, 15 ha trng mì, 15 ha trng mía và 20 ha trng ngô.
Trong nm đu tiên d án đi vào hot đng, tác gi d kin vùng d án mi ch canh tác
đc 50% din tích ng vi tng loi cây trng, nm th 2 là 75% và t nm th 3 tr đi là
100%.
3.3.4. Nng sut các loi cây trng
i vi nng sut ca các loi cây trng, tác gi s dng s liu nng sut bình quân qua
các nm đi vi tng loi cây: nng sut lúa bình quân 5 tn/ha/v; nng sut mì bình quân
25 tn/ha/v; nng sut ngô bình quân 5 tn/ha/v; và nng sut mía bình quân 60
tn/ha/v.
3.3.5. Chi phí vn kinh t
Tác gi thm đnh d án da trên giá và chi phí thc ca các thông s do đó, chi phí vn
kinh t đc s dng đ thm đnh tính kh thi ca d án cng phi là chi phí vn kinh t
thc. Tác gi gi đnh chi phí vn kinh t thc ca nn kinh t Vit Nam là 10%. ây là
thông s đc các t chc quc t nh Ngân hàng Th gii s dng khi thm đnh các d
án đu t phát trin ti Vit Nam.
25
21
Dân Trí, Lm phát c nm 2011 cht 18,58%, 2/1/2012,
/>
22
Nguyn Xuân Thành (2011), Nghiên cu tình hung ng cao tc TP. H Chí Minh – Long Thành – Du
Giây.
23
Nguyn Xuân Thành (2011), “Bài ging 13: T giá hi đoái kinh t”, Thm đnh đu t phát trin, Chng
trình Ging dy Kinh t Fulbright, TP. H Chí Minh.
24
Ngân hàng Th gii (1994), D án ci to và nâng cp h thng thy li Thch Nham, tnh Qung Ngãi.
25
Cùng s dng chi phí vn 10%.
15
3.4. Phân tích kinh t
3.4.1. Kt qu phân tích kinh t
D án đc xây dng s đt đc mc tiêu m rng din tích canh tác trên đa bàn xã C
An, ni mà din tích đt nông nghip hin vn cha đc khai thác ht trong khi ngun
lng thc đáp ng nhu cu trên đa bàn cha đc đm bo. Sau khi d án đc xây dng
và đi vào khai thác, li ích kinh t d án mang li đc th hin qua thu nhp ròng ca
nông dân t hot đng sn xut lúa, ngô, mì, mía (Bng 3-1).
Bng 3-1: Doanh thu kinh t ca các loi cây trng
2014
2015
2016 - 2038
1/
Doanh thu t xut khu go (triu VN)
5.365 8.048 10.730
Chi phí sn xut go (triu VND)
2.619 3.929 5.238
Ging
560
840
1.120
Phân bón
915
1.372
1.829
Thuc BVTV
200
300
400
Công lao đng 408 612 816
Chi phí ch bin go xut khu
537
805
1.073
Thu nhp ròng ca nông dân t sn xut go
2.746
4.119
5.492
2/
Doanh thu t xut khu mì (triu VN)
2.821 4.232 5.642
Chi phí sn xut mì (triu VND)
379 568 757
Ging
18
27
36
Phân bón
46
69
91
Thuc c 9 14 18
Công lao đng 24 36 48
Chi phí ch bin mì xut khu
282
423
564
Thu nhp ròng ca nông dân t sn xut mì
2.442
3.664
4.885
3/
Doanh thu t ngô (triu VN)
773
1.159
1.545
Chi phí sn xut ngô (triu VND)
343 514 686
Ging
17
25
34
Phân bón
305
457
610
Thuc tr sâu 4 6 8
Công lao đng 17 26 34
Thu nhp ròng ca nông dân t sn xut ngô
430
645
860
4/
Doanh thu t mía (triu VN)
405
608
810
Chi phí sn xut mía (triu VND)
225 338 450
Ging 75 113 150
Phân bón
76
114
152
Thuc c
11
16
22
Công lao đng
14
20
27
Chi phí vn chuyn 50 74 99
Thu nhp ròng ca nông dân t sn xut mía
180
270
360