GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ CÔNG TÁC ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH BẾN TRE.PDF

BB GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM


LÊ TH KIM TRANH

GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC
ÀO TO VÀ PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN U T
VÀ PHÁT TRIN VIT NAM – CHI NHÁNH BN TRE



LUNăVNăTHCăSăKINHăT





TP. HăChíăMinhăậ Nmă2012


BB GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM


LÊ TH KIM TRANH


GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC
ÀO TO VÀ PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
TI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN U T
VÀ PHÁT TRIN VIT NAM – CHI NHÁNH BN TRE

Chuyên ngành : Qun tr kinh doanh
Mƣ s : 60.34.05

LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC :
TS. NGÔ TH ÁNH


TP.ăHăChíăMinhăậ Nmă2012
i
MC LC
Trang
Danh mc các t vit tt vi
Danh mc các bng viii
Danh mc các biu đ, hình v ix
PHN MăU 1
CHNGă 1ă ậ Că SăLÝă LUNă Vă ÀOă TOă VÀă PHÁTă TRINă NGUNă
NHỂNăLCăTRONGăDOANHăNGHIP 4
1.1. KháiănimăvăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcătrongădoanhănghip 4
1.1.1. Khái nim ngun nhơn lc 4
1.1.2. Khái nim đƠo to ngun nhơn lc 6
1.1.3. Khái nim phát trin ngun nhơn lc 6
1.2. VaiătròăcaăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălc 8
1.2.1. i vi doanh nghip 8
1.2.2. i vi ngi lao đng 9
1.3ăHotăđngăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălc 8
1.3.1. Ơo to 9
1.3.1.1 Xác đnh nhu cu đƠo to 10
1.3.1.2 Lên k hoch vƠ chun b đƠo to 11
1.3.1.3 Thc hin k hoch đƠo to 11
1.3.1.4 ánh giá hiu qu đƠo to 11

1.3.2 ánh giá hiu qu lƠm vic 11
1.3.3 K hoch phát trin ngh nghip cá nhơn 12
1.4ăYêuăcuăcaăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălc 13
1.4.1 Ci tin c cu ngun nhơn lc 13
1.4.2 Phát trin trình đ chuyên môn k thut ca ngun nhơn lc 14
1.4.3 Phát trin k nng ngh nghip 14
1.4.4 Nơng cao trình đ nhn thc ca ngi lao đng 14
1.4.5 Nơng cao trình đ sc khe ca ngi lao đng 15
ii
1.5 CácănhơnătănhăhngăđnăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălc 15
1.5.1 Nhơn t con ngi 15
1.5.2 Nhơn t qun lý 16
1.5.2.1 Mc tiêu, chin lc phát trin kinh doanh ca doanh nghip 16
1.5.2.2 Chng trình đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc tiên tin 16
1.5.2.3 Trình đ ca đi ng đƠo to 17
1.5.2.4 Công tác đánh giá thc hin công vic 17
1.5.2.5 Công tác tuyn m, tuyn chn lao đng 17
1.5.2.6 Các ngun lc ca doanh nghip 17
1.5.2.7 Trang thit b, máy móc vƠ công ngh 17
1.5.2.8 Các chính sách h tr đƠo to, ch trng nơng cao nghip v 18
1.5.2.9 Trit lý qun lý, vn hóa vn ngh vƠ các chng trình phúc li 18
1.5.2.10 Các ch trng, chính sách ca Chính Ph, qui đnh pháp lut vƠ chính tr 19
1.6 Kinh nghimăthcătinăvăđƠoătoăvƠăphátătrinăNNLătrongăvƠăngoƠiănc 19
1.6.1 Kinh nghim ca NHTW Malaysia 19
1.6.2 Kinh nghim ca mt s NHTM trong nc 22
1.6.3 BƠi hc kinh nghim 25
Tómăttăchngă1 26
CHNGă 2.ă THCă TRNGă CÔNGă TÁCă ÀOă TOă VÀă PHÁTă TRINă
NGUNăNHỂNăLCăTI BIDV BNăTRE 27
2.1 GiiăthiuăkháiăquátăvăBIDVăBnăTre 27

2.2 căđimăngunănhơnălcăcaăBIDVăBnăTre 27
2.2.1 S lng vƠ c cu ngun nhơn lc 27
2.2.1.1 C cu v gii tính 27
2.2.1.2 C cu theo loi Hp đng lao đng 28
2.2.1.3 C cu theo loi lao đng 28
2.2.1.4 C cu theo chc nng, nhim v (Phòng, Ban) 29
2.2.1.5 C cu theo đ tui 31
2.2.2 Cht lng ngun nhơn lc 32
iii
2.2.2.1 Trình đ chuyên môn 32
2.2.2.2 Trình đ chính tr 33
2.2.2.3 Trình đ ngoi ng 34
2.3 ThcătrngăcôngătácăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcătiăBIDVăBnăTre 35
2.3.1 Ơo to 35
2.3.1.1 Chu trình đƠo to 35
2.3.1.2 Kt qu đƠo to 38
2.3.2 ánh giá hiu qu lƠm vic 47
2.3.3 K hoch phát trin ngh nghip cá nhơn 48
2.4 Phân tích cácănhơnătănhăhngăđnăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcă
caăBIDVăBnăTre 49
2.4.1 Nhơn t con ngi 49
2.4.2 Chính sách h tr đƠo to, ch trng nơng cao nghip v 53
2.4.3 Công tác đánh giá thc hin công vic 55
2.4.4 Công tác tuyn dng lao đng 55
2.4.5 Nhng tin b v khoa hc vƠ công ngh 57
2.4.6 Vn hóa doanh nghip 60
2.4.7 Tài chính 61
2.5ăánhăgiáăchung v công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV
Bn Tre 63
2.5.1 Kt qu đt đc vƠ nguyên nhơn 63

2.5.2 Hn ch và nguyên nhân 64
Tómăttăchngă2 67
CHNG 3. GII PHÁP HOÀNă THINă CÔNGă TÁCă ÀOă TOă VÀă PHÁTă
TRINăCA BIDV BNăTREă ầầầầầầ 69
3.1ănhăhngăchinălc,ămcătiêuăcaăBIDVăgiaiăđonă2012-2015ăvƠătmănhìnă
đnă2020ă ầầầầầầ 69
3.1.1 nh hng chin lc 69
3.1.2 Mc tiêu 69
iv
3.2.2.1 Mc tiêu chung 69
3.2.2.2 Mc tiêu u tiên thc hin 69
3.2ănhăhngă đƠoă toăvƠăphátătrinăngunănhơnălcăcaăBIDVăBnăTreăgiaiă
đonă2012-2015ăvƠătmănhìnăđnă2020ă ầầầầầầ 70
3.2.1 Mc đích, đnh hng v đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc 71
3.2.2 Các mc tiêu ln cn đt giai đon 2012-2015 vƠ tm nhìn 2020 71
3.2.3 Các ch tiêu c bn giai đon 2012-2015 vƠ tm nhìn 2020 72
3.2.3.1 Nhóm ch tiêu v s lng lao đng 72
3.2.3.2 Nhóm ch tiêu v cht lng ngun nhơn lc 72
3.3ăGiiăphápăhoƠnăthinăcôngătácăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcătiăBIDVă
BnăTre ầầầầầầ 74
3.3.1 Xơy dng quy trình đƠo to – hun luyn 74
3.3.2 Ci tin mnh m mt s ni dng hot đng đƠo to 74
3.3.3 ánh giá kt qu thc hin công vic kt hp công tác đƠo to 80
3.3.4 Nơng cao nng lc qun lý ngun nhơn lc cho cán b ph trách công tác đƠo
to, phát trin ngun nhơn lc vƠ cán b qun lý t cp Trng phòng tr lên 81
3.3.5 Phát trin ngh nghip 81
3.3.6 Xơy dng ngun nhơn lc cht lng cao 82
3.3.7 Xơy dng các c ch chính sách khuyn khích, h tr đƠo to phù hp 83
3.3.8 Xơy dng bu không khí lƠm vic giúp đ ln nhau 84
3.4ăMtăsăkinănghă ầầầầầầ 84

3.4.1 i vi Ngơn hƠng NhƠ nc tnh Bn Tre 84
3.4.2 i vi Ngơn hƠng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam 84
3.4.3 i vi các c s đƠo to 86
Tómăttăchngă3 87
KTăLUN 88
Phălcă01: Gii thiu khái quát v BIDV Bn Tre 92
Phălcă02: S đ mô hình t chc ca BIDV Bn Tre 97
v
Phălcă03: Danh sách CBNV đc ly ý kin v thc trng đƠo to vƠ phát trin
ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 102
Phălcă04: Phiu thm dò ý kin ca CBNV đc đƠo to v thc trng đƠo to vƠ
phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 103
Phălcă05: Bng tng hp kt qu ly ý kin thm dò ca CBNV đc đƠo to v
thc trng đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 105
Phălcă06: Danh sách các chuyên gia đc ly ý kin v các nhơn t tác đng đn
công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc 108
Phălcă07: Phiu kho sát ý kin chuyên gia v các nhơn t tác đng đn công tác
đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 109
Phălcă08: Bng tng hp kt qu ly ý kin chuyên gia v các nhơn t tác đng đn
công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 110
Phălcă09: Phiu đánh giá mc đ tác đng ca các nhơn t đi vi công tác đƠo to
vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 111
Phălc 10: Bng tng hp cho đim ca các chuyên gia v các nhơn t tác đng đn
công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre 112

vi
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT

ACB : Ngơn hƠng thng mi c phn Á Chơu.
Agribank : Ngơn hƠng Nông nghip vƠ phát trin nông thôn
BIDV : Ngân hàng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam.
BIDV Bn Tre : Ngân hàng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam
Chi nhánh Bn Tre
CBNV : Cán b nhơn viên
DongABank : Ngơn hƠng thng mi c phn ông Á
VT : n v tính
Eximbank : Ngơn hƠng thng mi c phn xut nhp khu
HRDC : Vin phát trin ngun nhơn lc Malaysia (Human Resouce
Development Center).
Incombank : Ngơn hƠng công thng Vit Nam
KBO : T chc có nng lc da trên nn tng tri thc
KienLongbank : Ngơn hƠng thng mi c phn Kiên Long
LienVietbank : Ngơn hƠng Thng mi c phn Liên Vit.
MB : Ngơn hƠng thng mi c phn quơn đi.
MHB : Ngơn hƠng Thng mi c phn Phát trin nhƠ ng bng sông
Cu Long.
NHTW : Ngơn hƠng Trung ng
NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc

NNL : Ngun nhơn lc
P.QHKHCN : Phòng Quan h khách hƠng cá nhơn
PGDB : Phòng giao dch Bình i
P.KHTH : Phòng k hach tng hp
P.QLRR : Phòng Qun lý ri ro
P.TCHC : Phòng T chc HƠnh chính
P.T : Phòng in toán
vii
P.QTTD : Phòng Qun tr tín dng
P.QL&DVKQ : Phòng Qun lý vƠ Dch v kho qu
PGDKHDN : Phòng giao dch khách hƠng doanh nghip
PGDKHCN : Phòng giao dch khách hƠng doanh nghip
Sacombank : Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn thng tín.
SCB : Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn.
Southernbank : Ngơn hƠng thng mi c phn Phng Nam
Trustbank : Ngơn hƠng thng mi c phn i tín
TTT : Trung tơm đƠo to
Vietcombank : Ngơn hƠng thng mi c phn ngoi thng
Vietinbank : Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng
VPD : Vn phòng đi din

viii
DANHăMCăCÁCăBNG

Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh t 2009-2011 27
Bngă2.2: Thng kê ngun nhơn lc theo gii tính t 2009 - 2011 27
Bng 2.3: Thng kê ngun nhơn lc theo loi Hp đng lao đng t 2009-2011 28
Bngă2.4: Thng kê ngun nhơn lc theo loi lao đng t 2009 - 2011 28
Bngă2.5: Thng kê ngun nhơn lc theo Phòng, Ban t 2009-2011 30
Bngă2.6: Thng kê ngun nhơn lc theo đ tui lao đng t 2009-2011 31
Bngă2.7: Thng kê trình đ chuyên môn ngun nhơn lc t 2009 -2011 32
Bngă2.8: Thng kê trình đ chính tr ngun nhơn lc t 2009 - 2011 34
Bngă2.9: Thng kê trình đ ngoi ng ngun nhơn lc t 2009 - 2011 34
Bngă2.10: Thng kê tình hình đƠo to t 2009-2011 39
Bngă2.11: Thng kê s li tác nghip phát sinh t 2009-2011 42
Bngă2.12: Thng kê CBNV còn n tiêu chun trình đ t 2009-2011 42
Bngă2.13: Nng sut lao đng bình quơn ca CBNV t 2009-2011 43
Bngă2.14: Thu nhp bình quơn ca ngi lao đng t 2009-2011 43
Bngă2.15: Hiu qu hot đng vƠ nng sut ca các NHTM trên đa bƠn tnh Bn Tre 43
Bngă2.16: Nng sut ca BIDV Bn Tre so vi BIDV vƠ mt s NHTM trong nc 44
Bngă2.17: Bng tng hp cho đim ca các chuyên gia 49
Bngă2.18: Thng kê s lng CBNV t đƠo to t 2009-2011 54
Bngă2.19: Thng kê đƠo to v công ngh ca CBNV t 2009-2011 58
Bngă2.20: Tình hình trích vƠ thc hin kinh phí đƠo to t 2009-2011 62

Bng 3.1: Mô hình đánh giá ca Donald Kir Patrick 78






ix

DANHăMCăCÁCăBIUă VÀ HÌNH V


BIUă
Biuăđă2.1: C cu ngun nhơn lc theo trình đ chuyên môn giai đon 2009–2011 32
Biuăđă 2.2: C cu ngun nhơn lc theo trình đ ngoi ng giai đon 2009 – 2011 35


HÌNH V
Hình 1.1: Chu trình đƠo to trong doanh nghip 9

1
PHNăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠiă
Thc tin phát trin kinh t đƣ khng đnh ngun lc con ngi lƠ yu t ni sinh
nng đng, quyt đnh li th cnh tranh dƠi hn đi vi mt doanh nghip, mt vùng
kinh t vƠ c mt quc gia. Nhn thc sơu sc v điu đó, trong giai đon va qua
Ngân hàng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam đƣ không ngng phát
trin, nơng cao cht lng ngun nhơn lc vƠ xác đnh đơy lƠ mt chính sách quan
trng trong chin lc kinh doanh giai đon 2012 -2015 vƠ tm nhìn đn 2020 (Ngơn
hàng u t vƠ Phát trin Vit Nam, 2012).

Ngun nhân lc cht lng cao là mt trong nhng yu t quyt đnh nng lc
cnh tranh, hiu qu hot đng và s phát trin bn vng ca Ngân hàng Thng mi
c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam nói chung và ca Ngân hàng Thng mi c
phn u t vƠ phát trin Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre (gi tt là BIDV Bn Tre) nói
riêng. BIDV Bn Tre luôn xem con ngi là nhân t quyt đnh mi thành công vi
phng chơm “mi cán b BIDV Bn Tre phi là mt li th trong cnh tranh” v c
nng lc chuyên môn và phm cht đo đc.  có th cnh tranh thành công, vic đu
t vƠo công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc lƠ điu tt yu. Nhn thc đc
điu này, BIDV Bn Tre trong thi gian qua đƣ chú trng vƠo công tác đƠo to và phát
trin ngun nhân lc. Tuy nhiên, phng pháp thc hin công tác này còn có nhiu bt
cp do nhiu nguyên nhân. Mt trong nhng nguyên nhơn c bn nht là BIDV Bn
Tre cha có phng pháp tin hành công vic này mt cách bài bn, vic trin khai các
ý tng, k hoch dài hn cha kiên quyt, thiu k hoch và gii pháp thc hin, thiu
s đng b gia các b phn, dn đn nng sut lao đng còn thp so vi mt s ngân
hƠng trên đa bàn tnh Bn Tre nói riêng và h thng ngân hàng thng mi trong nc
nói chung, cha tng xng vi ngun nhân lc hin có. Nhng vn đ này tác gi đa
ra bàn lun nhm góp phn tìm ra nguyên nhân làm BIDV Bn Tre đƠo to và phát
trin ngun nhân lc ca mình cha chuyên nghip và hiu qu, cn phi có gii pháp
2
đ hoàn thin hn na. ơy lƠ lý do chính đ tôi chn lun vn “Gii pháp hoàn thin
công tác đào to và phát trin ngun nhân lc ti Ngân hàng Thng mi c phn
u t và Phát trin Vit Nam - Chi nhánh Bn Tre” nhm góp phn thc hin thng
li nhim v kinh doanh ca BIDV Bn Tre nói riêng và chin lc kinh doanh giai
đon 2012-2015 và tm nhìn đn 2020 ca BIDV nói chung.
2. Mcătiêuănghiênăcuă
Phân tích thc trng công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti Ngân hàng
Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre giai đon
2009-2011 đ thy rõ nhng mt mnh, nhng mt còn hn ch theo kt qu kho sát
các nhân t tác đng đn công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV Bn
Tre thi gian qua. T đó, tác gi đ xut các gii pháp thit thc nhm hoàn thin công

tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti Ngân hàng Thng mi c phn u t vƠ
Phát trin Vit Nam Chi nhánh Bn Tre trong thi gian ti.
Lun vn đc thc hin nhm tr li các cơu hi sau:
- Công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre đc thc hin
nh th nƠo? Nhng tn ti, hn ch trong công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn
lc ti BIDV Bn Tre lƠ gì?
- Các nhơn t nƠo nh hng đn công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc ti
BIDV Bn Tre? Nhơn t nƠo tác đng mnh nht?
- Các gii pháp nƠo có th đ hoƠn thin vƠ nơng cao công tác đƠo to vƠ phát
trin ngun nhơn lc ti BIDV Bn Tre?
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcuă
- i tng nghiên cu: công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV Bn
Tre nh đƠo to, đánh giá hiu qu làm vic, k hoch phát trin ngh nghip cá nhân.
- Phm vi nghiên cu: công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV
Bn Tre giai đon 2009-2011.

3
4. Phngăphápănghiênăcuă
 tƠi ch yu s dng phng pháp thng kê, mô t, phơn tích, so sánh da trên
c s tng hp s liu có liên quan t nm 2009-2011, có so sánh tng quan vi các
ngơn hƠng thng mi trên cùng đa bƠn tnh Bn Tre vƠ vi các h thng ngơn hƠng
khác trong nc; đng thi s dng bng cơu hi ly ý kin đánh giá ca các chuyên
gia, qua đó lƠm rõ các nhơn t tác đng đn công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn
lc ti BIDV Bn Tre.
5.ăóngăgópămi caăđ tài
Lun vn đƣ phơn tích đc nhng nhân t tác đng đn công tác đƠo to và phát
trin ngun nhân lc 2009-2011 qua phng pháp ly ý kin đánh giá ca các chuyên
gia có kinh nghim thc tin trong lnh vc đƠo to và phát trin ngun nhân lc Ngân
hƠng. Trong đó, đc bit lun vn đƣ phơn tích vƠ lƠm rõ tác đng ca nhân t con
ngi, ca các chính sách h tr đƠo to, ch trng nơng cao nghip v ca Ngân

hƠng đi vi nhân viên, ca công tác đánh giá thc hin công vic đn hot đng đƠo
to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV Bn Tre t đó đ xut nhng gii pháp c
th, thit thc nhm hoàn thin công tác đƠo to và phát trin ngun nhân lc ti BIDV
Bn Tre trong thi gian ti.
6. KtăcuăcaăđătƠiă
NgoƠi phn m đu, kt lun, ni dung lun vn gm 3 chng:
- Chng 1: C s lý lun v đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc trong doanh nghip.
- Chng 2: Phơn tích thc trng hot đng đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc
BIDV Bn Tre.
- Chng 3: Mt s gii pháp hoƠn thin công tác đƠo to vƠ phát trin ngun
nhơn lc ti BIDV Bn Tre.



4
CHNGă 1:ă Că Să LÝă LUNă Vă ÀOă TOă VÀă PHÁTă TRINă NGUNă
NHỂNăLCăTRONGăDOANHăNGHIP
1.1ăKháiănimăvăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcătrongădoanhănghip
1.1.1 Khái nim ngun nhân lc
Tùy theo mc tiêu c th mƠ ngi ta có nhng nhn thc khác nhau v ngun
nhơn lc. Có th nêu lên mt s quan nim nh sau:
* Stivastava M/P (1997) đƣ đa ra đnh ngha v ngun nhơn lc di góc đ
kinh t nh sau:
“Ngun nhơn lc đc hiu lƠ toƠn b vn nhơn lc bao gm th lc, trí tu, k nng
ngh nghip mƠ mi cá nhân s hu. Vn nhơn lc đc hiu lƠ con ngi di dng mt
ngun vn, thm chí lƠ ngun vn quan trng nht đi vi quá trình sn xut, có kh nng
sn sinh ra các ngun thu nhp trong tng lai hoc nh ngun ca ci lƠm tng s phn
thnh v kinh t. Ngun vn nƠy lƠ tp hp nhng k nng, kin thc kinh nghim tích ly
đc nh vƠo quá trình lao đng sn xut. Do vy, các chi phí v giáo dc, đƠo to, chm
sóc sc khe vƠ dinh dng, đ nơng cao kh nng sn xut ca ngun nhơn lc đc

xem nh chi phí đu vƠo ca sn xut, thông qua đu t vƠo con ngi.”
Trên c s đnh ngha trên, Stivastava M/P đƣ ch ra nhng li ích ln ca đu t
vƠo ngun nhơn lc, bao gm:
- u t vƠo ngun nhơn lc có t l thu hi vn cao, do vn nhơn lc đc s
dng nhiu thì giá tr gia tng cƠng tng lên, cƠng to ra nhiu thu nhp. Vn nhơn lc
không mang đc đim có tính qui lut nh các ngun vn khác, đó lƠ khu hao vn đƣ
đu t vƠo các tƠi sn vƠ loi hình vt cht khác;
- u t vn vƠo nhơn lc không gơy áp lc v khi lng vn ln cn huy đng
trong khong thi gian ngn, do quá trình đu t dƠi vƠ sau khi đƣ đu t thì vn nhơn
lc t duy trì vƠ phát trin lên;
5
- Hiu ng lan ta ca đu t vƠo vn nhơn lc lƠ rt ln, to ra nhng đt bin
không lng trc đc đi vi phát trin kinh t, do đc đim ca vn nhơn lc lƠ
mang tính sáng to, t phát huy tim nng mƠ các vn khác không có.
* Nguyn Hu Dng (2003) đƣ lun gii bn cht ca ngun nhơn lc di các lát
ct khá rng:
- Ngun nhơn lc lƠ tim nng ca con ngi có th khai thác cho s phát trin
kinh t - xƣ hi;
- Ngun nhơn lc lƠ cht lng vƠ s lng con ngi, bao gm c th cht vƠ
tinh thn, sc khe vƠ trí tu, nng lc, phm cht vƠ kinh nghim sng;
- LƠ tng th nhng tim nng, nhng lc lng th hin sc mnh vƠ s tác đng
ca con ngi trong vic ci to t nhiên, ci to xƣ hi;
- LƠ s kt hp gia trí tu vƠ th lc ca con ngi trong sn xut to ra nng lc
sáng to vƠ cht lng, hiu qu ca lao đng.
* Chu Tin Quang (2005) đƣ đ cp v ngun nhơn lc nh sau:
- Ngun nhơn lc bao gm c s lng vƠ cht lng ca dơn s vƠ lao đng ca
mt quc gia, mt vùng lƣnh th, đc chun b v nng lc lƠm vic vƠ k nng
chuyên môn vƠ  mt mc đ nht đnh, đang vƠ s tham gia vƠo các hot đng kinh t
khác nhau trong xƣ hi,
Nh vy, khái nim ngun nhơn lc đc hiu khá rng vi các mc đ khác

nhau, đó lƠ theo ngha rng vƠ theo ngha hp. Theo ngha rng thì ngun nhơn lc lƠ
“s dơn vƠ cht lng con ngi, gm c th cht vƠ tinh thn, sc khe vƠ trí tu,
nng lc vƠ phm cht”. Theo ngha hp thì ngun nhơn lc đc hiu lƠ “lc lng
lao đng, gm s ngi đang lƠm vic vƠ ngi tht nghip, vƠ lao đng d phòng; hay
bao gm nhng ngi đc đƠo to vƠ cha đc đƠo to, có th đang lƠm vic hoc
đang không lƠm vic”. Theo cách hiu hp hn na thì “ngun nhơn lc lƠ lc lng
lao đng đang lƠm vic vƠ lc lng lao đng có kh nng nhng không có vic lƠm
(đang trong tình trng tht nghip).
6
Trong lun vn, ngun nhân lc đc hiu theo ngha bao gm kinh nghim, k
nng, trình đ đào to và nhng s tn tâm, n lc hay bt c mt đc đim nào khác
to giá tr gia tng và nng lc cnh tranh cho t chc ca nhng ngi lao đng
(Nguyn Thanh Hi, 2009).
1.1.2 Khái nim đào to ngun nhân lc
 hiu rõ v đƠo to, trc ht cn hiu mt s khái nim liên quan (Trn Xuơn
Cu vƠ Mai Quc Chánh, 2008):
- Trình đ lành ngh ca ngun nhơn lc th hin mt cht lng ca ngun nhơn
lc. Nó biu hin  s hiu bit lý thuyt v k thut sn xut vƠ k nng lao đng đ
hoƠn thƠnh nhng công vic có trình đ phc tp nht đnh thuc mt ngh hoc mt
chuyên môn nƠo đó.
- Ngh lƠ mt hình thc phơn công lao đng, nó đòi hi kin thc lý thuyt tng
hp vƠ thói quen thc hƠnh đ hoƠn thƠnh nhng công vic nht đnh.
- Chuyên môn lƠ mt hình thc phơn công lao đng sơu sc hn do s chia nh ca
ngh. Nó đòi hi kin thc lý thuyt vƠ thói quen trong phm vi hp hn vƠ sơu hn.
- Giáo dc lƠ các hot đng hc tp đ chun b cho con ngi bc vƠo mt
ngh nghip hoc chuyn sang mt ngh mi thích hp hn trong tng lai.
ào to lƠ quá trình hc tp, lƠm cho ngi lao đng có th thc hin đc chc
nng, nhim v có hiu qu hn trong công tác ca h.
ào to ngun nhân lc là quá trình trang b kin thc, k nng, kh nng thuc
mt ngh, mt chuyên môn nht đnh đ ngi lao đng thc hin có hiu qu chc

nng vƠ nhim v ca mình.


1.1.3 Khái nim phát trin ngun nhân lc
Có nhiu khái nim v phát trin ngun nhơn lc (Trn Xuơn Cu vƠ Mai Quc
Chánh, 2008):
Theo T chc giáo dc – khoa hc vƠ vn hoá ca Liên Hip quc 268
(UNESCO), phát trin ngun nhơn lc lƠ lƠm cho toƠn b s lƠnh ngh ca dơn c luôn
7
luôn phù hp trong mi quan h vi s phát trin ca đt nc. Quan nim nƠy gn
phát trin ngun nhơn lc vi phát trin sn xut; do đó phát trin ngun nhơn lc gii
hn trong phm vi phát trin k nng lao đng vƠ thích ng vi nhu cu v vic lƠm.
Theo quan nim ca T chc lao đng Quc t (ILO), phát trin ngun nhơn lc lƠ
s chim lnh trình đ lƠnh ngh vƠ phát trin nng lc, s dng nng lc đó ca con
ngi đ tin ti có đc vic lƠm hiu qu cng nh tha mƣn ngh nghip vƠ cuc sng
cá nhơn hay phát trin ngun nhơn lc lƠ quá trình lƠm bin đi v s lng, cht lng vƠ
c cu ngun nhơn lc ngƠy cƠng đáp ng tt hn yêu cu ca nn kinh t - xƣ hi.
Vi cách tip cn trên, phát trin ngun nhơn lc lƠ quá trình phát trin th lc, trí
lc, kh nng nhn thc vƠ tip thu kin thc, tay ngh, tính nng đng xƣ hi vƠ sc
sáng to ca con ngi; nn vn hóa, truyn thng lch s Do đó, phát trin ngun
nhơn lc đng ngha vi quá trình nơng cao nng lc xƣ hi vƠ tính nng đng xƣ hi
ca ngun nhơn lc v mi mt: th lc, trí lc, nhơn cách, đng thi phơn b, s dng
và phát huy có hiu qu nht nng lc đó đ phát trin đt nc.
Tuy nhiên, vi cách tip cn t góc đ xƣ hi, có th đnh ngha phát trin ngun
nhơn lc lƠ quá trình tng lên v s lng (quy mô) ngun nhơn lc vƠ nơng cao v mt
cht lng ngun nhơn lc, to ra c cu ngun nhơn lc ngƠy cƠng hp lý. C ba mt
s lng, cht lng vƠ c cu trong phát trin ngun nhơn lc gn cht vi nhau,
trong đó yu t quyt đnh nht ca phát trin lƠ cht lng ngun nhơn lc phi đc
nơng cao. Phát trin ngun nhơn lc nhm đáp ng nhu cu phát trin kinh t xƣ hi
hoc phát trin các hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, vƠ đn lt nó,

phát trin kinh t xƣ hi đòi hi phát trin nhanh ngun nhơn lc. Vi cách tip cn t
góc đ cá nhơn, phát trin ngun nhơn lc lƠ quá trình lƠm cho con ngi trng thƠnh,
có nng lc xƣ hi (th lc, trí lc, nhơn cách) vƠ tính nng đng xƣ hi cao.
T nhng vn đ trên, có th khái quát li: “Phát trin ngun nhân lc là quá trình
gia tng, bin đi đáng k v cht lng ca ngun nhân lc và s bin đi này đc biu
hin  vic nâng cao nng lc và đng c ca ngi lao đng” (Võ Xuơn Tin, 2010).
8
1.2 VaiătròăcaăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălc
Nu lƠm tt công tác đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc s mang li li ích đi vi
doanh nghip vƠ đi vi ngi lao đng c th nh sau (Nguyn Th Phong, 2009):
1.2.1 i vi doanh nghip
- Trình đ ngi lao đng đc nơng cao – lƠ c s cho vic nơng cao nng sut lao
đng cá bit, nơng cao cht lng công vic, cht lng quá trình, cht lng sn phm;
- Trình đ gia nhng ngi lao đng trong mt dơy chuyn, trong mt b phn
vƠ trong toƠn doanh nghip tng thích lƠm c s cho s gia tng nng sut lao đng
chung, nng sut lao đng nhóm;
- Do trình đ cao, ngi lao đng hiu rõ công vic hn, thƠnh tho k nng hn
nên ít cn kim tra, giám sát – gim chi phí không to giá tr gia tng;
- Khi đƣ thƠnh tho ngh nghip vƠ ý thc k lut lao đng đc nơng cao thì tai
nn lao đng s ít xy ra;
- Kh nng sáng to trong sn xut vƠ qun lý đc nơng cao – mt li th tuyt
đi trong cnh tranh;
- To điu kin áp dng tin b khoa hc - k thut vƠo sn xut kinh doanh vƠ qun lý;
- Nơng cao tính n đnh vƠ nng đng ca doanh nghip;
- Kt qu cui cùng đt đc lƠ: công vic kinh doanh s tng trng, hiu qu vƠ bn vng
1.2.2 i vi ngi lao đng
Ơo to vƠ phát trin ngun nhơn lc s to ra tính chuyên nghip ca ngi lao
đng; đáp ng nhu cu vƠ nguyn vng ca ngi lao đng v phát trin ngh nghip và
thng tin trong tng lai; lƠm phong phú công vic vƠ tng kh nng sáng to trong hot
đng; to kh nng nơng cao thu nhp cho ngi lao đng; to s gn bó gia ngi lao

đng vƠ doanh nghip; m rng c hi ngh nghip vƠ vic lƠm trong tng lai.
1.3 HotăđngăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcă
Mc tiêu cui cùng ca đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc chính lƠ s phát trin ca
t chc thông qua s phát trin ngh nghip ca cá nhơn trong t chc đó. Do vy, ngun
9
nhơn lc ca doanh nghip có th đc phát trin qua ba hot đng: đƠo to, đánh giá hiu
qu lƠm vic vƠ k hoch phát trin ngh nghip cá nhơn. Doanh nghip nên thc hin ba
hot đng nƠy mt cách đng thi vƠ phi hp vi nhau (Nguyn Trng Minh, 2007):
1.3.1 ào to
Ơo to lƠ quá trình đc hoch đnh vƠ t chc nhm trang b k nng vƠ kin thc
cho nhơn viên đ nơng cao hiu qu lƠm vic.  đm bo đƠo to mang li kt qu nh
mong mun, ch doanh nghip vƠ các nhƠ qun lý cn phi: Hiu vƠ nm rõ ni dung mƠ
nhơn viên ca h s đc đƠo to; Gii thích cho nhơn viên lý do vì sao h đc c đi đƠo
to; Tho lun vi nhơn viên v k hoch áp dng trc khi bt đu đƠo to; LƠm rõ mc
tiêu ca tng nhơn viên phi đt đc thông qua các ch tiêu công vic c th; To c hi
vƠ điu kin thun li cho nhơn viên áp dng kin thc vƠ k nng đc đƠo to; Phân
công ngi kèm cp, theo dõi vƠ đánh giá k hoch ng dng ca nhơn viên; Cho ý kin
phn hi trong quá trình nhơn viên áp dng các kin thc vƠ k nng đc đƠo to; ánh
giá nhng ci tin trong công vic do nhơn viên áp dng kin thc vƠ k nng đc đƠo
to; Có chính sách khen thng vƠ khích l nhơn viên đt kt qu hc tp vƠ ng dng tt.
Thông thng, mt hot đng đƠo to s đi qua bn giai đon to thƠnh mt chu trình đƠo to:








Hình 1.1: Chu trình đƠo to trong doanh nghip (Ngô Trng HoƠng Thy, 2007).

4
ánh giá
hiu qu đƠo
to
2
Lên k hoch
vƠ chun b
1
Xác đnh nhu
cu đƠo to
3
Thc hin k
hoch
10
1.3.1.1 Xác đnh nhu cu đào to
ơy lƠ giai đon đu tiên vƠ có ý ngha quan trng đi vi vic t chc hot đng
đƠo to. Ơo to thng đc s dng nhm nơng cao nng sut, hiu qu lƠm vic cho
nhơn viên trong các t chc, doanh nghip. Các nhƠ lƣnh đo nên lu ý lƠ các nguyên
nhơn dn đn nng sut vƠ hiu qu lƠm vic thp rt đa dng: nng lc ca nhơn viên
kém; không có h thng kích thích nhơn viên; cách thc t chc kém; nhơn viên không
bit các yêu cu, tiêu chun mu trong thc hin công vic, Nhu cu đƠo to thng
đt ra khi nhơn viên không có đ các k nng cn thit đ thc hin công vic.  xác
đnh chính xác nhu cu đƠo to cn thc hin các nghiên cu: phơn tích doanh nghip,
phơn tích tác nghip, phơn tích nhơn viên; ngoƠi ra các s liu v nhu cu đƠo to có th
thu thp thông qua tho lun vi các v lƣnh đo vƠ các nhóm nhơn viên thc hin công
vic, quan sát tình hình thc t thc hin công vic, thc hin trc nghim vƠ bn cơu hi
điu tra nhm tìm hiu kin thc vƠ hiu bit ca nhơn viên v công vic, phơn tích đánh
giá chung v tình hình thc hin công vic. Trên c s đó, doanh nghip thc hin: vic
xác đnh mc tiêu chung ca doanh nghip vƠ mc tiêu đt ra cho tng phòng ban
trong doanh nghip; xác đnh khong cách trong kt qu công vic hay s khác bit

gia cái đang đt đc vƠ nhng cái phi đt đc; tìm ra nguyên nhơn gơy nên khong
cách này; tìm ra nhng kin thc vƠ k nng mà nhân viên còn thiu sót đ thc hin
công vic; quyt đnh s đƠo to nhơn viên nhng kin thc vƠ k nng gì.
*ăLiăíchăcaăvicăđánhăgiáănhuăcuăđƠoăto:
Ơo to luôn lƠ gii pháp toƠn din khi nhơn viên thiu kin thc vƠ k nng thc
hin công vic. Tuy nhiên, mt ri ro hay gp phi khi thc hin gii pháp nƠy lƠ đƠo
to không đúng cái mƠ nhơn viên tht s cn. VƠ cái giá ca ri ro nƠy lƠ s hao tn v
tin bc mƠ kt qu công vic vn không đi. Vic tin hƠnh đánh giá nhu cu trc
khi tin hƠnh t chc đƠo to s giúp doanh nghip không nhng hn ch ri ro nƠy mƠ
còn có mt cái nhìn rng hn v cách thc đ tng kt qu thc hin công vic.

11
1.3.1.2 Lên k hoch và chun b đào to
Trong quá trình lên k hoch vƠ chun b cho vic đƠo to, doanh nghip s:
- Xác đnh mc tiêu đƠo to: Mi mt chng trình đƠo to đu phi xác đnh
mc tiêu mt cách c th, rõ rƠng vƠ hp lý. Mc tiêu ca đƠo to vƠ phát trin cn cho
thy kin thc, k nng c th nƠo cn đƠo to vƠ trình đ có đc sau đƠo to, cng
nh thy đc s lng c cu hc viên cn đƠo to, thi gian đƠo to lƠ bao lơu.
- Tìm hiu nhng hình thc đƠo to
- Xem xét nhng yu t nh nhơn lc, ngơn sách, nhu cu đƠo to đ la chn
hình thc đƠo to phù hp.
- Vch ra hng đánh giá kt qu đƠo to.
- c tính cn huy đng nhng ngun lc nƠo.
- t đc s cam kt ca nhng ngi có liên quan.
Mt khi k hoch đƣ rõ rƠng vƠ vic chun b hoƠn tt, các hot đng đƠo to s bt đu.
1.3.1.3 Thc hin k hoch đào to
Trong giai đon nƠy, doanh nghip cn phi: T chc đƠo to theo k hoch; Theo
dõi tin đ thc hin k hoch đƠo to; iu chnh k hoch nu cn thit.
1.3.1.4 ánh giá hiu qu đào to
ánh giá hot đng đƠo to đ rút ra bƠi hc kinh nghim cho nhng ln tip theo.

Sau khi t chc đƠo to các ni dung mƠ doanh nghip mun bit lƠ liu mc tiêu đƠo
to có đt đc không? Phn ng ca nhơn viên vi chng trình đƠo to nh th nƠo?
Nhơn viên đƣ tip thu đc các kin thc vƠ k nng đc đƠo to vƠo công vic thc
t nh th nƠo? Doanh nghip nhn đc nhng kt qu gì t đƠo to?
1.3.2 ánh giá hiu qu làm vic
ánh giá hiu qu lƠm vic lƠ bt k hot đng nƠo nhm đánh giá mt cách có h
thng hiu qu công vic vƠ nng lc ca nhơn viên bao gm kt qu công vic,
phng pháp lƠm vic, nhng phm cht vƠ k nng thc hin công vic.
12
ánh giá hiu qu lƠm vic giúp doanh nghip xác đnh mc lng thng phù hp
cn c vƠo kt qu lƠm vic ca nhơn viên. Bên cnh đó, đánh giá hiu qu lƠm vic còn lƠ
mt cách thc đ phát trin nhơn viên theo các khía cnh sau:
o Xác đnh các kin thc vƠ k nng mƠ nhơn viên cn hoƠn thin đ ci thin
hiu qu lƠm vic trong tng lai;
o ánh giá nng lc tim tƠng vƠ kh nng thng tin trong tng lai ca nhơn viên;
o Xác đnh mc tiêu vƠ xơy dng k hoch hƠnh đng nhm giúp nhơn viên đnh
hng ngh nghip.
ánh giá hiu qu lƠm vic đc tin hƠnh theo 6 bc:
Bc 1- Chun b: Ngi đánh giá cn phi nghiên cu k h thng đánh giá,
xem xét phm vi công vic ca nhơn viên, xem li h s đánh giá ca k trc.
Bc 2- Hoch đnh: Ngi qun lý cùng vi nhơn viên thit lp mc tiêu hiu
qu công vic, xác đnh nhu cu đƠo to vƠ phát trin, thng nht k hoch hƠnh đng.
Bc 3- Thc hin: Ngi đánh giá s thu thp thông tin, cung cp thông tin
phn hi.
Bc 4- ánh giá: Ngi đánh giá s la chn tiêu chí đánh giá, tng hp thông
tin vƠ đánh giá s b.
Bc 5- Phng vn đánh giá: Ngi đánh giá nên trao đi v kt qu đánh giá,
nhn phn hi t phía ngi đánh giá, xác đnh vƠ tìm cách gii quyt các vn đ liên
quan đn hiu qu lƠm vic.
Bc 6- Lp h s đánh giá: Ngi đánh giá cn hoƠn tt h s đánh giá, lp báo

cáo đánh giá tng hp.
1.3.3 K hoch phát trin ngh nghip cá nhân
Trong khi đƠo to nhm mc đích trang b nhng kin thc vƠ k nng còn thiu
cho nhân viên đ h có th thc hin tt công vic hin ti thì k hoch phát trin ngh
nghip giúp nhơn viên đnh hng ngh nghip tng lai ca h vƠ phát trin nhng
kin thc vƠ k nng cn thit đ chun b cho công vic tng lai ca doanh nghip.
13
Phát trin ngh nghip cho nhơn viên s mang li nhng li ích sau:
- Nhng tim nng ca đi ng nhơn viên đc khai thác vƠ phát trin nhm phc
v cho vic đt đc mc tiêu chin lc ca doanh nghip.
- Doanh nghip xơy dng đc mt đi ng nhơn viên có đ nng lc sn sƠng
cho nhng công vic trong tng lai.
- Nhơn viên s gn bó hn vi doanh nghip do h cm thy đc quan tơm vƠ đng viên.
Trong k hoch phát trin ngh nghip cho nhơn viên, ngi qun lý nên xác đnh
cách thc cn đc thc hin đ giúp nhơn viên có c hi phát trin ngh nghip. Cách
thc phát trin ngh nghip có th lƠ:
- Xơy dng các t nhóm lƠm vic đ khuyn khích các nhơn viên hc hi kin
thc, k nng vƠ kinh nghim ln nhau;
- T vn cho nhơn viên xác đnh mc tiêu ngh nghip vƠ k hoch phát trin
ngh nghip ca bn thơn trong các k đánh giá hiu qu lƠm vic;
- Khuyn khích vƠ h tr nhơn viên hc tp đ phát trin các kin thc vƠ k nng mi;
- T chc các hi tho, din đƠn đ các nhơn viên chia s kinh nghim lƠm vic;
- Thit k công vic theo hng khuyn khích nhơn viên phát trin kin thc vƠ
k nng mi.
- To c hi cho nhơn viên hc hi vƠ áp dng các k nng mi nh y thác công
vic, luơn chuyn công vic, phơn công công vic,
- C ngi hng dn, kèm cp nhơn viên khi h bt đu thc hin k nng mi.
1.4ăYêuăcuăcaăđƠoătoăvƠăphátătrinăngunănhơnălcă
Vic đƠo to vƠ phát trin ngun nhơn lc phi đáp ng các yêu cu c th nh sau
(Võ Xuơn Tin, 2010):

1.4.1 Ci tin c cu ngun nhân lc
C cu ngun nhơn lc lƠ mt khái nim kinh t, phn ánh thƠnh phn, t l các
b phn hp thƠnh vƠ mi quan h tng tác gia các b phn y trong tng th.
14
C cu ngun nhơn lc đc xác đnh theo yêu cu ca chin lc phát trin kinh
t, xƣ hi mƠ đa phng t chc đƣ xơy dng. Nói mt cách khác phi xut phát t
mc tiêu ca t chc, t yêu cu công vic phi hoƠn thƠnh, t yêu cu nơng cao hiu
qu các ngun lc, t quy trình công ngh mƠ chun b c cu ngun nhơn lc cho phù
hp. T đó va đt đc hiu qu, mc tiêu trong kinh doanh, va s dng có hiu qu
tng thƠnh viên ca t chc, va kích thích đc tính tích cc lao đng ca các thƠnh
viên đó. iu nƠy cng có ngha lƠ, khi chin lc, mc tiêu, điu kin kinh doanh ca
đa phng, t chc thay đi thì c cu ngun nhơn lc phi thay đi tng ng.
1.4.2 Phát trin trình đ chuyên môn k thut ca ngun nhân lc
Trình đ chuyên môn k thut lƠ kin thc tng hp, kin thc chuyên môn
nghip v k thut, kin thc đc thù cn thit đ đm đng các chc v trong qun
lý, kinh doanh vƠ các hot đng khác, lƠ phát trin, nơng cao kin thc v k thut,
kinh t, xƣ hi. Vì vy, trình đ chuyên môn k thut ca ngun nhơn lc ch có th có
đc, thông qua đƠo to. Cho nên bt k t chc, doanh nghip nƠo cng phi coi trng
công tác đƠo to. VƠ, ngc li, đƠo to phi đáp ng cho đc yêu cu nƠy.
S phát trin nh v bƣo ca khoa hc công ngh yêu cu ngi lao đng phi có
trình đ hc vn c bn, trình đ chuyên môn k thut vƠ k nng lao đng tt, đ có kh
nng tip thu vƠ áp dng công ngh mi. Ngi lao đng lƠm vic mt cách ch đng,
linh hot vƠ sáng to, s dng đc các công c, phng tin lao đng hin đi, tiên tin.
1.4.3 Phát trin k nng ngh nghip
K nng ngh nghip lƠ s hiu bit v s thƠnh tho tay ngh vƠ nhng kinh
nghim, mc đ tinh xo trong vic thc hin các công vic. S rèn luyn, tích ly
kinh nghim thc tin, s giúp con ngi nơng cao k nng ngh.
1.4.4 Nâng cao trình đ nhn thc ca ngi lao đng
Trình đ nhn thc ca ngi lao đng lƠ trình đ phn ánh mc đ s hiu bit
v chính tr, xƣ hi vƠ tính t giác trong hot đng sn xut kinh doanh. Nhn thc ca

ngi lao đng đc coi lƠ tiêu chí đánh giá trình đ phát trin ngun nhơn lc, vì trình