BăGIÁOăDCăVẨăẨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTHẨNHăPHăHăCHệăMINH
………………………………………………
NguynThDungMinh
GIIăPHÁPăPHÁTăTRIN
DCHăVăNGỂNăHẨNGăBÁNăL
TIăNGỂNăHẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTăTRINă
VITăNAM - CHIăNHÁNHăBỊNHăDNG
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mƣ s : 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGI HNG DN KHOA HC: PGS.TS.HOẨNGăC
TP. H Chí Minh - Nm 2012
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Lun vn nƠy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các
s liu nêu trong lun vn lƠ do chính bn thơn tôi tng hp đc s dng trung
thc, chính xác.
Tôi xin chơn thƠnh cm n Cácă Thyă Côă Trngă iă hcă Kinhă tă
TP.HCM đƣ truyn đt kin thc cho tôi trong sut nhng nm hc ti trng.
Tôi xin chơn thƠnh cm n PGS.TS. Hoàngăc đƣ tn tình hng dn tôi
hoƠn thƠnh tt lun vn nƠy.
Tôi xin chơn thƠnh cm n NgơnăhƠngăTMCPăuătăvƠăPhátătrinăVită
Nam ậ chiănhánhăBìnhăDng đƣ to điu kin cho tôi kho sát trong sut quá
trình lƠm lun vn.
Hcăviênăthcăhin
Nguyn Th Dung Minh
MCăLC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng, biu đ
Danh mc các ph lc
PHNăMăU
CHNGă1: LụăLUNăCHUNGăVăDCHăVăNGỂNăHẨNGăBÁNăLăCAă
NGỂNăHẨNGăTHNGăMI 1
1.1. DCH V NGỂNăHẨNGăTHNGăMI 1
1.1.1. Mt s khái nim chung v dch v ngân hàng thng mi 1
1.1.1.1. Khái nim Ngơn hƠng thng mi 1
1.1.1.2. Khái nim dch v ngơn hƠng thng mi 1
1.1.2. Phân loi dch v ngân hƠng thng mi 2
1.1.2.1. Dch v ngân hàng bán buôn 2
1.1.2.2. Dch v ngân hàng bán l 2
1.1.2.3. Mi quan h gia dch v ngân hàng bán buôn và dch v
ngân hàng bán l 3
1.1.3. c đim ca dch v Ngân hàng thng mi 4
1.2. DCH V BÁN L CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI 4
1.2.1. Khái nim dch v ngân hàng bán l 4
1.2.2. c đim ca dch v ngân hàng bán l 5
1.2.3. Các nhóm sn phm ca dch v ngân hàng bán l 6
1.2.3.1. Dch v tài khon thanh toán 6
1.2.3.2. Huy đng vn dơn c 8
1.2.3.3. Nhóm sn phm th 9
1.2.3.4. Tín dng bán l 12
1.2.3.5. Nhóm dch v bán l phi tín dng khác 13
1.2.4. Nhng nhân t ch yu tác đng đn dch v ngân hàng bán l ca
Ngơn hƠng thng mi 17
1.2.4.1. Nhân t khách quan 17
1.2.4.2. Nhân t ch quan 18
1.3. PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN L 19
1.3.1. Phát trin dch v Ngân hàng bán l 19
1.3.2. Nhng tiêu chí đánh giá s phát trin ca dch v ngân hàng bán l 19
1.3.2.1. S lng khách hàng và th phn 19
1.3.2.2. Tính đa dng và cht lng ca sn phm dch v 20
1.3.2.3. Li nhun t hot đng Ngân hàng bán l 20
1.3.2.4. H thng kênh phân phi 20
1.3.2.5. i ng ngun nhân lc cho phát trin dch v Ngân hàng
bán l 21
1.4. Ý NGHA CA VIC PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG
BÁN L 21
1.4.1. i vi các Ngơn hƠng thng mi 21
1.4.2. i vi nn kinh t 22
1.4.3. i vi khách hàng 22
1.5. KINH NGHIM PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
CA MT S NHTM TRÊN TH GII VÀ BÀI HC KINH
NGHIM CHO VIT NAM 23
1.5.1. Kinh nghim phát trin dch v ngân hàng bán l ca mt s Ngân
hƠng thng mi trên th gii 23
1.5.1.1. Ngân hàng Standard Chartered Singapore 24
1.5.1.2. Ngân hàng Bangkok Thailand 24
1.5.1.3. Ngơn hƠng Hi giáo Dubai (DIB) 25
1.5.2. Bài hc kinh nghim cho các Ngơn hƠng thng mi Vit Nam 26
KT LUN CHNG 1 27
CHNGă2: THCăTRNGăPHÁTăTRINăDCHă Vă NGỂNă HẨNGă BÁNă
LăTIăNGỂNăHẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTăTRINăVITăNAMăậ CHI
NHÁNHăBỊNHăDNG 28
2.1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN CA BIDV BÌNH
DNG 28
2.1.1. S ra đi ca BIDV Bình Dng 28
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh ca BIDV Bình Dng qua mt s
nm (2007-2011) 28
2.1.2.1. Huy đng vn 29
2.1.2.2. Tín dng 31
2.1.2.3. Thu nhp, chi phí, li nhun ca BIDV Bình Dng 34
2.2. ÁNHăGIÁăMỌIăTRNG HOTăNG KINH DOANH NGÂN
HÀNG BÁN L 35
2.2.1. Xét chung trên phm vi c nc và th gii 35
2.2.1.1. Môi trng v mô 35
2.2.1.2. Cnh tranh gia các Ngơn hƠng thng mi 37
2.2.1.3. Các xu th nh hng ti th trng dch v ngân hàng bán l 40
2.2.2. Xét riêng trên đa bàn tnh Bình Dng 41
2.2.2.1. Môi trng kinh doanh hot đng Ngơn hƠng trên đa bàn tnh.41
2.2.2.2. i th cnh tranh 42
2.2.3. C hi và thách thc cho phát trin dch v ngân hàng bán l ti
BIDV Bình Dng 44
2.2.3.1. C hi 44
2.2.3.2. Thách thc 45
2.3. THC TRNG PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN L
TIăBIDVăBỊNHăDNG 45
2.3.1. Thc trng phát trin DVNH bán l ti BIDV Bình Dng 45
2.3.1.1. Dch v tƠi khon thanh toán 46
2.3.1.2. Huy đng vn dơn c 47
2.3.1.3. Nhóm sn phm th 49
2.3.1.4. Tín dng bán l 52
2.3.1.5. Nhóm sn phm dch v bán l phi tín dng khác 55
2.3.2. Nhn đnh chung v thc trng phát trin dch v ngân hàng bán l ti
BIDV Bình Dng 59
2.3.2.1. Nhng kt qu đt đc 59
2.3.2.2. Nhng tn ti, hn ch 61
2.3.2.3. Nguyên nhơn ca nhng tn ti vƠ hn ch 63
KT LUN CHNG 2 66
CHNGă3: MTăSăGIIăPHÁPăPHÁTăTRINăDCHăVăNGỂNăHẨNGă
BÁNăLăTIăNGỂNăHẨNGăTMCPăUăTăVẨăPHÁTăTRINăVITăNAMăậ
CHIăNHÁNHăBỊNHăDNG 67
3.1. NHă HNG PHÁT TRIN CAă BIDVă BỊNHă DNGă N
NMă2015 67
3.1.1. Nhng đnh hng phát trin chung ca BIDV Bình Dng đn
nm 2015 67
3.1.1.1. Th phn: 67
3.1.1.2. Sn phm: 68
3.1.1.3. Khách hàng: 69
3.1.1.4. Kênh phân phi: 69
3.1.2. nh hng phát trin v dch v ngân hàng bán l ca BIDV Bình
Dng. 69
3.1.2.1. Nn khách hàng 69
3.1.2.2. Hiu qu hot đng 70
3.1.2.3. Các ch tiêu k hoch ch yu 70
3.2. MT S GII PHÁP PHÁT TRIN DCH V NGÂN HÀNG BÁN
L TIăBIDVăBỊNHăDNG 70
3.2.1. Xây dng, phát trin và nâng cao cht lng ngun nhân lc. 70
3.2.1.1. Coi trng công tác tuyn dng 71
3.2.1.2. Chú trng công tác đƠo to 72
3.2.1.3. Xây dng môi trng làm vic tt, b trí nhân s hp lý đ
mi cán b có th phát huy ht nng lc ca mình 72
3.2.2. Tng cng nng lc điu hành qun tr điu hành, hoàn thin mô
hình t chc và kinh doanh ngân hàng bán l 73
3.2.3. Hoàn thin nhng sn phm dch v hin có và phát trin đa dng sn
phm dch v mi 74
3.2.3.1. Hoàn thin các sn phm bán l hin hu 74
3.2.3.2. y mnh trin khai các sn phm mi 78
3.2.3.3. Xây dng các gói sn phm trn gói hng ti tng nhóm đi
tng khách hàng 78
3.2.3.4. La chn, tp trung vào mt s sn phm chin lc, mi
nhn đnh v nên thng hiu, hình nh cho ngân hàng 78
3.2.4. Phát trin và nâng cao hiu qu mng li và kênh phân phi ca các
dch v ngân hàng bán l. 79
3.2.4.1. Duy trì và m rng các kênh phân phi truyn thng 79
3.2.4.2. y mnh trin khai các kênh phân phi mi 80
3.2.5. Xây dng và hoàn thin chính sách khách hàng 80
3.2.5.1. Xây dng chính sách cho tng phơn đon khách hàng 80
3.2.5.2. Tng cng chm sóc, phát trin và ti đa hoá giá tr khách
hàng 81
3.2.6. y mnh các hot đng truyn thông và Marketing ngân hàng bán l .82
3.2.7. u t phát trin công ngh phc v ngân hàng bán l. 83
3.3. NHÓM GII PHÁP H TR MANG TÍNH CHT KIN NGH 84
3.3.1. Mt s kin ngh đi vi Ngơn hƠng u t vƠ Phát trin Vit Nam 84
3.3.2. Mt s kin ngh đi vi Ngơn hƠng nhƠ nc 86
KT LUN CHNG 3 88
KTăLUN 89
DANHăMCăCÁCăCHăVITăTT
NHTM
: Ngơn hƠng thng mi
NHBL
: Ngân hàng bán l
DVNH
: Dch v Ngơn hƠng
NHNN
: Ngơn hƠng nhƠ nc
POS
: Thit b thanh toán th
ATM
: Máy rút tin t đng
BSMS
: Dch v tin nhn t đng
PGD
: Phòng Giao dch
QHKH
: Quan h khách hƠng
EVN
: Tng công ty in lc Vit Nam
BIDV
: Ngân hàng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam
BIDV Bình Dng
: Ngơn hƠng Thng mi c phn u t vƠ Phát trin Vit Nam
- chi nhánh Bình Dng
Agribank
: Ngơn hƠng Nông nghip vƠ Phát trin nông thôn Vit Nam
Vietcombank (VCB)
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
Vietinbank (CTG)
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Công thng Vit Nam
Sacombank (STB)
: Ngơn hƠng Thng mi c phn SƠi Gòn Thng Tín
ACB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Á Chơu
Maritimebank
: Ngơn hƠng Thng mi c phn HƠng Hi
EIB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Xut nhp khu Vit Nam
MB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Quơn đi
SHB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn SƠi Gòn ậHƠ Ni
SCB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn SƠi Gòn
NVB
: Ngơn hƠng Thng mi c phn Nam Vit
DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bng 2.1
: Kt qu huy đng vn ca BIDV Bình Dng qua mt s nm
Bng 2.2
: Th phn huy đng vn ca BIDV Bình Dng trên đa bƠn
Bng 2.3
: Kt qu hot đng tín dng ca BIDV Bình Dng qua các nm
Bng 2.4
: So sánh ch tiêu hot đng tín dng qua các nm
Bng 2.5
: C cu tín dng ca BIDV Bình Dng
Bng 2.6
: Kt qu kinh doanh ca BIDV Bình Dng qua mt s nm
Bng 2.7
: Th phn d n tín dng ca mt s ngơn hƠng cui nm 2011
Bng 2.8
: Mt s ch tiêu ch yu ca Bình Dng nm 2011
Bng 2.9
: Th phn hot đng ca BIDV Bình Dng trên đa bƠn nm 2011
Bng 2.10
: Kt qu thu dch v thanh toán qua mt s nm
Bng 2.11
: Kt qu hot đng huy đng vn qua mt s nm
Bng 2.12
: C cu ngun vn huy đng theo loi tin
Bng 2.13
: Kt qu hot đng th qua mt s nm (2007-2011)
Bng 2.14
: Các sn phm th đang phát hƠnh hin nay
Bng 2.15
: D n hot đng cho vay khách hƠng cá nhơn qua mt s nm
Bng 2.16
: C cu d n tín dng bán l tính theo sn phm
Bng 2.17
: Kt qu hot đng WU qua mt s nm
Bng 2.18
: Kt qu thu dch v BSMS qua mt s nm
DANHăMCăCÁCăBIUă
Hình 2.1
: Th phn huy đng vn ca BIDV Bình Dng trên đa bƠn.
Hình 2.2
: Th phn tín dng ca BIDV Bình Dng nm 2011 trên đa bƠn
Hình 2.3
: Th phn huy đng vn ca mt s ngơn hƠng cui nm 2011
Hình 2.4
: C cu tin gi ca mt s ngơn hƠng cui nm 2011
DANHăMCăCÁCăPHăLC
Ph lc 1
: Danh mc các sn phm ngơn hƠng bán l ca BIDV
Ph lc 2
: So sánh danh mc các sn phm bán l ca BIDV vi mt s Ngơn
hàng khác
PHNăMăU
Hot đng ngân hàng bán l đang lƠ xu hng phát trin ca các ngân hàng
thng mi trên th gii hin nay. Hot đng NHBL đƣ đóng vai trò quan trng to
nn tng phát trin bn vng cho các NHTM. Vai trò này đƣ th hin rõ trong giai
đon khng hong kinh t th gii va qua, trong khi hu ht các NHTM có chin
lc tp trung vào hot đng bán l đƣ tr vng thì nhiu ngơn hƠng đu t ln đƣ b
phá sn nh Merrill Lynch, Lemon Brothers… Bên cnh đó, Vit Nam li là mt
th trng NHBL đy tim nng. Vi dân s khong 86 tiu ngi, tr, nng đng
d tip cn vi các dch v Ngân hàng hin đi, môi trng chính tr và xã hi n
đnh, kinh t phát trin, đƣ lƠm cho th trng NHBL Vit Nam đc đánh giá lƠ có
rt nhiu tim nng vƠ c hi phát trin cho các NHTM trong nc và ngoài nc
Trong xu th chung đó, Ngân hàng TMCP u t vƠ Phát trin Vit Nam
(BIDV) vi truyn thng lƠ Ngơn hƠng bán buôn đang có nhng bc đi mnh m
đ chuyn đi sang mô hình NHBL, vi mc tiêu đn nm 2015 BIDV s tr thành
ngơn hƠng thng mi hƠng đu Vit Nam trong lnh vc NHBL, cung cp các sn
phm, dch v NHBL đng b, đa dng, cht lng tt nht phù hp vi các phân
đon khách hàng mc tiêu.
Là mt trong nhng chi nhánh hƠng đu ca BIDV, BIDV Bình Dng
cng đang n lc ht mình đ góp phn hoàn thành thng li mc tiêu chung ca
toàn h thng. Vi li th nm trên đa bàn tnh Bình Dng, mt tnh công nghip
vi tc đ tng trng kinh t cao, tp trung dơn c đông, tr, nng đng rt thun
li cho dch v Ngân hàng phát trin, đc bit là các dch v NHBL, tuy nhiên,
nhng kt qu đt đc trong kinh doanh NHBL ca BIDV Bình Dng vn đc
cho lƠ cha tng xng vi tim nng. Vi lý do trên tôi đƣ chn đ tài “Gii pháp
phát trin dch v Ngân hàng bán l ti NgơnăhƠngă TMCPă uă tă vƠă Phátă
trin Vit Nam ậ chi nhánh BìnhăDng”ă làm đ tài nghiên cu ca mình vi
mong mun có th góp đc phn nh vào vic phát trin dch v ngân hàng bán l
ti BIDV Bình Dng.
1. Mc tiêu nghiên cu caăđ tài: tài tp trung nghiên cu, phân tích thc
trng vƠ đánh giá tình hình phát trin Dch v ngân hàng bán l ti BIDV Bình
Dng t đó đ ra các gii pháp phù hp đ phát trin mng dch v này cho
BIDV Bình Dng.
2. iătng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: là các dch v ngân hàng bán l đang đc trin khai
ti BIDV Bình Dng.
- Phm vi nghiên cu: BIDV Bình Dng
Khong Thi gian nghiên cu: trong giai đon t nm 2007 -2011
3. Phngăphápănghiênăcu: Lun vn ch yu da vƠo phng pháp thng kê,
phng pháp suy lun, phng pháp phơn tích, phán đoán vƠ tng hp đ
nghiên cu.
4. ụănghaă thc tin caă đ tài: tài tp trung vào nghiên cu và phân tích
thc trng phát trin dch v Ngân hàng bán l ti BIDV Bình Dng, tìm ra
nhng đim mnh, đim yu cng nh nguyên nhơn ca nhng hn ch tn ti
trong quá trình phát trin dch v Ngân hàng bán l ti BIDV Bình Dng t đó
đ xut nhng gii pháp phù hp.
5. Kt cu lunăvn: ngoài phn m đu và kt lun, kt cu ca lun vn gm 03
chng chính:
Chngă 1: Lý lun chung v dch v Ngân hàng bán l ca Ngân hàng
thng mi
Chngă2: Thc trng phát trin dch v Ngân hàng bán l ti BIDV Bình
Dng
Chngă3: Mt s gii pháp phát trin dch v Ngân hàng bán l ti BIDV
Bình Dng.
1
CHNGă1
LụăLUNăCHUNGăVăDCHăVăNGỂNăHẨNGăBÁNăL
CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
1.1. DCH V NGỂNăHẨNGăTHNGăMI
T khong 3000 nm trc công nguyên, nhng hình thc s khai ca ngh
ngơn hƠng đƣ xut hin vi nhng nghip v ban đu đn gin là: nhn bo qun
tin, đi đúc tin… Tri qua mt b dày lch s phát trin, ngày nay Ngân hàng
đc xem là loi hình t chc tài chính cung cp mt danh mc dch v tƠi chính đa
dng nht và thc hin nhiu chc nng tƠi chính nht so vi bt k mt t chc
kinh doanh nào trong nn kinh t. S đa dng trong các dch v và chc nng ca
ngân hàng khin chúng đc gi lƠ các “Bách hóa tƠi chính”.
1.1.1. Mt s khái nim chung v dch v ngân hàng thngămi
1.1.1.1. Khái nim Ngân hàng thng mi
NHTM là loi Ngân hàng giao dch trc tip vi các công ty, xí nghip, t
chc kinh t, cá nhân bng cách nhn tin gi, tin tit kim, ri s dng s vn đó
đ cho vay, chit khu, cung cp các phng tin thanh toán và cung ng DVNH
cho các đi tng trên. (Trang 8- Sách nghip v NHTM, Trng i hc Kinh t
Tp.H Chí Minh)
iu 4 lut các t chc tín dng Vit Nam (s 47/2010/QH12) cng khng
đnh: “NHTM là loi hình ngân hƠng đc thc hin tt c các hot đng ngân hàng
và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này nhm mc tiêu li
nhun”.
1.1.1.2. Khái nim dch v ngân hàng thng mi
NHTM có lch s hình thành t rt lơu đi, song cho đn nay mt khái nim
hoàn tt v dch v NHTM vn còn nhiu ý kin khác nhau cha thng nht.
Hiu mt cách đn gin, DVNH là nhng sn phm, dch v mà NHTM
cung cp cho nhng khách hàng là các th nhân và các pháp nhân.
2
ng trên góc đ tho mãn nhu cu khách hàng thì có th hiu: “DVNH là
tp hp nhng đc đim, tính nng, công dng do ngân hàng to ra nhm tho mãn
nhu cu và mong mun nht đnh ca khách hàng trên th trng tƠi chính”.
1.1.2. Phân loi dch v ngân hàng thngămi
Có nhiu cách phân loi DVNH, ví d nh da trên thi gian xut hin,
DVNH có th chia thành: nhóm DVNH truyn thng và nhóm DVNH mi phát
trin trong thi gian gn đơy… Tuy nhiên, mt cách phân loi ph bin hin nay là
da trên đi tng phc v ca Ngân hàng. Theo tiêu chí này DVNH đc chia
thành: DVNH bán buôn (cung cp dch v cho đi tng khách hàng là các doanh
nghip, các t chc…) vƠ DVNH bán l (cung cp dch v cho đi tng khách
hàng là cá nhân, h gia đình…).
1.1.2.1. Dch v ngân hàng bán buôn
DVNH bán buôn là nhng DVNH cung cp cho khách hàng là các doanh
nghip, các t chc.
Các ngân hàng có th phân chia DVNH bán buôn thành các nhóm dch v
khác nhau da trên quy mô ca doanh nghip: nhóm dch v cung cp cho các
doanh nghip ln, nhóm dch v cung cp cho các doanh nghip va và nhóm dch
v cung cp cho các doanh nghip nh…
c đim ni bt ca DVNH bán buôn là s lng giao dch phát sinh không
nhiu nhng nhng giá tr ca mi giao dch là rt ln. Khách hàng ca ngân hàng
ch yu là các công ty, các tng công ty, doanh nghip, các tp đoƠn kinh t có quy
mô ln….
1.1.2.2. Dch v ngân hàng bán l
DVNH bán l là cung ng sn phm, DVNH ti tng cá nhân, h gia đình
riêng l. DVNH bán l chú trng ti vic đa dng hoá sn phm đ đáp ng các nhu
cu rt phong phú ca nhóm khách hàng cá nhân. Giá tr mi giao dch phát sinh
nh, nhng s lng giao dch nhiu, đa dng bi lng khách hàng rt đông đo.
3
1.1.2.3. Mi quan h gia dch v ngân hàng bán buôn và dch v ngân
hàng bán l
Mc dù có s khác nhau vè đi tng khách hàng phc v, song DVNH bán
buôn và DVNH bán l có mi quan h rt mt thit, h tr qua li ln nhau. Phát
trin DVNH bán buôn lƠ c s đ bán chéo, phát trin các DVNH bán l vƠ ngc
li.
Da trên yêu cu v s liên kt gia 3 bên: nhà cung cp sn phm, dch v;
ngi s dng sn phm dch v vƠ ngơn hƠng đƣ to nên s gn kt gia các sn
phm DVNH bán buôn và DVNH bán l. Mt s sn phm liên kt đƣ đc các
ngân hàng trin khai và m rng trong thi gian qua và rt thƠnh công đó lƠ: Dch
v thanh toán hóa đn t đng, dch v kt ni trc tuyn tài khon tin gi ca nhà
đu t ti ngân hàng vi tài khon đu t chng khoán ca h ti công ty chng
khoán và dch v tr lng t đng qua tài khon ngân hàng.
S gn kt gia DVNH bán buôn và DVNH bán l rt cht ch, h tr qua
li ln nhau. Ví d nh dch v tr lng t đng qua tài khon ngân hàng. Dch v
này giúp cho các doanh nghip tit kim đc thi gian và nhân công trong vic
thanh toán lng cho nhơn viên. Thông qua dch v này ngân hàng có th phát trin
các sn phm ngân hàng bán l đi kèm nh th, BSMS, huy đng vn cá nhân…
Khi lng mi nhơn viên thanh toán qua Ngơn hƠng cng đng ngha h s s dng
nhiu hn các dch v bán l ca Ngơn hƠng nh tit kim tích lu, thu chi tài
khon, vay tiêu dùng….
ng thi khi thu nhp tr qua tài khon, ngun tin ghi có đu đn vào tài
khon cá nhân qua tng tháng lƠ c s đ phát trin các dch v thanh toán hoá đn
t đng nh: thanh toán tin đin, din thoi Các nhà cung cp dch v s cung cp
d liu các hoá đn tin đin, đin thoi phi thanh toán qua Ngân hàng và theo s
u quyn ca khách hƠng, hƠng tháng các hoá đn s đc thanh toán t đng bng
cách ghi có tài khon nhà cung cp dch v, ghi n tài khon khách hƠng…
4
1.1.3. căđim ca dch v NgơnăhƠngăthngămi
Nhìn chung dch v NHTM có 04 đc đim c bn sau:
Quá trình sn xut và tiêu th sn phm din ra đng thi: Chu k ca mt
sn phm chia lƠm 02 giai đon: sn xut và tiêu th sn phm. Tuy nhiên đi vi
sn phm DVNH, chúng đc to ra khi khách hàng có yêu cu và tiêu th ngay.
Nu cha có khách hƠng s cha có h thng to ra dch v, đơy lƠ đc trng rt c
bn ca DVNH.
Tính vô hình: Khách hàng mua dch v tƠi chính ngơn hƠng thng không
nhìn thy hình dng c th ca loi hình dch v nên thng khó đánh giá và so
sánh, ch có th cm nhn thông qua các tin ích mà sn phm mang li. Vì th, vic
tuyên truyn, qung cáo đ khách hàng hiu v mt DVNH nƠo đó có vai trò rt
quan trng trong vic thu hút khách hƠng đi đn quyt đnh s dng.
Không n đnh v mt cht lng và do nhiu yu t cu thành: mt sn phm
dch v tài chính do s kt hp ca các yu t bên trong (nhân lc, công ngh ), và
môi trng bên ngoƠi (môi trng, th ch…). Chính vì do nhiu yu t cu thành
nên cht lng DVNH thng không n đnh
D sao chép: Dch v v c bn là không c th, do vy nó rt d bt
chc. iu này làm cho vic cnh tranh tr nên gay gt hn. NgƠy nay, dch v
cung cp gia các ngân hàng nhìn chung là không có s khác bit ln, s khác bit
đơy có chng ch lƠ cung cách vƠ thái đ trong vic cung cp dch v ca các nhân
viên ngân hàng. Do vy, chính nhân t con ngi s là yu t quyt đnh trong cnh
tranh cung ng dch v gia các ngân hàng.
1.2. DCH V BÁN L CAăNGỂNăHẨNGăTHNGăMI
1.2.1. Khái nim dch v ngân hàng bán l
Hin nay có rt nhiu khái nim, đnh ngha khác nhau v DVNH bán l
nhng tu chung có th hiu DVNH bán l là các DVNH hng ti đi tng
khách hàng là cá nhân, h gia đình, và trong mt s trng hp thì có th bao gm
5
c các doanh nghip va và nh tu theo cách hiu và phân loi dch v ca mi
ngân hàng.
Ngoài ra, còn mt s đnh ngha v DVNH bán l đc đa ra nh sau:
- Theo các chuyên gia kinh t ca Hc vin Công ngh Châu Á – AIT : DVNH
bán l là cung ng sn phm, DVNH ti tng cá nhân riêng l, các doanh
nghip va và nh thông qua mng li chi nhánh, khách hàng có th tip
cn trc tip vi sn phm và DVNH thông qua các phng tin đin t vin
thông và công ngh thông tin.
Th trng bán l là mt cách nhìn hoàn toàn mi v th trng tài chính, qua
đó, phn đông nhng ngi lao đng nh l s đc tip cn vi các sn
phm DVNH, to ra mt th trng tim nng đa dng, nng đng và phong
phú.
- Theo T chc thng mi Th gii (WTO): DVNH bán l là loi hình dch v
đin hình ca ngân hàng, khách hàng là cá nhân có th đn giao dch ti các
đim giao dch ca ngơn hƠng đ thc hin các dch v nh gi tin, vay tin,
thanh toán, kim tra tài khon, dch v th.
“Bán l chính là vn đ ca phân phi” (Jean Paul Votron - Ngân hàng
Foties): Cn hiu đúng ngha ca bán l là hot đng ca phân phi, trong đó lƠ
trin khai các hot đng tìm hiu, xúc tin, nghiên cu, th nghim, phát hin và
phát trin các kênh phân phi hin đi - mà ni bt là kinh doanh qua mng. Dch
v bán l bao gm ba lnh vc chính: th trng, các kênh phân phi, dch v vƠ đáp
ng dch v.
1.2.2. căđim ca dch v ngân hàng bán l
Nghip v đn gin và d thc hin: đi tng phc v ca DVNH bán l là
mi tng lp dơn c trong xƣ hi do đó đ khách hàng có th tip cn d dàng vi
sn phm dch v thì yêu cu th tc khi s dng dch v phi tht đn gin, d hiu
và d thc hin.
S lng giao dch ln nhng giá tr giao dch thng nh: i tng phc
v ca DVNH bán l là cá nhân, h kinh doanh cá th … nên s lng khách hƠng
6
là rt ln, to nên mt th trng bán l sôi đng vi rt nhiu đi tng phc v
khác nhau. Tuy nhiên, dch v bán l đáp ng nhu cu chi tiêu, thanh toán, tích ly
ca tng cá nhân nên giá tr ca mi giao dch nh.
Dch v phong phú, đa dng: i tng phc v ca DVNH bán l là cá
nhân, h gia đình, h kinh doanh…, s lng khách hàng ln, đi tng khách hàng
đa dng t đó cng ny sinh nhiu nhu cu v các DVNH khác nhau. đáp ng
các nhu cu phong phú đó, DVNH bán l ngƠy cƠng đa dng, thêm vƠo đó lƠ s
phát trin ca khoa hc công ngh đƣ to ra rt nhiu sn phm dch v mi gia tng
tin ích cho khách hàng.
Là dch v mang li li nhun cao và ít ri ro: Hot đng NHBL ngày càng
chim v trí quan trng trong hot đng ca các NHTM trên th gii, đm bo s
phát trin bn vng ca các ngân hàng. DVNH bán l cng mang li li nhun cao,
n đnh, chc chn, phân tán và hn ch ri ro, góp phn quan trng trong vic m
rng th trng, nơng cao nng lc cnh tranh, to nn tng vng chc cho hot
đng đi vi các NHTM.
Kênh phân phi gi vai trò quan trng: đ mi khách hàng có th d dàng
tip cn vi các DVNH thì ngân hàng phi tng cng phát trin kênh phân phi k
c kênh phân phi truyn thng (nh mng li chi nhánh, phòng giao dch, đim
giao dich…) vƠ kênh phơn phi hin đi (h thng máy ATM, POS, internet, h
thng tng đƠi đin thoi…).
1.2.3. Các nhóm sn phm ca dch v ngân hàng bán l
1.2.3.1. Dch v tài khon thanh toán
Tài khon thanh toán là dch v thanh toán Ngân hàng cung cp cho khách
hàng ca mình bng cách trích chuyn tin t tài khon cá nhơn, đn v này sang tài
khon ca cá nhơn, đn v khác hoc bù tr ln nhau gia các đn v thanh toán
thông qua Ngân hàng. ơy lƠ mt trong nhng DVNH truyn thng rt ph bin mà
tt c các NHTM đu cung cp cho khách hàng.
Các sn phm ph tr thông dng cho dch v tài khon thanh toán bao gm:
7
o Th ghi n (th ghi n ni đa- ATM, th ghi n quc t- Mastercard… )
o Internet banking (ngân hàng trc tuyn)
o Mobile banking (ngân hàng qua đin thoi)
Dch v tài khon thanh toán có mt s đc đim chính sau:
- Trong dch v tài khon thanh toán do ngân hàng cung cp, s vn đng ca
tin t lƠ đc lp vi s vn đng ca hàng hoá dch v c v không gian và thi
gian.
- Phng tin thanh toán là tin ch xut hin di hình thc k toán (tin ghi
s) vƠ đc ghi chép trên các chng t, s k toán (gi là tin chuyn khon).
Dch v tài khon thanh toán là mt DVNH c bn đóng vai trò quan trng
không ch đi vi ngân hàng, khách hàng mà cho c nn kinh t.
i vi ngân hàng: Dch v tài khon thanh toán đem li ngun thu dch v
ln, n đnh và hu nh không có ri ro cho Ngơn hƠng, đng thi đơy cng lƠ mt
kênh huy đng vn hiu qu, chi phí thp mà hin nay đa s các ngơn hƠng đu chú
trng ti. Dch v nƠy cng h tr rt ln cho Ngân hàng trong nghip v tín dng.
Vì khi khách hàng s dch v này s giúp ngân hàng nm đc đc đim tình hình
kinh doanh ca khách hàng và kim soát đc mt phn lng tin ca khách hàng
giúp ch đng trong vic cho vay và thu n…
i vi khách hàng: ơy lƠ dch v đem li nhiu tin ích cho khách hàng
trong giao dch thanh toán, tit kim lao đng, chi phí ít hn vƠ an toƠn hn khi
dùng tin mt. Vi vic áp dng công ngh hin đi, các kênh thanh toán đa dng:
thanh toán cùng h thng ngân hàng, thanh toán liên ngân hàng, thanh toán bù tr
qua ngân hàng nhƠ nc, thanh toán bng đin SWIFT,…vic chuyn tin gia các
ngơn hƠng trong nc vƠ nc ngoƠi đc thc hin mt cách nhanh chóng, chính
xác. Vic giao lu, buôn bán gia các cá nhân, t chc tr nên thun li hn rt
nhiu nh có s phát trin ca nhng công c thanh toán này.
Vi tài khon tin gi thanh toán: khách hàng có th gi tin, rút tin,
chuyn khon, chuyn sang tài khon tit kim, nhn lng, chuyn tin t đng, …
vv. NgoƠi ra khách hƠng đc hng lãi sut không k hn vƠ đc s dng rt
8
nhiu dch v gia tng khác nh: phát hƠnh Séc, y nhim chi, y nhim thu, th
thanh toán, thanh toán hàng hóa dch v trong nc vi tài khon ni t, thanh toán
chuyn tin đi nc ngoài vi tài khon ngoi t, s dng DVNH đin t…
i vi nn kinh t: dch v tài khon thanh toán góp phn thúc đy nhanh
tc đ thanh tóan, tc đ chu chuyn vn và quá trình tái sn xut trong hot đng
kinh doanh, góp phn thúc đy kinh t phát trin. Dch v nƠy cng giúp gim tin
mt trong lu thông, tit kim chi phí, giúp Ngơn hƠng trung ng d điu tit cung
ng tin t cho phù hp vi nn kinh t. Bên cnh đó, khi các giao dch đc thanh
toán qua ngân hàng s giúp các hot đng kinh t tr lên minh bch hn, nhƠ nc
d qun lý, gim thiu các sai phm, gian ln.
1.2.3.2. Huy đng vn dân c
Vn ca NHTM là nhng giá tr tin t do bn thân NHTM to lp hoc huy
đng đc dùng đ cho vay, đu t hoc thc hin các dch v kinh doanh khác.
Thc cht vn ca NHTM là mt b phn ca thu nhp quc dân tm thi nhàn ri
trong quá trình sn xut, phân phi vƠ tiêu dùng mƠ ngi ch ca chúng gi vào
ngơn hƠng đ thc hin nhng mc đích khác nhau.
Nghip v ngun vn phn ánh quá trình hình thành vn cho hot đng kinh
doanh ca NHTM bao gm: nghip v tin gi, nghip v phát hành giy t có giá,
nghip v đi vay vƠ nghip v huy đng vn khác.
Ngày nay ngun vn huy đng t dơn c đang chim mt t trng ln trong
c cu vn huy đng ca các ngơn hƠng. ơy cng lƠ ngun huy đng tim nng,
ni có s cnh tranh gay gt gia các ngân hàng. Mc đích chính ca các khon tin
gi dơn c lƠ nhu cu an toàn và sinh li ca ngi gi. Vì vy, nhm thu hút ngun
vn huy đng này các ngơn hƠng đu c gng khuyn khích dơn c thay đi thói
quen gi vàng, tin mt ti nhà bng cách m rng mng li huy đng, lãi sut
cnh tranh vƠ đa ra các hình thc huy đng đa dng (nh: đa dng các k hn gi,
hình thc gi bng VND, ngoi t…) giúp ngi gi có nhiu c hi la chn phù
hp nht.
9
+ Các sn phm huy đng vn dơn c cng ngƠy cƠng đa dng và phong
phú: t các sn phm truyn thng nh: TƠi khon tin gi có k hn, tit kim tr
lãi sau, tit kim tr lƣi đnh k…đn nhng sn phm dch v huy đng mi ngày
cƠng đa dng và linh hot nh: tit kim tr lƣi trc, tit kim bc thang, tit kim
tích lu, tit kim linh hot… đáp ng đy đ các nhu cu gi tin ca khách hàng.
+ iu kin tham gia đn gin, th tc gn nh nhanh chóng, khách hàng
hàng có th đc rút gc và lãi linh hot, đm bo an toàn tuyt đi. Ngoài ra khách
hàng có th s dng sn phm tin gi làm tài sn cm c đ vay vn, phát hành th
tín dng…
Ngun vn huy đng t dơn c có đc đim chính sau:
+ Là ngun vn tng đi n đnh, do gi tin ngân hàng là mt kênh đu t
chc chn, ít ri ro, nên vi mt s đi tng khách hƠng nh: cán b hu trí, công
nhân viên chc… thì gi tin ngân hàng là mt kênh đu t đc u tiên la chn
vì nó đem li thu nhp n đnh, an toàn nht.
+ Phm vi huy đng vn tp trung ti mt s đa bƠn ni mc sng ca dân
c cao, tp trung ch yu ti nhng đô th phát trin v kinh t xã hi, công nghip,
dch v.
+ Lãi sut huy đng thng cao hn so vi các ngun huy đng khác nh t
các t chc kinh t, doanh nghip, công ty vƠ thng xuyên có s bin đng ln.
Lãi sut huy đng cng không đng nht gia các đa bàn, khu vc khác nhau và
thng có s cnh tranh gay gt v lãi sut huy đng gia các ngân hàng.
1.2.3.3. Nhóm sn phm th
Th thanh toán là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt do các
ngân hàng hay các t chc tài chính phát hành cho khách hàng. Khách hàng có th
dùng nó đ rút tin ti các ngơn hƠng đi lý, các máy rút tin t đng hoc s dng
đ thanh toán hàng hoá, dch v.
Nhng hình thc s khai ca th xut hin ln đu vào nhng nm 1920 ti
M vi tên tm gi lƠ các “đa mua hƠng”. VƠ phi sau đó 20 nm vƠo nm 1940,
nhng chic th chính thc đu tiên mi đc phát hành vi tên gi DINNERS
10
CLUB bi ý tng ca mt doanh nhơn ngi M tên Frank Mc Namara, chính nó
đƣ bt đu cho mt cuc cách mng v th và th nhanh chóng tr thành mt
phng tin thanh toán mang tính toàn cu.
Ti Vit Nam chic th đu tiên đc chp nhn vƠo nm 1990 khi
Vietcombank ký hp đng lƠm đi lý chi tr th VISA vi ngân hàng Pháp BFCE.
Ngày nay thì th ngơn hƠng đƣ tr nên ht sc thông dng đáp ng đy đ nhng
nhu cu riêng l ca khách hàng.
Da vào tính cht thanh toán có th phân th thành 02 loi chính là: Th ghi
n và th tín dng.
Th ghi n: bao gm th ghi n ni đa và th ghi n quc t. ơy lƠ phng
tin thanh toán hay rút tin mt trên c s s tin có trong tài khon ca ch th ti
Ngân hàng.
Th ghi n cho phép ch th:
- Thanh toán hàng hoá, dch v ti các đn v chp nhn th trên các thit b
POS/EDC
- Rút tin mt t tài khon cá nhân ti quy giao dch, ATM, ng tin mt ti
POS
- Chuyn khon gia các ch tài khon ti quy giao dch, ATM
- Thanh toán hoá đn đin nc, đin thoi, vé máy bay, thanh toán hoá đn
bo him ti ATM hoc ti các website thng mi đin t ca các nhà cung
cp hàng hoá, dch v…
- Np tin cho đin thoi, cho các ví đin t, np tin th game… ti ATM
hoc bng tin nhn SMS.
Vi các tin ích phong phú, ngày nay th ghi n là mt phng tin thit yu
trong cuc sng hin đi ca mi cá nhân. Ngoài các tin ích nêu trên, vic s dng
th giúp hn ch lu thông tin mt trên th trng, tránh đc các ri ro khi s
dng tin mt nh mt tin, thiu tin, gi tin, trm cp.
Th tín dng: Là loi th mang nhng thng hiu quc t vƠ đc chp
nhn thanh toán, chi tiêu ti rt nhiu các quc gia trên toàn th gii. Ngân hàng
11
phát hành th s cp cho khách hàng mt hn mc chi tiêu da trên s tín nhim ca
khách hàng hoc da vào tài sn đm bo hay ký qu.
Th tín dng có gn nh đy đ các chc nng ca th ghi n nh: cho phép
ch th thanh toán hàng hoá dch v, ng tin ti ATM/POS, thanh toán ti các
website thng mi đin t…. Tuy nhiên đim khác c bn so vi th ghi n là s
tin trong th chính là hn mc tín dng mà ngân hàng cp cho khách hàng và
khách hàng ch đc s dng trong phm vi hn mc tín dng đó.
Hin nay, dch v th cng lƠ mt dnh v ch lc mà nhiu ngân nhm ti
bi nhng u vit mà nó mang li:
- Ngun thu t nhng khon l phí mà ch th phi np là mt ngun
thu khá ln và n đnh cho Ngân hàng. Ngoài ra, vic ch th np tin
vào tài khon đ s dng đƣ to thêm mt ngun huy đng tin gi
không k hn vi chi phí r cho các Ngân hàng.
- Phát trin dch v th cng lƠ mt bin pháp đ tng v th ca mt
ngân hàng trên th trng. Th là mt sn phm thân thuc vi khách
hàng, mt ví tin lu đng ca khách hàng mà khách hàng luôn mang
bên mình, nó giúp cho hình nh, thng hiu ca ngân hàng có th đi
sâu vào tâm trí khách hàng. Vì vy, phát trin dch v th là mt cách
qung bá thng hiu rt hiu qu rng rƣi đn vi khách hàng.
- Dch v th ngơn hƠng nh lƠ mt mi nhn chin lc trong hin đi
hoá và ng dng công ngh ca các ngơn hƠng, đa dng hoá các loi
hình DVNH, đem li nhiu tin ích cho khách hàng.
Các loi th do các ngân hàng phát hành rt đa dng vƠ phong phú, đáp ng
đy đ các nhu cu s dng ca khách hàng. Trên th gii hin có 05 loi th đc
s dng rng rãi nht, phân chia thng tr các th trng ln, bao gm: Th Dinners
Club, Th American Express (AMEX), Th Visa, Th JCB, Th Master Card.
12
1.2.3.4. Tín dng bán l
Hot đng tín dng bán l đáp ng nhu cu vay vn ca các khách hàng cá
nhân và h gia đình, có th bao gm c các doanh nghip nh và va (tu theo quan
đim ca tng ngân hàng) đ tiêu dùng và phc v sn xut, kinh doanh.
Tín dng bán l có th chia thành các nhóm sn phm chính sau:
Cho vay phc v nhu cu nhà
Cho vay mua ô tô
Cho vay du hc và phc v nhu cu đi lao đng nc ngoài
Cho vay phc v nhu cu sn xut, kinh doanh
Cho vay cán b công nhân viên
Cho vay thu chi tài khon
Cho vay cm c giy t có giá
Cho vay hn mc th tín dng
Cho vay tiêu dùng khác…
Có 3 th loi cho vay c bn: cho vay ngn hn, trung hn và dài dn.
Phng thc cho vay đa dng vi các phng thc chính: Cho vay tng ln, Cho
vay theo hn mc tín dng, Cho vay tr góp, Cho vay thông qua nghip v phát
hành và s dng th tín dng, Cho vay theo hn mc thu chi…đáp ng đc đy
đ cho nhu cu ca khách hàng vi nhng k hoch tài chính khác nhau.
Tín dng bán l có nhng đc đim chính sau:
+ Th tc cho vay đn gin, gn nh. Thng khon tín dng s đc cp
cho khách hàng khi khon vay ca khách hƠng đáp ng đc 3 yêu cu c bn sau:
mc đích s dng vn hp pháp, khách hàng chng minh đc đ thu nhp đ tr
n cho ngân hàng và tài sn đm bo đ đm bo cho giá tr ca khon vay.
+ Giá tr các khon vay nh nhng s lng các khon vay ln giúp ngân
hƠng phơn tán đc ri ro tín dng. Tuy nhiên, do s lng khon vay ln, giá tr
khon vay nh l, phân tán trên nhiu đa bàn nên chi phí qun lý cao.