NGHIÊN CỨU VIỆC ỨNG DỤNG PHÂN TÍCH KỸ THUẬT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.PDF

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTp.ăHCM



NguynăHuyăPhng



NGHIểNăCUăVICăNGăDNGăPHỂNăTệCHăKăTHUTă
TRểNăTHăTRNGăCHNGăKHOÁNăVITăNAM




LUNăVNăTHCăSăKINHăT










TP. H Chí Minh - Nm 2012

BăGIÁOăDC VÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTp.ăHCM



NguynăHuyăPhng



NGHIểNăCUăVICăNGăDNGăPHỂNăTệCHăKăTHUTă
TRểNăTHăTRNGăCHNGăKHOÁNăVITăNAM

Chuyên ngành : Tài chính doanh nghip
Mư s : 60.31.12

LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGI HNG DN KHOA HC
TS.ăTrnăThăHiăLý







TP. H Chí Minh - Nm 2012

i

LIăCAMăOAN



Tôi xin cam đoan lun vn “Nghiên cu vic ng dng phân tích k thut trên Th
trng chng khoán Vit Nam” là công trình nghiên cu ca riêng tôi, đc thc
hin di s hng dn khoa hc ca TS. Trn Th Hi Lý. Lun vn là kt qu ca
vic nghiên cu đc lp, không sao chép toàn b hay mt phn công trình ca bt
k ai khác. Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc t các ngun hp
pháp và đáng tin cy.

TP. H Chí Minh, ngày 18 tháng 10 nm 2012
Tác gi lun vn




Nguyn Huy Phng

ii

MCăLC



LIăCAMăOAN Trang i
MCăLC ii
DANHăMCăCÁCăBNGăBIUăVÀăăTH iv
TịMăLC 1
GIIăTHIU 2

CHNG 1: TNGăQUANăCÁCăNGHIểNăCUăTRCăỂY 6
1.1. Bng chng t các th trng chng khoán phát trin 6
1.2. Bng chng t th trng chng khoán mi ni 9
CHNGă 2:ă KHOă SÁTă TỊNHă HỊNHă NGă DNGă PHỂNă TệCHă Kă
THUTăTRONGăKINHăDOANHăCăPHIUăTRểNăTHăTRNGăCHNGă
KHOÁNăVITăNAM 11
2.1. Phân tích kt qu Kho sát đi trà thông qua các biu đ t l 11
2.1.1. Thông tin đi tng tham gia kho sát 11
2.1.2. Thói quen giao dch c phiu 13
2.1.3. Thói quen ng dng Phân tích k thut 18
2.1.3.1. Tng quan 18
2.1.3.2. i sâu nghiên cu nhà đu t có ng dng Phân tích k thut 20
2.2. Phân tích phng sai (ANOVA) 25
2.3. Kt qu thu đc t kho sát nhà đu t cá nhân 27
2.4. Phng vn chuyên gia 28
2.5. Kt qu kho sát 29
CHNGă 3:ă NHNGă GIă ụă NHMă NGă DNGă HIUă QUă PHNGă
PHÁPăPHỂNăTệCHăKăTHUTăTRONGăHOTăNGăKINHăDOANHăCă
PHIUăTIăTHăTRNGăCHNGăKHOÁNăVITăNAM 31
3.1. Gi ý xây dng h thng K lut kinh doanh c phiu 31

iii

3.1.1. Nhng sai lm ph bin trong kinh doanh c phiu ca phn ln nhà đu
t cá nhân đc rút ra t cuc kho sát 32
3.1.2. Tuân th k lut Ct l - mt k lut quan trng 32
3.1.3. Xây dng K lut kinh doanh 33
3.2. Gi ý ng dng phân tích k thut trong kinh doanh c phiu 34
3.3. Kim tra tính hiu qu khi phi hp h thng K lut kinh doanh và phng
pháp k thut phá v ngng kháng c trong thc t 39

3.3.1. Vì sao phi phi hp h thng k lut kinh doanh và Phân tích k thut 39
3.3.2. Kim tra tính hiu qu khi phi hp h thng k lut kinh doanh và
phng pháp k thut phá v ngng kháng c trong thc t 39
3.2.2.1. Thit lp điu kin mua và bán 39
3.2.2.2. Kim tra tính hiu qu trên đ th ngày HNXINDEX 40
KTăLUN 50
TÀIăLIUăTHAMăKHO 52
PHăLC 52
Ph lc 1: Phiu kho sát 55
Ph lc 2: Tng hp kt qu ca các phiu kho sát 61
Ph lc 3: Phiu phng vn 62
Ph lc 4: Kt qu phng vn 64
Ph lc 5: Kim đnh theo Phân tích phng sai (ANOVA) 67
Ph lc 6: Các thói quen đ thành công trong kinh doanh c phiu 70
Ph lc 7: Nhng lý thuyt c bn v Phân tích k thut 73

iv


DANHăMCăCÁC BNGăBIU VÀ ăTH



Danhămcăcácăbngăbiu
Bng 2.1: Tng kt cuc kho sát Trang 11
Bng 3.1: Hiu qu ca chin lc phi hp h thng k lut kinh doanh và phng
pháp phá v ngng kháng c trong nm 2008, 2009 và 2011 47
Bng 3.2: Hiu qu ca chin lc phi hp h thng k lut kinh doanh và phng
pháp phá v ngng kháng c t nm 2006 đn ht nm 2011 48

Danhămcăcácăđăth
 th 3.1: Sai lm trong tín hiu mua theo ch dn ca MACD 35
 th 3.2: Minh ha đng kháng c Peak và đng h tr Trough 38
 th 3.3: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng đu nm 2008 41
 th 3.4: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng cui nm 2008 42
 th 3.5: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng đu nm 2009 43
 th 3.6: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng cui nm 2009 44
 th 3.7: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng đu nm 2010 45
 th 3.8: Tín hiu kinh doanh theo Phng pháp phá v ngng kháng c có phi
hp h thng k lut kinh doanh trong 6 tháng cui nm 2010 46



Trang 1

TịMăLC



Nghiên cu này xem xét nhng hn ch trong hot đng kinh doanh c phiu ca
phn ln các nhà đu t cá nhân ti th trng chng khoán Vit Nam thông qua
cuc kho sát đi trà và chuyên sâu. Chính nhng hn ch này đư làm cho nhà đu
t khó có th tip cn vi Phân tích k thut hoc khó có th ng dng phng pháp
này mt cách hiu qu. Trong đó, hn ch quan trng nht là đa s nhà đu t cá
nhân không có hoc không tuân th k lut kinh doanh mt cách rõ ràng, đc bit là

k lut “ct l”, đây là nn tng đu tiên nhng quan trng đi vi ngi ng dng
Phân tích k thut trong kinh doanh c phiu. Ngoài ra, nghiên cu còn đ cp đn
hai gi ý quan trng đ giúp nhà đu t khc phc nhng hn ch đó: gi ý xây
dng h thng K lut kinh doanh c phiu hp lý; và gi ý ng dng Phân tích k
thut (hai gi ý này có mi quan h cht ch vi nhau). Và thông qua mt kim tra
tính hiu qu v s phi hp ca hai gi ý đư cho chúng ta thy Phân tích k thut
vn có th đem li hiu qu trong kinh doanh c phiu ti th trng chng khoán
Vit Nam nu chúng ta bit vn dng mt cách hp lý; đó là: mc dù s phi hp
này không tn dng đc ht các c hi tng giá nhng nó giúp cho nhà đu t
tránh đc các đt suy gim ca th trng.

Trang 2

GIIăTHIU



Trong kinh doanh c phiu có hai nn tng phân tích chính và ph bin trên th gii
là Phân tích c bn và Phân tích k thut. Trong đó, phân tích k thut nói mt cách
đn gin là da trên quan h cung cu ca chng khoán đ d đoán xu th bin
đng giá trong tng lai. Phân tích k thut, t lúc hình thành cho đn nay, thng
đc nhìn nhn nh mt thc th đi ngc vi phân tích c bn. Cho đn hin nay
nhiu ngi vn đang bn khon mt câu hi dng nh “Liu chúng ta có th ng
dng phân tích k thut mt cách hiu qu ti th trng chng khoán Vit Nam?”
Tuy nhiên, s tn ti ca mt thc th luôn có lý do chính đáng ca nó. Nu gi s
trng phái này không đem li hiu qu thc s thì nó có th đư b dit vong hoc
li tàn theo thi gian trong th gii tài chính – mt th gii cnh tranh khc lit và
lnh lùng nht. Có mt s tht không th ph nhn rng phân tích k thut vn tip
tc tn ti và phát trin bt chp s thng trm ca th trng tài chính.
Nh chúng ta đư bit, phân tích c bn là trng phái phân tích tng đi phc tp

mà mt nhà đu t bình thng khó có th d dàng hiu rõ và phân tích nhun
nhuyn. Ngoài ra, có quá nhiu thông tin c bn b che du và rt có th chúng s
làm cho các phân tích b lch lc bi s bt cân xng thông tin trong th gii tài
chính luôn luôn tn ti. Keynes đư tng phát biu rng: "Không có gì bt hnh nh
mt chính sách đu t hp lý trong mt th gii vô lý". Các nhà đu t đôi khi hành
đng mt cách ht sc vô lý và đi ngc li vi tt c các quy tc nn tng. Phân
tích k thut có th coi nh mt trong nhng phng pháp hiu qu giúp né tránh
đc phn nào nhng tn tht do s vô lý ca th trng mang li, t đó gia tng
hiu qu trong hot đng kinh doanh c phiu.
Tuy nhiên, ti th trng chng khoán Vit Nam, Phân tích k thut có v vn cha
đc nhiu nhà đu t tin tng s dng, đc bit là các nhà đu t cá nhân nh l.
Ti sao li tn ti điu này?  tr li cho câu hi này đng thi giúp nhà đu t có
cách nhìn khách quan hn v Phân tích k thut, tôi đư tin hành thc hin đ tài:

Trang 3

“Nghiên cu vic ng dng phân tích k thut trên Th trng chng khoán Vit
Nam”.
Qua nghiên cu này, chúng ta có th s nhìn nhn đc nhng hn ch trong hot
đng kinh doanh c phiu ca phn ln các nhà đu t cá nhân. Và chính nhng hn
ch này đư làm cho nhà đu t khó có th tip cn vi Phân tích k thut hoc khó
có th ng dng phng pháp này mt cách hiu qu. Ngoài ra, nghiên cu còn đa
ra nhng gi ý đ nhà đu t có th tip cn và ng dng Phân tích k thut hp lý,
đó là: gi ý vic xây dng h thng K lut và chin lc kinh doanh c phiu hp
lý nhm khc phc nhng yu đim ca Phân tích k thut; gi ý vic ng dng
Phân tích k thut và kim tra tính hiu qu ca nó trong thc t.
Phn còn li ca lun vn đc trình bày nh sau. Chng 1 trình bày và bình lun
v các chng c thc nghim ng h cho Phân tích k thut. Chng 2 khám phá
nhng hn ch trong hot đng kinh doanh c phiu và trong vic ng dng Phân
tích k thut ca các nhà đu t cá nhân Vit Nam, thông qua mt cuc kho sát

nhà đu t cá nhân và mt s chuyên gia. T kt qu ca cuc kho sát thc t,
chng 3 đa ra hai gi ý nhm ng dng hiu qu Phân tích k thut trong hot
đng kinh doanh c phiu ti th trng chng khoán Vit Nam; đó là: gi ý xây
dng h thng K lut kinh doanh c phiu hp lý nhm khc phc nhng yu đim
ca Phân tích k thut; và gi ý ng dng Phân tích k thut; tip đn là kim tra
tính hiu ca ca vic phi hp hai gi ý trên trong thc t thông qua phng pháp
k thut phá v ngng kháng c. Và cui cùng là phn kt lun.
Mcătiêuănghiênăcu
Th nht, nghiên cu nhng hn ch làm cho nhà đu t cá nhân Vit Nam khó có
th tip cn Phân tích k thut mt cách hiu qu.
Th hai, đa ra nhng gi ý đ gii quyt các hn ch và giúp nhà đu t cá nhân
Vit Nam có th tip cn Phân tích k thut mt cách hiu qu.
Vi mc tiêu trên, đ tài này gii quyt đc các vn đ sau:

Trang 4

Tìm ra nhng hn ch làm cho nhà đu t cá nhân Vit Nam khó có th tip cn
Phân tích k thut mt cách hiu qu, đó là: không có hoc không tuân th k lut
kinh doanh c phiu.
Gii thiu hai gi ý giúp nhà đu t tip cn vi Phân tích k thut mt cách
hiu qu đó là: gi ý xây dng h thng k lut kinh doanh và gi ý ng dng Phân
tích k thut.
Phngăphápănghiênăcu
Nghiên cu này s dng phng pháp nghiên cu kho sát thông qua mt cuc
kho sát đi trà và chuyên sâu. Kho sát đi trà đc tin hành đi vi các nhà đu
t cá nhân thông qua phiu kho sát; kho sát chuyên sâu đc tin hành đi vi
mt s chuyên gia thông qua phiu phng vn.
ng thi, bài nghiên cu cng s dng phng pháp phân tích phng sai
(ANOVA) vi d liu thu đc t cuc kho sát đi trà.
Cuc kho sát đc thc hin thông qua th đin t. Trong đó, bng câu hi kho

sát đi trà đc gi đn 200 nhà đu t cá nhân, đang giao dch ti các công ty
chng khoán ti thành ph H Chí Minh, và nhn đc 144 kt qu phn hi đt
yêu cu; bng câu hi kho sát chuyên sâu đc gi ti 10 chuyên gia, có nh
hng đn quyt đnh mua - bán c phiu ca t chc, và nhn đc 7 kt qu phn
hi.
Bng câu hi kho sát đc thit lp da trên:
S tham kho các bài nghiên cu trc đây, đc bit là hai bài nghiên cu gn
đây: “Stock Market Analysis in Practice: Is It Technical or Fundamental?” - Gil
Cohen, Andrey Kudryavtsev và Shlomit Hon-Snir (2011); “Technical analysis and
its usage in Indian capital markets: A survey” - Venkatesh, C. K. và Madhu Tyagi
(2011).
Nhng ý kin đóng góp ca các chuyên gia phân tích, kt hp vi hiu bit lý
thuyt và kinh nghim thc t v Phân tích k thut ca ngi nghiên cu.

Trang 5

Trong quá trình thit lp, bng câu hi kho sát đư đc kho sát th nghim vi
mt s nhân viên ca Công ty c phn chng khoán Công Nghip Vit Nam và
đc chnh sa hoàn thin trc khi gi th đin t kho sát đi trà.
Kt qu kho sát đc phân tích bng các biu đ t l và phân tích phng sai
(ANOVA).

Trang 6

CHNGă1
TNGăQUANăCÁC NGHIểNăCUăTRCăỂY

Lch s ca Phân tích k thut bt ngun t cách đây hn 100 nm, t mt ngi
tên là Charles H. Dow. Ọng là ngi đư sáng lp lên tp chí ph Wall (The Wall
Street Journal). Sau nhiu nm nghiên cu, nm 1884 ông đa ra ch s bình quân

giá đóng ca ca 11 c phiu quan trng nht th trng M thi gian đó. William
Peter Hamilton là ngi thc s mang li sc sng cho nhng nghiên cu ca Dow
bng vic tip tc nghiên cu và xut bn cun sách “The Stock Market Barometer”
vào nm 1922. Sut nhng nm 1920 và 1930, Richard W. Schabacker là ngi đư
đi sâu vào nhng nghiên cu ca Dow và Hamilton, Schabacker là ngi đư đa ra
khái nim đu tiên v Phân tích k thut. Schabacker tng là ch biên ca tp chí
Forbes ni ting. Ọng ch ra rng nhng du hiu mà lý thuyt Dow đa ra đc vi
ch s bình quân th trng vn gi nguyên giá tr và tm quan trng khi áp dng
vào đ th ca tng c phiu riêng l. iu này đư đc ông th hin và chng minh
trong cun sách ca mình: “Stock Market Theory and Practice, Technical Market
Analysis and Stock Market Profit”. Nh vy nhng c s đu tiên ca Phân tích k
thut đư xut hin t trong lý thuyt Dow, nhng phi đn Schabacker – ngi cha
ca Phân tích k thut hin đi, tip đó là Edward và Magee vi “Technical
Analysis of Stock Trend” (cun sách đư đc tái bn 9 ln) và ngày nay là John
Murphy, Jack Schwager, Martin Pring, … thì mi thc s ra đi cái tên “Phân tích
k thut ” và đc nâng cao, tng kt thành mt h thng lý lun quan trng trong
phân tích đu t trên th trng chng khoán nói riêng và th trng tài chính nói
chung.
1.1.ăBngăchngătăcácăthătrngăchngăkhoánăphátătrin
Alexander (1961) đư kim tra hiu qu ca vic s dng mt h thng b lc trong
giao dch chng khoán. Nghiên cu ca ông cho thy các b lc đó đư đem li li
nhun đáng k. Cootner và James Jr. (1962) cng đư th nghim vi ng trung

Trang 7

bình đng. H tin rng các k thut này ch ra các bin đng ngu nhiên và do đó s
thay đi trong các xu hng c bn có th nhn thy đc.
Levy (1967) đư th nghim vi ch s Sc mnh tng đi (RSI). K thut này đư
la chn các c phiu có din bin giá tt so vi giá trung bình ca 26 tun trc
đó. Theo Levy, các danh mc đu t theo sc mnh tng đi có li nhun cao hn

so vi chin lc mua và nm gi, nhng cng có nhng ri ro cao.
Neftci và Policano (1984) s dng phng pháp trung bình đng và đ dc đ phân
tích th trng tng lai. Kt qu cho thy rng bng cách mô t hành vi thc t ca
nhng ngi tham gia th trng, các d đoán giá đư đc ci thin.
Jeffrey Frankel và Kenneth Froot (1990) ghi nhn mt t l ln vic s dng phân
tích k thut trong d báo th trng ca các chuyên gia. Cuc kho sát ca
Euromoney cho thy rng có mt s đnh hng li rt ln t phân tích c bn đn
phân tích k thut sut thi k 1978-1988.
Brock, Lakonishok và Le Baron (1992) đư th nghim hai quy tc giao dch đn
gin và ph bin nht: Trung bình đng và Phá v phm vi giá (da vào mc kháng
c và h tr) vi ch s Dow Jones t nm 1897 đn 1986. Các kt qu này h tr
mnh m cho các chin lc k thut và cho rng các tín hiu mua (bán) to ra li
nhun cao hn (thp hn) so vi li nhun bình thng.
Blume, Easley và O'Hara (1994) xem xét vai trò ca khi lng giao dch và ng
dng ca nó trong phân tích k thut. Trong mô hình ca h, phân tích k thut có
giá tr bi vì s liu thng kê th trng hin ti có th là đ đ tit l mt s thông
tin, nhng không phi tt c. Tính đc đáo trong mô hình ca h là khi lng giao
dch nm bt đc thông tin quan trng n trong tín hiu thông tin ca các nhà đu
c.
Batten và Ellis (1996) đư phân tích thành qu và yu kém ca giao dch theo
phng pháp k thut vi ch s Australian All Ordinary (AAOI). Các h thng
giao dch đc s dng có th to ra li nhun ln hn so vi chin lc mua và
nm gi (không tính chi phí giao dch).

Trang 8

A. Antoniou, N. Ergul, P. Holmes và R. Priestley (1997) s dng giá đóng ca hàng
ngày ca 63 c phiu giao dch trên th trng chng khoán Istanbul (ISE) trong
giai đon t tháng 1 nm 1988 đn tháng 12 nm 1993 đ đánh giá hiu qu ca d
báo li nhun da trên giá c trong quá kh. H phát hin ra rng phân tích k thut

giá trong quá kh đóng mt vai trò quan trng trong các d báo. Hn na, tác gi
còn nhn mnh rng nu phân tích này kèm theo phân tích k thut v khi lng
giao dch thì nó có th h tr gia tng đ tin cy cho các d báo, đc bit là trong
trng hp c phiu có mc khi lng giao dch thp. Lý do cho điu này là da
trên tin đ khi lng giao dch n cha thông tin v cht lng và s xut hin
ca thông tin mà giá không có.
Mamaysky và Wang (2000) đ xut mt phng pháp tip cn có h thng và t
đng nhn dng mu hình k thut bng cách s dng hi quy hch không tham s,
và áp dng phng pháp này vi mt s lng ln các c phiu M. H tìm thy
rng trong khong thi gian mu 31 nm, mt vài ch s k thut cung cp thông tin
gia tng và có th có mt s giá tr thc tin.
Nobert. M. Fliess, Ronald Macdonald (2002) gán mt tm quan trng đc bit đi
vi giá m ca, giá cao, giá thp và giá đóng ca trong d báo bin đng ca t giá
hi đoái bng cách s dng phân tích k thut. Trong bài báo này tác gi đ ngh
điu tra các tính cht chui thi gian và ni dung thông tin ca các mc giá khác
nhau. Tóm li, bài vit này lp lun rng phân tích k thut trong giá cao, giá thp
và giá đóng ca là hu ích trong vic nhn bit bin đng ca t giá hi đoái.
Wing-Keung Wong, Meher Manzur, Boat-Kiat Chew (2003) đư kim tra thành qu
ca vic áp dng phng pháp k thut xu hng, trung bình đng và ch s sc
mnh tng đi trên c s d liu ca S Giao dch Chng khoán Singapore (SES).
Các tác gi kt lun rng duy nht trung bình đng đn cho nhng kt qu tt nht,
tip theo là trung bình đng kép và các ch s sc mnh tng đi. Nghiên cu này
có th đc s dng đ xác minh tính hiu qu ca vic s dng các ch s k thut
trong vic xác đnh các thi đim tham gia và thoát khi th trng.

Trang 9

Dimitrios Vassilou, Nykolaos Eriotis, Spyros Papathanasiou (2008) kim tra
phng pháp k thut ph bin là trung bình đng kép (1-9, 1-15, 1-30, 1-90, 1-
130) trên 20 c phiu (c s cho ch s FTSE/ASE-20) ca th trng chng khoán

Athens có mc vn hoá ln nht trong 11 nm. Kt qu cho thy li nhun bt
thng ca chin lc trung bình đng kép so vi chin lc mua và nm gi. Có
mt gi đnh c bn ca các mô hình phân tích k thut trong nghiên cu này: nu
loi b các yu t c bn ca công ty, cùng vi yu t kinh t v mô đ thc s xem
xét nhng yu t riêng bit thì tính cht lp đi lp li ca bin đng giá c phiu là
do tâm lý th trng". Bng cách đó các tác gi đư tìm thy mt s nghi ng v gi
đnh hp lý ca các nhà giao dch và đu t cá nhân và suy lun tác đng ca tâm lý
hành vi trên giá bin minh cho vic s dng phân tích k thut.
1.2.ăBngăchngătăthătrngăchngăkhoánămiăni
Harvey (1995) kt lun rng tng quan t đng ti các th trng mi ni là cao
hn nhiu so vi  các th trng phát trin, do đó hiu qu ca các quy tc giao
dch k thut ti các th trng mi ni có nhiu kh nng to ra kt qu đáng k.
Ito (1999) tìm thy bng chng đáng k v kh nng d báo đi vi mt lot các
quy tc k thut áp dng đi vi th trng Indonesia, Mexico và ài Loan. Ratner
và Leal (1999), trong bài nghiên cu các quy tc giao dch k thut, kt lun rng
phn ln các quy tc giao dch k thut đc coi là có kh nng d báo ti 4 th
trng chng khoán M La tinh và 6 th trng chng khoán châu Á.
Ahmed, Beck và Goldreyer (2000) tìm thy bng chng đáng k v hiu qu ca
các quy tc đng trung bình đng trong ba th trng châu Á.
Gunasekarage và Power (2001) phát hin bng chng phân tích k thut cng thc
s cung cp các c hi mua bán ti các th trng mi ni. H điu tra các quy tc
đng trung bình đng ti th trng chng khoán ca Bangladesh, n , Pakistan
và Sri Lanka. Gunasekarage và Power tìm thy rng trong tt c các nc ngoi tr
n , các quy tc đó tt hn mt danh mc đu t mua và nm gi.

Trang 10

Tian, Wan và Guo (2002) tp trung nghiên cu th trng Trung Quc và kt lun
rng quy tc giao dch k thut đn gin là có hiu qu sau khi đư loi tr chi phí
giao dch. Kang, Liu và Ni (2002) cng xem xét mt lot các chin lc giao dch

k thut đc áp dng đi vi c phiu hng A ca Trung Quc và thy rng có li
nhun đáng k bt thng đi vi mt s chin lc đng lc (Momentum
strategies).
McKenzie (2007) xem xét li nhun kinh doanh theo Phân tích k thut ti 17 th
trng chng khoán mi ni so vi chun ca M. Ọng nói rng mt s các thut
toán giao dch có th đt đc li nhun tt, và s tn ti ca nhng kt qu này có
nhiu kh nng xut hin ti các th trng mi ni.
Hsu, Hsu và Kuan (2010) xem xét li nhun kinh doanh theo phng pháp k thut
trong các th trng chng khoán Châu Á mi ni (ch s MSCI các th trng mi
ni, ch s MSCI Brazil, ch s MSCI Hàn Quc, ch s MSCI Malaysia, ch s
MSCI Mexico, ch s MSCI ài Loan), và s dng mt bài kim tra theo tng bc
cho kh nng d báo. T đó Hsu, Hsu và Kuan thy rng các quy tc giao dch k
thut ti th trng chng khoán tr tui có hiu qu tt hn ti các th trng phát
trin.
Marshall, Chan và Chan (2010) kim tra hn 5.000 quy tc k thut trên 23 th
trng phát trin và 26 th trng mi ni theo ch s ca Morgan Stanley Capital,
và cho rng hiu qu tt nht đt đc trong th trng chng khoán mi ni. Tuy
nhiên, Marshall, Chan và Chan kt lun rng ý ngha ca kt qu này là không đ
mnh loi tr kh nng các kt qu thu đc là do may mn.
Tómăli, qua các kt qu nghiên cu trên, chúng ta có th thy có rt nhiu bng
chng thc nghim và lý thuyt t các th trng chng khoán phát trin và các th
trng chng khoán mi ni trên toàn th gii h tr cho vic s dng phân tích k
thut, hoc ít nht là bin minh cho s ph bin ca nó.

Trang 11

CHNGă2
KHOăSÁTăTỊNHăHỊNHăNGăDNG
PHỂNăTệCHăKăTHUTăTRONGăKINHăDOANHăCăPHIU
TRểNăTHăTRNGăCHNG KHOÁNăVITăNAM

Cuc kho sát này nhm mc đích nhn bit nhng hn ch trong hot đng kinh
doanh c phiu và trong vic ng dng Phân tích k thut ca phn ln các nhà đu
t thông qua kho sát thói quen giao dch c phiu và cách thc ng dng Phân tích
k thut ca nhà đu t cá nhân.
Cuc kho sát đc thc hin thông qua th đin t bao gm phiu kho sát nhà
đu t cá nhân (phn chính) và phiu phng vn chuyên gia (đ cng c cho mt vài
kt qu quan trng đc rút ra t cuc kho sát). Bng câu hi đc thit k xoay
quanh các thói quen giao dch c phiu và cách thc ng dng Phân tích k thut.
Cuc kho sát này đem li cái nhìn thu đáo v tình hình kinh doanh c phiu ca
các nhà đu t cá nhân ti th trng chng khoán Vit Nam.
2.1. Phân tíchăktăquăKhoăsátăđiătrƠăthôngăquaăcácăbiuăđătăl:
Bngă2.1:ăTngăktăcucăkhoăsát
Ngày kho sát
T tháng 4/2012
đn tháng 6/2012
S phiu kho sát
200 phiu
S phiu thu hi
144 phiu
S phiu đt yêu cu
144 phiu
T l tr li đt yêu cu
72 %
2.1.1.ăThôngătinăđiătngăthamăgiaăkhoăsát
Bng câu hi kho sát đc gi đn 200 nhà đu t cá nhân và nhn đc 144 kt
qu phn hi đt yêu cu. Trong đó, xét theo:

Trang 12

  tui:
a. 18 - 30 tui. 45.8%
b. 30 - 40 tui. 43.8%
c. Trên 40 tui. 10.4%

 Trình đ hc vn:
a. Tin s. 4.2%
b. Thc s. 20.8%
c. C nhân. 70.8%
d. Khác. 4.2%
 Lnh vc công vic:
a. Chng khoán (các hot đng liên quan đn
kinh doanh hoc phân tích - đu t c
phiu). 64.6%
b. Tài chính (không k lnh vc Chng
khoán). 8.3%
c. Khác. 27.1%
 Thi gian tham gia hot đng kinh doanh hoc phân tích - đu t c phiu:
a. Di 3 nm. 35.4%
b. 3 - 5 nm. 43.7%
c. 5 - 10 nm. 16.7%
d. Trên 10 nm. 4.2%
Vi kt qu nh trên, có th thy đi tng tham gia kho sát phn ln:
Có đ tui trung bình (18-40 tui) th hin tính cht nng đng.

Trang 13

Có trình đ hc vn tt và làm trong ngành tài chính - chng khoán th hin
h có s am hiu v th trng chng khoán. Tuy nhiên, kinh nghim kinh doanh
hoc phân tích - đu t c phiu cha cao, phn ln có kinh nghim di 5 nm.

Kt lun: Nhóm đi tng kho sát này có th đi din cho phn ln nhà đu t cá
nhân Vit Nam: có kin thc tài chính nhng kinh nghim đu t cha cao do th
trng chng khoán Vit Nam còn non tr.
2.1.2. Thóiăquenăgiaoădchăc phiu
Vi kt qu câu 6 (Anh/Ch có thng xuyên thc hin lnh mua - bán c phiu hay
không?)




Trong đó:
a. Rt ít, tôi không thích lt sóng ngn hn, mc đích mua c phiu
ca tôi là nm gi trung và dài hn.
b. Thnh thong, tôi kt hp c lt sóng ngn hn và nm gi trung -
dài hn.
c. Thng xuyên, tôi tp trung phn ln vn đ lt sóng ngn hn.
Chúng ta có th thy có đn 81.2% nhà đu t cá nhân tham gia hot đng lt sóng
ngn hn (trong đó 50% là hoàn toàn lt sóng ngn hn). Ngha là phn ln nhà
đu t cá nhân tham gia trên th trng chng khoán Vit Nam vi tâm lý thích
kim li nhanh hn là đu t lâu dài. iu này cng d hiu, th trng chng
khoán Vit Nam còn non tr nên mc đ n đnh theo nn kinh t còn kém và th
trng d b chi phi bi các hot đng thao túng giá, giao dch ni gián…

Trang 14

Ngoài ra, không nhng nhà đu t cá nhân thích hot đng có mc ri ro cao là lt
sóng ngn hn mà trong cách thc giao dch ca h còn tim n nhiu ri ro ln th
hin qua kt qu ca 3 câu kho sát là câu 8, câu 9 và câu 10.
Câu 8: Anh/Ch thích mua loi c phiu nào nht?

Trong đó:
a. Giá c phiu đư gim mnh trong thi gian va qua mà Anh/Ch
ngh đư đn lúc có th mua đc.
b. Giá c phiu đang đi ngang sau thi gian gim va qua.
c. Giá c phiu va mi tng sau thi gian đi ngang.
d. Giá c phiu va mi vt ngng quan trng.
e. Khác.
Kt qu ghi nhn đc là có đn 29.2% nhà đu t cá nhân chn phng án a (t l
cao nht trong các phng án) và 12.5% chn phng án b. iu này cho thy
nhiu nhà đu t cá nhân thích hot đng “bt đáy” và mua giá thp, đây là hot
đng n cha rt nhiu ri ro đi vi hot đng đu c lt sóng trong th trng
chng khoán và đc bit trong th trng chng khoán Vit Nam còn non tr và tâm
lý “by đàn” cao, lý do:
Khi giá mt loi c phiu đang rt mnh đng ngha vi c phiu đó đang trong xu
hng gim và xu hng đang mnh nên vic xác đnh đim dng đ bt tng tr
li ca c phiu đó rt khó và mc đ sai cao. iu này đc th hin rt rõ nét đi
vi th trng chng khoán Vit Nam trong giai đon cui nm 2007 đn đu nm

Trang 15

2009, ch s VN-Index liên tc phá v các ngng h tr 900, 600, 400, 300 đim
trc s ngc nhiên ca khá nhiu chuyên gia phân tích.
Trong khi phng án d khá hp lý đi vi hot đng đu c lt sóng ngn hn thì
li ít nhà đu t cá nhân chn (ch có 18.7%); phng án d có th hiu là du hiu
mt loi c phiu đư và đang xác lp xu hng tng, ít nht là trong ngn hn. Hot
đng đu c lt sóng ngn hn là hot đng kim li khi giá c phiu tng và cn
phi có k lut bo toàn vn khi có ri ro xy ra. iu này s đc trình bày rõ
trong các phn sau.
Câu 9: Khi giá mt loi c phiu va rt hn 10% so vi mc giá Anh/Ch mua ban
đu, Anh/Ch thng?

Trong đó:
a. La chn giá đ mua thêm.
b. Không mua thêm nhng cng cha bán.
c. Bán.
ây là câu hi kho sát v k lut “ct l” bo toàn vn khi chin lc mua b sai,
mt k lut rt quan trng trong hot đng đu c lt sóng. Kt qu ghi nhn ch
có 22.9% nhà đu t cá nhân thc hin k lut “ct l”, mt t l quá thp. iu này
cho thy, khi mt chin lc mua b sai, phn ln nhà đu t cá nhân vn cha chu
thoát khi chin lc đó dn đn ri ro ca danh mc đu t b đy lên cao và có
th gây ra nhng tn tht khó có th cu vưn (k lut này s đc trình bày rõ trong
phn K lut kinh doanh). Nguyên nhân ca hành đng này là: hy vng giá s tng

Trang 16

tr li đi vi nhà đu t cá nhân không có phân tích khi thc hin chin lc mua,
hoc “s c tin” ca nhà đâu t cá nhân có phân tích.
“S c tin”  đây đc nhc đn nh mt khái nim v s t tin quá mc, nh
Robert Siller (2000) nhn đnh “con ngi thng ngh h tt hn là chính h”. i
vi nhng hành đng nh vy d dàng n sâu vào li suy ngh ca con ngi và s
c tin thì d dn đn nhng sai lm nghiêm trng. i vi ngi c tin:
H thng coi chính h là nhng chuyên gia,
H thng coi nhng c phiu ca công ty mà h đang phân tích và đu t
nh là mt c phiu có tim nng to ln,
H luôn tìm nhng bin minh và chng c đ bo v cho nhng lp lun ca
mình cho dù nhng lp lun ca h đư sai,
Và dng nh l đi mt điu là cái gì cng có hai mt ca nó, h ch tp trung
vào mt tt mà quên đi mt xu ca nhng c phiu mình đang nm gi.
Câu 10: Khi giá mt loi c phiu mà Anh/Ch đang nm gi đang tng và va mi
có li nhng đt nhiên c phiu đó b áp lc bán cao thì Anh/Ch thng?

Trong đó:
a. Bán ngay.
b.  theo dõi thêm ri quyt đnh bán hay gi sau.
Mc dù phn ln nhà đu t cá nhân chn phng án b nhng t l chn phng án
a cng không h nh, chim 39.6%. iu này cho thy vn có không ít nhà đu t

Trang 17

cá nhân vi vàng kt thúc ngay chin lc kinh doanh ca mình mà không cn suy
xét k càng mc dù giá c phiu đó đang din bin theo chiu hng tng, đúng vi
chin lc mua đt ra ban đu. Nh chúng ta đư bit, trong mt xu hng tng giá
ca c phiu thng xut hin xen k nhng nhp điu chnh nh, nu ta vi vàng
kt thúc nhanh chóng mt thành qu kinh doanh thì chúng ta s d ri vào tình trng
b l nhng c hi  phía sau.
Kt hp kt qu kho sát ca câu 10 vi câu 9, chúng ta có th hình dung có không
ít nhà đâu t cá nhân ri vào trng thái tâm lý: hy vng hoc “c tin” giá c phiu s
tng tr li khi chin lc mua đt ra ban đu đư sai nhng li vi vàng nhn ly
mt thành qu nh mc dù chin lc đt ra ban đu đang din bin thun li. iu
này d đa nhà đu t vào tình trng: mc đ sinh li thp không đ gánh vác mc
ri ro cao, dn đn kt qu kinh doanh kém hiu qu hoc thm chí thua l nng.
Vy kt qu kinh doanh ca nhà đu t cá nhân th nào? Chúng ta hưy qua tr li
kt qu kho sát ca câu 5: kho sát v kt qu kinh doanh ca nhà đu t cá nhân.

Kt qu đư cho thy phn ln nhà đu t cá nhân đư kinh doanh thua l trong thi
gian qua, điu này có th là do nguyên nhân khách quan và ch quan:
Khách quan: th trng chng khoán Vit Nam trong xu hng gim mnh t
na đu nm 2007 cho đn nay và cha có du hiu kt thúc, th hin qua ch s
VN-Index st gim mnh t 1,155 đim xung mc thp nht là 245 đim và hin
ti là khong 430 đim.

Trang 18

Ch quan: thói quen giao dch ca nhà đu t cá nhân tim n nhiu ri ro ln,
đc bit là “mc đ sinh li thp không đ gánh vác mc ri ro cao”, nh đã
trình bày  trên.
Và trong 12.5% nhà đu t cá nhân kinh doanh có li nhun có:
50% chn phng án a trong câu 8 (Giá c phiu đư gim mnh trong thi
gian va qua mà Anh/Ch ngh đư đn lúc có th mua đc).
77.8% chn phng án c trong câu 9 (Bán) và 0% chn phng án a (La
chn giá đ mua thêm).
100% chn phng an b trong câu 10 ( theo dõi thêm ri quyt đnh bán
hay gi sau).
iu này cho thy nhng nhà đu t cá nhân kinh doanh có li nhun là nhng
ngi không vi vàng nhn ly mt thành qu nh khi chin lc đt ra ban đu
đang din bin thun li và có mc đ tuân th k lut “ct l” cao, mc dù có đn
50% nhà đu t cá nhân tham gia hot đng “bt đáy”.
2.1.3.ăThóiăquenăngădngăPhơnătíchăkăthut
2.1.3.1. Tng quan
Câu 12: Anh/Ch có ng dng Phân tích k thut trong kinh doanh c phiu không?

Kt qu ghi nhn đc là có đn 64.6% nhà đu t cá nhân có ng dng Phân tích
k thut trong kinh doanh c phiu. iu này cho thy Phân tích k thut đc
nhiu nhà đu t quan tâm và s dng mc dù trong th trng chng khoán Vit
Nam còn non tr. Nhng t l nhà đu t tin tng vào phng pháp này ch  mc

Trang 19

khiêm tn, th hin trong kt qu kho sát ca câu 11: Nhiu ý kin cho rng “Phân
tích k thut không th ng dng mt cách hiu qu ti th trng chng khoán Vit

Nam”, còn Anh/Ch thì sao?

Trong đó:
a. ng ý vi ý kin đó.
b. Cho rng ng dng Phân tích k thut vn có hiu qu nhng
không hoàn ho đi vi th trng chng khoán Vit Nam.
c. Cho rng ý kin trên sai và nhng ngi đa ra ý kin đó không
hiu rõ v Phân tích k thut nên không bit cách ng dng vào thc t ti
Vit Nam.
d. Không có ý kin v vn đ này.
Có 12.5% nhà đu t chn phng án c, tt c h đu ng dng Phân tích k thut
(câu 12), điu này cho thy ch có mt t l khiêm tn cho rng ng dng Phân tích
k thut mang li li ích tt cho h trong kinh doanh c phiu ti th trng chng
khoán Vit Nam. Còn li, phn ln nhà đu t còn m h vi Phân tích k thut, th
hin qua kt qu 68,8% nhà đu t chn phng án b. Nhng nhà đu t này có th
ri vào tình trng:
Cha thc s nghiên cu k phng pháp này nên cha th nhn ra nhng u
và nhc đim đ có th x lý tình hung mt cách hiu qu.
Hoc ch mi tham kho tài liu v mt lý thuyt mà cha trưi nghim nhiu
trong thc t, mà thông thng nhng tài liu lý thuyt phn ln là đa ra nhng
vin cnh tt đp ca du hiu nhng li l đi nhng tình hung xu đi ngc