B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp.HCM
___________________
LÊ DUY KHÁNH
GII PHÁP PHÒNG NGA RI RO PHÁP LÝ
CA HOT NG TÍN DNG BT NG SN
TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS. TRNG QUANG THÔNG
TP. H Chí Minh – Nm 2011
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
M đu
Chngă1. Lý lun chung v ri ro pháp lý ca hotăđng tín dng btăđng sn ti
các ngânăhàngăthngămi Vit Nam 1
1.1 Bt đng sn 1
1.1.1 Khái nim bt đng sn 1
1.1.2 Phân loi bt đng sn 1
1.2 c đim ca bt đng sn 2
1.2.1 Theo quan đim ca c quan qun lý 2
1.2.1.1 Tính cá bit và khan him 2
1.2.1.2 Tính bn lâu, ít hao mòn 2
1.2.1.3 Tính chu s nh hng ln nhau 2
1.2.1.4 Các tính cht khác 2
1.2.2 Theo quan đim ca các ngân hàng thng mi 3
1.2.2.1 Tính c đnh 3
1.2.2.2 Tính thanh khon và kh nng x lý tài sn th chp là bt đng sn tng
đi cao 3
1.2.2.3 Bo đm giá tr và giá tr s dng 4
1.2.2.4 Giá mua bán/chuyn nhng bt đng sn luôn tng trong dài hn 4
1.2.2.5 Giy t chng minh quyn s hu/s dng rõ ràng 4
1.2.3 So sánh hai quan đim v đc đim ca bt đng sn 4
1.3 Th trng bt đng sn 5
1.3.1 Khái nim th trng bt đng sn 5
1.3.2 Các loi bt đng sn đc đa vào kinh doanh 6
1.3.3 Các yu t nh hng đn giá bt đng sn 7
1.3.3.1 Các yu t thuc v đc tính ca bt đng sn 7
1.3.3.2 Các yu t kinh t và xã hi ca bt đng sn 8
1.3.3.3 Các yu t pháp lý ca bt đng sn 8
1.4 Tín dng bt đng sn trong h thng ngân hàng 10
1.4.1 Cp tín dng trong h thng ngân hàng 10
1.4.2 Khái nim tín dng bt đng sn trong h thng ngân hàng 11
1.4.3 c đim ca tín dng bt đng sn trong h thng ngân hàng 11
1.4.3.1 Tín dng bt đng sn thng là nhng khon cp tín dng trung, dài hn 11
1.4.3.2 Tín dng bt đng sn thng là nhng khon cp tín dng ln 12
1.4.3.3 Tín dng bt đng sn phi gii ngân theo tin đ 12
1.4.3.4 Tín dng bt đng sn thng là nhng khon tín dng có ri ro cao 12
1.4.4 Phân loi tín dng bt đng sn trong h thng ngân hàng 13
1.4.4.1 Phân loi theo thi hn cp tín dng 13
1.4.4.2 Phân loi theo mc đích s dng vn 13
1.4.5 Vai trò ca tín dng bt đng sn đi vi nn kinh t Vit Nam hin nay 15
1.4.5.1 Tích cc 15
1.4.5.2 Tiêu cc 18
1.5 Ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn trong ngân hàng thng mi 20
1.5.1 Khái nim ri ro pháp lý 18
1.5.2 Ri ro pháp lý trong hot đng ngân hàng 21
1.5.3 Khái nim ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn trong ngân hàng
thng mi 22
1.5.4 Nhng đòi hi phi nghiên cu ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng
sn trong h thng ngân hàng thng mi Vit Nam hin nay 23
1.5.4.1 Bt đng sn hin chim t trng rt ln trong tng tài sn ca h thng
ngân hàng 23
1.5.4.2 Nhng điu chnh chính sách có liên quan thng nh hng mnh đn
hot đng tín dng bt đng sn ca h thng ngân hàng 24
1.5.4.3 Ngân hàng Nhà nc không có đnh hng rõ ràng đi vi hot đng tín
dng bt đng sn ca h thng ngân hàng thng mi 25
1.5.4.4 Hin thiu các nghiên cu v ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt
đng sn trong h thng ngân hàng thng mi Vit Nam 26
Kt lun chng 1 26
Chngă 2. Nhng ri ro pháp lý ca hotă đng tín dng btă đng sn trong h
thngăngânăhàngăthngămi Vit Nam 28
2.1 Mt s nguyên nhân chính gây ra ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn
trong ngân hàng thng mi hin nay 28
2.1.1 Trình đ nhn thc ca cán b ngân hàng còn hn ch và thiu s chia s thông
tin 28
2.1.2 S thay đi liên tc ca nhng quy đnh ca pháp lut có liên quan 28
2.1.3 Nhn thc hn ch ca các ngân hàng thng mi đi vi loi hình ri ro này 30
2.1.4 S phc tp ca h thng vn bn pháp lut có liên quan 30
2.1.5 S chng chéo ca các vn bn pháp quy và s không đng nht trong nhn thc
và thi hành các vn bn pháp quy ca các c quan qun lý 31
2.2 Mt s ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn trong h thng ngân hàng
thng mi Vit Nam hin nay 31
2.2.1 Ranh gii không rõ ràng gia cho vay kinh doanh bt đng sn và cho vay tiêu
dùng bt đng sn 31
2.2.2 Quy đnh v kim soát d n cho vay phi sn xut thiu thc t ca Ngân hàng
Nhà nc 33
2.2.3 Ri ro pháp lý t vic nhn th chp bt đng sn hình thành trong tng lai 35
2.2.4 ng ký giao dch bo đm đi vi tài sn th chp là bt đng sn hình thành
trong tng lai 38
2.2.5 Các giao dch gi to liên quan đn bt đng sn 40
2.2.6 Nhng quy đnh “thiu tm” ca nhà lp pháp 41
2.2.7 Nhng quy đnh phi thc t ca lut pháp liên quan đn hot đng tín dng bt
đng sn 42
2.2.8 Quy đnh v lãi sut c bn ca B Lut dân s 2005 43
2.2.9 Bt buc phi khi kin dù trong hp đng th chp có tha thun khác v
phng thc x lý tài sn bo đm khi bên vay không tr đc n 45
2.2.10 Ri ro t vic y quyn x lý tài sn bo đm là bt đng sn ca bên vay cho
ngân hàng 49
2.2.11 Kê biên tài sn đã y quyn, đang th chp, cm c là bt đng sn cho ngân
hàng đ thi hành án 50
2.2.12 Ngi phi thi hành án c tình kéo dài thi gian thi hành án 52
2.2.12.1 Ngi phi thi hành án tìm cách hoãn, tm đình ch thi hành bn án 52
2.2.12.2 Yêu cu đnh giá li tài sn kê biên đ kéo dài thi gian thi hành án 54
2.2.13 Cng ch giao nhà là nhà duy nht ca ngi phi thi hành án 54
2.2.14 S phin hà ca th tc t dng dân s hin hành 55
Kt lun chng 2 57
Chngă3. Mt s gii pháp phòng nga ri ro pháp lý ca hotăđng tín dng bt
đng sn đi vi h thngăngânăhàngăthngămi Vit Nam và kin ngh chính sách . 59
3.1 Mt s gii pháp phòng nga ri ro pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn đi
vi h thng ngân hàng thng mi Vit Nam 59
3.1.1 Các ngân hàng cn thit phi thng kê và ban hành danh mc các loi bt đng
sn không đc nhn th chp 59
3.1.2 Phi ban hành quy đnh và quy trình cho vay kinh doanh bt đng sn 61
3.1.3 S cn thit ca công tác t vn pháp lý trong ngân hàng và công tác đào to
nhân s 65
3.1.4 Hng đn gii quyt các tranh chp liên quan đn Hp đng tín dng bng
trng tài thng mi thông qua trng tài quy ch 66
3.2 Kin ngh chính sách đi Ngân hàng Nhà nc, Quc hi, Chính ph và các B,
ngành có liên quan 67
3.2.1 Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 67
3.2.1.1 Xem xét li quy đnh v cho vay kinh doanh bt đng sn và cho vay tiêu
dùng bt đng sn 68
3.2.1.2 iu hành lãi sut c bn 69
3.2.1.3 Vic ban hành các quy đnh cn phi xem xét cn trng, đc bit chú ý đn
l trình thc hin 70
3.2.2 Kin ngh đi vi Quc hi, Chính ph và các B, ngành có liên quan 72
3.2.2.1 Nhìn nhn đúng v vn đ tranh chp tài sn bo đm là bt đng sn đang
th chp 72
3.2.2.2 Cn thc hin đúng th tc ban hành vn bn quy phm pháp lut 73
3.2.2.3 Cn thit phi xây dng c ch x lý n cho các ngân hàng thng mi 74
3.2.2.4 Gii quyt vn đ th chp và đng ký th chp tài sn là bt đng sn hình
thành trong tng lai 75
Kt lun chng 3 77
Kt lun chung 78
Danh mc công trình ca tác gi
Tài liu tham kho
Ph lc
DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT
A. DanhămcăcácăkỦăhiu,ăchăvitătt
1. ACB
: Ngân hàng TMCP Á Châu.
2. BSHTTTL
: Bt đng sn hình thành trong tng lai.
3. BIDV
: Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
4. BLDS 2005
: B Lut dân s nm 2005.
5. BLTTDS 2004
: B Lut t tng dân s nm 2004.
6. CAR
: Capital Adequacy Ratio – T l an toàn vn.
7. CBTD
: Cán b tín dng.
8. Ch th 01
: Ch th s 01/CT-NHNN ngày 01/3/2011 ca Ngân hàng
Nhà nc Vit Nam.
9. DTBB
: D tr bt buc.
10. EIB
: Ngân hàng TMCP Xut Nhp khu Vit Nam.
11. GDB
: Giao dch bo đm hay còn gi là giao dch đng ký th
chp, cm c.
12. GCNQSD
: Giy chng nhn quyn s dng đt/Giy chng nhn
quyn s dng đt, quyn s hu nhà và tài sn gn
lin vi đt.
13. HTC
: Hp đng th chp.
14. HTD
: Hp đng tín dng.
15. Lut các TCTD
2010
: Lut Các t chc tín dng nm 2010.
16. Lut t đai 2003
: Lut t đai nm 2003.
17. Lut KDBS 2006
: Lut Kinh doanh bt đng sn nm 2006.
18. Lut Nhà 2005
: Lut Nhà nm 2005.
19. Lut THADS 2008
: Lut Thi hành án dân s nm 2008.
20. LSCB
: Lãi sut c bn.
21. LSTT
: Lãi sut tha thun.
22. MSB
: Ngân hàng TMCP Hàng Hi.
23. Ngh quyt 11
: Ngh quyt s 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 ca Chính
ph.
24. NHNN
: Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
25. NHTM
: Ngân hàng thng mi.
26. NHTMCP
: Ngân hàng thng mi c phn, theo đnh ngha ti
Ngh đnh 59/2009/N-CP v t chc và hot đng ca
ngân hàng thng mi.
27. NHTMNN
: Ngân hàng thng mi Nhà nc, theo đnh ngha ti
Ngh đnh 59/2009/N-CP v t chc và hot đng ca
ngân hàng thng mi.
28. Ngh đnh 163
: Ngh đnh s 163/2006/N-CP ngày 29/12/2006 ca
Chính ph.
29. QSD
: Quyn s dng đt.
30. STB
: Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
31. TCTD
: T chc tín dng.
32. TCB
: Ngân hàng TMCP K Thng Vit Nam
33. Thông t 13
: Thông t s 13/2010/TT-NHNN ngày 20/5/2010 ca
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
34. Thông t 19
: Thông t s 19/2010/TT-NHNN ngày 27/9/2010 ca
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
35. TSB
: Tài sn bo đm.
36. TSTC
: Tài sn th chp.
37. TSHTTTL
: Tài sn hình thành trong tng lai.
38. VCB
: Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam.
39. Vietinbank
: Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam.
40. VPB
: Ngân hàng TMCP Vit Nam Thnh Vng.
B. Ghi chú:
Không dùng các t vit tt trong các tên chng, tiêu đ, đu mc ca lun vn.
Không vit tt khi trích dn trc tip.
M U
1. Lý do chnăđ tài
Trong hot đng ngân hàng, ri ro tín dng là mt đ tài đã đc nhiu ngi
nghiên cu. Mt s đ tài nghiên cu trong lnh vc này nh: Nguyn Ngc Bình
(2008) v tín dng BS trên đa bàn Tp.HCM, Trn Tin Chng (2008) v qun
tr ri ro tín dng ti VCB, Lê Th Hng iu (2008) v qun lý ri ro tín dng ti
BIDV và mt s nghiên cu khác. Nhng nghiên cu này đã có nhng đóng góp
nht đnh v c s lý lun và nhng gii pháp mi vào công tác qun lý ca các
nhà qun tr, điu hành các ngân hàng ti Vit Nam thi gian qua. Nhng đ tài này
thng đ cp khá tng quát v ri ro tín dng và nhng gii pháp đc đúc kt
da trên nhng nghiên cu khái quát nh vy. Trong khi đó, cp tín dng là mt
hot đng khá phc tp, khá rng khi cha đng trong đó nhiu nghip v khác
nhau nh cho vay, bo lãnh, chit khu, bao thanh toán, cho thuê tài chính và nhiu
nghip v khác. Riêng hot đng cho vay cng đã có th phân chia thành nhiu loi
nh cho vay sn xut kinh doanh, cho vay tiêu dùng, cho vay đu t kinh doanh
chng khoán, cho vay đu t kinh doanh BS… mà mi mt loi hình này có
nhng đc đim, tính cht, mc đ ri ro, các nhân t ri ro cng rt khác nhau. Do
đó, vic nghiên cu ri ro tín dng nói chung s khó gii quyt thu đáo các vn
đ, nhng gii pháp đa ra s khó ng dng hiu qu.
Xut phát t thc tin công tác ca tác gi; nhng bin đng tht thng ca th
trng BS thi gian qua; t nhng thay đi mang tính khó d đoán trong chính
sách điu hành ca NHNN; t s “phình to” ca h thng các vn bn pháp lut
trong qun lý, điu hành th trng tin t, trong công tác qun lý BS và th
trng BS; t thc t còn xem nh công tác qun tr ri ro pháp lý trong hot
đng tín dng BS ca h thng NHTM Vit Nam; và cui cùng t yêu cu phi
có mt nghiên cu chuyên sâu, có h thng v nhng ri ro pháp lý trong hot
đng tín dng BS ca các NHTM đ nhng ngi đang thc hin các công vic
có liên quan t CBTD, cán b xét duyt khon vay, nhng ngi làm công tác
pháp lý đn nhng nhà qun tr ngân hàng có cái nhìn tng đi đy đ v loi ri
ro này, nhng vn đ vng mc đ có bin pháp phòng nga ri ro pháp lý đi vi
hot đng tín dng BS ngân hàng mình. tài “Gii pháp phòng nga ri ro
pháp lý ca hot đng tín dng bt đng sn ti các ngân hàng thng mi Vit
Nam” ra đi đ đáp ng các yêu cu đó.
2. Mcăđíchănghiênăcu
Mc đích ca đ tài là thng kê mt cách có h thng và phân tích chuyên sâu
v nhng nguyên nhân ca ri ro pháp lý ca hot đng tín dng BS trong h
thng NHTM Vit Nam. Trên c s đó, đ xut nhng gii pháp đi vi các
NHTM và kin ngh chính sách nhm hn ch loi ri ro này, góp phn vào công
tác qun tr ri ro chung ca h thng NHTM Vit Nam.
đt đc mc đích này, đ tài s làm rõ các vn đ sau:
Th nht, nghiên cu và xây dng khái nim ri ro pháp lý ca hot đng tín
dng BS trong h thng NHTM. ây là vn đ mà cha có nghiên cu nào t
trc đn nay đ cp;
Th hai, h thng mt s ri ro pháp lý ca hot đng tín dng BS mà các
NHTM Vit Nam đã và đang gp phi.
Phân tích chi tit nguyên nhân ca tng ri ro pháp lý, nhng hu qu mà các
NHTM Vit Nam có th gp phi. ó là c s đ đ xut các gii pháp cho các
NHTM và nhng kin ngh chính sách phù hp.
3. iătng và phm vi nghiên cu
- iătng nghiên cu: là h thng các vn bn quy phm pháp lut, vn bn
điu hành do Quc hi, Chính ph, các b ngành, NHNN và các c quan Nhà nc
khác ban hành có liên quan đn hot đng tín dng BS ca h thng NHTM Vit
Nam.
- Phm vi nghiên cu:
Không gian: là h thng các NHTM Vit Nam. H thng NHTM Vit Nam
đây ch trong phm vi các NHTM trong nc, không bao gm Ngân hàng
phát trin Vit Nam và Ngân hàng chính sách xã hi.
Thi gian: thi gian nghiên cu ch yu là trong giai đon 2005 – 2010.
Tuy nhiên, mt s d liu đc thu thp trc đó, thi đim cp nht mi
nht đc tính đn tháng 9/2011.
4. Phngăphápănghiênăcu
tài s dng phng pháp nghiên cu tình hung. Vic nghiên cu không
da trên kt qu điu tra, phng vn mà có nn tng là vic thu thp các d kin
mt cách có h thng và tìm hiu mi tng quan gia các yu t vi nhau, đó là
quan h gia nhng vn bn pháp quy, vn bn điu hành ca các c quan Nhà
nc liên quan đn lnh vc BS và phân tích nhng ri ro mà các NHTM trong
nc có th gp phi.
5. Ý nghaăkhoaăhc và thc tin caăđ tài
tài là s tng kt nhng nghiên cu và kinh nghim đc tích ly t thc t
công tác tín dng ca tác gi, th hin đc mt s nhng bt cp ca h thng
pháp lut, trong công tác điu hành ca Chính ph, NHNN và các b ngành, mà
nhng bt cp này đã có nh hng ln đn s an toàn trong công tác tín dng ca
h thng NHTM Vit Nam.
tài ch rõ mt s ri ro pháp lý mà các NHTM đã và đang gp phi, qua đó
nhng ngi làm công tác ngân hàng t CBTD, cán b xét duyt khon vay đn
ngi điu hành có đc cái nhìn tng th v ri ro pháp lý ca hot đng tín dng
BS, qua đó điu chnh nhng mng hot đng ca ngân hàng mình, tránh nhng
ri ro đã bit trc.
tài có th đc s dng nh là mt tài liu tham kho, nghiên cu, tài liu
dùng đ thit k bài ging cho nhng lp đào to v ri ro pháp lý trong hot đng
tín dng BS các NHTM, các trung tâm đào to hay các trng đi hc.
6. Kt cu lunăvn
Ngoài phn m đu và kt lun chung, đ tài gm 03 chng:
Chng 1. Lý lun chung v ri ro pháp lý ca hotă đng tín dng bt
đng sn ti các ngânăhàngăthngămi Vit Nam.
Chng này trình bày nhng lý lun chung v BS, th trng BS, vai trò ca
th trng BS. Bên cnh đó, khái nim ri ro pháp lý và ri ro pháp lý ca hot
đng tín dng BS trong h thng NHTM cng đc làm rõ.
Chng 2. Nhng ri ro pháp lý ca hotă đng tín dng btă đng sn
trong h thngăngânăhàngăthngămi Vit Nam.
Chng 2 phân tích mt s nguyên nhân và đ cp nhng ri ro pháp lý ca
hot đng tín dng BS mà các NHTM Vit Nam thng gp nht hin nay.
Chngă3. Mt s gii pháp phòng nga ri ro pháp lý ca hotăđng tín
dng btăđng snăđi vi h thngăngânăhàngăthngămi Vit Nam và kin
ngh chính sách.
Trên c s nhng ri ro pháp lý ca hot đng tín dng BS trong h thng
NHTM Vit Nam đc ch ra chng 2, chng này đa ra mt s gii pháp
nhm hn ch tn tht đi vi các NHTM Vit Nam và kin ngh chính sách.
1/78
CHNGă1.ăLụăLUNăCHUNGăVăRIăROăPHÁPăLụăCAăHOT
NGăTệNăDNGăBTăNGăSNăTI CÁC NGÂN HÀNG
THNGăMIăVITăNAM
1.1 Bt đngăsn
1.1.1 Kháiănimăbtăđngăsn
Theo quy đnh ti điu 174 BLDS 2005 thì: “Bt đng sn là các tài sn bao
gm: Ðt đai; nhà, công trình xây dng gn lin vi đt đai, k c các tài sn gn
lin vi nhà, công trình xây dng đó; các tài sn khác gn lin vi đt đai; và các
tài sn khác do pháp lut quy đnh”. Cách đnh ngha này da trên đc tính ch yu
nht ca BS, đó là nhng tài sn không th di di đc.
nh ngha này không có nhiu thay đi so vi đnh ngha v BS trong BLDS
nm 1995. iu thay đi duy nht là BLDS 2005 đã sa t “nhà ” thành “nhà”
trong đnh ngha mi v BS. Thay đi này đã gii quyt đc bt cp ca đnh
ngha c, bi nhà trong thc t không ch có nhà , và không ch nhà mi là
BS.
1.1.2 Phânăloiăbtăđngăsn
Có rt nhiu tiêu chí đ phân loi BS, tùy theo mc đích qun lý và mc đích
ca vic phân loi. Nguyn Ngc Bình (2008) phân loi BS gm: đi vi đt thì
có đt đô th, đt phi đô th, đt đ xây dng kin trúc, đt dùng cho công trình
công cng, đt d tr, đt nông nghip, đt dùng cho các trng hp khác. i vi
nhà thì có: nhà cp 1, cp 2, cp 3, cp 4, nhà tp th, nhà cao tng, nhà đn lp,
song lp, liên k, c xá, nhà đ , nhà dùng đ kinh doanh, nhà dùng cho các mc
đích khác, nhà mt tin, nhà trong hm, nhà trong khu quy hoch, nhà không phi
khu quy hoch.
Còn theo Phòng qun lý th trng BS - Cc Qun lý nhà và th trng BS
thuc B xây dng
1
thì BS đc phân thành 03 loi, bao gm: (i) BS có đu t
xây dng nh nhà , nhà xng và công trình thng mi - dch v, h tng k
thut, h tng xã hi, tr s làm vic; (ii) BS không đu t xây dng vi thành
1
2/78
phn chính là các loi đt nông nghip; và (iii) BS đc bit là nhng công trình
bo tn quc gia, di sn vn hoá vt th, nhà th h, đình chùa, miu mo, ngha
trang.
1.2 căđimăcaăbtăđngăsn
1.2.1 Theo quanăđim caăcăquanăqun lý
2
1.2.1.1 Tínhăcáăbităvàăkhanăhim
c đim này ca BS xut phát t tính cá bit và tính khan him ca đt đai.
Tính cá bit ca đt đai là do nhng đc tính nh c đnh và không di di đc ca
đt đai mang li. Tính khan him nói chung ca đt đai là do din tích b mt trái
đt là có hn. Tính khan him c th ca đt đai là gii hn v din tích đt đai ca
tng ming đt, khu vc, vùng, đa phng, lãnh th.
1.2.1.2 Tính bnălâu, ít hao mòn
t đai là mt loi tài nguyên đc xem nh không th b hu hoi, tr khi có
thiên tai làm xói l, vùi lp hay b ô nhim. ng thi, các vt kin trúc và công
trình trên đt sau khi xây dng có th tn ti hàng trm nm hoc lâu hn na. Tính
cht lâu bn ca BS còn do đt đai không b mt đi, không b thanh lý sau mt
thi gian s dng, li có th s dng vào nhiu mc đích khác nhau. Có th nói
BS khá phong phú, đa dng và gn nh không bao gi cn.
1.2.1.3 Tính chuăsănhăhngălnănhau
BS chu s nh hng ln nhau rt ln, giá tr ca BS này có th b tác đng
bi các BS khác. c bit, trong trng hp Nhà nc đu t xây dng các công
trình kt cu h tng s làm tng v đp và nâng cao giá tr s dng ca BS trong
khu vc đó (ngoi tác tích cc). Trong thc t, vic xây dng BS này làm tôn
thêm v đp và s hp dn ca BS khác là hin tng khá ph bin. Ngc li,
BS cng chu nhng ngoi tác tiêu cc khi nm trong các khu vc có h tng thp
kém, ô nhim, triu cng…
1.2.1.4 Cácătínhăchtăkhác
- Tínhăthíchăng
2
ây là cách phân loi ca Phòng qun lý th trng BS - Cc Qun lý nhà và th trng BS thuc B
xây dng.
3/78
Li ích ca BS đc to ra trong quá trình s dng. BS trong quá trình s
dng có th điu chnh công nng mà vn gi đc nhng nét đc trng ca nó,
đng thi vn đm bo yêu cu s dng ca ngi tiêu dùng trong vic tho mãn
nhu cu sinh hot, sn xut - kinh doanh và các hot đng khác.
- Tính phăthucăvàoănngălcăqunălỦ
Qun lý BS đòi hi kh nng và chi phí cao hn so vi các hàng hoá thông
thng khác. Vic đu t xây dng BS khá phc tp, chi phí ln và thi gian dài.
Bên cnh đó, BS là tài sn khá nhy cm vi nhng quyt đnh ca c quan Nhà
nc. Do đó, BS đòi hi cn có kh nng qun lý thích hp và tng xng.
- Tính phăthucăvàoătpăquán,ăthăhiuăvàătâmălỦăxưăhi
BS chu s chi phi ca các yu t này mnh hn các hàng hoá thông thng
khác. Nhu cu v BS ca mi vùng, mi khu vc, mi quc gia là rt khác nhau,
ph thuc vào th hiu, tp quán ca ngi dân sinh sng ti đó. Các yu t tâm lý
xã hi, thm chí c các vn đ tín ngng, tôn giáo, tâm linh cng có th chi phi
nhu cu và hình thc ca BS.
1.2.2 Theoăquanăđimăcaăcácăngânăhàngăthngămi
V c bn, các tính cht đc lit kê trên đã phn ánh nhiu đc đim ca BS.
Tuy nhiên, BS vn còn nhiu đc đim khác, mà da vào nhng đc đim này,
các ngân hàng Vit Nam trong thi gian qua luôn u tiên nhn BS làm TSTC
so vi nhiu loi tài sn khác. Lê Duy Khánh (2009) đã có lit kê nhng đc đim
này ca BS, đó là:
1.2.2.1 Tínhăcăđnh
Chính nh đc đim này mà khi nhn BS làm TSTC, các NHTM d dàng thc
hin vic xác đnh (v trí, ranh gii…), đnh giá BS, giám sát BS trong và sau
cho vay; cng không tn thêm các chi phí liên quan đn vic qun lý TSTC nh
các loi đng sn khác.
1.2.2.2 TínhăthanhăkhonăvàăkhănngăxălỦătàiăsnăthăchpălàăbtăđngă
snătngăđiăcao
4/78
Gi s khi khách hàng vay không tr đc n, ngân hàng buc phi áp dng các
bin pháp x lý TSB đ thu hi n. Thc t chng minh là BS vn d x lý hn
nhiu tài sn khác nh tính thanh khon cao hn. Tính thanh khon này xut phát
t đc đim BS là khan him cng nh nh vào s phát trin ca th trng BS.
1.2.2.3 Boăđmăgiáătrăvàăgiáătrăsădng
Trong khi các tài sn khác, giá tr và giá tr s dng thng gim, có th gim
rt nhanh theo thi gian, thm chí giá tr ca tài sn có th gim t 10% đn 20%
ngay sau khi nhn th chp nh xe c, máy móc thit b thì BS hu nh không b
gim giá tr và giá tr s dng. Tr mt s trng hp BS b h hng do thiên tai
và con ngi (đt b st l, xói mòn, nhà ca b h hng) thì BS nhìn chung bn
vng, bo đm giá tr và giá tr s dng trong thi gian th chp.
1.2.2.4 Giá mua bán/chuynă nhngă btăđngă sn luônătngă trongă dàiă
hn
Do đc tính khan him, nhu cu v nhà cng nh đu t, đu c BS cao nên
thc t cho thy, trong dài hn giá mua bán/chuyn nhng BS luôn tng, mc dù
trong ngn hn di s tác đng ca khng hong nhà đt, chu k kinh t, các quy
đnh ca chính quyn hoc nhng nguyên nhân khác, giá BS có th st gim
mt s khu vc, mt s phân khúc th trng.
1.2.2.5 Giyătăchngăminhăquynăsăhu/sădngărõăràng
So vi các loi tài sn khác, Vit Nam hin nay ít có loi tài sn nào mà giy
t chng minh quyn s hu/s dng rõ ràng nh BS. Nh đó mà vic xác đnh
ch s hu/s dng ca BS tng đi d dàng. Bt k mt s thay đi nào nh
mua bán, chuyn nhng quyn s hu, quyn s dng BS theo quy đnh đu
phi đc công chng hoc chng thc. H thng pháp lut liên quan đn vic xác
nhn quyn s hu, s dng, giao dch dù còn nhiu bt cp song vn đc đánh
giá là khá đy đ so vi nhng quy đnh trong các lnh vc khác.
1.2.3 So sánh haiăquanăđimăvăđcăđimăcaăbtăđngăsn
Theo c quan qun lý, các đc đim ca BS đc xem xét nhm các mc đích
qun lý Nhà nc v BS, nhng đc đim này là nhng đc tính t nhiên ca
5/78
BS, nhng đc tính mà da vào đó, chúng ta đã đt tên cho các loi tài sn này là
BS (tc nhng tài sn không di chuyn đc). i vi các NHTM, điu quan
trng nht là BS có nhng đc tính giúp cho vic nhn th chp đ bo đm cho
các khon n đc thun li trong công tác qun lý và x lý TSTC. Nhng đc
đim ca BS theo các NHTM nhìn nhn không có s khác bit vi quan đim ca
c quan qun lý, mà xut phát t nhng đc đim đã đc c quan qun lý nhìn
nhn. Nói cách khác, quan đim ca các NHTM v đc đim ca BS không khác
đi hay tn ti song song mà có quan h nhân qu vi nhng đc đim ca BS t
c qun qun lý. Ví d, đc đim v tính d qun lý, tính thanh khon, kh nng
bo đm giá tr và giá tr s dng ca BS… là h qu ca nhng thuc tính nh
bn lâu, ít hao mòn, khan him ca BS mà c quan qun lý đã xác đnh.
Vì vy, có th thy rng hai quan đim v BS đc đ cp không có s khác
nhau, mà là s b sung cho nhau, h tr nhau nhm phc v tt nht các mc tiêu
qun lý, kinh doanh ca tng ch th.
1.3 Thătrngăbtăđng snăă
1.3.1 Kháiănimăthătrngăbtăđngăsn
Th trng BS cho đn nay vn cha có đc mt đnh ngha chính thc, c
quan qun lý, các vn bn quy phm pháp lut, ngay c Lut KDBS 2006, cng
cha đa ra đc mt đnh ngha nào v th trng này. có mt đnh ngha đy
đ và chính xác v th trng BS là không đn gin.
Vi th trng, chúng ta có mt s đnh ngha sau: (i) Th trng bao gm con
ngi hay t chc có nhu cu hay mong mun c th, sn sàng mua và có kh nng
mua hàng hoá, dch v đ tho mãn các nhu cu, mong mun đó (Nguyn Thng
Thái, 2007), (ii) Th trng là tp hp nhng ngi mua tht s và tim nng đi
vi mt sn phm (Philip Kotler, 2008).
Trên c s các khái nim v th trng, trong nghiên cu này th trng BS
đc đnh ngha nh sau: th trng BS là tng hòa các mi quan h v giao dch
BS din ra ti mt khu vc đa lý nht đnh, trong khong thi gian nht đnh. Th
6/78
trng BS có th đc hiu mt cách đn gin hoc c th hn là h thng các
quan h, thông qua đó các giao dch v BS đc thc hin.
Các giao dch v BS bao gm: mua, bán, chuyn nhng, nhn chuyn
nhng, th chp, nhn th chp, thuê, cho thuê, thuê mua, cho thuê mua và các
giao dch BS khác. Th trng BS cng là ni din ra hot đng kinh doanh
BS. Hot đng kinh doanh BS bao gm kinh doanh BS và kinh doanh dch v
BS.
Kinh doanh BS là vic b vn đu t to lp, mua, nhn chuyn nhng, thuê,
thuê mua BS đ bán, chuyn nhng, cho thuê, cho thuê li, cho thuê mua nhm
mc đích sinh li. Kinh doanh dch v BS là các hot đng bao gm các dch v
môi gii BS, đnh giá BS, sàn giao dch BS, t vn BS, đu giá BS, qung
cáo BS và qun lý BS.
1.3.2 Các loiăbtăđngăsn đcăđaăvàoăkinhădoanh
Theo Lut KDBS 2006, các loi BS đc đa vào kinh doanh bao gm: (i)
Các loi nhà, công trình xây dng theo quy đnh ca pháp lut v xây dng (công
trình dân dng, công trình công nghip, công trình giao thông, công trình thy li,
công trình h tng k thut); (ii) QSD đc tham gia th trng BS theo quy
đnh ca pháp lut v đt đai; và (iii) Các loi BS khác theo quy đnh ca pháp
lut.
Nhà, công trình xây dng đc đa vào kinh doanh phi đáp ng đc các
điu kin sau: (i) Thuc đi tng đc phép kinh doanh; (ii) i vi nhà, công
trình xây dng mi phi bo đm cht lng theo quy đnh ca pháp lut v xây
dng; (iii) i vi nhà, công trình xây dng đã qua s dng thì yêu cu v cht
lng do các bên tha thun trong hp đng; (iv) Không có tranh chp v quyn s
hu; (v) Không b kê biên đ thi hành án hoc đ chp hành quyt đnh hành chính
ca c quan nhà nc có thm quyn; (vi) Không nm trong khu vc cm xây
dng theo quy đnh ca pháp lut v xây dng; và (vii) Có h s bao gm giy
chng nhn quyn s hu nhà, công trình xây dng và QSD hoc giy t hp
pháp chng minh quyn s hu, quyn s dng theo quy đnh ca pháp lut đi vi
7/78
nhà, công trình xây dng đã có sn; giy phép xây dng hoc h s d án và thit
k bn v thi công đã đc phê duyt đi vi nhà, công trình đang xây dng; thit
k bn v thi công, h s hoàn công và biên bn nghim thu bàn giao đa vào s
dng đi vi nhà, công trình xây dng thuc d án khu đô th mi, d án khu nhà
, d án h tng k thut khu công nghip cha có giy chng nhn quyn s hu,
quyn s dng; h s d án, thit k bn v thi công và tin đ xây dng nhà, công
trình xây dng đã đc phê duyt đi vi nhà, công trình xây dng hình thành
trong tng lai.
QSD đa vào kinh doanh phi có các điu kin sau đây: (i) Thuc đi tng
đc phép kinh doanh; (ii) Có giy t hp pháp chng minh QSD theo quy đnh
ca pháp lut; (iii) Không có tranh chp; (iv) Trong thi hn s dng đt; (v)
Không b kê biên đ thi hành án hoc đ chp hành quyt đnh hành chính ca c
quan nhà nc có thm quyn; và (vi) Trng hp chuyn nhng, cho thuê
QSD thuc d án khu đô th mi, d án khu nhà , d án h tng k thut khu
công nghip thì phi có các công trình h tng tng ng vi ni dung và tin đ
ca d án đã đc phê duyt.
1.3.3 Cácăyuătănhăhngăđnăgiáăbt đngăsn:
Có 3 nhóm yu t nh hng đn giá BS, đó là:
1.3.3.1 Cácăyuătăthucăvăđcătínhăcaăbtăđngăsn
- Vătríăcaăbtăđngăsn vàăđaăhìnhăniăbtăđngăsn taălc
ây là đc tính gi mt trong nhng vai trò quan trng, có th nói là quyt đnh
đn giá mua bán/chuyn nhng BS trên th trng. Mt BS ti thành ph s có
giá cao hn so vi mt BS có cùng đc đim ti nông thôn, mt BS mt tin s
có giá khác vi mt BS trong hm. Bên cnh đó, đa hình ni BS ta lc cng
có nh hng rt ln đn giá mua bán/chuyn nhng. BS nm trong khu vc
thp, thng xuyên b ngp do l lt hàng nm hoc triu cng s có giá không
bng nhng BS nhng v trí cao, thoáng. V trí ca BS và đa hình ni BS
ta lc cng s nh hng đn mc đích s dng ca BS đó.
- Kích thc,ăhình dngăvàăkinătrúcăcaăbtăđngăsn
8/78
Mt tha đt có hình dng vuông vn, kích thc phù hp theo tng mc đích
hay mt cn nhà có hình dng, kin trúc đp, hin đi thì giá c s cao hn và
ngc li. Tp.HCM, theo Quyt đnh s 19/2009/Q-UBND ngày 25/02/2009
ca UBND Tp.HCM quy đnh v din tích đt ti thiu sau khi tách tha (ti Hà
Ni là Quyt đnh s 58/2009/Q-UBND ngày 30/3/2009 ca UBND Tp. Hà Ni)
thì nhng tha đt đ din tích tách tha theo quy đnh s đc u tiên khi chuyn
nhng, do đó giá c cng cao hn so vi nhng tha không đ din tích.
1.3.3.2 Cácăyuătăkinhătăvàăxưăhiăcaăbtăđngăsn
- Hătngăcăsăvàămôiătrng xung quanh
BS nm trong khu vc b ô nhim hay h tng c s còn yu kém, h thng
giao thông, trng hc, bnh vin xa xôi, thiu thn nhiu điu kin bo đm cuc
sng s không có giá cao bng BS khu vc có h tng tt, môi trng trong
sch, ít hoc không ô nhim.
- Khănngăsinhăliăcaăbtăđngăsn
BS có th đc s dng làm mt bng kinh doanh, cho thuê hay các hot
đng có kh nng sinh li cho ch s hu/s dng thì giá mua bán/chuyn nhng
s cao hn. Kh nng sinh li ca BS càng ln thì giá s càng cao.
- Tìnhăhìnhătngătrngăkinhăt
Khi nn kinh t toàn cu, Vit Nam nói chung hay tng vùng, min nh
Tp.HCM, Hà Ni nói riêng đt tc đ tng trng cao thì giá BS nhng khu
vc này cng khi sc, đó là quy lut. Bi khi kinh t phát trin, nhu cu v BS
(đ , sn xut kinh doanh, đu t…) s gia tng, thu nhp ca dân c tng, chính
quyn s đu t nhiu hn vào c s h tng… là nhng yu t giúp giá BS tng
cao.
- Cácăyuătăxưăhi
Mô t cho tác đng này, chúng ta thy giá BS khu vc Tp.HCM và Hà Ni
hin nay rt cao so vi nhiu khu vc khác trong nc, thm chí đc đánh giá cao
ngang vi giá BS nhiu thành ph đc đánh giá là đt đ nht th gii nh
Tokyo hay London. óng góp mt phn trong nguyên nhân tng giá BS là do các
9/78
khu vc này có dân s quá đông và liên tc tng vi tc đ nhanh hàng nm. Hai
khu vc này cng là ni có tc đ tng trng kinh t cao hn, h tng tt hn, các
điu kin v giáo dc, chm sóc sc khe tt hn so vi nhiu khu vc khác…
cng là nhng yu t to nên s khác bit v giá BS đây vi các khu vc còn
li trong c nc.
1.3.3.3 CácăyuătăphápălỦăcaăbtăđngăsn
- Tínhăhpăphápăcaăbtăđngăsn
BS có đy đ các giy t chng minh quyn s hu/s dng, đc to lp mt
cách hp pháp, không b tranh chp thì giá mua bán/chuyn nhng s cao hn so
vi các BS không có hoc không đy đ giy t chng minh quyn s hu/s
dng, không đc to lp hp pháp. Thm chí, khi BS b tranh chp, b kê biên
đ thi hành án hoc đ chp hành mt quyt đnh hành chính ca c quan Nhà nc
thì BS không th giao dch.
- ChínhăsáchăcaăNhàăncăliênăquanăđnăbtăđngăsn
Các quy đnh ca Nhà nc trong nhiu trng hp là tác nhân chính nh
hng đn giá c BS. Hin nay, có th k ra nhng quy đnh nh din tích ti
thiu đc tách tha đt, quy đnh v cp GCNQSD, quy đnh v cp giy phép
xây dng và qun lý xây dng, các quyt đnh v quy hoch đt đai, các sc thu
liên quan đn BS hay các quyt đnh ca NHNN trong tng thi k v qun lý tín
dng BS…là nhng chính sách có nhng nh hng rt mnh đn th trng
BS nói chung và giá BS nói riêng.
Nhng tác đng t s ra đi ca Lut t đai 2003, Lut Nhà 2005, Lut
KDBS 2006 và các vn bn hng dn cng nh các Ch th s 17 ngày
09/4/2004 ti Hà Ni và Tp.HCM là Ch th s 08 ngày 22/4/2004 v các bin pháp
cp bách nhm chn chnh, tng cng qun lý Nhà nc trong lnh vc đt đai đã
có nhng tác đng rt ln đn giá BS trên th trng. Trong thi gian gn đây,
cn st đt Ba Vì, ông Anh (Hà Ni) do có nhng thông tin v vic xây dng
trc đng H Tây – Ba Vì cng nh vic chuyn các c quan hành chính ca
10/78
Chính ph lên Ba Vì là nhng minh chng cho vic nh hng đn giá BS ca
các quyt đnh, chính sách ca Nhà nc.
1.4 Tínădngăbtăđngăsn trongăhăthngăngânăhàng
1.4.1 Cpătínădngătrongăhăthngăngân hàng
Theo Lut các TCTD 2010, nghip v cp tín dng đc đnh ngha nh sau:
“Cp tín dng là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc
cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng các
nghip v cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân
hàng và các nghip v cp tín dng khác”.
T đnh ngha này, quan h cp tín dng gia ngân hàng và khách hàng có mt
s đc đim đáng chú ý sau:
- Ngân hàng s chuyn giao hoc cam kt chuyn giao cho ngi đc cp tín
dng mt khon tin (ch không phi là tài sn nào khác
3
) trong mt khong thi
gian nht đnh. Ngi đc cp tín dng có trách nhim hoàn tr li đy đ s tin
đã đc cp sau khi ht thi gian cp tín dng nu không có tha thun khác.
- Bên cnh hoàn tr vn thì ngi đc cp tín dng còn phi tr thêm mt
khon tin lãi. S tin lãi phi tr này do các bên t tha thun da trên thi hn
cp tín dng, s tin cp tín dng và lãi sut cp tín dng. Tuy nhiên, lãi sut cp
tín dng hin nay dù đc tha thun nhng vn chu nhng điu chnh ca pháp
lut.
- nh ngha v cp tín dng này vn da trên nhng đc thù ca hot đng cho
vay là ch yu. Trong khi cp tín dng trong ngân hàng đc thc hin thông qua
nhiu nghip v khác nhau, đó là: cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao
thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các nghip v cp tín dng khác.
- So vi quy đnh ca Lut các TCTD nm 1997 thì quy đnh v cp tín dng
trong Lut các TCTD 2010 có mt s thay đi đáng chú ý. ó là Lut các TCTD
nm 1997 ch quy đnh là “đ khách hàng s dng mt khon tin” thì Lut các
TCTD mi có thêm phn “cam kt cho phép s dng mt khon tin”. iu này có
3
nh ngha này không phù hp vi nghip v cho thuê tài chính vì ngi thuê ch đc s dng tài sn
thuê ch không nhn đc tin.
11/78
mt đc nhng cng có vng mc. Mt đc là đnh ngha này “phù hp” vi
nghip v bo lãnh, khi đó ngi đc bo lãnh không đc chuyn giao s tin đ
s dng mà ch nhn đc s cam kt ca TCTD, cam kt này s chuyn thành s
tin (khi phát sinh s kin bo lãnh) nu bên đc bo lãnh không thc hin ngha
v vi bên nhn bo lãnh. Mt hn ch là khi quy đnh nh vy, vic xác đnh thi
gian cp tín dng s vng đi vi các nghip v nh cho vay, chit khu, cho thuê
tài chính, bao thanh toán. Ví d, nu mt khách hàng đc cam kt cho vay nhng
sau đó 02 tháng mi gii ngân, khi đó thi gian cho vay s đc tính nh th nào.
Tính t thi đim cam kt hay tính t thi đim gii ngân? Vic tính thi gian này
liên quan đn vic tính lãi ngi vay phi tr, liên quan đn vic qun lý k hn tài
sn ca các ngân hàng.
1.4.2 Kháiănim tínădngăbtăđngăsn trongăhăthngăngânăhàng
Cn c vào đnh ngha cp tín dng trên, nghiên cu này đa ra mt khái nim
v tín dng BS ca NHTM. ó là: “Tín dng BS ca NHTM là vic NHTM
tha thun đ t chc, cá nhân s dng hoc cam kt cho phép s dng mt khon
tin theo nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cp tín dng phù hp mà trong
đó khách hàng s dng tin vào các mc đích có liên quan đn BS”.
Tuy nhiên, trong phm vi nghiên cu ca đ tài này, đ bo đm các ri ro liên
quan đn BS trong hot đng tín dng ca các NHTM đc xem xét, trng hp
cp tín dng có TSTC bng BS cng đc xem là tín dng BS.
1.4.3 căđimăcaătínădngăbtăđngăsn trongăhăthngăngânăhàng
1.4.3.1 Tínă dngă btă đngă snă thngă làă nhngă khonă cpă tínă dngă
trung,ădàiăhn
i vi cp tín dng đ đu t d án BS, đ mt d án đc cp phép trin
khai có th phi mt đn 03 nm, qua 33 ca, có nhng d án phi mt 4-5 nm
mi xong
4
, mt ngân hàng khi tài tr d án t lúc ch đu t thu gom đt cho đn
lúc d án có th hoàn thành vic tr n, thi gian s còn dài hn rt nhiu. i vi
cp tín dng tiêu dùng BS, ngi mua nhà, chuyn nhng QSD đ xây nhà
4
Lê Duy Khánh, Nhng ri ro t vic nhn th chp bt đng sn và gii pháp phòng nga trong h thng
ngân hàng Vit Nam, Tp chí Ngân hàng s 15/2009, trang 18-25.
12/78
mà thu nhp tr bng lng thì thi gian có th t 3 đn 5 nm, thm chí dài hn.
Tuy vy, nu cp tín dng đ đu c BS, phc v cho mc đích mua đi bán li
BS đ hng chênh lch giá thì thi gian cp tín dng thc (đc hiu là t lúc
gii ngân đn lúc khách hàng tr n) có th ngn hn nu th trng BS sôi đng.
1.4.3.2 Tín dng btăđngăsnăthngălàănhngăkhonăcpătínădngăln
iu này xut phát t giá mua bán, chuyn nhng hay chi phí to lp BS
thng rt cao. Giá mua bán nhà Tp.HCM dao đng t vài trm triu đng đn
vài chc t đng, thm chí có nhng giao dch lên đn hàng trm, hàng ngàn t
đng. i vi d án BS, tng nhu cu vn ca d án cng thng rt ln, khi
ngân hàng tài tr 70% tng vn đu t thì s tin cp tín dng có th lên đn vài
chc, vài trm thm chí c ngàn t đng.
1.4.3.3 Tínădngăbtăđngăsnăphiăgii ngânătheoătinăđ
ây là điu khon bt buc trong tài tr tín dng BS nhm bo đm vic s
dng vn ca ch đu t, ngi nhn chuyn nhng BS, ngi góp vn, ngi
hp tác đu t, hp tác kinh doanh là phù hp, tránh vic s dng vn sai mc
đích, gây ri ro cho ngân hàng. Mt d án BS khi trin khai s bt đu t vic
thanh toán tin gii ta đn bù đ gii phóng mt bng, sau đó đn thanh toán tin
chuyn mc đích s dng đt (nu có), tin s dng đt, các chi phí xin cp phép
d án đn chi phí xây dng, hoàn công…Tùy theo tng giai đon, tin đ trin khai
mà ngân hàng s gii ngân tng bc vi s tin phù hp.
1.4.3.4 Tín dngăbtăđngăsnăthngălàănhngăkhonătínădngăcóăriăroă
cao
Tuy nhiên, tng mc đích s dng vn, tng loi BS thì mc đ ri ro ca
khon cp tín dng s khác nhau. i vi đu t d án, to ra sn phm và giá tr
tng thêm đ cung cp cho th trng thì ri ro s thp hn hot đng đu c. i
vi BS đã hình thành thì ri ro đi vi NHTM s thp hn nhng BSHTTTL.
Dù cha có thng kê hay báo cáo nào cho bit có bao nhiêu phn trm n quá hn,
n xu ca h thng ngân hàng Vit Nam liên quan đn BS đc công b, song
có th khng đnh rng cùng vi tín dng chng khoán thì tín dng BS, đc bit
13/78
là tín dng cho hot đng kinh doanh BS, là mt trong nhng loi hình tín dng
có mc đ ri ro cao nht trong các hot đng cp tín dng ca ngân hàng. Vì vy
mà trong nhng nm qua, NHNN luôn đa ra nhng khuyn cáo và nhng quy
đnh c th nhm hn ch dòng vn tín dng chy vào th trng này.
1.4.4 Phânăloiătínădngăbtăđngăsn trongăhăthngăngânăhàng
Tùy theo mc đích s dng vn và thi hn cp tín dng mà tín dng BS có
th phân thành nhiu loi khác nhau.
1.4.4.1 Phânăloiătheoăthiăhnăcpătínădng
- Ngnăhn
Là nhng khon cp tín dng BS có thi hn đn 12 tháng. i vi k hn
này, tín dng BS ch yu bao gm cp tín dng đ đu c BS nhm hng
chênh lch giá và mt s là tín dng tiêu dùng BS.
- Trungăhn
Là nhng khon cp tín dng BS có thi hn 12-60 tháng. Ch yu ca loi
hình này là cp tín dng tiêu dùng BS đ khách hàng chuyn nhng QSD ,
xây dng hay sa cha nhà , mua nhà đ , hoc đ doanh nghip xây dng c s
h tng cho sn xut kinh doanh, mt phn là các d án BS.
- Dàiăhn
Là nhng khon cp tín dng BS có thi hn trên 60 tháng. ây ch yu là
cp tín dng cho các d án đu t kinh doanh BS nh xây dng chung c, cao c
vn phòng, xây dng các khu công nghip và các d án ln khác. Nhng d án này
có thi gian thc hin dài, ngân hàng cng thng ân hn thi gian tr lãi, tr gc
theo tin đ to ra ngun thu ca d án.
1.4.4.2 Phânăloiătheoămcăđíchăsădngăvn
- Xâyădngăcăsăhătngăphcăvăsnăxut,ăkinhădoanh
ây là các khon tín dng nhm tài tr cho khách hàng là doanh nghip đ xây
dng tr s, nhà xng và các công trình h tng liên quan đn hot đng sn xut
kinh doanh ca mình.
- Xâyădngăkhuăcôngănghip,ăkhuăchăxută