Giải pháp xử lý nợ khó đòi tại NHTMCP Phương Đông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
ooo



PHẠM HOÀNG KHIÊM

GII PHÁP X LÝ N KHĨ ỊI
TI NHTMCP PHNG ƠNG





LUN VN THC S KINH T





TP.H Chí Minh - Nm 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
ooo



PHẠM HOÀNG KHIÊM

GII PHÁP X LÝ N KHĨ ỊI

TI NHTMCP PHNG ƠNG

LUN VN THC S KINH T

Chun ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS TS. TRM TH XN HNG


TP.H Chí Minh - Nm 2011
MC LC
LI M U Trang
CHNG I : TNG QUAN V N CHO VAY KHÓ ÒI VÀ X LÝ N
CHO VAY KHÓ ÒI TI NHTM 01
1.1 N cho vay khó đòi trong hot đng tín dng ti ngân hàng thng mi 01
1.1.1 Khái nim v n cho vay khó đòi 01
1.1.2 Phân loi n cho vay khó đòi 02
1.1.3 Nguyên nhân ch yu phát sinh các khon n cho vay khó đòi ti NHTM 04
1.2 X lý n cho vay khó đòi ti các NHTM 06
1.2.1 Vai trò và yêu cu ca công tác x lý n cho vay khó đòi ti NHTM 06
1.2.2 Các nguyên tc x lý n cho vay khó đòi khi có phát sinh 07
1.2.3 Phng thc x lý các khon n cho vay khó đòi trong quá trình hot đng
kinh doanh ca ngân hàng 10
1.2.4 C ch x lý n cho vay khó đòi 11
1.3 Kinh nghim x lý n cho vay khó đòi ca 1 s NHTM trên th gii đi vi
VN 13

1.3.1 Kinh nghim x lý n ca nc ngoài 13
1.3.2 X lý n cho vay khó đòi ti các ngân hàng thng mi trong nc 18
1.3.3 Bài hc kinh nghim đi vi các NHTM VN 19
Kt lun Chng I 20

CHNG II: THC TRNG X LÝ N CHO VAY KHÓ ÒI TI
NHTMCP PHNG ÔNG (OCB) 21
2.1 Khái quát vài nét v lch s hình thành và hot đng kinh doanh ca OCB 21
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca OCB 21
2.1.2 S lc tình hình hot đng kinh doanh toàn h thng OCB 21
2.1.3 Hot đng kinh doanh ti OCB 26
2.2 Thc trng x lý n cho vay khó đòi ti OCB 35
2.2.1 Thc trng n cho vay khó đòi ti OCB 35
2.2.2 Thc trng x lý n cho vay khó đòi ti OCB 41
2.3 ánh giá công tác x lý n cho vay khó đòi ti OCB 42
2.3.1 Thành tu 42
2.3.2 Hn ch 43
2.3.3 Các nguyên nhân tác đng đn công tác x lý n cho vay khó đòi ti OCB
44
Kt lun Chng II 50

CHNG III : GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC X LÝ N CHO
VAY KHÓ ÒI TI OCB. 51
3.1 nh hng ca OCB giai đon 2011-2015 51
3.1.1 Mc tiêu chin lc ca OCB giai đon 2011-2015 51
3.1.2 Phng hóng nhim v nm 2011 51
3.2 Gii pháp hoàn thin công tác x lý n cho vay khó đòi ti OCB 54
3.2.1 Các gii pháp hn ch n cho vay khó đòi cho OCB 54
3.2.2 Hoàn thin c ch x lý tài sn đm bo đ thu hi n vay 61
3.2.3 Hoàn thin và phát trin th trng mua bán n 66

3.2.4 Kin ngh cho hình thc chuyn n thành vn góp 68
3.2.5 n gin hóa th tc thi hành án 68
3.2.6 Các kin ngh khác cho ngân hàng Nhà nc 68
Kt lun Chng III 70
Tài liu tham kho.
DANH MC CÁC T VIT TT

AMC : Asset Management Company – Công ty Qun lý n và Khai thác tài
sn.
CIC : Credit Information Center – Trung tâm thông tin tín dng
DATC : Debt and Asset Trading Corporation – Công ty Mua bán n và tài
sn tn đng ca doanh nghip.
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMVN : Ngân hàng thng mi Vit Nam
NHNN : Ngân hàng nhà nc
UBND : y ban nhân dân
TSB : Tài sn đm bo
DANH MC BNG BIU
Bng Ni dung
2.1 Tng tài sn ca OCB qua các nm 2006-2010
2.2 Vn ch s hu ca OCB nm 2006 - 2010
2.3 Tình hình hot đng kinh doanh ca OCB nm 2006 - 2010
2.4 Tình hình huy đng vn ca OCB trong các nm 2006 - 2010
2.5 Thành phn tham gia vào tng vn huy đng ca OCB nm 2010
2.6 Tình hình tín dng ca OCB nm 2006 - 2010
2.7 Cu trúc n vay theo thi hn ca OCB nm 2006 - 2010
2.8 T trng n vay trong tng d n ca OCB nm 2010
2.9 Cu trúc khách hàng ca OCB trong giai đon 2006-2010
2.10 Cu trúc vn vay theo ngành ngh ca OCB

2.11 N cho vay khó đòi ti OCB nm 2010
2.12 Gii pháp thu hi các khon n cho vay khó đòi ca OCB
2.13
Tình hình n quá hn và d phòng ri ro toàn h thng OCB nm 2006 -
2010
2.14 Tình hình n cho vay khó đòi ca OCB trong giai đon 2006-2010

LI M U

1. Tính cp thit ca vic nghiên cu đ tài
Trc xu th m ca hi nhp vi nn kinh t th trng trong khu vc và
trên th gii, đem li cho các doanh nghip Vit Nam nhiu c hi đ phát trin và
khng đnh thng hiu ca đn v trên th trng cng nh nhng thách thc đ có
th tn ti, nhu cu vn ca các doanh nghip Vit Nam vì th cng không ngng
tng cao qua các nm. Tht vy, h thng ngân hàng Vit Nam trong thi gian qua
không ngng phát trin c v quy mô ln cht lng dch v, ngày càng có nhiu
ngân hàng thng mi mi đc thành lp, nhiu chi nhánh, phòng giao dch đc
khai trng trên c nc. Và đ đáp ng nhu cu ca khách hàng, đng thi tng
cng kh nng cnh tranh vi các ngân hàng khác trong khu vc, đòi hi các ngân
hàng thng mi và ngân hàng quc doanh Vit Nam phi tng bc ci cách, c
cu t chc li cng nh phi nâng cao nng lc tài chính.
Tuy nhiên, trong quá trình hot đng kinh doanh, do quá đ cao vai trò li nhun
trong kinh doanh nên mt s ngân hàng thng mi đã b qua mt s nguyên tc an
toàn trong quá trình thm đnh tính kh thi d án, dn đn vic n cho vay khó đòi
vn còn chim t l cao trong tng d n cho vay. Và đây chính là mt trong nhng
thách thc ln nht mà các ngân hàng Vit Nam, đc bit là các ngân hàng thng
mi, đang phi đi mt. Vn đ đt ra cho các ngân hàng thng mi Vit Nam là
không nhng phi gii quyt nhanh, dt đim các khon n xu khó đòi t nhiu
nm trc đ li mà còn phi có nhng bin pháp đ qun tr tt ri ro, ngn chn
n xu gia tng trong hot đng kinh doanh nhm nâng cao hiu qu kinh doanh và

khng đnh thng hiu ca Ngân hàng trong khu vc và trên trng quc t.
Trc nhng yêu cu cp thit đó, đc bit là tm quan trng ca công tác x lý
n cho vay khó đòi trong quá trình hot đng kinh doanh ca ngân hàng, vì vy, đ
tài nghiên cu “Hoàn thin công tác x lý n cho vay khó đòi ti h thng ngân
hàng TMCP Phng ông” là thc s cn thit đi vi ngân hàng Phng ông
nói riêng và h thng ngân hàng thng mi Vit Nam nói chung, trong quá trình
tn ti, phát trin và khng đnh thng hiu ca mình trên th trng.
2. Mc đích nghiên cu đ tài
 tài nghiên cu vi mc tiêu đt ra là:
+ Tìm ra nhng nguyên nhân thc t làm phát sinh n cho vay khó đòi ti
ngân hàng Phng ông trong thi gian qua.
+ a ra các gii pháp x lý đi vi các khon n cho vay khó đòi ti ngân
hàng Phng ông nói riêng và h thng ngân hàng Vit Nam nói chung
nhm hoàn thin công tác x lý n cho vay khó đòi ti h thng ngân hàng TMCP
Phng ông, góp phn thc hin đy nhanh tc đ x lý n cho vay khó đòi, nâng
cao nng lc qun tr ri ro trong hot đng tín dng.
Qua đó nâng cao kh nng tài chính ca h thng Ngân hàng TMCP Phng
ông đ đáp ng đc các yêu cu ca nn kinh t th trng và kh nng cnh
tranh ca ngân hàng trc xu th phát trin chung ca h thng ngân hàng Vit
Nam.
3. i tng và phm vi nghiên cu
Lun vn ch yu tp trung nghiên cu tình hình n cho vay khó đòi phát
sinh trong hot đng tín dng ca ngân hàng Phng ông và đ xut các gii pháp
nhm hoàn thin công tác x lý n ti h thng ngân hàng TMCP Phng ông.
Trên c s phân tích các s liu thc t ca ngân hàng Phng ông, đc
thng kê và cp nht trong khong thi gian t nm 2005 đn 2010, đ có cái nhìn
thc t v tình hình n cho vay khó đòi ti ngân hàng giúp cho vic phân tích đc
chính xác và có gii pháp hn ch cng nh x lý các khon n cho vay khó đòi
hiu qu hn, qua đó nâng cao hiu qu kinh doanh và kh nng tài chính ca ngân
hàng.

4. Phng pháp nghiên cu
Vi vic s dng kt hp nhiu phng pháp nghiên cu khoa hc khác nhau
trong đ tài, nhm vn dng nhng u vit ca tng loi phng pháp nghiên cu
khoa hc nh:
 Phng pháp thng kê
 Phng pháp duy vt bin chng
 Phng pháp phân tích, tng hp
 Phng pháp din dch, quy np
đ thu thp s liu, phân tích s liu; kt hp gia lý lun và thc tin t duy logic
đ phân tích chng minh… nhm gii quyt các vn đ đt ra cho đ tài.
5. Ni dung nghiên cu:
 tài nghiên cu đc trình bày thành 3 chng:
- Chng 1 : Tng quan v n cho vay khó đòi và x lý n cho vay khó đòi
trong hot đng ca Ngân hàng.
- Chng 2 : Thc trng công tác x lý n cho vay khó đòi ti NHTMCP
Phng ông.
- Chng 3:Gii pháp hoàn thin công tác x lý n cho vay khó đòi ti
NHTMCP Phng ông.

1



 TÀI: GII PHÁP X LÝ N KHÓ ÒI TI
NHTMCP PHNG ÔNG.

CHNG I : TNG QUAN V N CHO VAY KHÓ ÒI VÀ
X LÝ N CHO VAY KHÓ ÒI TI NHTM.
1.1 N cho vay khó đòi trong hot đng tín dng ti ngân hàng thng mi.
1.1.1 Khái nim v n cho vay khó đòi.

Khái nim n cho vay khó đòi đc hiu là các khon n quá hn và có kh
nng thu hi vn và lãi thp thm chí có kh nng mt vn.
Hay nói cách khác, n cho vay khó đòi là các khon n quá hn, đã áp dng
các bin pháp qun lý và x lý đ thu hi n trong thi gian dài, nhng có kh nng
không th thu hi vn (hoc ch thu hi đc mt phn trong tng s n phi tr) t
khách hàng.
Trên c s xác đnh nguyên nhân phát sinh các khon n cho vay khó đòi,
các ngân hàng trên th gii tin hành xây dng các gii pháp x lý tng ng.
Trong đó, n cho vay khó đòi là các khon n có đc thù sau:
+ Các khon n quá hn trên 90 ngày cng đc xp vào nhóm n cho vay
khó đòi.
+ Vic thc hin ngha v tr n ca khách hàng vi ngân hàng không đc
thc hin hoc thc hin không đúng vi nhng cam kt đã tha thun gia các bên
khi đn hn, mc dù ngân hàng đã tin hành đòi n.
+ Tài sn bo đm (bt đng sn, đng sn, máy móc, hàng hóa,…) cho
khon tín dng ca khách hàng b gim giá tr (do mt mát, hao ht,…) nh hng
đn kh nng thu hi vn và lãi khi có phát mãi.
+ Tình hình tài chính ca khách hàng b suy gim do các nguyên nhân khách
quan và ch quan tác đng tiêu cc đn kh nng thc hin ngha v tr n ca
khách hàng khi đn hn.
2



1.1.2 Phân loi n cho vay khó đòi.
Trên c s quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22 tháng 4 nm 2005 và
quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25 tháng 4 nm 2007, ban hành quy đnh
v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng ti các ngân
hàng thng mi (NHTM), n cho vay khó đòi có th đc phân loi theo các tiêu
chí sau:

1.1.2.1 Theo đi tng vay.
+ N cho vay khó đòi có tài sn bo đm.
+ N cho vay khó đòi không có tài sn đm bo và không còn đi tng đ
thu hi n
+ N cho vay khó đòi không có tài sn đm bo nhng đi tng còn tn
ti và đang hot đng.
1.1.2.2 Theo thi gian
+ Nhóm 1 (n đ tiêu chun): bao gm:
* Các khon n trong hn.
* Các khon n quá hn di 10 ngày , đc các t chc tín dng
đánh giá là có kh nng thu hi đy đ gc - lãi b quá hn và thu hi đy đ gc và
lãi đúng thi hn còn li.
+ Nhóm 2 (n cn chú ý) bao gm:
* Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày.
* Các khon n điu chnh li k hn tr n ln đu ( đi vi khách
hàng là doanh nghip, t chc thì t chc tín dng phi có h s đánh giá khách
hàng v kh nng tr n đy đ n gc và lãi đúng k hn đc điu chnh ln đu).
+ Nhóm 3 (n di tiêu chun) bao gm:
* Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày.
* Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu, tr các khon n
điu chnh k hn tr n ln đu phân loi vào nhóm 2.
+ Nhóm 4 (n nghi ng) bao gm:
* Các khon n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày.
3



* Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90
ngày theo thi hn tr n đc c cu li ln đu;
* Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai

+ Nhóm 5 (n có kh nng mt vn) bao gm:
* Các khon n quá hn trên 360 ngày.
* Các khon n khoanh, n ch x lý.
* Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày
tr lên theo thi hn tr n đc c cu li ln đu.
* Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi
hn tr n đc c cu li ln th hai.
* Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c
cha b quá hn hoc đã quá hn.
Vy n cho vay khó đòi có th đc hiu là các khon n có thi gian quá
hn t 91 ngày tr lên, các khon n đã đc c cu li thi hn tr n nhng vn
quá hn.
1.1.2.3 Theo kh nng tài chính ca khách hàng
+ Nhóm 1 (n đ tiêu chun): là các khon n đc đánh giá là có kh
nng thu hi đy đ gc và lãi đúng hn
+ Nhóm 2 (n cn chú ý) bao gm các khon n đc đánh giá là có kh
nng thu hi đy đ vn gc và lãi vay, nhng có du hiu cho thy kh nng tr n
ca khách hàng b suy gim
+ Nhóm 3 (n di tiêu chun) là các khon n đc đánh giá là có kh
nng không th thanh toán lãi và gc khi đn hn.
+ Nhóm 4 (n nghi ng) bao gm các khon n đc đánh giá có kh nng
tn tht cao v vn và lãi vay khi đn hn.
+ Nhóm 5 (n có kh nng mt vn) bao gm các khon n đc đánh giá
là không còn kh nng thu hi, mt vn.
4



Vy n cho vay khó đòi phân loi theo kh nng tài chính ca khách hàng
là các khon n đc ngân hàng đánh giá là có kh nng không th (hay không còn

kh nng) thanh toán lãi và gc khi đn hn.
1.1.3 Nguyên nhân ch yu phát sinh các khon n cho vay khó đòi ti
NHTM.
1.1.3.1 Nguyên nhân phát sinh các khon n cho vay khó đòi trong
hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
Các khon n cho vay khó đòi trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng
phát sinh do các nguyên nhân ch quan và khách quan t c hai phía ch th cho
vay (ngân hàng) và đi tng vay (nhn n). Trong đó:
1.1.3.1.1 T phía ngân hàng
Các khon n cho vay khó đòi trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng
thng phát sinh t hot đng tín dng. Vic thc hin không hiu qu quy trình tín
dng (bao gm c thm đnh, phân tích và kim soát vic s dng vn vay) do các
nguyên nhân sau:
+ Trc xu th phát trin ca nn kinh t th trng, s lng ngân hàng
trên th gii và trong khu vc không ngng gia tng, các ngân hàng vi ngun li
nhun chính đn t hot đng tín dng không ngng tng cng m rng tín dng,
xem nh cht lng tín dng. Bên cnh đó, do vic quá chú trng vào gia tng t
trng tín dng, cha hoc thc hin không hiu qu vic đa dng hóa hot đng tín
dng cng là nguyên nhân góp phn làm gia tng khi lng n cho vay khó đòi
trong ngân hàng .
+ Cht lng ca đi ng cán b ngân hàng còn yu trong vic thu thp
thông tin khách hàng, thm đnh và phân tích tín dng, kim tra giám sát vic s
dng vn vay ca khách hàng. Bên cnh đó, do chính sách tng trng tín dng ca
ngân hàng và mc tiêu li nhun ca tng đn v, dn đn vic quá chú trng vào
tài sn đm bo cho khon vay mà không xét đn hiu qu hot đng sn xut kinh
doanh ca khách hàng. Ngoài ra, vn còn mt b phn không nh cán b ngân
5

hàng mt phm cht chy theo li ích cá nhân, móc ngot vi doanh nghip, c ý
cho vay sai quy ch ngân hàng làm gia tng kh nng mt vn ca ngân hàng.
1.1.3.1.2 T phía khách hàng
Kinh nghim qun lý, điu hành và hiu qu hot đng kinh doanh ca đi
tng vay (nhn n) còn thp, th hin trên các khía cnh sau:
+ V tài chính: vn dng thiu linh hot các ngun vn t có, bo đm
cân đi các tài sn N - Có, kh nng sinh li và kh nng thanh toán trong mi tình
hung.
+ V sn xut - kinh doanh: ngun cung ng nguyên vt liu đu vào cho
sn xut, th trng đu ra cho sn phm, cht lng và kiu dáng sn phm cha
đa dng và phong phú. Bên cnh đó, vn còn tn ti nhiu bt cp trong cht lng
qun lý và điu hành ca b máy lãnh đo đn v.
Trong nn kinh t th trng, do chy theo li nhun trc mt mt s đi
tng đi vay có th bt chp mi th đon (bao gm c vic sn sàng la đo, s
dng vn sai vi mc đích vay vn ban đu) làm gia tng kh nng mt vn ca
ngân hàng.
1.1.3.1.3 Các nguyên nhân khách quan khác
Ngoài ra, nhng bin đng ca nn kinh t th trng có tác đng ln đn
hiu qu hot đng kinh doanh ca đi tng vay và NHTM. Các bin đng trong
nn kinh t th trng và chính tr, tác đng đn hiu qu hot đng, kh nng tn
ti và phát trin ca các đn v, t chc kinh doanh; nh hng đn kh nng thc
hin các ngha v đã cam kt gia đi tng đi vay và ngân hàng.
Bên cnh đó, vic cp nht thông tin v tình hình quan h tín dng ca
khách hàng ti các ngân hàng còn chm và thiu chính xác làm nh hng đn cht
lng công tác tín dng và là mt trong nhng nguyên nhân làm phát sinh các
khon n cho vay khó đòi ti ngân hàng. Công tác báo cáo quan h tín dng gia
khách hàng và ngân hàng theo Quyt nh 493 cha nhn đc s quan tâm đúng
mc  mt s ngân hàng trên đa bàn và trong khu vc, chính điu này cng là
6

nguyên nhân dn đn vic phát sinh các khon n không đ tiêu chun ca cùng
mt khách hàng  các ngân hàng khác.
1.2 X lý n cho vay khó đòi ti các NHTM
Tht vy, cùng vi s phát trin ca nn kinh t th trng nói chung và h
thng NHTM nói riêng, vai trò công tác x lý n cho vay khó đòi phát sinh trong
quá trình hot đng tín dng ca ngân hàng là vô cùng quan trng, không th thiu.
Vi vai trò và nhim v đã đt ra, công tác x lý n cho vay khó đòi góp phn đm
bo hiu qu hot đng kinh doanh, hn ch nhng tn tht v vn  mc cao nht
trong lnh vc tín dng ca ngân hàng.
1.2.1 Vai trò và yêu cu ca công tác x lý n cho vay khó đòi ti
NHTM.
1.2.1.1 Vai trò ca công tác x lý n cho vay khó đòi ti NHTM
Công tác x lý n cho vay khó đòi gi vai trò rt quan trng đi vi s tn
ti và phát trin ca NHTM. Tht vy, công tác x lý n cho vay khó đòi giúp kim
soát hiu qu hot đng kinh doanh ca ngân hàng; góp phn ngn nga, hn ch và
x lý ri ro phát sinh trong hot đng kinh doanh, vì:
X lý n cho vay khó đòi là mt trong nhng nhân t quan trng quyt đnh
hiu qu kinh doanh ca NHTM. Bên cnh đó, trc xu th m ca và hi nhp vi
nn kinh t th gii và t do hóa tài chính làm cho môi trng cnh tranh gia các
NHTM ngày càng khc lit và nhiu ri ro hn, buc các NHTM phi nâng cao
nng lc tài chính và cht lng công tác x lý n (khi có phát sinh) ca chính bn
thân đ có th cnh tranh vi các NHTM khác. Do các khon n cho vay khó đòi
tác đng trc tip đn kh nng thanh khon và hiu qu hot đng ca ngân hàng
nên công tác x lý n cho vay khó đòi cn đc quan tâm đúng mc.
Ngoài ra, khon n cho vay khó đòi ln s nh hng đn ngun vn kinh
doanh, vòng quay vn kinh doanh ca ngân hàng và gim hiu qu hot đng kinh
doanh ca NHTM.
Bên cnh đó, vic duy trì mt khon n cho vay khó đòi ln s làm gia tng

nguy c mt kh nng thanh toán ca NHTM kéo theo s sp đ ca h thng ngân
7



hàng. Vic duy trì khon n cho vay khó đòi làm gia tng lng trích lp d phòng
và gim sút lng vn đa vào hot đng kinh doanh, gây tn tht kh nng tài
chính ca ngân hàng. Các khon n cho vay khó đòi làm gia tng gánh nng chi phí
cho các ngân hàng và làm suy gim kh nng huy đng vn và cho vay ca các
ngân hàng, kéo theo s st gim v uy tín ca toàn h thng ngân hàng.
1.2.1.2 Yêu cu ca công tác x lý n cho vay khó đòi ti ngân hàng
Tuy không phi là hot đng kinh doanh mang li li nhun trc tip cho
ngân hàng, nhng vi nhng chc nng quan trng, công tác x lý n cho vay khó
đòi đã có nhng đóng góp đáng k đi vi s tn ti và phát trin ca h thng ngân
hàng. Các yêu cu ca công tác x lý n cho vay khó đòi bao gm:
Tip nhn, qun lý các khon n phát sinh trong hot đng kinh doanh ca
ngân hàng thng mi đ đm bo hiu qu kinh doanh và tin hành x lý, bán,
khai thác các khon n cho vay khó đòi bng nhiu bin pháp nh:
* Thanh lý tài sn đm bo n vay
* C cu li n vay (min gim lãi sut, đu t thêm, chuyn n thành
vn góp,…)
* Khai thác các tài sn bo đm n vay đ tn thu n trong quá trình
ch phát mãi tài sn, ti đa hóa t l thu hi vn cho NHTM.
Vi chc nng mua bán n ca các t chc tín dng, NHTM khác, công tác
x lý n cho vay khó đòi có tác đng tích cc đn dòng vn ca ngân hàng nói
riêng và ca nn kinh t nói chung không ch trong vic khi thông dòng vn mà
còn tip thêm ngun vn mi cho nn kinh t, góp phn quan trng vào thành công
ca ngân hàng và s phát trin ca nn kinh t.
1.2.2 Các nguyên tc x lý n cho vay khó đòi khi có phát sinh.
1.2.2.1 Nguyên tc trích lp và s dng d phòng ri ro trong hot

đng kinh doanh ca ngân hàng.
Trên c s kt qu phân loi n theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày
22 tháng 4 nm 2005 và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25 tháng 4 nm
2007, ngân hàng tin hành trích lp d phòng theo quy đnh nh sau:
8



 Nhóm 1: 0%
 Nhóm 2: 5%
 Nhóm 3: 20%
 Nhóm 4: 50%
 Nhóm 5: 100%
Riêng đi vi các khon n khoanh ch Chính ph x lý, ngân hàng tin
hành trích lp d phòng c th theo kh nng tài chính ca t chc tín dng.
S tin trích lp d phòng c th đi vi tng khon n đc tính theo
công thc sau:
R= max {0, (A – C)} x r
Trong đó: R: S tin d phòng c th phi trích.
A: S d n gc ca khon n.
C: Giá tr khu tr ca tài sn bo đm.
r: T l trích lp d phòng c th.
S tin d phòng c th không ch ph thuc vào giá tr khon n và t l
trích lp d phòng, mà còn chu nh hng ca giá tr tài sn bo đm. trên c s
đó, nu giá tr tài sn đm bo sau khi đc tính theo t l phn trm ln hn giá tr
khon n, thì ngân hàng không cn phi trích lp d phòng hay s tin trích d
phòng bng 0.
Tuy nhiên, ngân hàng ch đc phép s dng ngun d phòng ri ro (trích
lp theo đnh k ca các ngân hàng) đ x lý ri ro tín dng đi vi các khon n
trong các trng hp sau:

 Khách hàng là t chc, doanh nghip b gii th, phá sn theo quy
đnh ca pháp lut; cá nhân b cht hoc mt tích;
 Các khon n cho vay khó đòi thuc nhóm n có kh nng mt
vn (theo cách phân loi nh quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22 tháng 4 nm
2005 và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25 tháng 4 nm 2007). Riêng các
khon n khoanh ch Chính ph x lý, ngân hàng đc s dng d phòng đ x lý
ri ro tín dng.
9



Vic ngân hàng s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng không phi là
xóa n cho khách hàng. Ngân hàng và các cá nhân có liên quan không đc phép
thông báo cho khách hàng bit v vic x lý ri ro tín dng. Và sau khi đã s dng
d phòng ri ro đ x lý thì ngân hàng phi tip tc theo dõi và có các bin pháp đ
thu hi n trit đ (nh phát mi tài sn đm bo theo tha thun vi khách hàng và
theo quy đnh ca pháp lut đ thu hi n).
1.2.2.2 Nguyên tc x lý các khon n cho vay khó đòi có tài sn đm
bo
Vic x lý tài sn bo đm tin vay đ thu hi n đi vi các khon cho
vay có bo đm bng tài sn đc thc hin theo các nguyên tc sau:
Khi đn hn thanh toán mà bên vay hay bên bo lãnh vay không thc hin
hoc thc hin không đúng ngha v đi vi NHTM, thì tài sn bo đm tin vay
đc x lý đ thu hi n.
Tài sn bo đm tin vay phi đc x lý theo các phng thc mà các bên
đã tha thun trong hp đng, trng hp các bên không x lý đc theo các
phng thc đã tha thun thì ngân hàng có quyn:
 Bán, chuyn nhng tài sn cm c, th chp đ thu hi n
 Yêu cu bên bo lãnh thc hin ngha v bo lãnh, nu bên bo lãnh
không thc hin hoc thc hin không đúng ngha v thì x lý tài sn ca bên bo

lãnh đ thc hin ngha v bo lãnh.
 Ngân hàng có quyn chuyn giao quyn thu hi n và y quyn cho
bên th ba x lý tài sn bo đm tin vay đ thu hi n vay.
Trng hp tài sn đc các bên x lý theo tha thun thì phi thc hin
nhanh chóng, công khai, bo đm li ích ca các bên; nu tài sn không x lý đc
do không tha thun đc giá bán, thì t chc tín dng có quyn quyt đnh giá bán
tài sn đ thu hi n.
Các chi phí phát sinh trong x lý tài sn bo đm tin vay do khách hàng
vay, bên bo lãnh chu. Tin thu đc t x lý tài sn đm bo sau khi tr đi chi phí
x lý, thì ngân hàng thu n theo th t: n gc, lãi quá hn, các khon phí khác
10



(nu có). Tài sn bo đm tin vay sau khi x lý nu không đ thc hin ngha v
tr n, thì khách hàng vay, bên bo lãnh phi tip tc thc hin ngha v tr n đã
cam kt.
Các c quan Nhà nc có thm quyn và trách nhim trong vic to điu
kin, h tr các bên x lý tài sn bo đm tin vay đ thu hi n cho ngân hàng.
Vic x lý tài sn bo đm tin vay là bin pháp đ thu hi n, không phi
là hot đng kinh doanh tài sn ca ngân hàng.
1.2.2.3 Nguyên tc x lý các khon n cho vay khó đòi không có tài sn
đm bo
Các NHTM có quyn yêu cu Chính ph x lý tn tht cho các NHTM
trong trng hp khách hàng vay vn theo ch đnh ca Chính ph nhng không tr
đc n (gc và lãi) khi đn hn, do các nguyên nhân sau đây:
* Do thiên tai, ha hon và các bin c ri ro khách quan khác.
* Khách hàng vay là t chc kinh t b gii th theo quyt đnh ca c
quan Nhà nc có thm quyn hoc b tuyên b phá sn mà sau khi x lý theo quy
đnh ca pháp lut vn không tr đ n cho t chc tín dng.

* Nhà nc thay đi ch trng, chính sách dn đn hot đng sn
xut kinh doanh ca khách hàng vay gp khó khn và không tr đc n.
* Các nguyên nhân khác theo quyt đnh ca Th tng Chính ph.
Hàng quý, các NHTM đc Chính ph, Th tng Chính ph ch đnh cho
vay không có bo đm tng hp các khon tn tht do các nguyên nhân trên và báo
cáo cho Thng đc ngân hàng Nhà nc Vit Nam và B trng B Tài chính đ
trình Th tng Chính ph quyt đnh bin pháp x lý tn tht cho các NHTM này.
1.2.3 Phng thc x lý các khon n cho vay khó đòi trong quá trình
hot đng kinh doanh ca Ngân hàng.
i vi các khon n cho vay khó đòi, đ đm bo thu hi lãi vay và vn gc
ngân hàng tin hành các bin pháp sau:
 Thanh lý tài sn đm bo.
11



 NHTM nhn hay mua li chính tài sn đm bo đ thay th cho
vic thc hin ngha v tr n ca khách hàng.
 NHTM tin hành nhn trc tip các khon tin hoc tài sn t bên
bo lãnh trong trng hp khách hàng có bo lãnh.
 Nu tài sn đm bo cha th x lý, t chc tín dng có th tin
hành khai thác và s dng tài sn đm bo bng cách chuyn giao tài sn đm bo
cho công ty qun lý n và khai thác tài sn trc thuc ngân hàng. S tin thu đc
t vic khai thác và s dng tài sn này đc tr vào ngha v tr n ca khách
hàng sau khi đã tr ht các chi phí cn thit.
 Trng hp khách hàng (doanh nghip) phá sn, mt kh nng
thanh toán hay c ý la đo thì ngân hàng s tin hành yêu cu tòa án x lý theo
lut đnh.
 Riêng đi vi các khon tín dng “đóng bng” hi đ các điu kin
đ x lý ri ro, hoc theo s ch đnh ca Chính Ph thì ngân hàng s thc hin xóa

n, đ lành mnh hóa hot đng tín dng ca mình. Các khon n đc xóa s đc
bù đp bng li nhun ca đn v hoc t qu d phòng ri ro.
1.2.4 C ch x lý n cho vay khó đòi.
1.2.4.1 X lý n cho vay khó đòi nhóm 1 (hay n cho vay khó đòi có
TSB)
NHTM, công ty qun lý n và khai thác tài sn ca NHTM đc ch đng
bán các tài sn bo đm n vay (tài sn th chp; cm c; tài sn gán n; tài sn toà
án giao cho ngân hàng) k c tài sn là bt đng sn bao gm đt, tài sn gn lin
vi đt thuc quyn đnh đot ca ngân hàng theo các hình thc sau:
+ T bán công khai trên th trng;
+ Bán qua trung tâm dch v bán đu giá tài sn;
+ Bán cho công ty mua bán n ca Nhà nc (Debt and Asset
Trading Corporation – DATC).
i vi nhng tài sn bo đm n vay thuc nhng v án đã đc toà án
phán quyt nhng cha giao tài sn cho ngân hàng thng mi: ngân hàng thng
12



mi tích cc ch đng yêu cu các c quan thi hành án nhanh chóng giao cho các
NHTM đ x lý thu hi vn cho ngân hàng theo các hình thc nói trên.
i vi nhng tài sn bo đm n vay cha đy đ th tc pháp lý và hin
không có tranh chp, các ngân hàng thng mi tp hp báo cáo NHNN đ trình
Ban ch đo c cu li tài chính NHTM xem xét yêu cu các c quan chc nng nhà
nc có thm quyn hoàn thin th tc pháp lý đ NHTM, công ty qun lý n và
khai thác tài sn ca NHTM nhanh chóng thanh lý tài sn, thu hi n.
i vi nhng tài sn bo đm n vay cha bán đc: NHTM, công ty
qun lý n và khai thác tài sn ca NHTM áp dng các bin pháp nh: ci to, sa
cha, nâng cp tài sn đ bán, cho thuê, khai thác kinh doanh, góp vn, liên doanh
bng tài sn đ thu hi n.

Giá bán các tài sn bo đm n vay có th cao hoc thp hn giá tr n cho
vay khó đòi (gc và lãi). Trng hp bán tài sn vi giá thp hn giá tr n cho vay
khó đòi, phn chênh lch đc x lý bng ngun d phòng ri ro ca các NHTM và
tip tc theo dõi thu hi n. Trng hp bán tài sn vi giá cao hn giá tr n cho
vay khó đòi thì phn chênh lch đc x lý theo quy đnh ca pháp lut.
1.2.4.2 X lý n cho vay khó đòi nhóm 2 (hay n cho vay khó đòi
không có tài sn đm bo hoc giá tr tài sn đm bo không đ và không còn
đi tng đ thu hi n).
NHTM tin hành s dng d phòng đã trích lp trc đó đ x lý các
khon n cho vay khó đòi thuc nhóm 2.
1.2.4.3 X lý n cho vay khó đòi nhóm 3 (hay n cho vay khó đòi
không có tài sn đm bo hoc giá tr tài sn đm bo không đ, nhng đi
tng còn đang hot đng).
Các NHTM đc thc hin mt s bin pháp x lý nh sau:
Bán li n cho các công ty mua bán n (Debt and Asset Trading
Corporation – DATC) đ thu hi vn theo quy ch mua bán n thông thng;
Chuyn n thành vn góp vào doanh nghip và đc chuyn nhng phn
vn góp này; trng hp này, NHTM phi dùng vn điu l và qu d tr tng
13



ng vi phn n đã chuyn thành vn góp vào doanh nghip và phi bo đm t l
vn góp theo quy đnh ca pháp lut;
NHTM đc đánh giá li khon n cho vay khó đòi ca doanh nghip nhà
nc đ xác đnh giá tr thc còn ca khon n và x lý theo hng dn ca Nhà
nc.
Cn c vào thc trng và kh nng tr n ca doanh nghip, NHTM đc
c cu li n bng nhiu hình thc thích hp nh: giãn n, min gim lãi sut hoc
cho doanh nghip vay vn đu t thêm.

1.3 Kinh nghim x lý n cho vay khó đòi ca 1 s NHTM trên th gii đi vi
VN.
1.3.1 Kinh nghim x lý n ca nc ngoài
1.3.1.1 Kinh nghim ca Hàn Quc
T nhng nn 1960 kèm theo tc đ phát trin cao ca nn kinh t là s
tng nhanh n cho vay khó đòi ca các doanh nghip. N cho vay khó đòi, n quá
hn chng cht khin các ngân hàng Hàn Quc phi đi mt vi nhiu khó khn v
tài chính; Thêm vào đó, các khon vay ngoi t ca nc ngoài đn k đáo hn,
nhiu ngân hàng nc ngoài đng lot đòi n đã dn đn cuc khng hoàng kinh t
tài chính nm 1997 ti đt nc này.
Vi hy vng, sau khi x lý n cho vay khó đòi, tình hình tài chính doanh
nghip đc ci thin, tháng 8 nm 1997, Chính ph Hàn Quc đã ch đnh cho
công ty Qun lý tài sn quc gia Hàn Quc (KAMCO) mua li toàn b s n cho
vay khó đòi ca các doanh nghip trong vòng 5 nm. KAMCO mua n cho vay khó
đòi theo chính sách ca Chính ph, ch yu thc hin theo yêu cu, ch đnh ca B
Tài chính- Kinh t Hàn Quc, x lý các món n mua li này ht sc linh hot vi
nhiu phng thc khác nhau: bán đu giá tài sn khó đòi, phát hành trái phiu
chuyn thành vn góp ca các ngân hàng nc ngoài. Mt khác, KAMCO đã thc
hin tái c cu các doanh nghip đã mua li món n bng gii pháp chng khoán
hoá. ó là vic KAMCO s chuyn khon n thành c phiu đ bán ra công chúng,
14



t đó s thu hi đc vnbán tài sn đ thu hi n; thành lp các liên doanh AMC
vi các đi tác nc ngoài vi mc đích huy đng ngun lc và kinh nghim đ
qun lý, khai thác, bán hoc cho thuê tài sn. KAMCO còn thành lp các liên doanh
CRC (Công ty tái c cu doanh nghip) nhm tài tr vn hoc chuyn n thành vn
c phn

Sau 10 nm hot đng, KAMCO đã đa nhiu doanh nghip, tp đoàn sn
xut ln ca Hàn Quc t b vc phá sn tip tc gt hái thành công. KAMCO đã
khng đnh vai trò quan trng, quyt đnh gii quyt các món n cho vay khó đòi 
Hàn Quc trong thi k khng hong kinh t nm 1997. Tính đn nay KAMCO đã
mua và x lý tng s n cho vay khó đòi và tài sn khó đòi ca 168 t chc tài
chính Hàn Quc vi s tin lên ti 111 t USD.

1.3.1.2 Kinh nghim ca Thái Lan
H thng ngân hàng Thái Lan bao gm ngân hàng Trung ng Thái Lan
(Bank of Thailand), NHTM, ngân hàng chuyên doanh nhà nc, các công ty tài
chính…. Ngân hàng Thái Lan đc thành lp t nm 1942, là ngân hàng trung tâm
ca c nc, gi vai trò ngân hàng ca các ngân hàng và chu nh hng rt ln ca
các chi nhánh ngân hàng phng Tây. H thng ngân hàng  Thái Lan phát trin
mnh theo xu hng hình thành các tp đoàn, m các chi nhánh  nc ngoài hoc
liên doanh vi các ngân hàng  nc ngoài. n nm 1997, Thái Lan có 63 ngân
hàng trong s đó có 10 ngân hàng thuc s hu nhà nc. ngân hàng trung ng
Thái Lan có quyn kim soát cht ch các ngân hàng thng mi trong lnh vc cho
vay nông nghip, thành lp y ban kim soát giá c to điu kin kim soát giá
nông sn đ kp thi tham gia n đnh giá th trng.
Sau khng hong tài chính nm 1997, Thái Lan phi cho đóng ca 58 chi
nhánh ngân hàng và công ty tài chính, t l n cho vay khó đòi lên đn 15%. Chính
ph Thái Lan đang c gng phân tán ri ro bng vic quy đnh v cho vay nh hn
mc cho vay đi vi mt khách hàng không quá 25% vn t có, các khon n ngoài
bng tng kt tài sn hn ch di 50% tng s vn, các ngân hàng không đc đu
t quá 20% tng s vn vào c phiu, giy chng nhn n ca mt công ty, t l d
15



tr thanh khon theo quy đnh là 7% trong đó 2% tin gi ti ngân hàng Trung

ng, ti đa không quá 2,5% tin mt, còn li di dng chng khoán, bên cnh đó
ngân hàng phi thc hin lp 100% d phòng đi vi nhng tài sn có xp loi đáng
nghi ng và buc các ngân hàng b đóng ca phi tng vn điu l lên 15% tng
vn thì mi có th tip tc hot đng. Vi nhng kiên quyt trong ci cách ngân
hàng va qua đã giúp Thái Lan phc hi sau khng hong.
1.3.1.3 Kinh nghim ca Trung Quc
T cui thp k trc, các khon n cho vay khó đòi trong các NHTM
Trung Quc đã tim n nhiu ri ro đn tình hình tài chính ca nc này, vi mc
n cho vay khó đòi lên ti khong 10-25% tng d n cho vay.
Mt phn các khon cho vay khó đòi này là các khon cho vay đu t vào
bt đng sn, đu c chng khoán, và các d án sn xut quá tham vng trong thi
k kinh t bong bóng ca thp k 90. Mt phn ln hn là các khon tín dng gn
nh cp phát cho các doanh nghip Nhà nc (vi trên 17.000 doanh nghip ln),
trong s đó có nhiu doanh nghip thua l trin miên, phi ph thuc vào tr giúp
v vn ca nhà nc, thông qua các NHTM, đ tn ti.
N cho vay khó đòi đã làm cho mt NHTM và hàng chc t chc đu t tín
thác phi đóng ca vì mt kh nng chi tr, và tip tc đe da s tn ti ca nhiu t
chc tín dng khác. Các NHTM quc doanh, chim đn trên 80% tng d n cho
vay trong h thng ngân hàng, đã c gng gii quyt vn đ n cho vay khó đòi
nhng h không hành đng đ nhanh.
Trong nhng nm 90, các ngân hàng Trung Quc ch có kh nng thanh lý
đc khong 30-60 t NDT n cho vay khó đòi hàng nm. Nm 1998, b tài chính
Trung Quc cng đã bm thêm 270 t NDT vn t trái phiu Chính ph cho các
NHTM quc doanh này. Tuy nhiên, con s này cng ch nh mui b b trc khi
lng n cho vay khó đòi khng l c tính khong 1,4 nghìn t NDT.
Trc thc t đó, các NHTM Trung Quc đã áp dng nhiu bin pháp
nhm gii quyt dt đim các khon n cho vay khó đòi này. Thông qua vic ci
cách và phân loi n thành 5 cp da trên mc đ ri ro (bao gm: n đt tiêu
16

chun, n cn chú ý, n di tiêu chun, n nghi ng, n có kh nng mt vn) to
điu kin giúp các NHTM Trung Quc ch đng trong vic qun lý và x lý n. Và
đ đáp ng yêu cu cp thit đ ra, chính ph Trung Quc đã thành lp 4 công ty
Qun lý n và khai thác tài sn (gi tt là công ty AMC) trc thuc ngân hàng, nh
là gii pháp ti u cho vn đ qun lý và x lý n
Công ty AMC đu tiên có tên là Cinda, trc thuc ngân hàng Xây dng
Trung Quc (CCB) có nhim v thanh lý 200 t NDT (gn khong 24,1 t USD)
ca ngân hàng này. Ba công ty AMC khác là Huarong, GreatWall và Orient trc
thuc và có nhim v qun lý và x lý các khon n cho vay khó đòi  ba NHTM
quc doanh khác là: ngân hàng Công Thng Trung Quc, ngân hàng Trung Quc
và ngân hàng Nông Nghip Trung Quc. c thành lp theo mô hình ca công ty
Resolution and Corporation ca M vi nhim v chính là qun lý và x lý các
khon n cho vay khó đòi đm bo hiu qu kinh doanh và kh nng tài chính ca
ngân hàng. Các công ty này có th khi xng thanh lý tài sn, hoán đi n thành
c phn (thông qua vic mua li các khon n ngân hàng ca doanh nghip), t
chc đu giá các khon n và c vic tham gia vào qun lý các doanh nghip đang
mang n.
Tuy nhiên, các công ty AMC mi ch tp trung vào vic tìm cách thanh lý
đc mt phn các khon n tt nht trong s các khon n, trong khi, vn còn gn
95% s n phi thanh lý nhng khó tìm đc đu ra. Ví d, nm 2004, các công ty
AMC này mi thanh lý đc cha đn mt na trong tng s 169 t đôla n cho
vay khó đòi ca bn NHTM quc doanh trên, thu v 12 t đô la trong khi giá tr
danh ngha ca nhng khon n đc thanh lý là 73 t đô la.
Bên cnh đó, các công ty AMC gp nhiu tr ngi trong vic quyt đnh
thanh lý các khon n cho vay khó đòi cho ngân hàng. Các khon n cho vay khó
đòi đc chuyn ra khi ngân hàng cho các AMC theo nguyên giá, mc dù giá tr
thc ca các khon n này thp xa so vi nguyên giá, và đc đa ra bán đu giá.
Chúng s b bán vi mc chit khu ln, đi vi mt s khon lên ti 90% giá gc.

Các AMC  Trung Quc nhn chuyn nhng và x lý các khon n t ngân hàng