B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
PHAN NHT TRNG
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
DCH V INTERNET 3G TI TP.HCM
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – 12/2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
PHAN NHT TRNG
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
DCH V INTERNET 3G TI TP.HCM
Chuyên nghành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. HUNH THANH TÚ
TP. H Chí Minh – 12/2011
i
LI CM N
Trc ht, tôi xin gi li cm n đn thy Hunh Thanh Tú, ngi đã trc tip
hng dn tôi thc hin đ tài, đã giúp tôi trong vic đnh hng la chn đ tài,
hng dn, đng viên và khuyn khích tôi hoàn thành đ tài trong tin đ đc giao.
Tôi cng xin chân thành cm n các Thy, Cô khoa sau đi hc Trng i
hc Kinh t đã giúp tôi trong quá trình hc tp, thc hin đ tài.
Xin cm n các anh, ch hc viên cao hc khóa 17,18, 19, 20 và các bn sinh
viên trng i hc Kinh t đã giúp tôi trong quá trình kho sát s liu phc v cho
vic nghiên cu.
Tác gi
Phan Nht Trng
ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài “Gii pháp nâng cao cht lng dch v Internet
3G ti Tp.HCM” là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu điu tra, kt
qu nghiên cu nêu trong lun vn là trung thc và cha tng đc công b bt
k tài liu nào.
Tác gi
Phan Nht Trng
iii
MC LC
PHN M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Ý ngha – kh nng ng dng 3
6. Kt cu ca lun vn 3
CHNG 1: C S LÝ LUN V DCH V - KHO SÁT THC TRNG
TH TRNG VIN THÔNG TP.HCM - THIT K NGHIÊN CU 4
1.1. C s lý lun v dch v 4
1.1.1. Khái nim v dch v và dch v Internet 3G 4
1.1.1.1. Khái nim v dch v 4
1.1.1.2. Dch v Internet 3G 4
1.1.2. Thang đo cht lng dch v và đánh giá cht lng dch v Internet
3G 5
1.1.2.1. Thang đo cht lng dch v 5
1.1.2.2. Thang đo cht lng dch v SERVQUAL 6
1.1.2.3. ánh giá cht lng dch v Internet 3G 10
1.2. Các công trình nghiên cu liên quan 11
1.3. Kho sát thc trng th trng vin thông Tp.HCM 16
1.3.1. Khái quát v th trng vin thông Tp.HCM 16
1.3.2. S lc các nhà cung cp dch v Internet 3G trên th trng
TP.HCM 19
1.3.2.1. Tp đoàn vin thông quân đi (Viettel) 19
1.3.2.2. Công ty dch v vin thông Vinaphone 20
1.3.2.3 Công ty thông tin di đng VMS (MobiFone) 20
1.3.2.4 Công ty vin thông đin lc (EVN) 21
iv
1.4. Thit k nghiên cu 22
1.4.1. Quy trình nghiên cu 22
1.4.2. Nghiên cu đnh tính 23
1.4.3. Nghiên cu đnh lng 25
1.4.3.1. Thit k bng câu hi s b và chính thc 25
1.4.3.2. Thu thp thông tin 26
CHNG 2: KT QU PHÂN TÍCH KHO SÁT ÁNH GIÁ CHT
LNG DCH V INTERNET 3G TI TP.HCM 29
2.1. Kt qu phân tích 29
2.1.1. Mô t mu 29
2.1.1.1. V đc đim có s dng hay không s dng Internet 3G 29
2.1.1.2. V loi hình thuê bao 30
2.1.1.3. V nhà cung cp 30
2.1.1.4. V đi tng kho sát 31
2.1.2. Xác đnh các thành phn nh hng đn vic đánh giá cht lng
dch v Internet 3G 31
2.1.2.1. Thang đo đánh giá chi tit 31
2.1.2.2. Thang đo đánh giá chung v cht lng dch v 36
2.1.3. Xây dng thang đo và đánh giá đ tin cy ca thang đo 38
2.1.4. ánh giá mi quan h gia đánh giá chung cht lng dch v
Internet 3G và các yu t tác đng đn nó 39
2.1.4.1. Xây dng mô hình và đ ra các gi thuyt nghiên cu 39
2.1.4.2. Xem xét mi tng quan gia các bin 41
2.1.4.3. La chn bin cho mô hình 42
2.1.4.4. ánh giá đ phù hp ca mô hình hi qui tuyn tính đa bin 43
2.1.4.5. Kim đnh đ phù hp ca mô hình 44
2.1.4.6. Kt qu phân tích hi qui tuyn tính đa bin và đánh giá mc đ
quan trng ca tng nhân t 45
2.1.4.7. Mt s kim đnh khác 46
v
2.2. Nhn đnh kt qu phân tích 49
2.2.1. Nhn đnh kt qu phn tích nhân t 49
2.2.2. ánh giá các yu t nh hng ti cht lng dch v Internet 3G 50
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V
INTERNET 3G TI TP.HCM 55
3.1. Gii pháp nâng cao cht lng dch v Internet 3G ti Tp.HCM 55
3.1.1. V cht lng phc v 55
3.1.2. Cht lng k thut 57
3.1.3. S thun tin 58
3.1.4. Tính hp dn 61
3.1.5. Phng tin hu hình 63
3.2. Kin ngh 64
KT LUN 67
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
vi
KÝ HIU
3G: Mng đin thoi di đng th h th 3
T – Test: independent sample T – test
DANH MC T VIT TT
EFA: Exploratory Factor Analysis
TP.HCM: Thành Ph H Chí Minh
SEM: Structural Equation Modelling
DANH MC BNG
Bng 1.1: Thng kê s lng thuê bao dch v vin thông 16
Bng 1.2: Thng kê s lng thuê bao di đng 17
Bng 1.3: Thng kê th phn các nhà cung cp dch v internet 18
Bng 1.4: Thng kê s lng bng câu hi điu tra 27
Bng 2.1: Thng kê mu v đc đim có và không s dng dch v 29
Bng 2.2: Thng kê mu v loi hình thuê bao 30
Bng 2.3: Thng kê mu v nhà cung cp dch v 30
Bng 2.4: Thng kê mu v đi tng kho sát 31
Bng 2.5: Ma trn mu phân tích EFA thang đo đánh giá chi tit ln 1 32
Bng 2.6: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett’s thang đo đánh giá chi tit 33
Bng 2.7: Kt qu rút trích nhân t thang đo đánh giá chi tit 33
Bng 2.8: Ma trn mu phân tích EFA thang đo đánh giá chi tit ln 2 34
Bng 2.9: Thng kê bin phân tích nhân t thang đo đánh giá chi tit 35
Bng 2.10: Kt qu rút trích nhân t ln 1 thang đo đánh giá chung 37
Bng 2.11: Trng s phân tích ln 1 thang đo đánh giá chung 37
vii
Bng 2.12: Kt qu kim đnh KMO và Bartlett’s thang đo đánh giá chung 37
Bng 2.13: Kt qu rút trích nhân t ln 2 thang đo đánh giá chung 37
Bng 2.14: Trng s phân tích ln 2 thang đo đánh giá chung 38
Bng 2.15: tin cy ca thang đo 39
Bng 2.16: Ma trn h s tng quan 41
Bng 2.17: Kt qu th tc chn bin 42
Bng 2.18: Kt qu đánh giá đ phù hp ca mô hình 43
Bng 2.19: Kt qu kim đnh đ phù hp ca mô hình (phân tích Anova) 44
Bng 2.20: Kt qu phân tích hi qui đa bin 45
Bng 2.21: Kt qu kim đnh so sánh hai nhóm đi tng có và không s dng
dch v 46
Bng 2.22: Kt qu kim đnh so sánh hai nhóm đi tng s dng hình thc thuê
bao tr trc và tr sau 47
Bng 2.23: Kim đnh so sánh hai nhóm đi tng là sinh viên và hc viên cao hc
48
Bng 2.24: im trung bình các bin đánh giá chung v cht lng dch v 50
viii
DANH MC HÌNH
Hình 1.1. Mô hình cht lng dch v…………………………………………………… 9
Hình 1.2: Mô hình s trung thành ca khách hàng dch v di đng ti Vit Nam……… 12
Hình 1.3: Mô hình nghiên cu các nhân t tác đng đn vic la chn nhà cung cp dch
v đin thoi di đng ca sinh viên Tp.HCM…………………………………………… 13
Hình 1.4: Mô hình các yu t nh hng ti vic s dng dch v 3G………………… 14
Hình 1.5: Mô hình các yu t nh hng đn vic la chn nhà cung cp dch v di đng
ti Malaysia……………………………………………………………………………… 15
Hình 1.6: Quy trình nghiên cu……………………………………………………………22
Hình 2.1: Mô hình nghiên cu các nhân t nh hng đn cht lng dch v Internet
3G……40
DANH MC PH LC
Ph lc 1: Dàn bài nghiên cu đnh tính
Ph lc 2: Bng câu hi kho sát
Ph lc 3: Bng tn s làm sch d liu
Ph lc 4: Kt qu phân tích nhân t
Ph lc 5: ánh giá đ tin cy ca thang đo
Ph lc 6: Kt qu phân tích hi qui tuyn tính đa bin
Ph lc 7: Kt qu kim đnh independent-samples T-test
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
T khi mng di đng th h th 3 ra đi (mng 3G) đã to nên mt bc ngot
mi trên th trng vin thông Vit Nam, nó đánh giu s hi nhp hoàn toàn ca
nghành vin thông Vit Nam so vi th gii. S xut hin ca nó làm nn tng cho
nhiu dch v mi nh: Video Call, Mobile TV, Mobile Internet, Internet 3G.…
Trong đó đáng chú ý nht là dch v Internet 3G, nó là dch v truy cp internet t
máy tính thông qua mng di đng 3G.
Dch v Internet 3G đc đa vào s dng tr thành mt phng tin truy cp
internet rt hiu qu vì tính linh đng ca nó. Nó rt phù hp cho nhng đi tng
khách hàng thng xuyên di chuyn nh: Sinh viên, doanh nhân, trí thc, Và
quan trng hn khi dch v Internet 3G ra đi nó gii quyt đc bài toán internet
cho nhng vùng sâu, vùng xa và nhng ni gp khó khn trong vic trin khai cáp
cho dch v internet truyn thng. Vi nhng u đim mà dch v Internet 3G mang
li, nó càng ngày đc khách hàng s dng rng rãi.
Mc dù Internet 3G ch mi đc trin khai trong hai nm, nhng vi s tp
trung đu t ca các nhà khai thác, đã to nên cuc cnh tranh ngay t khi mi trin
khai. Và hn th, vi th trng 86 triu dân nhng li có ti 5 nhà khai thác đc
cp phép trin khai mng 3G dn đn cuc cnh tranh v dch v di đng nói chung
và Internet 3G nói riêng càng tr nên quyt lit.
Tp.HCM là thành ph đông dân nht Vit Nam, là ni tp hp nhiu thành
phn nh: trí thc, sinh viên, doanh nhân…. Cho nên nhu cu hc tp, làm vic, gii
trí qua Internet 3G là rt cao.
Nhng nh chúng ta đã bit, dch v Internet 3G ch mi đc trin khai t
cui nm 2009, do đó h thng mng, cng nh các yu t cn thit đ trin khai
kinh doanh dch v ca các nhà khai thác còn nhiu bt cp, dn đn cha đáp ng
2
đc nhiu k vng ca khách hàng đc bit là v cht lng phc v và cht lng
Internet 3G.
T nhng lý do trên, cho thy th trng Internet nói chung và Internet 3G nói
riêng rt tìm nng cho các nhà cung cp dch v, đc bit là các thành ph ln nh
Tp.HCM. Nhng nh đã nói, th trng Internet 3G tuy rt tìm nng nhng li cnh
tranh vô cùng quyt lit do có nhiu nhà cung cp dch v, vì vy đ trin khai
thành công đòi hi các nhà cung cp phi có đc mt h thng mng hot đng n
đnh, c s vt cht phc v kinh doanh hin đi và đng b, và đi ng nhân viên
phi chuyên nghip,…. Vi mong mun tìm hiu nhng yu t nh hng đn cht
lng dch v Internet 3G ti Tp.HCM nhm giúp nhng nhà qun lý kinh doanh
trong lnh vc này có th kim soát cng nh nâng cao cht lng dch v Internet
3G tai Tp.HCM t đó có th phc v khách hàng mt cách tt nht tôi chn đ tài:
“Gii pháp nâng cao cht lng dch v Internet 3G ti Tp.HCM” làm đ tài
nghiên cu cho lun vn tt nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu
Lun vn đa ra bn mc tiêu nghiên cu c th nh sau:
1) Xác đnh yu t nh hng đn cht lng dch v Internet 3G.
2) Xây dng thang đo các yu t nh hng đn cht lng dch v Internet 3G.
3) Xây dng mô hình nghiên cu tìm hiu các nhân t nh hng đn
cht lng dch v Internet 3G.
4) Thc hin mt s kim đnh T (independent sample T – test) đ kim
đnh xem có s khác bit trong đánh giá cht lng dch v Internet 3G gia
hai nhóm đi tng sinh viên và hc viên cao hc, thuê bao tra trc và tr
sau, có và không s dng dch v.
5) a ra mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v Internet
3G ti Tp.HCM.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: đi tng nghiên cu ca đ tài chính là các đc đim,
yu t, thuc tính ca dch v Internet 3G hay nói cách khác, đó là nhng yu t to
3
nên cht lng dch v Internet 3G mà khách hàng quan tâm.
i tng kho sát: lun vn s tp trung kho sát các đi tng có nhu cu
cao v Internet 3G nh là: sinh viên và hc viên cao hc (công chc, nhân viên, ).
Phm vi nghiên cu: s tp trung kho sát ti khu vc TP.HCM.
4. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đnh tính: nghiên cu đnh tính đc thc hin thông qua k thut
phng vn tay đôi các đi tng là sinh viên và hc viên cao hc nhng ngi đang
s dng hoc có ý đnh s dng dch v Internet 3G. Mc đích ca nghiên cu đnh
tính là tìm hiu và khám phá nhng yu t mà khách hàng quan tâm khi đánh giá
cht lng dch v Internet 3G.
Nghiên cu đnh lng: nghiên cu đnh lng đc thc hin thông qua bng
câu hi chi tit, mu đc ly theo phng pháp thun tin. Bc nghiên cu này
nhm thành lp và đánh giá thang đo, đa ra mô hình nghiên cu cng nh kim
đnh các gi thuyt đc nêu ra.
X lý s liu nghiên cu: s dng phn mm SPSS16.0 đ phân tích EFA
(Exploratory Factor Analysis) rút gn bin, kim đnh thang đo bng h s tin cy
Cronbach Alpha, phân tích hi qui đa bin và thc hin mt s kim đnh T-test.
5. Ý ngha – kh nng ng dng
T kt qu nghiên cu chúng ta s bit đc nhng yu t nào nh hng đn
cht lng dch v Internet 3G ti khu vc Tp.HCM. Da trên c s nhng yu t
trên các nhà cung cp dch v Internet 3G có th đa ra gii pháp nâng cao cht
lng dch v Internet 3G ti khu vc Tp.HCM.
6. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn d kin bao gm các chng sau:
Chng 1: C s lý lun v dch v - Kho sát thc trng th trng vin
thông Tp.HCM - Thit k nghiên cu.
Chng 2: Kt qu phân tích kho sát đánh giá cht lng dch v Internet 3G
ti Tp.HCM.
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v Internet 3G ti Tp.HCM.
4
CHNG 1: C S LÝ LUN V DCH V - KHO SÁT
THC TRNG TH TRNG VIN THÔNG TP.HCM -
THIT K NGHIÊN CU
1.1. C s lý lun v dch v
1.1.1. Khái nim v dch v và dch v Internet 3G
1.1.1.1. Khái nim v dch v
Theo T đin Ting Vit: Dch v là công vic phc v trc tip cho nhng
nhu cu nht đnh ca s đông, có t chc và đc tr công [7].
Trong kinh t hc dch v đc hiu là nhng th tng t nh hàng hóa
nhng phi vt cht. Theo quan đim kinh t hc, bn cht ca dch v là s cung
ng đ đáp ng nhu cu nh: dch v du lch, thi trang, chm sóc sc khe, và
mang li li nhun.
Philip Kotler: Dch v là mi hành đng và kt qu mà mt bên có th cung
cp cho bên kia và ch yu là vô hình và không dn đn quyn s hu cái gì đó. Sn
phm ca nó có th có hay không gn lin vi sn phm vt cht [8].
Tóm li, có nhiu khái nim v dch v đc phát biu di nhng góc đ
khác nhau nhng tu chung thì:
Dch v là hot đng có ch đích nhm đáp ng nhu cu nào đó ca con
ngi. c đim ca dch v là không tn ti dng sn phm c th (hu hình)
nh hàng hóa nhng nó phc v trc tip nhu cu nht đnh ca xã hi.
1.1.1.2. Dch v Internet 3G
Khái nim Internet 3G: Internet 3G đc hiu là truy cp internet thông qua h
thng thông tin di đng th h th ba. Khác vi internet truyn thng đc kt ni
thông qua h thng có dây (h thng cáp đng), Internet 3G truy cp internet thông
qua mng di đng 3G (h thng không dây) bng cách dùng mt modem thu phát
sóng (modem thng dùng nht là USB 3G, ngoài ra còn có th dùng các thit b
5
khác nh card giao tip, qua thit b đin thoi, ) và th sim ca nhà cung cp dch
v Internet 3G đ truy cp internet.
Dch v Internet 3G: Là dch v cung cp vic truy cp internet t máy tính
khách hàng thông qua h thng mng di đng 3G. Nó cung cp đy đ các tính
nng ca mt dch v internet thông thng.
Nh nhng dch v thông thng khác, dch v Internet 3G cng có đy đ
các đc tính sau:
1) Tính vô hình
2) Không có tn kho và không th lu tr
3) Tính đng thi, sn xut gng lin vi tiêu th
4) Tính không đng nht
Dch v Internet 3G đc cung cp ngay sau khi khách hàng thc hin kt ni
internet, ngha là không ch có nhà cung cp dch v mà c khách hàng cng tham
gia vào trong quá trình to ra dch v. Nh vy, nó không th sn xut trc và lu
tr nh nhng sn phm bình thng khác đc. Chúng ta không th nhìn thy quá
trình to ra dch v, cho nên cht lng dch v Internet 3G s đc đánh giá thông
qua quá trình khách hàng s dng dch v, c th nó đc đánh giá qua các tiêu chí
nh: cht lng k thut (kt ni nhanh hay chm, tc đ truy nhp cao hay thp,
sóng có n đnh không…), s thun tin trong tip cn dch v, thái đ phc v ca
nhân viên, kh nng h tr khách hàng khi có s c, tính hp hn ca dch v….
1.1.2. Thang đo cht lng dch v và đánh giá cht lng dch v Internet 3G
1.1.2.1. Thang đo cht lng dch v
đánh giá cht lng dch v, th gii có rt nhiu nhà nghiên cu tìm hiu
và đo lng cht lng dch v. Trong đó, Lehtinen & J.R.Lehtinen (1982) cho
rng cht lng dch v phi đc đánh giá trên hai khía cnh, (1) quá trình cung
cp dch v và (2) kt qu ca dch v [12]. Nghiên cu ca Gronroos (1984) li
đa ra hai khía cnh ca cht lng dch v, đó là (1) cht lng k thut và (2) cht
lng chc nng [10]. Theo đó, cht lng k thut liên quan ti nhng gì đc phc
v và cht lng chc nng nói đn vic chúng đc phc v nh th nào.
6
Nm 1985, Parasuraman và cng s đã đ xut mô hình nm khong cách cht
lng dch v, cùng vi thang đo SERVQUAL đc nhiu nhà nghiên cu cho là
khá toàn din. Thông qua các kim tra thc nghim vi b thang đo và các nghiên
cu lý thuyt khác nhau, Parasuraman và cng s khng đnh rng SERVQUAL là
b công c đo lng cht lng dch v tin cy và chính xác. H cng khng đnh
rng b thang đo có th ng dng cho các bi cnh dch v khác nhau, dù đôi khi
cn phi din đt li và/hoc b sung thêm mt s phát biu [14].
Mt thang đo khác cng thng đc s dng đ đo lng cht lng dch v,
đó là thang đo SERVPERF đc Cronin và Taylor đa ra vào nm 1992. Cronin và
Taylor cho rng mc đ cm nhn ca khách hàng đi vi s thc hin dch v ca
doanh nghip phn ánh tt nht cht lng dch v [9].
Theo mô hình SERVPERF thì: Cht lng dch v = Mc đ cm nhn.
Tóm li, có rt nhiu công trình nghiên cu đ đo lng cht lng dch v,
các nghiên cu này có nhng u nhc đim ca nó. Tuy nhiên trên th gii hin
nay thang đo cht lng dch v ca Parasuraman đang đc áp dng rng rãi nht,
nó đc áp dng nhiu lnh vc khác nhau và tùy theo tng lnh vc, tng th
trng c th mà nó đc điu chnh cho phù hp. Trong quá trình nghiên cu đnh
tính tác gi s tham kho các yu t trong thang đo này đ làm nn tng kho sát,
tác gi s đi sâu tìm hiu thang đo này trong phn tip theo.
1.1.2.2. Thang đo cht lng dch v SERVQUAL
B thang đo SERVQUAL nhm đo lng s cm nhn v dch v thông qua
nm thành phn cht lng dch v, bao gm 22 bin c th đc th hin nh sau:
S tin cy (reliability): th hin kh nng thc hin dch v phù hp và đúng
hn ngay ln đu, nó đc th hin qua các bin sau:
1) Khi công ty xyz ha làm điu gì vào thi gian nào thì h s làm.
2) Khi bn gp tr ngi, công ty xyz chng t mi quan tâm thc s
mun gii quyt tr ngi đó.
3) Công ty xyz thc hin dch v đúng ngay t ln đu.
4) Công ty xyz cung cp dch v đúng nh thi gian h đã ha.
7
5) Công ty xyz lu ý đ không xy ra mt sai sót nào.
S đáp ng (responsiveness): th hin s sn lòng ca nhân viên phc v
nhm cung cp dch v kp thi cho khách hàng, nó đc th hin qua các bin sau:
1) Nhân viên công ty xyz cho bn bit khi nào thc hin dch v.
2) Khi bn gp tr ngi, công ty xyz chng t mi quan tâm thc s
mun gii quyt tr ngi đó.
3) Nhân viên công ty xyz luôn sn sàng giúp bn.
4) Nhân viên công ty xyz không bao gi quá bn đn ni không đáp ng
yêu cu ca bn.
Nng lc phc v (assurance): th hin trình đ chuyên môn và cung cách
phc v lch s, nim n vi khách hàng, nó đc th hin qua các bin sau:
1) Cách c x ca nhân viên xyz gây nim tin cho bn.
2) Bn cm thy an toàn trong khi giao dch vi công ty xyz.
3) Nhân viên công ty xyz luôn nim n vi bn.
4) Nhân viên công ty xyz có đ hiu bit đ tr li câu hi ca bn.
S đng cm (empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng, nó đc th hin qua các bin sau:
1) Công ty xyz luôn đc bit chú ý đn bn.
2) Công ty xyz có nhân viên bit quan tâm đn bn.
3) Công ty xyz ly li ích ca bn là điu tâm nim ca h.
4) Nhân viên công ty xyz hiu rõ nhng nhu cu ca bn.
5) Công ty xyz làm vic vào nhng gi thun tin.
Phng tin hu hình (tangibles): th hin qua ngoi hình, trang phc ca nhân
viên phc v, trang thit b đ thc hin dch v, nó đc th hin qua các bin sau:
1) Công ty xyz có trang thit b rt hin đi.
2) Các c s vt cht ca công ty xyz trông rt bt mt.
3) Nhân viên công ty xyz n mc rt tm tt.
4) Các sách nh gii thiu công ty xyz liên quan đn dch v trông rt đp.
8
B thang đo này đc chia thành 2 phn, mi phn có 22 phát biu. Phn th
nht nhm xác đnh k vng ca khách hàng đi vi loi dch v ca doanh nghip
nói chung. Ngha là không quan tâm đn mt doanh nghip c th nào, ngi đc
phng vn cho bit mc đ mong mun ca h đi vi dch v đó. Phn th hai
nhm xác đnh cm nhn ca khách hàng đi vi vic thc hin dch v ca doanh
nghip kho sát. Ngha là cn c vào dch v c th ca doanh nghip đc kho sát
đ đánh giá. Kt qu nghiên cu nhm nhn ra các khong cách gia cm nhn
khách hàng v cht lng dch v do doanh nghip thc hin và k vng ca khách
hàng đi vi cht lng dch v đó. C th, theo mô hình SERVQUAL, cht lng
dch v đc xác đnh nh sau:
Cht lng dch v = Mc đ cm nhn – Giá tr k vng.
Da trên kt qu phng vn nhóm các nhà qun lý và nhóm khách hàng v
cht lng dch v Parasunaman, Valarie A. Zeithaml & Leonard L. Berry (1985)
đã đa ra mô hình cht lng dch v chung vi 5 khong cách đ đo lng v cht
lng dch v (hình 1.1) [15].
Vic đo lng cht lng dch v thông qua mô hình 5 khong cách cht
lng dch v đc trình bày hình 1.1, gii thích c th nh sau:
Khong cách 1: xut hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng v
cht lng dch v và nhà qun tr cm nhn v k vng này ca khách hàng. im
c bn ca s khác bit này là do công ty dch v không hiu bit ht nhng đc
đim nào to nên cht lng ca dch v mình cng nh cách thc chuyn giao
chúng cho khách hàng đ tha mãn nhu cu ca h.
Khong cách 2: xut hin khi công ty dch v gp khó khn trong vic chuyn
đi nhn thc ca mình v k vng ca khách hàng thành nhng đc tính dch v.
Nguyên nhân chính ca vn đ này là kh nng chuyên môn ca đi ng nhân viên
dch v.
Khong cách 3: xut hin khi nhân viên dch v không chuyn giao dch v
cho khách hàng theo nhng tiêu chí đã đc xác đnh. Trong dch v, các nhân viên
có liên h trc tip vi khách hàng và đóng vai trò rt quan trng trong quá trình to
9
ra cht lng. Tuy nhiên, không phi lúc nào và tt c nhân viên đu có th hoàn
thành nhim v theo các tiêu chí đ ra.
Hình 1.1. Mô hình cht lng dch v
(Ngun: Parasunaman, Valarie A. Zeithaml & Leonard L. Berry (1985))
Khong cách 4: phng tin qung cáo và thông tin cng tác đng vào k
vng ca khách hàng v cht lng dch v. Nhng ha hn trong các chng trình
qung cáo, khuyn mãi có th làm gia tng k vng ca khách hàng nhng cng s
Kinh nghim
KHÁCH HÀNG
Nhu cu cá nhân
Khong cách 5
Dch v cm nhn
NHÀ TIP TH
Dch v k vng
Khong cách 2
Thông tin truyn ming
Thông tin đn
khách hàng
Dch v chuyn giao
Khong cách 4
Chuyn đi cm nhn
ca công ty thành tiêu
chí cht lng
Khong cách 3
Khong cách 1
Nhn thc ca công ty v
k vng ca khách hàng
10
làm gim cht lng mà khách hàng cm nhn đc khi chúng không đc thc
hin theo đúng nhng gì đã ha hn.
Khong cách 5: xut hin khi có s khác bit gia cht lng k vng bi
khách hàng và cht lng mà h cm nhn đc. Cht lng dch v ph thuc vào
khong cách th nm này, mt khi khách hàng nhn thy không có s khác bit
gia cht lng h k vng và cht lng h cm nhn đc khi tiêu dùng mt dch
v thì cht lng ca dch v đc xem là hoàn ho.
Parasuraman cho rng cht lng dch v là hàm s ca khong cách th 5.
Khong cách th 5 này ph thuc vào các khong cách trc đó, ngha là các
khong cách 1, 2, 3, 4. Vì th đ rút ngn khong cách th 5 hay làm tng cht
lng dch v, nhà qun tr dch v phi n lc rút ngn các khong cách này.
1.1.2.3. ánh giá cht lng dch v Internet 3G
Ging nh các dch v vin thông khác, cht lng dch v vin thông nói
chung và cht lng dch v Internet 3G nói riêng ph thuc vào nhiu yu t
khác nhau. C th nó bao gm nhng yu t t phía nhà cung cp, đc xác đnh
bng trình đ k thut, công ngh s dng, vic t chc sn xut, trng thái mng
li kt ni các đim thông tin, k thut khai thác thit b và công trình vin
thông, vic đt đc tin b khoa hc k thut trong các công ngh và h thng
truyn thông, hiu qu s dng các ngun nhân lc, tài chính, và s chênh lch
gia k vng ca ngi tiêu dùng đi vi s lng, cht lng các dch v và mc
đ hài lòng, tha mãn các k vng đó.
Tóm li, cht lng dch v Internet 3G bao gm các khía cnh sau:
Cht lng k thut là nhng yu t to nên cht lng Internet 3G, bao gm
các yu t th hin nng lc ca nhà cung cp dch v Internet 3G, nó chính là các
yu t k thut nh: vùng ph sóng, tc đ truy cp, đ n đnh ca đng truyn,
kh nng x lý khi xy ra s c,
Cht lng phc v th hin qua các ch tiêu nh: kh nng phc v ca
mng li giao dch, thái đ, phong cách phc v ca nhân viên giao dch, cách
11
thc gii quyt các vn đ và khiu ni ca khách hàng, các dch v chm sóc
khách hàng…
Ngoài ra, các yu t khác nh: C s vt cht, tính hp dn, cng nh s thun
tin khi tip cn dch v cng góp phn to nên cht lng dch v Internet 3G.
1.2. Các công trình nghiên cu liên quan
làm c s cho vic nghiên cu đnh tính, ngoài c s lý lun v dch v tác
gi đã tham kho mt s công trình nghiên cu liên quan, c th nh sau:
tài “Nghiên cu mô hình s trung thành ca khách hàng trong lnh vc
thông tin di đng ti Vit Nam” ca hai tác gi Phm c K và Bùi Nguyên Hùng
[4], da trên các mô hình nghiên cu v s trung thành ca khách hàng trong lnh
vc thông tin di đng ca mt s nc trên th gii và đ xut mô hình lý thuyt áp
dng cho nghiên cu ti th trng thông tin di đng Vit Nam. Mô hình đc kim
đnh và cho kt qu s trung thành ca khách hàng s dng dch v thông tin di
đng đc quyt đnh bi hai nhóm yu t. ó là nhóm yu t “S tha mãn” liên
quan đn cht lng dch v ca nhà cung cp và nhóm yu t “Rào cn chuyn
mng” là nhng khó khn, tr ngi khi thay đi nhà cung cp ca chính loi hình
dch v đin thoi di đng.
Trong nhóm yu t “S tha mãn” có 5 yu t:
1) Cht lng cuc gi
2) Cu trúc giá
3) Dch v gia tng
4) Tính thun tin
5) Dch v khách hàng.
Trong nhóm “Rào cn chuyn mng” cng gm 5 yu t:
1) Các tn tht
2) Chi phí thích nghi mi
3) Chi phí gia nhp mi
4) S hp dn ca mng khác (đi th cnh tranh)
5) Mi quan h khách hàng.
12
Hình 1.2: Mô hình s trung thành ca khách hàng dch v di đng ti Vit Nam
(Ngun: “Nghiên cu mô hình s trung thành ca khách hàng dch v thông tin di
đng ti Vit Nam”, Tp chí BCVT-CNTT, Phm c K, Bùi Nguyên Hùng)
tài nghiên cu “ánh giá s hài lòng ca khách hàng đi vi dch v vin
thông di đng ti Tha Thiên Hu”, ca tác gi Thái Thanh Hà (Trng i hc
Kinh t)
và Tôn c Sáu (Công ty Vin thông Tha Thiên Hu) [5] đã đa ra 4
nhóm nhân t nh hng ti lòng trung thành ca khách hàng đó là:
1) Nhân t cm nhn v cht lng dch v
2) Nhân t cm nhn v giá dch v
3) Nhân t cm nhn v tính đn gin ca th tc và hp đng
4) Nhân t cm nhn v các dch v giá tr gia tng
Lun vn “Nghiên cu các nhân t tác đng đn vic la chn nhà cung cp
dch v đin thoi di đng ca sinh viên Tp.HCM” ca tác gi inh Th Hng Thúy
[1] là mt nghiên cu tìm hiu v s thích và xu hng tiêu dùng dch v đin thoi
di đng ca đi tng sinh viên. Xut phát t c s lý lun v dch v, v th hiu
13
ngi tiêu dùng tác gi tin hành nghiên cu đnh tính đ khám phá ra các yu t
tác đng vào hành vi la chn nhà cung cp dch v đin thoi di đng, trên c s
quá trình nghiên cu đnh tính, tác gi tin hành nghiên cu đnh lng. Trong
nghiên cu đnh lng tác gi tin hành phân tích EFA, mc đích đ rút gn và
nhóm các nhân t tác đng đn th hiu la chn. T nhóm nhân t thu đc trong
phân tích EFA tác gi đ xut mô hình lý thuyt, mô hình lý thuyt ca tác gi đ
xut gm 6 nhân t tác đng đn th hiu la chn dch v di đng ca sinh viên,
tin hành kim đnh mô hình lý thuyt thông qua phân tích hi qui, còn bn nhân t
trong mô hình đó là: chi phí, s hp dn, cht lng k thut, đ tin cy.
Hình 1.3: Mô hình nghiên cu các nhân t tác đng đn vic la chn nhà cung cp
dch v đin thoi di đng ca sinh viên Tp.HCM
(Ngun: Lun vn “Nghiên cu các nhân t tác đng đn vic la chn nhà cung
cp dch v đin thoi di đng ca sinh viên Tp.HCM”, inh Th Hng Thúy)
Công trình nghiên cu “Nhng yu t nh hng ti vic s dng dch v 3G”
ca các tác gi Naresh Kumar Agarwal, Zhen Wang, Yunjie Xu, Danny C.C. Poo
thuc i hc quc gia Singapore [13]. Mô hình nghiên cu nh sau:
Chi phí
tin cy
S hp dn
Cht lng
k thut
Quyt đnh la chn
nhà cung cp dch v
đin thoi di đng
ánh giá chung
v dch v
14
Hình 1.4: Mô hình các yu t nh hng ti vic s dng dch v 3G
(Ngun: Nhng yu t nh hng ti vic s dng dch v 3G)
Các gi thuyt đc đa ra đ kim đnh nh sau:
H1: S đa dng ca dch v 3G có nh hng dng đn s thun tin trong
s dng dch v.
H2: S đa dng ca dch v 3G có nh hng dng đn giá tr cm nhn.
H3: S thun tin có nh hng dng đn giá tr cm nhn.
H4: Cht lng dch v có nh hng dng đn giá tr cm nhn.
H5: Giá có nh hng âm đn giá tr cm nhn.
H6: Giá tr cm nhn có nh hng dng đn khuynh hng s dng dch v
Kt qu phân tích ch ra rng giá, s thun tin, cht lng dch v có nh
hng ln đn giá tr cm nhn, trong khi S đa dng ca dch v ch nh hng
trung bình đn giá tr cm nhn và s thun tin. Nghiên cu cng ch ra rng giá
tr cm nhn có mi tng quan rt mnh vi khuynh hng s dng dch v 3G.
Công trình nghiên cu “Khám phá nhng yu t nh hng đn vic la chn
nhà cung cp dch v di đng ti Malaysia”, ca các tác gi Rahman, Ahasanul
Haque, và Mohd Ismail Sayyed Ahmad [16]. Trong công trình nghiên cu này các
tác gi đa ra 4 gi thuyt nh hng ti cm nhn ca khách hàng v dch v di
đng t đó dn ti quyt đnh la chn nhà cung cp dch v di đng, 4 gi thuyt
đó c th nh sau:
H6
H5
H4
H3
H1
H2
S đa dng ca
dch v
S thun tin
Ch
t l
ng dch
v
Giá
Giá tr nhn đc
Khuynh h
ng s
dng dch v 3G
15
1) Cht lng dch v có nh hng quan trng đn cm nhn ca khách
hàng trong vic la chn nhà cung cp dch v di đng.
2) Giá dch v có nh hng quan trng đn cm nhn ca khách hàng
trong vic la chn nhà cung cp dch v di đng.
3) S sn sàng ca dch v có nh hng quan trng đn cm nhn ca
khách hàng trong vic la chn nhà cung cp dch v di đng.
4) Chiêu th có nh hng quan trng đn cm nhn ca khách hàng
trong vic la chn nhà cung cp dch v di đng.
Tác gi s dng mô hình cu trúc SEM (Structural Equation Modelling) đ
kim đnh các gi thuyt trên, kt qu c th đc th hin trong s đ (hình 1.5).
Kt qu phân tích ch ra rng giá c là yu t quan trng nht, k đn là cht lng
dch v, đng th 3 là s sn sàng ca dch v và cui cùng là chng trình chiêu
th là ít quan trng nht.
Hình 1.5: Mô hình các yu t nh hng đn vic la chn nhà cung cp dch v di
đng ti Malaysia
(Ngun: “Khám phá nhng yu t nh hng đn vic la chn nhà cung cp dch
v di đng ti Malaysia”)