Giải pháp hoàn phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Biên Hòa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM






PHM TH MINH NGUYT





GII PHÁP HỒN THIN PHÂN LOI N VÀ
TRÍCH LP D PHỊNG RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG
VIT NAM – CHI NHÁNH BIÊN HỊA



LUN VN THC S KINH T







TP. H Chí Minh – Nm 2011

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP.HCM




PHM TH MINH NGUYT






GII PHÁP HOÀN THIN PHÂN LOI N VÀ
TRÍCH LP D PHÒNG RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG TMCP NGOI THNG
VIT NAM – CHI NHÁNH BIÊN HÒA


Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS TRM TH XUÂN HNG


TP. H Chí Minh – Nm 2011

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi. Khoá lun đc hoàn thành
sau quá trình thc tp, nghiên cu thc tin, làm vic nghiêm túc và có s hng dn
ca PGS – TS Trm Th Xuân Hng. Các kt qu nghiên cu trong khoá lun là trung
thc và cha tng đc ai công b trong bt c công trình nào. Nu phát hin có bt kì
s gian ln nào, tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi đng, cng nh kt qu
khoá lun ca mình.
Biên Hòa, ngày 20 tháng 12 nm 2011.
Tác già

Phm Th Minh Nguyt

MC LC
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc biu đ
Danh mc bng biu
Li m đu 1
Chng 1: Tng quan v phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti
NHTM 5
1.1. Nhng vn đ c bn v ri ro tín dng 5

1.1.1. Khái nim ri ro tín dng 5
1.1.2. Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng 6
1.1.2.1 Nguyên nhân khách quan 6
a/ Nguyên nhân t môi trng bên ngoài 6
b/ Nguyên nhân t phía ngi vay 7
1.1.2.2 Nguyên nhân ch quan 7
a/ Nguyên nhân do ngân hàng 7
b/ Nguyên nhân t các đm bo tín dng 8
1.1.3. Phân loi ri ro tín dng 8
1.1.4. c đim ca ri ro tín dng 9
1.1.5. nh hng ca ri ro tín dng 9
1.1.5.1 nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng kinh doanh ca Ngân hàng 10
1.1.5.2 nh hng ca ri ro tín dng đn nn kinh t 10
1.1.6. ánh giá ri ro và cht lng tín dng 11
1.1.7. Bin pháp qun lý ri ro tín dng 13
1.1.7.1. Du hiu nhn dng ri ro tín dng 13
1.1.7.2. Bin pháp qun lý ri ro tín dng 14
a/ Qun lý tín dng theo thông l quc t 14
b/ Quy đnh v h thng kim soát ni b và kim toán ni b 15
c/ Quy đnh v các t l bo đm an toàn 16
d/ Quy đnh v phân loi n và trích lp d phòng 17
1.2. Phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti Ngân Hàng Thng Mi
18
1.2.1. S cn thit phi phân loai n và trích lp d phòng ri ro tín dng 18
1.2.2. Các phng pháp phân loi n và trích lp d phòng ca NHTM ti Vit Nam . 19
1.2.2.1. Phng pháp "đnh lng" 19
1.2.2.1. Phng pháp "đnh tính" 19
1.2.3 Các nhân t nh hng đn vic phân loi n và trích lp d phòng 20
1.3. Kinh nghim phân loi n theo phng pháp đnh tính ti Ngân hàng u T
và Phát Trin Vit Nam (BIDV) 21

Kt lun Chng 1 24
Chng 2: Thc trng phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti Ngân
Hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh Biên Hòa 26
2.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam –
chi nhánh Biên Hòa 26
2.1.1. Quá trình hình thành Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh
Biên Hòa (VCB Biên Hòa)
.
26
2.1.2. Quá trình hot đng và phát trin ca VCB Biên Hòa 27
2.1.3 Tình hình hot đng tín dng ti VCB Biên Hòa 29
2.1.4. Công tác qun tr ri ro tín dng ti VCB Biên Hòa 31
2.1.4.1. T chc công tác qun tr ri ro tín dng 31
2.1.4.2. Hot đng kim tra và giám sát tín dng 33
2.1.4.3. Chính sách cho vay có đm bo 35
2.2. THC TRNG PHÂN LOI N VÀ TRÍCH LP DPRR TÍN DNG TI
VCB BIÊN HÒA 36
2.2.1. Quy trình phân loi n và trích lp DPRR tín dng đang áp dng ti VCB Biên
Hòa 36
2.2.1.1. Quy trình phân loi n theo phng pháp đnh lng (iu 6) 36
2.2.1.2. Quy trình phân loi n theo phng pháp đnh tính (iu 7) 38
2.2.2 Thc trng kt qu phân loi n, trích lp và s dng DPRR tín dng 42
2.2.2.1 Phân tích thc trng phân loi n ti VCB Biên Hòa 42
2.2.2.2 Phân tích vic trích lp d phòng ri ro tín dng ti VCB Biên Hòa 48
2.2.2.3. S dng d phòng đ x lý ri ro tín dng 48
2.2.2.4. Tình hình thu hi các khon n đã đc x lý bng DPRRTD 49
2.2.3. ánh giá công tác phân loi n và trích lp DPRR tín dng ti VCB Biên Hòa . 52
2.2.4.1 Kt qu đt đc 52
2.2.4.2 Hn ch 55
Kt lun chng 2 58

Chng 3: Gii pháp hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng
ti Ngân Hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh Biên Hòa 59
3.1 nh hng v phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng 59
3.1.1 nh hng v phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng 59
3.1.2 nh hng hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng rùi ro tín dng ti NH
TMCP Ngoi Thng Vit Nam 60
3.1.2.1 nh hng chin lc phát trin ca NH TMCP Ngoi thng Vit Nam đn
nm 2015 61
3.1.2.2 nh hng hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti NH
TMCP Ngoi thng Vit Nam 62
3.2. Các gii pháp hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti VCB
Biên Hòa 62
3.2.1. Gii pháp đi vi VCB Biên Hòa 62
3.2.1.1. Nâng cao công tác d báo tình hình khách hàng 62
3.2.1.2. Tng cng s phi hp, trao đi thông tin gia các b phn có liên quan 64
3.2.1.3 . Thng xuyên tin hành đánh giá li giá tr ca tài sn bo đm 65
3.2.1.4 . Nâng cao trình đ ca đi ng cán b tín dng 65
3.2.2. Gii pháp đi vi VCB Vit Nam 66
3.2.2.1. Hoàn thin h thng xp hng tín dng ni b 66
3.2.2.2. Hoàn thin chng trình h tr phân loi n t đng 71
3.2.2.3. Cng c và hoàn thin h thng thông tin tín dng 72
3.2.3. Các gii pháp h tr khác 72
3.2.3.1 i vi NHNN 72
3.2.3.2 i vi các ban ngành có liên quan 75
Kt lun chng 3 73
KT LUN 77
PH LC 79
TÀI LIU THAM KHO 77
DANH MC CÁC CH VIT TT
CIC Trung tâm Thông tin tín dng ca Ngân hàng Nhà nc.

DN Doanh nghip
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNTN Doanh nghip t nhân
DPRR D phòng ri ro
FDI Foreign direct investment
KCN Khu công nghip
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc Vit nam.
NHTM Ngân hàng thng mi.
PGD Phòng giao dch
Q 18 Quyt đnh 18/2007/Q-NHNN ngày 25 tháng 4 nm 2007.
Q 493 Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/ 2005.
RRTD Ri ro tín dng
TCTD T chc tín dng
TMCP Thng mi c phn
TNHH Trách nhim hu hn
TSB Tài sn bo đm
VCB VCB - Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
VCB BH Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng chi nhánh Biên Hòa
(Vietcombank Biên Hòa)
VCB TW Vietcombank Trung ng (Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng
Vit Nam)
VN Vit Nam
XHTD Xp hng tín dng.
XHTD NB Xp hng tín dng ni b
XNK Xut nhp khu
DANH MC BIU 
Biu đ 2.1 : Th phn doanh s cho vay ca các Ngân hàng trên đa bàn tnh ng Nai.
Biu đ 2.2 Tình hình n xu ti VCB Biên Hòa giai đon 2007 - 2011

DANH MC BNG BIU
Bng 1.1 Nhóm n ti BIDV giai đon t 2006 đn 2009
Bng 2.1 Kt qu kinh doanh ca VCB BH t nm 2007 – 2011
Bng 2.2 Tình hình d n tín dng
Bng 2.3 Phân cp thm quyn trong phê duyt gii hn tín dng ti VCB Biên Hòa.
Bng 2.4 Tình hình n xu ca VCB Biên Hòa giai đon 2007 – 2011
Bng 2.5 Phân loi n ca chi nhánh VCB Biên Hòa
Bng 2.6 Tình hình trích lp d phòng
Bng 2.7 Danh sách khách hàng đc x lý bng DPRR ti VCB BH còn đn
31/12/2011.



1
LI M U

1. Lý do chn đ tài:
Trong thi đi ngày nay, vi trình đ phát trin cao ca nn kinh t - xã hi, th
trng ngày càng m rng và phát trin theo mi quan h kinh t khu vc và quc
t - ây là điu kin môi trng thun li đ các hot đng sn xut kinh doanh nói
chung và hot đng ngân hàng nói riêng phát trin. Tuy nhiên mc đ ri ro tim n
trong nn kinh t hin đi cng nhiu hn gn lin vi nhng c hi và thách thc
mà nn kinh t hi nhp mang li.
Qun tr ri ro tín dng luôn là mi quan tâm hàng đu không ch ca bn
thân các Ngân hàng thng mi mà còn là mi quan tâm ca Ngân hàng Nhà nc.
Bi l, hot đng tín dng mt mt to ra thu nhp cho Ngân hàng, nhng mt mt
khác cng chính nó gây ra ri ro cho Ngân hàng. Vì th, nó thng xuyên nhn
đc s chú ý đc bit trong qun tr Ngân hàng, vì vic qun tr Ngân hàng có hiu
qu hay không có nh hng rt ln đn s thành công hay tht bi ca mt Ngân
hàng.

Ngân hàng Nhà nc đã ban hành rt nhiu các vn bn quy đnh v vn đ
đm bo an toàn trong hot đng Ngân hàng. Tuy nhiên, tùy vào kh nng, trình đ
ca tng Ngân hàng mà mi Ngân hàng s tuân th  nhng mc đ khác nhau. Ri
ro tín dng xy ra, nguyên nhân trc tiên thuc v bn thân các Ngân hàng. Bn
thân các Ngân hàng trc nht phi t trang b cho mình bin pháp, cách thc đ
sinh tn trong môi trng cnh tranh gay gt.
Mt trong nhng bin pháp đ qun tr ri ro tín dng mà Ngân hàng Nhà
Nc yêu cu là phi thc hin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng
theo Q 493 và sa đi b sung theo Q 18 đ hn ch và bù đp khi có ri ro tín
dng xy ra. NHNT đã tuân th yêu cu ca NHNN và thc hin quy đnh này cht
2
ch. Tuy nhiên, trong quá trình thc hin cng còn mt s nhng vng mc khó
khn t nhng quy đnh ca NHNN và ca bn thân NHNT. Do đó, tác gi đã chn
đ tài: “Gii pháp hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín
dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam - chi nhánh Biên Hòa ”
cho lun vn ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
Trên c s phân tích đánh giá nhng ri ro trong hot đng Ngân hàng, đc bit là
ri ro tín dng, đ t đó nêu bt đc tm quan trng ca vic phân loi n và trích
lp d phòng ri ro trong vn đ qun tr ri ro tín dng. ng thi đ tài cng
nghiên cu thc trng công tác phân loi n và trích lp d phòng ri ro ti Ngân
hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh Biên Hòa, nhng kt qu đt,
nhng hn ch, thiu sót đ t đó đa ra mt s gii pháp, kin ngh đ hoàn thin
phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là ca đ tài là quy trình phân loi n và công tác trích
lp d phòng ri ro tín dng đang đc áp dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi
Thng Vit Nam, thc hin theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22
tháng 04 nm 2005 v vic phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri
ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng (Q 493) và quyt đnh

s 18/2007/Q-NHNN ngày 25 tháng 4 nm 2007 (Q 18) v vic sa đi, b
sung mt s điu ca Quy đnh v vic phân loi n, trích lp và s dng d phòng
đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng ban hành
theo Q 493 ca Ngân hàng nhà nc.
Phm vi nghiên cu ca lun vn ch yu là kt qu hot đng ca Ngân
hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh Biên Hòa giai đon t 2007 đn
nay. Lý do ca gii hn phm vi nghiên cu là do Q 493 ra đi t tháng 04/2005
và bt đu th hin rõ nét thông qua kt qu phân loi n t nm 2006. c bit k
3
t khi Q 493 đc sa đi b sung bi Q 18. Trong giai đon này Ngân hàng
TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh Biên Hòa áp dng quy trình phân loi
n theo Q 493 và Q 18 đng thi đang chuyn qua giai đon áp dng quy trình
theo phân loi n chun mi theo quy đnh ca Ngân hàng TMCP Ngoi Thng
Vit Nam.
4. Phng pháp nghiên cu
S dng phng pháp duy vt bin chng kt hp vi phng pháp nghiên cu
thng kê, phân tích, đánh giá, logic, tng hp …đi t c s lý thuyt đn thc tin
nhm gii quyt và làm sáng t mc đích đt ra trong lun vn.
5. im mi ca đ tài
Lun vn trình bày s cn thit phi qun tr nghip v phân loi n và trích lp d
phòng ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam – chi nhánh
Biên Hòa. Qua quá trình nghiên cu, tác gi đa ra nhng đim mi nh sau:
- ánh giá đc nhng u đim và hn ch trong công tác phân loi n, trích lp và
s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit
Nam - chi nhánh Biên Hòa, tp trung ch yu vào quá trình thc hin phân loi n
theo Q 493 và Q 18, phân tích đc nguyên nhân phát sinh các khon n xu
cng nh tình hình x lý và thu hi n xu ti chi nhánh trong thi gian qua.
-  xut các gii pháp nhm hoàn thin h thng XHTD ni b, mt trong nhng
yêu cu tiên quyt đ có th thc hin phân loi n theo điu 7 Q 493, đng thi
nêu lên mt s gii pháp đi vi Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam nhm

hoàn thin chng trình h tr phân loi n trên toàn h thng.
- Kt qu ca đ tài nghiên cu này có th đc áp dng vào công tác thc tin vì
Ngân hàng TMCP Ngoi Thng Vit Nam đang trong quá trình hoàn thin quy
trình phân loi n và chun b các bc cn thit vic áp dng phân loi n đnh
tính theo điu 7 Q 493 nhm phù hp vi chính sách tín dng và c cu t chc
mi sau c phn hóa.
4
6. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc các bng, biu, tài liu tham kho thì lun
vn đc chia thành 3 chng.
Chng 1: Tng quan v phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti
NHTM.
Chng 2: Thc trng phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng ti Ngân
hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit Nam - chi nhánh Biên Hòa.
Chng 3: Gii pháp hoàn thin phân loi n và trích lp d phòng ri ro tín dng
ti Ngân hàng thng mi c phn Ngoi Thng Vit Nam - chi nhánh Biên Hòa.

5
CHNG 1: TNG QUAN V PHÂN LOI N VÀ TRÍCH LP
D PHÒNG RI RO TÍN DNG TI NHTM
1.1. NHNG VN  C BN V RI RO TÍN DNG
1.1.1. Khái nim ri ro tín dng
Trong bt k hot đng kinh doanh nào cng có ri ro. Ri ro còn đc hiu là
nhng bt trc ngoài ý mun xy ra trong quá trình kinh doanh, sn xut ca doanh
nghip, tác đng xu đn s tn ti và phát trin ca mt doanh nghip. Hot đng
kinh doanh Ngân hàng đc đánh giá là mt trong nhng hot đng kinh doanh
tim n nhiu nguy c ri ro cao. Ri ro hot đng Ngân hàng đc hiu là nhng
ri ro có kh nng gây ra nhng tn tht tài chính cho Ngân hàng, dn đn vic làm
gim nng lc kinh doanh và kh nng tr các khon n, trong đó ch yu là các
khon tin gi.

Trong hot đng kinh doanh ngân hàng thì hot đng tín dng chim t trng cao
nht và cng là hot đng đem li doanh thu và li nhun nhiu nht cho Ngân
Hàng. Do đó ri ro ln nht ca ngân hàng chính là ri ro tín dng
.
Ri ro tín dng đc hiu mt cách đn gin nht đó là ri ro không thu hi đc
n khi đn hn. Nói mt cách khác là ngi vay đã không thc hin đúng cam kt
vay vn theo hp đng tín dng, không tuân th theo nguyên tc hoàn tr khi đáo
hn. ây là loi ri ro gn lin vi hot đng tín dng ngân hàng.
+ V mt đnh lng: ri ro tín dng đc phn ánh bi chính s lng n quá hn,
n đng ca mi T chc tín dng.
+ V mt đnh tính: ri ro tín dng có quan h ngc chiu vi cht lng tín dng.
Theo đó cht lng tín dng càng cao thì mc đ ri ro càng thp và ngc li, cht
lng tín dng thp, n quá hn cao thì ri ro tín dng là rt ln và có tác đng nh
hng trc tip đn hot đng kinh doanh ngân hàng.

Tuy nhiên cn hiu ri ro tín dng là kh nng xy ra, do đó có th xy ra hoc
6
không xy ra tn tht. iu này có ngha là mt khon vay dù cha quá hn nhng
vn luôn tim n nguy c xy ra tn tht; mt ngân hàng mc dù có t l n quá hn
thp nhng nguy c ri ro tín dng cao nu tp trung đu t vào mt nhóm khách
hàng hay mt loi ngành ngh. Cách hiu này giúp cho các ngân hàng ch đng
trong phòng nga, trích lp d phòng, đm bo bù đp tn tht khi xy ra ri ro.

1.1.2. Nguyên nhân dn đn ri ro tín dng

1.1.2.1 Nguyên nhân khách quan
a/ Nguyên nhân t môi trng bên ngoài:
- Nguyên nhân bt kh kháng: Các thit hi t nguyên nhân thiên tai, bão lt, hn
hán, ha han, đng đt và dch bnh. Nhng thay đi v nhu cu ca ngi tiêu
dùng hoc v k thut mt ngành công nghip có th làm sp đ c c đ ca mt

hãng kinh doanh và đt ngi đi vay tng làm n có lãi vào th thua l. Mt cuc
đình công kéo dài, vic gim giá đ cnh tranh hoc vic mt mt ngi qun lý
gii có th làm thit hi nghiêm trng đn kh nng chi tr tin vay ca ngi đi
vay.
- Thông tin không cân xng: Thông tin không cân xng trên th trng tài chính dn
đn s la chn đi nghch và ri ro đo đc đã đt các ngân hàng trc nguy c
ri ro cao.
- Môi trng kinh t: Có nh hng đn sc mnh tài chính ca ngi đi vay và
thit hi hay thành công đi vi ngi cho vay.
- Nguyên nhân do chính sách ca Nhà nc: Trong điu kin kinh t m ca di
nhiu hình thc và phng tin, nhng bin đng ln v kinh t chính tr trên th
gii có nh hng đn các quan h kinh t đi ngoi ca mt nc mà biu hin là
cán cân thanh toán, t giá hi đoái…bin đng đn s bin đng ca giá c hàng
hóa xut nhp khu, lãi sut, mc cu tin t…
- Môi trng pháp lý: Cùng vi môi trng kinh t, môi trng pháp lý to nên môi
7
trng cho vay ca các ngân hàng thng mi. Môi trng cho vay có th nh
hng tích cc hay tiêu cc, có th làm hn ch hay tng thêm ri ro đi vi hot
đng kinh doanh tín dng ca các ngân hàng thng mi.
b/ Nguyên nhân t phía ngi vay:
Nguyên nhân t phía ngi đi vay là mt trong nhng nguyên nhân chính gây ra ri
ro tín dng cho ngân hàng. Nhìn chung các nguyên nhân này ngân hàng có th xác
đnh đc thông qua quá trình tìm hiu, nm vng “tình hình sc khe ca khách
hàng” c trc, trong và sau khi cho vay, tìm hiu mc đích s dng tin vay và
hiu qu ca phng án sn xut kinh doanh.
Ri ro trong kinh doanh ca ngi đi vay: Ri ro kinh doanh ca doanh nghip
đc th hin  mc đ bin đng ít hay nhiu theo chiu hng xu ca kt qu
kinh doanh. Ri ro trong kinh doanh ca doanh nghip s xy ra nu vic xây dng
và trin khai các phng án, d án đu t sn xut kinh doanh ca doanh nghip
không khoa hc, vic d toán chi phí và xác đnh mc sn lng không phù hp.

Các thit hi doanh nghip phi gánh chu do s bin đng ca th trng cung cp,
th trng tiêu th.
Ri ro tài chính: Ri ro tài chính ca doanh nghip th hin  các doanh nghip
không th đi phó vi các ngha v tr n gc và lãi tin vay cho ch n. Ri ro tài
chính din ra cùng vi mc đ s dng n, nó gn lin vi c cu tài chính doanh
nghip.

1.1.2.2 Nguyên nhân ch quan
a/ Nguyên nhân do ngân hàng:
Chính sách tín dng không hp lý, quá nhn mnh vào li nhun ngân hàng nên khi
cho vay quá chú trng v li tc.
Cán b tín dng không tuân th chính sách tín dng, không chp hành đúng quy
trình cho vay. Cán b tín dng vi phm đo đc kinh doanh.
8
nh giá tài sn không đm bo không chính xác hoc không thc hin đy đ th
tc pháp lý cn thit.
Do s cnh tranh ca các ngân hàng mong mun có t trng cho vay nhiu hn các
ngân hàng khác.
b/ Nguyên nhân t các đm bo tín dng:
Do s bin đng giá tr tài sn đm bo theo chiu hng bt li (ph thuc vào đc
tính ca tài sn và th trng giao dch các tài sn đó). Có 3 yêu cu đi vi các bo
đm tài sn là: (1) d đc đnh giá; (2) d cho ngân hàng quyn đc s hu hp
pháp; (3) d tiêu th hay thun tin.
1.1.3. Phân loi ri ro tín dng:
Cn c vào nguyên nhân phát sinh ri ro, ri ro tín dng đc phân chia thành các
loi sau:
- Ri ro giao dch: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh
là do nhng hn ch trong quá trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá khách
hàng. Ri ro giao dch có 03 b phn chính là ri ro la chn, ri ro bo đm và ri
ro nghip v.

+ Ri ro la chn: là ri ro có liên quan đn quá trình đánh giá và phân tích tín
dng, khi ngân hàng la chn nhng phng án vay vn có hiu

qu đ ra quyt
đnh cho vay.
+ Ri ro bo đm: phát sinh t các tiêu chun bo đm nh các điu khon trong
hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th bo đm, cách thc đm bo và
mc cho vay trên giá tr ca tài sn đm bo.
+ Ri ro nghip v: là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay và hot đng
cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut x lý các
khon cho vay có vn đ.
- Ri ro danh mc: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát sinh
9
là do nhng hn ch trong qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng, đc phân
chia thành 02 loi: ri ro ni ti và ri ro tp trung.
-
Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính riêng bit
bên trong ca mi ch th đi vay hoc ngành, lnh vc kinh t. Nó xut phát t đc
đim hot đng hoc đc đim s dng vn ca khách hàng vay vn.
- Ri ro tp trung: là trng hp ngân hàng tp trung vn cho vay quá nhiu đi
vi mt s khách hàng, cho vay quá nhiu doanh nghip hot đng trong cùng mt
ngành, lnh vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lý nht đnh; hoc cùng mt
loi hình cho vay có ri ro cao.
1.1.4. c đim ca ri ro tín dng
- Ri ro tín dng mang tính tt yu: Ri ro tín dng luôn tn ti và gn lin vi
hot đng tín dng. Chp nhn ri ro là tt yu trong hot đng ngân hàng. Các
ngân hàng cn phi đánh giá các c hi kinh doanh da trên mi quan h ri ro-li
ích nhm tìm ra nhng c hi đt đc nhng li ích xng đáng vi mc ri ro
chp nhn. Ngân hàng s hot đng tt nu mc ri ro mà ngân hàng gánh chu là
hp lý và kim soát đc và nm trong phm vi kh nng các ngun lc tài chính

và nng lc tín dng ca ngân hàng.
- Ri ro tín dng mang tính gián tip: Ri ro tín dng xy ra sau khi ngân hàng
gii ngân vn vay và trong quá trình s dng vn vay ca khách hàng. Do tình trng
thông tin bt cân xng nên thông thng ngân hàng  vào th b đng, ngân hàng
thng bit thông tin sau hoc bit thông tin không chính xác v nhng khó khn
tht bi ca khách hàng và do đó thng có nhng ng phó chm tr.
- Ri ro tín dng có tính cht đa dng, phc tp: c đim này th hin  s đa
dng, phc tp ca nguyên nhân gây ra ri ro ro tín dng cng nh din bin s
vic, hu qu khi ri ro xy ra.
1.1.5. nh hng ca ri ro tín dng
10
1.1.5.1 nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng kinh doanh ca Ngân
hàng
Vi chc nng trung gian tín dng, ngun vn cho vay ca Ngân hàng ch yu t
ngun vn huy đng tin nhàn ri trong dân c. Vì th, khi ri ro tín dng xy ra,
đng ngha Ngân hàng không thu hi đc s tin đã cho vay, c gc và lãi, trong
khi Ngân hàng bt buc phi hoàn tr vn gc và tin lãi cho các khon tin đã huy
đng, điu này làm mt cân đi trong vic thu chi, nh hng xu đn kh nng
thanh khon ca Ngân hàng. Tùy theo khon tin cho vay không th thu hi nhiu
hay ít mà nó nh hng đn kh nng thanh khon đn mc đ nào, làm cho nng
lc tài chính ca Ngân hàng st gim, và ch tiêu t l n xu s làm nh hng đn
uy tín và kh nng cnh tranh ca Ngân hàng mà đc bit là trong giai đon cnh
tranh khc lit nh hin nay. Nu Ngân hàng có trích lp d phòng ri ro tín dng
thì ri ro s làm gia tng d phòng, gia tng chi phí hot đng, làm gim li nhun ,
hot đng kinh doanh ca Ngân hàng kém hiu qu.
Nu ri ro gây ra tht thoát quá ln có kh nng dn Ngân hàng đn thua l hoc
đa đn b vc phá sn nu không có bin pháp x lý, khc phc kp thi.
1.1.5.2 nh hng ca ri ro tín dng đn nn kinh t
Ngân hàng là doanh nghip đc bit, kinh doanh tin t và cung cp sn phm dch
v, phc v khách hàng cá nhân, doanh nghip, và mi thành phn kinh t. Ngân

hàng hot đng kinh doanh ch yu da vào uy tín, kh nng tài chính ca mình và
là ni đáng tin cy đ khách hàng “ gi trn nim tin”. Khách hàng đn vi Ngân
hàng do có nim tin vào s an toàn ca Ngân hàng, bt k là khách hàng gi tin,
vay tin hay s dng các dch v khác ca Ngân hàng. Vì th, khi Ngân hàng gp
phi ri ro, đc bit là ri ro tín dng mà có nh hng ln đn hot đng ca Ngân
hàng s làm cho nim tin ca khách hàng v Ngân hàng đó b lung lay, khách hàng
s lp tc đn rút tin gi đ bo toàn vn ca mình, và tâm lý bt an s lây lan đn
nhiu ngi, khách hàng s  t đn rút tin gi làm cho Ngân hàng đang gp khó
11
khn v thanh khon càng khó khn hn, điu này càng làm cho khách hàng hoang
mang lo s, tình hình càng tr nên trm trng hn, đi sng ca ngi dân b xáo
trn, mi ngi không th yên tâm làm vic, gây mt trt t xã hi. c bit, không
ch khách hàng ca mt Ngân hàng có ri ro mt nim tin vào Ngân hàng, mà lúc
này s có nh hng dây chuyn đn tt c khách hàng ca các Ngân hàng khác, và
nh th c h thng Ngân hàng đu ri vào tình trng khó khn chung, gây khng
hong kinh t.
Ngoài ra, Ngân hàng còn là ni cung cp vn cho hot đng sn xut kinh doanh,
cung cp dch v phc v hot đng kinh doanh ca doanh nhgip. Khi Ngân hàng
gp khó khn, ngng hot đng s làm nh hng đn hot đng kinh doanh ca
doanh nghip, doanh nghip thiu vn s thu hp sn xut, chi phí sn xut gia tng
do phi tìm ngun vn giá cao khác, gia tng giá thành sn phm, đi sng công
nhân lao đng không đc đm bo. Tác đng đó nh hng đn toàn b nn kinh
t, làm nn kinh t b suy thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, xã hi
mt n đnh.
Bên cnh đó, ri ro tín dng cng nh hng đn nn kinh t th gii vì ngày nay
nn kinh t mi quc gia đu ph thuc vào nn kinh t khu vc và th gii.
Tóm li, ri ro là điu không ai mun xy ra, bt k đó là loi ri ro gì, nhng thc
t ri ro vn xy ra, cho dù là nguyên nhân khách quan hay ch quan nó cng gây ra
nhng thit hi cho c Ngân hàng ln khách hàng và cho c nn kinh t nói chung.
Thit hi nhiu hay ít tùy thuc vào mc đ ri ro, ri ro càng nhiu, thit hi càng

ít và ngc li. Do đó, vn đ kim soát ri ro tín dng luôn là nhim v quan trng
hàng đu không ch ca bn thân tng Ngân hàng mà còn là nhim v ca c quan
qun lý nhà nc.
1.1.6. ánh giá ri ro và cht lng tín dng.
Cht lng tín dng là tiêu chí đ đánh giá hiu qu và tính an toàn trong hot đng
ca ngân hàng. Mt khon vay tt là khon vay mà ngân hàng có th thu hi đy đ
12
c n gc và lãi.
 đánh giá cht lng tín dng ngi ta thng cn c vào ch tiêu c bn sau:
T l n quá hn =
D n quá hn
x 100%
Tng d n cho
vay
T l n xu =
S d n xu
x 100%
Tng d n cho
vay
N xu (hay n có vn đ, n không lành mnh, n khó đòi, n không th đòi,…) là
nhng khon n mang các đc trng:
- Khách hàng đã không thc hin ngha v tr n vi ngân hàng khi các cam kt
này đã ht hn.
- Tình hình tài chính ca khách hàng đang và có chiu hng xu dn đn có kh
nng ngân hàng không thu hi đc c vn ln lãi.
- Tài sn đm bo (th chp, cm c, bo lãnh) đc đánh giá là giá tr phát mãi
không đ trang tri n gc và lãi.
- Thông thng v thi gian là các khon n quá hn ít nht là 90 ngày.
T l n quá hn, n xu càng cao thì cht lng tín dng ca ngân hàng càng thp
và ngc li. Tuy nhiên, xem xét t l n quá hn ca mt ngân hàng còn cn phi

xem xét đn quy mô hot đng tín dng ca ngân hàng đó
H s d n tín dng =
Tng d n cho vay
x
100%
Tng tài sn có
H s này cho ta thy t trng ca khon mc tín dng trong tài sn có.
13
Khon mc tín dng trong tng tài sn càng ln thì li nhun s ln nhng đng
thi ri ro tín dng s rt cao.
Thông thng, tng d n cho vay ca ngân hàng đc chia thành 03 nhóm :
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng tt : là nhng khon cho vay có
mc đ ri ro thp nhng có th mang li thu nhp không cao cho ngân hàng.
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng trung bình : là nhng khon
cho vay có mc đ ri ro có th chp nhn đc và thu nhp mang li cho ngân
hàng là va phi. ây là khon tín dng chim t trng ln trong tng d n vay
ca ngân hàng.
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng xu: là nhng khon cho vay
có mc đ ri ro ln nhng có th mang li thu nhp cao cho ngân hàng. Thông
thng, đây là khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca
ngân hàng.
1.1.7. Bin pháp qun lý ri ro tín dng.
1.1.7.1. Du hiu nhn dng ri ro tín dng
Hu ht các ngân hàng trên th gii hin nay không ít thì nhiu đu có các khon tín
dng có vn đ. Trong khi ni dung các khon vay này thng khác nhau trong các
tình hung khác nhau, nhng mt s đc đim chung ca các khon tín dng nhiu
ri ro có th nêu:
1. S chm tr bt thng và không có lý do trong vic cung cp các báo cáo tài
chính và lch tr n đã tha thun.
2. Phát sinh các khon n cu phi c cu li.

3. Giá c phiu công ty thay đi bt li; thu nhp ròng gim trong 1 hay nhiu nm,
đc bit quan tâm đn các ch tiêu ROA, ROE, EBIT; hn ch tr c tc.
4. Nhng bt li trong c cu ngun vn, thanh khon hay mc đ hot đng.
14
5. Nhng thay đi bt ng v s d tin gi ti ngân hàng theo chiu hng st
gim.
1.1.7.2. Bin pháp qun lý ri ro tín dng
a/ Qun lý tín dng theo thông l quc t
Trong bi cnh hi nhp vi nn kinh t th gii thì vic tip cn vi các chun
mc quc t là điu tt yu. Hin nay các nc đang áp dng IAS 39 hay Basel II.
Basel II là hip c quc t v tiêu chun an toàn vn, tng cng qun tr toàn cu
hóa tài chính cng nh vic khai thác ti đa tim nng li nhun và hn ch ri ro.
Mc tiêu ca Basel II là nâng cao cht lng và s n đnh ca h thng Ngân hàng
quc t; to lp và duy trì mt sân chi bình đng cho các Ngân hàng hot đng
trên bình din quc t; đy mnh vic chp nhn các thông l nghiêm ngt hn
trong qun lý ri ro.
Hip c này bao gm mt lot các chun mc giám sát nhm hoàn thin các k
thut qun tr ri ro và đc cu trúc theo 3 tr ct.
Tr ct th nht: yêu cu vn ti thiu. Mt ngân hàng đc xem là đ vn khi có
t l tha đáng v vn (CAR) ti thiu bng 8%.
CAR =
Vn Ngân hàng
tài sn có ri ro quy đi (RWA)
Các ngân hàng cn phi duy trì mt lng vn đ ln đ trang tri cho các hot
đng chu ri ro ca mình, bao gm ri ro tín dng, ri ro th trng và ri ro hot
đng.
Ri ro th trng gm ri ro th trng chung và ri ro th trng c th. Ri ro th
trng chung đ cp đn nhng thay đi v giá tr th trng do có s bin đng ln
trên th trng. Ri ro th trng c th là nhng thay đi v giá tr mt loi tài sn
nht đnh do nh hng ca t giá, lãi sut, ngoi hi, chng khoán…

15
Ri ro hot đng, Basel II đnh ngha là ri ro xy ra tn tht do các qui trình, h
thng hay nhân viên trong ni b ngân hàng vn hành không tt hoc do các
nguyên nhân khách quan bên ngoài. ây là mt trong nhng ri ro trm trng mà
ngân hàng thng phi đi mt trong quá trình hot đng.
Tr ct th hai: liên quan ti vic hoch đnh chính sách Ngân hàng.
Tr ct này tp trung vào vic xây dng h thng qun lý ri ro. Quy trình kim
soát trong Basel II không ch đ đm bo rng ngân hàng có đ vn đ gii quyt
tt c các ri ro trong hot đng kinh doanh mà còn khuyn khích ngân hàng phát
trin và s dng các k thut qun lý ri ro tt hn.
Tr ct th ba: các ngân hàng cn phi công khai thông tin mt cách thích đáng
theo nguyên tc th trng. Trong đó nhn mnh đn vic công b các loi thông tin
v ri ro, d tr, vn.
Tóm li, quá trình phát trin ca Basel và nhng hip c mà t chc này đa ra
yêu cu các NHTM ngày càng hot đng mt cách minh bch hn, đm bo vn
phòng nga cho nhiu loi ri ro hn và nh th s gim thiu đc ri ro. NHNN
và các NHTM VN cng đang tng bc áp dng các chun mc ca Basel II. V
phía các NHTM VN, Basel II đã có nh hng ln trong vic nâng cao nng lc
qun tr điu hành, nht là nng lc qun lý ri ro. Bên cnh vic tuân th các quy
đnh bt buc ca NHNN, thì các NHTM cng đang rt n lc đ hoàn thin hn
na h thng qun tr ri ro ca Ngân hàng mình cho phù hp vi điu kin hot
đng c th ca mi Ngân hàng và tng bc tip cn vi các chun mc ca Basel
II.
b/ Quy đnh v h thng kim soát ni b và kim toán ni b
Vic xây dng mt h thng kim soát ni b hiu qu là yêu cu cp thit đ đm
bo hot đng Ngân hàng đc an toàn, hn ch ri ro, t đó tng cng kh nng
cnh tranh ca các Ngân hàng Vit Nam trong bi cnh hi nhp.
H thng kim soát ni b là tp hp các c ch, chính sách, quy trình, quy đnh ni