B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T THẨNH PH H CHệ MINH
NGUYN TH LIÊN HOA
MT S GII PHÁP HOẨN THIN VIC TRIN
KHAI ÁP DNG, DUY TRÌ VẨ CI TIN H THNG
QUN Lụ TệCH HP CÁC TIÊU CHUN QUC T
TI PETROLIMEX SẨI GÒN N NM 2015
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHệ MINH – NM 2011
B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T THẨNH PH H CHệ MINH
NGUYN TH LIÊN HOA
MT S GII PHÁP HOẨN THIN VIC TRIN
KHAI ÁP DNG, DUY TRÌ VẨ CI TIN H THNG
QUN Lụ TệCH HP CÁC TIÊU CHUN QUC T
TI PETROLIMEX SẨI GÒN N NM 2015
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mư s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
TS. T TH KIU AN
TP. H CHệ MINH – NM 2011
LI CM N
Xin trân trng cm n:
Tin s T Th Kiu An – Ging viên Trng i hc Kinh t TP.HCM đã tn tình
dành nhiu thi gian hng dn hc viên trong quá trình nghiên cu đ tài và hoàn
thành lun vn tt nghip thc s kinh t.
Cm n các Thy, Cô – Ging viên Trng i hc Kinh t TP.HCM đã truyn
đt nhng kin thc quý báu và b ích trong sut quá trình hc tp ca hc viên.
Chân thành cm n tp th hc viên lp QTKD4 Ngày 1 – Khóa 17, niên khóa
2007 – 2010 đã cùng tho lun và h tr kin thc trong sut quá trình hc tp, đ
t đó hoàn chnh c s lý lun và nn tng thc hin lun vn tt nghip thc s
kinh t.
Cm n lưnh đo Công ty và toàn th CBCNV Petrolimex Sài Gòn đã h tr, đóng
góp nhng ý kin và cung cp t liu thc tin cho đ tài nghiên cu.
Xin dành nhng tình cm sâu sc nht đn gia đình, bn bè và Trng Ban ISO
Petrolimex Sài Gòn đã đng viên, giúp đ trong sut quá trình hc tp và thc hin
lun vn.
Trân trng!
TP.HCM, ngày 19 tháng 12 nm 2011
Hc viên
NGUYN TH LIÊN HOA
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn: “Mt s gii pháp hoàn thin vic trin khai áp dng,
duy trì và ci tin h thng tích hp các tiêu chun quc t ti Petrolimex Sài
Gòn đn nm 2015” là công trình nghiên cu riêng ca tôi đc thc hin di s
hng dn khoa hc ca TS. T Th Kiu An. Lun vn là kt qu ca vic nghiên
cu đc lp, không sao chép trái phép toàn b hay mt phn công trình ca bt c ai
khác. Các s liu trong lun vn đc s dng trung thc, t các ngun hp pháp và
đáng tin cy.
TP.HCM, ngày 19 tháng 12 nm 2011
Tác gi lun vn
NGUYN TH LIÊN HOA
DANH MC CÁC T VIT TT
ASEAN : ASEAN Free Trade Area – Khu vc Mu dch T do ASEAN
APEC : Asia-Pacific Economic Cooperation – Hp tác Kinh t Châu Á –
Thái Bình Dng
BVQI : T chc chng nhn Bureau Veritas Certification Vit Nam
CBCNV : Cán b công nhân viên
CHXD : Ca hàng bán l xng du
CNTT : Công ngh thông tin
GNB : ánh giá ni b
EFTA : European Free Trade Association – Hip hi Mu dch t do Châu
Âu
ERP : Enterprise Resources Planning – Gii pháp qun tr ngun lc
doanh nghip
HDCV : Hng dn công vic
HTQLCL : H thng qun lý cht lng
GATT : General Agreement on Tariff and Trade – Hip c chung v thu
quan và mu dch
IP : Importance – Performance (Mc đ quan trng – Kt qu thc
hin)
IQA : Internal Quality Auditor – Chuyên gia đánh giá ni b
ISO : International Organization for Standardization – T chc Tiêu
chun hóa quc t
KPI : Key Performance Indicator – Ch s đánh giá mc đ thc hin
NC : Non – Conformity (S không phù hp)
PSG : Petrolimex Sài Gòn
QCC : Quality Control Circle – Nhóm cht lng
QQLNB : Quy đnh qun lý ni b
TBT : Technical Barriers to Trade – Rào cn k thut trong thng mi
Tcty : Tng công ty xng du Vit nam – Petrolimex Vit Nam
TCVN : Tiêu chun Vit Nam
TKXDNB : Tng kho xng du Nhà Bè
TQM : Total Quality Management – Qun lý cht lng toàn din
VILAS : Vn phòng công nhn cht lng Vit Nam
WTO : World Trade Organization – T chc thng mi th gii
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1 : Quy mô, c cu cht lng lao đng.
Bng 2.2 : Kt qu hot đng kinh doanh t nm 2008 đn 2010.
Bng 2.3 : Thi gian trung bình cho mt ln điu chnh tài liu ni b giai
đon t nm 2003 đn 2010.
Bng 2.4 : C cu các đi tng tham gia ý kin.
Bng 2.5 : Kt qu đo lng mc đ thc hin ca các yu t theo đánh giá
ca CBCNV Petrolimex Sài Gòn.
Bng 2.6 : C cu các đi tng tham gia ý kin.
Bng 2.7 : Bng giá tr trung bình (Mean) ca kt qu thc hin và mc đ
quan trng ca tng yu t.
Bng 2.8 : Bng giá tr trung bình (Mean) ca kt qu thc hin và mc đ
quan trng ca các yu t.
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1.1 : Mô hình tích hp các h thng qun lý theo tiêu chun.
Hình 1.2 : Minh ha làm th nào các yêu cu chung ca nhiu h thng qun
lý theo tiêu chun / k thut có th đc tích hp thành mt h
thng chung.
Hình 1.3 : Minh ha chu trình PDCA và các yêu cu chung đc kt hp nh
th nào đi vi cu trúc ca h thng qun lý.
Hình 1.4 : Cu trúc h thng tài liu ca h thng tích hp chung.
Hình 1.5 : Kim soát vn hành và các quá trình.
Hình 2.1 : S đ t chc b máy ca Petrolimex Sài Gòn.
Hình 2.2 : Mô hình h thng qun lý tích hp các tiêu chun ti Petrolimex
Sài Gòn.
Hình 2.3 : Biu đ xu hng phát trin h thng tài liu ni b t nm 2003
đn nm 2010.
Hình 2.4 : Biu đ s NC trung bình đc phát hin ti mt b phn đc
đánh giá.
Hình 2.5 : Biu đ s NC trung bình đc phát hin trên 01 ngày công đánh
giá ca chuyên gia.
Hình 2.6 : Biu đ t l (%) NC cha khc phc xong ln 1, ln 2.
Hình 2.7 : Biu đ s hài lòng ca khách hàng v dch v giao nhn xng
du ti TKXDNB.
Hình 2.8 : Biu đ s hài lòng ca khách hàng bán buôn ti VPCTY.
Hình 2.9 : th IP – Importance Performance “Mc đ quan trng – Kt
qu thc hin”.
Hình 2.10 : th IP ca các nhóm yu t.
Hình 3.1 : Mô hình h thng qun lý Petrolimex Sài Gòn.
DANH MC PH LC
Ph lc 1 : Trích dn các yêu cu ca tiêu chun tích hp các h thng qun lý
- PAS 99:2006.
Ph lc 2 : Tên vit tt ca các phòng ban, đn v trong toàn Công ty.
Ph lc 3 : Tóm tt quá trình xây dng và trin khai áp dng h thng qun lý
tích hp cht lng, an toàn, sc khe ngh nghip và môi trng ti
Petrolimex Sài Gòn.
Ph lc 4 : S liu thng kê ni dung đào to qun lý cht lng đn nm 2010.
Ph lc 5 : Kt qu kho sát nhn thc v h thng qun lý theo tiêu chun ISO.
Ph lc 6 : Xu hng phát trin tài liu ni b t nm 2003 đn nm 2010.
Ph lc 7 : S liu thng kê hot đng đánh giá ni b t nm 2003 đn 2010.
Ph lc 8 :Thng kê s không phù hp đc phát hin trong toàn Công ty
nhng không lp phiu khc phc, phòng nga theo tiêu chun.
Ph lc 9 : S liu thng kê NC đc kim soát t nm 2003 đn 2010.
Ph lc 10 : Biu mu kho sát “Phiu góp ý ca khách hàng”.
Ph lc 11 : Kt qu đo lng s hài lòng ca khách hàng v dch v giao nhn
xng du ti TKXDNB (tháng 11/2010).
Ph lc 12 : Mc đ hài lòng ca khách hàng bán buôn ti VPCTY.
Ph lc 13 : Biu mu kho sát “Phiu kho sát thc hin qun lý cht lng”.
Ph lc 14 : Bng kt qu đo lng mc đ quan trng ca các yu t theo đánh
giá ca ca CBCNV Petrolimex Sài Gòn.
Ph lc 15 : Chun đánh giá, xp hng thành tích duy trì và ci tin h thng qun
lý theo tiêu chun.
Ph lc 16 : Gii thng cht lng Petrolimex Sài Gòn.
-1-
M U
1. Lụ DO CHN TẨI
Vit Nam đã chính thc tham gia T chc thng mi th gii (WTO - World
Trade Organization). Bên cnh c hi, thun li do nn kinh t toàn cu hóa đem
li, doanh nghip Vit Nam còn phi đi phó vi rt nhiu khó khn, thách thc,
cnh tranh khc lit, cng nh n lc vt qua các rào cn phi thu quan, trong đó
rào cn k thut thng mi (TBT - Technical Barrier Trade) là ph bin nht.
Trong xu th hi nhp - toàn cu hóa, sc cnh tranh ca doanh nghip Vit
Nam nhìn chung vn còn yu do cht lng hàng hóa, dch v không n đnh, giá
thành cao. nâng cao nng lc qun tr, điu hành, nhiu doanh nghip Vit Nam
đã ch đng trin khai áp dng nhiu “Mô hình và công c qun tr tiên tin” ph
bin trên th gii, k vng nhanh chóng tip cn tinh hoa qun tr, hc hi t k
tha, tip thu đn chuyn giao. Các tiêu chun đc áp dng ph bin Vit Nam
gm: H thng qun lý cht lng theo tiêu chun ISO 9001; H thng qun lý môi
trng theo tiêu chun ISO 14001; H thng qun lý an toàn và sc khe ngh
nghip theo tiêu chun OHSAS 18001;
S phát trin bùng n nn kinh t toàn cu hóa đi lin vi nó là nhu cu tiêu th
nng lng trên th gii tng mnh – đc bit là xng du. Các tp đoàn du m ln
trên th gii không ngng ln mnh, m rng th trng và thu li t ngun nng
lng chin lc này.
Công ty xng du khu vc II (tên giao dch: Petrolimex Sài Gòn) là đn v thành
viên ca Tng công ty xng du Vit Nam (Petrolimex Vit Nam), có nhim v t
chc kinh doanh doanh thng mi xng du ti th trng Thành ph H Chí Minh
và các tnh lân cn. Nhng nm gn đây, Công ty đng trc các bin đng ln ca
môi trng kinh doanh, cng đ cnh tranh ngày càng mnh m t các đi th
cnh tranh trong nc. L trình cam kt m ca hi nhp kinh t ca Vit Nam s
thu hút ngày càng nhiu hãng xng du trên th gii nhy vào th trng Vit Nam,
s cnh tranh s tip tc khc lit.
-2-
T thc tin sau mi nm xây dng, h thng qun lý tích hp đang đc trin
khai áp dng ti Petrolimex Sài Gòn cha đt đc hiu qu nh k vng. Vi
mong mun tìm hiu nhng nguyên nhân, rào cn đ đa ra các gii pháp nhm
hoàn thin h thng qun lý doanh nghip, tác gi đã quyt đnh la chn đ tài:
“Mt s gii pháp hoàn thin vic trin khai áp dng, duy trì và ci tin h thng
tích hp các tiêu chun quc t ti Petrolimex Sài Gòn đn nm 2015” làm lun
vn tt nghip cao hc kinh t ngành Qun tr kinh doanh.
2. MC TIÊU CA TẨI
- ánh giá đc thc trng vic duy trì và ci tin h thng qun lý tích hp
các tiêu chun quc t đang áp dng ti Petrolimex Sài Gòn.
- xut đc các gii pháp nhm hoàn thin h thng qun lý nói trên và đa
ra k hoch trin khai các gii pháp này.
3. I TNG VẨ PHM VI CA TẨI
- i tng: H thng qun lý tích hp theo các tiêu chun quc t.
- Phm vi: H thng qun lý tích hp theo các tiêu chun quc t đang áp dng
ti Petrolimex Sài Gòn giai đon t khi bt đu trin khai nm 2002 đn nay.
4. PHNG PHÁP THC HIN
Nhm giúp cho ni dung phong phú và sát vi thc t, tác gi áp dng kt hp
nhiu phng pháp nh: quan sát thc tin; điu tra bng phiu kho sát; thu thp,
đc tài liu và tng hp. Các phng pháp này giúp tác gi tip cn vn đ t nhiu
góc đ: t lý thuyt đn thc tin. Vi phng pháp tip cn vn đ t nhiu góc
đ, tác gi s tránh đc nhng quan đim đánh giá phin din và nhng gii pháp
đc đ xut s sát vi thc tin, mang tính kh thi cao.
Phng pháp thu thp s liu:
- Ngun s liu, thông tin ni b: s liu v hot đng qun lý cht lng ca
Công ty trong thi gian qua và các tài liu khác có liên quan trong Công ty.
- Ngun s liu, thông tin bên ngoài: t các website và sách v có liên quan.
- Phng pháp quan sát thc tin: qua quá trình by nm công tác ti
Petrolimex Sài Gòn b phn qun lý cht lng, tác gi đã tham gia xây
-3-
dng và trin khai áp dng các h thng qun lý theo tiêu chun quc t. Vì
vy, tác gi nm bt đc thc trng h thng qun lý đang áp dng cng
nh tìm hiu các nguyên nhân và t đó tìm các gii pháp đ hoàn thin h
thng qun lý tích hp ca Petrolimex Sài Gòn.
- Phng pháp điu tra: Phng pháp tt nht đ làm điu này phng vn trc
din nhng ngi liên quan. Tuy nhiên, tht khó khn đ tip cn tt c
ngi cn đc phng vn vì vn đ thi gian. Do đó, tác gi tin hành kho
sát thông qua bng câu hi và dùng thang đo Likert 5 đim (t 1 đn 5).
Phng pháp x lý s liu: Da trên s liu thu thp đc t bng câu hi kho
sát, tác gi phân tích d liu bng công c thng kê mô t thông qua phn mm
thng kê SPSS, Microsoft Excel. Ngoài ra, tác gi còn s dng phng pháp
thng kê, tng hp, phân tích và dùng đ th minh ha đ có kt lun chính xác
hn v vn đ nói trên.
5. ụ NGHA THC TIN CA TẨI
Hy vng rng, kt qu nghiên cu ca lun vn s giúp lãnh đo công ty hiu rõ
v thc trng ca h thng qun lý; có c s và lun c ra các quyt đnh ci tin
phù hp nhm hoàn thin h thng qun lý tích hp ti Petrolimex Sài Gòn, nâng
cao nng lc qun lý điu hành và tng bc xây dng tr thành công ngh qun lý
Petrolimex Sài Gòn. Xa hn na, có th áp dng cho các công ty xng du thành
viên Petrolimex Vit Nam.
6. KT CU CA TẨI
Ni dung ca đ tài s đc trình bày nh sau:
M đu
Chng 1: C s lý lun v h thng qun lý tích hp.
Chng 2: Thc trng vic trin khai áp dng, duy trì và ci tin h thng qun
lý tích hp ti Petrolimex Sài Gòn.
Chng 3: Mt s gii pháp nhm hoàn thin h thng qun lý tích hp ti
Petrolimex Sài Gòn.
Kt lun
-4-
Ngoài ra, lun vn còn có 16 ph lc bao gm nhng ni dung cn thit nhm
chi tit hóa, minh ha và b tr cho ni dung lun vn. Ph lc đc xem nh mt
phn không th tách ri ca lun vn.
7. GII HN CA TẨI
Vic duy trì và ci tin h thng tích hp đc thc hin thông qua rt nhiu gii
pháp. Tuy nhiên, đ đt hiu qu, gii pháp đa ra phi xut phát t thc t khách
quan, phi phù hp vi điu kin hin ti ca t chc. Do hn ch v ngun lc và
thi gian nghiên cu có hn nên khó tránh đc nhng khim khuyt và tác gi
không th đa ra nhng gii pháp hoàn thin tuyt đi, ch đ xut mt s gii pháp
c bn, quan trng, thit thc cn đc áp dng trong điu kin hin ti ca
Petrolimex Sài Gòn nhm hoàn thin h thng qun lý. Và tác gi cng hy vng
rng, lun vn s là lun c kinh t khoa hc, ngun thông tin quý và có ý ngha
thc tin giúp ích cho Petrolimex Sài Gòn trong quá trình phát trin bn vng và
khng đnh v th.
-5-
CHNG 1:
C S Lụ LUN V H THNG QUN Lụ TệCH HP
1.1 KHÁI NIM CHUNG
“H thng qun lý là h thng đ thit lp chính sách và mc tiêu và đ đt
đc các mc tiêu đó. Mt h thng qun lý ca mt t chc có th bao gm các h
thng qun lý khác nhau, ví d nh h thng qun lý cht lng, h thng qun lý
tài chính, hay h thng qun lý môi trng” (Tng cc Tiêu chun o lng Cht
lng, 2007, trang 22).
H thng qun lý tích hp là mt h thng qun lý mà tt c các h thng và các
quy trình ca t chc đc tích hp theo mt khuôn kh hoàn chnh nht, cho phép
t chc làm vic nh mt h thng duy nht vi mc tiêu thng nht. Trong đó,
vic tích hp đc thc hin da vào nhng đim chung nht ca nhng h thng
riêng l (David Smith and Rob Politowski, 2007).
Chúng ta bit rng, các tiêu chun riêng l (ví d ISO 9001, ISO 14001,
OHSAS 18001, …) ch đa ra các yêu cu đi vi nhng vic phi làm, còn nhng
vic đáp ng nh th nào thì hoàn toàn đ m, và mi mt yêu cu trong các tiêu
chun có th m ra c mt “h thng con” nm trong h thng ln. Bên cnh các h
thng theo tiêu chun còn có các mô hình, công c qun lý khác nh: công c thng
kê, kim soát quá trình, thc hành 5S, các công c qun lý d án hay lp k hoch,
… vic tích hp nhng mô hình, công c qun lý này trong mt h thng tng th
da trên các yêu cu ca tiêu chun cng rt quan trng nhm gim thiu ngun lc,
tn dng ti đa nhng tác dng ca các công c này và đc bit là đm bo s hot
đng nhp nhàng không có xung đt trong các công c ca h thng. Vic tích hp
các công c này trong h thng cng bao gm vic xây dng các quy trình, phân
công trách nhim thc hin, h thng qun lý tài liu và h s theo tiêu chun chung
và khi đó, nhng công c này đã tr thành mt phn ca các h thng qun lý.
-6-
Hình 1.1
: Mô hình tích hp các h thng qun lý theo tiêu chun
1.2 S CN THIT PHI ÁP DNG H THNG QUN Lụ TệCH HP
Hin nay, vi s cnh tranh mnh m và trong quá trình toàn cu hoá, nhng
yêu cu hi nhp, rào cn k thut trong thng mi (TBT) và s cnh tranh đã đt
ra cho các t chc áp lc phi luôn luôn tìm ra nhng đim mi, nhng phng
pháp hiu qu đ to ra cho mình nhng s khác bit, to ra u th cnh tranh cao
hn. Vic trin khai áp dng, duy trì và ci tin h thng qun lý tích hp theo các
tiêu chun cng không nm ngoài quy lut này.
T nn tng vng chc ca các h thng qun lý tiên tin theo tiêu chun (nh:
ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001… và các mô hình qun lý nh HACCP,
GMP hay qun lý tri thc doanh nghip, qun lý quan h khách hàng, …) to điu
kin cho ngun tri thc doanh nghip đc kin to và s chia thu đáo. Chính
nhng công c qun lý mi này giúp cho h thng qun lý theo tiêu chun phát huy
ni lc, đng thi có nhng tính nng mi, đa t chc lên tm phát trin cao hn.
Vic tích hp các h thng qun lý theo tiêu chun quc t hoc theo các mô
hình qun lý hin đi giúp t chc gim thiu đc rt nhiu chi phí v ngun lc
và đc bit là to ra đc mt h thng qun lý thng nht, giúp cho vic điu hành
đc d dàng và hiu qu. Các h thng này khi tích hp vi nhau, t chc s có
-7-
mt h thng qun lý duy nht, bao gm h thng các chính sách và mc tiêu chung
ca t chc (đ cp đn các khía cnh cht lng, môi trng, an toàn sc kho,
chính sách đi vi cng đng và khách hàng…), h thng các quy trình tác nghip –
mô t các quy trình tác nghip và hng dn công vic ti các v trí công vic khác
nhau và các chc nng trong t chc, và cui cùng là h thng h s biu mu – c
s d liu làm vic ca t chc. Ngoài ra, t chc ch cn mt t công tác đ “chm
sóc” h thng, và các cuc đánh giá ni b cng nh hp xem xét ca lãnh đo
không cn thit phi tin hành quá nhiu ln nh khi các h thng còn tách ri. iu
này là hoàn toàn rt t nhiên, và xu hng này đã đc th hin rt rõ ràng trong
tiêu chun v h thng qun lý tích hp - PAS 99:2006. Ngoài các h thng qun lý
theo tiêu chun quc t, các mô hình h thng khác cng có th đc tích hp vào
h thng qun lý theo tiêu chun mt cách rt d dàng, nhng yu t ca các h
thng tích hp này s đc th hin trong các h thng vn bn, trong các quy trình
tác nghip và trong các h s và c s d liu ca h thng.
Vic áp dng h thng qun lý tích hp đem li li ích cho t chc bao gm:
- Gim thiu mâu thun gia các h thng qun lý đn l;
- Gim thiu s trùng lp và phát sinh giy t t các h thng đn l;
- Giúp quá trình đánh giá ni b và bên ngoài gim thi gian, tit kim chi phí;
- Nâng cao kh nng kim soát các hot đng ca doanh nghip;
- Giúp nhân viên hiu đúng vai trò ca mình, tip cn và tác nghip công vic
nhanh, chun xác bi quy trình công vic đã đc vn bn hóa;
- Nâng cao đc hình nh công ty và kh nng cnh tranh.
Tóm li, vic áp dng h thng qun lý tích hp theo các tiêu chun ngày nay
đã đc rt nhiu các nhà qun lý xác đnh rõ, đó không phi là chi phí, mà là mt
s đu t cho cht lng. Và cng ging nh mi s đu t, hiu qu phi đt lên
hàng đu. Mt s đu t không hiu qu, mang tính hình thc s tr thành mt gánh
nng, mt s lãng phí lâu dài cho doanh nghip.
-8-
1.3 PHNG PHÁP TIP CN TệCH HP CÁC H THNG QUN Lụ
Các h thng qun lý theo tiêu chun ISO đang ngày càng đc các t chc
áp dng ph bin và rng rãi trên toàn th gii. Vic trin khai áp dng và làm th
nào đ đáp ng và tha mãn các yêu cu ca tiêu chun thì tùy thuc vào mi t
chc. Có hai phng pháp tip cn tích hp h thng qun lý: phng pháp tip cn
phù hp các tiêu chun (The aligned approach) và phng pháp tip cn qun lý
cht lng toàn din (The Total quality approach) (Wilkinson and Dale, 2000).
1.3.1 Phng pháp tip cn phù hp tiêu chun tích hp (PAS 99:2006)
Ti Vit Nam cng nh nhng quc gia khác, đã có nhng doanh nghip áp
dng đng thi t hai tiêu chun tr lên. Vic áp dng đng thi nhiu tiêu chun
này đã gây ra khó khn cho doanh nghip áp dng nh : các tiêu chun trên đu có
chung mt s yêu cu v qun lý chung ca h thng nh: kim soát tài liu và h
s, hành đng khc phc và phòng nga, v.v… Nu t chc xây dng h thng
không khéo thì s có hin tng ban hành ra mt s tài liu vi các ni dung kim
soát tng t nh nhau cho các điu khon nêu trên. Nh vy, nu có tiêu chun
tích hp cho các h thng qun lý trên s rt thun tin cho các đn v áp dng
không nhng trong quá trình xây dng, vn hành h thng mà c đi vi hot đng
kim tra giám sát ca các t chc chng nhn, công nhn sau này.
to thun li cho vic tích hp các h thng qun lý trong t chc, Vin
Tiêu chun Anh (BSI) đã ban hành tiêu chun “PAS 99: 2006 – Tiêu chun tích hp
các yêu cu chung ca các h thng qun lý” nhm quy đnh các yêu cu đi vi h
thng qun lý tích hp. Tiêu chun này hng dn vic thc hin yêu cu chung ca
các h thng qun lý và quy đnh v tích hp khác.
Trong phm vi ca đ tài lun vn, tác gi nghiên cu đi din và đ cp đn
h thng qun lý cht lng, môi trng, an toàn và sc khe ngh nghip theo
Tiêu chun ISO 9001, ISO 14001 và OHSAS 18001. Cng nh các tiêu chun khác,
ni dung điu khon ca các tiêu chun này ch đ cp đn các yêu cu mà các t
chc mun áp dng phi đáp ng cng nh chng nhn h thng đ cp chng ch.
-9-
Sau đây là quy trình xây dng và trin khai áp dng h thng qun lý tích hp cht
lng, môi trng, an toàn và sc khe ngh nghip theo Tiêu chun PAS 99-2006:
1.3.1.1 Phm vi áp dng:
- Tiêu chun này áp dng cho mi loi hình và mi quy mô ca t chc.
- T chc bt đu xây dng h thng qun lý tích hp cho hai hoc nhiu
hn các tiêu chun sau: ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001,
- T chc đã có h thng qun lý cho ít nht hai trong s các tiêu chun
trên, có nhu cu tích hp mt cách toàn din các quá trình ca h thng
vào hot đng qun lý, điu hành ca doanh nghip.
1.3.1.2 Các yêu cu ca tiêu chun tích hp các h thng qun lý - PAS 99:2006
Ni dung c th ca tng yêu cu: đc trình bày trong Ph lc 1.
Các
yêu
cu c
th
E
Các
yêu
cu
chung
Các
yêu
cu c
th
O
Các
yêu
cu
chung
Các
yêu
cu c
th
Q
Các
yêu
cu
chung
Các
yêu
cu c
th
OM
Các
yêu
cu
chung
Ghi chú:
E: Environment - Môi trng
O: Occupational Health and Safety – Sc khe ngh nghip và an toàn
Q: Quality – Cht lng
OM: Other Management System – H thng qun lý khác
PAS 99
Các yêu cu chung
E
O
Q
OM
Hình 1.2: Minh ha làm th nào các yêu cu chung ca nhiu h thng qun lý theo tiêu chun/k
thut có th đc tích hp thành mt h thng chung
(Ngun: David Smith and Rob Politowski, 2007)
-10-
Hình 1.3
: Minh ha chu trình PDCA và các yêu cu chung đc kt hp nh th nào đi vi cu trúc ca h thng qun lý
(Ngun: David Smith and Rob Politowski, 2007)
H thng qun lý
Các yêu cu
khái quát 4.1
ánh giá kt qu thc hin
Thc hin và điu hành
Hoch đnh
Chính sách
Chính sách
h thng
qun lý 4.2
PLAN
Hoch đnh 4.3
4.3.1 Nhn din và đánh giá các khía
cnh, tác đng và ri ro
4.3.2 Nhn din các yêu cu pháp
lut và yêu cu khác
4.3.3 Hoch đnh đ ng phó vi các
tình hung không mong đi
4.3.4 Mc tiêu
4.3.5 C cu t chc, vai trò, trách
nhim và quyn hn
Thc hin và điu
hành 4.4
4.4.1Kim soát điu
hành
4.4.2 Qun lý ngun lc
4.4.3 Các yêu cu v tài
liu
4.4.4 Trao đi thông tin
Ci tin
Ci tin 4.6
4.6.1 Khái quát
4.6.2Hành đng khc phc, phòng
nga và ci tin
ACT
Xem xét ca
lãnh đo
Xem xét ca lưnh
đo 4.7
4.7.1 Khái quát
4.7.2 àu vào
4.7.3 u ra
ánh giá kt qu hot
đng 4.5
4.5.1Theo dõi và đo lng
4.5.2 ánh giá s phù hp
4.5.3 ánh giá ni b
4.5.3 X lý s không phù
hp
DO
CHECK
-11-
1.3.1.3 Các bc xây dng và trin khai áp dng h thng qun lý tích hp:
HTQL các tiêu chun ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001 đc xây dng
theo chu trình PDCA và gm các giai đon chính:
- Thit lp chính sách: HTQL các tiêu chun ISO 9001, ISO 14001, OHSAS
18001 đu có s bt đu t vic thit lp chính sách:
+ nh hng ca h thng qun lý, th hin s cam kt tuân th các yêu
cu ca tiêu chun; đt ra mc tiêu c th và chính sách phi cam kt ci
tin liên tc HTQL.
+ Xây dng chính sách tích hp bao quát đc khía cnh môi trng, cht
lng và an toàn sc khe ngh nghip.
- Lp k hoch - Plan: công vic lp k hoch đòi hi t chc phi:
+ Xác đnh các yêu cu tuân th - đáp ng, t đó đa ra mc tiêu, ch tiêu
c th và k hoch đt mc tiêu – ch tiêu đó.
+ Xác đnh các ngun lc cn thit đ có th đáp ng các yêu cu và thc
hin đc các mc tiêu và ch tiêu đã đ ra.
+ Hoch đnh HTQL tích hp gm: xác đnh các nhu cu, yêu cu và phân
tích các vn đ; nhng yêu cu cht lng, khía cnh môi trng có ý
ngha, yêu cu lut đnh, yêu cu khách hàng; đt mc tiêu – ch tiêu và
chng trình thc hin; thit lp h thng tài liu tích hp; xác đnh
ngun nhân lc; c cu t chc, vai trò, trách nhim và quyn hn …
- Thc hin và điu hành - DO: giai đon này t chc phi thc hin h
thng qun lý tích hp đã đc hoch đnh, bao gm: kim soát điu hành;
qun lý ngun nhân lc; thông tin liên lc và đánh giá nhà cung cp.
- Kim tra, giám sát – Check: T chc phi giám sát và đo lng h thng
qun lý tích hp đ thy đc hin qu, hiu lc ca nó.
- Hành đng - Act: da vào phân tích d liu t đo lng, t chc thc hin
nhng hành đng khc phc – phòng nga vi mc đích ci tin liên tc.
- Xem xét ca lưnh đo: Lãnh đo cao nht xem xét HTQL tích hp đ đm
bo tính phù hp – tính hiu qu h thng, to điu kin ci tin liên tc.
-12-
Hình 1.4
: Cu trúc h thng tài liu ca h thng tích hp chung
Hình 1.5
: Kim soát vn hành và các quá trình
Mi mt h thng qun lý đn l đu có nhng yêu cu riêng c th ca
mình nhng sáu yu t trên luôn có trong các yêu cu ca các h thng đn l đó và
có th đc trin khai áp dng nh nn tng ca s tích hp.
Tóm li, phng pháp tip cn này thích hp cho các t chc bt đu nghiên
cu xây dng và trin khai áp dng h thng qun lý tích hp t hai tiêu chun tr
lên. Theo kinh nghim, các t chc nên trin khai h thng qun lý cht lng theo
ISO 9001 trc. Sau mt thi gian h thng đã đc vn hành tt, nu có nhu cu,
t chc mi trin khai h thng qun lý tip theo. Vì ISO 9001 là tiêu chun nn
tng, c bn nht và dùng c s đ xây dng tiêu chun khác.
-13-
1.3.2 Phng pháp tip cn qun lý cht lng toàn din
Vic nghiên cu, xây dng và trin khai áp dng thành công h thng qun
lý tích hp phù hp vi yêu cu ca các tiêu chun đòi hi rt công phu và s n lc
ca tt c mi ngi cng nh thi gian, chi phí v.v… Tuy nhiên, sau khi đt đc
giy chng nhn theo các tiêu chun, t chc mun tip tc duy trì và ci tin thành
công h thng qun lý tích hp, hng đn s phát trin bn vng, tác gi mun
gii thiu phng pháp tip cn qun lý cht lng toàn din (TQM) đc s dng
nh là mt mô hình mà trên đó h thng qun lý tích hp có th đc duy trì và ci
tin. Mô hình này đòi hi phi có mt phng pháp tip cn toàn din đc xây
dng và trin khai thc hin trong toàn b t chc. Vic tích hp thông qua mô hình
này không ch đn gin đáp ng yêu cu, quy đnh ca các tiêu chun mà nó còn có
mc đích chính là kt qu hot đng ca doanh nghip đc ci tin liên tc thông
qua mt h thng qun lý toàn din.
1.4 CÁC YU T NH HNG N VIC DUY TRÌ VẨ CI TIN H
THNG QUN Lụ TệCH HP
Da theo trit lý ca TQM, các yu t sau đây có tác đng đn vic duy trì
và ci tin h thng qun lý tích hp.
1.4.1 Cam kt ca lưnh đo
Cam kt ca lãnh đo đ cp đn s quan tâm và h tr ca lãnh đo trong
vic đào to, nâng cao nng lc ca ngun nhân lc và cung cp các ngun lc đy
đ to điu kin thun li cho vic t chc sn xut đt nng sut cao. đm bo
s thành công ca chng trình ci tin thì đu tiên là lãnh đo doanh ngip phi
thit lp mt mc tiêu rõ ràng và cam kt thc hin mc tiêu đó. Ngoài s cam kt,
vai trò ca lãnh đo là to mt s phi hp hiu qu gia các phòng ban, b phn
chc nng trong doanh nghip. Hn na, s quan tâm và khuyn khích ca lãnh đo
s to ra mt môi trng làm vic sáng to vi nng sut cao. Thiu s cam kt h
tr ca lãnh đo là nguyên nhân chính dn đn s tht bi ca chng trình duy trì
và ci tin h thng qun lý. Nh vy, s cam kt ca lãnh đo là mt yu t không
-14-
th thiu trong các chng trình ci tin. Khi đã cam kt, h s có các bin pháp
khuyn khích tng nng sut, sn sàng có nhng h tr cn thit trong vic đào to
ngun nhân lc, cung cp các ngun lc đy đ to điu kin thun li cho vic t
chc duy trì và ci tin. (Bùi Nguyên Hùng và Trn Th Kim Loan, 2010).
1.4.2 Hoch đnh chin lc
T chc cn nghiên cu cách thc ni b hóa yêu cu ca khách hàng. Các
mc chun là hp nht lp k hoch kinh doanh và cht lng chin lc đ to ra
mt quá trình lp k hoch chin lc cho toàn b h thng. Mi nhân viên trong
công ty đu tham gia vào quá trình chuyn yêu cu ca khách hàng thành nhng k
hoch ngn hn và dài hn nhm đnh hng hot đng cho mi b phn, phòng
ban, nhóm làm vic và cá nhân. Chc nng ca hoch đnh chin lc trong mô
hình kinh doanh là điu chnh mi n lc ca công ty theo s hài lòng ca khách
hàng, cht lng và mc tiêu thc hin hot đng kinh doanh. Các nhà điu hành
cp cao và nhng ngi tham gia vào vic phát trin k hoch s dng tt c d liu
đ đ ra mc tiêu, chin lc, k hoch hành đng và các ch s chính yu (KPI).
1.4.3 Hng đn khách hàng
Khách hàng là mt trong nhng đi tng chính quan trng nht ca mi
doanh nghip. Hng v khách hàng là vic chú trng vào nhng gì khách hàng cn
và mc đ doanh nghip hiu nhu cu và mong đi ca khách hàng, đ không ch
đáp ng mà còn c gng vt cao hn s mong đi ca h. Do vy, vic thit k và
sn xut sn phm phi đáp ng nhng yêu cu cht lng mà khách hàng mong
mun và cung cp cho h đúng lúc vi giá cnh tranh. Hng v khách hàng không
ch đáp ng nhu cu ca h, mà doanh nghip cng s có doanh thu và li nhun
cao hn. Hn na, hng v khách hàng s giúp tng nng sut thông qua vic gim
chi phí và đm bo rng tt c nhng sn phm đc sn xut là cn thit đi vi
khách hàng. Hng đn khách hàng đc th hin qua: quy trình hiu qu đ gii
quyt than phin ca khách hàng; là c s đ công ty ci tin sn phm và dch v
(Bùi Nguyên Hùng và Trn Th Kim Loan, 2010).
-15-
1.4.4 ào to
ào to và s dng mt cách có hiu qu ngun nhân lc, c th là to ra
mt tp th làm vic có nng sut cao bng cách đào to cho nhân viên có nng lc
đ thc hin tt công vic và có th phát huy ht nng lc ca h là vn đ quan
trng hàng đu (Bheda & ctg, 2003; Appelbaum, 2005; Politis, 2005). Nng lc
qun lý đc xem nh mt k nng vt tri giúp to ra li th cnh tranh cho
doanh nghip. Nng lc ca các nhà qun lý yu kém là mt trong các nguyên nhân
đa đn s tht bi ca các chng trình ci tin (Hoffman & Mehra, 1999). Vì th,
trình đ ngun nhân lc có mi quan h mt thit vi nng sut và kt qu kinh
doanh ca doanh nghip (Chen, Liaw & Lee, 2003). Nng lc ca ngun nhân lc
th hin qua: các nhân viên đu đc đào to v chuyên môn; hun luyn các k
nng cn thit cho công vic; các nhà qun lý trong công ty đu đc đào to kin
thc chuyên môn (Bùi Nguyên Hùng và Trn Th Kim Loan, 2010).
1.4.5 S tham gia ca nhân viên
cnh tranh, các công ty phi to ra sn phm hoc dch v có cht lng
cao vi chi phí thp nht trong thi gian ngn nht có th và phi luôn sn sàng thay
đi. Các công ty thành công tin tng rng, cách duy nht đ cnh tranh là thông
qua s tham gia ca nhân viên. H va hiu ra rng nhân viên – nhng ngi chu
trách nhim to ra sn phm hoc dch v: phi v trí tt nht đ đm bo và nâng
cao cht lng ca sn phm hoc dch v; phi có kh nng tt nht đ gim chi
phí bng cách loi b s lãng phí trong toàn b quy trình; phi v trí tt nht đ
đy nhanh các quy trình bng cách gim thi gian chu trình; phi tr thành tác nhân
lý tng ca s thay đi khi đã bit rõ v quy trình, phi đc đào to thông qua
giáo dc và kinh nghim, cng nh phi đc trao quyn đ hành đng mt cách
quyt đoán (Stephen George - Arnold Weimerskirch, 2009).
1.4.6 Làm vic nhóm (Team work)
Làm vic nhóm nhm mc đích đ gii quyt hoc điu tra các vn đ hoc
các c hi ci tin liên quan đn nhiu chc nng hoc các phòng ban. Lãnh đo cao
-16-
nht thng đi din cho mt nhóm và do đó cam kt h tr đy đ các ngun lc
v thi gian, tài chính, v.v… Thành phn tham gia nhóm thng là nhng nhân viên
chính ca các phòng ban đ trình bày các lnh vc và phòng ban khác nhau. Thành
viên nhóm đc chn phù hp vi s đóng góp tim nng ca h. Thông qua nhóm
đa chc nng, mi ngi đn t nhiu phòng ban khác nhau làm vic cùng nhau và
hc hi, trao đi kinh nghim ln nhau. Sau khi d án ci tin đc kt thúc, nhóm
này đc gii tán sau khi nhim v đc hoàn tt.
1.4.7 Qun lý quy trình
Mô hình qun lý kinh doanh mi đòi hi s t duy hng ti quy trình. Nó
buc các công ty phi đt ra câu hi xem nhng quy trình ca mình là gì đ hiu
đc yêu cu ca khách hàng, truyn đt các yêu cu v cht lng và khách hàng
trong toàn công ty, xác đnh và theo dõi các bin pháp, hoch đnh chin lc, đánh
giá và ci tin s hài lòng ca khách hàng cng nh tt c yu t khác xác đnh
“công vic” ca mt công ty. Qun lý và ci tin tt c quy trình ct lõi: nhn bit
các quy trình ct lõi có liên kt trc tip vi yêu cu ca khách hàng; đào to nhân
viên theo quy trình; phân công trách nhim x lý quy trình trong ni b phòng ban.
(Stephen George - Arnold Weimerskirch, 2009).
1.4.8 o lng cht lng
T chc thit lp h thng đo lng: s dng thông tin v yêu cu ca khách
hàng và công ty đ nhn bit các tiêu chun đánh giá ch cht; ch đánh giá nhng
th có th kim soát đc; đm bo tt c tiêu chun đánh giá đu d dàng thu thp,
báo cáo và hiu đc; đào to nhân viên thc hin, phân tích và s dng các tiêu
chun đánh giá đ ci tin; xây dng các quy trình nhm thu thp và báo cáo d
liu; xây dng các quy trình nhm xem xét, phân tích và s dng d liu đ ci tin.
Trong mô hình qun lý kinh doanh mi, nhà qun lý hành đng da trên c s
thông tin, d liu và phân tích đáng tin cy. Các công ty thành công thng thit lp
nhiu ch s thc hin ni b phn ánh nhng yu t to ra s hài lòng ca khách
hàng và ci tin cht lng.