Phát triển nguồn nhân lực của cục hải quan tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giai đoạn 2011 - 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH




NGUYN VN QUÂN



PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
CA CC HI QUAN TNH BÀ RA – VNG TÀU
GIAI ON 2011 - 2020


Chuyên ngành: Kinh T Chính Tr
Mã s: 60.31.01



LUN VN THC S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
Tin s NGUYN MINH TUN



THÀNH PH H CHÍ MINH - 2011

MC LC

Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các Bng, Biu đ, Hình và các ch vit tt

M đu
1. Lý do chn đ tài
2. Mc đích nghiên cu
3. i tng và phm vi nghiên cu
4. Phng pháp nghiên cu
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
6. Cu trúc ca lun vn

Chng 1 – Nhng vn đ c bn v phát trin ngun nhân lc
1.1. Ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc 01
1.1.1. Mt s khái nim c bn 01
1.1.2. Các nhân t nh hng đn quá trình phát trin ngun nhân
lc 03
1.1.3. Tính tt yu phi phát trin ngun nhân lc  Vit Nam 09
1.1.4. Vai trò phát trin ngun nhân lc đi vi quá trình công
nghip hóa – hin đi hóa  Vit Nam 12
1.2. Vai trò phát trin ngun nhân lc trong ngành Hi quan Vit
Nam 15
1.3. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc ca Hi quan mt s
tnh, thành ph trc thuc trung ng 17
1.3.1. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh
Qung Ninh 17
1.3.2. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan TP.

H Chí Minh 23
1.3.3. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh
Lng Sn 24
1.4. Bài hc kinh nghim cho phát trin ngun nhân lc ca Cc
Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 27
Kt lun chng 1 29

Chng 2 – Thc trng ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc
ca Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu
2.1. Gii thiu tng quan v Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 31
2.1.1. Khái quát v tnh Bà Ra – Vng Tàu và Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu 31
2.1.2. C cu t chc Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 32
2.1.3. Tình hình hot đng xut nhp khu ti Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu 35
2.2. Thc trng ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc ca
Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 37
2.2.1. Tng quan tình hình phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi
quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 37
2.2.2. Hin trng ngun nhân lc v s lng ti Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu 39
2.2.3. Hin trng cht lng ngun nhân lc ti Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu 40
2.2.4. Hin trng đào to, bi dng ngun nhân lc ti Cc Hi
quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 43
2.2.5. Hin trng s dng ngun nhân lc ti Cc Hi quan tnh Bà
Ra – Vng Tàu 47
2.3. ánh giá chung v thc trng ngun nhân lc và phát trin
ngun nhân lc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 51
2.3.1. Nhng kt qu đt đc 51

2.3.2. Nhng mt tn ti, hn ch và nguyên nhân 52
Kt lun chng 2 55
Chng 3 – nh hng và gii pháp phát trin ngun nhân lc ti
Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu giai đon 2011–
2020
3.1. Xu hng phát trin ca H iquan trong Th k 21 và phng
hng, mc tiêu phát trin ngun nhân lc ca Hi quan Vit
Nam đn nm 2020 57
3.1.1. Xu hng phát trin ca Hi quan trong th k 21 57
3.1.2. Phng hng, mc tiêu phát trin ngun nhân lc ca Hi
quan Vit Nam đn nm 2020 60
3.1.2.1. Phng hng phát trin Hi quan Vit Nam đn nm
2020 60
3.1.2.2. Mc tiêu phát trin ngun nhân lc ca Hi quan Vit
Nam đn nm 2020 65
3.2. nh hng, mc tiêu phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi
quan tnh Bà Ra – Vng Tàu giai đon 2011-2020 66
3.2.1. nh hng phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu giai đon 2011-2020 66
3.2.2. Mc tiêu phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh Bà
Ra – Vng Tàu giai đon 2011-2020 68
3.3. Gii pháp phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh
Bà Ra – Vng Tàu giai đon 2011-2020 71
3.3.1. ào to ngun nhân lc 71
3.3.2. Nâng cao hiu qu ca Lãnh đo Cc Hi quan tnh Bà Ra –
Vng Tàu trong phát trin ngun nhân lc 75
3.3.3. Công tác tuyn dng và tuyn chn 78
3.3.4. Công tác luân chuyn cán b 79
3.3.5.  bt, thng tin trong công vic 80
3.3.6. Chính sách đãi ng (lng, thng, tr cp, ph cp, phúc li

khác…) 84
3.3.7. Thc hin Liêm chính Hi quan 87
3.4. Mt s kin ngh vi Chính ph, B, Ngành liên quan, Tng
cc Hi quan và UBND tnh Bà Ra – Vng Tàu 91
3.4.1. Chính ph, B ngành liên quan 91
3.4.2. Tng cc Hi quan 92
3.4.3. UBND tnh Bà Ra – Vng Tàu 95
Kt lun Chng 3 95

Kt lun 95


Tài liu tham kho

Ph lc
DANH MC CÁC BNG, BIU , HÌNH VÀ CÁC CH VIT TT

Bng
Bng 2.1. Biên ch công chc hành chính nm 2010 ca các đn v
Cc Hi quan tnh, thành ph trc thuc Tng Cc Hi quan . 28
Bng 2.2. Bng kim ngch hàng hóa xut nhp khu ti Cc Hi quan
tnh BR-VT giai đon t 2006 đn 2010 30
Bng 2.3. Bng s liu công tác thu thu ca Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t 2006 đn 2010 30
Bng 2.4. Bng s liu phng tin vn ti xut nhp cnh ti Cc Hi
quan tnh BR-VT giai đon t 2006 đn 2010 Ph lc
Bng 2.5. Bng s liu T khai hi quan và t l phân lung kim tra
ti Cc Hi quan tnh BR-VT giai đon t 2006 đn 2010 Ph lc
Bng 2.6. Tng s ngun nhân lc Cc Hi quan tnh BR-VT theo
nhóm tui giai đon t 2006 đn 2010 33

Bng 2.7. Cht lng ngun nhân lc Cc Hi quan tnh BR-VT theo
trình đ đào to giai đon t 2006 đn 2010 35
Bng 2.8. Cht lng ngun nhân lc Cc Hi quan tnh BR-VT theo
ngch công chc giai đon t 2006 đn 2010 35
Bng 2.9. Cht lng ngun nhân lc Cc Hi quan tnh BR-VT theo
trình đ Chính tr, Ngoi ng, Tin hc giai đon t 2006 đn 2010 36
Bng 2.10. Kt qu đào to bi dng ca Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t 2006 đn 2010 39
Bng 2.11. Chi cho công tác đào to, bi dng ca Cc Hi quan tnh
BR-VT giai đon t 2006 đn 2010 40
Bng 2.12. Kt qu luân chuyn công tác ti Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t 2006 đn 2010 44


Biu đ
Biu đ 2.1. Kim ngch hàng hóa XNK ti Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t 2006 đn 2010 30

Biu đ 2.2. Thu Ngân sách nhà nc ca Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t 2006 đn 2010 31
Biu đ 2.3. Ngun nhân lc Cc Hi quan tnh BR-VT giai đon
2006-2010 theo nhóm tui 33

Hình
Hình 2.1. S đ t chc Cc Hi quan tnh Bà Ra – Vng Tàu 27

Các ch vit tt
TCHQ Tng cc Hi quan
BR-VT Bà Ra – Vng Tàu
TCCT Tan Cang – Cai Mep Container Terminal

Cng container Tân Cng – Cái Mép
SITV Saigon International Terminals Vietnam
Cng quc t Sài Gòn – Vit Nam
CMIT Cai Mep International Terminal
Cng quc t Cái Mép
TCIT Tan Cang – Cai Mep International Terminal
Cng quc t Tân Cng – Cái Mép
WTO World Trade Organization
T chc thng mi Th gii
HRD Human Resources Development
Phát trin ngun nhân lc
PTSC Petro Technology Service Company
Công ty dch v k thut du khí
HS Harmonized Commodity Description and Coding System
H thng hài hòa hóa biu thu
GATT General Agreement on Tariffs and Trade
Hip đnh chung v Thu quan và Thng mi
C/O Certificate of Oringinal
Xut x hàng hóa
WCO World Customs Organization
T chc Hi quan Th gii
AEO Authorised Economic Operator
Chng trình doanh nghip u tiên đc bit
ASEAN Association of Southeast Asian Nations
Hip hi các quc gia ông Nam Á
APEC Asia-Pacific Economic Cooperation
Din đàn Hp tác Kinh t châu Á – Thái Bình Dng.
ASEM The Asia-Europe Meeting
Din đàn hp tác Á–Âu
VCIS Vietnam Customs Imformation System

H thng thông tin Hi quan Vit Nam
TI Transparency International
T chc minh bch quc t
OECD Organisation for Economic Co-operation and Development
T chc phát trin và hp tác kinh t.

M U
1. Lý do chn đ tài
Công nghip hoá, hin đi hoá là con đng tt yu ca mi quc gia nhm
phát trin kinh t - xã hi.  thc hin công nghip hoá, hin đi hoá cn phi huy
đng mi ngun lc cn thit (trong nc và t nc ngoài), bao gm: vn, khoa hc
công ngh, tài nguyên thiên nhiên, song yu t quan trng nht và quyt đnh nht là
ngun nhân lc. Nu so sách các ngun lc vi nhau thì ngun nhân lc có u th
hn c. Do vy, hn bt k ngun lc nào khác, ngun nhân lc luôn chim v trí
trung tâm và đóng vai trò quan trng hàng đu trong phát trin kinh t - xã hi ca đt
nc, đc bit là trong thi k quá đ lên ch ngha xã hi  nc ta hin nay.
Trong các Ngh quyt ca ng cng nh chin lc phát trin kinh t - xã hi
ca Nhà nc đã đt con ngi va là mc tiêu, va là đng lc trong s nghip đy
mnh phát trin công nghip hóa, hin đi hóa, coi nhân t con ngi, nhân t ngun
nhân lc là nhng nhân t quan trng hàng đu, quyt đnh s phát trin nhanh, hiu
qu và bn vng ca đt nc.
nh hng phát trin kinh t xã hi giai đon 2011-2020 ca i hi ng
toàn quc ln th XI đã xác đnh mc tiêu tng quát phát trin kinh t xã hi ca đt
nc là: “Phn đu đn nm 2020 nc ta c bn tr thành nc công nghip theo
hng hin đi; chính tr - xã hi n đnh, đng thun, dân ch, k cng; đi sng
vt cht và tinh thn ca nhân dân đc nâng lên rõ rt; đc lp, ch quyn, thng
nht và toàn vn lãnh th đc gi vng; v th ca Vit Nam trên trng quc t tip
tc đc nâng cao; to tin đ vng chc đ phát trin cao hn trong giai đon
sau.”[6]
Công tác qun lý nhà nc v Hi quan đã đóng vai trò quan trng vào s phát

trin kinh t - xã hi thông qua vic to thun li cho thng mi, du lch và đu t;
bo v nn kinh t trong nc, đm bo an ninh, an toàn xã hi; đóng góp ngun thu
cho ngân sách nhà nc.
Trong bi cnh Vit Nam đang hi nhp sâu rng vi nn kinh t th gii, c
quan Hi quan phi đi mt vi thách thc rt ln; s gia tng v quy mô, tính phc
tp ca các hot đng thng mi quc t; nguy c khng b; mi đe da môi trng
và sc khe cng đng; ngha v thc hin các cam kt quc t liên quan lnh vc
Hi quan; yêu cu đm bo to thun li ti đa cho các hot đng thng mi hp
pháp đng thi tuân th các quy đnh ca pháp lut.
Trong mc tiêu ch yu ca Chin lc phát trin Hi quan Vit Nam đn nm
2020 đt ra đi vi ngun nhân lc là “xây dng lc lng hi quan có trình đ
chuyên nghip, hot đng minh bch, liêm chính, có hiu lc, thích ng nhanh vi
nhng thay đi ca môi trng, công ngh và yêu cu ca tin trình hi nhp quc
t”[17]
Vì vy, phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT đn nm 2020
phi đt trong chin lc phát trin Hi quan Vit Nam đn nm 2020 nói chung và
k hoch ci cách, phát trin và hin đi hóa Cc Hi quan tnh BR-VT đnh hng
đn nm 2020 nói riêng. Chin lc phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh
BR-VT phi đt trên c s phân tích th mnh và nhng yu đim ca nó, đ t đó đ
ra nhng chính sách khuyn khích, phát huy th mnh y, đng thi cn có nhng
gii pháp tích cc, hn ch nhng mt yu kém trong vic phát trin ngun nhân lc
ca Cc Hi quan tnh BR-VT. Có nh vy Cc Hi quan tnh BR-VT mi có đc
ngun nhân lc có cht lng đáp ng yêu cu đòi hi ngày càng cao ca s nghip
công nghip hoá, hin đi hoá đt nc.
Trên c s đó, vic làm rõ vn đ: Phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi
quan tnh BR-VT giai đon 2011 đn 2020. Tác gi lun vn mun lun gii nhng
vn đ lý lun và thc tin v ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT trong
giai đon hin nay và nhng nm ti .
2. Mc đích nghiên cu
Mc đích ca đ tài là làm rõ nhng vn đ còn tn ti v phát trin ngun

nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT và đa ra mt s đnh hng và gii pháp đ
phát trin ngun nhân lc trong tng lai.
3. i tng và phm vi nghiên cu
a. i tng nghiên cu
Nghiên cu nhng vn đ lý lun và thc tin v phát trin ngun nhân lc ca
ngành Hi quan nói chung và ca Cc Hi quan tnh BR-VT nói riêng. Tuy nhiên
trong phm vi nghiên cu ca lun vn này ch đi vào nghiên cu ch yu v phát
trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT.
b. Phm vi nghiên cu
Gii hn phm vi nghiên cu ca lun vn là đa ra các đnh hng và gii
pháp phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT giai đon t nm 2011
đn nm 2020.
4. Phng pháp nghiên cu
 làm rõ nhng ni dung c bn đt ra ca lun vn, trong quá trình nghiên
cu tác gi đã s dng phng pháp lun duy vt bin chng và duy vt lch s.
Ngoài ra còn s dng mt s phng pháp khác nh: Phng pháp h thng, phng
pháp thng kê, so sánh, phân tích tng hp, phng pháp chuyên gia, phng vn
trong quá trình nghiên cu cng nh s dng nhng kin thc, kinh nghim thc tin
ca bn thân trong công tác ti Cc Hi quan tnh BR-VT đ đ ra nhng gii pháp đ
phát trin ngun nhân lc ca đn v.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Nghiên cu đ tài “Phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT
giai đon t nm 2011 đn nm 2020” là mt vic làm cn thit và có ý ngha quan
trng góp phn xây dng chin lc phát trin Cc Hi quan tnh BR-VT giai đon
2011-2015, đnh hng đn 2020. Và ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài th
hin qua các ni dung sau:
Mt là, h thng hóa nhng vn đ lý lun c bn v phát trin ngun nhân lc
ca Hi quan Vit Nam nói chung và Cc Hi quan tnh BR-VT nói riêng.
Hai là, bng các s liu chng minh, lun vn phân tích và làm sáng t thc
trng phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT; qua đó rút ra nguyên

nhân và nhng bài hc kinh nghim cho vic lp k hoch phát trin ngun nhân lc
ca Cc Hi quan tnh trong giai đon mi.
Ba là, vch ra nhng quan đim c bn và gii pháp ch yu đ thc hin mc
tiêu phát trin chung v phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi quan tnh BR-VT.
Bn là, cung cp tình hình và s liu thc t v phát trin ngun nhân lc đ
trin khai thc hin các nhim v chính tr khác ca Cc Hi quan tnh BR-VT.
6. Kt cu ca lun vn
M đu
Chng 1 – Nhng vn đ c bn v phát trin ngun nhân lc
Chng 2 – Thc trng ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc ca Cc
Hi quan tnh BR–VT
Chng 3 – nh hng và gii pháp phát trin ngun nhân lc ca Cc Hi
quan tnh BR–VT giai đon 2011 - 2020
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc kèm theo

1
CHNG 1
NHNG VN  C BN V PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
1.1. Ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc
1.1.1. Mt s khái nim c bn
• Ngun nhân lc
n nay đã có khá nhiu tài liu, công trình nghiên cu đa ra các đnh ngha
khác nhau v ngun nhân lc. Theo Liên Hp Quc thì “Ngun nhân lc là tt c
nhng kin thc, k nng, kinh nghim, nng lc và tính sáng to ca con ngi có
quan h ti s phát trin ca mi cá nhân và ca đt nc”.
Ngân hàng th gii cho rng: Ngun nhân lc là toàn b vn con ngi bao
gm th lc, trí lc, k nng ngh nghip… ca mi cá nhân. Nh vy,  đây ngun
lc con ngi đc coi nh mt ngun vn bên cnh các loi vn vt cht khác: vn

tin t, công ngh, tài nguyên thiên nhiên.
Theo t chc lao đng quc t thì ngun nhân lc ca mt quc gia là toàn b
nhng ngi trong đ tui có kh nng tham gia lao đng .
Ngun nhân lc đc hiu theo hai ngha: Theo ngha rng, ngun nhân lc là
ngun cung cp sc lao đng cho sn xut xã hi, cung cp ngun lc con ngi cho
s phát trin. Do đó, ngun nhân lc bao gm toàn b dân c có th phát trin bình
thng. Theo ngha hp, ngun nhân lc là kh nng lao đng ca xã hi, là ngun
lc cho s phát trin kinh t xã hi, bao gm các nhóm dân c trong đ tui lao đng,
có kh nng tham gia vào lao đng, sn xut xã hi, tc là toàn b các cá nhân c th
tham gia vào quá trình lao đng, là tng th các yu t v th lc, trí lc ca h đc
huy đng vào quá trình lao đng.
Kinh t phát trin cho rng: ngun nhân lc là mt b phn dân s trong đ tui
quy đnh có kh nng tham gia lao đng. ngun nhân lc đc biu hin trên hai mt:
v s lng đó là tng s nhng ngi trong đ tui lao đng làm vic theo quy đnh
ca Nhà nc và thi gian lao đng có th huy đng đc t h; v cht lng, đó là
sc kho và trình đ chuyên môn, kin thc và trình đ lành ngh ca ngi lao
đng. Ngun lao đng là tng s nhng ngi trong đ tui lao đng quy đnh đang
tham gia lao đng hoc đang tích cc tìm kim vic làm. Ngun lao đng cng đc
2
hiu trên hai mt: s lng và cht lng. Nh vy theo khái nim này, có mt s
đc tính là ngun nhân lc nhng li không phi là ngun lao đng, đó là: Nhng
ngi không có vic làm nhng không tích cc tìm kim vic làm, tc là nhng
ngi không có nhu cu tìm vic làm, nhng ngi trong đ tui lao đng quy đnh
nhng đang đi hc…
T nhng quan nim trên, tip cn di góc đ ca Kinh t Chính tr có th
hiu: ngun nhân lc là tng hoà th lc và trí lc tn ti trong toàn b lc lng lao
đng xã hi ca mt quc gia, trong đó kt tinh truyn thng và kinh nghim lao
đng sáng to ca mt dân tc trong lch s đc vn dng đ sn xut ra ca ci vt
cht và tinh thn phc v cho nhu cu hin ti và tng lai ca đt nc.
• Phát trin ngun nhân lc

Ngh quyt Hi ngh ln th 5 Ban chp hành Trung ng ng khóa VIII
khng đnh: “Con ngi và ngun nhân lc là nhân t quyt đnh s phát trin ca đt
nc”…“Phát huy ngun lc con ngi – yu t c bn cho s phát trin nhanh và
bn vng”.
Ngh quyt i hi đi biu toàn quc ln th XI ca ng Cng sn Vit
Nam có nêu ra mt trong nhng nhim v trng tâm trong giai đon phát trin đt
nc 2011-2015 là “Nâng cao cht lng ngun nhân lc đáp ng yêu cu ca công
cuc công nghip hoá, hin đi hoá, hi nhp kinh t quc t ca đt nc”
Trong thi đi ngày nay, con ngi đc coi là mt ''tài nguyên đc bit'', mt
ngun lc ca s phát trin kinh t. Bi vy vic phát trin con ngi, phát trin
Ngun nhân lc tr thành vn đ chim v trí trung tâm trong h thng phát trin các
ngun lc. Chm lo đy đ đn con ngi là yu t bo đm chc chn nht cho s
phn vinh, thnh vng ca mi quc gia. u t cho con ngi là đu t có tính
chin lc, là c s chc chn nht cho s phát trin bn vng.
Cho đn nay, do xut phát t các cách tip cn khác nhau, nên vn có nhiu
cách hiu khác nhau khi bàn v phát trin ngun nhân lc. Theo quan nim ca Liên
hip quc, phát trin ngun nhân lc bao gm giáo dc, đào to và s dng tim nng
con ngi nhm thúc đy phát trin kinh t - xã hi và nâng cao cht lng cuc
sng.
3
Có quan đim cho rng: Phát trin ngun nhân lc là gia tng giá tr cho con
ngi, c giá tr vt cht và tinh thn, c trí tu ln tâm hn cng nh k nng ngh
nghip, làm cho con ngi tr thành ngi lao đng có nhng nng lc và phm cht
mi cao hn, đáp ng đc nhng yêu cu to ln và ngày càng tng ca s phát trin
kinh t - xã hi.
Mt s tác gi khác li quan nim: Phát trin ngun nhân lc là quá trình nâng
cao nng lc ca con ngi v mi mt: Th lc, trí lc, tâm lc, đng thi phân b,
s dng, khai thác và phát huy hiu qu nht ngun nhân lc thông qua h thng
phân công lao đng và gii quyt vic làm đ phát trin kinh t- xã hi.
T nhng lun đim trình bày trên, chúng ta có th khái quát rng phát trin

ngun nhân lc ca mt quc gia chính là s bin đi v s lng và cht lng
ngun nhân lc trên các mt th lc, trí lc, k nng, kin thc và tinh thn cùng vi
quá trình to ra nhng bin đi tin b v c cu ngun nhân lc. Nói mt cách khái
quát nht, phát trin ngun nhân lc chính là quá trình to lp và s dng nng lc
toàn din con ngi vì s tin b kinh t- xã hi và s hoàn thin bn thân mi con
ngi.
Nh vy, phát trin ngun nhân lc vi ni hàm trên đây thc cht là đ cp
đn vn đ cht lng ngun nhân lc và khía cnh xã hi ca ngun nhân lc ca
mt quc gia.
Theo đnh ngha riêng cho ngành Hi quan Vit Nam ca Michael Watts và
Alan Gilmour trong d án hin đi hóa Hi quan Vit Nam thì “Phát trin ngun nhân
lc là to ra cho nhân viên các c hi hc tp nhm giúp h phát trin các nng lc
cn thit đ góp phn thc hin các mc tiêu chin lc ca ngành Hi quan Vit
Nam”[24].
1.1.2. Các nhân t nh hng đn quá trình phát trin ngun nhân lc
• Nhân t Dân s và Giáo dc, đào to
Nh chúng ta đ bit bt k mt quá trình sn xut xã hi nào cng cn có 3
yu t: sc lao đng, đi tng lao đng và t liu lao đng. Trong đó sc lao đng là
yu t ch th ca quá trình sn xut, nó không ch làm sng li các yu t ca quá
trình sn xut mà còn có kh nng sáng to ra các yu t ca quá trình sn xut. iu
4
đó chng t vai trò ca ngun nhân lc cc k quan trng. Trong các ngun nhân lc
sn có thì cht lng ngun nhân lc có ý ngha đc bit quan trng.  cái bin đi
tng lao đng thông qua t liu lao đng phi s dng lao đng chân tay, song đ
sáng to ra các đi tng lao đng và t liu lao đng mi tt yu cn đn đi ng lao
đng trí óc.
Nhóm nhân t nh hng đn cht lng ngun nhân lc trc ht phi k đn
là sc khe ca ngun nhân lc. ây là mt yêu cu tt yu, tiên quyt và không th
thiu. Bi sc khe là nhân t quyt đnh đ duy trì s tn ti, là c s ct yu đ tip
nhn, duy trì và phát trin trí tu. Hn th, ch có sc khe mi là c s cho giáo dc

tt hn, mi hình thành đc ngun nhân lc có sc khe tt không ch v th trng
mà c ni dung bên trong ca ngun nhân lc cht lng cao.
Ngày nay vi s phát trin nh v bão ca cuc cách mng khoa hc công
ngh thì vai trò ca đi ng trí thc, lao đng cht xám ngày càng tng và càng có ý
ngha quyt đnh. iu này đã đc Karl Marx d báo khoa hc v vai trò ca lao
đng trí tu là đn mt trình đ nào đó, tri thc xã hi bin thành lc lng sn xut
trc tip. S tiên đoán ca Karl Marx đã tr thành hin thc trong điu kin ngày nay
khoa hc đãv tr thành lc lng sn xut trc tip.
Trí tu - lao đng trí tu là nhân t quan trng hàng đu ca đi ng ngun
nhân lc trong điu kin phát trin kinh t xã hi ngày nay. Trí tu ca ngun nhân
lc đc th hin thông qua tri thc. Tuy nhiên, tri thc ch thc s tr thành ngun
lc khi nó đc con ngi tip thu, làm ch và s dng chúng. Hn na, dù mày móc
công nghip hin đi đn đâu mà không có phm cht và nng lc cao, có tri thc
khoa hc thì không th vn hành đ làm sng li nó ch cha nói đn vic phát huy
tác dng ca nó thông qua hot đng ca con ngi.
Vic phân tích nhân t trên cho thy vai trò ca ngun nhân lc nó chung đc
bit là ngun lao đng cht xám, lao đng trí tu là ht sc cn thit, là nhân t đóng
vai trò quyt đnh đi vi ngun nhân lc ca xã hi, đánh du bc phát trin ca
mt xã hi nht đnh trong điu kin quc t hóa, toàn cu hóa hin nay.  có ngun
nhân lc có cht lng cao không có cách nào khác hn đó là s tác đng ca giáo
dc, đào to. S nghip giáo dc, đào to góp phn quan trng nht to nên s
chuyn bin cn bn v cht lng ca ngun nhân lc.
5
Phm cht tt đp ca con ngi Vit Nam là luôn tu dng hc tp nâng cao
trình đ, trong đó hiu hc, trng hc là không th thiu đc. Gn lin vi truyn
thng hiu hc, trng hc là vn đ tôn s trng đo. ây là giá tr truyn thng đang
chi phi giá tr cuc sng ca con ngi Vit Nam hin nay.
Trong các quan h cng đng thì quan h gia đình là t bào ca xã hi. i vi
con ngi Vit Nam hin đi, cuc sng gia đình hòa thun theo quan nim truyn
thng là nhân t quan trng chi phi tâm thc ca h. i vi mt s quy phm đo

đc truyn thng nh đo hiu, li sng thanh bch, trong sch, lòng nhân ái, sn
sàng tng tr ngi khác trong nhng lúc gp khó khn hon nn là nhng nhân t
cn phát huy và có ý ngha nhn đnh đi vi cht lng ngun nhân lc. Cng cn
lu ý rng, cuc sng theo c ch th trng thi m ca cng có không ít nhng tác
đng làm bin đi nhng giá tr truyn thng. Bên cnh nhng tác đng ca giá tr
truyn thng đi vi cht lng ngun nhân lc thì cng có nhng tác đng ngc
chiu đáng suy ngh. Trc ht, đó là thc trng thái đ th , thiu quan tâm, cha
thy đc s k tha cn thit vi nhng di sn vn hóa dân tc, công trình vn hóa,
di tích lch s, các loi hình ngh thut truyn thng, s ngi ham thích, yêu mn rt
khiêm tn,…Tác đng đó cng nh hng đn cht lng giáo dc ngun nhân lc
Vit Nam trong nn kinh t th trng.
V cht lng ngun nhân lc, đc trng ngun nhân lc Vit Nam có trình đ
hc vn khá, thông minh, cn cù, chu khó, sáng to, có kh nng nm bt nhân
nhng thành tu mi ca khoa hc công ngh trên nhiu ngành, nhiu lnh vc ca
nn kinh t quc dân, thích ng vi nn kinh t th trng. Ngun nhân lc đã qua
đào to t nhiu đa ch  nhiu nc khác nhau trên th gii. ây là ngun lc c
bn cn thit cho trc mt và tng lai đ tin hành lao đng, sn xut đt hiu qu
cao.  nc ta, lao đng nông nghip chim phn ln trong tng s lc lng lao
đng. Do đó trong quá trình phát trin, c cu lao đng phi đc chuyn dch theo
hng tng lao đng công nghip, lao đng dch v, lao đng tri thc theo yêu cu
ca quá trình công nghip hóa, hin đi hóa  Vit Nam.
Nhóm nhân t nh hng đn cht lng ngun nhân lc không ch là trí tu
mà còn là sc khe. Mt yêu cu không th thiu đ đm bo cho cht lng ngun
nhân lc. Sc khe là điu kin tiên quyt đ duy trì và phát trin trí tu, là phng
6
tin ch yu đ chuyn ti tri thc, bin tri thc thành sc mnh vt cht. S d nh
vy, bi các b phn cu thành sc lao đng đó là sc óc, sc bp tht, sc thn kinh
ca mt con ngi… ch có sc khe tt mi có điu kin đ tip thu tri thc ca
nhân loi, mi có kh nng x lý các thông tin, ng dng tri thc ca nhân loi vào
thc tin.

Truyn thng lch s, thói quen, tp quán, vn hóa, đo đc, li sng cng là
nhng nhân t nh hng đn cht lng ngun nhân lc. Trong nhng biu hin v
thái đ ca nhng ngi hin đi vi nhng di sn truyn thng thì ý thc t tôn dân
tc và lòng t hào v nhng giá tr truyn thng là yu tt rt c bn, có ý ngha
xuyên sut. ây là mt trong nhng tiêu chí quan trng đ nhn ra mc đ nh hng
ca truyn thng lên cuc sng ca con ngi hin đi. Phn ln ngi Vit Nam
xem truyn thng là nim t hào chân chính, thôi thúc suy ngh và hành đng ca h.
Tinh thn tuyn thng y có ý ngha nht đnh vi tri thc ca mi con ngi Vit
Nam khi Vit Nam đã hi nhp sâu rng vi khu vc và th gii.
• Nhân t h thng các ch s nh hng đn cht lng ngun nhân lc
Có nhiu ch s đánh giá cht lng ngun nhân lc, song ch s quan trng
nht mà T chc Liên hip quc đa ra là ch s phát trin con ngi (HDI)
1
đ đo
lng kt qu và đánh giá thành tu phát trin con ngi. ây là tiêu chí đánh giá s
tin b và phát trin ca mi quc gia v con ngi. Ch s HDI đc xây dng vi
ba ch tiêu c bn là tui th bình quân, đc tính bng s nm sng bình quân ca
ngi dân  mt quc gia t khi sinh ra đn khi mt đi; thành tu giáo dc, đc tính
bng trình đ hc vn ca ngi dân, tc s nm đi hc bình quân ca mi ngi dân
tính t tui đi hc (mt bng dân trí); và mc thu nhp bình quân đu ngi.
Theo Báo đin t ca Nc CHXHCN Vit Nam thì trong s 169 nc và
vùng lãnh th có s liu so sánh v HDI, Vit Nam thuc nhóm phát trin con ngi
trung bình (nhóm này có 42 nc). Tui th bình quân ca Vit Nam đt 72,8 cao
hn mc 69,3 tui ca nhóm nc trung bình, cao hn c mc 72,6 tui ca nhóm
cao. Ngoài các yu t v tính t nhiên, đây chính là kt qu ca vic ci thin mc
sng, chm lo sc kho ca ngi dân. S ci thin v chm sóc sc kho ngi dân


1
HDI – Human Development Index

7
th hin  mt s ch tiêu ch yu. T l nghèo gim mi nm khong 2%. S c s
khám cha bnh công lp đn nm 2009 có 13.450, tng 333 c s so vi nm 2000.
S ging bnh nm 2009 đt 232,9 nghìn, tng 40,9 nghìn; bình quân 1 vn dân đt
27,1, tng 2,4 ging; s bác s đt 60,8 nghìn, tng 21,6 nghìn; bình quân 1 vn dân
đt 7,1 bác s, tng 2,1 bác s. ó là cha k s c s, s ging bnh, s bác s ca
các c s ngoài công lp đã phát trin vi tc đ nhanh trong nhng nm qua.
Nhiu ch tiêu quan trng, nh: t sut cht (ca ngi m trong thi gian thai
sn; ca tr em di 1 tui; ca tr em di 5 tui), t l tr s sinh có trng lng
di 2.500 gram, t l tr em di 5 tui b suy dinh dng, s ca mc/s ngi cht
do bnh truyn nhim gây dch,… đã gim.
T l trm y t xã/phng/th trn có bác s, có nhân viên h sinh hoc y s
sn nhi, đt chun quc gia v y t, t l tr em di 1 tui đc tiêm chng đy đ
các loi vaccine đã tng lên.
Có mt nét đp đáng khích l là nhng ngi t 80 tui tr lên t my nm
nay đã đc tr cp hàng tháng, tuy cha nhiu, nhng điu đó th hin s quan tâm
ca Nhà nc, ca cng đng đi vi ngi cao tui.
Tuy nhiên, v mt y t, chm sóc sc kho cng còn nhng hn ch, bt cp,
trong đó có các vn đ v s bnh nhân/ging bnh, nht là  bnh vin tuyn trên;
v giá thuc; v v sinh an toàn thc phm,…
D tho vn kin i hi XI ca ng đã đa ra mt s ch tiêu có liên quan
đn y t và chm sóc sc khe nh sau: gim tc đ tng dân s thi k 2011- 2015
xung còn di 1%; bình quân 1 vn dân đn 2020 có 9 bác s; thc hin bo him y
t toàn dân,…
S nm đi hc trung bình ca ngi ln Vit Nam đt 5,5 nm và là mc thp
hn so vi th gii (nhóm nc trung bình đt 6,3 nm)…Nh vy, mc dù đã có
nhiu c gng trong lnh vc giáo dc- đào to, nhng kt qu vn còn thp so vi
th gii, đã “kéo” ch s HDI ca Vit Nam xung. Chính vì vy, giáo dc - đào to
còn đang là mt đim “nghn” hin nay.
 khc phc vn đ này, D tho các vn kin i hi XI ca ng đã coi

đây là mt trong nhng đt phá chin lc vi các ch tiêu ch yu, nh: Nâng t l
8
lao đng đã qua đào to đn nm 2015 đt 55%, đn nm 2020 đt 70%; tng s sinh
viên bình quân 1 vn dân đn nm 2020 lên 450 ngi,…
Ch s thu nhp (GNI) cng là ch s thành phn quan trng ca HDI. GNI
tính bng USD theo t giá sc mua tng đng bình quân đu ngi ca Vit Nam
đt 2.995 USD, đng th 120 trên th gii, chính vì th, vic nâng cao GNI bình quân
đu ngi ca Vit Nam là mt mc tiêu quan trng đ tng HDI. Mun tng ch tiêu
này, mt mt phi tng tng GDP tính bng USD theo t giá sc mua tng đng;
phi tng t l GNI so vi GDP (nm 2009 đt 94,5%, gim so vi các nm 2000,
2005) và tip tc gim tc đ tng dân s (mc dù đã gim khá trong các thi k va
qua: t 1,75% trong thi k 1991- 1995, xung còn 1,52% thi k 1996- 2000, xung
còn 1,2% trong thi k 2001- 2005 và còn khong 1,07% thi k 2006- 2010).
Mc tiêu đc đ ra trong D tho Vn kin i hi XI ca ng là đa HDI
ca Vit Nam đn nm 2020 đt mc trung bình cao ca th gii. ây là mc tiêu rt
cao mà chúng ta phi phn đu đ đt đc.
Nn kinh t mà Vit Nam la chn là nn kinh t th trng đnh hng XHCN,
dân giàu, nc mnh, xã hi công bng, dân ch vn minh mà theo đó, chúng ta va
phi có GNI đu ngi cao, va phi có tui th và tri thc cao.
• Nhân t th trng sc lao đng
 cp đn phát trin ngun nhân lc trong giai đon nn kinh t th trng
không th không đ cp đn th trng sc lao đng. ây là mt trong nhng đc
đim là thay đi v cht và lng vic phát trin ngun nhân lc gn vi trng thái
chuyn đi nn kinh t t c ch k hoch hóa tp trung sang kinh t t th trng
đnh hng XHCN, hi nhp sâu rng vi nn kinh t th gii và khu vc.
Nâng cao tính linh hot ca th trng sc lao đng, tc là tránh nhng quy
đnh x cng mà cn phi đ cho giá c sc lao đng, s lng, cht lng sc lao
đng, c cu lao đng t thích ng vi nhng thay đi ca th trng, nâng cao tính
linh hot ca t chc sn xut, ch đ làm vic, phng thc hp đng thuê mn
nhân công, trình t và ni dung thng lng tha thun gia gii ch và gii th.

Nh chúng ta đu bit th trng sc lao đng ra đi gn lin vi s ra đi và
vn đng ca mt loi hàng hóa đc bit – hàng hóa sc lao đng. Các yu t c bn
tr6en th trng sc lao đng trc ht và quan trng hn ht là hàng hóa sc lao
9
đng, là cung cu, giá c sc lao đng. Ngun cung và cu v sc lao đng thc cht
là cung và cu v ngun nhân lc đc hình thành t các yu t khác nhau. Ngun
cung v nhân lc đc hình thành t các c s đào to nh các trng đi hc, cao
đng, dy ngh và các c s đào to khác. Ngun cung còn đc th hin t nhng
ngi đang tìm vic làm, t các doanh nghip, c quan, t chc hoc ngun cung còn
đc th hin t ngun lao đng nhp khu. Mt ngun cung khác đc b sung
thng xuyên t nhng ngi đn đ tui lao đng. i vi Vit Nam thì ngun cung
này là rt ln vì dân s tr.
Ngun cu v lao đng đc hình thành t các doanh nghip, c quan, t chc
hoc t nh cu lao đng nhp khu ca nc ngoài. S tác đng qua li ca cùng
cu hình thành nên giá c sc lao đng, khon th lao mà ngi lao đng nhn đc
phn ánh trng thái cân bng trên th trng sc lao đng.
H thng các chính sách xã hi cng là mt trong nhng nhân t liên quan đn
ngun nhân lc, đn th trng sc lao đng. H thng các chính sách xã hi nhm
vào mc tiêu vì con ngi, phát huy mi tim nng sáng to ca ngun nhân lc
trong quá trình phát trin kinh t xã hi, vi phng hng phát huy nhân t con
ngi trên c s đm bo công bng, bình đng v quyn li và ngha v công dân,
gii quyt tt tng trng kinh t vi tin b và công bng xã hi, gia đi sng vt
cht và đi sng tinh thn, gia đáp ng các nhu cu trc mt vi vic chm lo li
ích lâu dài, gia các nhân vi tp th và cng đng xã hi.
1.1.3. Tính tt yu phi phát trin ngun nhân lc  Vit Nam
• Phát trin và s dng ngun nhân lc là yêu cu và xu th chung ca th
gii.
Ngày nay khi loài ngi đã bc vào cuc cách mng khoa hc công ngh ln
th 3 thì nhân t con ngi trong quá trình phát trin kinh t đóng vai trò đc bit
quan trng. Các nc công nghip phát trin đã chuyn t nn kinh t nông nghip

sang nn kinh t tri thc. Hàm lng cht xám trong các sn phm làm ra ngày càng
tng lên. Khoa hc công ngh phát trin nh v bão, nhanh chóng đc ng dng vào
quá trình sn xut to ra khi lng sn phm đ s. Các sn phm này ngày càng
tin ti phc v ti đa cho nhu cu ca con ngi. Nhiu ngành sn xut mi, máy
móc thit b, công ngh mi, các ngun nng lng mi… ra đi to bc phát trin
10
nhy vt cho lc lng sn xut. Suy đn cùng nhng thành tu y đu do con ngi
sáng to ra, con ngi đóng vai trò ch th.
Chính vì vy mà xu th phát huy yu t ngun nhân lc là xu th chung toàn
cu. Ngun nhân lc có cht lng cao v trí tu và tay ngh ngày càng tr thành mt
li th cnh tranh cho mi quc gia. Nu ngun nhân lc ch hàm cha lao đng gin
đn thì s là mt sc ép đi vi quá trình tng trng và phát trin  các nc chm
phát trin.
Ngun nhân lc có di dào hay không là do chính sách đào to. Nc M rt
có ý thc chun b ngun nhân lc trong mi quan h phát trin. Cu tng thng M
George Bush nhn mnh “làm sao cho hc sinh M chim hàng đu th gii v kt
qu các môn toán và khoa hc t nhiên, làm cho nc M có vn hóa và k nng cn
thit đ có kh nng cnh tranh trong nn kinh t th gii”.
Trong bi cnh toàn cu hóa, nhng chun mc v k nng và nng sut lao
đng, v hiu qu kinh t, cht lng sn phm và kh nng cnh tranh ngày càng
ph thuc vào vic vn dng nhng tin b công ngh và tri thc khoa hc. Ch có
con ngi mi làm ch đc tin b công ngh và tri thc khoa hc mi.
ào to phát trin ngun nhân lc đáp ng đòi hi mi là tr thành quc sách
hàng đu vi các quc gia. Các nc phát trin li dng u th v vn, k thut, đy
nhanh đào to nhân tài, tranh giành ngi tài vi các nc khác. Các nc đang phát
trin tng cng đu t kinh phí cho khoa hc công ngh giáo dc đào to nhân tài,
đng thi ngn nga chy máu cht xám bng nhng chính sách u đãi thích hp.

Sau chin tranh th gii th II, Nht Bn là nc bi trn b chin tranh tàn
phá nng n nhng quc gia này vn khng đnh s la chn truyn thng trong giáo

dc. H thng giáo dc Nht Bn đc u tiên trên nhiu khía cnh, đc s quan
tâm to điu kin ca gia đình và xã hi. Hàn Quc b nh hng nhiu ca nn vn
hóa Nho hc Trung Hoa nên rt chú trng phát trin giáo dc. Nh đó đu t trong
giáo dc ca Hàn Quc không ngng tng lên trong hn 50 nm qua. i vi Trung
Quc, h có chính sách mnh dn tìm ngi tài. Trc mt Trung Quc đang thc
hin vic phát hành "th xanh", mt loi th dành cho nhng k thut viên, các nhà
đu t, các nhà doanh nghip vi đc quyn vào Trung Quc không cn visa.
11
Trc xu th chung ca th gii, chúng ta không th đng ngoài cuc. Trong
công cuc công nghip hóa - hin đi hóa phát trin kinh t đt nc chúng ta cn hi
nhp vào nn kinh t th gii. Nc ta tham gia vào rt nhiu các t chc kinh t nh
ASEAN, APEC và đc bit khi gia nhp vào t chc thng mi th gii WTO thì
tính cnh tranh ca nn kinh t phi đc nâng cao. Do đó vic nm đc khoa hc
k thut công ngh hin đi đ ch đng trong quá trình sn xut, kinh t đi ngoi…
rt quan trng, chúng ta phi xác đnh rõ ràng nhng chính sách thích hp đ nâng
cao cht lng ngun nhân lc.
• Yêu cu u tiên phát trin lc lng sn xut đng thi xây dng quan h
sn xut phù hp theo đnh hng xã hi ch ngha.
Nc ta đi lên ch ngha xã hi t điu kin mt nn kinh t thp kém, ch
yu là sn xut nông nghip, b qua ch đ t bn ch ngha. Dù min Bc đã có hn
55 nm và c nc đã có trên 35 nm xây dng ch ngha xã hi nhng mt phn ln
thi gian vn là tình trng "mt ch ngha xã hi thi chin". Bên cnh thành tu to
ln phc v cho công cuc kháng chin và bc đu xây dng c s vt cht k thut
thì chúng ta cng mc phi nhng khuyt đim nghiêm trng trong t chc qun lý,
nhng nm 80 lâm vào tình trng khng hong kinh t - xã hi. Sau hn 25 nm đi
mi nn kinh t đã có nhng thay đi quan trng, đã tng đi n đnh và phát trin
to nên th và lc mi ca cách mng nc ta, nâng cao v th nc ta trên trng
quc t. Tuy nhiên, trình đ lc lng sn xut kém phát trin đang còn là cn tr ch
yu ca vic xây dng quan h sn xut xã hi ch ngha mà quan h sn xut này
vn mang bn cht xây dng nn sn xut xã hi. Ngi lao đng - yu t có tác

đng nht, quyt đnh nht ca lc lng sn xut vn còn hn ch, cha đáp ng
đc công cuc đi mi đt nc hin nay.
Dân s nc ta thuc loi dân s tr, tc đ gia tng dân s cao, s ngi
trong đ tui lao đng ln to nên sc ép trên th trng lao đng.
T l lao đng qua đào to ca ta còn thp ch yu vn là lao đng gin đn.
Thiu công nhân k thut lành ngh và lành ngh cao; cha có tác phong công
nghip, c cu cp trình đ chuyên môn k thut ca lao đng qua đào to còn bt
hp lý.
12
Cht lng đào to ngun nhân lc còn nhiu yu kém, chng trình hc
không phù hp vi thc t ca th trng lao đng. Sinh viên hc th đng, thiu tính
sáng to. Các trng đào to ngh s dng các máy móc đã li thi, lc hu mà thc
t đã không còn s dng….
Cht lng thì đã vy, li kt hp thêm vic phân b, s dng ngun nhân lc
bt cp, thiu đng b càng tng thêm mâu thun v cung cu ngun nhân lc c v
s lng và cht lng  các vùng min núi, vùng sâu, vùng xa tha lao đng gin
đn nhng li thiu nghiêm trng lao đng có trình đ, gây rt nhiu khó khn cho
vic phát trin v nhiu mt  vùng này. Nhng ni cn thì không có, còn nhng ni
đã có nhiu ri nh  các thành ph ln thì li càng nhiu thêm gây ra mt s lãng
phí rt ln cho xã hi.
Trc thc trng đó vic phát trin và s dng ngun nhân lc có hiu qu cao
là mt vn đ bc thit. Ngun nhân lc chính là yu t quyt đnh thành công ca
công nghip hóa - hin đi hóa đt nc, nht là trong thi đi ca khoa hc công
ngh hin nay. Ngi lao đng nc ta có đng lc hc tp tt, thông minh, t tin
cao, khéo léo, có th thành ngi lao đng gii nu đc giáo dc, t tin và cn có
mt môi trng thun li đ phát huy.
1.1.4. Vai trò ca phát trin ngun nhân lc đi vi quá trình công nghip
hóa – hin đi hóa  Vit Nam
• Công nghip hóa - hin đi hóa là nhim v trung tâm sut thi k quá đ lên
ch ngha xã hi  Vit Nam.

Theo quan đim ca ng ta xác đnh công nghip hóa là quá trình chuyn đi
cn bn, toàn din các hot đng sn xut kinh doanh dch v và qun lý kinh t xã
hi t s dng lao đng th công là chính sang s dng mt cách ph bin sc lao
đng cùng khoa hc công ngh tiên tin hin đi to ra nng sut lao đng xã hi cao.
Công nghip hóa  nc ta có đc đim phi gn lin vi hin đi hóa bi vì
cuc cách mng khoa hc hin đi đã và đang din ra  mt s nc phát trin bt
đu t nn kinh t công nghip sang nn kinh t tri thc. Do đó chúng ta cn phi
tranh th ng dng các thành tu khoa hc công ngh hin đi, tip cn vi nn kinh
13
t tri thc đ hin đi hóa nhng ngành, nhng khâu nhng lnh vc có điu kin
nhy vt.
 nc ta công nghip hóa nhm xây dng c s vt cht k thut cho ch
ngha xã hi; tng cng sc mnh đ bo v đc lp dân tc. Mc tiêu tng quát ca
s nghip công nghip hóa ca nc ta đc ng Cng Sn Vit Nam xác đnh ti
i hi ln thc VIII và tip tc khng đnh ti i hi ln th IX là "a nc ta ra
khi tình trng kém phát trin, nâng cao rõ rt đi sng vt cht và tinh thn ca nhân
dân, to nn tng đ đn nm 2020 nc ta c bn tr thành mt nc công nghip
theo hng hin đi hóa"
Theo thng kê ca Liên Hp Quc đn nay đã có ti 30 nc hoàn thành công
nghip hóa. Mt li th cho nhng ngi đi sau là có sn vô vàn bài hc thành công
và tht bi ca nhng ngi đi trc. Ngi ta đã tng kt và k ra rt nhiu con
đng công nghip hóa khác nhau nh Công nghip hóa c đin và phi c đin.
Công nghip hóa c đin đây là kiu công nghip hóa mà các nc Tây Âu và
M đã thc hin  th k 18, 19.
Công nghip hóa phi c đin là ca các nc đi sau tin hành công nghip hóa
mt cách ch đng theo đnh hng ca Chính ph. Nc ta đi theo con đng này,
và con đng này có xu hng rút ngn thi gian hoàn thành.
Nói ti công nghip hóa - hin đi hóa ngi ta đn vn và công ngh hin
đi. Nhng điu đó ch hoàn toàn đúng vi con đng công nghip hóa c đin, kinh
nghim ca các nc công nghip hóa con đng th hai cho thy hoàn toàn không

phi nh vy mà nhân t quan trng nht chính là con ngi.
Công nghip hóa - hin đi hóa là con đng duy nht đ phát trin nn kinh
t - xã hi đi vi bt c quc gia nào nht là các nc chm phát trin và đang phát
trin. Trong công cuc công nghip hóa - hin đi hóa, con ngi - ngun nhân lc
vi t cách là lc lng sn xut hàng đu ca xã hi. Con ngi chính là yu t
quyt đnh nht, đng lc c bn nht. Thc t đã chng minh nguyên nhân dn đn
s thành công ca các quc gia vùng lãnh th có nn công nghip phát trin  Châu
Á. H đã có chính sách u tiên phát trin giáo dc hp lý to ra ngun nhân lc có
tay ngh, chuyên môn k thut cao đáp ng tt cho công nghip hóa. Nu nh công
nghip hóa ca các nc Châu Âu kéo dài gn 100 nm thì các nc Nht Bn, Hàn