Nâng cao năng lực tài chính Ngân hàng thương mại cổ phần Á châu nhằm tiếp cận các tiêu chuẩn an toàn vốn theo BASEL III

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH









NGUYN TH QU HNG


NÂNG CAO NNG LC TÀI CHệNH NGÂN HÀNG THNG
MI C PHN Á CHÂU NHM TIP CN CÁC TIÊU CHUN
AN TOÀN VN THEO BASEL III

Chuyên ngành : Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS. NGUYN NGC NH

TP. H CHệ MINH – THÁNG 10 NM 2011
MC LC

Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các hình v, bng biu
Trang
Li m đu 1
CHNG 1
Lụ THUYT TNG QUAN V NNG LC TÀI CHệNH NGÂN HÀNG
THNG MI 4
1.1 Khái nim nng lc tài chính 4
1.1.1 Nng lc tài chính 4
1.1.1.1 Khái nim nng lc tài chính 4
1.1.1.2 Nng lc tài chính ngân hàng thng mi 4
1.1.2 Các ch tiêu đánh giá nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi 6
1.1.2.1 Quy mô vn ca NHTM 7
1.1.2.2 Thanh khon ca ngân hàng 8
1.1.2.3 Cht lng tài sn 9
1.1.2.4 Kh nng sinh li ca NHTM 10
1.1.2.5 Doanh s, c cu cho vay và đu t 10
1.1.2.6 Cht lng qun lý ngân hàng 11
1.1.2.7 Tính n đnh và đa dng hóa ngun thu nhp 11
1.1.3 Các nhân t nh hng đn nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi 11
1.1.3.1 S phát trin ca h thng tài chính 12
1.1.3.2 Chin lc kinh doanh ca ngân hàng 13
1.1.3.3 Môi trng pháp lý 13
1.1.3.4 Môi trng kinh doanh 14

1.2 Các tiêu chun v an toàn vn ti thiu theo Hip c Basel III 15
1.2.1 T Basel 1 đn Basel 2: nhng bc tin quan trng trong phòng nga ri
ro thông qua quy đnh t l an toàn vn 15
1.2.2 Basel 3: cng c thêm bc tng thành an ninh tài chính ngân hàng 18
1.3 S cn thit phi tng cng nng lc tài chính nhm tip cn và tng
bc đáp ng các tiêu chun v an toàn vn theo Hip uc Basel 22
1.4 Kinh nghim quc t v tip cn và áp dng các chun mc v an toàn
vn theo Hip c Basel 3 và Bài hc kinh nghim cho Viêt Nam 24
1.4.1 Kinh nghim ca Trung Quc 24
1.4.2 Kinh nghim ca Hàn Quc 27
1.4.2.1 V t l an toàn vn 27
1.4.2.2 Phân loi n và trích lp d phòng 28
1.4.2.3 Công khai tài chính 28
1.4.2.4 Giám sát t xa và kim tra ti ch 28
1.4.3 Nhng bài hc kinh nghim đi vi Vit Nam 29
KT LUN CHNG 1 31

CHNG 2
THC TRNG NNG LC TÀI CHệNH CA NGÂN HÀNG TMCP Á
CHÂU 32
2.1 Thc trng nng lc tài chính ca Ngân hàng TMCP Á Châu 32
2.1.1 Tng vn ch s hu 32
2.1.1.1 Tng vn t ngun ni b 32
2.1.1.2 Tng vn t bên ngoài 33
2.1.2 Qui mô, tc đ tng trng và cht lng tài sn 36
2.1.2.1 Cht lng tài sn 36
2.1.2.2 Cht lng ngun vn 40
2.1.2.3 Mi quan h gia cht lng tài sn và ngun vn 44
2.1.3 Kh nng sinh li 45
2.1.3.1 Li nhun ròng trên tài sn (ROA) và Li nhun ròng trên vn t có (ROE) 45

2.1.3.2 Lãi cn biên ròng (NIM) 46
2.1.3.3 C cu thu nhp 47
2.1.4 Kh nng đm bo an toàn 49
2.1.4.1 Tính thanh khon 49
2.1.4.2 H s an toàn vn 50
2.1.5 Xp hng sc mnh tài chính ACB ca Moody’s tháng 12/2010 53
2.2 Nhn din các nhân t ri ro trong hot đng ca Ngân hàng TMCP Á
Châu 54
2.2.1 Ri ro lãi sut 54
2.2.2 Ri ro tín dng 54
2.2.3 Ri ro v ngoi hi 55
2.2.4 Ri ro thanh khon 55
2.3 Nhng điu kin đ áp dng các tiêu chun an toàn vn theo Basel III
vào Ngân hàng TMCP Á Châu 56
2.4 Nguyên nhân và hn ch v nng lc tài chính ca Ngân hàng TMCP
Á Châu 60
2.4.1 Hn ch v nng lc tài chính Ngân hàng TMCP Á Châu 60
2.4.2 Nguyên nhân và hn ch t môi trng hot đng 63
2.4.2.1 V chính sách v mô 63
2.4.2.2 V th trng 64
KT LUN CHNG 2 66


CHNG 3
GII PHÁP NÂNG CAO NNG LC TÀI CHệNH CA NGÂN HÀNG
TMCP Á CHÂU NHM TIP CN CÁC TIÊU CHUN AN TOÀN VN
THEO BASEL III 67
3.1 Mt s đ xut nâng cao nng lc tài chính ca Ngân hàng TMCP Á
Châu nhm tip cn tiêu chun an toàn vn theo Basel III 67
3.1.1 Gii pháp nâng cao nng lc tài chính ca NHTM CP Á Châu 67

3.1.1.1 Các bin pháp tng vn t bên trong 67
3.1.1.2 Các bin pháp tng vn t bên ngoài 68
3.1.1.3 Thôn tính, mua li và sáp nhp ngân hàng 69
3.1.1.4 Thành lp các liên minh chin lc 70
3.1.2 Tng cng kh nng thanh khon 71
3.1.3 Tng bc tip cn và áp dng các tiêu chun ca Basel 3 trong qun tr
ri ro 72
3.1.3.1 Tng bc áp dng các phng pháp đo lng vn ti thiu theo Hip
c Basel mi 73
3.1.3.2 Áp dng các chun mc quc t trong qun lý ri ro tín dng 73
3.1.3.3 Áp dng mô hình qun lý ri ro tín dng tp trung 75
3.1.3.4 X lý n có vn đ 76
3.1.3.5 Thc hin nghiêm túc vic phân loi n và trích lp d phòng 77
3.1.3.6 S dng các công c bo him và bo đm tin vay 77
3.1.3.7 Minh bch hóa tài chính 78
3.1.3.8 Tng cng qun tr ri ro hot đng theo các nguyên tc ca Basel 78
3.1.4 Mt s gii pháp h tr 79
3.1.4.1 Nâng cao nng lc qun lý điu hành hot đng ngân hàng 79
3.1.4.2 Chính sách ngun nhân lc 80
3.1.4.3 Xây dng h thng công ngh thông tin hin đi 81
3.2 Mt s đ xut v phía Ngân hàng Nhà nc và các c quan giám sát
tài chính Vit Nam 82
3.2.1 Nhóm gii pháp nhm đáp ng các chun mc ca Basel v thanh tra giám
sát hot đng ngân hàng và các tiêu chun v an toàn vn, thanh khon 82
3.2.1.1 i mi mô hình t chc và hoàn thin công tác thanh tra giám sát
ti c quan thanh tra, giám sát ngân hàng 83
3.2.1.2 Tng cng s h tr và hp tác ca các t chc quc t 85
3.2.1.3 Khuyn khích tính ch đng, giám sát và minh bch thông tin ca h
thng ngân hàng VN 85
3.2.1.4 NHNN cn xây dng mt h thng xp hng toàn din v nng lc ca

các NHTM Vit Nam 86
3.2.1.5 Xây dng l trình gia tng tính thanh khon cho h thng NHTM Vit Nam 86
3.2.2 ng dng chng trình stress test ca ngân hàng Châu Âu đi vi các ngân
hàng thng mi Vit Nam nói chung và Ngân hàng TMCP Á Châu nói
chung 87
KT LUN CHNG 3 91
KT LUN 92
PH LC
TÀI LIU THAM KHO

DANH MC CÁC T VIT TT

ACB
Ngân hàng Thng mi C phn Á Châu
ALCO
Asset-Liability Management Committee (Hi đng qun lý tài sn
n có)
Agribank
Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông thôn
BS
Bt đng sn
BIDV
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam
CCR
Counterparty Credit Risk (Ri ro đi tác)
CP
C phn
CVA
Credit Valuation Adjust
CEM

Current Exposure Method
CTG
Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
DNNN
Doanh nghip Nhà nc
DNTN
Doanh nghip t nhân
DPRR
D phòng ri ro
EIB
Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit Nam
EPE
Expected Positive Exposure
HBB
Ngân hàng thng mi c phn Nhà Hà Ni
H
Hot đng
HTD
Hi đng tín dng
KH
Khách hàng
KD
Kinh doanh
IAS
Chun mc k toán quc t
IFRS
Chun mc lp báo cáo tài chính quc t
IRB
H thng c s d liu đánh giá ni b
NPL

N xu
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHTM CP
Ngân hàng thng mi c phn
NH
Ngân hàng
OECD
T chc Hp tác và Phát trin kinh t
QTRR
Qun tr ri ro
RRH
Ri ro hot đng
RRTD
Ri ro tín dng
RWA
Risk Weighted Asset (Tài sn tính theo trng s ri ro)
Sacombank
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SHB
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn – Hà Ni
STB
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
TTSBQ
Tng tài sn bình quân
TGKH
Tin gi khách hàng
TCKT
T chc kinh t
TCTD

T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
TNHH
Trách nhim hu hn
Vietinbank
Ngân hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
VCB
Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
WTO
T chc thng mi th gii
WWR
Wrong Way Risk

DANH MC HÌNH V, BNG BIU

Trang

Hình 1.1 Tóm tt h thng tiêu chun Basel III 19
Hình 1.2 Tng th gói quy ch Basel III 21
Bng 1.1 L trình c th ca vic thc thi hip c Basel III 22
Bng 2.1 Các ch tiêu hot đng ca ACB 32
Bng 2.2 T l tng trng vn t ngun ni b 33
Bng 2.3 Phát hành các chng khoán n dài hn và chng khoán b sung trên
các qu d phòng ………………………………………… …… 34
Bng 2.4 Vn ch s hu ca ACB qua các nm (2006-2010) 35
Bng 2.5 So sánh vn điu l gia các ngân hàng thng mi Vit Nam 35
Hình 2.1 Th phn cho vay theo k hn 36
Hình 2.2 T l n xu qua các nm ca ACB 37
Hình 2.3 C cu các khon cho vay khách hàng 38

Hình 2.4 So sánh t l n xu gia các ngân hàng Vit Nam 38
Bng 2.6 Danh mc đu t ca ACB qua các nm 39
Hình 2.5 Tình hình huy đng vn qua các nm 40
Bng 2.7 Loi hình huy đng vn ca ACB qua các nm 42
Bng 2.8 K hn huy đng vn ca ACB qua các nm 42
Bng 2.9 Th phn huy đng phân loi theo đi tng 43
Bng 2.10 Các ch tiêu v kh nng sinh li 46
Hình 2.5 So sánh kh nng sinh li ca các ngân hàng Vit Nam (2010 47
Bng 2.11 C cu thu nhp ca ACB qua các nm 47
Bng 2.12 Các ch tiêu v hiu qu hot đng ca ACB 48
Bng 2.13 Mt s ch tiêu thanh khon ca ACB qua các nm 49
Bng 2.14 T l LDR mc tiêu ca mt s nc 50
Bng 2.15 Bng tính CAR ca ACB nm 2010 50
Hình 2.7 Mt s ch tiêu v kh nng thanh khon ca ACB qua các nm 52
Bng 2.16 Các mc xp hng ca 5 ngân hàng theo đánh giá ca Moody’s 54
Bng 2.17 So sánh mt s ch tiêu gia các ngân hàng thng mi Vit Nam 58
Bng 2.18 So sánh mt s ch tiêu gia các ngân hàng thng mi Vit Nam 60
Hình 2.8 Li nhun và tc đ tng trng li nhun ca ACB qua các nm . 62
Hình 3.1 Mô hình c bn cu trúc qun tr ri ro hot đng 79
Hình 3.2 Tóm tt ni dung stress test ca EBA 87

1
LI M U

1. S cn thit ca vn đ nghiên cu
Vi tc đ tng trng khá cao và v th ngày càng đc khng đnh trên trng
quc t, Vit Nam đã và đang hi nhp ngày càng sâu rng trên nhiu lnh vc và
ngành ngân hàng cng không nm ngoài xu th đó.
Hi nhp quc t đã đang và s to ra nhng c hi thun li nhng cng đt ra
không ít thách thc, đòi hi mi ngân hàng phi t thân vn đng mnh m đ phát
trin, vn lên, đy lùi nguy c tt hu ngày càng xa. Vic các ngân hàng trong nc
phi đi mt vi nhng thách thc cng nh nm bt nhng c hi có đc t xu
hng này ra sao là yu t quyt đnh đn s tn ti và phát trin ca chính bn thân
các ngân hàng.
Bên cnh đó, thi gian qua, th gii đã chng kin nhiu ln chao đo bi mt s
v bê bi tài chính ca các ngân hàng ln nh Citi Bank, Lehman Brothers ca M,
NAB ca Australia. Nguyên nhân chính đu xut phát t nng lc tài chính ca các
ngân hàng. Trong bi cnh đó đã khin Chính ph các quc gia trên th gii đã đt li
vn đ: ci tin Basel (1988) thành mt Hip c Basel mi (B asel 2) vi mc tiêu

tng cng các gii pháp kim soát ri ro ca h thng ngân hàng. Và ngày 12/9/2010,
y ban Basel li chính thc công b b tiêu chun an toàn vn ti thiu (Basel III) áp
dng cho các ngân hàng thng mi.
Hin nay, khi các ngân hàng trên th gii đã đ cp ti vic áp dng chun mc
Basel III thì các ngân hàng  Vit Nam vn cha chính thc đ cp ti vic áp dng mt
chun mc nào ca Basel. Mc dù các quy đnh trong nhng nm gn đây ca Ngân
hàng Nhà nc (NHNN) nh Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN và Quyt đnh
457/2005/Q-NHNN, Thông t s 13, 19 nm 2010 cng đã đ cp ti mt s vn đ
liên quan ti các điu khon trong hip đnh Basel nhng vn  mc rt hn ch.
Thc t trên đòi hi h thng ngân hàng Vit Nam nói chung và Ngân hàng
TMCP Á Châu (ACB) nói riêng cn sm có mt đnh hng phát trin phù hp vi bi

2
cnh mi và điu kin c th ca đt nc, hng ti mc tiêu xây dng mt ngân
hàng hot đng an toàn, hiu qu, bn vng. ACB cn phi làm gì đ có th đng vng
và phát trin vi mc tiêu tr thành ngân hàng bán l hin đi hàng đu Vit Nam trong
tng lai.
Xut phát t yêu cu trên tôi chn đ tài: “Nâng cao nng lc tài chính Ngân
hàng TMCP Á Châu nhm tip cn tiêu chun an toàn vn theo Basel III” làm lun
vn thc s kinh t.

2. Mc tiêu nghiên cu
•
Làm sáng t mt s vn đ c bn v nng lc tài chính, các nhân t tác đng
đn nng lc tài chính NHTM và các ch tiêu đánh giá nng lc tài chính. Bên cnh
đó tìm hiu ni dung và l trình áp dng Hip c Basel mi (Basel III) v an toàn
vn và thanh khon ca h thng ngân hàng thng mi

• Nghiên cu, kho sát thc trng nng lc tài chính ti ACB, t đó tìm ra nhng
đim hn ch và nguyên nhân, khó khn trong vic tip cn và áp dng các tiêu

chun an toàn vn theo Basel
• Trên c s nhng nguyên nhân , hn ch, đ xut các gii pháp toàn din phù
hp vi tình hình hot đng ca ACB và mt s khuyn ngh v phía NHNN VN
nhm gia tng nng lc tài chính cng nh áp dng các bin pháp nhm thc thi các
ni dung v an toàn vn và thanh khon theo Basel III
3. i tng và phm vi nghiên cu
• i tng: H thng khái nim v nng lc tài chính, s cn thit ca các tiêu
chun an toàn vn và thanh khon theo Basel III và các ch tiêu đánh giá nng lc
nng lc tài chính
• Phm vi: Trng tâm nghiên cu là thc trng nâng cao nng lc tài chính ti
ACB và ni dung, l trình thc hin Basel III; t đó đ xut các vn đ v cng c
và tng cng nng lc tài chính ca Ngân hàng TMCP Á Châu bên cnh các gii
pháp nhm tip cn và áp dng các tiêu chun v an toàn vn và thanh khon.

3
4. Phng pháp nghiên cu
S dng tng hp các phng pháp nghiên cu khoa hc kt hp vi các phng
pháp thng kê, so sánh, phân tích … đi t c s lý thuyt đn thc tin nhm gii quyt
và làm sáng t mc tiêu nghiên cu ca lun vn. ng thi, tip thu ý kin phn bin
ca nhiu chuyên gia, cán b qun lý, điu hành có liên quan đ hoàn thin gii pháp.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
Ni dung nghiên cu ca lun vn nhm tr li cho các câu hi sau:
• Ti sao cn phi gia tng nng lc tài chính cho các ngân hàng thng m i Vit Nam?
• Vai trò c a Hip c Basel III và vi c áp dng các tiêu chun v an toàn vn trong b i
cnh khng hong tài chính hin nay?
• Mô hình nào có th  vn dng cho ngân hàng TMCP Á Châu nói riêng và h thng ngân
hàng thng Vi t Nam nói chung trong l trình gia tng nng lc tài chính?
• Xây d ng l trình và các khuyn ngh v phía NHNN, c quan giám tài chính và Chính
ph nhm thúc đy l trình áp dng các tiêu chun an toàn vn, thanh khon theo Hip
c Basel mi nh th nào?

T nhng vn đ nghiên cu đc đt ra , da trên lý lun khoa hc cùng vi
nhng nghiên cu ca bn thân, t duy ca nhiu nhà kinh t đ có th đa ra các gii
pháp đ xut gia tng nng lc tài chính. Bên cnh đó, xây dng l trình tip cn và
tng bc đáp ng các tiêu chun v an toàn vn và thanh khon theo Basel III nhm
gia tng tính an toàn trong hot đng ca mi ngân hàng nói riêng và toàn b h t hng
ngân hàng Vit Nam nói chung.
6. Kt cu ca lun vn
B cc ca lun vn đc chia làm 3 chng, c th nh sau:
Chng 1: Lý thuyt tng quan v nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng nâng cao nng lc tài chính ca ngân hàng TMCP Á Châu
Chng 3: Gii pháp nâng cao nng lc tài chính ca ngân hàng TMCP Á Châu
nhm tip cn tiêu chun an toàn vn theo Basel III

4
CHNG 1
LÝ THUYT TNG QUAN V NNG LC TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
THNG MI
1.1 KHÁI NIM NNG LC TÀI CHÍNH
1.1.1 Nng lc tài chính
1.1.1.1 Khái nim nng lc tài chính
Nng lc tài chính ca doanh nghip đc th hin  quy mô vn, kh nng huy
đng và s dng vn có hiu qu, nng lc qun lý tài chính… trong doanh nghip.
Trc ht, nng lc tài chính gn vi vn – là mt yu t sn xut c bn và là mt đu
vào ca doanh nghip. Do đó, s dng vn có hiu qu, quay vòng vn nhanh… có ý
ngha rt ln trong vic làm gim chi phí vn, gim giá thành sn phm. ng thi,
vn còn là tin đ đi vi các yu t sn xut khác.
Nh vy, nng lc tài chính phn ánh sc mnh kinh t ca doanh nghip, là yêu
cu đu tiên, bt buc phi có nu mun doanh nghip thành công trong kinh doanh và
nâng cao nng lc cnh tranh.
1.1.1.2 Nng lc tài chính ngân hàng thng mi

Thi gian qua, th gii đã chng kin nhiu ln chao đo bi mt s v bê bi tài
chính ca các ngân hàng ln nh Citi Bank , Lehman Brothers ca M, NAB ca
Australia. Nguyên nhân chính đu xut phát t nng lc tài chính ca các ngân hàng.
iu đó cng phn nào nói lên đc rng: Khi các ngân hàng có nng lc tài chính
vng mnh mi đm bo hot đng kinh doanh n đnh, t đó nn kinh t cng s tng
trng vng chc.
Do vy, trong bi cnh din bin phc tp ca khng hong tài chính toàn cu và
h ly lâu dài ca chúng đi vi h thng tài chính ngân hàng toàn th gii thì nng lc
tài chính ca mi ngân hàng đc xem là tm đm có th chng đ trc nhng cú sc
ca nn kinh t mà không cn có s h tr ca chính ph.

5
Có th nói yu t tài chính quan trng nht ca ngân hàng thng mi là vn. Bao
gm: Vn pháp đnh và Qu d tr. Vn ngân hàng là điu kin c bn đm bo tin
gi ca khách hàng, mt khi gp ri ro trong kinh doanh (nh n khó đòi, l trong
nghip v chng khoán thì vn ca ngân hàng là khon bù đp ri ro đó và to kh
nng thanh toán các khon n ca khách hàng). Bên cnh s lng vn thì cht lng
là điu mà các nhà điu hành ngân hàng cn phi quan tâm. Cht lng vn tt hn
đng ngha vi vic kh nng bù đp các khon l tt hn, điu này giúp cho ngân
hàng “khe” hn, do đó có kh nng chng đ tt hn trong thi kì khó khn.
Mc dù vn là yu t c bn đ đánh giá nng lc tài chính ca ngân hàng, nhng
ngoài yu t vn ta cn phi tính đn hàng lot các yu t khác nh: thanh khon ca
ngân hàng, cu trúc ri ro tích sn, tính cht bin đng ca các loi tin gi và cht
lng qun lý ngân hàng.
 có th duy trì cht lng ca ngun vn v dài hn đòi hi cn phi có nhng
phng pháp giám sát an toàn v mô h thng đ các ngân hàng áp dng hay còn gi là
hn ch ri ro h thng. Ni dung c bn ca phng pháp này bao gm gim mc đ
khuych đi ca ri ro h thng và mi quan h ph thuc và nhng ri ro chung ca
ngân hàng (đc bit là nhng ngân hàng có vai trò quan trng đi vi h thng).
Cui cùng là duy trì các tiêu chun v thanh khon giúp ngân hàng có kh nng

chng đ ngn hn tt hn đi vi nhng cng thng thanh khon. iu này yêu cu
các ngân hàng phi nm gi các tài sn có tính thanh khon cao và có cht lng cao
đ đáp ng nhu cu chi tr trong nhng trng hp khó khn.
Theo quan đim ca M và mt s nc phng Tây, mun đánh giá nng lc
tài chính mt ngân hàng ngi ta s dng 5 ch tiêu:
• T l vn: Các ch s v vn (VSCH/Tng TS, VCSH/Tài sn có …)
• Cht lng tài sn có
• Cht lng qun lý
• Các t s v thu nhp

6
• Kh nng thanh khon
Tóm li, nng lc tài chính ngân hàng trong bi cnh hin nay có th đc hiu là
kh nng duy trì đc hot đng bình thng và phát trin mt cách n đnh, bn vng
trong mi điu kin v kinh t, chính tr, xã hi  trong nc và trên th gii. NHTM
có kh nng cung cp tín dng có hiu qu và các dch v tài chính cho nn kinh t.
NHTM luôn đáp ng đy đ yêu cu khách hàng v vn và các dch v ngân hàng phù
hp vi quá trình phát trin kinh t, xã hi trong nc và th gii. NHTM còn phi bo
đm đc s tn ti và phát trin ca mình mt cách an toàn, không xy ra nhng đ
v hay phá sn.
Nng lc tài chính ca mt NHTM đóng vai trò vô cùng quan trng. Nng lc tài
chính ca mt NHTM càng đc đm bo thì mc đ ri ro trong hot đng ngân hàng
càng thp và nng lc cnh tranh ca NHTM trên th trng càng cao. Do vy, nng
lc tài chính ca NHTM phi không ngng đc nâng cao và hoàn thin theo chun
mc quc t là điu kin không th thiu đc ca bt c mt NHTM nào.
1.1.2 Các ch tiêu đánh giá nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi
Mc dù vn là yu t c bn đ đánh giá v mt tài chính ca ngân hàng,
nhng ngoài yu t vn ta cn phi tính đn hàng lot các yu t khác nh: thanh
khon ca ngân hàng, cht lng tài sn (cht lng tín dng và các khon đu t), kh
nng sinh li (các t s v thu nhp) và cht ln g qun lý ngân hàng. Các c quan

ngân hàng cn c vào các điu trên đ chm đim và phân loi ngân hàng tt, khá,
yu Nng lc tài chính đc đánh giá da trên các yu t đnh lng và các yu t
đnh tính.
+ Các yu t đnh lng th hin ngun lc tài chính hin có, bao gm: quy mô
vn, cht lng tài sn, kh nng thanh toán và kh nng sinh li…
+ Các yu t đnh tính th hin kh nng khai thác, qun lý, s dng các ngun
lc tài chính đc th hin qua trình đ t chc, trình đ qun lý, trình đ công ngh,
cht lng ngun nhân lc…

7
Các nhân t quyt đnh nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi, bao gm:
1.1.2.1 Quy mô vn ca NHTM
Vn ca ngân hàng thng mi là nhng giá tr tin t do bn thân ngân hàng
thng mi to lp hoc huy đng đc dùng đ cho vay, đu t hoc thc hin các
dch v kinh doanh khác.
+ Quy mô Vn t có:
Vn t có đc hình thành t ngun: Vn điu l (Vn t có cp 1 và vn t có
cp 2) – Các qu d tr b sung các tài sn n khác nh li nhun cha chia, giá tr
tng thêm do đánh giá li tài sn, trái phiu chuyn đi, c phiu u đãi… Ngoài các
qu trên, còn có phn li nhun đc phân b hay các qu nghip v khác nh: qu
phát trin nghip v ngân hàng, qu phúc li, khen thng, khu hao…
Vn t có có chc nng bo v NHTM, giúp NHTM chng li ri ro phá sn, bù
đp nhng thua l v tài chính và nghip v; Bo v ngi gi tin khi gp ri ro trong
hot đng kinh doanh: Nâng cao uy tín ca NHTM vi khách hàng, các nhà đu t.
ng thi, vn t có đó cng là c s đ NHTM m rng hot đng ti các th trng
tài chính khu vc và quc t.
+ Quy mô vn huy đng
Vn huy đng là nhng ngun vn mà ngân hàng huy đng đc t các t chc
kinh t và các cá nhân trong xã hi. Vn huy đng chim t trng ln trong c cu vn
ca NHTM, đóng vai trò rt quan trng đi vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng, là

vn kinh doanh chính và là đòn by đ nâng cao nng lc tài chính ca ngân hàng. Mt
ngân hàng có th huy đng đc mt khi lng vn ln, d dàng, trong mt thi gian
ngn hn ngân hàng đó phi có mt tim lc tài chính đ mnh, có uy tín và có kh
nng nh hng ln ti th trng.
+ Quy mô vn đi vay
Các NHTM s đi vay vn đ b sung vào vn hot đng ca mình khi ngân hàng
đã s dng ht vn kh dng mà vn không đ hot đng. Quy mô vn vay th hin

8
kh nng vay vn ca ngân hàng, nó cng phn ánh nng lc tài chính ca ngân hàng
bi mt ngân hàng mnh có th ch đng vay đc mt khi lng vn cn thit, d
dàng hn so vi các ngân hàng khác có nng lc tài chính yu, t đ ó có th tn dng
vn đó đ nm bt thi c kinh doanh hay đáp ng nhu cu vn kh dng trong thanh
toán, phòng nga ri ro.
+ Quy mô vn khác
Quy mô vn khác th hin kh nng gia tng vn ca ngân hàng trong các hot
đng cung ng dch v, nó cng phn nào nói lên cht lng sn phm, dch v mà
ngân hàng cung ng.
+ T trng tng loi vn trong tng ngun vn:
T trng ca vn t có, vn huy đng, vn vay, vn khác trong tng ngun vn.
Cu trúc vn phân theo k hn là ngn hn, trung hay dài hn, hoc phân theo ch th
huy đng vn là cá nhân hay t chc, qua đó đánh giá c cu ngun vn hin ti ca
ngân hàng đã đm bo phát huy tt nht nng lc tài chính ca ngân hàng hay cha.
1.1.2.2 Thanh khon ca ngân hàng
Kh nng thanh khon hay kh nng sn sàng chi tr, thanh toán cho khách hàng
ca NHTM và kh nng bù đp nhng tn tht khi xy ra ri ro trong hot đng kinh
doanh.
ánh giá kh nng và ý thc ca mt ngân hàng trong vic thc hin đm bo an
toàn v vn, cho thy kh nng chng đ ri ro trong hot đng ca ngân hàng, lành
mnh hóa tài chính. Theo yêu cu ca ngân hàng thanh toán quc t (BIS) và chun

mc an toàn hot đng ngân hàng ca y ban Basel, t l an toàn vn đc đánh giá
qua h s đ vn CAR. Mt ngân hàng đc xem là đ vn khi t l vn cp I chia cho
tài sn có đã điu chnh ri ro ti thiu bng 4% và tng vn cp I và II chia cho tài sn
có đã điu chnh ri ro ti thiu bng 8%. Nu các ngân hàng có quy mô ngun vn
nh mà vn m rng hot đng ca mình đn mc làm cho h s CAR b thp hn mc
ti thiu thì ri ro đi vi hot đng ca ngân hàng s là rt ln.

9
“Thanh khon” hay “kh nng chi tr” (liquidity) ca mt ngân hàng đc đánh
giá thông qua mt tp hp đa dng các công c và k thut, nhng t l LDR (loan - to
- deposit ratio hoc credit/deposit ratio) là mt trong nhng thc đo nhn đc nhiu
s quan tâm nht. T l LDR, đúng nh tên gi ca nó, bng tng các khon cho vay
chia cho tng tin gi – biu hin % các khon cho vay ca ngân hàng đc tài tr
thông qua tin gi.
LDR = Tng các khon cho vay/ Tng tin gi
Mt s gia tng t l LDR cho thy ngân hàng đang có ít hn “tm đm” đ tài tr
cho tng trng và bo v mình khi nguy c rút tin gi đt ngt, nht là các ngân
hàng da quá nhiu vào ngun tin gi đ tài tr cho tng trng. Khi t l LDR tng
đn mc tng đi cao, các nhà qun tr ngân hàng ít mun cho vay và đu t. Mc dù,
mt t l LDR cao cha bao gi đc lng hóa, nhng nó là mt nhân t nh hng
đn các quyt đnh v đu t và cho vay.
Vic s dng mi quan h gia cho vay và tin gi nh mt thc đo v thanh
khon da trên tin đ cho rng tín dng là tài sn kém linh hot nht trong s các tài
sn sinh li ca ngân hàng. Vì th, khi t l LDR tng thì tính thanh khon ca ngân
hàng gim đi mt cách tng ng.
1.1.2.3 Cht lng tài sn
Tài sn ca mt NHTM th hin  bên tài sn có trên Bng cân đi k toán ca
NHTM đó. Quy mô, c cu và cht lng tài sn có s quyt đnh đn s tn ti và
phát trin ca NHTM mà tài sn có bao gm tài sn sinh li (Chim t 80-90% tng tài
sn có) và tài sn không sinh li (chim t 10-20% tng tài sn có). Tài sn sinh li

gm các khon cho vay, cho thuê tài chính và các khon đu t vào giy t có giá
chng khoán, góp vn liên doanh liên kt… Cht lng tài sn ca NHTM là mt ch
tiêu tng hp nói lên kh nng bn vng v tài chính, nng lc qun lý ca mt t chc
tín dng. Hu ht ri ro trong kinh doanh tin t đu tp trung  tài sn có.


10
1.1.2.4 Kh nng sinh li ca NHTM
Gn lin vi cht lng tài sn và hiu qu s dng tài sn ca NHTM. Nâng cao
cht lng tài sn, cht lng ngun vn cng chính là nâng cao hiu qu hot đng
kinh doanh ca NHTM. Kh nng sinh li là ch tiêu tng hp đánh giá hiu qu kinh
doanh và mc đ phát trin ca mt NHTM.  đánh giá kh nng sinh li ca NHTM
– ngi ta thng s dng các ch tiêu li nhun ròng trên tài sn có (ROA); ch tiêu
li nhun ròng trên vn t có (ROE) hoc ch tiêu li nhun ròng trên doanh thu hay
còn th hin qua h s thu nhp lãi ròng cn biên (NIM – Net Interer Margin).
Mt ngân hàng có các ch tiêu thu nhp, li nhun cao là c s tt đ ngân hàng
nâng cao nng lc tài chính ca mình, đm bo nn tng vng chc và nhng điu kin
tt nht đ ngân hàng phát trin và m rng quy mô trong tng lai. Nu ROA là thông
s đo lng tính hiu qu ca qun lý, nó ch ra kh nng ca hi đng qun tr ngân
hàng là tt hay yu kém trong quá trình chuyn tài sn ca ngân hàng thành thu nhp
ròng thì ROE li ch ra hiu qu s dng ca 1 đng vn t có có kh nng mang li
bao nhiêu đng li nhun cho ngân hàng, biu th t l thu nhp cho các c đông là cao
hay thp, có đ hp dn các nhà đu t hay không? Hay h s thu nhp lãi ròng cn
biên – t l này đo lng kh nng sinh li c bn t hot đng cho vay ca ngân hàng
theo mc tài sn có sinh li bình quân. ây là yu t th hin kh nng to ra li nhun
trong hot đng ca lnh vc kinh doanh tin t. T l này càng cao càng có li cho
ngân hàng vì t l lãi to ra trên tài sn có sinh li ca ngân hàng là cao.
1.1.2.5 Doanh s, c cu cho vay và đu t
ây là nhng ch tiêu phn ánh tình hình, quy mô, kh nng cung ng tín dng
đi vi nn kinh t, hiu qu s dng vn ca ngân hàng, t đó quyt đnh kt qu kinh

doanh, li nhun ca ngân hàng. Mt c cu danh mc đu t và cho vay hp lý và bo
đm an toàn giúp ngân hàng s dng có hiu qu ti đa khi lng vn kh dng ca
mình.


11

1.1.2.6 Cht lng qun lý ngân hàng:
Nng lc qun tr, kim soát và điu hành ca nhà lãnh đo trong ngân hàng có
vai trò rt quan trng trong vic đm bo tính hiu qu, an toàn trong hot đng ngân
hàng. Tm nhìn ca nhà lãnh đo là yu t then cht đ ngân hàng có mt chin lc
kinh doanh đúng đn trong dài hn. Thông thng đánh giá nng lc qun tr, kim
soát, điu hành ca mt ngân hàng ngi ta xem xét đánh giá các chun mc và các
chin lc mà ngân hàng xây dng cho hot đng ca mình. Hiu qu hot đng cao,
có s tng trng theo thi gian và kh nng vt qua nhng bt trc là bng chng
cho nng lc qun tr cao ca ngân hàng

1.1.2.7
Tính n đnh và đa dng hóa ngun thu nhp
Tính n đnh ca ngun thu nhp
Các ngân hàng da trên hot đng bán l đc đánh giá cao vì nó có th to ra
dòng thu nhp sau khi điu chnh ri ro có th d báo đc và nó là tài sn vô giá trong
giai đon th trng bin đng hoc lâm vào tình trng kit qu tài chính. Ngân hàng
bán s/ ngân hàng dành cho doanh nghip thng chu tính bin đng cao hn trong
mt thi gian ngn và b chi phi bi các nhân t nm ngoài tm kim soát ca các
ngân hàng.
Vic phân tích kh nng d báo đc kt qu các mng kinh doanh chính ca mt
ngân hàng cng là mt b phn không th thiu trong đánh giá nng lc qun tr ri ro
và v th ri ro ca mt ngân hàng.
Tính đa dng hóa ngun thu nhp

Mc đ đa dng hóa hot đng kinh doanh cng nh hng không nh đn đn
ngun thu nhp ca ngân hàng. Mt ngân hàng ch da vào mt lnh vc kinh doanh
duy nht (monoline – trên 80% thu nhp ca ngân hàng xut phát t mt hot đng
hoc mt sn phm duy nht) s d b tn thng trc nhng thay đi tim n đt

12
ngt và không th d báo đc trong th trng mà nó hot đng, trong khi li không
có ngun thu nhp khác đ t bo v trc tình trng mt kh nng thanh toán.
1.1.3 Các nhân t nh hng đn nng lc tài chính ca ngân hàng thng mi
Nghiên cu các nhân t nh hng đn nng lc tài chính ca NHTM có vai trò
quan trng trong vic tìm ra các gii pháp tng cng nng lc tài chính. Hot đng
ca NH chu s chi phi không ch h thng pháp lut ngân hàng, chính sách v tài
chính ca Chính ph, sc mnh tài chính ca toàn h thng, s phát trin ca th trng
tài chính mà nó còn chu s tác đng mnh m ca các nhân t v mô nh môi trng
kinh doanh (tính n đnh ca nn kinh t cng nh mc đ liêm chính và kim soát
tham nhng ca quc gia) hay môi trng pháp lý (mc đ thc thi ca pháp lut).
1.1.3.1 S phát trin ca h thng tài chính
S phát trin ca h thng tài chính đc th hin qua mt s mt c bn nh:
• S phát trin các công c th trng tài chính
• Chính sách ti n t
• Hot đng th trng tin t liên NH
• Chính sách t  giá và qun lý ngoi hi
• Qun lý lãi sut
• S phát trin ca th trng chng khoán
• C ch hot đng ca các NHTM
S phát trin ca h thng tài chính s to điu kin cho các NHTM tng vn
ch s hu bng cách phát hành c phiu hoc trái phiu chuyn đi. Hay nh có hot
đng ca th trng liên ngân hàng phát trin s h tr rt tt cho các ngân hàng trong
vic bo đm các t l an toàn cng nh kh nng thanh khon. Bên cnh đó, vi vic
điu hành chính sách t giá theo hng t do hóa s to quyn ch đng cho các

NHTM có th cnh tranh thu hút ngun ngoi t vào h thng NH và đáp ng nhu cu
ca nn kinh t. Nh vy có th nói s phát trin ca th trng tài chính, có nh hng

13
rt ln đn kh nng cao nng lc cnh tranh ca các NHTM nói riêng và s phát trin
ca h thng NHTMVN nói chung.
1.1.3.2 Chin lc kinh doanh ca mt ngân hàng
Chin lc kinh doanh ca mt NH là mt chng trình hot đng tng th và dài
hn nhm to ra mt bc phát trin nht đnh ca NH, là s cam kt trc v các mc
tiêu c bn, toàn din mà mt NH cn phi đt đc và s phân b các ngun lc quan
trng đ đt các mc tiêu đó trong môi trng hot đng tng lai.
Nh vy, chin lc kinh doanh ca NH đc xây dng phi da trên c s
Chính sách v tài chính ca Chính ph, s phát trin ca h thng tài chính và thc t
hot đng kinh doanh ca NH đ đm bo tính k tha, phi d dàng thay đi đ thích
ng vi nhng thay đi ca th trng theo tng giai đon, tng thi k c th. Ni
dung ca chin lc phi đm bo đy đ, rõ ràng, có tính thuyt phc và kh thi cao.
1.1.3.3 Môi trng pháp lý
Có th nói hot đng ca mt ngân hàng b nh hng mnh m bi các lut l
ngân hàng. Và nng lc tài chính ca mt ngân hàng thng đc ci thin cùng vi s
tn ti mt h thng lut pháp ngân hàng đc lp đc tín nhim các điu khon phù
hp vi thc tin toàn cu và đc gii thích rõ ràng. Các tiêu chun ngân hàng đc
ban hành nhm gia tng tính minh bch và ci thin hiu qu hot đng ca h thng
ngân hàng.  đánh giá các tiêu chun này thì các tiêu chun thc hành tt nht đc
Basel ban hành s là thc đo hp lý nht. Các nhà làm lut nên thit lp các tiêu
chun v cp phép thành lp, vn, cht lng tài sn, tính thanh khon hng đn vic
thc thi các tiêu chun ca Hip c Basel nhm to ra s an toàn trong hot đng ca h
thng ngân hàng.
• Cp phép thành lp: Các tiêu chun đ đc cp phép hot đng quan trng
bi vì các ngân hàng đc thành lp mi luôn có ri ro cao hn các ngân hàng
đã đi vào hot đng n đnh.

• Yêu cu vn ti thiu là phn thit yu trong các lut l ngân hàng

14
• Cht lng tài sn: Các nhà làm lut thit lp các tiêu chun v cht lng tài
sn và giám sát vic thc hin các tiêu chun đó. Xem xét đnh ngha ca ngân
hàng v n xu có thn trng và đng nht hay không, các hng dn d phòng
tn tht tín dng, tái phân loi n và các bút toán xóa n có đáng tin cy hay
không, các điu khon hn ch cho vay s lng ln đi vi các thành phn có
liên quan đn nhân viên cp cao trong ngân hàng
• Tính thanh khon : Vn đ này đã đc đ cp  trên, nhng  đây mun nói
v khía cnh pháp lý ca nó. Tc là các nhà làm lut có hng dn và yêu cu
qun tr thanh khon không, có yêu cu báo cáo thng xuyên v v th thanh
khon không, các ngân hàng có k hoch đi phó vi các tính hung xu xy ra
bt ng nh khi không th thâm nhp thì trng vn trong mt thi gian dài hay
khi xy ra các cú sc kinh t hay không.
T các lý do này, h thng lut pháp ca mi quc gia đc đánh giá cn c vào
thi gian mt ngân hàng chuyn nhng xong quyn s hu bt đng sn th chp khi
khách hàng không th tr đc n.
1.1.3.4 Môi trng kinh doanh
Hot đng kinh doanh ca ngân hàng thng b chi phi bi môi trng kinh
doanh ca nó và  nh ng ni mà các điu kin đc bit khó khn, các ngân hàng
thng đc nói là nn nhân trong môi trng ca h.
• Tính n đnh ca nn kinh t
Mt s st gim ln trong tc đ tng trng kinh t tng quan vi s suy yu
trong cht lng tài sn. Vì vy, khi tt c các điu kin khác là nh nhau, nhng quc
gia vi các chu k kinh t bin đng mnh hn thì ri ro hn đi vi các hot đng
kinh doanh và hot đng ngân hàng cng không nm ngoài tác đng này.
• Liêm chính và tham nhng
Tham nhng có th làm cho môi trng kinh doanh không th d báo đc và lãng
phí. Tham nhng trong nn kinh t to ra khó khn đi vi các ngân hàng, thm chí