B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
o0o
V MINH PHNG
GII PHÁP PHÁT TRIN TH TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH SÀI GÒN
CHUYÊN NGÀNH: KINH T – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS, TS. TRM TH XUÂN HNG
TP. H Chí Minh – Nm 2011
LI CM N
o0o
Trc tiên, tôi xin gi li cm n đn các Quý Thy Cô trong khoa Kinh T
– Tài chính – Ngân hàng đã trang b cho tôi nhng kin thc chuyên sâu và rt thc
tin trong sut quá trình hc tp ca tôi ti Trng i Hc Kinh T Thành Ph H
Chí Minh.
K tip, tôi xin chân thành gi li cm n đn PGS, TS. Trm Th Xuân
Hng, là ngi trc tip hng dn khoa hc cho tôi đ hoàn thành lun vn, Cô
đã giúp tôi tip cn đc nhng thc tin trong nn kinh t, nhn din ra đ tài
nghiên cu và hng dn tôi trong sut quá trình va qua đ tôi hoàn thành lun vn
này.
Cui cùng, tôi xin gi li cm n đn các Anh Ch là bn hc, các bn đng
nhip đã góp ý cho tôi và h tr cho tôi trong quá trình làm lun vn.
Mt ln na, xin gi li cm n đn tt c mi ngi.
Ngi vit lun vn: V Minh Phng
LI CAM OAN
o0o
Tôi xin cam đoan rng: Lun vn thc s “GII PHÁP PHÁT TRIN
TH TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN
CHI NHÁNH SÀI GÒN ” là kt qu ca quá trình hc tp và nghiên cu nghiêm
túc ca tôi. Các vn đ lý lun, s liu trong lun vn đc tôi tham kho, k tha t
nhng nghiên cu trc và đc ghi chú rõ ràng c th. Bên cnh đó, các s liu
thc t nghiên cu riêng đc tôi thu thp mt cách nghiêm túc, x lý rõ ràng và
khách quan.
Ngi vit luân vn: V Minh Phng
Hc viên cao hc khóa 17
Chuyên ngành: Kinh t - Tài chính – Ngân hàng.
DANH MC CÁC CH VIT TT
o0o
Agribank: Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn Vit Nam
ATM : Automatic Teller Machine – Máy rút tin t đng
Amex : American Express - Tp đoàn American Express International
ACB : Ngân hàng Á Châu
CUP : China Union Pay- Hip hi th ngân hàng Trung Quc
VCNT : n v chp nhn th
EDC : Electronic Data Capture – Thit b đc th đin t
IPCAS : H thng thanh toán và k toán khách hàng
JCB : JCB International- T chc phát hành và mua th tín dng ca Nht Bn
NHNo & PTNT : Ngân hàng Nông Nghip và Phát Trin Nông Thôn
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHNN : Ngân hàng nhà nc
PIN : Personal Identification Number - Mã s xác nhn cá nhân
POS : Point of Sale: Máy cà th
Techcombank : Ngân hàng thng mi c phn K Thng
USD : ô la M
Vietinbank : Ngân hàng Công Thng Vit Nam
VCB : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
VND : Vit Nam ng
WTO : World Trade Organization - T chc Thng mi Th gii
DANH MC CÁC BNG BIU, CÁC HÌNH V VÀ TH
o0o
Bng 2.1: Tình hình ngun vn huy
đng 2005 – 2009
Bng 2.2: Tình hình d n tín dng
2005 – 2009
Bng 2.3: Tình hình hot đng thanh
toán quc t 2005 – 2009
Bng 2.4: S lng th.
Bng 2.5: Doanh s phát hành mi nm.
Bng 2.6: S lng máy ATM, s lng
đn v chp nhn th.
Hình 1.1: mi quan h các ch th tham
gia trong quá trình s dng th
Hình 1.2: Quy trình nghip v phát hành
th.
Hình 1.3: Quy trình chp nhn và thanh
toán th quc t qua ngân hàng.
Hình 1.4: Quy trình chp nhn và thanh
toán th ni đa qua ngân hàng.
Hình 1.5: Quy trình chp nhn và thanh
toán th ti máy ATM
MC LC
o0o
LI CM N
LI CAM OAN
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU, CÁC HÌNH V VÀ TH
MC LC
PHN M U
CHNG 1: NHNG VN C BN V TH NGÂN HÀNG. 1
1.1 Tng quan v th ngân hàng. 1
1.1.1 Khái nim v th ngân hàng. 1
1.1.2 Lch s hình thành và quá trình phát trin 1
1.1.3 c đim ca th. 3
1.1.4 Phân loi th. 4
1.1.4.1 Phân loi theo công ngh sn xut. 4
1.1.4.2 Phân loi theo ch th phát hành th. 4
1.1.4.3 Phân loi theo tính cht thanh toán ca th. 4
1.1.4.4 Phân loi theo phm vi lãnh th. 5
1.1.4.5 Phân loi khác. 5
1.1.5 Li ích ca th. 6
1.1.5.1 i vi ngi s dng th. 6
1.1.5.2 i vi ngân hàng. 7
1.1.5.3 i vi các c s chp nhn th. 8
1.1.5.4 i vi nn xã hi nói chung. 9
1.2 Nghip v phát hành và thanh toán th 10
1.2.1 Các ch th tham gia. 10
1.2.2 Nghip v phát hành th. 12
1.2.2.1 iu kin phát hành th. 12
1.2.2.2 Quy trình nghip v phát hành th. 13
1.2.3 Nghip v chp nhn và thanh toán th. 15
1.2.3.1 Quy trình chp nhn và thanh toán th quc t qua ngân hàng. 15
1.2.3.2 Quy trình chp nhn và thanh toán th ni đa qua ngân hàng. 16
1.2.3.3 Quy trình chp nhn và thanh toán th trc tuyn. 16
1.2.3.4 Quy trình chp nhn và thanh toán th ti máy ATM. 17
1.3 Các yu t nh hng đn s phát trin ca th. 18
1.3.1 Các yu t thuc v môi trng kinh t - xã hi. 18
1.3.2 Các yu t thuc v ngân hàng thng mi. 18
1.3.3 Các yu t thuc v khách hàng. 20
1.4 S cn thit phát trin th ti các ngân hàng thng mi hin nay. 21
1.5 Kinh nghim phát trin th mt s ngân hàng thng mi 24
1.5.1 Các ngân hàng thng mi trên th gii. 24
1.5.2 Các ngân hàng thng mi ti Vit Nam. 25
CHNG 2: THC TRNG PHÁT TRIN TH TI NHNo&PTNT CHI
NHÁNH SÀI GÒN. 29
2.1 Vài nét c bn v ngân hàng NHNo&PTNT Chi nhánh Sài gòn. 29
2.1.1 Khái quát v NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn. 29
2.1.2 Tình hình hot đng kinh doanh ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn
hin nay. 32
2.2 Thc trng hot đng th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn. 35
2.2.1 Quá trình phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh sài gòn. 35
2.2.2 Các loi th đang áp dng ti NHNo&PTNT chi nhánh sài gòn. 36
2.3 Kt qu kho sát thc t. 42
2.4 ánh giá quá trình phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn. 45
2.4.1 Kt qu đt đc. 45
2.4.2 Nhng tn ti. 47
2.4.3 Nguyên nhân. 54
CHNG 3: GII PHÁP PHÁT TRIN TH TI NHNo&PTNT CHI
NHÁNH SÀI GÒN. 56
3.1 nh hng phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn. 56
3.2 Gii pháp nhm phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn. 57
3.2.1 Hoàn thin và phát trin sn phm th. 57
3.2.1.1 Hoàn thin sn phm th. 57
3.2.1.2 Phát trin sn phm th. 58
3.2.2 M rng mng li máy ATM và đn v chp nhn thanh toán th. 59
3.2.3 i mi k thut, hin đi hoá công ngh 60
3.2.4 y mnh các chính sách marketing và chm sóc khách hàng. 61
3.2.4.1 y mnh các chính sách marketing 61
3.2.4.2 Chm sóc khách hàng 62
3.2.5 Chính sách giá c hp lý. 63
3.2.6 Gii pháp v đào to ngun nhân lc 64
3.2.7 Ngn nga và x lý ri ro trong lnh vc th. 65
3.2.7.1 i vi ngân hàng: 65
3.2.7.2 i vi các đn v chp nhn th. 66
3.2.7.3 i vi ch th. 66
3.3 Mt s kin ngh nhm phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài Gòn. 67
3.3.1 Kin ngh đi vi các c quan chc nng. 67
3.3.2 Kin ngh đi vi Hip hi th. 68
3.3.3 Kin ngh đi vi NHNo&PTNT Vit Nam 69
KT LUN CHUNG 71
TÀI LIU THAM KHO 72
PH LC 1 73
PH LC 2 75
PH LC 3 80
PH LC 4 84
PHN M U
1. Lý do chn đ tài.
Ngày 7/11/2006 ti tr s ca t chc Thng mi th gi WTO Geneve,
Vit Nam đã chính thc tr thành thành viên th 150 ca t chc này. Chính s kin
quan trng này đã m ra c hi giao thng và hp tác kinh t rng ln cho Vit
Nam vi các nc trên th gii. Ngày nay, sau hn 3 nm tham gia WTO Vit Nam
đã có nhng bc tin vt bc và n đnh v mt kinh t, Vit Nam đã thu hút
đc rt nhiu s đu t t các nc trên th gii v nhiu lnh vc khác nhau.
Khi nn kinh t phát trin s đòi hi các công c thanh toán cng phi thun
tin, chính xác và nhanh chóng đáp ng nhu cu trao đi và buôn bán hàng hóa, dch
v trên th trng. Trc s tng trng ca nn kinh t Vit Nam, vào ngày
29/12/2006 Th tng chính ph đã có quyt đnh s 291/2006/Q-TTg liên quan
đn đ án không dùng tin mt giai đon 2006-2010 và đnh hng đn nm 2020.
ây là mt đim nhn quan trng, mt bc tin mi trong quá trình phát trin hot
đng thanh toán trong nn kinh t ca Vit Nam.
Mt trong nhng sn phm ca dch v thanh toán không dùng tin mt đc
các ngân hàng quan tâm và phát trin trong giai đon đu hi nhp đó là sn phm
th. Khi sn phm th ra đi vi nhng đc trng c bn ca nó, đã mang li s
thun tin cho khách hàng khi s dng, gim thiu nhng ri ro và đáp ng đc
nhng nhu cu thanh toán ca khách hàng khi có nhng tr ngi v đa lý, khong
cách, thi gian…mà thanh toán bng tin mt cha đáp ng đc.
Thành ph H Chí Minh, mt trung tâm kinh t tài chính đng đu c nc,
vi s dân hn 8 triu ngi, s lng giao dch thanh toán ti các ngân hàng cao,
các hot đng kinh doanh buôn bán phát trin vi các dch v đa dng. Do đó, đây
chính là mt th trng tim nng cho các ngân hàng khai thác phát trin dch v
th. Tuy nhiên, s phát trin ca dch v ti các ngân hàng thng mi Vit Nam là
cha đng b, vn còn có nhng ri ro liên quan đn các giao dch th làm mt s
tin tng ca khách hàng, cha khai thác ht tim nng ca th trng và m rng ra
các b phn dân c trong thành ph.
Trc nhng vn đ đó, cùng vi s tìm hiu v dch v th trong thi gian
qua, đng thi đ góp phn nâng cao tính cnh tranh cng nh kh nng phát trin
v sn phm th ti Ngân hàng nông nghip chi nhánh Sài gòn, nên tôi chn đ tài:
“GII PHÁP PHÁT TRIN TH TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ
PHÁT TRIN NÔNG THÔN CHI NHÁNH SÀI GÒN”.
2. Mc tiêu nghiên cu.
Mc tiêu ca lun vn nhm gii quyt mt s vn đ liên quan sau:
- Nghiên cu nhng lý lun c bn liên quan đn phát trin th ngân hàng.
- Phân tích thc trng phát trin dch v th ti ngân hàng Nông nghip và
phát trin nông thôn chi nhánh Sài gòn.
- xut các gii pháp đ phát trin dch v th ti ngân hàng Nông nghip
và phát trin nông thôn chi nhánh Sài gòn trong giai đon đn nm 2020.
3. i tng, phm vi nghiên cu.
- i tng nghiên cu: nhng lý lun và thc tin liên quan đn dch v
th ca ngân hàng thng mi ti Ngân hàng nông nghip và phát trin
nông thôn chi nhánh Sài gòn.
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu các yu t nh hng đn kh nng phát
trin th ti ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn chi nhánh Sài
gòn trong thi gian qua. Trên c s đó, s đa ra các gii pháp nhm khc
phc nhng khó khn hin ti và m rng th phn th, tng doanh thu th
cho ngân hàng.
4. Phng pháp nghiên cu.
hoàn thành mc tiêu nghiên cu đ ra, đ tài s dng mt s các phng
pháp nghiên cu sau đây:
- Quá trình nghiên cu có s dng các phng pháp duy vt bin chng,
phng pháp thng kê tng hp và kt hp vi phng pháp so sánh đ
phân tích làm rõ các mc tiêu ca lun vn hng đn.
- Lp bng kho sát v vic s dng th ca các khách hàng hin đang s
dng th ca ngân hàng nông nghip. tìm hiu các khách hàng v:
mc đích s dng, ngh nghip, s đánh giá ca khách hàng đi vi dch
v th hin nay…Qua đó, s làm c s đ đa ra các gii pháp hoàn thin
dch v th, đng thi minh ha thêm thc trng s dng hin nay ti
NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn.
5. Kt cu ca đ tài.
tài gm các phn chính nh sau:
Chng 1: Nhng vn đ c bn v th ngân hàng.
Chng 2: Thc trng dch v th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn.
Chng 3: Mt s gii pháp phát trin th ti NHNo&PTNT chi nhánh Sài gòn.
1
CHNG 1: NHNG VN C BN V TH NGÂN HÀNG.
1.1 Tng quan v th ngân hàng.
1.1.1 Khái nim v th ngân hàng.
Th ngân hàng là mt sn phm tin ích ca các ngân hàng, mt phng tin
thanh toán không dùng tin mt. Th ngân hàng hin nay có nhiu khái nim khác
nhau, mi khái nim th hin ni bt tng đc đim riêng bit ca th ngân hàng:
Khái nim 1: Th ngân hàng là mt phng tin thanh toán tin hàng hóa,
dch v mà không s dng tin mt, hoc đc s dng đ rút tin mt ti các ngân
hàng, các máy rút tin t đng.
Khái nim 2: Theo Ngân hàng Nhà nc quy đnh
1
Nh vy, mi khái nim vi mt cách din đt khác nhau nhng nhìn chung
đây là mt phng tin thanh toán mà ngi s hu th ngân hàng có th dùng đ
thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc rút tin mt ti các máy rút tin t đng,…
: “Th ngân hàng là
phng tin do t chc phát hành th phát hành đ thc hin giao dch th theo các
điu kin và điu khon đc các bên tho thun.”
1.1.2 Lch s hình thành và quá trình phát trin
Th là mt phng tin thanh toán hin đi và rt ph bin trên th gii hin
nay. Ngun gc ca th ra đi vào nhng nm 40 ca th k th 20 do ông Frank
Mc Namara mt doanh nhân ngi M sáng ch ra. Có mt ln khi dùng ba ti ti
mt nhà hàng New York, ông Mc Namara bng phát hin rng mình không mang
theo tin mt. Ông phi gi đin thoi cho v mình nhanh chóng mang tin đn
thanh toán. Chính tình trng khó x ln đó khin ông mày mò ch to ra mt
phng tin chi tr không dùng tin mt trong nhng trng hp tng t nh trên.
Th là ln đu tiên Mc Namara đã
cho ra đi loi th mang tên Diners Club có th
ghi n khi đi n 27 nhà hàng nm trong hoc ven thành ph New York.
Theo chân Diners Club, nm 1955 hàng lot các th mi ra đi nh Trip
Charge, Golden Key, Gourmet Club, Esquire Club. n nm 1958 Carte Blanche và
American Express ra đi và thng lnh th trng. Phn ln các th ch dành cho
1
Theo quyt đnh s 20/2007/Q-NHNN ngày 15/05/2007 ca NHNN Vit Nam v vic “Ban
hành Quy ch phát hành, thanh toán, s dng và cung cp dch v h tr hot đng th ngân hàng”
2
gii doanh nhân, nhng các ngân hàng đã c m nhn đc rng gii bình dân mi là
đi tng s dng th ch yu cho tng lai. Ngân hàng M là ni đu tiên phát đt
vi loi th Bank Americard và nó làm dy lên làn sóng hc hi s thành công này
ca các ngân hàng khác. n nm 1966, Bank Americard mà ngày nay là Visa bt
đu liên kt vi các ngân hàng các tiu bang khác. Mng li ca Bank Americard
chng my chc gp s cnh tranh khc lit ca đi th Wells Fargo liên kt vi 77
ngân hàng, ch nhân ca Masters Charge mà ngày nay là Master Card.
Bây gi thì nhng cái tên nh Visa Card hay Master Card đã n m trong danh
sách nhng thng hiu ni ting nht th gii. Chúng góp phn làm cho vic thanh
toán gia các quc gia gn nhâu hn. Ngày nay tht đn gin và thun tin khi
thanh toán hàng hóa, dch v trong các chuyn du lch hay công tác sang các nc
Châu Âu, Châu M ch vi mt vài chic th trong tay.
Do th ngày càng đc s dng rng rãi, các công ty và ngân hàng liên kt
vi nhau đ khai thác lnh vc thu nhiu li nhun này. Th dn dn đc xem nh
là mt công c vn minh, thun li trong các cuc giao dch mua bán. Các loi th
Master, Visa, Diners Club, JCB, American Express (Amex) đc s dng rng rãi
trên toàn cu và các ngân hàng phát hành th phân chia nhng th trng rng ln.
Th Diners Club, th du lch và gii trí (Travel & Entertainment – T & E)
đu tiên đc phát hành nm 1949. Hin nay, s ngi s dng th Diners Club
đang gim dn, đn nm 1990 Diners Club có 6,9 triu ngi s dng trên toàn th
gii vi doanh s khong 16 t đô la.
Th American Express (Amex) ra đi vào nm 1958, hin nay đang là t
chc th du lch và gii trí ln nht th gii. n nm 1993, thì tng doanh thu lên
đn 124 t đô la vi 35,4 triu th lu hành.
Th Visa tin thân là Bank Americard do Bank of America phát hành vào
nm 1960. Ngày nay Visa là mt trong hai loi th có quy mô phát trin ln trên th
gii. n nm 1993 doanh thu ca Visa đã tng m nh m lên đn 542 t đô la, h
thng rút tin t đng ca Visa khong 164000 ngàn máy ATM 65 nc trên th
gii. Visa không trc tip phát hành th mà giao li cho các thành viên, đây cng là
mt giúp cho Visa d m rng th trng hn.
3
Th JCB là th đc xut phát t Nht bn vào nm 1961 bi ngân hàng
Sanwa, đã bt đu phát trin thành mt c s quc t vào nm 1981. Mc tiêu là
hng vào th trng du lch và gii trí, đang là loi th cnh tranh vi Amex. Ngày
nay, th JCB đc chp nhn trên 400000 ni, tiêu th trên 109 quc gia ngoài Nht
bn.
Th Master Card ra đi vào nm 1966 vi tên gi là Master Charge do hip
hi th ngân hàng gi tt là ICA (Interbank Card Association) phát hành thông qua
các thành viên th gii. Cho đn nay s lng thành viên tham gia vào hip hi
Master Card đã lên đn hn 29000 thành viên, mng li rút tin mt đã đc trin
khai rng rãi hn 191000 chi nhánh ngân hàng trên th gii.
1.1.3 c đim ca th.
K t khi ra đi cho đn nay, cu to ca th tín dng đã có nhng thay đi
rt nhiu nhm tng đ an toàn và tính tin dng cho khách hàng trong s dng.
Ngày nay, vi nhng thành tu ca k thut vi đin t, mt s loi th đc gn
thêm chip đin t nhm tng kh nng ghi nh thông tin và tính bo mt cho th.
Hu ht các loi th tín dng quc t ngày nay đu đc cu to bng nha
cng (plastic), có kích c 96mm x 54mm x 0,76mm, có góc tròn gm hai mt:
Mt trc ca th bao gm:
- Tên, biu tng th và huy hiu ca t chc phát hành th.
- S th: là s dành riêng cho mi ch th. S này đc dp ni trên th và s
đc in li trên hóa đn khi ch th đi mua hàng. Tùy theo tng loi th mà có s
ch s khác nhau và cách cu trúc theo nhóm cng khác nhau.
- Ngày hiu lc ca th: là thi hn mà th đc lu hành.
- H và tên ca ch th.
- Biu tng ca loi th phát hành.
Mt sau ca th bao gm:
- Dãy bng t có kh nng lu tr nhng thông tin nh: s th, ngày hiu lc,
tên ch th, tên ngân hàng phát hành.
4
1.1.4 Phân loi th.
Nu đng trên nhiu góc đ khác nhau đ phân chia các loi th thì ta thy
th rt đa dng.
1.1.4.1 Phân loi theo công ngh sn xut.
Th khc ch ni (Embossing Card): đây là loi th da trên công ngh khc
ch ni, tm th đu tiên đc sn xut theo công ngh này. Hin nay, ngi ta
không còn s dng nó na vì k thut sn xut quá thô s d b li dng làm gi.
Th bng t (Magnetic stripe): da trên k thut th tín vi hai bng t cha
thông tin hai mt sau ca th. Th này đc s dng ph bin trong vòng 20 nm
qua, nhng đã b c l mt s nhc đim nh: thông tin ghi trên th không t mã
hóa đc, th ch mang thông tin c đnh, khu vc cha d liu ít, không áp dng
đc các k thut mã đm bo an toàn.
Th thông minh (Smart Card): đây chính là th h mi nht ca th, th
thông minh da trên k thut vi x lý tin hc nh gn vào th mt chip đin t có
cu trúc ging nh mt máy tính hoàn ho.
1.1.4.2 Phân loi theo ch th phát hành th.
Th do ngân hàng phát hành (Bank Card): là loi th do ngân hàng phát hành
giúp cho khách hàng s dng linh đng tài khon ca mình ti ngân hàng, hoc s
dng mt s tin do ngân hàng cp tín dng. ây là loi th đc s dng ph bin,
nó không ch lu hành trong mt quc gia mà còn lu hành trên toàn cu.
Th do các t chc phi ngân hàng phát hành: đó là các loi th du lch, gii trí
do các tp đoàn kinh doanh ln phát hành, các công ty xng du, các ca hiu ln…
1.1.4.3 Phân loi theo tính cht thanh toán ca th.
Th tín dng (Credit Card): đây là loi th đc s dng ph bin nht, theo
đó ngi ch th đc phép s dng mt hn mc tín dng không phi tr lãi đ
mua sm hàng hóa, dch v ti nhng c s kinh doanh, ca hàng, khách sn, sân
bay,… chp nhn loi th này. Mt khác, gi đây là th tín dng vì ch th đc
ng trc mt hn mc tiêu dùng mà không phi tr tin ngay, ch thanh toán sau
mt k hn nht đnh. Cng t đc đim này còn gi th tín dng là th ghi n hoãn
hiu (delayed debit card) hay tr chm.
5
Th ghi n (Debit card): đây là loi th có quan h trc tip và gn lin vi
tài khon tin. Loi th này khi mua nhng hàng hóa, dch v, giá tr nhng giao
dch s đc khu tr ngay lp tc vào tài khon ca ch th thông qua nhng thit
b đin t đt ti ca hàng, khách sn…đng thi ghi có ngay vào tài khon ca ca
hàng, khách sn đó… Th ghi n còn hay đc s dng đ rút tin mt ti các máy
rút tin t đng (ATM).
Th rút tin mt (Cash card): là loi th đc dùng đ rút tin mt ti các
máy rút tin t đng (ATM) hoc ngân hàng. Vi chc nng chuyên bit ch dùng
đ rút tin, yêu cu đt ra đi vi loi th này là ch th phi ký qu tin gi vào tài
khon ngân hàng hoc ch th đc cp tín dng thu chi mi s dng đc.
1.1.4.4 Phân loi theo phm vi lãnh th.
Th trong nc: là th đc gii hn s dng trong phm vi lãnh th ca mt
quc gia, do vy đng tin giao dch phi là đng bn t ca nc đó. Loi th này
có nhc đim là ngân hàng phi thu hút mt s lng khá ln nhng đn v chp
nhn th và ngi s dng th. Nu s lng mà ít thì vic kinh doanh không hiu
qu
Th quc t: đây là th đc chp nhn trên toàn th gii, s dng các ngoi
t mnh đ thanh toán. Th quc t đc khách du lch rt a chung vì nó an toàn
tin li.
1.1.4.5 Phân loi khác.
Ngoài mt s cách phân bit nêu trên, còn có th phân bit th theo mc đích
s dng và đi tng s dng nh:
Th kinh doanh (Business card): là loi th đc phát hành cho nhân viên
công ty s dng, nhm giúp cho các công ty qun lý cht ch vic chi tiêu ca các
nhân viên vì mc đích chung ca công ty trong kinh doanh.
Th du lch và gii trí (travel and entertainment card hay T & E): là loi th
thng do các công ty t nhân phát hành đ phc v cho ngành du lch và gii trí.
Th vàng (Gold card): là loi th phc v cho th trng cao cp, là loi th
u hng phù hp vi mc sng và nhu cu tài chính ca khách hàng có thu nhp
cao.
6
Th thng (Standard card): cng là 1 th tín dng do h thng Master card
phát hành. ây là loi th cn bn nht, là loi th mang tính cht ph thông, đi
chúng, đc hn 142 triu ngi trên th gii s dng mi ngày.
1.1.5 Li ích ca th.
Th mc dù là sn phm ra đi sau so vi các phng tin thanh toán khác,
nhng vi nhng vai trò và tính nng u vi t ca nó, th đang dn tng bc khng
đnh vai trò trong thanh toán, và tr thành mt phng tin thanh toán ph thông vi
phn ln ngi dân.
1.1.5.1 i vi ngi s dng th.
Th nht, đây là mt phng tin thanh toán an toàn và tin dng.
Khi xét di góc đ an toàn, bo mt ca giao dch thì th là mt phng tin
giao dch rt thun tin và an toàn. Trình đ công ngh sn xut th cao, cùng vi
nhng bin pháp chng gi mo nh mã hóa thông s t tính hoc k thut vi mch
đin t, nhìn chung th rt khó b làm gi. Có th nói th là mt công c thanh toán
thay th tin mt tt, s tin ca khách hàng luôn đc đm bo bng ch ký, nh
ca ch th hay mt mã bo mt riêng ch có duy nht ch th bit; vì vy vic th
b mt hay tht lc cha chc đã dn đn ri ro mt tin nu thông báo kp thi, điu
này khác vi mt tin mt là mt chc chn.
Mt khác, v phng din tin dng thì ch th không cn phi mang tht
nhiu tin khi đi mua sm hàng hóa và dch v, điu này cng đm bo an toàn cho
ch th không b cp tài sn. Ngoài ra, khi s dng th khách hàng có th chi tiêu
đa ngoi t mà không b l thuc vào mt ngoi t ca nc nào.
Th hai, đc cp tín dng t đng.
Th tín dng đó là mt dng cho vay thanh toán nên khách hàng có th s
dng tin vt mc tài khon đ phc v cho nhu cu thanh toán tc thi ca mình.
Nói cách khác, th tín dng cho phép khách hàng t do s dng tín dng ca ngân
hàng trong mt gii hn nht đnh mà không phi đn ngân hàng đ làm các th tc
cho vay, và hàng tháng khách hàng s thanh toán s tin đã chi tiêu cho ngân hàng
cn c trên các sao kê ca khon chi tiêu.
7
Nh vy, th tín dng đã cung cp tín dng cho khách hàng mt cách t đng
trong nhng trng hp cn chi tiêu ngay nhng hin cha có tin trong tài khon.
Th ba, đó là tit kim thi gian thanh toán.
Th ngân hàng s giúp cho khách hàng tit kim đc rt nhiu thi gian
trong quá trình mua sm ca mình, vì khách hàng s tránh đc khâu kim tra và
đm tin khi thanh toán tin hàng hóa, dch v.
1.1.5.2 i vi ngân hàng.
Th nht, góp phn tng thêm li nhun cho ngân hàng.
Li ích ln nht mà th đem li cho ngân hàng phát hành và thanh toán th là
li nhun. Thu nhp t th mà ngân hàng có đc là: phí s dng th thng niên,
phí phát hành th, phí rút tin mt và lãi sut cho khon tín dng mà ch th chm
thanh toán ó là cha k các khon thu t các dch v ngân hàng và đu t kèm
theo.
Mt yu t na có th mang li li nhun cho ngân hàng t th đó là lòng
trung thành ca khách hàng. Mt khi khách hàng đã có tài kho n hoc th ti ngân
hàng thì him khi h li mun chuyn sang mt t chc đi th khác. Vi tâm lý
này ca khách hàng, ngân hàng có th tng lãi sut tng đi cho khon tín dng
thanh toán th đ tng thêm li nhun cho ngân hàng mà không s mt khách hàng
đng lot.
Ngoài ra, vic s dng th to điu kin cho các ngân hàng có th m rng
thêm th trng và khách hàng mà không cn phi m thêm nhiu chi nhánh, do đó
tit kim đc các chi phí v m rng mng li cho ngân hàng.
Th hai, góp phn tng ngun vn cho các ngân hàng.
Nh th s lng tin gi ca khách hàng đ thanh toán th và s lng tài
khon ca các c s chp nhn th cng tng lên. Vi lng giao dch th tng đi
ln, các tài khon này s to cho ngân hàng mt lng vn bng tin đáng k, cng
có th coi là mt ngun sinh li cho ngân hàng.
Th ba, góp phn đa dng hóa hot đng kinh doanh và hin đi hóa
ngân hàng.
8
Th ra đi, làm phong phú thêm các dch v ngân hàng, mang đn cho ngân
hàng mt phng tin thanh toán đa tin ích, tho mãn tt nht nhu cu ca khách
hàng. Không ch có vy, các nc phát trin, phát trin dch v phát hành và thanh
toán th ngân hàng có thêm c hi đ phát trin các dch v khác song song nh:
đu t hoc bo him cho các sn phm. Thông tin v các loi hình dch v này s
đc gi đn cho khách hàng s dng th cùng vi sao kê hàng tháng ca ngân
hàng.
a thêm mt loi hình thanh toán mi phc v khách hàng buc ngân hàng
phi không ngng hoàn thin: nâng cao trình đ , trang b thêm trang thit b k
thut công ngh đ cung cp cho khách hàng nhng điu kin tt nht trong thanh
toán, đm bo uy tín, s an toàn, hiu qu trong hot đng ca ngân hàng.
Th t, góp phn nâng cao hiu qu trong thanh toán.
Bng vic khuyn khích khách hàng s dng th, ngân hàng s thc hin
nhng giao dch tin mt ít hn. iu này mang li cho ngân hàng nhiu li ích:
thc hin nhng giao dch ít hn, nhng thông tin thng nht đc cung cp bi
các t chc th quc t Visa, MasterCard di hình thc đin t làm cho vic ghi n
tng ng vào các tài khon ca khách hàng đc nhanh hn, đn gin hn… hot
đng ca ngân hàng nh vy cng hiu qu hn.
1.1.5.3 i vi các c s chp nhn th.
Th nht, gim chi phí và thi gian qun lý.
Vi vic chp nhn th, ngi bán hàng có kh nng gim thiu các chi phí
v qun lý tin mt nh bo qun, kim đm, np vào tài khon các ngân hàng…
Ngoài ra, vic thanh toán gia ngi mua và ngi bán đc ngân hàng đm bo,
va nhanh chóng, thun tin và chính xác.
Th hai, góp phn tng hiu qu kinh doanh, thu hút khách hàng mi.
Chp nhn thanh toán bng th là cung cp cho khách hàng mt phng tin
thanh toán nhanh chóng, tin li do vy kh nng thu hút khách hàng s tng lên,
doanh s cung ng hàng hoá dch v ca c s chp nhn th cng tng lên. Th to
cho c s chp nhn th mt kh nng cnh tranh ln hn so vi các đi th khác.
Môi trng vn minh, hin đi trong giao dch, mua bán khi thanh toán th là yu t
9
quan trng đ thu hút khách hàng, đc bit là khách du lch nc ngoài, các nhà đu
t.
1.1.5.4 i vi nn xã hi nói chung.
Th nht, làm gim khi lng tin mt trong lu thông t đó gim chi
phí xã hi.
Là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt, nên vai trò đu tiên ca
th là làm gim khi lng tin mt trong lu thông. Nh vy, mà khi lng cng
nh áp lc tin mt trong lu thông đc gim đi mt cách đáng k. T đó, vic s
dng th trong thanh toán đc xem nh là mt trong các gii pháp đ gim chi phí
lu thông trong toàn xã h i so vi vic thanh toán bng tin mt truyn thng trc
đây. c bit, đi vi các ngân hàng s gim đc mt khon chi phí rt ln cho
vic kim đm, in n, bo qun và gim bt s tham gia ca nhân viên ngân hàng.
Th hai, tng khi lng chu chuyn, thanh toán trong nn kinh t.
Hu ht các giao dch th trong phm vi quc gia hay trên th gii đu đc
thc hin và thanh toán trc tuyn vì vy mà tc đ chu chuyn và thanh toán nhanh
hn rt nhiu so vi nhng giao dch đc thc hin qua các phng tin thanh toán
truyn thng trc đây nh: séc, y nhim chi, y nhim thu… Thay vì thc hin
các giao dch này trên giy t, thì vi giao dch th mi thông tin s đu đc x lý
qua h thng máy móc đin t thun tin và an toàn bo mt.
Th ba, phát trin nhng giao dch vn minh, lch s.
Th là mt phng tin đ qun lý tài khon cá nhân và có kh nng thc
hin đc các chc nng c bn ca mt tài khon thông thng. Ch cn vi mt
chic th nh gn trong tay, ch th có th thoi mái đi mua sm, đi du lch, đi n
trong các nhà hàng… mà không cm thy bt an, lo lng do mang theo quá nhiu
tin mt.
Vi th cng giúp chúng ta tit kim đc nhiu thi gian và công sc trong
vic thanh toán các hóa đn hàng ngày nh: hóa đn đin, hóa đn nc, hóa đn
đin thoi… nc ta hin nay các tính nng c bn ca th đc th hin ngay
tróng chính tên gi ca nó nh: np tin, rút tin, chuyn khon, thanh toán tin
hàng hóa dch v…
10
Th t, thc hin các bin pháp kích thích tiêu dùng ca nhà nc.
S tin li mà th mang li cho ngi s dng, c s chp nhn th, ngân
hàng… khin cho ngày càng có nhiu ngi a chung s dng th, tng cng chi
tiêu bng th. iu này làm cho th tr thành mt công c hu hiu góp phn thc
hin bin pháp “kích cu” ca nhà nc. Khuyn khích phát hành, thanh toán th
cng là khuyn khích tng cu tiêu dùng. iu này cng to nên mt kênh cung ng
vn hiu qu ca các ngân hàng thng mi.
1.2 Nghip v phát hành và thanh toán th
1.2.1 Các ch th tham gia.
Trong quá trình s dng th tng quát gm có nhiu bên tham gia, nhng
khái quát chung thì có các bên nh sau:
Ngân hàng phát hành:
Là ngân hàng đc phép ngân hàng nhà nc cho phép phát hành th theo
quy đnh, nu ngân hàng phát hành th quc t thì phi là thành viên chính thc ca
các hip hi th đi vi Visa và Master card hoc là chi nhánh đi vi các t chc
phát hành nh JCB và AMEX. Ngân hàng phát hành có trách nhim:
Xem xét vic phát hành th cho ch th, hng dn ch th cách s dng và
các quy đnh cn thit khi s dng th.
Khu tr trc tip vào tài khon ch th đi vi th ghi n (debit card).
Thanh toán ngay s tin trên hóa đn do ngân hàng đi lý chuyn đn khi
ngân hàng này thc hin đúng th tc do ngân hàng phát hành quy đnh.
Ngân hàng
phát hành
Ngân hàng
thanh toán
C s chp
nhn th
Ch th
Hình 1.1: mi quan h các ch th tham gia
trong quá trình s dng th
11
Tng đnh k lp bng sao kê ghi rõ các khon c th đã s dng và yêu cu
thanh toán đi vi th tín dng (credit card).
Hoàn li tin ký qu nu ch th không s dng ht đi vi th tin mt.
Cung cp các thit b dùng vào mc đích qung cáo th cho các đi lý rút
tin, các c s chp nhn th.
Ngân hàng thanh toán (ngân hàng đi lý)
Ngân hàng thanh toán th là ngân hàng đc ngân hàng phát hành y quyn
thc hin nghip v thanh toán th. Nu ngân hàng thanh toán chp nhn thanh toán
th quc t thì phi xin gia nhp vào hip hi th quc t. Ngân hàng thanh toán có
trách nhim:
Trong phm vi 1 ngày làm vic k t khi nhn đc biên lai thanh toán, phi
tr tin vào tài khon ca c s chp nhn th và khi vic thanh toán th đúng quy
đnh thì phi thanh toán ngay vi trung tâm phát hành th ni ngân hàng đi lý nhn
làm đi lý.
Có trách nhim cung cp các máy móc thit b, các hóa đn thanh toán (sale
slip) và các bng kê hóa đn (deposit slip), các tài liu hng dn cách tip nhn
th, kim tra th, các thông báo mi ca ngân hàng phát hành v thay đi hn mc
thanh toán… cho c s tip nhn.
C s chp nhn th.
Là các t chc hay cá nhân cung ng hòa hóa dch v và chp nhn th là
phng tin thanh toán khi mua hàng hóa dch v. C s chp nhn th sau khi ký
hp đng phi tuân theo các quy đnh v tip nhn thanh toán th ca ngân hàng
thanh toán và ca t chc phát hành th. C s chp nhn th có trách nhim:
Ch chp nhn thanh toán các th đóng mu do ngân hàng thanh toán và ngân
hàng phát hàng hay hip hi th quy đnh.
Ch thanh toán các th đã kim tra đúng mt mã, và quy đ nh v k thut an
toàn ca ngân hàng đi lý và ngân hàng phát hành.
Sau khi giao hàng và cung ng dch v theo th, trong phm vi s ngày làm
vic theo quy đnh phi np biên lai thanh toán vào ngân hàng đi lý đ đòi tin.
quá hn, nu gp ri ro thì ngân hàng đi lý không chu trách nhim.
12
Có trách nhim thng xuyên trng bày các biu tng ca th mà c s
chp nhn thanh toán.
Ch th.
Ch th là ngi đc ngân hàng phát hành sau khi xem xét x lý h s, phát
hành th đ s dng. Ch th là ngi duy nht đc quyn s dng th ca mình.
Ch th có th s dng th ca mình ti các quy ca ngân hàng đi lý đ rút tin
mt hay ti các máy ATM. Hoc có th s dng th đ thanh toán tin hàng hóa,
dch v ti các c s chp nhn th nh: ca hàng, khách sn, sân bay… Ch th có
các trách nhim ch yu:
Bo qun th không đ cho ngi khác ly cp hoc li dng. S dng th
đúng mc đích quy đnh.
Không giao th và mt mã th cho ngi khác, ch th phi chu ri ro,
không th kin ngân hàng phát hành th khi đ xy ra vic gi mo th đ rút in.
Có trách nhim thanh toán, hoàn tr các khon đã s dng và có lãi cho ngân
hàng phát hành nu là th tín dng.
Khi mt th phi báo ngay cho ngân hàng phát hành th v tên, đa ch, s
th… đ kp thi x lý, hn ch hu qu xu nht.
1.2.2 Nghip v phát hành th.
1.2.2.1 iu kin phát hành th.
Các t chc phát hành th phi tuân th đy đ các điu kin sau:
i vi phát hành th ni đa:
Nghip v phát hành th phù hp vi phm vi, điu kin và mc tiêu hot đng
ca t chc phát hành th;
Tuân th các quy đnh v các t l bo đm an toàn trong hot đng theo quy
đnh ca pháp lut;
Xây dng quy ch, quy trình thc hin các nghip v phát hành th;
Bo đm các nguyên tc qun lý ri ro trong hot đng ngân hàng đin t đi
vi nghip v phát hành th;
Tuân th các quy đnh hin hành ca Ngân hàng Nhà nc v kim tra, kim
soát ni b đi vi nghip v phát hành th;
13
ng ký loi th và chc nng ca loi th ti Ngân hàng Nhà nc trc khi
phát hành;
Báo cáo và cung cp đy đ, chính xác các thông tin và vn bn có liên quan
nhm chng minh các điu kin bo đm thc hin nghip v phát hành th; báo
cáo đy đ và chính xác các thông tin thng kê phc v cho mc tiêu qun lý,
giám sát ca Ngân hàng Nhà nc;
i vi phát hành th quc t:
Ngoài các điu kin quy đnh thông thng đi vi th ni đa, các t chc khi
phát hành th quc t còn phi đ điu kin hot đng ngoi hi do Ngân hàng
Nhà nc Vit Nam quy đnh.
1.2.2.2 Quy trình nghip v phát hành th.
Thông thng, nghip v phát hành th ti ngân hàng bao gm nhiu công
đon, nhng công đon đó có s tng đng, gn ging nhau gia các ngân hàng.
Tt c các quá trình đó đu quan trng và có vai trò riêng trong s phát trin th ti
ngân hàng, bao gm các công vic c th nh: Hot đng thông tin tip th đ đa
sn phm th đn vi khách hàng; hot đng phát hành th, đây là mt trong nhng
nghip v cn bn nht đ to ra đc mt thành phm th ca ngân hàng.
(1) Khách hàng có nhu cu s dng th đn Ngân hàng làm th tc đ ngh đc
phát hành th.
(2) Tip nhn h s: thông thng khi khách hàng mun phát hành th phi đn
ngân hàng đ hoàn thành mt s th tc cn thit nh đin vào giy đ ngh
Ch th
Tip nhn h s
Thm đnh h s
Phân loi
khách hàng
In PIN, th
Giao nhn th
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
Hình 1.2: Quy trình nghip v phát hành th.
14
s dng th, xut trình mt s giy t khác nh chng minh th nhân dân
hoc h chiu…
(3) Thm đnh h s: Cn c vào thông tin trong h s khách hàng đã khai, b
phn thm đnh tin hành kim tra h s và ra quyt đnh chp thun phát
hành th hay t chi phát hành th. Ngân hàng thng xem xét li h s đã
đc lp đúng theo mu không, tình hình tài chính ca công ty hay các khon
thu nhp thng xuyên ca khách hàng các nhân trong trng hp xin cp
th tín dng di hình thc tín chp, kim tra s d trên tài khon ca khách
hàng, các mi quan h tín dng gia Ngân hàng vi khách hàng trc đây
nu có…
(4) Phân loi khách hàng: Nu vic xem xét h s phát hành th hoàn toàn hp l
thì ngân hàng có th phân loi khách hàng. i vi th ghi n thì đn gin
hn vì khách hàng đã có tài kho n ngân hàng. Còn đi vi th tín dng thì
ngân hàng phi tin hành xp loi khách hàng đ có mt chính sách tín dng
phù hp. Thông thng có hai loi hn mc tín dng theo th vàng và th
thng. Hn mc tín dng cho th vàng thng đc cp cho các khách hàng
có mc thu nhp cao và n đnh, có mi quan h tín dng tt vi ngân hàng.
Còn hn mc tín dng cho th thng thì thp hn nhiu so vi th vàng.
Hn mc ca th thng đc phân thành hn mc rút tin mt và hn mc
thanh toán tin hàng hóa dch v. Khi ch th s dng ht hn mc rút tin
mt thì dù hn mc thanh toán tin hàng hóa dch v vn còn nhng ch th
vn không th rút tin mt ti các đi lý rút tin hay các máy ATM.
(5) In PIN, th: Bng nhng k thut công ngh riêng ca tng ngân hàng phát
hành th, ngân hàng phát hành s tin hành in ni các thông s cn thit v
ch th nh s th, thi gian hiu lc, tên ch th… lên trên b mt ca th.
ng thi, tin hành mã hóa và đ nh dng mã s cá nhân (mã PIN) cho ch
th s dng. Sau đó s đóng gói th và PIN vào tng phong bì riêng gi cho
ngân hàng chi nhánh hoc giao trc tip cho khách hàng.
(6) Giao nhn th: Trc khi tin hành giao th cho khách hàng, ngân hàng s
tin hành kích hot th cho khách hàng. Khi ngân hàng giao th và s PIN thì