Vận dụng phương thức lập ngân sách theo kết quả đầu ra trong quản lý chi tiêu tại liên đoàn lao động TP Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM




CAO XUÂN DNG



VN DNG PHNG THC LP NGÂN
SÁCH THEO KT QU U RA TRONG
QUN LÝ CHI TIÊU TI LIÊN OÀN
LAO NG THÀNH PH H CHÍ MINH




LUN VN THC S KINH T






TP.H Chí Minh - Nm 2011
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

CAO XUÂN DNG




VN DNG PHNG THC LP NGÂN
SÁCH THEO KT QU U RA TRONG
QUN LÝ CHI TIÊU TI LIÊN OÀN
LAO NG THÀNH PH H CHÍ MINH


Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s chuyên ngành: 60.31.12


LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS. V Th Minh Hng


TP.H Chí Minh - Nm 2011
LI CM N

u tiên, tôi xin gi li cm n chân thành và sâu sc đn PGS.TS. V
Th Minh Hng, ngi đã tn tình hng dn tôi trong sut thi gian thc hin
lun vn. Xin cám n tt c quý thy cô trng i hc Kinh t TP.HCM đã
ging dy tôi trong thi gian qua.

Tôi cng xin gi li cm n đn tp th cán b và công nhân viên c quan

Liên đoàn Lao đng Thành ph H Chí Minh đã nhit tình giúp đ tôi trong quá
trình thu thp tài liu đ hoàn thành lun vn này.

Mc dù đã c gng tìm kim tài liu, nghiên cu và hc hi, song lun vn
không tránh khi nhng hn ch nht đnh. Kính mong đc s góp ý t quý
thy cô, đng nghip và nhng đc gi quan tâm đn đ tài này. Mi ý kin xin
liên h theo hp th đin t


Xin chân thành cm n.















LI CAM OAN

“Vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra trong qun lý
chi tiêu ti Liên đoàn Lao đng Thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên
cu khoa hc, đc lp ca tôi. ây là đ tài lun vn thc s kinh t, thuc

chuyên ngành Kinh t tài chính – Ngân hàng, phân ngành Tài chính nhà nc.
Lun vn này cha đc ai công b di bt c hình thc nào.


Tác gi
Cao Xuân Dng





















MC LC
Trang
TRANG PH BÌA

LI CM N
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU
DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
PHN M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN CA PHNG THC LP NGÂN SÁCH
THEO KT QU U RA TRONG QUN LÝ CHI TIÊU CA CÁC
N V CÔNG 5
1.1 Nhng vn đ c bn v qun lý chi tiêu ca các đn v công 5
1.1.1 Khái nim qun lý chi tiêu ca đn v công 5
1.1.2 Các phng thc lp ngân sách trong qun lý chi tiêu
ca đn v công 6
1.2 Nhng tip cn ban đu v phng thc lp ngân sách
theo kt qu đu ra 10
1.2.1 Khái nim v phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra 10
1.2.2 c đim ca phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra 11
1.2.3 Quy trình lp ngân sách theo kt qu đu ra 12
1.2.4 Lp ngân sách theo kt qu đu ra trong khuôn kh
chi tiêu trung hn 12
1.3 Thc tin vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra
ca các đn v công ti Vit Nam 14
1.3.1 Thc tin áp dng phng thc lp ngân sách theo
kt qu đu ra ca các đn v công ti Vit Nam 14
1.3.2 Nhng điu kin cn thit đ trin khai áp dng thành công
phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra ca các đn v công
ti nc ta trong thi gian ti 16
Kt lun chng 1 18
CHNG 2: THC TRNG LP NGÂN SÁCH VÀ QUN LÝ CHI TIÊU

TI LIÊN OÀN LAO NG TP.HCM GIAI ON 2006-2010 19
2.1 Khái quát chung v bi cnh hot đng và tình hình thu – chi
ti Liên đoàn lao đng TP.HCM giai đon 2006-2010 19
2.1.1 Bi cnh hot đng 19
2.1.2 Kt qu thu chi giai đon 2006-2010 22
2.2 Thc trng v lp ngân sách và qun lý chi tiêu ca Liên đoàn lao
đng TP.HCM giai đon 2006-2010 32
2.2.1 C s pháp lý ca lp ngân sách và qun lý chi tiêu 32
2.2.2 Thc trng lp ngân sách và qun lý chi tiêu ca công đoàn
Thành ph giai đon 2006-2010 35
2.2.3 ánh giá thc trng lp ngân sách và qun lý chi tiêu
ca Liên đoàn Lao đng TP.HCM giai đon 2006-2010 49
Kt lun chng 2 54

CHNG 3: VN DNG PHNG THC LP NGÂN SÁCH THEO
KT QU U RA TRONG QUN LÝ CHI TIÊU TI LIÊN OÀN
LAO NG THÀNH PH 55
3.1 S cn thit phi thay đi phng thc lp ngân sách 55
3.1.1 Xut phát t thách thc trong hot đng công đoàn 55
3.1.2 Xut phát t li ích ca phng thc lp ngân sách mi 56
3.2 Quy trình lp ngân sách công đoàn theo kt qu đu ra trong khuôn
kh chi tiêu trung hn MTEF 57
3.2.1 S đ ca quy trình 57
3.2.2 Các bc ca quy trình 57
3.2.3 Mt s ni dung khác có liên quan trong quá trình trin khai
lp NSC theo kt qu đu ra ti công đoàn Thành ph 67
3.3 Ví d v lp ngân sách theo kt qu đu ra trong khuôn kh
chi tiêu trung hn 72
Kt lun chng 3 76
CHNG 4: MT S KIN NGH KHI VN DNG PHNG THC

LP NGÂN SÁCH THEO KT QU U RA TRONG QUN LÝ CHI
TIÊU TI LIÊN OÀN LAO NG THÀNH PH 77
4.1 Kin ngh đi vi Tng Liên đoàn và chính quyn Thành ph 77
4.2 Kin ngh đi vi Liên đoàn Lao đng Thành ph 78
4.2.1 Xúc tin các điu kin thun li đ áp dng phng thc
lp ngân sách mi 78
4.2.2 Hoàn thin môi trng pháp lý ca phng thc lp
ngân sách theo kt qu đu ra và qun lý chi tiêu 80
4.2.3 Phân cp ngân sách công đoàn 80
4.2.4 Thanh toán và kim soát chi 81
4.2.5 Báo cáo, đánh giá kt qu và kim toán chi tiêu hàng nm 82
4.2.6 Phát trin h thng đánh giá và đo lng kt qu thc hin 82
4.2.7 Phát trin h thng thông tin qun lý 83
4.2.8 Thc hin ch đ khen thng, tuyn dng và b nhim
cán b theo t l hoàn thành mc tiêu 84
4.2.9  xut l trình trin khai phng thc lp NSC theo kt
qu đu ra trong khuôn kh chi tiêu trung hn 85
Kt lun chng 4 86
PHN KT LUN 87
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT


Ting Vit

CBC: Cán b công đoàn.
CCS: Công đoàn c s.
CNVC-L: Công nhân viên chc lao đng.
HCSN: Hành chính s nghip
KCX – KCN: Khu ch xut – khu công nghip
LL: Liên đoàn lao đng.
NSC: Ngân sách công đoàn
TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
UBND: y ban nhân dân.
Ting Anh

MTEF: Medium-term Expenditure Framework – Khuôn kh chi tiêu trung
hn.
OECD: Organisation of Economic Co-operation and Development - T chc
các nc phát trin và hp tác kinh t.

DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 2.1: Thu Ngân sách công đoàn 2006-2010 22
Bng 2.2: Quy mô CCS và tin lng ti thiu 2006-2010 23
Bng 2.3: Thu Ngân sách công đoàn theo c cu thu 2006-2010 24
Bng 2.4: Thu khác ti CCS t 2006-2010 25
Bng 2.5: Thu kinh phí và đoàn phí theo khu vc t 2006-2010 26
Bng 2.6: Thc hin d toán thu kinh phí và đoàn phí t 2006-2010 27
Bng 2.7: Quy mô và tc đ tng chi NSC t 2006-2010 28
Bng 2.8: C cu chi NSC t 2006-2010 29
Bng 2.9: Tc đ tng bình quân trong c cu chi NSC t 2006-2010 30
Bng 2.10: Kinh phí tích ly theo cp công đoàn t 2006-2010 32
Bng 2.11: Quyt toán NSC ti 02 công đoàn cp trên t 2008-2010 38
Bng 2.12: Thi gian biu ca quy trình NSC ti LL Thành ph 39
Bng 2.13: T l thc hin d toán chi NSC ti LL Thành ph
2006-2010 41
Bng 2.14: Các công trình Nhà vn hóa Lao đng trên đa bàn
Thành ph 2006-2010 42
Bng 2.15: Chuyên trách và thu nhp bình quân ti công đoàn
Thành ph 2006-2010 45
Bng 2.16: Ch tiêu thc hin ti công đoàn Thành ph t 2006-2010
và nhu cu thc t 47
Bng 2.17: Nhng yu kém ca phng thc lp ngân sách theo
khon mc đu vào 51
Bng 3.1: im mnh, đim yu trong bn cht hot đng công đoàn 58
Bng 3.2: Chin lc phát trin ca Công đoàn Thành ph đn 2013 60
Bng 3.3: Kt qu và đu ra ch yu ca Công đoàn Thành ph đn 2013 61

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH
Trang
Hình 1.1: Lp ngân sách theo kt qu đu ra 10
Hình 3.1: Quy trình lp ngân sách theo kt qu đu ra trong khuôn kh
MTEF ti công đoàn Thành ph 57
Hình 3.2: Lp ngân sách cun chiu theo MTEF 67
Hình 3.3: Thông tin ca lp ngân sách theo kt qu đu ra ti
công đoàn Thành ph 69
Hình 3.4: Lp ngân sách cun chiu theo MTEF, thay đi chính sách 72
Hình 3.5: Tham s thay đi ngân sách theo MTEF 72



 th 2.1: Tranh chp lao đng và ngh vic t 2006-2010 21
 th 2.2: Tng quan gia thu và chi NSC t 2006-2010 37

1

PHN M U

1. S cn thit ca đ tài:
Trong nhng nm qua, vi nhng n lc trong vic hoàn thin công tác
qun lý tài chính, công đoàn thành ph đã bc đu gt hái đc nhng thành
công nht đnh: hoàn thin dn c s pháp lý cho vic lp ngân sách và qun lý
chi tiêu; s thu tng dn qua tng nm; kim soát chi tiêu theo khon mc đu
vào; cân đi ngân sách luôn  mc cao dn đn tích ly ngày càng gia tng; t
ch đc hot đng mà không cn s h tr t ngân sách Nhà nc nh giai
đon trc đây…Không ph nhn nhng thành qu đó nhng nu xét đn tính
hiu qu ca tài chính thì tài chính công đoàn cha gn kt vi chin lc phát
trin, cha tr thành công c đ công đoàn có th to đu ra nhm đt đc mc
tiêu dài hn ca mình. C th, đó là các vn đ: s liên kt gia ngân sách vi
kt qu đu ra; s phân b ngun lc tài chính còn dàn tri, cha đc u tiên
cho các mc tiêu chin lc; tình trng tht thu còn ph bin; cht lng đu ra
cung cp cho công nhân, viên chc lao đng còn kém; tính minh bch và trách
nhim trong công tác tài chính cha rõ ràng; tài chính cha to ra đng lc làm
vic cn thit cho cán b công đoàn…Nguyên nhân c bn ca các vn đ này
xut phát t phng thc lp ngân sách theo khon mc đu vào đang đc duy
trì trong h thng công đoàn Thành ph t trc ti nay.
Trong bi cnh hin nay, c quan công đoàn cn phi có mt phng thc
lp ngân sách mi, gn vi đu ra ca t chc, đng thi nâng cao tính hiu qu,
hiu lc ca công tác qun lý chi tiêu, đm bo cho công đoàn có th thc hin
đc các mc tiêu dài hn ca mình nhm gia tng ngày càng nhiu li ích cho
công nhân viên chc lao đng Thành ph. Phng thc lp ngân sách theo kt

qu đu ra là mt ng dng cn thit cho yêu cu này.
2. C s lý lun ca đ tài:
C s lý lun ca đ tài xut phát t lý thuyt v phng thc lp ngân
sách theo kt qu đu ra trong qun lý chi tiêu ca các đn v công. T đó, vn
dng vào điu kin thc tin ca Liên đoàn Lao đng Thành ph.
2

3. Câu hi nghiên cu
- Thc tin áp dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra ca các
đn v công ti Vit Nam trong thi gian qua nh th nào? Nhng khó khn gp
phi khi trin khai là gì? iu kin nào đ có th ng dng thành công mô hình
này trong thi gian ti?
- Phng thc lp ngân sách và qun lý chi tiêu ti Liên đoàn Lao đng
Thành ph có nhng hn ch gì? Vì sao cn phi có s đi mi?
- Lp ngân sách theo kt qu đu ra s đc thc hin nh th nào đ đm
bo là s la chn cn thit trong vic ci cách qun lý chi tiêu ti Liên đoàn lao
đng Thành ph?
4. Mc tiêu nghiên cu
- ánh giá s lc tình hình thc hin phng thc lp ngân sách theo kt
qu đu ra ca các đn v công ti Vit Nam trong thi gian qua. Xác đnh các
tr ngi trong quá trình trin khai và các điu kin cn thit đ có th áp dng
thành công phng thc này trong thi gian ti.
- Xác đnh các vn đ còn tn ti trong lp ngân sách và qun lý chi tiêu
ca Liên đoàn Lao đng Thành ph giai đon 2006-2010.
- Chi tit hóa các bc đ vn dng phng thc lp ngân sách theo kt
qu đu ra ti Liên đoàn lao đng Thành ph.
- Mt s kin ngh đ vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu
đu ra trong qun lý chi tiêu ti Liên đoàn Lao đng Thành ph.
5. Mô hình nghiên cu:
Phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra:

Xác đnh kt qu mong mun  đu ra mong mun  tính toán đu vào
 phân b ngun lc tài chính to đu ra  đánh giá, so sánh vi kt qu mong
mun.




3













6. Gii hn ca đ tài
- D liu nghiên cu: báo cáo tài chính 2006-2010 và các báo cáo v
chin lc ca t chc công đoàn đn 2013.
- Ni dung và phm vi nghiên cu: Do phi thit k mt phng thc lp
ngân sách phù hp vi điu kin đc thù ca mt t chc, trên c s cha đc
áp dng và đúc kt kinh nghim ti Vit Nam nên toàn b ni dung nghiên cu
đu xut phát t quan đim cá nhân ca tác gi. ng thi phm vi nghiên cu
ch gii hn ti c quan Liên đoàn Lao đng Thành ph nên đ tài cn phi hoàn
thin hn na khi đc áp dng và kim chng bi thc tin.

7. Phng pháp nghiên cu
- Thng kê, mô t, phân tích, đánh giá: cn s liu v tình hình thu chi,
quyt toán ngân sách công đoàn và các báo cáo kt qu thc hin t 2006-2010
đ phân tích, đánh giá nhng tn ti trong phng thc lp ngân sách và qun lý
chi tiêu hin hu ti LL Thành ph.
- Nghiên cu ng dng: da vào khung lý thuyt ng dng phng thc
lp ngân sách theo kt qu đu ra đ xây dng cho mt t chc c th.


Kt qu (mc tiêu)
mong mun ca công
đoàn Thành ph
u ra ca công đoàn
Thành ph là gì ?
u vào ca công
đoàn Thành ph là
gì ?
Quy trình x lý
ca công đoàn
Thành ph
u ra ca công
đoàn Thành ph
4

8. Phng pháp thu thp d liu
Thu thp d liu th cp bng phng pháp thng kê, phân tích t các báo
cáo thu, chi, quyt toán NSC, báo cáo kt qu hot đng ca Liên đoàn Lao
đng Thành ph.
9. B cc lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, ni dung ca đ tài gm 4 chng:

Chng 1: C s lý lun ca phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra
trong qun lý chi tiêu ca các đn v công.
Chng 2: Thc trng lp ngân sách và qun lý chi tiêu ti Liên đoàn lao
đng TP.HCM giai đon 2006-2010
Chng 3: Vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra trong
qun lý chi tiêu ti Liên đoàn lao đng thành ph.
Chng 4: Mt s kin ngh khi vn dng phng thc lp ngân sách theo
kt qu đu ra trong qun lý chi tiêu ti Liên đoàn lao đng thành ph.
















5

CHNG 1
C S LÝ LUN CA PHNG THC
LP NGÂN SÁCH THEO KT QU U RA TRONG
QUN LÝ CHI TIÊU CA CÁC N V CÔNG

1.1 Nhng vn đ c bn v qun lý chi tiêu ca các đn v công
1.1.1 Khái nim qun lý chi tiêu ca đn v công
Chi tiêu là mt trong nhng công c ch yu đ các đn v hành chính s
nghip, t chc chính tr - xã hi thuc khu vc công (gi tt là đn v công hay
t chc công) thc hin nhim v ca mình. Theo cách hiu chung nht, chi tiêu
là tp hp các khon chi nhm bo đm cho các đn v công hot đng và thc
hin các chc nng ca mình theo đúng quy đnh ca pháp lut.
Do vy, có th thy, hiu qu chi tiêu công luôn gn lin vi hiu qu hot
đng ca các c quan công quyn. Tuy nhiên, đi vi khu vc công, do b gii
hn ngun lc nên vic phân b ngun lc mt cách tt nht nhm đt đc mc
tiêu chin lc là nhim v sng còn ca các đn v công. Chính vì l đó, tính
hiu lc và hiu qu ca qun lý chi tiêu công đã ngày càng đc chú trng.
Qun lý chi tiêu công bây gi không ch đn thun là kim soát cht ch các
khon chi bng tin ca t chc mà còn phi làm cho các khon chi đó tr thành
công c hu hiu đ t chc công thc thi chc nng và nhim v ca mình.
T cách tip cn trên, có th khái quát qun lý chi tiêu ca các đn v công
nh sau: “qun lý chi tiêu là mt khái nim phn ánh hot đng t chc điu
khin và đa ra quyt đnh ca đn v công đi vi quá trình phân phi và s
dng ngun lc tài chính nhm thc hin tt các chc nng và nhim v ca
mình”
1.1
. Nu xem chi tiêu công là vic t chc chi tiêu cho cái gì thì qun lý chi
tiêu công chính là tr li cho câu hi t chc đã chi tiêu nh th nào. ó chính là
hot đng mang tính ch quan ca đn v công trong vic phân phi và s dng
ngun lc tài chính nhm tha mãn nhu cu ngày càng gia tng ca đi tng mà
t chc công đó phi phc v.

1.1
Ngun: Vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra trong qun lý chi tiêu công

ca Vit Nam - TS. S ình Thành (2005) – NXB Tài chính, trang 20 [9]
6

Xét v mt ni dung, qun lý chi tiêu ca đn v công bao gm các thành
phn sau:
- Phân cp ngân sách trong ni b ca đn v công.
- Son lp ngân sách trên c s d báo và phân b ngun thu, gn kt ngân
sách vi mc tiêu chin lc ca đn v công.
- Cp phát, thanh toán và kim soát chi.
- K toán, báo cáo và đánh giá thc hin các khon chi.
- Giám sát và kim toán ca các c quan đc lp đi vi các khon chi ca
t chc công.
Hiu lc và hiu qu qun lý chi tiêu ca t chc công bt ngun t mc
đích tha mãn các nhu cu tt yu ca đi tng mà t chc công phi phc v.
iu này ph thuc rt nhiu vào kh nng t chc, khai thác và phân phi
ngun lc tài chính ca t chc công sao cho phù hp vi tng giai đon phát
trin nht đnh.
1.1.2 Các phng thc lp ngân sách trong qun lý chi tiêu ca đn v
công
Lp ngân sách có ý ngha rt ln trong vic ci cách qun lý chi tiêu ca
các đn v hành chính s nghip thuc khu vc công. Trong nhiu nm qua, khi
xut hin ngày càng nhiu tình trng thâm ht ngân sách, các t chc công đã có
nhiu n lc trong vic hoàn thin cách thc qun lý chi tiêu công, đc bit là
phng thc lp ngân sách đ thc hin tt vic kim soát, phân phi và s dng
ngun lc. Thng kê li, trên th gii đã tn ti nhng phng thc lp ngân
sách sau:
Lp ngân sách theo khon mc đu vào

Phng thc lp ngân sách này xut hin vào cui th k 19, đu 20 da
trên quan đim nu chi tiêu thiu s kim soát đy đ thì s góp phn làm gia

tng nn tham nhng. Vì vy, kim soát các khon chi tiêu theo yu t đu vào
s tng cng tính trách nhim ca ngi đng đu, t đó s hn ch đáng k
nn tham nhng.
7

Trong phng thc này, chi tiêu ngân sách s đc mc hóa thành các
mc nh: lng và các khon đóng góp; chi phí hành chính; chi đào to và phát
trin; chi đu t; chi khác… Nhng khon mc này luôn đc chi tit và đnh rõ
s tin s đc chi là bao nhiêu. Chính điu này đã buc các c quan, đn v
phi chi tiêu theo đúng khon mc đã quy đnh và chu trách nhim gii trình nu
chi không đúng quy đnh. Trong phng thc này, vai trò ca c quan tài chính
ti bn thân các đn v rt quan trng trong vic to lp khuôn kh pháp lý đ
ngn chn vic chi tiêu quá mc.
u đim ca phng thc này th hin  tính đn gin và kh nng kim
soát chi tiêu bng vic so sánh d dàng vi các nm trc thông qua vic ghi
chép chi tit các yu t đu vào. Tuy vy, phng thc này cng có nhc đim:
ch nhn mnh đn khâu lp ngân sách vi các khon chi tiêu có tính tuân th;
không gn kt ngân sách vi mc tiêu chin lc; không đánh giá đc tính hiu
qu ca phân b ngun lc và cung ng hàng hóa ca t chc công.
Lp ngân sách theo công vic thc hin

Lp ngân sách theo công vic thc hin phân b ngun lc theo nhng
khi lng công vic đc tiên đoán trc, t đó, đm bo khi thc hin thì ngân
sách không đc gia tng thêm (nh phng thc lp ngân sách theo khon
mc). iu này to ra s đn gin cho nhng ngi làm d toán bng cách nhân
chí phí đn v vi khi lng đc yêu cu trong nm. Nh vy, vic lp ngân
sách theo phng thc này ch chú trng vào vic đo lng khi lng công vic
ca mt c quan, đn v, nhn mnh s đóng góp ca các thông tin thc hin vào
trong quá trình lp ngân sách.
u đim ca phng thc này là liên kt nhng gì đc to ra vi ngun

lc đc yêu cu trong chu k ngân sách hàng nm. Tuy nhiên, đây cng chính
là nhc đim ca nó, bi vì nó không chú trng đn nhng thay đi ca chính
sách trong dài hn. Hn na, nó đc thit k hng vào thc hin tt c mc
tiêu, trong khi b gii hn v ngun lc. Do đó, cha th đánh giá đc tính hiu
lc trong mi tng quan gia kt qu và đu ra trong qun lý chi tiêu.

8

Lp ngân sách theo chng trình
Bc vào nhng nm 60, ci cách qun lý chi tiêu ca các đn v công bt
đu tp trung vào lp k hoch cho vic s dng ngun lc ni ti ca mình.
iu này đã hình thành nên phng thc lp ngân sách theo chng trình vi
nhng n lc thit lp mt h thng ngân sách gn kt cht ch vi chng trình
và lp k hoch. im khác bit ca phng thc này so vi phng thc lp
ngân sách theo công vic thc hin là tp trung vào nhng chng trình trng
đim có tính cnh tranh, kéo dài hn mt nm ngân sách. Bên cnh đó, phng
thc này cng tính đn tính hiu lc, ngha là đo lng đu ra và tác đng đn
kt qu mc tiêu nh th nào.
Tuy nhiên, phng thc lp ngân sách theo chng trình không phi là
không có nhc đim. Hot đng ca các t chc không th chuyn hóa tt c
thành các chng trình đ lp k hoch, không đm bo s u tiên cho các mc
tiêu chin lc và không gn kt vi vic thit lp chng trình công vi k
hoch chi tiêu thng xuyên ca t chc công. Do vy, khái nim chng trình
là không hoàn ho đi vi ngân sách.
Lp ngân sách theo kt qu đu ra

u ra có ngha là hàng hoá hoc dch v mà t chc công cung cp cho
xã hi. Lp ngân sách theo kt qu đu ra da trên c s tip cn thông tin đu
ra, qua đó giúp t chc công phân b ngun lc nhm đt mc tiêu chin lc
mt cách tt nht. Theo phng pháp này, hiu qu ca các khon chi tiêu đc

đánh giá mt cách tng đi toàn din, to thun li cho các nhà qun lý đánh
giá v tác đng và hiu qu chính sách đã đa ra. Vic xây dng ngân sách theo
kt qu đu ra đòi hi k hoch ngân sách phi có tính dài hn.
Lp ngân sách theo kt qu đu ra là mt mô hình lp ngân sách có th
đm bo các yêu cu cho vic ci cách chin lc qun lý chi tiêu ca các t
chc công. Các yêu cu đó là:
Th nht, gi k lut tài chính tng th. Tính tng th đòi hi t chc
công phi nm bt toàn din nhng vn đ tn ti trong qun lý chi tiêu hin ti,
hiu bit tt c nhng mi liên kt và đánh giá nhng tr lc thuc v đnh ch.
9

Sau đó, tìm ra nhng đim tip cn thích hp đ đy mnh quá trình ci cách chi
tiêu theo tng giai đon phát trin.
Trong qun lý chi tiêu, các quyt đnh chi tiêu phi đc da trên c s k
lut tài chính và có s cnh tranh, đánh đi gia các nhu cu vi nhau. iu này
yêu cu trong son lp ngân sách cn đánh giá ngun lc tng th và la chn
các công c thích hp nht đ phân b ngun lc nhm đt đc mc tiêu đã la
chn. Tính k lut tài chính tng th đi đôi vi nó là tính tit kim và hàm ý rng
ngân sách ch nên tp trung vào nhng ngun lc va đ  mc cn thit đ thc
hin tt các u tiên chin lc.
Th hai, phi thit lp c ch phân b ngun lc hiu qu thông qua vic
chuyn phng thc lp ngân sách theo khon mc đu vào sang phng thc
lp ngân sách theo khon mc đu ra và chuyn đi quy trình lp ngân sách t
ngn hn sang xây dng khuôn kh chi tiêu trung hn.
Th ba, nâng cao tính minh bch thông tin và trách nhim trong qun lý
chi tiêu. Thông tin đc cung cp minh bch qua h thng báo cáo, ch tiêu,
giám sát thông tin t bên ngoài s giúp cho ngi qun lý có c s đ ra quyt
đnh, đng thi giúp cho các nhóm li ích có th nm đc tin trình hot đng
ca t chc. Thông tin minh bch cng giúp ngi qun lý nâng cao tính ch
đng trong điu hành công vic và nâng cao tính t chu trách nhim v cung cp

đu ra và kt qu. Nhng kt qu đc chi tit hóa trong ngân sách và k hoch
tài chính có liên quan s to điu kin cho nhà qun lý thy đc kt qu thc
hin và có th so sánh kt qu mc tiêu vi kt qu thc t. T đó, ch đng đ
ra nhng gii pháp đ gim bt chi phí hot đng và nâng cao cht lng đu ra.
Phng thc qun lý ngân sách theo đu ra đã tit kim thi gian tho lun
cho các đn v công, d dàng thc hin đc các th t u tiên trong phân b
ngân sách, gn k hoch ngân sách vi k hoch phát trin ca t chc. Cách làm
này khuyn khích các đn v công tit kim ngun lc, nâng cao hiu qu s
dng ngân sách. Nu đt đc kt qu đu ra theo quy đnh, đn v công mc
nhiên đc gi li khon tin tit kim đc, c quan kim soát không cn kim
tra quy trình thc hin. Trong trng hp không đt đc kt qu đu ra, quy
10

trình chi tiêu quyt toán s chu s kim tra, rà soát rt k. Qun lý ngân sách
theo đu ra cng to ra s ch đng, đng thi tính chu trách nhim cao hn đi
vi các đn v công.
1.2 Nhng tip cn ban đu v phng thc lp ngân sách theo kt qu
đu ra
1.2.1 Khái nim v phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra
Lp ngân sách theo kt qu đu ra là phng thc son lp ngân sách da
trên c s tip cn nhng thông tin đu ra đ phân b và s dng ngun lc tài
chính nhm đt đc các kt qu mong mun theo mc tiêu chin lc trong dài
hn ca t chc công.
Có th minh ha các yu t c bn ca quy trình lp ngân sách theo kt
qu đu ra theo s đ sau (s đ 1.1):

- u ra: là các hàng hóa do t chc công to ra và cung cp cho xã hi.
Ví d nh đi vi LL thành ph thì đu ra s là: s bui tp hun, tuyên
Kt qu k
hoch
u ra
u vào
Kt qu thc
t
Mc tiêu
chin lc
Chi phí
1

2

3

5

6

Hi
u qu

Chi p
hí th
c t

Hi
u
lc
S
 thích
hp
u ra mong
mun
4

Hình 1.1: Lp ngân sách theo kt qu đu ra.
Ngun: Vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra trong qun lý
chi tiêu công ca Vit Nam - TS. S ình Thành – NXB Tài chính (2005) [9]
11

truyn lut Lao đng, s nhà thu nhp thp do công đoàn xây dng và hoàn
thành…
- Kt qu là các tác đng, nh hng ca đu ra đn cng đng. Kt qu
k hoch là mc tiêu ca t chc công phi đt đc. i vi LL Thành ph
thì các kt qu cn đt đc có th là: t l ngi lao đng đc hc Lut Lao
đng, t l ngi lao đng có nhu cu đc  nhà lu trú, nhà thu nhp thp…
- u vào là nhng ngun lc đc các c quan, đn v công s dng đ

thc hin các hot đng và to đu ra.
- Chi phí là s tin đc chi ra đ trang tri cho đu vào.
- Hiu qu: mi tng quan gia đu ra và đu vào, đc th hin qua các
ch tiêu: chi phí trên mt đn v đu ra; chi phí trung bình ca xã hi đ sn xut
mt đn v đu ra.
- Hiu lc: mi tng quan gia đu ra và kt qu thc t. Ch s hiu lc
tp trung đánh giá quá trình to đu ra có đóng góp gì đn kt qu d kin hay
không.
- Tính thích hp: th hin s tng thích gia kt qu thc t và mc tiêu
chin lc ca t chc.
Nh vy, có th thy, phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra gm
nhiu công đon nh: thit lp mc tiêu, xác đnh các ch s kt qu nhm ti,
giám sát vic thc hin và phân tích báo cáo nhng kt qu này so vi mc tiêu
đ ra. ng thi, phng thc này yêu cu t chc phi thit lp h thng thông
tin qun lý liên quan đn phân b và s dng ngun lc tài chính nh: đu vào,
đu ra, kt qu… và c nhng mi tng quan gia các yu t trên.
1.2.2 c đim ca phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra
Lp ngân sách theo kt qu đu ra có nhng đc đim c bn sau:
- Ngân sách lp theo tính cht m, công khai, minh bch.
- Các ngun lc tài chính đc tng hp toàn b trong d toán ngân sách.
- C s lp ngân sách đc tính toán trên nhu cu ca đi tng mà t
chc công phi phc v.
- Có s hp nht gia k hoch chi thng xuyên và chi đu t phát trin.
12

- Ngân sách đc lp da trên c s ngun lc không thay đi trong trung
hn (3-5 nm).
- Phân b ngân sách theo th t u tiên ca chin lc.
- To quyn ch đng cho nhà qun lý và đng lc làm vic cn thit cho
nhân viên thông qua c ch thng theo nng sut làm vic và tính hiu qu

trong kim soát chi tiêu.
1.2.3 Quy trình lp ngân sách theo kt qu đu ra
Quy trình lp ngân sách theo kt qu đu ra có th tóm lc nh sau:
- ánh giá môi trng hot đng: bao gm công tác đánh giá thc trng
ngun lc, môi trng, c hi, thách thc, đim mnh và đim yu ca đn v.
- Xác đnh các mc tiêu chin lc trong trung hn và c th hóa các mc
tiêu chin lc thành các ch s kt qu mong mun.
- La chn hn hp các đu ra tt nht đ cung ng theo th t u tiên
chin lc ca t chc nhm đt đc kt qu đã la chn.
- Son lp ngân sách theo kt qu đu ra trên c s khuôn kh chi tiêu
trung hn thông qua vic phân b ngun lc theo th t u tiên ca chin lc.
- Xác đnh và đánh giá nhng tác đng ca đu ra đn kt qu trong thi
gian thc hin k hoch.
- Xây dng h thng báo cáo các yu t đu vào, đu ra, chi phí, kt qu…
- Kim soát, báo cáo đánh giá và kim toán các khon chi tiêu trong thi
gian thc hin ngân sách nhm đm bo s gn kt gia ngân sách vi mc tiêu
chin lc ca t chc công.
1.2.4 Lp ngân sách theo kt qu đu ra trong khuôn kh chi tiêu trung
hn
Khuôn kh chi tiêu trung hn (MTEF: Medium-term Expenditure
Framework) là phng pháp son lp ngân sách trong mt giai đon trung hn t
3-5 nm, trong đó có s kt hp ngun lc tng th t trên xung và t di lên,
hp thành chính sách chi tiêu đc phân b phù hp vi các u tiên trong chin
lc.
13

MTEF đc xây dng trên nhn thc ngun lc tài chính có gii hn và
không thay đi trong khong thi gian trung hn. Vì vy, đ đt nhng kt qu
cao hn t nhng ngun lc hin có đòi hi phi thit lp các công c đ phân
b ngun lc hiu qu. Hay nói khác hn, MTEF yêu cu: đánh giá ngun lc

sn có, c tính chi phí thc t ca vic thc hin chính sách; tp trung tt c
ngun lc nhm thc hin các mc tiêu chin lc; phân b ngun lc theo các
u tiên chin lc ca chính sách mt cách minh bch.
Mc tiêu ca MTEF:
- Khc phc hn ch ca lp ngân sách hàng nm (tng thêm hay ct
gim tùy tin, không liên kt gia ngân sách thng xuyên và đu t). Vic lp
k hoch ngân sách trung hn không th thay th vic lp ngân sách hàng nm
nhng đem li nn tng cho quy trình ngân sách hàng nm.
MTEF to c s chin lc cho son lp ngân sách đ hng các khon
chi tiêu nhm đt đc các mc tiêu đ ra; gn kt tt c các khon chi tiêu bao
gm chi đu t và chi thng xuyên vi tng th ngun lc sn có. Quy trình lp
ngân sách minh bch khc phc vic đa ra nhng chính sách phi thc t v mt
tài chính.
- Hng dn phân b chi tiêu ngân sách thng nht ca đn v công
trong s gn kt vi các u tiên phát trin da trên đánh giá ngun lc tng th
và đo lng hiu qu s dng ngun lc.
- Nâng cao tính hiu qu ca chi tiêu bng vic yêu cu các đn v công
phi xác đnh nhim v, mc tiêu và đo lng công vic thc hin gia đu ra
vi đu vào và đu ra vi kt qu.
- a ra tm nhìn dài hn đ xác đnh các k hoch trung hn và các
chng trình cung ng đu ra đc duy trì. Ngân sách trung hn đc lp trong
giai đon 3-5 nm; tng nm mt, d toán ngân sách đc lp b sung và do đó
đm bo tính liên tc ca ngân sách trung hn.


14

1.3 Thc tin vn dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu ra
ca các đn v công ti Vit Nam
1.3.1 Thc tin áp dng phng thc lp ngân sách theo kt qu đu

ra ca các đn v công ti Vit Nam
Lp ngân sách theo kt qu đu ra đã đc các đn v công  mt s nc
trên th gii thc hin t đu nhng nm 80 ca th k 20 nh các nc OECD
(Tây Ban Nha, Anh, Thy S, Úc…), các nc ông Âu (Litvia, Bungary,
Anbani…), các nc  khu vc châu Á (Thái Lan, Malaysia, Singapore) và c
các nc  khu vc châu Phi (Uganda, Tanzania). Tuy nhiên,  Vit Nam, điu
này hoàn toàn mi m.
Thi gian qua, b máy chính quyn và các t chc thuc khu vc công (t
chc chính tr, ng, đoàn th) ca Vit Nam ch yu vn áp dng phng thc
lp ngân sách theo khon mc đu vào, không chú trng đu ra và kt qu trong
vic thc hin các mc tiêu chin lc u tiên ca quc gia. T đây đã dn đn
tình trng bi chi kéo dài ti các t chc công, cht lng hàng hóa công cung
cp kém, cha đáp ng yêu cu ca xã hi, hiu qu hot đng ca b máy công
quyn cha cao, tính minh bch và trách nhim trong qun lý tài chính còn nhiu
hn ch.
Nhn thc đc các yu kém này, Chính ph đã có nhng n lc đi mi
chin lc chi tiêu công theo hng gn vi kt qu đu ra, đc bit là vic thí
đim lp ngân sách theo khuôn kh chi tiêu trung hn 2008-2010, 2009-2011 áp
dng  mt s b và đa phng nh: B Tài chính, B K hoch và u t, B
Giáo dc và ào to, B Y t, B Nông nghip và Phát trin nông thôn, B Giao
thông vn ti, tnh Bình Dng, tnh Vnh Long, thành ph Hà Ni, tnh Hà Tây
(theo thông t 87/2007/TT-BTC ngày 19/07/2007 và thông t 55/2008/TT-BTC
ngày 20/06/2008 ca B Tài chính). Tuy nhiên, vic thí đim này đáng l phi
đc thc hin ti mt s đn v công riêng bit đ đúc kt kinh nghim ri mi
trin khai cho tng đa phng nhng thc t, li đc thí đim mt cách chung
chung ti các đa phng trên. Bên cnh đó, cho đn thi đim này, vn cha có
15

thông tin v vic trin khai cng nh báo cáo kt qu thc hin ca các b ngành
và đa phng trên.

S chm tr trong vic trin khai xut phát t nhng nguyên nhân sau:
- i vi các đn v công ti Vit Nam, khái nim “đu ra, đo lng
thc hin” là khái nim khá mi m. Bên cnh đó,  mt s ngành, lnh vc, đu
ra đc xác đnh là tng đi khó khn.
- Các đn v công ca Vit Nam thng gp nhiu khó khn khi xây
dng chin lc phát trin trung dài hn, cng nh đánh giá đc v trí ca t
chc mình đang  đâu, mun đi đn đâu và làm gì đ đi đn đó. Hay nói khác
hn, đó là vic đánh giá môi trng hot đng, đim mnh, đim yu ca t
chc, xác đnh tm nhìn, chin lc hành đng và k hoch hành đng.
- Lp ngân sách hin nay vn theo phng thc truyn thng là thiên v
kim soát đu vào và lp theo chu k 1 nm. T đó, đã hình thành mt li mòn
trong suy ngh ca ngi th trng là phi tuân th ch đ chi tiêu theo đnh
mc đu vào. T đó, đã không khuyn khích các ý tng v s liên kt ngân
sách vi đu ra trong trung dài hn.
- C ch lp ngân sách ca các đn v công hin nay  Vit Nam ph
thuc quá nhiu vào b phn tài chính ca mi đn v. Trong khi đó, lp ngân
sách theo kt qu đu ra yêu cu có s tham gia ca tt c các phòng ban trong
quá trình lp ngân sách. Do vy, nhim v ca b phn tài chính trong kim soát
chi vn đã nng n, nay li càng nhiu hn khi ng dng phng thc lp ngân
sách mi.
- S cam kt ca lãnh đo cp cao cho vic áp dng phng thc lp
ngân sách cha đc thc hin nghiêm túc. Nói khác hn đó là vic đeo bám, ch
đo và kim tra thc hin cha quyt lit. T đó, vic báo cáo phn hi t các c
quan thí đim v tình hình trin khai cng không đc chú trng.
- Vic áp dng ch mi dng li  bc đi ban đu ca vic hng dn
quá trình chuyn đi mà cha thit lp mt quy trình hoàn chnh, bao gm cách
thc thc hin, c s pháp lý vng chc, mc trn chi tiêu, h thng báo cáo, đo
lng thc hin, ch tiêu đánh giá và thông tin qun lý…, cng nh nhng quy