B
B
G
G
I
I
Á
Á
O
O
D
D
C
C
V
V
À
À
À
À
O
O
T
T
O
O
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
O
O
À
À
N
N
T
T
U
U
N
N
T
T
H
H
A
A
N
N
H
H
MT S GII PHÁP NHM HOÀN THI
N
QUN TR NGUN NHÂN LC T
I NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU
(ACB) N NM 2020
L
L
U
U
N
N
V
V
N
N
T
T
H
H
C
C
S
S
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
TP. H Chí Minh – Nm
2011
B
B
G
G
I
I
Á
Á
O
O
D
D
C
C
V
V
À
À
À
À
O
O
T
T
O
O
T
T
R
R
N
N
G
G
I
I
H
H
C
C
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
T
T
P
P
.
.
H
H
C
C
M
M
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
O
O
À
À
N
N
T
T
U
U
N
N
T
T
H
H
A
A
N
N
H
H
MT S GII PHÁP NHM HOÀN THI
N
QUN TR NGUN NHÂN LC T
I NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN Á CHÂU
(ACB) N NM 2020
C
C
h
h
u
u
y
y
ê
ê
n
n
n
n
g
g
à
à
n
n
h
h
:
:
Q
Q
u
u
n
n
T
T
r
r
K
K
i
i
n
n
h
h
D
D
o
o
a
a
n
n
h
h
M
M
ã
ã
s
s
:
:
6
6
0
0
.
.
3
3
4
4
.
.
0
0
5
5
L
L
U
U
N
N
V
V
N
N
T
T
H
H
C
C
S
S
K
K
I
I
N
N
H
H
T
T
NGI HNG DN KHOA HC
TS. NGUYN ÌNH LUN
TP. H Chí Minh – Nm
2011
LI CM N
hoàn thành Lun vn này, tôi đã nhn đc s quan tâm giúp đ ca
Quý Thy Cô, bn bè và tp th cán b công nhân viên Ngân Hàng Á Châu.
Xin trân trng cm n TS. Nguyn ình Lun, ngi hng dn khoa
hc ca Lun vn, đã hng dn tn tình và giúp đ tôi v mi mt đ hoàn
thành Lun vn.
Tôi xin cm n nhng ngi thân, bn bè, ban lãnh đo và các đng
nghip ti Ngân Hàng Á Châu đã h tr, to điu kin thun li cho tôi hoàn tt
Lun vn này.
Và sau cùng, đ có đc kin thc nh ngày hôm nay, cho phép tôi gi
li cm n sâu sc đn Quý Thy Cô Trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh
trong thi gian qua đã truyn đt cho tôi nhng kin thc quý báu.
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c các ni dung ca Lun vn này hoàn toàn đc
hình thành và phát trin t nhng quan đim ca chính cá nhân tôi, di s
hng dn khoa hc ca TS. Nguyn ình Lun. Các s liu và kt qu có đc
trong Lun vn này là hoàn toàn trung thc.
Tôi xin chu trách nhim vi cam đoan trên.
TÁC GI LUN VN
OÀN TUN THANH
MC LC
Trang
Danh mc các bng, biu
Danh mc các hình v, đ th
Phn m đu 1
CHNG 1: T
NG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC TRONG
DOANH NGHIP 4
1.1 Khái nim và vai trò ca qun tr ngun nhân lc 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Vai trò ca qun tr ngun nhân lc 6
1.2 Các nhân t c bn nh hng đn ngun nhân lc 7
1.2.1 Môi trng bên ngoài 7
1.2.2 Môi trng ni b 9
1.3 Các chc nng c bn ca qun tr ngun nhân lc 10
1.3.1 Nhóm chc nng thu hút ngun nhân lc 10
1.3.1.1 Hoch đnh ngun nhân lc 10
1.3.1.2 Quá trình tuyn dng nhân viên 11
1.3.2 Nhóm chc nng đào to và phát trin ngun nhân lc 14
1.3.2.1 Hi nhp vào môi trng làm vic 14
1.3.2.2 ào to và phát trin ngun nhân lc 15
1.3.3 Nhóm chc nng duy trì ngun nhân lc 18
1.3.3.1 ánh giá thành tích công tác 18
1.3.3.2 Thit lp và qun tr h thng lng bng 21
1.3.3.3 Phúc li và các khon tr cp đãi ng, kích thích v mt tài chính
và phi tài chính 24
1.4 Kinh nghim qun tr ngun nhân lc ca mt vài Ngân Hàng TMCP ti
Vit Nam 26
Tóm tt chng 1 30
CHNG 2: PHÂN TÍCH THC TRNG V QUN TR NGUN NHÂN
LC TI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU (ACB) 31
2.1 Gii thiu chung v ACB 31
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca ACB 31
2.1.2 C cu t chc 33
2.1.2.1 S đ t chc 33
2.1.2.2 Chc nng và nhim v ca phòng nhân s 34
2.1.3 Tình hình kinh doanh ca ACB 35
2.1.3.1 Tình hình chung v th trng tài chính – ngân hang 35
2.1.3.2 Kt qu kinh doanh ca ACB nm 2009 37
2.2 Phân tích thc trng công tác qun tr ngun nhân lc ti ACB 39
2.2.1 c đim, c cu ngun nhân lc ti ACB 39
2.2.2 Các nhân t nh hng đn công tác qun tr ngun nhân lc ti ACB 42
2.2.2.1 nh hng ca môi trng bên ngoài 42
2.2.2.2 nh hng ca môi trng ni b 46
2.2.3 Hot đng thu hút ngun nhân lc 48
2.2.4 Hot đng đào to và phát trin ngun nhân lc 50
2.2.5 Hot đng duy trì ngun nhân lc 54
2.3 ánh giá các hot đng qun tr ngun nhân lc ti ACB 68
Tóm tt chng 2 70
CHNG 3: MT S GII PHÁP NHM HOÀN THIN QUN TR
NGUN NHÂN LC TI NGÂN HÀNG TMCP Á CHÂU (ACB) N
NM 2020 71
3.1 Quan đim xây dng gii pháp 71
3.2 Mc tiêu phát trin ca ACB đn nm 2020 72
3.2.1 Mc tiêu tng quát 72
3.2.2 Mc tiêu c th 72
3.3 D báo xu hng phát trin th trng ngân hàng và ngun nhân lc
đn nm 2020 73
3.4 Mt s gii pháp nhm hoàn thin qun tr ngun nhân lc ti ACB
đn nm 2020 76
3.4.1 Hot đng thu hút ngun nhân lc 76
3.4.2 Hot đng duy trì ngun nhân lc 82
3.5 Mt s kin ngh 91
Tóm tt chng 3 93
KT LUN 94
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 1.1: S khác bit gia qun tr nhân s và qun tr ngun nhân lc 5
Bng 2.1: Mc đ hoàn thành các ch tiêu k hoch chính ca ACB 38
Bng 2.2: Kh nng sinh li 39
Bng 2.3: C cu lao đng theo cp bc 41
Bng 2.4: C cu lao đng theo trình đ hc vn 41
Bng 2.5: Nhn xét v công tác đào to ngun nhân lc ti ACB ca 100 CB CNV 54
Bng 2.6: Mô hình đánh giá kt qu thc hin công vic ti ACB 56
Bng 2.7: Nhn xét v công tác đánh giá thành tích công tác ti ACB ca 100 CB
CNV 58
Bng 2.8: Quy đnh v chm đim hiu sut chc danh phân tích tín dng KHCN 61
Bng 2.9: H s quy đi v h s tín dng “chun” 62
Bng 2.10: Nhn xét v vn đ lng bng ti ACB ca 100 CB CNV 65
Bng 2.11: Nhn xét v vn đ phúc li ti ACB ca 100 CB CNV 67
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Trang
Hình 1.1: Tin trình đánh giá thành tích công tác 20
Hình 1.2: Nhu cu ca con ngi theo thuyt Maslow 25
Hình 2.1: S đ t chc Ngân hàng TMCP Á Châu 33
Hình 2.2: Li nhun trc thu 38
Hình 2.3: Tng trng nhân s ACB t 2005-2009 40
Hình 2.4: Tng trng lng bình quân ca ACB 2005-2009 42
Hình 2.5: Quy trình tuyn dng ti ACB 50
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
sn xut ra ca ci vt cht và dch v phc v cho xã hi thì doanh
nghip cn phi có nguyên vt liu, thit b máy móc, con ngi và khoa hc k
thut. Nhiu th k qua con ngi đã bit sáng to ra nguyên vt liu, máy móc
thit b, khoa hc k thut và s dng chúng đ to nên ca ci vt cht phc v cho
chính mình và xã hi. Do vy có th nói con ngi chính là ngun tài sn quý giá,
là yu t quyt đnh nht ca doanh nghip và đng thi doanh nghip luôn đòi hi
cn phi có nhng nhân viên có nng lc, phm cht cá nhân tt. iu này càng tr
nên quan trng hn khi doanh nghip phi đng đu vi nhng cnh tranh, th
thách khó khn ca nn kinh t th trng đy nng đng và xu hng toàn cu hoá,
khu vc hoá ca nn kinh t. Ông Matsushita, sáng lp viên công ty đin t khng
l Matsushita vi các sn phm ni ting khp th gii nh: National, Panasonic…
đã nói lên trit lý qun lý ca công ty nh sau: “Khi công ty ca tôi còn nh, tôi
thng nói vi nhân viên ca tôi rng nu khách hàng có hi ‘Công ty ca bn sn
xut ra cái gì’ thì h nên tr li là ‘Matsushita electric sn xut ra con ngi’.
Chúng tôi cng sn xut ra thit b đin t, nhng điu trc tiên và trên ht là công
ty chúng tôi sn xut ra con ngi.”
Nh vy, ngun nhân lc đây có tính quyt đnh đn hiu qu sn xut
kinh doanh trong mi doanh nghip. Qun tr ngun nhân lc tr thành mt khía
cnh quan trng mà rt nhiu doanh nghip hin nay quan tâm. Qun tr ngun nhân
lc có hiu qu và cht lng s giúp doanh nghip s dng, phi hp và phát trin
ngun nhân lc trong tt c các khâu, b phn trong doanh nghip.
Ngân Hàng Thng Mi C Phn Á Châu đc thành lp t nm 1993, trong
sut quá trình hot đng kinh doanh t khi đc thành lp cho đn nay, công tác
qun tr ngun nhân lc ti Ngân hàng cng có nhng bc ci tin và phát trin,
tuy nhiên vn cha th hoàn thin, vn còn nhiu điu bt n trong thi k hi nhp.
Vì l đó Ngân hàng đang cn mt h thng qun tr ngun nhân lc n đnh và hiu
qu. Trong bi cnh đó, tác gi mnh dn chn đ tài “Mt s gii pháp nhm hoàn
2
thin qun tr ngun nhân lc ti Ngân Hàng Thng Mi C Phn Á Châu đn
nm 2020”. Vi mong mun đóng góp thit thc cho Ngân Hàng nhm to ra h
thng qun tr ngun nhân lc có hiu qu.
2. Mc tiêu nghiên cu
H thng các lý thuyt v qun tr ngun nhân lc.
Phân tích và đánh giá thc trng công tác qun tr ngun nhân lc ti Ngân
Hàng Thng Mi C Phn Á Châu, làm rõ nhng tn ti trong qun tr ngun nhân
lc và s cn thit phi thay đi cho phù hp.
xut mt s gii pháp nhm hoàn thin công tác qun tr ngun nhân lc
ti Ngân Hàng TMCP Á Châu đn nm 2020.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là công tác qun tr ngun nhân lc.
Phm vi nghiên cu ca Lun vn là nhng vn đ v c s lý lun và thc
trng v qun tr ngun nhân lc ti Ngân Hàng TMCP Á Châu (ACB) đ đa ra
mt s gii pháp hoàn thin công tác qun tr ngun nhân lc.
Bng s liu thông tin thc t thu thp ti ACB, lun vn này s khái quát và
mô t công tác qun tr ngun nhân lc ti Ngân hàng. ây là c s đ t đó các
gii pháp ci tin qun tr ngun nhân lc đc đa ra nhm giúp Ngân hàng có
hng đi tích cc và tt hn.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng phng pháp thng kê phân tích, các s liu đc thu thp
thông qua hai cách:
- Thu thp s liu s cp: s liu s cp đc thu thp thông qua hình thc
điu tra trc tip bng bng câu hi phng vn, tham kho ý kin ca nhà qun tr
có kinh nghim (Giám đc Khi Qun Tr Ngun Lc ti ACB).
- Thu thp s liu th cp: s liu thu thp t phòng nhân s ACB.
3
Ngoài ra, lun vn còn vn dng nhng kin thc đã đc trang b trong
khoá hc nh qun tr hc, qun tr nhân s, lý thuyt h thng, phng pháp
nghiên cu khoa hc… nhm đóng góp thit thc trong vic đ ra gii pháp hoàn
thin qun tr ngun nhân lc ti ACB.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu
Vit Nam đang trong giai đon hi nhp vi th gii, đòi hi các doanh
nghip trong nc phi hot đng hiu qu hn đ có th cnh tranh vi các doanh
nghip nc ngoài, đc bit là trong lnh vc ngân hàng. Hin ti công tác qun tr
ngun nhân lc ti ACB nói riêng và trong h thng ngân hàng trong nc nói
chung đang còn tn ti nhiu bt cp và mt s yu t không còn phù hp trong thi
k hi nhp. Ni dung lun vn này nhm đa ra mt s gii pháp nhm hoàn thin
qun tr ngun nhân lc ti ACB đáp ng đnh hng cnh tranh vi ngân hàng
ngoi trong thi k hu khng hong tài chính.
Lun vn này nghiên cu trong mt ngân hàng c th, mang tính đc thù
riêng ca ngành ngân hàng. ây có th xem là gii pháp qun tr ngun nhân lc
chung cho các ngân hàng trong nc tham kho, đ hoàn thin công tác qun tr
ngun nhân lc ca mình nhm đáp ng đnh hng cnh tranh vi ngân hàng
ngoi thi k hi nhp.
6. B cc ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng chính sau:
- Chng 1: C s lý lun v qun tr ngun nhân lc
- Chng 2: Phân tích thc trng v qun tr ngun nhân lc ti Ngân Hàng
Thng Mi C Phn Á Châu
- Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin qun tr ngun nhân lc ti Ngân
Hàng Thng Mi C Phn Á Châu
4
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC
TRONG DOANH NGHIP
1.1 Khái nim và vai trò ca qun tr ngun nhân lc
1.1.1 Khái nim
Trc ht, đ hiu rõ v qun tr ngun nhân lc chúng ta cùng tìm hiu th
nào là qun tr, qun tr nhân s và qun tr ngun nhân lc có gì ging và khác
nhau.
Khái nim qun tr: Qun tr là mt hot đng thit yu đ đm bo phi hp
nhng n lc ca cá nhân nhm đt đc mc tiêu ca t chc và ca cá nhân.
Khái nim qun tr nhân s: Qun tr nhân s là s phi hp mt cách tng
th các hot đng hoch đnh, tuyn m, tuyn chn, duy trì, phát trin, đng viên
và to mi điu kin thun li cho nhân s thông qua t chc, nhm đt đc mc
tiêu chin lc và đnh hng vin cnh ca t chc.
11
Khái nim qun tr ngun nhân lc (NNL): Qun tr ngun nhân lc là h
thng các trit lý, chính sách và hot đng chc nng v thu hút, đào to-phát trin
và duy trì con ngi ca mt t chc nhm đt đc kt qu ti u cho c t chc
ln nhân viên.
1
5
Bng 1.1: S khác bit gia qun tr nhân s và qun tr NNL
Các tiêu th
c so sánh
Qu
n tr
nhân s
Q
u
n tr
NNL t
i các n
c
đang phát trin hoc có
nn kinh t k hoch hóa
tp trung
*
Ti các nc có nn kinh
t k hoch hóa tp trung
Ti các nc khác
Quan đim, trit lý v nhân
viên trong doanh nghip
Nhân viên là ch nhân ca
doanh nghip
Lao đng là yu t chi
phí đu vào
Con ngi là vn quý, NNL
cn đc đu t phát trin
Mc tiêu quan tâm hàng
đu
Ý ngha, li ích chính tr
trong các hot đng sn
xut, dch v
Li ích ca t chc,
doanh nghip
C li ích ca t chc ln
nhân viên
Quan h gia nhân viên và
ch doanh nghip
Không rõ ràng Quan h thuê mn Quan h hp tác bình đng,
hai bên cùng có li
C s ca nng sut, cht
lng
T chc + công ngh, k
thut
Công ngh, k thut +
qun tr
Qun tr + cht lng NNL
+ Công ngh, k thut
Quyn thit lp các chính
sách, th tc cán b
Nhà nc Nhà nc + t chc,
doanh nghip
Nhà nc + t chc, doanh
nghip
nh hng hot đng Dài hn Ngn hn và trung hn Dài hn
Mi quan h gia chin
lc, chính sách qun tr
con ngi vi chin l
c,
chính sách kinh doanh c
a
t chc
Tách ri Phc v cho chin lc,
chính sách kinh doanh
ca t chc
Phi hp vi chin lc,
chính sách kinh doanh ca t
chc
(*) i vi các nc công nghip phát trin, qun tr NNL s có nhng yêu cu cao hn.
Ngun: Qun Tr Ngun Nhân Lc (Tác gi: PGS.TS. Trn Kim Dung)
6
1.1.2 Vai trò ca qun tr ngun nhân lc
Vai trò ca qun tr ngun nhân lc đc th hin qua các mc tiêu chính sau
đây:
- Qun tr và s dng có hiu qu, ti u nht ngun nhân lc trong công ty
nhm gia tng nng sut lao đng, cht lng công vic và li nhun cho công ty.
đây, qun tr ngun nhân lc đóng vai trò ch cht nhm gim chi phí lao đng
trong các công ty góp phn vào v th cnh tranh ca công ty trên thng trng.
- H tr, giúp đ công ty ng phó vi s thay đi ca công ngh và k thut
thông qua tuyn dng, đào to và phát trin nhân viên.
- C gng đáp ng và tho mãn nhu cu ngày càng cao ca nhân viên, to
điu kin và giúp đ nhân viên phát huy mi tim nng đ thc hin công vic mt
cách tt nht.
- Khuyn khích, thúc đy, đng viên nhân viên làm vic tích cc, gng bó và
trung thành vi công vic và công ty.
- Liên kt gia qun tr ngun nhân lc và chin lc kinh doanh ca công
ty. Vi các chc nng và nhim v ca qun tr ngun nhân lc, nó giúp công ty đt
đc các mc tiêu chin lc v con ngi trong công ty.
Xin mn li ca giám đc nhân s ca công ty Toyota nói v vai trò ca con
ngi trong doanh nghip đ t đó thy rõ vai trò ca qun tr ngun nhân lc: “S
thành công ca chúng ta là do con ngi to ra. Máy móc không phi là nhng ý
tng mi, cng không gii quyt đc nhng vn đ hay nm bt đc nhng c
hi. Ch có con ngi tham gia và suy ngh mi có th to nên s khác bit đó. Mi
mt nhà máy sn xut ô tô ti Hoa K đu có các máy móc và thit b nh nhau.
Nhng con ngi đc s dng và tham gia nh th nào thì khác nhau rt nhiu
gia các doanh nghip. Chính ngun nhân lc này to cho chính bn thân doanh
nghip mt v th cnh tranh tht s.”
7
1.2 Các nhân t c bn nh hng đn ngun nhân lc
1.2.1 Môi trng bên ngoài: môi trng bên ngoài nh hng đn ngun nhân lc
bi các yu t sau:
- Khung cnh kinh t: trong giai đon nn kinh t suy thoái hoc bt n thì
doanh nghip cn phi duy trì lc lng lao đng có tay ngh, gim chi phí lao
đng. Khi nn kinh t phát trin phn thnh hoc n đnh thì doanh nghip li có
nhu cu phát trin ngun nhân lc đ m rng sn xut, tng cng đào to hun
luyn nhân viên. Vic m rng sn xut đòi hi doanh nghip phi tuyn dng thêm
lao đng có trình đ và tay ngh, đòi hi tng lng đ thu hút nhân tài, tng phúc
li và ci thin điu kin làm vic.
- Dân s/lc lng lao đng: Dân s tng nhanh làm gia tng lc lng lao
đng hng nm. Th trng lao đng có nh hng rt ln đn qun tr ngun nhân
lc vì nó phn ánh ngun cung cp lao đng trên th trng và là c s quan trng
cho vic thit lp các k hoch b sung ngun nhân lc, đc bit dân s đa phng
là ngun cung cp trc ht và ch yu cho doanh nghip.
- Lut pháp: lut pháp cng tác đng không nh đn công tác qun tr ngun
nhân lc ti doanh nghip. Vit Nam, Lut lao đng đc ban hành và áp dng t
ngày 01/01/1995. B lut này nhm chi phi mi quan h lao đng trong tt c các
doanh nghip nhà nc và các hình thc s hu khác.
- Vn hoá – xã hi: các quan nim v đo đc, các chun mc xã hi, các
quan nim v li sng, thm m, các tp quán, trình đ hc vn, vn hoá… cng
phn nào làm cho vic la chn ngh nghip din ra khó khn hn, nht là nhng
ngi có trình đ vn hoá tng đi khá. Mc sng xã hi tng lên làm thay đi
thái đ làm vic và ngh ngi. Vic sn sàng làm thêm gi đ kim thêm tin ph
tri đã gim dn. Ngi lao đng ngày nay đòi hi nhiu hn v thi gian ngh
ngi, c hi tham gia các ngày l, hi hè, tham quan ngh ngi. Mc khác, xu hng
bình đng trong lao đng đã làm cho lc lng lao đng n tham gia làm vic ngày
càng tng, đòi hi doanh nghip phi có s quan tâm thích đáng trong chính sách
tuyn dng và chính sách lao đng n.
8
- i th cnh tranh: trong nn kinh t th trng, ngun nhân lc cng là
lnh vc cnh tranh gay gt. tn ti và phát trin, các doanh nghip phi qun tr
ngun nhân lc có hiu qu. Các doanh nghip mun duy trì và phát trin nhân lc
công ty mình v s lng và cht lng thì phi có nhng chin lc và chính sách
nhm to đc li th cnh tranh trên th trng lao đng. Các li th này có th là
uy tín hay danh ting ca công ty, chính sách thu hút và u đãi v tin lng, phúc
li, điu kin lao đng…ó cng là đi tng và mc tiêu ca chính sách qun tr
ngun nhân lc trong mt t chc.
- Khoa hc k thut: s tin b ca khoa hc k thut nói chung trên th gii
đang làm tng áp lc cnh tranh gia các doanh nghip. Do đó, đòi hi các doanh
nghip phi có s quan tâm tho đáng đn vic không ngng ci tin và đi mi k
thut, công ngh đ tng cht lng và h giá thành sn phm. Tình hình cng đt
ra nhng vn đ mi trong công tác qun tr ngun nhân lc v yêu cu đào to và
sp xp li ngun nhân lc đ tránh cú sc ln v cht lung và s lng lao đng
ti doanh nghip. S thay đi và tin b ca khoa hc công ngh cng đng ngha
vi s kin là ch cn ít ngui hn mà vn sn xut ra s lung sn phm tng t,
nhng cht lung hn. iu này có ngha là nhà qun tr phi sp xp li lc lng
lao đng d tha.
- Khách hàng: khách hàng là mc tiêu ca mi doanh nghip. Doanh s là
mt yu t rt quan trng đi vi s sng còn ca doanh nghip, s tn ti ca
khách hàng đi vi doanh nghip cng chính là s tn ti ca doanh nghip. Do đó,
các cp qun tr phi đm bo rng nhân viên công ty phi sn xut ra các sn phm,
dch v phù hp vi nhu cu và th hiu ca khách hàng. Vì l đó, qun tr ngun
nhân lc cn hng nhân viên đn mc tiêu chung ca doanh nghip là hng vào
khách hàng, luôn tho mãn khách hàng.
- Chính quyn và các đoàn th: các c quan chính quyn và các đoàn th có
ít nhiu nh hng đn công tác qun tr ngun nhân lc trong doanh nghip.
Vit Nam, các c quan chính quyn và đoàn th nh s lao đng thng binh xã
hi, công đoàn, hi ph n… có nh hng nht đnh đn doanh nghip, đc bit
9
khi doanh nghip tin hành các ch đ chính sách có liên quan hoc nh hng đn
quyn li ca ngi lao đng.
1.2.2 Môi trng ni b: môi trng ni b nh hng đn ngun nhân lc bi các
yu t sau:
- S mng và mc tiêu ca công ty: mi công ty đu có s mng và mc tiêu
riêng ca mình. S mng, mc tiêu này nh hng đn các b phn chuyên môn
nh sn xut, tài chính, kinh doanh, qun tr ngun nhân lc… Mi b phn chuyên
môn này phi da vào s mng, mc tiêu ca doanh nghip đ đ ra mc tiêu cho
riêng mình. Công tác qun tr ngun nhân lc phi da vào s mng mc tiêu ca
doanh nghip đ đa ra chính sách và chin lc nhm h tr s mng mc tiêu đó.
- Chính sách, chin lc ca công ty: các chính sách, chin lc ca doanh
nghip là kim ch nam cho công tác qun tr ngun nhân lc trong các doanh
nghip. Các chính sách, chin lc này th hin chin lc dùng ngi trong tng
doanh nghip khác nhau. Sau đây là mt s chính sách nh hng đn qun tr
ngun nhân lc:
+ Cung cp cho nhân viên mt ni làm vic an toàn
+ Khuyn khích mi ngi làm ht kh nng ca mình
+ Tr lng và đãi ng khuyn khích nhân viên làm vic có nng sut cao
+ Bo đm cho nhân viên đang làm vic trong công ty là h s đc cu xét
u tiên bt c khi nào công ty có ch trng đ thng tin (có mt đa v nào cn
ngi thay), nu h chng t h có kh nng.
- Bu không khí vn hoá ca công ty: bu không khí vn hoá đc xem nh
là mt h thng các giá tr, nim tin và các thói quen đc chia s trong phm vi
doanh nghip, tác đng vào cu trúc doanh nghip to ra các chun mc hành vi.
Trong mi t chc điu có bu không khí vn hoá, nó điu khin các thành viên ca
mình nên c x nh th nào. Chúng ta hãy nghiên cu hai bu không khí vn hoá
sau:
10
+ Bu không khí vn hóa khép kín: các quyt đnh điu đc cp qun tr cao
cp đ ra, cp qun tr và cp di thiu tin tng ln nhau, bí mt bao trùm, công
nhân viên không đc khuyn khích đ ra sáng kin và t mình gii quyt các vn
đ.
+ Bu không khí vn hoá ci m: các quyt đnh thng đc các nhà qun
tr cp thp đ ra, cp trên và cp di tin tng ln nhau, truyn thông m rng và
công nhân đc khuyn khích đ ra sáng kin và gii quyt các vn đ.
Chúng ta cn phi xác đnh bu không khí vn hoá ca công ty, bi nó nh
hng đn s hoàn thành công tác trong công ty và hu qu là nh hng đn s
tho mãn ca công nhân viên, cng nh nh hng đn kh nng sinh li ca công
ty.
- C đông và công đoàn: tuy c đông không phi là thành phn điu hành
doanh nghip, nhng to sc ép gây nh hng trong đi hi c đông bu ra hi
đng qun tr, có quyn cht vn hi đng qun tr hoc các lãnh đo cp cao trong
doanh nghip. Công đoàn là mt lc lng ca ngi lao đng, giúp bo v quyn
li và công vic cho ngi lao đng.
1.3 Các chc nng c bn ca qun tr ngun nhân lc
1.3.1 Nhóm chc nng thu hút ngun nhân lc
1.3.1.1 Hoch đnh ngun nhân lc
Hoch đnh ngun nhân lc là quá trình nghiên cu, xác đnh nhu cu ngun
nhân lc, đa ra các chính sách và thc hin các chng trình, hot đng bo đm
cho doanh nghip có đ ngun nhân lc vi các phm cht, k nng phù hp đ
thc hin công vic có nng sut, cht lng và hiu qu cao.
Trc khi hoch đnh ngun nhân lc, nhà qun tr phi nghiên cu k các
k hoch, chin lc ca t chc mình. Da theo các k hoch chin luc ca toàn
công ty, nhà qun tr s hoch đnh tài nguyên nhân lc cho b phn mình, và giám
đc qun tr ngun nhân lc s t đó hoch đnh chin lc ngun nhân lc cho
toàn công ty. Các bc ca quá trình hoch đnh ngun nhân lc:
11
- ra nhu cu và d báo nhu cu: trong mt c quan sn xut kinh doanh
thì doanh thu cn phi chú ý trc tiên. Sau đó chúng ta nghiên cu khi lng sn
phm bán ra là bao nhiêu đ có th đt đc doanh thu này. Sau cùng chúng ta mi
c tính lc lng lao đng cn thit đáp ng vi nhu cu sn xut. Ngoài ra nhà
qun tr phi quan tâm đn nhng yu t khác nh: s ngi thay th d kin, cht
lng và nhân cách ca nhân viên, nhng quyt đnh nâng cp cht lng sn phm
xâm nhp vào nhng th trng mi, nhng thay đi v khoa hc k thut và qun
tr đa đn gia tng nng sut, ngun tài chính sn có.
- ra chính sách và k hoch: sau khi các chuyên viên phân tích và đi
chiu gia nhu cu và kh nng ca công ty nh vào h thng thông tin, b phn
qun tr ngun nhân lc s đ xut mt s chính sách, th tc, và các k hoch c
th.
- Thc hin các k hoch: có hai k hoch sau đây
+ Thiu nhân viên: trong trng hp thiu nhân viên, nhà qun tr cn phi
thc hin các chng trình thuyên chuyn nhân viên theo đúng kh nng và tim
nng ca h, hoc thng chc và giáng chc theo đúng kh nng và nhu cu ca
công ty.
+ D tha nhân viên: sau khi phân tích đi chiu nhu cu và kh nng hin
có v ngun nhân lc nu trng hp d tha, nhà qun tr s áp dng các bin
pháp sau: hn ch tuyn dng, gim bt gi lao đng, cho v hu sm, cho ngh tm
thi.
- Kim tra và đánh giá: nhà qun tr phi thng xuyên kim tra, kim soát
các k hoch và chng trình có phù hp vi mc tiêu đã đ ra hay không. Cn phi
tin hành đánh giá các k hoch đ rút kinh nghim.
1.3.1.2 Quá trình tuyn dng nhân viên
Nhm đáp ng nhu cu ngun nhân lc cho doanh nghip, nhà qun tr s
tin hành quá trình tuyn dng nhân viên. Hai ngun tuyn dng đc s dng:
ngun t trong ni b doanh nghip và ngun ng viên t bên ngoài doanh nghip.
12
- Ngun t trong ni b doanh nghip:
Tuyn dng nhân viên t trong ni b doanh nghip rt phc tp. i vi v
trí, chc v cao các doanh nghip thng s dng thuyên chuyn công tác hay đ
bt. i vi v trí, chc v thp thì doanh nghip thng s dng phng pháp
niêm yt ch làm hay công vic đang cn tuyn ngi, đc gi tt là niêm yt công
vic còn trng. Bng niêm yt này đc dán ngay ch công khai đ mi ngi đu
bit.
u đim ca tuyn dng nhân viên t trong ni b doanh nghip:
+ Nhân viên ca doanh nghip đã đc th thách v lòng trung thành, thái đ
nghiêm túc, trung thc, tinh thn trách nhim.
+ Nhân viên ca doanh nghip s thun li hn trong vic thc hin công
vic, nht là thi gian đu cng v trách nhim mi. H đã làm quen, hiu đc
mc tiêu ca doanh nghip, do đó mau chóng thích nghi vi điu kin làm vic mi
và bit tìm ra cách thc đ đt đc mc tiêu đó.
+ Hình thc tuyn trc tip t các nhân viên làm vic cho donh nghip cng
s to ra s thi đua rng rãi trong nhân viên, kích thích nhân viên làm vic tích cc,
nng đng, sáng to, có hiu qu và đt nng sut cao hn.
Tuy nhiên hình thc tuyn dng trc tip này cng thng gp nhng khó
khn nh:
+ Vic tuyn nhân viên vào mt ch trng trong doanh nghip theo kiu
thng chc ni b có th gây ra hin tng chai l, x cng do các nhân viên đc
thng chc đã quen vi cách làm vic ca cp trên trc đây và h s rp khuôn
theo cách làm vic đó, thiu sáng to, không dy lên đc bu không khí thi đua
mi.
+ Trong doanh nghip d hình thành các nhóm “ng viên không thành
công”, h là nhng ngi ng c vào mt chc v nào đó còn trng nhng không
đc tuyn dng, t đó có tâm lý không phc lãnh đo, d chia bè phái, mt đoàn
kt, khó làm vic.
13
- Ngun ng viên t bên ngoài doanh nghip:
Tuyn dng ng viên t bên ngoài doanh nghip cn phi nghiên cu tình
hình kinh t nói chung, điu kin lao đng ti đa phng và th trng ngh
nghip. Các ngun tuyn dng chính bao gm:
+ Bn bè ca nhân viên đang làm vic trong doanh nghip: nhân viên doanh
nghip thng bit rt rõ v doanh nghip và điu kin làm vic trong doanh
nghip. H có th gii thiu bn bè ca mình vào làm vic chung trong doanh
nghip.
+ Nhân viên c: nhiu nhân viên c thôi vic trong doanh nghip vì nhiu
nguyên nhân khác nhau có th quay li doanh nghip làm vic.
+ ng viên t np đn tìm vic: nhng ng viên này t ý đn doanh nghip
np đn làm vic vì doanh nghip không đng qung cáo.
+ Nhân viên ca doanh nghip khác: tuyn dng nhân viên t doanh nghip
khác giúp doanh nghip có th rút ngn thi gian đào to, hun luyn nhân viên,
mt khác h có th nm bt công vic và làm vic hiu qu hn tuyn dng mt
nhân viên hoàn toàn mi.
+ Các trng đi hc, cao đng: các trng đi hc và cao đng trong nc
tr thành ngun cung cp nhân viên ch yu cho doanh nghip.
+ Công nhân lành ngh t do: là ngun cung cp b sung nhân lc cho doanh
nghip
+ Ngi tht nghip: ngi tht nghip là ngun tuyn dng có giá tr. H
tht nghip vì nhiu nguyên do khác nhau. Do vy, cn phi có s nhn đnh rõ ràng
khi tuyn dng nhân viên này.
Các hình thc thu hút ng viên: Doanh nghip có th áp dng mt hoc kt
hp mt s hình thc thu hút ng viên t bên ngoài sau:
+ Thông qua qung cáo: là hình thc thu hút ng viên rt hu hiu, đc bit
là đi vi các doanh nghip ln. nâng cao cht lng qung cáo nên chú ý hai
vn đ là mc đ qung cáo và ni dung qung cáo.
14
+ Thông qua vn phòng dch v lao đng: s dng vn phòng dch v lao
đng có ít li là gim đc thi gian tìm kim và chn la ng viên.
+ Tuyn các sinh viên tt nghip t các trng đi hc, cao đng.
+ Sinh viên thc tp.
Tin trình tuyn dng nhân viên bao gm các bc:
+ Phng vn s b
+ Xét mu đn xin vic
+ Trc nghim
+ Phng vn ln hai
+ Xác minh và su tra lý lch
+ Khám sc kho và quyt đnh tuyn dng nhân viên.
1.3.2 Nhóm chc nng đào to và phát trin ngun nhân lc:
1.3.2.1 Hi nhp vào môi trng làm vic:
Hi nhp vào môi trng làm vic là mt chng trình gii thiu vi nhân
viên mi v t chc, v đn v công tác, v chính công vic mà h s đm nhn.
Mc đích ca chng trình hi nhp vào môi trng làm vic:
- Làm cho nhân viên mi d thích ng vi t chc
- Cung cp thông tin liên quan đn công vic và k vng hoàn thành công
vic mà cp trên mong đi.
- Gim bt sai li và tit kim thi gian
- To mt n tng tt đp v công ty xét v mt tình cm.
cho chng trình hi nhp vào môi trng làm vic có hiu qu, cn phi
đào to, hun luyn cp qun đc, hay cp qun tr trc tip bit tm quan trng ca
chng trình, phi đào to h t ra tin tng nhân viên mi, và điu quan trng là
bit cách gii thiu thành viên mi vi các đng nghip đ nhân viên mi hi nhp
vi nhóm công tác. iu này rt quan trng vì nó làm cho nhân viên mi không cô
đn, lc lõng và b b ri.
15
1.3.2.2 ào to và phát trin ngun nhân lc
ào to và phát trin là mt nhu cu không th thiu đc đi vi bt c loi
hình t chc nào. Mt xã hi tn ti đc hay không là do đáp ng đc vi s thay
đi. Mt xã hi tin hay lùi cng do các nhà lãnh đo có thy trc đc s thay đi
đ kp thi đào to và phát trin lc lng lao đng ca mình.
ào to là các hot đng nhm mc đích nâng cao tay ngh hay k nng ca
nhân viên đi vi công vic hin hành hay trc mt. Phát trin bao gm các hot
đng nhm chun b cho nhân viên theo kp vi c cu t chc khi nó thay đi và
phát trin trong tng lai.
Tin trình đào to và phát trin, bao gm các bc sau đây:
- nh rõ nhu cu đào to và phát trin
- n đnh các mc tiêu c th
- La chn các phng pháp thích hp
- Thc hin chng trình đào to và phát trin
- Sau cùng là đánh giá chng trình đào to và phát trin
Các phng pháp đào to và phát trin:
- Các phng pháp phát trin cp qun tr:
+ Phng pháp dy kèm
+ Các trò chi kinh doanh
+ in cu qun tr (nghiên cu trng hp đin hình)
+ Phng pháp hi ngh
+ Phng pháp mô hình ng x
+ K thut nghe nhìn
+ Sinh viên thc tp
+ Phng pháp đào to ti bàn giy
+ Phng pháp đóng kch
+ Phng pháp lun phiên công tác
+ Ging dy theo th t tng chng trình
+ Ging dy nh máy tính h tr
16
+ Bài thuyt trình trong lp
+ Các phng pháp khác: công ty có th khuyn khích các cp qun tr hc
các chng trình hàm th, các khoá đc bit m ti các trng đi hc di nhiu
hình thc: hc ti chc, hc ngoài gi làm vic…
- Các phng pháp đào to công nhân
+ ào to ti ch
+ ào to hc ngh
+ Phng pháp s dng dng c mô phng
+ ào to xa ni làm vic
Các hình thc đào to và phát trin ngun nhân lc:
- Theo đnh hng ni dung đào to: có hai hình thc bao gm đào to đnh
hng công vic và đào to đnh hng doanh ngip:
+ ào to đnh hng công vic: đây là hình thc đào to v k nng thc
hin mt loi công vic nht đnh. Nhân viên có th s dng k nng này đ làm
vic trong nhng doanh nghip khác nhau.
+ ào to đnh hng doanh nghip: đây là hình thc đào to v các k
nng, cách thc, phng pháp làm vic đin hình trong mt doanh nghip c th.
- Theo mc đích ca ni dung đào to: có các hình thc sau:
+ ào to, hng dn các công vic cho nhân viên nhm cung cp thông tin
kin thc mi cho nhân viên.
+ ào to, hun luyn k nng nhm giúp nhân viên có trình đ lành ngh
các k nng phù hp đ thc hin các công vic theo yêu cu.
+ ào to k thut an toàn lao đng nhm hng dn nhân viên cách thc
hin an toàn lao đng, ngn nga các ri ro, tai nn lao đng xy ra.
+ ào to nâng cao trình đ chuyên môn, k thut.
+ ào to và phát trin các nng lc qun tr.
- Theo cách thc t chc: có các hình thc đào to nh: chính quy , ti chc,
kèm cp ti ch.