PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƯƠNG.PDF

`

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM



HăvƠătên:ăMAIăTHỐYăDUNG

PHÂNăTệCHăCÁCăNHÂNăTăNHăHNGăNăRIăROă
TệNăDNGăTIăCÁCăNGÂNăHĨNGăTHNGăMIăCă
PHNăTRÊNăAăBĨNăTNHăBỊNHăDNG
ChuyênăngƠnh:ăKinhătătƠiăchínhăậ ngân hàng
Mƣăs:ă60.31.12
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC
PGS-TSăTRNGăỌNGăLC





TP.ăHăChíăMinh,ănmă2011
i

LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi. Khoá
lun đc hoàn thành sau quá trình thc tp, nghiên cu thc tin, làm
vic nghiêm túc và có s hng dn ca PGS – TS Trng ông Lc. Các

kt qu nghiên cu trong khoá lun là trung thc và cha tng đc ai
công b trong bt c công trình nào. Nu phát hin có bt kì s gian ln
nào, tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi đng, cng nh kt qu
khoá lun ca mình.


Bình Dng, ngày 20 tháng 11 nm 2011
Tác gi


Mai Thùy Dung
















ii

MCăLC

Trang

LIăCAMăOAN i
MCăLC ii
DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT viii
TĨIăLIUăTHAMăKHO ix
LIăMăU 1
1.ăSăcnăthitănghiênăcu: 1
2.ăMc tiêuănghiênăcu: 2
2.1. Mc tiêu chung: 2
2.2. Mc tiêu c th: 2
3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu: 3
3.1. i tng nghiên cu: 3
3.2. Phm vi nghiên cu: 3
4.ăPhngăphápănghiênăcuăvƠăthuăthpăsăliu: 3
4.1. Phng pháp nghiên cu: 3
4.1.1. Nghiên cu đnh lng: 3
4.1.2. Nghiên cu đnh tính : 9
4.2. Phng pháp thu thp s liu : 10
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaăđătƠi: 11
6.ăNhngăđimăniăbtăcaălunăvn: 11
7.ăKtăcuăcaălunăvn: 12
CHNGăI 14
LụăLUNăăCHUNGăVăTệNăDNGăVĨăCÁCăNHÂNăTăNHăHNGă
NăRIăROăTệNăDNGăNGÂNăHĨNG 14
1.1.ăTínădng: 14
1.1.1. Khái nim: 14
iii

1.1.2. Phân lai tín dng: 14

1.1.2.1. Cn c theo mc đích: 14
1.1.2.2. Cn c theo thi hn cho vay: 15
1.1.2.3. Cn c theo mc đ tín nhim đi vi khách hàng: 15
1.1.2.4. Cn c vào phng pháp hoàn tr: 15
1.2. RRTD và nguyên nhân dnăđnăRRTD: 15
1.2.1. Khái nim: 15
1.2.2. c đim: 16
1.2.3. Phân lai RRTD: 17
1.2.4. o lng RRTD: 17
1.2.5. Các du hiu ca khon cho vay có th dn đn n quá hn 20
1.2.5.1.Nhóm 1:Nhóm các du hiu liên quan đn mi quan h vi ngân
hàng. 20
1.2.5.2. Nhóm 2: Nhóm các du hiu liên quan ti phng pháp qun lý
ca khách hàng: 21
1.2.5.3. Nhóm 3: Nhóm các du hiu thuc vn đ k thut và thng mi
21
1.2.5.4. Nhóm 4: Nhóm các du hiu khác: 22
1.2.6. Nhng thit hi do RRTD ngân hàng gây ra: 22
1.2.6.1. Thit hi đi vi ngân hàng 22
1.2.6.2. Thit hi đi vi nn kinh t 23
1.2.7. Nhng nhân t nh hng đn RRTD: 24
1.2.7.1. Nhân t nh hng đn ri ro tp trung: 25
1.2.7.2. Nhân t nh hng đn ri ro la chn: 26
1.2.7.3. Nhân t nh hng đn ri ro đm bo: 29
1.2.7.4. Nguyên nhân ca ri ro nghiêp v: 30
1.2.7.5. Mt s nhân t khác: 32
iv

1.3.ăKtălun: 34
CHNGă2 35

TỊNHăHỊNHăTHCăT HOTăNGăTệNăDNGăVĨăRIăROăTệNă
DNGăCA CÁCăNHTMCPăTRÊNăAăBĨNăTNHăBỊNHăDNG 35
2.1. QuáătrìnhăphátătrinăcaăhăthngăngơnăhƠngătnhăBìnhăDng: 35
2.2.ăVăhotăđngăhuyăđngăvƠăchoăvay 37
2.2.1. Hot đng huy đng vn 37
2.2.2. Hot đng cho vay 39
2.2.3. Thc trng t trng n xu phân theo khi ngân hàng 42
2.2.4. Thc trng n xu ca các NHTMCP nói riêng 44
2.3.ăKtălun 47
CHNGă3 48
PHÂNăTệCHăCÁCăNHÂNăTăNHăHNGăNăRIăROăTệNăDNG
48
CAăCÁCăNGÂNăHĨNGăTHNGăMIăCăPHNăTRÊNăAăBĨNă
TNHăBỊNHăDNG 48
3.1. Môătămuănghiênăcu: 48
3.1.1. C cu mu theo các ngân hàng 48
3.1.2. C cu mu chia theo thi hn vay 49
3.1.3. C cu mu theo loi hình kinh t 50
3.1.4. C cu mu chia theo ngành kinh t 51
3.1.5. C cu mu chia theo phng thc cho vay 51
3.1.6. C cu mu chia theo nhóm n 52
3.1.7. C cu mu chia theo thi gian hot đng ca khách hàng vay Bngă
3.7:ăCăcuămuăchiaătheoăthiăgianăhotăđngăcaăkháchăhƠngăvay 53
3.1.8. C cu mu chia theo kh nng vn t có tham gia 53
3.1.9. C cu mu chia theo t l vn vay/giá tr TSB 54
v

3.1.10. C cu mu chia theo kinh nghim làm vic ca CBTD 54
3.1.11. C cu mu chia theo thi gian giám sát kim tra vn vay 55
3.1.12. C cu mu chia theo s dng vn vay 55

3.1.13. C cu mu chia theo tính cht ngun tr n 56
3.1.14. C cu mu chia theo tính cht ngành ngh vay vn 56
3.2.ăKtăquăphơnătíchăbngămôăhìnhăLogit: 57
3.3.ăKtăquăphơnătíchăđnhătính: 62
3.3.1. S bin đng phc tp ca nn kinh t trong nc và th gii 62
3.3.2. Môi trng pháp lý cha minh bch, thun li: 63
3.3.3. Các c quan ban ngành liên quan hot đng cha hiu qu 65
3.3.4. Công tác kim tra thanh tra: 66
3.3.5. H thng thông tin: 67
3.3.6. Không tuân th các quy đnh, quy trình khi cp tín dng 71
3.3.7. Nng lc ca cán b tín dng: 72
3.3.8. Có yu t ri ro đo đc ca cán b ngân hàng 73
3.3.9. Kim tra kim soát ni b lng lo: 74
3.3.10. Thiu tính hp tác, chia s thông tin gia các ngân hàng 74
3.3.11. Quy trình phân tích, đánh giá, xp loi khách hàng cha khoa hc:
75
3.3.12. o đc ca khách hàng vay vn 76
3.3.13. Kh nng qun lý kinh doanh kém 76
3.3.14. Tình hình tài chính doanh nghip yu kém, thiu minh bch: 77
3.3.15. Các nguyên nhân nh hng đn RRTD đc trng ti Bình Dng
78
3.3.15.1. Cho vay tp trung vào lnh vc kinh doanh BS 78
3.3.15.2. Cho vay các doanh nghip FDI nhng không nm gi đc tài
sn 79
vi

3.3.15.3. Cho vay các doanh nghip kinh doanh nông sn 80
3.3.15.4. Loi TSB nhn th chp/cm c: 80
3.3.15.5. Quá chú trng vào vic phân tích các con s trên báo cáo tài
chính: 81

3.3.16. Nguyên nhân nh hng đn quá trình x lý RRTD 81
3.4.ăKtălun: 83
CHNGă4
CÁC GIIăPHÁPăVĨăKINăNGHăNHMăHNăCHăRIăROăTệNă
DNGăCAăCÁCăNHTMCPăTRÊNăAăBĨNăTNHăBỊNHăDNG 84
4.1.ăCácăgiiăphápăhnăchăRRTDăphátăsinhătăcácănguyênănhơnăkháchă
quan: 84
4.1.1. Xây dng các chính sách hiu qu đ n đnh kinh t v mô. 84
4.1.2. Tng tính minh bch và ph bin h thng vn bn pháp quy: 85
4.1.3. Nâng cao vai trò và trách nhim cho các c quan ban ngành 86
4.1.3.1. Kin ngh đi vi NHNN Vit Nam. 86
4.1.3.2. Kin ngh B K hoch - u t, B Tài Chính: 88
4.1.3.3. i vi các cp chính quyn đa phng: 88
4.1.4. Ci thin h thng thông tin 89
4.2.ăCácăgiiăphápăhnăchăRRTDăphátăsinhătăcácănguyênănhơnăchă
quan: 91
4.2.1. Chp hành nghiêm quy ch, quy trình cho vay 91
4.2.2. Nâng cao nng lc ca cán b tín dng: 94
4.2.3. Nâng cao trách nhim và đo đc ngh nghip ca cán b tín dng:
96
4.2.4. Tng cht lng ca công tác kim tra kim soát ni b: 97
4.2.5. Thc hin s hp tác chia s thông tin gia các ngân hàng 98
4.2.6. Xây dng chính sách tín dng hp lý: 99
vii

4.2.7. Tng cng nhng phân tích th trng, ngành ngh: 100
4.2.8. Yêu cu mt t l vn t có và TSB n vay phù hp 102
4.2.9. Các khách hàng vay cn minh bch trong hot đng : 102
4.2.10. Doanh nghip cn tng cng đào to nhân s 103
4.2.11. Mt s gii pháp khác 103

4.3.ăCácăgiiăphápăxălỦăRRTD 104
4.3.1. Hng khai thác 104
4.3.2. Hng thanh lý: 105
4.3.3. Các kin ngh đi vi các c quan ban ngành: 105
4.4.ăKtălun: 106
KTăLUN 108

viii

DANHăMCăCÁCăKụăHIU,ăCHăVITăTT
NHTM : Ngân hàng thng mi
RRTD : Ri ro tín dng
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN : Ngân hàng thng mi nhà nc
NHNN : Ngân hàng nhà nc
CNNHNN : Chi nhánh ngân hàng nc ngoài
NHLD : Ngân hàng liên doanh
TNHH : Trách nhim hu hn
CP : C phn
FDI : doanh nghip có vn đu t nc ngoài
DNTN : Doanh nghip t nhân
HKD : H kinh doanh
CN : Công nghip
TSB : Tài sn đm bo
BS : Bt đng sn
CIC : Trung tâm thông tin tín dng
DATC : Công ty Mua bán n và tài sn tn đng ca doanh nghip

1

LIăMăU
1.ăSăcnăthitănghiênăcu:
Trong xu hng quc t hoá mnh m nn kinh t th gii, Vit Nam
đư chính thc tr thành thành viên th 150 ca T chc Thng mi Th gii
(WTO) k t ngày 01/11/2007. S kin này s m ra các c hi cho nn kinh
t Vit Nam nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đ ngày càng hi nhp
sâu và rng hn vào nn kinh t th gii. Tuy nhiên, quá trình t do hoá tài
chính và hi nhp quc t có th làm cho n xu gia tng khi to ra mt môi
trng cnh tranh gay gt, khin hu ht các doanh nghip, nhng khách hàng
thng xuyên ca ngân hàng phi đi mt vi nguy c thua l và quy lut
chn lc khc nghit ca th trng. Do đó, vn đ nâng cao kh nng cnh
tranh ca các ngân hàng thng mi c phn (sau đây gi là “NHTMCP”)
Vit Nam vi các ngân hàng nc ngoài, mà trc mt là nâng cao cht lng
tín dng, gim thiu ri ro đư tr nên cp thit đi vi h thng ngân hàng
thng mi (sau đây gi là “NHTM”) Vit Nam.
Bình Dng là mt tnh mi phát trin, có li th là mt trong nhng
tnh thành có ch s cnh tranh cao (nm 2009 xp th 2, nm 2010 xp th
5), là mt tnh có tc đ phát trin kinh t nhanh vào bc nht c nc vi
tng sn phm GDP nm 2010 tng 14,5%, vt ch tiêu k hoch đư đ ra và
cao hn nm 2009 (13%); GDP bình quân đu ngi nm 2010 đt 30,1 triu
đng, vt ch tiêu k hoch đ ra. Trong tng hòa hot đng ca các ngành
kinh t, ngành ngân hàng đc coi là huyt mch, là cht kt ni s phát trin.
Vì vy, hng đn mt hot đng tín dng bn vng, có nn tng, đm bo
cht lng là mc tiêu hàng đu ca tnh.
Hn na, hin nay hot đng tín dng vn là hot đng mang li thu
nhp chính cho các NHTM Vit Nam, vì th ri ro tín dng (sau đây gi là
“RRTD”) vn là loi ri ro chim t trng ln nht và mang li hu qu
2

nghiêm trng nht cho các Ngân hàng. Vì vy, xem xét và qun tr RRTD là

mt vn đ cn đc đt lên hàng đu.
Trên c s thc tin làm vic ti mt NHTM trên đa bàn tnh, tôi nhn
thy quá trình phát trin tín dng ca đa bàn vn còn th hin mt vài đim
cn lu Ủ v mt cht lng: tc đ phát trin tín dng nhanh, t l cho vay
các ngành nh đu t kinh doanh BS cao, t l n quá hn cao… Vi mong
mun tìm ra nhng nguyên nhân đ đa ra nhng gii pháp phù hp, đóng
góp mt phn cách nhìn nhn ca nhng ngi làm hot đng cho vay đ hot
đng này thc s thúc đy kinh t tnh phát trin, tôi đư mnh dn chn đ tài:
“Phân tích các nhân t nh hng đn RRTD ti các NHTMCP trên đa
bàn tnh Bình Dng”.
2.ăMcătiêuănghiênăcu:
2.1. Mc tiêu chung:
Mc tiêu chung ca đ tài này là phân tích các nhân t nh hng đn
RRTD, trên c s đó đ ra các gii pháp nhm hn ch RRTD ti các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng nhm nâng cao nng lc cnh tranh
ca các NHTMCP, đy mnh s phát trin kinh t ca tnh Bình Dng.
2.2. Mc tiêu c th:
Mc tiêu 1: Phân tích hiu qu hot đng tín dng ti các NHTMCP
trên đa bàn tnh Bình Dng, chú trng phân tích các ch tiêu th hin cht
lng tín dng.
Mc tiêu 2: Phân tích các nhân t nh hng đn RRTD đi vi các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng.
Mc tiêu 3:  xut các gii pháp nhm phòng nga và hn ch RRTD
ti các NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng.


3

3.ăiătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
3.1. i tng nghiên cu:

i tng nghiên cu ca đ tài này là nguyên nhân dn đn RRTD và
các gii pháp nhm gii quyt các nguyên nhân nói trên đ hn ch RRTD.
3.2. Phm vi nghiên cu:
 tài nghiên cu thc trng, phân tích mt s yu t nh hng đn
RRTD ca các NHTMCP đang hot đng trên đa bàn tnh Bình Dng.
4.ăPhngăphápănghiênăcuăvƠăthuăthpăsăliu:
4.1. Phng pháp nghiên cu:
Theo s hiu bit ca ngi vit, có rt nhiu yu t nh hng đn
RRTD, trong đó có các yu t thuc v bn cht, không th thay đi và cng
có nhng yu t mang tính cht đa phng, chuyên bit, đc trng đi vi
tng vùng, min, loi hình vay.  phân tích RRTD ca các NHTMCP trên
đa bàn tnh Bình Dng, trong đ tài này ngi vit s s dng phng pháp
đnh lng và đnh tính.
4.1.1. Nghiên cu đnh lng:
- Mc tiêu 1: S dng phng pháp thng kê mô t đ mô t mu
nghiên cu và phân tích, đánh giá thc trng hot đng tín dng các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng.
- Mc tiêu 2: S dng mô hình xác sut Binary Logistic (Logit) đ phân
tích các yu t nh hng đn RRTD ca ngân hàng. Mô hình Logit đc s
dng trong nghiên cu này có dng nh sau:
Y= 
0
+ 
1
X
1
+ 
2
X
2

+ 
3
X
3
+ 
4
X
4 +

5
X
5 +

6
X
6
+ 
7
X
7
+ 
8
X
8

Trong đó
:
Y là xác sut tr n ca các khon vay đc đo lng theo 2 kh nng
là tr đc n (1) hay là kh nng không có RRTD và không tr đc n (0)
tc là kh nng có RRTD. Khi Y tin t 1 đn 0 thì xác sut tr đc n vay

4

ca món vay ngày càng gim đi. Trong đ tài, chúng tôi quy c các khon
vay có kh nng không tr đc n là nhng khon vay đư không hoàn thành
vic tr gc và lưi đúng hn và theo quy đnh đang là các khon vay quá hn
thuc các nhóm n là nhóm 2, 3,4,5 và nhng khon vay có kh nng tr đc
n thuc nhóm 1. Các khon n đc phân nhóm phù hp theo quyt đnh s
493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005 và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN
ngày 25/04/2007 ca NHNN Vit Nam. Trong quá trình thu thp mu nghiên
cu chúng tôi đư xem xét hiu chnh mt s khon vay đc ngân hàng phân
loi cha phù hp. Tuy nhiên các trng hp phi điu chnh là không đáng
k.


Din gii các bin đc lp và k vng mi quan h gia các bin đc
lp vi bin ph thuc đc trình bày  bng 1.1
Bngă1.1 :ăDinăgiiăcácăbinăđcălpăsădngătrongămôăhìnhă

Stt

Binăs

oălng

Kăvng
1
Kinh nghim ca
khách hàng đi vay
(X
1

)
S nm khách hàng vay làm vic
trong ngành ngh vay vn tính đn
thi đim vay
T l
thun
2
Kh nng tài chính
ca khách hàng vay
(X
2
)
Vn t có tham gia vào phng án,
d án/tng nhu cu vn ca phng
án, d án
T l
thun

3
TSB (X
3
)
S tin vay/tng tr giá TSB.
T l
nghch
4
Kinh nghim ca
cán b tín dng
(X
4

)
S nm trc tip làm công tác tín
dng
T l
thun
5
Kim tra, giám sát
khon vay(X
5
)
Tng s ln đư kim tra trc khi
khon vay chuyn sang n quá
hn/Tng thi gian đư vay tính theo
nm
T l
thun
5

6
S dng vn vay
(X
6
)
Bin gi, bng 1 là đúng mc đích,
bng 0 là sai mc đích
T l
thun
7
Tính cht ngun tr
n (X

7
)
Bin gi, bng 1 là ngun tr n đư
hin hu, n đnh và bng 0 là
ngun tr n d kin, s phát sinh
trong tng lai.
T l
thun
8
Tính cht ngành
ngh cho vay (X
8
)
Bin gi, bng 1 là kinh doanh các
ngành ngh thông thng (ngoài
kinh doanh chng khoán và BS),
bng 0 là kinh doanh trong lnh vc
chng khoán và BS.
T l
thun

Bin th nht, kinh nghim ca khách hàng đi vay (X
1
). Các nghiên
cu v RRTD đư kt lun nng lc qun tr và kinh nghim làm trong lnh
vc kinh doanh ca ngi vay là nhng yu t quan trng đ thc hin thành
công mt d án, phng án kinh doanh. Ngi nhiu kinh nghim s có kh
nng d báo nhng tình hung xu nht cng nh có kh nng ng phó kp
thi nhng bt trc xy ra, gim thiu ti đa đc các hu qu phát sinh.
Trong nghiên cu này, tôi k vng rng nhng ngi càng làm lâu trong

ngành ngh nào đó thì kh nng thành công càng cao hay kinh nghim ca
ngi vay t l thun vi kh nng tr n ca ngi vay (tc là t l nghch
vi RRTD). Tuy nhiên có mt lu Ủ trong xây dng bin th nht này, đó là :
i vi khách hàng cá nhân vay mua tiêu dùng nh mua nhà, đt, mua xe,
kinh nghim s là 0 nm, tr trng hp khách hàng cá nhân vay mua nhà đt
hoc xe,… đ thc hin kinh doanh thì mi xác đnh kinh nghim.
Bin th hai, kh nng tài chính ca khách hàng vay (X
2
), đc đo
lng bng t l gia vn t có tham gia vào d án, phng án trên tng nhu
cu vn ca d án, phng án đó. Theo các nghiên cu thì tim lc ca ngi
vay càng mnh s có kh nng chu đng ri ro càng cao. Vì vy trong nghiên
cu này chúng tôi k vng rng vn t có ca ngi vay tham gia vào d án,
6

phng án càng ln thì d án s d thành công hn và ri ro thp hn, hay
nng lc tài chính ca khách hàng vay t l thun vi kh nng tr n ca
khách hàng.
Bin th ba, tài sn đm bo (sau đây gi là TSB) ca khách hàng
vay (X
3
). Bin s đc lp này đc đo lng bng t s gia s tin vay trên
giá tr TSB. Khon vay có TSB s chc chn hn và kh nng thu hi n
cao hn vì lúc đó ngi vay b ràng buc ngha v thanh toán n cho ngân
hàng, có ngha là t s này có quan h t l nghch vi kh nng tr n ca
khách hàng vay (tc là t l thun vi RRTD). Thêm vào đó, khi ngi đi vay
có TSB (hoc có nhng ngi thân dùng TSB đ bo lưnh cho h hoc
doanh nghip h làm ch) thì cng th hin đc tim lc tài chính và quá
trình tích ly tài chính ca khách hàng vay là tt. Tuy nhiên, vic đnh lng
bin th ba nh trên cng ch mang tính cht tng đi vì còn tùy vào loi

TSB. Nu tài sn th chp là nhà đt thì t l cho vay  mc 80% vn đc
cho là an toàn, ngc li nu tài sn là hàng tn kho, khon phi thu hoc máy
móc thit b thì t l cho vay  mc 80% hoàn toàn không an toàn. Do vy,
ngi vit đư lu Ủ vn đ này đ có s điu chnh t l cho vay đi vi các
khách hàng th chp các TSB là hàng tn kho, khon phi thu trong mu
nghiên cu. ng thi, trong phn đnh tính nghiên cu v các nguyên nhân
làm phát sinh RRTD, ngi vit cng đi sâu tìm hiu tác đng ca vic la
chn loi TSB đn RRTD. Vic lu ý đn loi tài sn th chp có th đc
xem là mt đim mi ca đ tài vì hu ht các đ tài phân tích v RRTD
trc đây đu quy đng tính cht các loi TSB.
Bin th t, kinh nghim ca cán b tín dng (X4). Kinh nghim ca
cán b tín dng có nh hng rt ln đn RRTD. Mt cán b tín đư công tác
lâu nm trong công vic tín dng, s tích ly đc nhiu kin thc và s có
kh nng phân tích tình hình tài chính, d báo khó khn và có th t vn cho
7

ngi vay. Ngoài ra, trong mt s trng hp khách hàng vay không trung
thc, cán b tín dng có kinh nghim, trình đ s có nhng s phân tích, t
duy hp lỦ đ tìm ra nhng đim còn đc che giu trong h s đ có đy đ
thông tin trong vic ra quyt đnh cng nh đa ra phng cách qun lỦ nu
cho vay. Trong nghiên cu này, tôi k vng rng cán b tín dng làm vic lâu
nm khi qun lỦ khon vay s hn ch đc ri ro hn, có ngha bin s này
t l thun vi kh nng tr n vay ca khách hàng (hay t l nghch vi
RRTD).
Bin th nm, kim tra, giám sát n vay (X
5
). Mt trong nhng
nguyên nhân gây ra RRTD là vic kim tra, giám sát sau khi cho vay không
cht ch. Tôi đư phi nghiên cu và suy xét k khi c gng đnh lng yu t
này cng nh cách đo lng bin, bi l khi khon vay xy ra ri ro thì s ln

kim tra tng lên. Cui cùng ngi vit quyt đnh đo lng bng cách ly
tng s ln đư kim tra trc khi khon vay chuyn sang n xu hoc đn
31/12/2010 chia cho tng thi gian đư vay đn khi khon vay phát sinh n xu
hoc đn 31/12/2010 (tính theo nm) và k vng rng nu s ln kim tra
càng nhiu thì RRTD càng thp hay yu t kim tra, giám sát t l thun vi
kh nng tr n ca khách hàng vay (hay t l nghch vi RRTD).
Bin th sáu, s dng vn vay (X
6
). Trong tt c các phng án vay
vn, ngi vay đu phi ghi rõ mc đích s dng vn vay và sau khi đư phát
vay ngân hàng có nhim v phi kim tra vic s dng vn vay này. Mi mc
đích vay vn s gn lin vi thi gian và ngun tr n khác nhau. Nu ngi
vay s dng vn sai mc đích s có kh nng tr n không đúng hn hay nói
cách khác bin này t l thun vi kh nng tr n ca khách hàng vay (t l
nghch vi RRTD). Nghiên cu này s dng bin gi bng 1 nu s dng vn
đúng mc đích và bng 0 nu s dng sai mc đích.
8

Bin th by, tính cht ngun tr n (X
7
). Các món vay có ngun tr
n đư hin hu s có xác sut tr đc n cao hn các món vay mà ti thi
đim cho vay ngun tr n ch là d kin, tc là bin này s t l thun vi
kh nng tr n ca khách hàng vay (t l nghch vi RRTD). Nghiên cu s
dng bin gi bng 1 nu ngun tr n hin hu và bng 0 nu ngun tr n
d kin.
Bin th tám, tính cht ngành ngh cho vay (X
8
). Vi kinh nghim ca
ngi vit, mt s chi nhánh ngân hàng hoc ngân hàng thc hin cho vay

kinh doanh bt đng sn (sau đây gi là BS), đu t BS hoc cho vay mua
chng khoán vi t l cao, chim t trng trên 30% thì rt d b RRTD. c
bit, khi nn kinh t din bin bt n thì RRTD do nguyên nhân này càng d
phát sinh do ngành ngh này có tính cht rt nhy cm, ph thuc rt nhiu
vào chiu hng kinh t. ó cng là lỦ do mà theo tôi, Ngân hàng nhà nc
(sau đây gi là NHNN) đư khuyn cáo, khng ch t l cho vay đi vi các
ngân hàng trong lnh vc cho vay kinh doanh, đu t BS hoc cho vay đu
t chng khoán. ây cng có th coi là mt đim nhn trong nghiên cu ca
đ tài vì tnh Bình Dng đang trong quá trình phát trin, đu t xây dng c
s h tng din ra rt sôi đng. Trong nhng nm va qua, vic quy hoch
xây dng thành ph mi Bình Dng cùng vi mt s khu công nghip, khu
dân c trng đim đư đy nhu cu vn cho ngành đu t, kinh doanh BS lên
khá cao. Vn đ là các món vay này tim n mc đ ri ro nh th nào? Vì
vy, bin này đc d đoán có t l thun vi kh nng tr n ca khách hàng
(hay t l nghch vi RRTD) tc là các kinh doanh các ngành ngh thông
thng (không phi đu t chng khoán, BS) s có xác sut tr đc n cao
hn. Nghiên cu s dng bin gi bng 1 nu là kinh doanh các ngành ngh
thông thng và bng 0 là kinh doanh các BS và chng khoán.

9

4.1.2. Nghiên cu đnh tính :
Qua c s lỦ lun cng nh qua thi gian trc tip làm tín dng, tôi
nhn thy RRTD xy ra có rt nhiu nguyên nhân. Tuy nhiên, trong phm vi
đ tài này tôi không có điu kin đ đnh lng các yu t đó. Vi mong
mun làm sáng t thêm mt s vn đ, tôi s dng phng pháp chuyên gia
di hình thc tham vn trc tip mt s ngi am hiu sâu v thc cht hot
đng tín dng ti đa bàn tnh Bình Dng nh Phó Giám đc NHNN – chi
nhánh Bình Dng, các Giám đc, Trng phòng quan h khách hàng (phòng
tín dng), Trng phòng giao dch ca các NHTMCP đóng trên đa bàn Bình

Dng, đng thi kho sát các báo cáo tng kt, các kt lun thanh tra ca
Chi nhánh NHNN tnh Bình Dng, ca các S ban ngành nh S T pháp
và S Tài nguyên – Môi trng v công tác công chng đng kỦ giao dch tài
sn, liên h vi nhng v vic đư xy ra thi gian qua đ kim đnh mt s gi
thuyt nh sau:
- Các yu t có ngun gc khách quan nh : ri ro v mô do s bin
đng ca nn kinh t và các ri ro bt kh kháng nh thiên tai, cháy n hoc
ri ro do thông tin bt cân xng, phi ra quyt đnh cp tín dng trong điu
kin không th thu thp đy đ thông tin…
- Các yu t mang tính cht ch quan song không phi là s c Ủ nh:
Nng lc ca cán b phân tích, thm đnh; nng lc điu hành, qun lỦ ca
ngi đi vay; quy trình kim soát ri ro ca ngân hàng cha đc thit lp
mt các cht ch; cha xây dng chính sách, danh mc cho vay phù hp, an
toàn…
- Các yu t mang tính cht ch quan và do s c Ủ: đo đc ngh
nghip ca cán b tín dng; s c tình la đo ca ngi đi vay; các cá nhân
đn v liên quan đn vic cp tín dng cha thc hin đúng và đ quy ch,
quy đnh và quy trình cho vay…
10

4.2. Phng pháp thu thp s liu :
- S liu th cp đc thu thp trc tip t các báo cáo tng hp đnh
k hàng tháng, hàng nm ca NHNN – Chi nhánh Bình Dng.
- S liu s cp :  s dng phng pháp phân tích mô hình xác sut,
tôi đư la chn tng cng 1.015 mu ti 23 NHTMCP trên đa bàn tnh Bình
Dng. Các mu đc la chn là nhng khon vay đư phát sinh trc ngày
1/1/2010 và đn 31/12/2010 còn s d. Ngi vit phi chn nh vy đ đm
bo rng tt c các mu đc chn đu đư phát sinh k hn n phi thanh
toán, không la chn các món vay đang còn ân hn nh vy mi có th đánh
giá đc cht lng ca khon vay mt cách tng đi chính xác.

Cáchă thcă chnă mu:ă C mu đc chn trong nghiên cu này là
1.015. S lng mu này đc xác đnh da trên nguyên tc ly mu ca
nguyên lỦ thng kê. Yêu cu ca c mu là va đ đ va đm bo đ tin cy
cn thit ca s liu điu tra va đm bo phù hp vi điu kin v nhân lc
và kinh phí và có th thc hin đc, tc là có tính kh thi. Mi mt chi
nhánh NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng s la chn mu theo quy mô
d n cho vay vì nh vy mi đm bo tính đi din ca mu la chn, s là
không phù hp nu cào bng s lng mu ti các chi nhánh ngân hàng. Vic
la chn mu cng phi đm bo đ mu v thi hn cho vay, loi hình kinh
t, ngành kinh t, phng thc cho vay. Sau khi chn đc khách hàng vay
thì tin hành kho sát h s tín dng đ thu thp các yu t cn thit cho mô
hình. Tuy nhiên, tôi ch xem h s trc tip đc vi các mu kho sát ti
Ngân hàng Quân đi – chi nhánh Bình Dng, còn các mu  các ngân hàng
khác, tôi đư phi thông qua cán b qun lỦ h s đ thu thp vì tính cht bo
mt thông tin khách hàng ca h thng ngân hàng. Các cán b tín dng ti các
chi nhánh NHTMCP khác đư không cung cp tên khách hàng (đm bo đo
đc ngh nghip) nhng đư giúp đ tôi mt rt trách nhim, đm bo thông
11

tin cung cp chính xác thc t. iu này đư làm cho mô hình và kt qu
nghiên cu thc s có Ủ ngha.
5.ăụănghaăkhoaăhcăvƠăthcătinăcaăđătƠi:
ụ ngha khoa hc: ào sâu tìm hiu đ đa ra thêm nhng nguyên nhân
tác đng đn RRTD ngoài các nguyên nhân đư đc các bài vit khác nêu ra.
ụ ngha thc tin: Kt qu nghiên cu ca lun vn s giúp các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng có cái nhìn toàn din hn v hot
đng tín dng, đc bit là hot đng tín dng đt trong mi tng quan vi
các điu kin t nhiên, kinh t, chính tr xư hi ca đa phng đ t đó đ
xut nhng bin pháp phòng nga hu hiu góp phn gim thiu ri ro, nâng
cao cht lng tín dng, đm bo hiu qu hot đng kinh doanh, phát trin

n đnh và bn vng.
6.ăNhngăđimăniăbtăcaălunăvn:ă
V mt hình thc, lun vn đi theo mt kt cu cht ch, logic t đu
ti cui. Chng đu tiên nhn mnh vào các nguyên nhân làm phát sinh
RRTD theo các c s lỦ thuyt đc xây dng bi các chuyên gia, các tác gi
ca các bài vit, cun sách chun. Chng th ba tìm hiu các nguyên nhân
làm phát sinh RRTD trong thc t trên đa bàn tnh Bình Dng có s tham
chiu đn các nguyên nhân đc nêu ti chng đu tiên. Chng th t đa
ra các gii pháp đ gii quyt các nguyên nhân đư đc nêu trong chng th
ba, có tham chiu đn các gii pháp chun mang tính c s lỦ lun đc nêu
ti chng mt.
V ni dung, đ tài không mi song không phi là s chp ni các ni
dung ca các đ tài đã vit trc đó. C bn, ngi vit đư c gng t đa ra
các ni dung và cng c gng dùng chính vn phong, câu ch vn có đ t
vit. ó là lỦ do mà tài liu tham kho ca đ tài không nhiu. Ngi vit đc
bit dành nhiu tâm huyt cho các gii pháp hn ch, phòng nga RRTD da
12

trên chính s đúc kt kin thc, kinh nghim ca bn thân. ng thi đa ra
nghiên cu thêm mt vài đim liên quan đn nguyên nhân tác đng đn
RRTD nh không cào bng t l cho vay/giá tr TSB vi tt c các loi
TSB, cng nh xem xét đn ngành ngh cho vay nh hng đn RRTD,
cng nh đào sâu vào các nguyên nhân đc trng, riêng có tác đng đn
RRTD ti Bình Dng. Ngoài ra, toàn b ni dung ca lun vn bám sát
nhng vn đ cp thit, có tính hin thc đang tác đng đn RRTD ti các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng ch không nêu chung chung v
RRTD.
7.ăKtăcuăcaălunăvn:
B cc ca đ tài nghiên cu “ Phân tích các nhân t nh hng đn
RRTD ti các NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng” đc chia thành phn

gii thiu, 4 chng và kt lun vi chi tit nh sau:
Phnăgiiăthiu: Là các ni dung nhm s lc lỦ do nghiên cu, mc
tiêu, đi tng và phm vi nghiên cu, các phng pháp s dng trong nghiên
cu, Ủ ngha và tính thc tin ca đ tài.
Chngă 1: LỦ lun chung v RRTD và các nhân t nh hng đn
RRTD ngân hàng - Trình bày mt cách tng quát v tín dng ngân hàng, c
s lỦ thuyt v RRTD và các nhân t nh hng đn RRTD cng nh các
bin pháp phòng tránh, hn ch RRTD.
Chngă 2: Thc trng v hat đng tín dng và RRTD ti các
NHTMCP trên đa bàn tnh Bình Dng. ng thi, tin hành phân tích hot
đng tín dng cng nh mc đ RRTD thông qua s liu th cp.
Chngă3: Phân tích các nhân t nh hng đn RRTD - Trình bày
kt qu nghiên cu, bao gm kt qu thu đc t phân tích mô hình hi quy
và kt qu nghiên cu đnh tính.
13

Chngă4: Trên c s phân tích các nguyên nhân gây ra RRTD, đa ra
mt s gii pháp nhm hn ch RRTD ti các NHTMCP trên đa bàn Bình
Dng và đ xut nhng kin ngh nhm thc hin các gii pháp đư đ ra.
Ktălun: Tóm tt kt qu thu đc ca đ tài.

14

CHNGăI
LụăLUN CHUNG V TệNăDNG VÀ CÁCăNHÂNăTăNHă
HNGăNăRIăROăTệNăDNG NGÂN HÀNG
1.1. Tínădng:
1.1.1. Khái nim:
- Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin hoc hàng hóa) gia bên cho
vay (Ngân hàng và các đnh ch tài chính khác) và bên đi vay (cá nhân, doanh
nghip và các ch th khác), trong đó bên cho vay chuyn giao tài sn cho
bên đi vay s dng trong mt thi hn nht đnh theo tha thun, bên đi vay
có trách nhim hoàn tr vô điu kin vn gc và lưi cho bên cho vay khi đn
hn thanh tóan.
- Hat đng tín dng là vic t chc tín dng s dng ngun vn t có,
vn huy đng đ cp tín dng.
- Cp tín dng là vic các t chc tín dng tha thun đ khách hàng s
dng mt khon tin vi nguyên tc có hoàn tr bng các nghip v cho vay,

chit khu, cho thuê tài chính, bo lưnh ngân hàng và các nghip v khác.
- Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó các t chc tín dng
giao cho khách hàng s dng mt khon tin vào mc đích và thi gian nht
đnh theo nguyên tc có hoàn tr c gc và lưi.
1.1.2. Phân lai tín dng:
1.1.2.1. Cn c theo mc đích:
- Cho vay BS.
- Cho vay công nghip và thng mi.
- Cho vay nông nghip
- Cho vay các đnh ch tài chính
- Cho vay cá nhân.
- Cho thuê
15

1.1.2.2. Cn c theo thi hn cho vay:
- Cho vay ngn hn
- Cho vay trung hn.
- Cho vay dài hn
1.1.2.3. Cn c theo mc đ tín nhim đi vi khách hàng:
- Cho vay không đm bo.
- Cho vay có đm bo
1.1.2.4. Cn c vào phng pháp hoàn tr:
- Cho vay trc tip
- Cho vay gián tip, theo các lai sau:
+ Chit khu thng mi
+ Mua các phiu bán hàng tiêu dùng và máy móc nông nghip tr
góp.
+ Nghip v bao thanh tóan (nghip v factoring).
Ngoài các lai cho vay trên đây, Ngân hàng còn thc hin các nghip
v bo lưnh cho khách hàng bng uy tín ca mình.

1.2. RRTD và nguyênănhơnădnăđnăRRTD:
1.2.1. Khái nim:
- RRTD là các tn tht phát sinh t vic khách hàng không tr đc đy
đ c gc và lưi ca khon vay hoc khách hàng thanh toán n gc và lưi
không đúng hn sau khi đc cp các khan tín dng.
- Qun lỦ RRTD là quá trình ngân hàng tác đng đn hat đng tín
dng thông qua b máy và công c qun lỦ đ phòng nga, cnh báo, đa ra
các bin pháp nhm hn ch đn mc ti đa vic không thu đc đy đ c
gc và lưi ca khon vay hoc thu gc và lưi không đúng hn.
- RRTD không ch gii hn  hat đng cho vay mà còn bao gm nhiu
loi hot đng mang tính cht tín dng khác ca ngân hàng nh: bo lưnh,
16

cam kt, chp nhn tài tr thng mi, cho vay  th trng liên ngân hàng,
hot đng đu t chng khóan có giá (c phiu, trái phiu, ), trái quyn,
swaps, tín dng thuê mua, đng tài tr.
1.2.2. c đim:
- RRTD có tính cht đa đng và phc tp: Tính cht đa dng và phc
tp ca RRTD đc biu hin  s đa dng và phc tp ca các nguyên nhân
dn đn RRTD cng nh các hu qu do RRTD gây ra. Nhn thc và tn
dng đc đim này, khi thc hin phòng nga và hn ch RRTD cn áp dng
đng b nhiu bin pháp, không ch quan vi bt c mt du hiu ri ro nào.
Bên cnh đó, trong quá trình x lỦ hu qu RRTD cn xut phát t nguyên
nhân, bn cht và hu qu ca ri ro đ đa ra bin pháp phù hp.
- RRTD có tính tt yu: Các chuyên gia kinh t đu cho rng hot đng
kinh doanh ngân hàng thc cht là qun lỦ ri ro (ch yu là RRTD)  mc
đ phù hp đ đt đc mc li nhun tng ng. Do nhiu nguyên nhân ch
quan và khách quan dn đn ri ro, đc bit do không th có đc thông tin
cân xng v vic s dng vn vay cho hot đng kinh doanh ca khách hàng
vay, nên bt c khon cho vay nào cng tim n nguy c ri ro đi vi hot

đng tín dng ca các NHTM. Vì vy, trong quá trình cp tín dng cho khách
hàng, các NHTM cn ch đng có các bin pháp thích hp đ xác đnh ri ro,
đnh lng ri ro, qun lỦ ri ro và kim soát ri ro.
- RRTD có th d báo trc hoc không th d báo:
+ Các ri ro có th d báo: Các NHTM có th d báo các khon tht
thoát trong danh mc cho vay bng cách nghiên cu các đc đim din bin
ca danh mc cho vay theo thi gian, thc hin phân tích các yu t tác đng
đn danh mc này.