MỘT SỐ BIỆN PHÁP GÓP PHẦN HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH TỶ GIÁ Ở VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

B<)
GIAO DVC
VA
DAO
T!O
'
A~
'
~
~
-"'
TRUONG
D!I
HOC KINH
TE
THANH PHO HO
CHI
MINH
-
NGUYEN THJ THUY VAN
A
~
A
.JI'
.JI'
~
MOT
SO
BIEN
PHAP
GOP

PHAN
• •
' A '
.JI' .JI'
?
.JI'
?
. HOAN
THI~N
CHINH SACH TY GIA
(j
VIETNAM
TRONG
GIAI
DOAN
HIEN
NAY
• • •
CHUYEN
NGANH:
TAl
CHINH-
Lu'U THONG
TlEN
TJt v A
TIN
Dl)NG
MA s6 : s.o2.09
LUAN
AN

TlEN
SI
KINH
TE
•
NGu'OI Hu'ONG DAN KHOA H<)C:
TS:
NGOHu'ONG
TS : HA QUANG DAO
THANH
PH6
H{J
CHi
MINH-
NAM
2001
LOICAMDOAN
Toi xin
cam
doan
day
la cong trlnh nghien
CUu
cua rieng toi. Cac s6
li~u,
ke't qua
neu
trong
Lu~n
an

la trung thljc va chua
tUng
du'~ic
ai cong
b6
trong
bit
ky cong trlnh nao khac.
Tac gia
NGUYEN
THJ
THUY
vAN
MUC
LUC
• •
' ?
~
+
LOI
MO
DAU
Trang
•
CHU'ONG
1:
MQT
so
NH~N
THUC

co
BAN
VE
TV
GIA
'-
I I ? I
VA
CHINH
SACH
TV
GIA.
1.1
Ban
chat
va
chuc
nang
ty
gia.
1.1.1
Sl,f
pha.t
tri~n
theo
huang
toan
cau
h6a
cac

quan
h~
thlfong
m~i
dau
tlf,
ngo~i
giao,
kinh
doanh
ngo~i
t~
quae
te
Ia
dieu
ki~n
h1nh
thanh
ty
gia.
1.1.2
Ty
gia
hoi
doai
-
mot
khai
ni~m

gan
lien
v6i
ph~m
tru
tien
t~
tren
b1nh
di~n
quae
te.
1.1.3
Cac
chuc
nang
cua
ty
gia.
1.1.4
Tac
dong
cua
ty
gia.
1.2
Sl!.:hlnh
thanh
va
phattrien

cac
che
dQ
ty
gia.
1.2.1
Nhung
nhan
to
anh
hlfdng
den
ty
gia.
1.2.2
Sl,f
h1nh
thanh
va
phat
tri~n
cua
cac
che
do
ty
gia.
1.3
Chlnh
sach

ty
gia
-
trong
dH~u
ki~n
kinh
leI
hi
tni'C1ng.
1.3.1
Chfnh
sach
ty
gia
-
Sl,f
can
thiet
va
vai
tro
cua
n6
trong
nen
kinh
te
quae
dan

-
Khai
ni~m
-
M~c
tieu-
Noi
dung
1.3.2
Nhung
can
cu
d~
ll,fa
chon
chfnh
sach
ty
gia.
1.3.3
Mot
so
can
cu
d~
xac
djnh
ty
gia
hoi

doai.
5
5
5
6
8
11
18
18
31
36
36
38
42
i
I
. i
1.3.4
Bi~n
phap
quan
ly
va
an
djnh
tY
gia
hoi
doai.
44

1.3.5
Quy
dl!
tru
blnh
an
tY
gia
hoi
doai.
45
1.3.6
MOt
so
bai
hoc
rut
ra
w
cuoc
khung
hoang
tai
chfnh
-
tien
t~
cac
nude
khu

vvc
Dong
Nam
A
va
cac
nude
khac
tren
the
gi6i.
46
•
CHliONG
II:
THU'C
TR~NG
CHINH
SACH
TV
GIA
VA
co
CHE
DIEU
HANH
TV
GIA
0
VIeT

NAM
TRONG
TH(11
GIAN
QUA.
2.1
Chlnh
sach
ty
gia
i1
ViGt
Nam
thiri
kY
tntO'c
nam
1989.
50
2.1.1
Dac
trung
che
dO
tY
gia
Vi~t
Nam
trong
thai

kY
nay
Ia
co
dinh
da
tY
gia.
51
2.1.2
auan
h~
tY
gia
cua
VND
v6i
cac
nude
XHCN
Ia
quan
hQ
tY
gia
ap
dat.
55
2.2
Chlnh

sach
ty
gia
i1
ViGt
Nam
Ut
nam
1989
t1e'n
nay.
59
2.2.1
Thai
kY
dieu
hanh
ty
gia
theo
tY
gia
chfnh
thuc
cua
NHNN
·
(giai
do~n
1989-1998).

60
2.2.2
Thai
kY
dieu
hanh
tY
gia
theo
gia
thi
truang
ngo~i
te
lien
ngan
hang
(tll
thang
2/1999
den
nay).
99
2.3
Nhung
thanh
qua
llCJt
IJU'Q'c
trong

vi~c
thl/c
hiGn
chlnh
sach
tv
gia
lha
nfii
CO
Sl/
IJifu
lie't
CUa
nha
nli'O'C.
101
@il'ng
tlfn
t~i
trong
viec
xay
d\(ng
vii
dil!u
hiinh
tY
gill
{t

Viet
Nam
hiijn
nay.
102
2.4.1
Vi~c
xac
djnh
ty
gia
chua
thfch
ung
voi
cung
cau
ngo~i
t~.
103
2.4.2
Ch~m.
thay
d6i
ty
gia
theo
mac
dO
cua

l~m
ph
at.
105
2.4.3
Chfnh
sach
tY
gia
thieu
gan
b6
ch~t
che
voi
chfnh
sach
lai
suat.
,
106
2.4.4
Ty
gia
giao
djch
a
hai
trung
tam

giao
djch
ngo~i
t~
va
thj
truong
ngo~i
t~
lien
ngan
hang
chua
th~
hien
het
vai
tro
dieu
tiet
cua
m1nh.
108
2.4.5
Doi
voi
Can
can
thanh
toan

vang
lai.
109
2.4.6
Doi
vOi
moi
trllong
dau
til
quan
ly
vay
von
va
tra
nQ
nuoc
ngoai.
111
•
cHlloNG
111:
MOT
so
BieN
PHAP
GOP
PHAN
HoAN

THieN
CHINH
SACH
TV
GIA
0
VIeT
NAM
TRONG
THOI
GIAN
TOI.
3.1
Cac
quan
IJUi'm
clfn
qu;ln
lriet dli
gOp
phlfn
hoiln
lhiijn
c~ch
ty
gia.
'· '·
115
3.1.1
Chfnh

sach
tY
gia
a
Viet
Nam
phai
tUng
buoc
thfch
ung
voi
cac
dieu
ki~n
t1,t
do
h6a
thuang
m~i
tren
thi
truong
tai
chfnh
quoc
te.
115
3.1.2
Chfnh

sach
ty
gia
phai
kfch
thfch
phat
tri~n
xuat
kh~u
va
tang
truang
kinh
te.
116
3.1.3
Chfnh
sach
ty
gia
phai
gii1
vung
the
can
bang
gii1a
kinh
te

doi
nOi
va
kinh
te
doi
·
ngo~i.
118
.
~Oinh
httctng
chinh
Slich
tY
giil
it
Viet
Nam
trong
giai
ao~n
trung
va
dai
h~n.
118
.
3.2.1
Nha

nlloc
can
phai
c6
djnh
huang
lau
dai
ve
chfnh
sach
ty
gia
a
Vi~t
Nam.
118
3.2.2
Tiep
ti,JC
duy
tr1
co
che
ty
gia
tha
ndi
c6
Sl,f

dieu
tiet
cua
nha
nLJ'oc.
121
3.2.3
Thl,fc
hi~n
chfnh
sach
da
ngo~i
t~.
126
@ot
slf
bien
phcip
cu
thi!
nhflm
th(fc
hien tift
chinh
sich
ty
gia
cua
ViGt

Nam
hiGn
nay.
131
3.3.1
Hoan
chinh
thi
trubng
ngo~i
t~
Lien
Ngan
hang.
131
3.3.2
Khac
phi,JC
nhung
yeu
kern
trong
gia
xuat
nh~p
khau
hang
h6a.
d~
tiet

ki~m
ngo~i
t~,
gia
tang
nguon
thu
ngo~i
t~.
133
3.3.3
Hoan
thi~n
va
thl,fc
thi
tot
han
vi~c
thu
thue
xuat
-
nh3p
khau.
134
3.3.4
Thl,fc
hi~n
dieu

chinh
linh
ho~t
va
tien
den
tl,f
do
h6a
la.i
suat.
136
/
3.3.5
Thl,fc
hi~n
vi~c
quan
ly
ch~t
che
vay
nQ
va
vi~n
trQ
nuoc
ngoai.
137
3.3.6

Thl,fc
hi~n
co
che
dieu
hanh
ty
gia
linh
ho~t.
141
3.3.
7
Nang
cao
vai
tro
cua
cac
nghi~p
v1,1
mua
ban
ngo~i
t~
trong
dieu
hanh
chfnh
sach

ty
gia
142
3.3.8
Trang
bj
cac
phuang
ti~n
may m6c
thong
tin
hi~n
d~i.
143
3.3.9
MOt
so
giai
phap
rut
ra
tU
kinh
nghi~m
thl,fc
ti~n
cua
khung
hoang

tien
t~
a
cac
nuoc
Dong
Nam
A.
144
3.4
Holm
thiGn
cac
can
eli'
ad
hlnh
thanh
ty
gia
hoi
l'loai
hi1P
ly.
145
3.4.1
Dl,fa
vao
yeu
to

cung
cau
ngo~i
t~.
145
3.4.2
ova
vao
yeu
to
l~m
phat
giua
cac
dong
tien
so
sanh.
147
3.4.3
Dl,fa
vao
yeu
to
gia
thanh
xuat
khau.
148
3.4.4

Dl!a
vao
yeu
to
Lai
suat
d~
xac
djnh
tY
gia
trong
tuang
lai.
151
___
_f.
3.4.5
Dt!a
vao
yeu
to
nang
suat
lao
dOng.
153
@
Kii!"n
nghj

mOt
slf
bien
ph3p
va
cac
chinh
slich
kh3c.
154
3.5.1
Nhanh
chong
phat
tri~n
Thj
tntong
tai
chfnh
a
Vi~t
Nam.
154
3.5.2
Tht!c
hi~n
che
dO
h.ru
hanh

duy
nhat
Dong
Vi~t
Nam
tren
thi
tntong
Vi~t
Nam.
3.5.3
T~o
tien
de
d~
Dong
Vi~t
Nam
chuy~n
dOi
dLJQc.
3.5.4
Tht!c
hi~n
dOi
mai
chfnh
sach
cho
vay

bang
ngo~i
t~
a
thi
tntong
trong
nuac.
3.6
Hoan
thi~n
thi
tntO'ng
ngo(li
hoi
de
l(lo
digu
ki~n
cho
vi~c
thllc
hi~n
chfnh
sach
ty
gia
co
hi~u
qua.

•
KET
LU!N
' A ?
+
TAl
LII;U
THAM
KHAO
+
PHU
LUC
155
157
160
161
165
~j
, , "
DANH M\}C CAC KY
HI~U,
NH
-
Bqc
Ia
Ngan hang
NHNN
-
Bqc
Ia Ngan hang nha mtoc.

NHTM
-
f)qc Ia Ngan Hang Thtiong
ml;li.
NHTW
-
f)qc
Ia
Ngan hang Trung Vong.
TCTD
-
Bqc
Ia
T6
chuc tin dt]ng.
GDP
-
Bqc
Ia
Tang tnidng kinh te' (Gross Domestic Product).
TGHf)
-
f)qc Ia Ty gia hoi doai.
FDI
-
Bqc
Ia Von f)ftu Tli tn;c tie'p (Foreign Direct lnbvestment).
VND
- f)qc Ia d6ng
Vi~t

Nam.
NDT
-
Bqc
Ia
d6ng Nhan dan
t~

USD
- f)qc
Ia
d6ng do
Ia
My
(United states Dollars).
TTNTLNH -
Bqc
Ia
Thi tniong
ngol;li
t~
lien ngan hang.
TTGDNT - f)qc Ia Trung tam Giao djch
ngol;li
t~.
MD - f)qc Ia
m~u
djch.
PMD
-

Bqc
la phi
m~u
djch.
SXKD
- f)qc
Ia
san
xu~t
kinh doanh.
CCTTQT
- f)qc
Ia
can can thanh toan quoc t€.
CCTM
CCTX
CSTG
XHCN
-
B<;>c
Ia
can can thu'ong
m~i.
-
B<;>c
Ia
can can thu'ong xuyen.
-
B<;>c
Ia

chinh sach ty gia.
-
B<;>c
Ia
Xa
H(>i
Chu Nghia.
1.
Slf
cAn
thie't ciia
Lu~n
An:
M()t trong nhii'ng
n()i
dung co ban cua Nghi quye't
E>~i
h()i
Dang
C()ng San
Vi~t
Nam lftn thu
8la
phai
du'a
nhanh da't nu'oc sang giai
do~n
cong
nghi~p
h6a va

hi~n
d~i
h6a, th\fc
hi~n
b~ng
du'<jc
ba
n()i
dung: xay d\fng co sd
v~t
cha't ky
thu~t
hi~n
d~i,
ddi moi co ca'u kinh te' va xay d\fng co ca'u kinh te' moi. Nhii'ng
yeu
cftu
d6 doi hoi phai c6 chlnh sach tai chlnh -
ti~n
t~
quO'c
gia
de
phl;lc
V\1
cho cac
chu'dng trlnh nay.
M6i nu'oc xua't phat
tu
di~u

ki~n
va
d~c
diem
phat
trien kinh te' cua mlnh
rna xay d\fng m()t chinh sach
ti~n
t~
theo
ffil;lC
tieu dn dinh
SUC
mua
cua
ddng
ti~n,
ke
ca
dO'i
n()i cling nhu'
dO'i
ngo~i,
g6p phftn tang tru'dng kinh
te',
giai quye't cong
an
vi~c
lam. Th\fc te' da chung minh
Vi~t

Nam chiing phai la m()t
ngo~i
1~,
chung
ta cling da tung tran trd
VOi
bao thang trftm trong
CUQC
chie'n
chO'ng
l~m
phat,
VOi
nhii'ng thli thach ghe gom cua kinh te' thi tntong
de
tlm ra m()t hu'ong di. C6
the
n6i m()t trong nhii'ng
n()i
dung quan
tr<,>ng
CUa
chinh sach
ti~n
t~
quO'c
gia
du'QC
th\fc
hi~n

CO
hi~U
qua trong thoi gian qua
t~o
nen
trien
V<,>ng
trong quan
h~
VOi
cac
nu'oc
trong khu v\fc va tren the' gioi, la tung bu'oc th\fc
hi~n
chinh sach
tj
gid
tha
ndi
co slj
diiu
tilt ciia Nha
nzt(Jc.
Xet
tren khia
c~nh
ly
lu~n
c6 s\f lien
h~

voi th\fc ti€n cu()c
sO'ng,
s\f bie'n
d()ng cua ty gia ddng
ti~n
trong nude so vdi
ngo~i
t~
chiu s\f tac d()ng cua
nhi~u
nhan
tO'
da
d~ng,
khac nhau. Trong d6 c6 hai nhan
tO'
quan
tr<,>ng
la sue mua trong
nude d\fdc
the
hi~n
thong qua s\f bie'n d()ng cua gia ca (muc
d()
l~m
phat trong
nu'oc) va
tr~ng
thai can can thanh toan
quO'c

te' (
d~c
bi~t
la
can can
thu'dng
m~i).
1
Vai tro cua ty gia trd
nen
quan tn,mg hdn,
dO'i
voi nhung nu'oc
muO'n
d<:t
t
du'<jc
d()
6n
dinh sau m()t qua trlnh lich
sa
dai
l(,lm
phat
va ma't
can
dO'i
tai chinh.
Trong nhung
nam

qua chung ta da c6
nhi~u
cO'
g~ng
ap
d1;mg
cac
bi~n
phap d€
ki~m
che"
va
d~y
lui
l(,lm
phat
c6
hi~u
qua, nhu'ng
can
can thanh toan
v~n
tie"p
tl,lc
b()i chi,
m~c
d~u
can can thu'dng
m(,li
c6

du'<Jc
cai
thi~n
trong giai
do(,ln
1989-1992.
Va'n
d~
ty gia va
cd
che"
di~u
hanh ty gia trong thoi gian qua da c6 m()t
bu'OC
di mang tinh nhay
VQt
phu
h<jp,
ngay cang dap ung
d~n
yeu
C~U
CUa
n~n
kinh
te"
thi tru'ong. C\l th€ la di
tu
cd
che"

ap
d~t
quan lieu bao ca'p, cung
nh~c,
m~nh
l~nh
da
chuy€n
d~n
sang
di~u
hanh chinh sach ty gia theo quan
h~
cung
c~u
ngo<:ti
t~
tren
thi tru'ong. Tuy nhien
hi~n
nay trong
cd
che"
di~u
hanh
ty gia va
chinh sach ty gia
v~n
chu'a dap ung
yeu

c~u
thl,l'c
tien cua
n~n
kinh
te"
thi tru'ong,
do d6
vi~c
tie"p
tl,lc
nghien cuu
d~
hoan
thi~n
chinh sach ty gia va
cd
che"
di~u
hanh ty gia la m()t
yeu
c~u c~n
thie"t
khong nhung
hi~n
nay rna ca trong tu'dng lai.
Voi
t~m
quan trQng va y nghia d6 toi da
chQn

d~
tai
"MQt
s6
bi~n
phap·~g6p
-~·
. '
ph~n
hoan
thi~n
chinh sach ty gia
{J
Vi~t
Nam trong giai dotJn
hi~n
nay''
d~
nghien cuu.
2.
MQc dich
nghien
cuu:
Phan
tich nhung
khie"m
khuye"t
va t6n
t<:ti
cua chinh sach ty gia d nu'oc

ta, tren
cd
sd
d6
d~
xua't m()t
sO'
bi~n
phap
nh~m
g6p
ph~n
hoan
thi~n
chinh sach
ty gia
trong thoi gian toi.
B~
tai
cO'
g~ng
du'a
ra
th~t
nhi~u
bi~n
phap kha thi, c6
th~
ap
dl,lng

vao
di~u ki~n
C\l
th€
(1
Vi~t
Nam,
nh~m
d<:tt
du'<jc
tO'c
d()
tang tru'dng
kinh
te"
cao, tang thu
nh~p
quO'c
dan,
d~y
lui
l<:tm
phat,
giam
b()i chi ngan sach

2
3.
D6i tlifjng va
ph~m

vi nghien cuu:
Vi<$c
xac
dinh
do'i
tu'<Jng
va
ph~m
vi nghien cuu
cua
Lu~n
an
phu
h<Jp
voi
thl;fc
te' c6 y nghia rfft lon trong
vi<$c
hoan
thi<$n
chlnh
sach
ty gia
C1
nu'oc ta
tren
con du'ong ddi moi
va
phat
tri~n

s\f
nghi<$p
ho~t
d()ng kinh te' dfft nu'oc.
Do'i
tu'<Jng
va
ph~m
vi nghien cuu cua
Lu~n
an
nay
la:
- Nghien cuu
S\f
hlnh thanh ty gia
ho'i
dmii va chinh
sach
ty
gh1
ho'i
dmli
(1
,
nu'oc ta trong thoi gian qua va
hi<$n
nay.
- Nghien
cuu cac ye'u to'

cffu
t~o
nen
ty gia
ho'i
doai, nhung
nhan
to'
anh
hu'C1ng
de'n ty gia
ho'i
doai va mo'i quan
he$
giua ty gia voi
Hii
sufft,
l~m
phat, xufft
nh~p
khffu,
can
can
thu'ong
m~i,

C1
Vi<$t
Nam
trong thoi gian qua va

hi<$n
nay.
Vl
d~
tai
du'<Jc
nghien cuu lien quan de'n
nhi~u
vffn
d~,
c6 tinh phuc
t~p
cao va quan
he$
m~t
thie't de'n
nhi~u
m~t
ho~t
d()ng
cua
kinh te'
vi
mo, rna
ph~m
vi
m9t
Lu~n
an
khong giai quye't he't. Do d6

tr<,mg
tam
cua
Lu~n
an
chu ye'u giai
quye't nhung n9i
dung lien quan de'n cac
nhan
to' hlnh thanh ty gia ho'i doai
C1
Vi<$t
Nam, va
tren
co
sC1
d6
d~
xufft cac
bi<$n
phap gop
ph~n
hoan
thi<$n
chinh sach ty
gia cua
Vi<$t
Nam
hi<$n
nay.

Net
moi cua
Lu~n
an
la hoan
thi<$n
sau
r()ng hon, c6 tinh
he$
tho'ng hon cac
nhan
to'
hlnh thanh
nen
ty gia
C1
Vi<$t
Nam
hi<$n
nay, cilng nhu' c6 nhung dinh
hu'ong
chinh sach ty gia trong giai
do~n
trung
va
dai
h~n.
4.
Phu'dng
phap nghien cuu:

B~ng
cac phu'ong phap duy
v~t
bi<$n
chung, duy
v~t
lich
sli'
du'oi
anh
sang
cua
H9c thuye't
Mac
- Lenin, nhung tin tuc thoi
bao
hi<$n
tr~ng,
cung voi cac
phu'dng
phap
tho'ng ke, so sanh,
phan
tich t6ng
h<Jp,
do'i
chie'u ke't
h<Jp
voi
so'li<$u

thl;fc
te'
d~
nghien cuu.
Ben
c~nh
d6
Lu~n
an
con
v~n
dl;lng
m9t
so' kinh
nghi<$m
cua
cac nu'oc
d~
hoan
thi<$n
cac
vffn
d€
c~n
ban
toi trong
Lu~n
an.
Tuy<$t
do'i

ton
3
tn;mg tinh khoa
h<;>c
vl d6 la slf
phan
anh tinh trung thlfc
cua
slf
v~t.
cua
qua trlnh
v~n
d()ng va
phat
tri8n, luon
d~t
slf
v~t
va
hi~n
tu'<Jng
trong
tr(_lng
thai
v~n
d()ng
giii'a chong
d8
xem

xet
m6i quan
h~
h6 tu'dng qua
l(,li
voi nhau
d8
tu
d6
tham
nh~p
tlm hi8u
du'<Jc
ban
cha't cua d6i
tu'<Jng,
tlm
ra
chan ly,
ch<;>n
ra
nhii'ng va'n
d~
tieu
bi8u
mang tinh
tr<;>ng
ye"u
cua d6i
tu'<Jng

du'a
vao thlfc ti8n.
Tren
cd
sd
d6
d~
xua't
nhii'ng
bi~n
phap nhiim hoan
thi~n
chinh sach ty gia d
Vi~t
Nam.
5.
Ke't ca'u
cua
Lu(ln an:
B8
d(,lt
du'<Jc
ml;tC
tieu
cua
Lu~n
an
chung toi xin trlnh
bay
voi kh6i

lu'<Jng
166 trang,
21
bang
va
16
mo hlnh, dd thi.
Lu~n
an
c6
ke"t
ca'u nhu' sau:
Ngoai phffn
md
dffu
va
ke"t
lu~n.
Lu~n
an
du'QC
b6
Cl;tC
g6m
ba chu'dng:
Chtidng m()t :
MQt
stf
nhf)n thuc
cd

ban
vi
tj
gia va chinh sach
tj
gia.
Chtidng
hai
: Thi/c tr{lng Chinh sach
tj
gia va
Cd
cht
diiu
hanh
tj
gia ll
Vi?t
Nam trong thlli gian qua.
Chtidng
ba
:
MQt
stf
bi?n phap gop phli'n hoan thi?n chinh sach
tj
gia ll
Vi?t
Nam trong thlli gian tm.
B8

minh
h<;>a
cho
Lu~n
an
chung toi da
sii'
d1;tng
s6li~u
cua
Ngan
hang nha
nu'oc
Vi~t
Nam, T6ng
Cl;tC
th6ng ke, B() Thu'dng
m(,li,
Quy
ti~n
t~
IMF,

nhiim
d§:n
chung cho
d~
tai
them
phffn phong phu, g6p phffn

lam
sang
to
cd
che"
ty gia tha n6i
c6 slf
di~u
tie"t
cua nha nu'oc ta trong giai
do(}.n
hi~n
nay.
4
1.1
BAN CHAT
VA
CHUC NANG CUA TY
GIA:
1.1.1 Slf
phat
tri~n
theo hti8ng tolm
diu
boa
cac quan
h~
thtidng
m~i,
ddu tti,

ngo~i
giao, kinh doanh
ngo~i
t~
quo'c
te'Ia
di~u
ki~n
hinh
thanh
ty gia:
Sl:f
phat tri€n cua
he$
tho'ng thuong
m~i
quo'c te' va cac quan
he$
tin dvng
d~u
tu,
ngo~i
giao, kinh doanh
ngo~i
tc$
tren thuong truong quo'c te' doi hoi phai c6
stt trao d6i
ti~n
tc$
giua cac nuoc.

M5i nuoc
sii'
dvng d6ng
ti~n~
rieng
cU.
a nuoc minh va c6 che'
d()
quan ly
ngo~i
ho'i
rieng,
ben
c~nh
d6
giua nguoi mua va nguoi ban o each xa nhau
v~
dia
ly
va phong tvc
t~p
quan huon ban cling khac nhau. Nhung di€m khac
bic$t,
thuong gay tro
ng~i,
kh6 khan trong giao dich huon ban giua nuoc nay voi nuoc
khac.
Tu
d6 cac nha kinh doanh
nh~n

tha'y
rAng
cung voi
sl:f
mo r()ng mua ban
tren
ph~m
vi toan the' gioi,
vic$c
chuy€n d6i tu m()t d6ng
ti~n
nuoc nay sang
m()t
lo~i ti~n
nuoc khac ngay cang c6 y nghia quan
tr<_mg
va la
di~u
kic$n
quye't dinh
de'n
vic$c
mua ban
ngo~i
thuong. M()t
di~u
d~
nh~n
tha'y la
vic$c

mua
ban
ngo~i
tc$
se
g~p
ra't
nhi~u
rui ro do c6
sl:f
bie'n d()ng thuong xuyen gia tri cua tung d6ng
ti~n
va quan
he$
so sanh gia tri giua chung (hay nguoi ta con
gQi
la ty gia
ho'i
doai
Exchange Rate) cling luon thay d6i.
Vi
v~y
c6 th€ n6i, cung voi xu huong toan
c~u
h6a thuong
m~i,
the'
giOi
se
hlnh thanh

he$
tho'ng ty gia
quo'c
te' r()ng
IOn
chi pho'i toan
b()
cac quan
he$
kinh te' -
xa
h()i
trong tung
quo'c
gia va tren
ph~m
vi the' gioi. Sue
m~nh
chi pho'i cua
he$
5
thO'ng
ty gia
quO'c
te',
se la
sf/.
chu
chuy~n
nhanh chong cac lu6ng

vO'n
quO'c
te'
(ng~n
hc~lll
va
dai
hc~m),
d~
kinh te' toan
c~u
m<)t
xu the' n6i
b~t
cua nhung
nam
cuO'i
the' ky 20 da va dang
t1;\0
nen
nhung
mO'i
quan
h~
moi giua cac
quO'c
gia, giua cac
n~n
kinh te' va giua cac
dan

t()c
tren the'
giOi,
nhAm
tang
cu'C1ng
mO'i
quan
h~
giua
con
ngu'C1i
voi con
ngu'C1i
vu'<;ft
ra ngoai
ph1;1m
vi
m9t
quO'c
gia
tren
nhi~u
linh
vf/.c
nhu':
kinh te', khoa
hQc
cong
ngh~,

dC1i
sO'ng
van
h6a,
quy~n
lf/.c
chinh tri

1.1.2 Ty ghi ho'i dmii - m()t
khai
ni~m
gi\n
li~n
voi ph:;tm
tru
ti~n
t~
tren
blnh
di~n
quo'c
te'
:
Trong qua trlnh san xua't, trao d6i hang
h6a
va djch
V\1,
c6 hai
lo~i
gia ca:

- Gia trong nu'oc, con
gQi
la gia
quO'c
gia.
-
Gia
ngo1;1i
thu'ong con
gQi
Ia
gia
quO'c
te'.
• Gia trong nu'oc phan
anh
nhung
di~u
ki~n
C\1
th~
cua
san
xua't tung
nu'oc rieng
bi~t.
bi~u
hi~n
du'oi hlnh thai gia ca trong nu'oc, don vj
ti~n

t~
cua nu'oc
d6.
• Gia
ngo1;1i
thu'ong phan
anh
nhung
di~u
ki~n
san
xua't tren
ph1;1m
vi the'
giOi
th~
hi~n
qua gia ca
quO'c
te'
bAng
cac
ngo1;1i
t~
tren thi
trttC1ng
the' gioi.
Do cac
di~u ki~n
san xua't trong nu'oc khong

giO'ng
nhau (nang sua't lao
d()ng
(J
m&i
ndi khac nhau),
nen
gia ca hang
h6a
trong nu'oc cilng khac nhau va
gia ca hang
h6a
(J
m&i
nu'oc (so voi gia ca tren thj
tru'C1ng
the' gioi) cilng khac
nhau. Tha'y
du'QC
sf/.
khac nhau giua
cac
lo1;ti
gia ca trong nu'oc, gia ca
tren
the' gioi
chinh la
nhC1
ti~n
t~

(thong qua
ty
gia) c6 kha nang
vua
lam
phu'dng
ti~n
phan anh
gia trj
quO'c
gia, vua phan anh gia trj
quO'c
te' cua hang h6a.
Trong
m()t
n~n
kinh te' md, quy mo va vj tri cua
n~n
kinh te' d6 cang tang
tntdng
trong phan cong lao d()ng
quO'c
te' bao nhieu thl vai tro cua d6ng
ti~n
nu'oc
d6, sue mua cua n6 voi cac d6ng
ti~n
khac va tac d()ng ty gia cua d6ng
ti~n
d6

6
dO'i
voi thttdng
rn~i
va kinh te' trong nttoc cilng nhtt tren the' gioi cang Ion
ba'y
nhieu.
Vl
v~y
cac chuyen gia da dinh nghia: Ty gia la
sv
do lttong gia
tri
rn9t
ddn vi
ti~n
t~
nttoc nay
b~ng
sO'
ltt<jng
ddn
vi
ti~n
t~
nttoc khac. Hay n6i each
khdc:
Ty
gia
Ia

gia ca cua adn vi
tiln
t?
mQt
mtuc all(lc
biiu
hi?n bltng
stf
lll(lng
ddn
vi
tiln
t?
cua nlt{/c khac.
C6 hai phttdng phap
bi~u hi~n
ty gia:
+ Phztdng
phap
trf!c
tie'p:
La phttdng pha p rna rn9t ddn vi
ti~n
t~
trong nttoc
dtt<jc
bi~u
hi~n
b~ng
rn9t

lu'<jng
bie'n d6i
ti~n
t~
nttoc ngoai.
Vi
d1;1:
T~i
London, vao ngay 10/0112000, 1GBP = 1,617 USD.
Hi~n
nay cac nttoc dang dung phudng phap
bi~u hi~n
ty gia trvc tie'p Ia
Anh (GBP), Canada (CAD), Newzealand (NZD), Uc (AUD),
E>6ng
ti~n
Chau Au
(ECU, European Currency Unit).
+ Phudng phap gian
tie'p:
La phttdng phap rna rn9t ddn
vi
ti~n
t~
nttoc ngoai
dtt<jc
bi~u
hi~n
b~ng
rn9t

lu'<jng
ti~n
bie'n d6i trong nttoc.
Vi
d1;1:
Ty gia
ti~n rn~t
ngo~i
t~
t~i
SC1
giao dich Ngan Hang
Ngo~i
Thttdng
Vi~t
Narn ngay 08/06/1999la:
1 Bang Anh (GBP) =
1,61
Dollar
My
(USD).
'
,,,,
.
~:~
,f.
''}•~.,
1 Dollar
My
(USD) = 120,1

Yen
Nh~t
(JPY).
1 Dollar
My
(USD) = 13,918 VND.
7
Hic$n
nay
h~u
he't cac nude con
lc;ti
(ngoc;ti
tru cac nude da dung phudng
phap
bi~u
hic$n
tn!c tie'p ty gia da
n6id
tren),
d~u
sa
dvng phudng phap
bi~u
hic$n
? •
"'
• "
·~
ty

g1a
g1an
tlep.
1.1.3. Cac chti'c nang cua ty gia :
1.1.3.1
Chuc nang so sanh sue mua cua cac
lo~i
ti~n
t~
khac nhau:
Khi tinh toan
hic$u
qua cua cac quan
he$
kinh te' vdi nude ngoai, khi quye't
djnh
tham gia
h<;fp
tac kinh
te',
phan cong lao d()ng vdi cac nude khac, tie'p
nh~n
cac
ngu6n
vO'n
d~u
tu
cua nude ngoai hay tham gia
d~u
tu

vao
cac
cong trlnh lien
doanh vdi
cac
nude, cho de'n
vic$c
tinh toan
hic$u
qua
cua
cac
xi
nghic$p
xua't
nh~p
kh~u
hang h6a, djch vv vdi cac nude khac, ky ke't m()t
h<;fp
d6ng thudng
mc;ti
cv
th~
d~u
phai
th~
hic$n
qua ddn vi
ti~n
tc$.

E>i~u
d~u
tien la phai so sanh gia
tri
d6ng
ti~n
trong nude vdi
ngoc;ti
tc$
d~
dO'i
chie'u, so sanh cac quan
he$
v~
mi,it
gia tri
nhu
gia ca, chi phi, gia thanh,

V

V

th\l'C
te'
dUQC
phat sinh trong qua trlnh san
xua't,
trao d6i trong nude va ngoai nude tren cac thi truong
quO'c

te',
ta't ca nhung
vic$c
d6
d~u
duqc tie'n hanh thong qua chuc nang so sanh sue mua cua cac
loc;ti
ti~n
tc$
khac nhau.
MuO'n
so sanh sue mua thl phai so sanh gia ca,
muO'n
so sanh gia ca thl
phai
so sanh gia
tq
d6ng
ti~n
trong nude vdi
ngoc;ti
tc$.
MuO'n
bao
dam
duqc tinh
cha't ngang gia,
bao
dam
du<;fc

tinh chinh xac trong so sanh
dO'i
chie'u va phan tich
cac
mO'i
quan
he$
v~
gia tri
d~
c6 m()t quye't djnh dung
dAn,
hic$u
qua, trong cac
quan
he$
kinh te'
dO'i
ngoc;ti
thl phai thong qua ty gia, mdi c6
th~
so sanh
du<;fc
gia
ca
tren thi truong trong nude vdi thi truong the' gidi, so sanh duqc nang sua't lao
d()ng gia thanh trong nude vdi cac nude khac.
Do d6 ty gia phai phan anh
th~t
C\l

th~
va khach quan, sue mua cua
ti~n
trong nude so vdi sue mua cua
ti~n
nude ngoai, ty gia phai phan anh dung chuc
nang
lam
thudc do gia
tri
cua
ti~n
tc$.
8
Qua chuc
nang
so sanh sue mua cila cac
lo~i
ti~n
bao
dam
tinh cha't ngang
gia, ty gia trd thtmh
m<)t
cong
C\1
quan tr9ng
d~
d~
ra

chinh
sach
kinh
te"
d6i
ngo~i
dung
dAn
va
co
hi<$u
qua,
d~
l~p
ke"
ho~ch
dai
h~n
phat
tri~n
ngo~i
thudng va cac
nganh
kinh
te"
khac trong nu'oc.
1.1.3.2 Chuc
nang
klch thich
(di~u

chinh xua't
nh~p
khdu
va
thu
chi
quo'c
t~):
Slf gia tang hay
giam
tha'p ty gia giua
n<)i
t<$
va
ngo~i
t<$,
c6
tac
d<)ng
Ion
de"n
doanh thu va thu
nh~p
cila nha xua't
nh~p
khffu. Slf
giam
gia
n<)i
t~

so voi
ngo~i
t~
lam
lqi cho nha xua't khffu
nen
n6 kich thich
vi~c
san
xua't
hang
h6a
va
xua't khffu
hang
h6a
d6
ra
nu'oc ngoai. Ngu'qc
l~i,
khi gia
n<)i
t~
tang
len
n6lam
lqi
cho nha
nh~p
khffu, vl

v~y
n6 kich thich
vi~c
gia tang
nh~p
khffu tieu
thl,l
hang
h6a
nu'oc ngoai.
Thong qua
vi~c
xac
djnh ty gia, nha nu'oc c6
th~
kich thich,
tac
d<)ng
de"n
cd
ca'u xua't
nh~p
khffu
ho~c
h~n
che"
cac
m~t
hang xua't
nh~p

khffu trong nu'oc voi
nu'oc
ngoai.
Hi~n
nay
cac
nu'oc
tu'
ban
da dung ty gia
lam
cong
C\1
d~
kich thich
xua't khffu,
h~n
che"
nh~p
khffu, nang cao nang llfc
c~nh
tranh cila
hang
h6a
xua't
khffu
trong nu'oc, tren thj tru'ong nu'oc ngoai
d~
di~u
tie"t

can
can
thu'dng
m~i.
can
can
thanh toan.
Vi
dl,l:
Trong cung
m<)t
nhi~m
ky, T6ng th6ng
My
Richard Nixon da hai
l~n
pha gia usn.
•
L~n
thu
nha't, 15/0811971 chinh phil My tuyen
b6
pha gia USD 7,89%.
- Tru'oc
day
1 USD = 0,888671 gr, do d6 1
ounce=
35 USD.
- Ngay nay 1 USD = 0,8185 gr, do d6 1
ounce=

38 USD.
•
L~n
thu
hai, thang 311972 chinh phil My tuyen
b6
tha n6i USD,
l~p
tuc
gia USD
giam
them
10% so voi gia 1 ounce vang. Ngoai
ra
d~
gay
sue
ep
voi cac
nu'oc khac,
ben
c~nh
vi~c
h~
gia USD, chinh phil
My
bu<)c
cac
nu'oc
phai

nang gia
9
n(>i
t~
d€
kich thich xua't kh£u hang h6a cua
My
ra nuoc d6,
hC;J.n
che'
nh~p
kh£u
hang
h6a nuoc d6
vao
My
va nang cao nang ll!c
CC;J.nh
tranh
cua
hang
h6a
My
tren
thi tntong the' gioi.
Bie't
l<Ji
dt;mg
chuc nang kich thich
cua

ty ghi,
nhi~u
nuoc TBCN va cac
nuoc
dang
phat
tri€n da
ap
dvng
nhi~u
bi~n
phap
di~u
hanh
ty gia khac nhau,
nh~m
khuye'n khich xua't kh£u, khuye'n khich du lich,
ki~u
ho'i d€ tang thu
nh~p
ngoC;J.i
t<$
va
hC;J.n
che' chi tieu
ngoC;J.i
tl$
ra
nuoc ngoai.
1.1.3.3 Chuc nang phan

pho'i
:
Ty gia la
m(>t
phuong
til$n
d€
phan
pho'i
lC;J.i
thu
nh~p
qu6c dan, n6 khong
nhii'ng
c6 kha
nang
phan pho'i
lC;J.i
thu
nh~p
qu6c
dan
giua
cac
nganh
kinh te' trong
m(>t
nttoc, rna con c6 kha nang phan pho'i
lC;J.i
thu

nh~p
qu6c
dan
giua
cac
nuoc c6
quan
hi$
kinh te' voi nhau. Ty gia
du<jc
su
dvng
nhu
m(>t
cong
C\1
d~c
h,tc
trong
cu(>c
chie'n tranh thuong
mC;J.i
d€ gianh
gi~t
thi truong tieu thv
hang
h6a, cfing
nhu
d€ khai thac nguyen
li~u

cua nuoc khac
m(>t
each
re
ffiC;J.t.
Khi nha nuoc pha gia
n(>i
tl$
voi
m(>t
ty
11$
Ion
(hC;J.
tha'p ty gia d6ng
ti~n
trong nuoc so voi cac d6ng
ti~n
nuoc ngoai), tuc la
phan
pho'i lai
m(>t
phffn thu
nh~p
cua
cac
nha
nh~p
kh£u,
tr<J

ca'p cho
cac
nha xua't kh£u c6
them
kha nang
CC;J.nh
tranh, tieu
th\1
du<jc
san
ph£m
d nuoc ngoai
VOi
gia
re
hon.
Khi nha nuoc nang gia
n(>i
t~
len
so voi
cac
d6ng
ti~n
nuoc ngoai, nha
nuoc
da
giam
bot
phffn thu

nh~p
cua
cac
nha xua't kh£u, tang
them
thu
nh~p
cho
cac
nha
nh~p
kh£u, vl voi d6ng
ti~n
c6 gia tri Ion hon
se
mua
du<Jc
hang
h6a
san
ph£m
nguyen
v~t
li~u
cua nuoc ngoai
nhi~u
hon.
Nhi~u
nuoc TBCN va cac nuoc
dang

phat tri€n con
ap
dvng che'
d(>
nhi~u
ty gia,
ho~c
m(>t
ty gia, nhung c6
nhi~u
tr<J
ca'p
cho
cac
m~t
hang xua't
nh~p
kh£u khac nhau, cho
nhi~u
nghil$p
V\1
do'i
ngoai khac nhau, nhftm khuye'n khich xua't kh£u,
hC;J.n
che'
nh~p
kh£u, thu hut
ki~u
ho'i, thu
hut

du Jich, chuy€n
ti~n

10
Tfft
ca nhung
bi~n
phap n6i tren
d~u
dl,l'a
vao chuc nang phan phdi cua ty
gia,
dl,l'a
vao kha nang ty gia c6
th~
tach roi khoi gia trj cua n()i
t~
nu'oc d6 (gia trj
quo'c
gia), so voi cac
lo~i
ti~n
nu'oc ngoai (gia tti qu6c te').
Cac chuc nang
n6i tren cua ty gia c6 m6i quan
h~
ch~t
che voi nhau, trong
d6
chac nang so sanh sac mua cua cac

lor;zi
tiin
t?
la chu
ytu
bao trum nhtft,
1.1.4 Tac dqng cua
ty
gia:
Qua cac chuc nang cua ty gia, chung ta
tha"y
ty gia hdi doai c6
nhi~u
anh
huC1ng
toi
cac
Hinh
vl,l'c
kinh te' trong nu'oc, rna tru'oc he't la ty gia h6i doai anh
huC1ng
toi
xua"t
nh~p
khffu.
1.1.4.1 Ty gia va xud't
nh~p
khAu:
Cd
che' tac d()ng cua ty gia ddi voi

xua"t
nh~p
khffu c6
th~
di~n
ra
nhu' sau:
Khi
pha gia ddn
vi
ti~n
t~
trong nu'oc xu6ng, thl m()t
sdlu'<;Jng
ddn
vi
ti~n
t~
trong nu'oc se d6i
du'<Jc
it ddn
vi
ti~n
t~
nu'oc ngoai hdn so voi tru'oc day. Hay
n6i
ngu'<;Jc
le;ti,
voi m()t ddn
vi

ti~n
t~
nu'oc ngoai se d6i
du'<;Jc
nhi~u
hdn ddn
vi
ti~n
t~
trong nu'oc. Vi
d\1
ty gia giua VND so voi USD
h~
xu6ng, trong trltong
h<;Jp
d6
muo'n thu
du'<;Jc
ctlng m()t
s6
ngo~i
t~
nhu' trltoc day, ngu'oi
ban
hang (nha
xua"t
khffu) nu'oc ngoai, khi
ban
hang vao nu'oc c6 d6ng
ti~n

h~
gia, bu()c phai
ban
voi
gia
cao hdn;
Vi~c
nha
xua"t
khffu nu'oc ngoai phai nang gia
ban
hang
len
la
c~n
thie't, vl
h9
phai
bU.
diip m9i chi phi san
xua"t
hang
xua"t
khffu, ne'u h9
cuban
gia
nhu' trltoc
day
thl h9 se
bi

1&
IOn,
tuy
v~y
vi~c
nang gia hang nu'oc ngoai, se
d~n
de'n tlnh
tr~ng
h~n
che' khdi
lu'<;Jng
nh~p
khffu hang
h6a
vao
nu'oc c6 d6ng
ti~n
h~
gia vl hai ly do:
+Do
kha nang
c~nh
tranh hang h6a
xua"t
nh~p
khffu cua hai nu'oc d6 tang len.
+
C6
th~

c6 slf
chuy~n
hu'ong tieu
th\1
hang
h6a
trong nu'oc
d~
thay the' hang
nh~p
qua diit do.
11
Trong khi d6
vi~c
pha gia don vi tien
t~
trong mfac xu6ng,
l~i
c6 xu huang
kich thich tang kh6i
lu<;Jng
xua"t
khgu hang h6a
tu
nuac c6 d6ng tien
h~
gia sang
cac nuac khac.
Cilng
theo co che' d6, khi nang gia d6ng tien trong nuac

len
so vai cac
ngo~i
t~
khac thl tac
d<)ng
se
ngu<;Jc
l~i:
Xua"t
khgu hang h6a ra nuac ngoai
bi
h~n
che', kha nang
c~nh
tranh cua hang h6a
xua"t
khgu
bi
giam slit, d6ng thoi gia ca
hang
h6a nuac ngoai
nh~p
khgu vao nuac d6 se trd
nen
re hon, so vai gia trong
nuac
vatu
d6 kh6i
lu<;jng

hang h6a
nh~p
khgu se c6 xu huang tang len.
ID.nh
1:
Mol quan
h~
giiia ty
ghi
hol
dmii
va
kim
ng~ch
xua't
nh~p
khdu.
Gidi
h~n
cda
ti~m
nang
xua't khcfu
B
Kim
ng~ch
XNK
Mo
Ma
- Trvc tung

bi~u
thi Ty gia h6i doai
ngo~i
t~/n<)i
t~,
cac
di~m
cang xa
di~m
g6c thl
n<)i
t~
cang giam gia.
- Trvc hoanh
bi~u
thi kim
ng~ch
xua"t
nh~p
khgu, duong EE
bi~u
thi cho
xua"t
khgu, EE
ca:t
trvc tung d
di~m
Ala
diim
gidi

hc;tn,
ne'u ty gia
ngo~i
t~/n<)i
t~
tha"p
hon
di~m
d6 thl
xua"t
khgu se
16
(tuong ling vai
n<)i
t~
c6 gia qua cao thl
Hinh
V\l'c
xua"t
khgu se
16)
luc d6 Ty gia h6i doai
xua"t
khgu > Ty gia h6i doai.
-Duong
EE
bi
giOi
h~n
bdi

di~m
Ma, tren trvc kim
ng~ch
xua"t
nh~p
khgu,
c6 nghia la cho
dffu
n<)i
t~
c6 giam gia nhieu de'n
ma"y
di nil'a, thl kim
ng~ch
xu:ft
khgu
chi
d~t
du<;Jc
t6i da Ma thoi,
di~m
Ma
g<;>i
Ia kim
ng~ch
xua"t
khgu tiem nang.
12
-Duong
II

la duong
nh~p
khgu, II ciit
trl;lc
tung
c3
di~m
B, ty gia
ho'i
doai
ngo~i
t~/n<)i
t~
cao
hdn
di~m
B thl khong
nh~p
khgu
du<jc,
vl d
di~m
d6 nuoc
do'i
tac
se
bi
16,
h1c
d6 Ty gia ho'i doai > Ty gia ho'i doai

nh~p
khgu, Khmlng each AB
la khmlng
each
bie'n thien cila ty gia ho'i doai, luon thoa cong thuc:
Ty gia ho'i
doai
xua"t
khg u < Ty gia ho'i
doai
<
Ty
gia ho'i
doai
nh~
p khg
u.
-Duong
EE
ciit II
c3
di~m
P c6 tung
d<)
la Ro tudng ling voi ho'i
sua"t
Ro, thl
kim
ng~ch
xua"t

khgu
bAng
kim
ng~ch
nh~p
khgu
va
can
can
thudng
m~i
can
bAng,
Ro
gQi
la
ho'i
sua"t
can
bAng. N6i
t6m
l~i,
n<)i
t~
tri
gia
cang
cao
thl
xua"t

khgu cang
bi
h~n
che',
nh~p
khgu
cang
du<jc
khuye'n khich,
va
ngu<jc
l~i.
1.1.4.2
Ty
ghi
va
I~m
phat:
L~m
phat
la
m<)t
hi~n
tu<jng
xa
h<)i,
la
din
b~nh
xay

ra
ph6
bie'n
hi~n
nay
c3
nhi~u
nuoc
tren
the' gioi, ljch
su
cac
che'
d<)
htu thong
ti~n
t~
hi~n
d~i
da chung
minh
rAng
khi
cac
nuoc n6i chung,
va
m6i
quo'c gia n6i
rieng
chuy~n

sang che'
d<)
htu thong ti€n
t~
thl
h~u
nhu
l~m
phat
trd thanh
m<)t
hi~n
tupng thong thuong.
L~m
phat
la
nhan
to'
anh
hudng cung chi€u de'n TGIID danh nghia cila
n<)i
t~,
l~m
phat
cao
lam
gia tang lai
sua"t
tudng
do'i

cua
ti€n
gc3i
bAng
ngo~i
t~
so voi
n<)i
t~,
keo
theo slf
giam
gia cila
n<)i
t~
(TGHE>
tang), tuc la
l~m
phat
c6 tac
d<)ng
ngu<jc
chi~u
voi gia
tri
cila
n<)i
t~.
L~m
phat

cao hdn tudng do'i so voi nuoc ngoai dfin de'n ty gia tang len,
l~m
phat
tha"p
hdn tudng do'i so voi nuoc ngoai dfin de'n ty gia giam.
Do
v~y
muo'n
quan
ly
ch~t
che
du<jc
thi tntong
ngo~i
hO'i
va
di~u
tie't TGHD theo
ml;lc
tieu
nha"t
dinh, thl chinh phil
c~n
kho'ng che'
du<jc
ty
1~
l~m
phat

d
muc
d<)
h<jp
ly. Ne'u
khong kho'ng che'
du<jc
l~m
phat, thl nhung di6n bie'n
tren
thi truong
ngo~i
ho'i
va
TGIID kh6 c6
th~
ki~m
soat
du<jc,
dfin de'n nhung di6n bie'n ngoai mong muo'n
cila
Chinh phil trong
vi~c
quan ly
ngo~i
ho'i va
TGHE>.
13
Ty gia
hO'i

doai
tac
d(>ng
Ion toi kinh te' trong nu'oc
va
trlfc tie'p nha't la ty
1<$
l~m
phat.
Ch~ng
h~n
khi USD
C1
My
len
gia,
hang
h6a
nh~p
kh~u
tu
nu'oc ngoai
trd
nen
re hdn,
va
tu
d6
lam
cho

l~m
phat
trong nu'oc
My
giam
bot,
va
toan
b(>
hang
h6a
d6
d~u
du'<jc
tfnh
vao
chi
sO'
gia
ca
trong nu'oc.
Ngu'<jc
l~i
d6ng
ti~n
m(>t
nu'oc cang ma't gia so voi USD
bao
nhieu, thl gia ca nhfi'ng
m~t

hang
TLSX,
v~t
tu
nh~p kh~u
bAng d6ng
ti~n
nuoc do
cang
len
cao,
tu
d6 gia
thanh
san
ph~m
trong nu'oc ci1ng cao hdn.
Ngoai
cd
che' tren,
cac
nu'oc TBCN sau chie'n tranh the' gfdi
thu
hai, voi
che'
d(>
ty
gia
cef
djnh

ci1ng
da g6p
ph~n
lam
cho xu huong
tang
l~m
phat
C1
cac
nu'oc d6.
Tu
sau
chie'n tranh the' gioi
thu
hai, quy
ti~n
t<$
quO'c
te' chu tru'dng duy trl
che' d9 ty
gia
cef
djnh, nghia la duy trl ty gia thj tru'ong gifi'a
d6ng
ti~n
cac
nu'oc
TBCN so
voi

USD, d6ng
ti~n
chu
d~o
cua
h<$
thO'ng
ti~n
t<$
TBCN
chi bie'n
d(>ng
trong
m(>t
bien
d(>
nha't djnh (tru'oc la 1%,
sau
noi
r(>ng
ra
2,25%)
tren
duoi ty gia
chfnh thuc.
Muefn duy trl
du'<jc
tie'n
d(>
d6,

NHTW
cac
nu'oc
phai
can
thi<$p
vao
thi
tru'ong bAng
each
tung do la ra ban, ne'u ty gia d6ng do la
len
de'n
di€m
cao nha't,
so voi ddng
ti~n
trong nu'oc,
ho~c
dem
d6ng
ti~n
trong nu'oc
ra
mua
do
la
vao, ne'u
ty gia d6ng do
la

sut
de'n di€m tha'p nha't.
Tu
cuO'i
nhfi'ng
nam
60
de'n
d~u
nam
70,
d6ng do
la
bi
ma't gia
lien
tl)c,
sO'
do la
nAm
trong tay nu'oc
ngoai
du'<Jc
g<;>i
la d6ng
do.la
Chau
Au
ngay
m(>t

tang
len
nhanh chong (do
My
bj
b(>i
chi
CCTT
nghiem
tn;mg
phai
phat
hanh
USD
ra
tra
n<J
nude ngoai). Slf
ki<$n
d6 dfin de'n tlnh
tr~ng
d~u
cd
ti~n
t<$
ngay
m(>t
n~ng
n~,
tren

thi tru'ong the' gioi
tu'
ban
ngu'oi
ta
tung 6
~t
d6ng do la ma't gia
d€
mua
nhfi'ng d6ng
ti~n
du'<jc
gia,
vua
d€
tranh
du'<jc
nhfi'ng
t6n tha't do do la ma't gia
gay
nen,
vua
tranh thu kie'm
l<ji
Ion khi nhfi'ng d6ng
ti~n
nay
len
gia

m~nh.
Trong nhfi'ng
ngay
d~u
thang 0311973, c6 luc chi trong
m(>t
14
ngay
NHTW
Tay
Due
da
phai phat
hanh
tren
09 ty
Mac
Tay
Due
d€
mua
vao
03
ty
USD. Tinh
tr~ng
d6lam
cho
h.tu
thong

ti~n
t~
cua
nuoc
c6
d6ng
ti~n
len
gia
nhu
Tay
Due,
Thvy
SI,
Nh~t
Ban
va
mot
sef
nuoc
Tay
Au
khac
trd
nen
he't
sue
ding
th~ng,
sue

ep
l~m
phat
d
cac
nuoc
nay
tang
len
m~nh
me.
Nguoi
ta
g<;>i
cd
che'
nay
Ia
cd
che' "Nhqp khdu
l{Jm
phat".
Vl
v~y
khi
xac
dinh ty gia d6ng
ti~n
trong nuoc,
nha

nuoc
phai
xem
xet
nhi~u
m~t
tac
dong
khac
nhau
cua
ty gia toi tlnh hlnh kinh te' trong nuoc.
Tu
d6
d~
ra
nhung
bi~n
phap
ty gia thich ung,
vua
c6 th€ khuye'n khich xua't khgu
vua
c6
th€
h~n
che' duqc
tac
h~i
tieu

ql'c toi htu thong
ti~n
t~
va
gia
ca
trong nuoc. Ty gia
d6ng
ti~n
trong nltoc
dlt<Jc
nang
len
hay
h~
xudng
con
CO
tac
d(}ng
toi
S\1'
di
chuy€n
cua
cac
lu6ng
vefn
ngo~i
t~

trong nuoc.
Vi~c
xac
dinh ty gia
ngo~i
ho'i dung
dcln,
h<Jp
ly, pho'i
h<Jp
voi
cac
bi~n
phap
kinh te'
khac
nhau, c6
tac
dong ra't Ion
d~
huy dong
ngu6n
vefn
ngo~i
hefi
tu
nuoc
ngoai
vao
nltoc,

d€
di~u
tie't
va
sa
dvng
cac
ngu6n
vo'n d6 cho nhfi'ng
ho~t
dong
san
xua't kinh doanh c6
lqi
cho
n~n
kinh te'
cua
nuoc
mlnh,
t~o
nen
cong
an
vi~c
lam
va
cai
thi~n
d~n

doi
sefng
cua
nhan
dan.
1.1.4.3 Ty ghi va
can
din
thanh
toan
:
Nhu
ph~n
tren
da
neu,
CCTTQT
bao
g6m
can
can
vang
lai,
can
can
vefn
va
thay d6i
d\1'
trfi'

thanh
toan
quefc
te' hay
con
g<;>i
la
ph~n
bu
dclp
cho
tham
hvt
CCTT
[23,23].
-
Can
can
vang lai :
La
t6ng
h<Jp
cua
CCTM
(xua't
nh~p
khgu
hang
h6a),
can

can
dich
V\1
can
can
thu
nh~p
(cac
khoan
ti~n
ludng, thudng
cua
nguoi
lao
dong,
cac
khoan
lai
ti~n
vay
ti~n
gdi,
lai
c6
ph~n),
va
cac
khoan
chuy€n giao
mot

chi~u
(qua bie'u cho
t~ng,
vi~n
tr<J
cho
mvc
dich
tieu
dung),
day
la
mot
chi
tieu
quan
tr<;>ng
cua
CCTTQT
n6i
chung
bdi
n6
phan
anh
d~y
du
m<;>i
giao dich
quefc

te'
cua
mot
ml'oc.
15
Tinh
tr~ng
du'
thua hay thie'u
h1;1t
cua CCTT vang lai, tn,tc tie'p anh hu'dng
toi
cung va
cff
u
ngo~i
t~
tren
thi tru'ang
hO'i
dmii cua m()t nu'oc, nghia
Ut
tn,tc tie'p
anh
hu'dng tdi ty ghi cua cac
ngo~i
t~
so voi ddng ti€n
cua
nu'oc d6, va n6 cho

tha"y
m()t nu'oc dang
C1
tr~ng
thai
can
b~ng
hay
ma"t
can
b~ng
dO'i
ngo~i.
C
,
A
~
-
an
cun von:
La tdng
h<;Jp
toan
b()
cac
ludng
vO'n
chuy8n
vao
va

ra
khoi m()t nu'oc,
vO'n
vao
c6 th8 thong qua vay
n<j,
ban
cac
tai
san
(1
nu'oc ngoai,
nh~n
dffu
tu'
tn,tc tie'p
hay
dffu
tu'
vao
cac
gia"y
tO
c6 gia. Ngoai ra, nhfi'ng khoan
vi~n
tr<;J
cho
m1;1c
dich
dffu

tu',
x6a
n<j
chuy8n tai
san
cua
ngu'ai di
dan
cfing
du'<jc
du'a
vao
can can
vO'n.
* Phffn
bu
di{p
cho
tham
h1;1t
can
canthanh
toan:
Trong tru'ang
h<;Jp
can can
tdng th8 bi
tham
hvt, n6 c6 th8
du'<;Jc

tai
tr<;J
b~ng
ngudn dlj
trfi'
cua
co quan ti€n
t~
(thu'ang la NHTW)
ho~c
vay
cua
NHTW
nu'oc ngoai,
ho~c
cua quy ti€n
t~
quO'c
te'.
Khi m()t nu'oc
t~m
thai bi
ma"t
can
dO'i
trong CCTT, mtoc d6 c6 th8 vay
dl.f
trfi'
ngo~i
ho'i va quy€n

nit
vO'n
d~c
bi~t
(SDR)
cua
Quy ti€n
t~
quO'c
te' d8 h6
tr<;J
cho ddng
vO'n
cua
mlnh,
gifi'
cho ty gia USD voi n()i
t~
trong nu'oc khong
vu'<;Jt
qua
bien
d()
da qui dinh. Trong tru'ang
h<;Jp
xay
ra
ma"t
can
dO'i

nghiem tn;mg, nu'oc bi
thie'u hvt
phai
pha gia do
n<;J
nu'oc ngoai tang len, bu()c long chlnh phu
cac
nu'oc
d6
phai
ap
dl;lng
hang
lo~t
cac
bi~n
phap di€u chinh, c6 khi ra't
khi{c
nghi~t.
d~c
bi~t
la nhfi'ng cong
C\1
CUa
chlnh sach ti€n
t~,
(nhu': thljc
hi~n
chfnh
sach

ti€n
t~
noi
lOng, thong
qua
nghi~p
V\1
thi tru'ang md, giam lai sua't chie't
kha"u
hay
giam
ty
1~
dtf
trfi'
bi{t
bu()c
d8
cho
khO'i
lu'<;Jng
ti€n
v~n
duy trl nhu' muc
ban
dffu, hay chi
giam
m()t
lu'<jng
c6 th8 cho phep ), chinh sach

tai
kh6a.
Thong thu'ang cac nu'oc thu'ang dung chinh
sach
di€u chinh
tY
gia, d8
cai
thi~n
tlnh
tn.;tng
b()i chi CCTM, nhu'ng ddng thai
l~i
gay
sue
ep
l~m
phat
trong n€n
kinh
te'.
Ho~c
c6 khi dung cong
C\1
nang lai
sua"t
cua
chinh
sach
ti€n

t~.
d8
h~n
che'
chi tieu va
h~n
che'
nh~p
khffu, g6p phffn cai
thi~n
CCTTQT nhu'ng
l~i
c6
tac
d()ng
16