Website: Email : Tel : 0918.775.368
Tình huống quá trình triển khai thực hiện dự án FDI: dự án liên doanh Vũng
Tàu – Paradise
Phần 1: Tình huống
1.1 Giới thiệu về dự án
` Dự án khu du lịch Vũng Tàu – Paradise tại bãi Thùy Vân, thành phố Vũng
Tàu là một trong 5 dự án liên doanh đầu tư nước ngoài đầu tiên tại Bà Rịa –
Vũng Tàu được Uỷ ban Nhà nước về hợp tác và đầu tư (nay là Bộ Kế hoạch và
Đầu tư – KHĐT) cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 1991 với thời hạn cấp phép là
25 năm, là dự án đầu tư của liên doanh giữa Công ty Du lịch quốc tế Vũng Tàu
(Vungtau intourco) và Paradise Development and Investment (Đài loan), gọi tắt
là liên doanh Vũng Tàu – Paradise.
1.2 Mục tiêu của dự án
Xây dựng khu văn hóa - thể thao và du lịch tại Bãi Sau thành phố Vũng Tàu.
Dự án gồm khách sạn 3 sao 1.500 phòng và công trình dịch vụ đi kèm; khu thể
thao dưới nước, bể bơi luớt ván, thuyền buồm, nhảy dù nhào lặn, câu cá; công
viên giải trí gồm làng dân tộc thiểu số Việt Nam, Trung tâm ca múa nhạc dân
tộc Việt Nam, vườn chơi trẻ em, múa nước; một sân golf 27 lỗ đạt tiêu chuẩn
quốc tế; công viên nước…
Tổng đầu tư dự án lên tới hơn 97 triệu USD, trong đó vốn pháp định gần 62
triệu USD. Phía VN góp gần 15,5 triệu USD bằng giá trị quyền sử dụng 220 ha
đất ven biển trong 25 năm, phía nước ngoài đóng góp số còn lại bằng tiền mặt,
thiết bị và vật tư hàng hóa.
1.3 Quá trình triển khai xây dựng dự án
Cuối năm 1995 tức sau 15 năm đầu tư, mới chỉ có một phần nhỏ của một số
hạng mục công trình được thực hiện. Cụ thể, khu khách sạn 500 phòng chỉ xong
phần...móng; Nhà khách 38 phòng còn đang ở dạng…xây thô; Khu công viên
========================================================
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
giải trí gồm 6 công trình thì cũng chỉ mới xây được một khu trò chơi và khu cắm
trại.
Các phần còn lại chưa thực hiện hoặc đang dở dang... Riêng khu thể thao dưới
nước thành Câu lạc bộ Marina cho thuê phao dù tắm biển.
Tháng 8/2006, dự án vẫn rơi vào bế tắc, việc triển khai dự án không được tiến
hành như giấy chứng nhận đầu tư đã quy định. Để dự án này có thể tiếp tục được
đầu tư hoàn thiện, vấn đề cơ bản nhất là chủ đầu tư phải có nguồn vốn đầu tư.
Tuy nhiên, đối tác Đài Loan không đủ khả năng tài chính. Theo đại diện phía
nước ngoài, khó khăn lớn nhất khi tiếp tục huy động vốn đầu tư là thời hạn hoạt
động còn lại quá ngắn (10 năm), do đó phía nước ngoài đề nghị xin tăng thời
hạn giấy phép từ 25 năm lên 50 năm.
Sau khi nghiên cứu ý kiến của các bên liên doanh và trên cơ sở kết quả kiểm tra
tại doanh nghiệp, Đoàn kiểm tra của UBND tỉnh đã đề nghị trong vòng 12 tháng
kể từ ngày có kết luận của Đoàn kiểm tra (8/2006), nếu Liên doanh Vũng Tàu -
Paradise đệ trình được phương án khả thi chuyển nhượng vốn cho một chủ đầu
tư mới hoặc bên nước ngoài tìm kiếm được các nhà đầu tư mới đủ năng lực tài
chính tham gia góp vốn đầu tư để xây dựng các hạng mục chính, thì Đoàn kiểm
tra sẽ đề nghị Bộ KH&ĐT xem xét quyết định đồng thời với việc gia hạn hoạt
động từ 25 năm lên 50 năm cho doanh nghiệp. Nếu sau thời gian này (tháng
8/2007), Liên doanh Vũng Tàu - Paradise không thực hiện được các điểm nêu
trên, Đoàn kiểm tra đề nghị cơ quan quản lý Nhà nước về đầu tư xem xét
phương án chấm dứt hoạt động trước thời hạn, hoặc thu hồi toàn bộ diện tích đất
tương xứng chưa sử dụng.
Tháng 1/2008, tại buổi làm việc với Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc triển khai
dự án, ông Long Hasiang Wu - Chủ tịch HĐQT Công ty liên doanh Vũng Tàu -
Paradise cho biết, vẫn đang tìm kiếm đối tác có đủ năng lực tài chính để xây
dựng các hạng mục còn lại. Như vậy, quá thời hạn quy định mà liên doanh vẫn
chưa tìm ra được biện pháp để tiếp tục dự án như đã cam kết.
========================================================
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.4 Quá trình góp vốn và giám định tài sản
Từ năm 1991 - 1999, phía nước ngoài góp hơn 25,4 triệu USD bằng tiền mặt
và thiết bị, vật tư hàng hóa (báo cáo của liên doanh). Tuy nhiên, số tiền này Hội
đồng quản trị (HĐQT) của liên doanh không công nhận vì thiếu chứng từ hợp lệ.
Tháng 1/2002, Bộ KHĐT đã thành lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra Liên
doanh Vũng Tàu - Paradise. Bộ KHĐT đã ra công văn yêu cầu liên doanh thực
hiện các bước hậu kiểm, nhằm xác định rõ giá trị góp vốn của các bên tham gia.
Tháng 8/2002, Vũng Tàu - Paradise đã ký hợp đồng kinh tế với Cty cổ phần
giám định Ngân Hà (Micontrol) để giám định tài sản. Kết quả cho thấy tổng chi
phí xây dựng sân golf được xác định là hơn 7.676.061USD, nhưng phía liên
doanh không đồng ý.
Phía nước ngoài đề nghị đưa thêm vào một số chi phí để nâng tổng số tiền xây
dựng lên 9.042.50USD, nhưng Micontrol không chấp nhận vì những chi phí này
không có chứng từ hợp lệ để có thể công nhận.
Tháng 8/2003, Liên doanh Vũng Tàu - Paradise có công văn thông báo kết
luận cuộc họp HĐQT: Phía đối tác VN nhất trí giá trị đầu tư hạng mục sân golf
như kết quả giám định của Micontrol, phía đối tác nước ngoài lại không đồng ý
với kết quả đó.
Sau nhiều lần họp, tháng 7/2006, HĐQT mới chỉ tạm ghi nhận việc góp vốn
của phía nước ngoài là hơn 11,6 triệu USD (còn khoảng 51 triệu USD nữa). Còn
phía VN đã góp đủ vốn bằng giá trị quyền sử dụng 220ha đất trong 25 năm.
Sau cam kết với đoàn kiểm tra về việc tìm kiếm đối tác để tiếp tục duy trì khả
năng tài chính cho dự án, đến tháng 1/2008, tại buổi làm việc với Sở Kế hoạch
và Đầu tư về việc triển khai dự án, ông Long Hasiang Wu - Chủ tịch HĐQT
Công ty liên doanh Vũng Tàu - Paradise cho biết, vẫn đang tìm kiếm đối tác có
đủ năng lực tài chính để xây dựng các hạng mục còn lại.
========================================================
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Phần 2: Câu hỏi
2.1 Liên doanh được đề cập ở tình huống trên đang gặp phải bế tắc gì? Thuộc
giai đoạn nào của dự án đầu tư?
2.2 Tại sao dự án lại rơi vào bế tắc như vậy?
2.3 Tham chiếu với các văn bản pháp luật đề xuất phương án giải quyết bế tắc
trên của dự án?
2.4 Đứng trên góc độ của Cơ quan quản lý Nhà nước, và chủ dự án đầu tư, rút
ra bài học gì từ tình huống trên?
Phần 3: Phân tích tình huống và trả lời câu hỏi
3.1 Trả lời câu hỏi: Liên doanh được đề cập ở tình huống trên đang gặp
phải bế tắc gì? Thuộc giai đoạn nào của dự án đầu tư?
Trong tình huống trên, liên doanh gặp phải các vấn đề sau:
+ Không thực hiện đúng tiến độ thi công các công trình như trong giấy
chứng nhận đầu tư. Cụ thể, sau 17 năm mới chỉ được xây dựng một số công
trình cơ bản.
+ Không tuân thủ các cam kết đầu tư, nhiều lần được gia hạn nhưng vẫn
không thực hiện được, gây lãng phí cảnh quan khu vực, ảnh hưởng nghiêm trọng
đến tình hình thu hút vốn đầu tư trên địa bàn.
Như vậy, liên doanh trong tình huống trên đang đứng trước nguy cơ bị rút
giấy chứng nhận đầu tư, kết thúc dự án trước thời hạn do không thực hiện
đúng giai đoạn triển khai thực hiện dự án như quy định của pháp luật.
========================================================
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Bế tắc của dự án rơi vào giai đoạn triển khai thực hiện dự án, thuộc hai
công việc chính là tổ chức thi công xây dựng công trình và vấn đề góp vốn và
chứng nhận góp vốn của các bên.
3.2 Trả lời câu hỏi : Tại sao dự án lại rơi vào bế tắc như vậy?
Nguyên nhân quá trình triển khai thực hiện dự án rơi vào bế tắc như vậy:
Nguyên nhân chính là do phía đối tác Đài Loan đã kiệt vốn, không còn
khả năng huy động vốn để tiếp tục đầu tư. Quá trình huy động vốn qua các năm
không được tiến hành đúng hạn, không đủ tiềm lực tài chính để xây dựng các
hạng mục công trình như giấy chứng nhận đầu tư. Các công trình quan trọng
không thực hiện được dẫn đến doanh thu thấp. Đất đai sử dụng không hiệu quả,
bỏ không nhưng vẫn phải khấu hao tiền sử dụng đất, nên tình hình càng trở nên
bế tắc hơn.
Khi liên doanh cam kết tìm giải pháp giải quyết bế tắc, đồng thời xin gia
hạn thêm thời hạn của dự án, phía đối tác Đài Loan đã lựa chọn hình thức xin
chuyển nhượng lại cổ phần cho công ty khác đầu tư vào dự án, nhưng lại đòi giá
quá cao, khiến cho việc đàm phán không thành công. Sau đó bên liên doanh Đài
Loan quyết định tiếp tục đầu tư và mời thêm nhiều nhà đầu tư Đài Loan cùng
đầu tư nên vốn vẫn không thể huy động được để thực hiện cam kết.
Mặt khác, Theo cơ quan chức năng, công tác quản lý và điều hành của
liên doanh Vũng Tàu - Paradise còn nhiều bất cập. Phía nước ngoài không có
mặt thường xuyên, làm việc thì áp đặt; Phía VN chưa phát huy được vai trò
tham gia quản lý và giám sát. Đã phát sinh một số bất đồng nội bộ mà không
được giải quyết ngay, dẫn đến ngày càng mâu thuẫn sâu sắc, từ đó buông lỏng
công tác quản lý và điều hành thời gian dài...
Đầu tư nhỏ lẻ, manh mún cũng là một lý do khiến cho liên doanh vừa
thực hiện không đúng quy định, vừa làm kéo dài quá trình triển khai dự án.
========================================================
5