KHẢO SÁT THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CÓ TRONG THÂN CÂY ĐING LĂNG POLYSCIAS FRUTICOSA VÀ TÁCH CHIẾT SAPONIN

KHẢO SÁT THÀNH PHẦN HOÁ HỌC CÓ TRONG
THÂN CÂY ĐING LĂNG POLYSCIAS FRUTICOSA
VÀ TÁCH CHIẾT SAPONIN
BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TPHCM
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC VÀ KĨ THUẬT MÔI TRƯỜNG
GVHD: LÊ THỊ THUÝ
BÁO CÁO ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
PHẦN 1: TỔNG QUAN VỀ CÂY ĐINH LĂNG VÀ SAPONIN
I. Tổng quan về cây đinh lăng
II. Tổng quan về saponin
PHẦN 2: KHẢO SÁT THỰC VẬT HỌC
III. Phương pháp
IV. Kết quả
PHẦN 3: PHÂN TÍCH SƠ BỘ THÀNH PHẦN HOÁ HỌC TRONG
THÂN CÂY ĐINH LĂNG
V. Phân tích sơ bộ thành phần hoá học
VI. Định tính saponin
PHẦN 4: CHIẾT XUẤT VÀ ĐỊNH LƯỢNG SAPONIN THÔ
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Tài liệu tham khảo
I. Tổng quan về cây đinh lăng:
1. Tên gọi

Tên thường gọi: đinh lăng lá
nhỏ, nam dương lâm, cây gỏi
cá

Cây được trồng làm cảnh hay
làm thuốc trong y học cổ

truyền.
2. Mô tả thực vật:

Cây nhỏ, cao từ 1,5 - 2 mét.

Lá kép 3 lần, mọc so le, lá chét
có răng cưa nhọn.

Thân nhẵn, không có gai, ít phân
nhánh.

Hoa đinh lăng màu lục nhạt hoặc
trắng xám, quả dẹt, màu trắng bạc.
2. Thành phần hoá học của cây đinh lăng:

Gồm có các hợp chất như: glucosid, alkaloid, vitamin
B1, tanin, 20 loại axit amin trong đó có các acid amin
không thay thế (lysin, methionin, trytophan, cystein).
II. TỔNG QUAN VỀ SAPONIN:
Saponin còn gọi là saponosid là một nhóm glycosid lớn,
gặp rộng rãi trong thực vật. Saponin cũng có trong một số
động vật như hải sâm, cá sao.
2. Phân loại:
Cấu trúc hóa học cơ bản của saponin (a: triterpenoid ; b: steroid)
Một số tác dụng của Saponin:

Saponin có tác dụng long đờm, chữa ho.

Saponin làm tăng sự thấm của tế bào; sự
có mặt của saponin sẽ làm cho các hoạt

chất khác dễ hoà tan và hấp thu.

Một số saponin có tác dụng chống
viêm. Một số có tác dụng kháng khuẩn,
kháng nấm, ức chế virus.

….
PHẦN 2
KHẢO SÁT THỰC VẬT HỌC CÂY
ĐINH LĂNG

Cây đinh lăng được lấy tại
huyện Phú Giáo, tỉnh Bình
Dương, cây được 3 năm tuổi.

Cây cao khoảng 1.3m, thân
nhẵn, không gai.

Lá kép 3 tầng, thơm, dài 20
– 40 cm.

Trái tròn hơi dẹp, màu trắng
bạc, dài và rộng 3 – 4 mm.
Đăc điểm hình thái
2. Kết quả

•
Theo sách Cây Cỏ Việt
Nam, tập 2, trang 516 thì
cây đinh lăng được lấy

chính là cây đinh lăng
Polyscias fruticosa (L)
Harms
Đặc điểm bột dược liệu
Bột cây đinh lăng
PHẦN 3
PHÂN TÍCH SƠ BỘ THÀNH
PHẦN HOÁ HỌC
1. Phân tích sơ bộ thành phần hoá học
Mẫu thử
Ethanol
Bã dược liệu
Bã dược liệuDịch chiết ether
Dịch chiết cồn
Dịch chiết nước
Nước
Xác định các chất trong dịch chiết
Nhóm hợp chất Thuốc thử Phản ứng dương tính
Chất béo Nhỏ dung dịch lên giấy Vết trong mờ
Carotenoid H2SO4 Xanh dương hay xanh
lục ngả sang xanh dương
Tinh dầu Bốc hơi tới cắn Có mùi thơm
Triterpenoid tự do Liebeermann – Burchard Đỏ nâu – tím, lớp trên có
màu xanh lục
Alkaloid Thuốc thử chung
alkaloid
Kết tủa
Antraglycosid KOH 10% Dung dịch kiềm có màu
hồng tới đỏ
Anthocyanidin HCl Đỏ

KOH Xanh
Proanthocyanidin HCl/t0 Đỏ
Saponin Lắc mạnh dung dịch
nước
Bền trong 30 phút
Acid hữu cơ Na2CO3 Sủi bọt
Nhóm hợp chất Thuốc thử Phản ứng
dương tính
Kết quả định tính trên dịch chiết
Dịch chiết ether Dịch chiết cồn
700
Dịch chiết nước
Chất béo Nhỏ dung dịch
lên giấy
Vết trong mờ ++ - -
Carotenoid H2SO4 Xanh dương hay
xanh lục ngả
sang xanh dương
- - -
Tinh dầu Bốc hơi tới cắn Có mùi thơm + - -
Triterpenoid tự
do
Liebeermann –
Burchard
Đỏ nâu – tím,
lớp trên có màu
xanh lục
+ -
Alkaloid Thuốc thử chung
alkaloid

Kết tủa + ±
Anthocyanosid KOH 10% Dung dịch kiềm
có màu hồng tới
đỏ
-
Anthraquinon HCl Đỏ ++
Proanthocyanidi
n
HCl/t0 Đỏ -
Saponin Lắc mạnh dung
dịch nước
Bền trong 30
phút
- +++ ++
Acid hữu cơ Na2CO3 Sủi bọt -
2. ĐỊNH TÍNH SAPONIN
Định
tính
tính tạo
bọt
Định
tính
phá
huyết
Định
tính
saponin
bằng
phản
ứng màu

ĐỊNH TÍNH SAPONIN
Tính tạo
bọt
Chỉ số
tạobọt
Tính phá
huyết
Chỉ số
phá
huyết
Định tính tạo bọt
1 2
Cột bọt hai ống nghiệm sau khi lắc
Màu hai ống nghiệm sau khi cho hoá chất
Xác định chỉ số tạo bọt
10 9 78 6 5 4 3 12
Chiều cao cột bọt của 10 ống nghiệm
Tính phá huyết
21
Ống bị phá huyết (1) so với ống chưa phá huyết
(2).
Xác định chỉ số phá huyết
123456
78910
Định tính bằng phản ứng màu
Phản ứng dương tính với thuốc thử
PHẦN 4
CHIẾT XUẤT VÀ ĐỊNH LƯỢNG SAPONIN
THÔ TOÀN PHẦN
1. PHƯƠNG PHÁP CHIẾT XUẤT

Phương pháp soxlet
Thân cây
Bột cây khô
Dung dịch chiết
Ngâm với dung
môi etanol, nước
Dung dịch chiết
Tủa
Saponin thô toàn phần
Chiết với dung
môi etanol, nước.
Loại béo
Cao
Cắt xay, sấy
Ngâm với n-hexan,
12-24h
Phương pháp ngâm
lọc
Đuổi dung môi
ngâm acetone, lọc
Bột cây tươi
2. PHƯƠNG PHÁP BỐ TRÍ THÍ NGHIỆM
Thí nghiệm được bố trí theo kiểu thí nghiệm
hai nhân tố, mô hình bố trí thí nghiệm hoàn toàn
ngẫu nhiên. Trong đề tài này, chúng em khảo sát
về ảnh hưởng của dung môi và thời gian, nguyên
liệu và phương pháp chiết lên hiệu quả chiết suất
saponin. Thí nghiệm được chia làm bốn thí
nghiệm.
Thí nghiệm 1: Lượng saponin toàn phần thu được từ

mẫu khô với phương pháp soxhlet.