B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TPHCM
NGUYN XUÂN HÙNG
GII PHÁP NÂNG CAO CHTăLNG
DCH V CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI
NGỂNăHÀNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVIT NAM
LUNăVNăTHC S KINH T
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2013
B GIÁO DCăVÀăÀOăTO
TRNGăI HC KINH T TPHCM
NGUYN XUÂN HÙNG
GII PHÁP NÂNG CAO CHTăLNG
DCH V CHO VAY KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TI
NGỂNăHÀNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVIT NAM
Chuyên ngành: Tài chính ậ Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUNăVNăTHC S KINH T
NGIăHNG DN KHOA HC:
TS. TRN TH VIT THU
TP. H CHÍ MINH ậ NMă2013
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan lun vn thc s ắGii pháp nâng cao cht lng dch v cho
vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam” là kt qu
ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc đc lp và nghiêm túc ca cá nhân tôi.
Các s liu đc nêu trong lun vn đc trích ngun rõ ràng và đc thu thp
t thc t có đ tin cy nht đnh và đc x lý trung thc, khách quan.
Kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha đc công b trong
bt k công trình nghiên cu nào khác.
TP. H Chí Minh, ngày 09 tháng 11 nm 2013
Tác gi lun vn
Nguyn Xuân Hùng
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC BNG BIU
DANH MC HÌNH V
PHN M U
CHNGă 1:ă Că S LÝ LUN V CHTă LNG DCH V CHO VAY
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN 1
1.1 Tng quan v dch v và dch v cho vay khách hàng cá nhân 1
1.1.1 Tng quan v dch v 1
1.1.1.1 Khái nim dch v 1
1.1.1.2 c tính ca dch v 1
1.1.2 Dch v cho vay khách hàng cá nhân 2
1.1.2.1 Khái nim dch v cho vay khách hàng cá nhân 2
1.1.2.2 c đim dch v cho vay khách hàng cá nhân 3
1.2 Tng quan v chtălng dch v 4
1.2.1 Khái nim cht lng dch v 4
1.2.2 c đim ca cht lng dch v 4
1.2.3 Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng 6
1.2.4 Các ch tiêu đo lng cht lng dch v 7
1.3 S cn thit phi nâng cao chtălng dch v cho vay khách cá nhân 10
1.4 Mô hình nghiên cu chtălng dch v cho vay khách hàng cá nhân ậ Mô
hình SERVQUAL 10
1.5 Mt s kinh nghim trong hotăđng cho vay khách hàng cá nhân ti mt
s ngơnăhƠngătrongănc và bài hc kinh nghim cho các ngân hàng TMCP ti
Vit Nam 13
1.5.1 Mt s kinh nghim trong hot đng cho vay khách hàng cá nhân ti mt
s ngân hàng trong nc 13
1.5.1.1 Kinh nghim ca Ngân hàng ANZ Vit Nam 13
1.5.1.2 Kinh nghim ca Ngân hàng TMCP Á Châu 13
1.5.2 Bài hc kinh nghim cho Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam 14
KT LUNăCHNGă1 15
CHNGă2:ăTHC TRNG CHTăLNG DCH V CHO VAY KHÁCH
HÀNG CÁ NHÂN TI NGỂNă HÀNGă TMCPă CỌNGă THNGă VIT
NAM 16
2.1 Tng quan v NgơnăhƠngăTMCPăCôngăthngăVit Nam 16
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 16
2.1.2 C cu t chc 17
2.1.3 Quy mô và nng lc tài chính 17
2.1.3.1 Mt s ch tiêu tài chính c bn ca Ngân hàng TMCP Công thng
Vit Nam: 17
2.1.3.2 Các hot đng kinh doanh chính 18
2.2 Thc trng chtălng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng
TMCP Công thngăVit Nam 20
2.2.1 Khái quát hot đng cho vay ti VietinBank 20
2.2.2 ánh giá thc trng cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP
Công thng Vit Nam 22
2.2.2.1 Các sn phm cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam 22
2.2.2.2 Quy trình cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam 23
2.2.2.3 Tình hình cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Công
thng Vit Nam 24
2.2.3 Nhng thun li và khó khn, hn ch ca dch v cho vay khách hàng cá
nhân ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam 27
2.2.3.1 Nhng thun li 27
2.2.3.2 Nhng khó khn và hn ch 30
2.2.4 Nguyên nhân ca nhng khó khn, hn ch 31
2.2.4.1 Nhng nguyên nhân khách quan 31
2.2.4.2 Nhng nguyên nhân ch quan 33
2.3 ánhăgiáăchtălng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng
TMCPăCôngăthngăVit Nam thông qua ý kin khách hàng 36
2.3.1 Thit k nghiên cu 36
2.3.1.1 Quy trình nghiên cu 36
2.3.1.2 Xác đnh mu nghiên cu 37
2.3.1.3 Xây dng thang đo 38
2.3.2 Kt qu nghiên cu 38
2.3.2.1 Kt qu phân tích thng kê mô t 38
2.3.2.2 ánh giá thang đo bng h s tin cy Cronbach’s Alpha 39
2.3.2.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 41
2.3.2.4 Kt qu phân tích hi quy tuyn tính 43
2.3.2.5 Nhn xét kt qu nghiên cu 49
KT LUNăCHNGă2 52
CHNGă3:ăGII PHÁP NÂNG CAO CHTăLNG DCH V CHO VAY
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN TIăNGỂNăHÀNGăTMCPăCỌNGăTHNGăVIT
NAM 53
3.1ăăăăănhăhng phát trin caăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăthngăVităNamăđn
nmă2020 53
3.1.1 nh hng phát trin chung 53
3.1.2 nh hng v nâng cao cht lng dch v cho vay khách hàng cá
nhân 54
3.2 Mt s gii pháp nâng cao chtălng dch v cho vay khách hàng cá nhân
tiăNgơnăhƠngăTMCPăCôngăThngăVit Nam 55
3.2.1 Thc hin tt chính sách khách hàng 55
3.2.2 Hoàn thin quy trình, quy đnh cho vay 57
3.2.3 Hoàn thin và phát trin các sn phm cho vay khách hàng cá nhân 59
3.2.4 Nâng cao cht lng ngun nhân lc 59
3.2.5 u t nâng cp, hoàn chnh c s h tng và k thut công ngh 62
3.3ăăăăă xut mt s kin ngh 64
3.3.1 Kin ngh đi vi Chính ph, c quan ban ngành trung ng 64
3.3.2 Kin ngh đi vi chính quyn đa phng 64
3.3.3 Kin ngh đi vi Ngân hàng nhà nc: 64
KT LUNăCHNGă3 66
PHN KT LUN 67
TÀI LIU THAM KHO
PHN PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
ACB
Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
ANZ
Ngân hàng trách nhim hu hn mt thành viên ANZ Vit Nam
BCTC
Báo cáo tài chính
HC
i hi đng c đông
Eximbank
Ngân hàng thng mi c phn Xut nhp khu Vit Nam
HQT
Hi đng qun tr
KHCN
Khách hàng cá nhân
KHDN
Khách hàng doanh nghip
MB
Ngân hàng thng mi c phn Qun i
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
Sacombank
Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SXKD
Sn xut kinh doanh
TCTD
T chc tín dng
TMCP
Thng mi c phn
Vietcombank
Ngân hàng thng mi c phn Ngoi thng Vit Nam
VietinBank
Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam
DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 2.1: Mt s ch tiêu tài chính c bn ca VietinBank 17
Bng 2.2: Phân loi n t nm 2010 đn nm 2012 22
Bng 2.3: Thi gian thm đnh cho vay ti đa 23
Bng 2.4: Tình hình cho vay KHCN ti VietinBank 24
Bng 2.5: C cu d n cho vay KHCN ti VietinBank 25
Bng 2.6: So sánh d n cho vay KHCN ca VietinBank và mt s ngân hàng 25
Bng 2.7: Cht lng d n cho vay khách hàng cá nhân ti VietinBank 27
Bng 2.8: Thông tin mu 39
Bng 2.9: Kt qu EFA thang đo cht lng dch v 42
Bng 2.10: Kt qu EFA thang đo s hài lòng 43
Bng 2.11: Ma trn h s tng quan 44
Bng 2.12: Kim đnh s phù hp ca mô hình 45
Bng 2.13: Kim đnh mc Ủ ngha ca các bin đc lp 45
DANH MC CÁC HÌNH V
Trang
Hình 1.1: Mô hình nm khong cách v cht lng dch v 9
Hình 1.2: Mô hình nghiên cu 12
Hình 2.1: C cu d n theo ngành kinh t nm 2012 21
Hình 2.2: C cu d n nm 2012 theo k hn 21
Hình 2.3: Quy trình nghiên cu 37
Hình 2.4: th phân tán Scatterplot 46
Hình 2.5: Biu đ Histogram 46
Hình 2.6: th P-P Plot 47
PHN M
U
1. Lý do chnăđ tài
Hin nay xu hng toàn cu hoá, hi nhp kinh t quc t và khu vc đang din
ra mnh m. Cùng vi s kin chính thc tr thành thành viên ca T chc Thng
mi Th gii (WTO) vào ngày 11/01/2007 đã đánh du mt bc ngoc quan trng
trong tin trình m ca và hi nhp vào nn kinh t quc t ca Vit Nam. S kin
này to ra nhiu c hi phát trin cho nn kinh t Vit Nam nhng đng thi cng
mang li nhiu thách thc khó khn cho tt c các ngành, các lnh vc ca nn kinh
t, đc bit là ngành Ngân hàng chu tác đng rt ln t vic m ca th trng dch
v. Các ngân hàng thng mi trong nc đang gp phi s cnh tranh gay gt không
nhng đn t các đi th trong nc mà còn đn t các t chc tài chính, ngân hàng
ln mnh hàng đu trên th gii nh Citibank, ANZ, HSBC, Standard Chartered,
Deutsche Bank … Trong môi trng cnh tranh khc lit đó, khách hàng là nhân t
quyt đnh s tn ti ca Ngân hàng. Ngân hàng nào dành đc s quan tâm và lòng
trung thành ca khách hàng thì Ngân hàng đó s tn ti và phát trin bn vng. Chin
lc kinh doanh hng đn khách hàng là chin lc kinh doanh có tm quan trng
bc nht đi vi mi ngân hàng và đang tr thành kim ch nam cho mi hot đng
ca ngân hàng. Thu hút khách hàng mi, cng c khách hàng hin ti đang tr thành
mt phng thc kinh doanh hu hiu vi lng chi phí b ra không quá ln nhng
mang li hiu qu kinh doanh cao. Làm th nào đ đem đn cho khách hàng mt cht
lng dch v tt nht đ t đó to ra s hài lòng cao nht luôn là vn đ mà các
Ngân hàng phi c gng thc hin vi tt c kh nng ca mình.
Hin nay hot đng tín dng là mt trong nhng hot đng kinh doanh tin t
mang li li nhun ch yu cho Ngân hàng. Các ngân hàng thng mi đã không
ngng m rng hot đng này ra nhiu đi tng khác nhau. i tng khách hàng
cá nhân đang đc các ngân hàng chú trng đ phát trin vì các ngân hàng nhn thy
nhu cu tín dng t loi khách hàng này là rt ln. Tuy rng quy mô các khon vay
không ln, chi phí phát sinh cao… nhng vic phát trin loi hình tín dng dành cho
khách hàng cá nhân giúp ngân hàng m rng quy mô tín dng, gim thiu ri ro nh
đa dng hóa, thit lp mi quan h vi nhiu khách hàng t đó bán đc các sn phm
khác…
Chính vì nhng lý do trên mà tác gi đã chn đ tài ắGii pháp nâng cao cht
lng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit
Nam” không ngoài mc đích đo lng cht lng dch v cho vay khách hàng cá
nhân ti đây t đó đa ra mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v cho vay
khách hàng cá nhân, đem đn cho khách hàng ca VietinBank s tho mãn ti đa và
giúp cho VietinBank không ngng phát trin n đnh và bn vng. Tuy nhiên do thi
gian nghiên cu còn hn ch và nng lc bn thân có hn nên tác gi mong mun s
nhn đc s thông cm và tht nhiu ý kin đóng góp ca Quý Thy Cô và các bn
đ vn đ nghiên cu đc hoàn thin hn.
2. Mcăđíchănghiênăcu
tài đc thc hin nhm mc tiêu tìm hiu, kho sát nhng đánh giá ca
khách hàng v cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng TMCP
Công Thng Vit Nam, t kt qu kho sát đc, cn c vào tình hình hot đng và
chin lc phát trin ca VietinBank đ đa ra các kin ngh, gii pháp nhm nâng
cao cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân.
đt mc tiêu c bn trên, đ tài s hng vào nghiên cu c th nhng vn
đsau đây:
-
H thng hóa c s lý lun v cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân.
-
Phân tích thc trng cht lng dch v cho vay đi vi khách hàng cá nhân ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam.
-
Xây dng mô hình nghiên cu mi quan h gia Cht lng dch v cho vay
KHCN và s hài lòng ca khách hàng theo mô hình cht lng dch v
SERVQUAL.
-
o lng cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân thông qua s hài lòng
da trên mô hình va mi xây dng đc.
-
ra mt s gii pháp đi vi Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam cng
nh mt s kin ngh đn c quan ban ngành nhm nâng cao cht lng dch v
cho vay khách hàng cá nhân.
3. iătng nghiên cu và Phm vi nghiên cu
-
i tng nghiên cu: tp trung vào các vn đ liên quan đn cht lng dch
v cho vay khách hàng cá nhân mà ngân hàng đang cung cp.
-
Phm vi nghiên cu: Dch v cho vay khách hàng cá nhân ti VietinBank trong
khong thi gian t nm 2010 đn nm 2012.
4. Phngăphápănghiênăcu:
Nghiên cu đc thc hin qua 2 giai đon:
-
Nghiên cu s b: s dng phng pháp đnh tính. Tho lun đ điu chnh, b
sung mô hình đo lng cht lng dch v cho vay đi vi khách hàng cá nhân
ti ngân hàng.
-
Nghiên cu chính thc: s dng phng pháp đnh lng vi k thut phng
vn trc tip thông qua bng câu hi điu tra nhm kim đnh mô hình thang đo
và xác đnh các yu t quan trng tác đng đn cht lng dch v cho vay cng
nh s hài lòng ca khách hàng cá nhân. Vic x lý s liu nghiên cu đc
thc hin thông qua phn mm SPSS 20 đ kim đnh thang đo bng h s tin
cy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân t khám phá EFA, phân tích tng quan,
và phân tích hi quy bi.
5. ụănghaăthc tin caăđ tài
Trong thi đi cnh tranh ngày càng gay gt gia các ngân hàng, cht lng
dch v nói chung và cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân nói riêng rt
quan trng nhm thu hút khách hàng. Do đó, đ tài nghiên cu xác đnh các yu t
tác đng đn cht lng dch v cho vay mang tính thc tin cao, nó giúp các nhà
qun lý ca ngân hàng có cái nhìn toàn din hn v cht lng dch v cho vay khách
hàng cá nhân. T đó, ngân hàng s có nhng ci tin thích hp nhm dn hoàn thin
và nâng cao cht lng dch v ca mình và giúp cho khách hàng luôn cm thy hài
lòng mi khi đn giao dch vi ngân hàng.
6. Kt cu caăđ tài nghiên cu
Lun vn đc chia làm 3 chng theo b cc cht ch và xuyên sut nh sau:
Chng 1: C s lý lun v cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân.
Chng 2: Thc trng cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti Ngân hàng
TMCP Công Thng Vit Nam.
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng dch v cho vay khách hàng cá nhân ti
Ngân hàng TMCP Công Thng Vit Nam.
1
CHNG
1
C S LÝ LUN V CHT
LNG
DCH V CHO VAY
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
1.1 Tngăquanăvădch v và dch v cho vay khách hàng cá nhân
1.1.1 Tngăquanăv dchăv:
1.1.1.1 Kháiănimădchăv:
Dch v là mt khái nim ph bin trong marketing và kinh doanh. Có rt
nhiu cách đnh ngha v dch v, tuy nhiên ta có th khái quát nh sau:
ắDch v là nhng hành vi, quá trình và cách thc thc hin mt công vic nào
đó nhm to ra giá tr s dng cho khách hàng làm tho mãn nhu cu và mong đi
ca khách hàng”. (Lu Vn Nghiêm, 2008, trang 6-7)
Hay: ắDch v c bn là hot đng dch v to ra giá tr tho mãn li ích c bn
(chính) ca ngi tiêu dùng đi vi dch v đó”. (Lu Vn Nghiêm, 2008, trang 8).
1.1.1.2 cătính caădchăv:
Lu Vn Nghiêm (2008, trang 9-12) đã đa ra các đc tính ca dch v nh sau:
ắDch v là mt sn phm đc bit có nhiu đc tính khác vi các loi hàng hoá khác
nh tính vô hình, tính không đng nht, tính không th tách ri và tính không th ct
tr. Chính nhng đc tính này làm cho dch v tr nên khó đnh lng và không th
nhn dng bng mt thng đc.
Tính vô hình: Dch v không có hình dáng c th, không th s mó, cân đong, đo
đm mt cách c th nh đi vi các sn phm vt cht hu hình. Do tính cht vô
hình dch v không có ắmu” và cng không có ắdùng th” nh sn phm vt cht.
Ch thông qua vic s dng dch v, khách hàng mi có th cm nhn và đánh giá
cht lng dch v mt cách đúng đn nht.
Tínhăkhôngăđng nht: c tính này còn đc gi là tính khác bit ca dch v.
Theo đó, vic thc hin dch v thng khác nhau tu thuc vào cách thc phc v,
2
nhà cung cp dch v, ngi phc v, thi gian thc hin, lnh vc phc v, đi tng
phc v và đa đim phc v. Hn th, cùng mt loi dch v cng có nhiu mc đ
thc hin t ắcao cp”, ắph thông” đn ắth cp”. Vì vy, vic đánh giá cht lng
dch v hoàn ho hay yu kém khó có th xác đnh da vào mt thc đo chun mà
phi xét đn nhiu yu t liên quan khác trong trng hp c th.
Tính không th tách ri: c tính không th tách ri ca dch v th hin vic
khó th phân chia dch v thành hai giai đon rch ròi là giai đon sn xut
(production) và giai đon s dng (consumption). S to thành và s dng dch v
thông thng din ra đng thi cùng lúc vi nhau. Nu hàng hoá thng đc sn
xut, lu kho, phân phi và sau cùng mi giao đn ngi tiêu dùng thì dch v đc
to ra và s dng ngay trong sut quá trình to ra đó. i vi sn phm hàng hoá,
khách hàng ch s dng sn phm giai đon cui cùng (end-users), còn đi vi dch
v, khách hàng đng hành trong sut quá trình to ra dch v. Nói cách khác, s gn
lin ca hai quá trình này làm cho dch v tr nên hoàn tt.
Tính không th ct tr: Dch v không th ct tr, lu kho ri mi bán nh hàng
hoá khác. Chúng ta có th u tiên thc hin dch v theo th t trc sau nhng không
th đem ct dch v ri sau đó đem ra s dng vì dch v thc hin xong là ht, không
th đ dành cho vic ắtái s dng” hay ắphc hi” li. Chính vì vy, dch v là sn
phm đc s dng khi to thành và kt thúc ngay sau đó”.
1.1.2 Dchăvăchoăvayăkhách hàng cá nhân
1.1.2.1 KháiănimădchăvăchoăvayăkháchăhƠngăcáănhơn:
Theo quy đnh ti lut các t chc tín dng s 47/2010/QH12 ngày 16/06/2010
thì ắCho vay là hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt giao
cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian
nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi”.
Khách hàng cá nhân là mt ngi hoc mt nhóm ngi đã, đang hoc s mua
và s dng sn phm dch v phc v cho mc đích cá nhân ca h.
3
T các khái nim trên có th hiu Dch v cho vay khách hàng cá nhân là dch
v mà theo đó t chc tín dng giao cho khách hàng cá nhân mt khon tin đ s
dng vào các mc đích sn xut kinh doanh, tiêu dùng, sinh hot và các nhu cu phc
v đi sng trong mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr
c gc và lãi.
Phân loi dch v cho vay khách hàng cá nhân theo mc đích vay vn: gm 02
loi hình chính nh sau:
-
Dch v cho vay tiêu dùng: Dch v cho vay tiêu dùng là hot đng cho vay đ
thanh toán các chi phí hp pháp phc v cho các mc đích tiêu dùng cá nhân,
bao gm: cho vay mua nhà, chuyn nhng quyn s dng đt , sa cha nhà;
cho vay du hc; cho vay mua xe gn máy, ô tô, đ ni tht đt tin và các nhu
cu khác nhm mc đích phc v đi sng.
-
Dch v cho vay sn xut kinh doanh: Dch v cho vay sn xut kinh doanh
là hot đng cho vay đ b sung, đu t vn cho hot đng sn xut kinh doanh
hàng hóa và dch v.
1.1.2.2 căđimădchăvăchoăvayăkháchăhƠngăcáănhơn:
Các đc đim ca dch v cho vay khách hàng cá nhân ti NHTM vn nm
trong các đc đim ca dch v đc trình bày trên bao gm: tính vô hình, tính
không th chia tách, tính không đng nht và tính d hng. Bên cnh đó dch v cho
vay khách hàng cá nhân còn có mt s đc đim riêng nh sau:
-
Chi phí cho vay ln, khách hàng nh l, s lng khách hàng trên mt cán b
tín dng qun lý ln, đa bàn hot đng cho vay rng, nhóm khách hàng đa dng,
phn ln khách hàng có trình đ nhn thc pháp lut còn hn ch.
-
Nhu cu vay ph thuc vào chu k kinh t. Khi nn kinh t tng trng tt thì
loi cho vay này rt phát trin. Ngc li khi nn kinh t lâm vào suy thoái thì
nhu cu vay tiêu dùng cng nh vay sn xut kinh doanh nh l ca các khách
hàng cá nhân b hn ch rt nhiu.
4
-
Khách hàng cá nhân thng không chú trng nhiu đn yu t lãi sut so vi
khách hàng doanh nghip.
-
Cht lng thông tin tài chính thp vì ngân hàng không có đ điu kin v thi
gian và tin bc đ thu thp đy đ và chính xác thông tin ca tng khách hàng.
Nu mun làm đc điu này đòi hi ngân hàng phi tr chi phí tìm kim thông
tin cao.
-
Các khách hàng cá nhân có mc thu nhp và trình đ hc vn rt đa dng, khó
khn cho ngân hàng trong vic qun lỦ tình hình tài chính cng nh ngun tr
n cùa khách hàng.
-
Cán b tín dng khó thm đnh các yu t phi tài chính nh: trình đ hc vn,
đa v xã hi, quan h tín dng đi vi các ngân hàng….
-
T cách, phm cht ca khách hàng vay thng rt khó xác đnh, ch yu da
vào cách đánh giá, cm nhn và kinh nghim ca cán b tín dng. ây là đim
rt quan trng quyt đnh s hoàn tr ca khon vay.
1.2 Tngăquanăvăchtălngădchăv
1.2.1 Kháiănimăchtălngădchăv
Có nhng đnh ngha khác nhau v cht lng dch v nhng v c bn theo
quan đim hng v khách hàng, xem khách hàng là trng tâm thì Parasuraman,
Zeithaml và Berry (1988) (trích t Nguyn ình Th và Nguyn Th Mai Trang
(2007)) đã đnh ngha ắCht lng dch v là khong cách mong đi v sn phm
dch v ca khách hàng và nhn thc, cm nhn ca h khi s dng qua sn phm
dch v đó”. ây có th xem là mt khái nim tng quát nht, bao hàm đy đ Ủ ngha
ca cht lng dch v.
1.2.2 căđim caăchtălngădchăv:
Lu Vn Nghiêm (2008, trang 154-155) đã đa ra nhng đc đim tng th v
cht lng dich v nh sau:
-
ắTínhăvt tri: i vi khách hàng, dch v có cht lng là dch v th hin
đc tính vt tri ắu vit” ca mình so vi nhng sn phm khác. Chính tính
5
u vit này làm cho cht lng dch v tr thành th mnh cnh tranh ca các
nhà cung cp dch v. S đánh giá v tính vt tri ca cht lng dch v chu
nh hng rt ln bi s cm nhn t phía ngi s dng dch v. Quan h này
có Ủ ngha rt ln đi vi vic đánh giá cht lng dch v t phía khách hàng
trong các hot đng marketing và nghiên cu s hài lòng ca khách hàng.
-
Tínhăđcătrngăca sn phm: Cht lng dch v là tng th nhng mt ct
lõi nht và tinh túy nht kt tinh trong sn phm dch v to nên tính đc trng
ca sn phm dch v. Vì vy, dch v hay sn phm có cht lng cao s hàm
cha nhiu ắđc trng vt tri” hn so vi dch v có cht lng thp. S
phân bit này gn lin vi vic xác đnh các thuc tính vt tri hu hình hay
vô hình ca sn phm dch v. Chính nh nhng đc trng này mà khách hàng
có th nhn bit cht lng dch v ca ngân hàng khác vi các đi th cnh
tranh nhng đim nào. Tuy nhiên, trong thc t rt khó xác đnh các đc trng
ct lõi ca dch v mt cách đy đ và chính xác. Vì vy, các đc trng này
không có giá tr tuyt đi mà ch mang tính tng đi giúp cho vic nhn bit
cht lng dch v trong trng hp c th d dàng hn.
-
Tính cung ng: Cht lng dch v gn lin vi quá trình thc hin, chuyn
giao dch v đn khách hàng. Do đó, vic trin khai dch v, phong thái phc
v và cách cung ng dch v s quyt đnh cht lng dch v tt hay xu. ây
là yu t bên trong ph thuc vào s biu hin ca nhà cung cp dch v. Chính
vì th, đ nâng cao cht lng dch v, nhà cung cp dch v trc tiên cn phi
bit ci thin yu t ni ti này đ to thành th mnh lâu dài ca chính mình
trong hot đng cung cp dch v cho khách hàng.
-
Tính tha mãn nhu cu: Dch v đc to ra nhm đáp ng nhu cu khách
hàng. Do đó, cht lng dch v nht thit phi tha mãn nhu cu khách hàng
và ly yêu cu ca khách hàng làm cn c đ ci thin cht lng dch v.
Nu khách hàng cm thy dch v không đáp ng đc nhu cu ca mình thì h
s không hài lòng vi cht lng dch v mà h nhn đc. Trong môi trng
kinh doanh hin đi thì đc đim này càng tr nên quan trng hn bao gi ht
6
vì các nhà cung cp dch v phi luôn hng đn nhu cu khách hàng và c
gng ht mình đ đáp ng các nhu cu đó. S là vô ích và không có cht lng
nu cung cp các dch v mà khách hàng đánh giá là không có giá tr. Xét trên
phng din phc v khách hàng, ắtính tha mãn nhu cu” đã bao gm c ý
ngha ca ắtính cung ng”. S d nh vy là vì cht lng dch v bt đu t khi
ngân hàng nm bt nhu cu ca khách hàng đn khi trin khai dch v nhng
chính trong quá trình thc hin cung ng dch v mà khách hàng s cm thy
có hài lòng hay không và t đó cm nhn cht lng dch v tt hay xu. Nu
tính cung ng mang yu t ni ti thì tính tha mãn nhu cu li b chi phi bi
tác đng bên ngoài nhiu hn.
-
Tính to ra giá tr: Cht lng dch v gn lin vi các giá tr đc to ra nhm
phc v khách hàng. S là vô ích và không có giá tr nu cung cp các dch v
mà khách hàng đánh giá là không cht lng . Doanh nghip to ra giá tr và
khách hàng là đi tng tip nhn nhng giá tr đó. Vì vy, vic xem xét cht
lng dch v hay c th là các giá tr đem li cho khách hàng, ph thuc vào
đánh giá ca khách hàng ch không ca doanh nghip. Khách hàng đón nhn
nhng giá tr dch v mang li và so sánh chúng vi nhng gì h mong đi s
nhn đc. Do đó, tính to ra giá tr là đc đim c bn và là nn tng cho vic
xây dng và phát trin cht lng dch v ca doanh nghip”.
1.2.3 MiăquanăhăgiaăchtălngădchăvăvƠăsăhƠiălòng
S tn ti ca mi ngành ngh kinh doanh đu ph thuc khách hàng. ắKhách
hàng chính là thng đ”, là ngi quyt đnh doanh s đc trên mc đ hài lòng
ca h v cht lng sn phm dch v mà h s dng. Vì vy, phng châm hot
đng ca các nhà cung ng sn phm dch là phi tha mãn nhu cu khách hàng và
khi đó kh nng tip t mua ắhàng” là rt cao.
ắS hài lòng ca khách hàng chính là trng thái cm nhn ca mt ngi qua
vic tiêu dùng sn phm dch v, v mc đ li ích mà mt sn phm dch v thc t
đem li so vi nhng gì ngi đó k vng” (Philip Kotler, 2003). Hay theo quan đim
7
ca Bachelet (1995) thì ắS hài lòng là phn ng mang tính cm xúc ca khách hàng
v mt sn phm, dch v da trên nhng kinh nghim cá nhân”.
Thông thng các nhà kinh doanh dch v thng cho rng cht lng dch v
và s hài lòng ca khách hàng là đng nht. Tuy nhiên, nhiu nghiên cu khác cho
rng đây là hai khái nim khác nhau nhng có mi liên h tng h cht ch vi nhau.
Cht lng dch v là nhân t tác đng nhiu nht đn s hài lòng ca khách hàng.
Nu nhà cung cp dch v đem đn cho khách hàng nhng sn phm có cht lng
tha mãn nhu cu ca h thì doanh nghip đó bc đu làm cho khách hàng hài lòng.
Do đó, mun nâng cao d hài lòng ca khách hàng, nhà cung cp dch v phi
nâng cao cht lng dch v. Cht lng dch v ch tp trung c th vào nhng thành
phn ca dch v nhng nó là ngun gc quan trng, là cái đc to ra trc và sau
đó quyt đnh đn s hài lòng ca khách hàng. Vì vy, chúng ta có th dùng s hài
lòng ca khách hàng đ đo lng, đánh giá cht lng dch v.
1.2.4 Cácăchătiêuăđoălng chtălngădchăv:
Trong thc t vic đo lng cht lng dch v là điu rt khó khn. Nhiu
nhà nghiên cu đã đa ra các cách tip cn và thang đo khác nhau cho khái nim này
nhng cho đn nay vn cha có câu tr li đy đ nht. S khó khn, phc tp này
bt ngun t các đc đim: tính vô hình, không đng nht, không th tách ri và
không th ct tr ca cht lng dch v. Do cht lng dch v đc đo lng bi
nhiu yu t, nên vic xác đnh yu t quyt đnh cht lng dch v ph thuc vào
tính cht ca tng loi dch v c th.
Nm 1985, Parasuraman, Zeithaml và Berry đã đa ra mô hình 5 khong cách
và 5 thành phn cht lng dch v, gi tt là SERVQUAL. Mô hình này là cách tip
cn ph bin nht đ đo lng cht lng dch v, so sánh s mong đi ca khách
hàng trc mt dch v và nhn thc ca khách hàng trc mt dch v đc chuyn
giao.
Parasuraman, Zeithaml và Berry (1985,1988) đc xem là nhng ngi đu
tiên nghiên cu v cht lng dch v mt cách c th và chi tit trong lnh vc tipth
8
vi vic đa ra mô hình 5 khong cách trong cht lng dch v.
+ Khong cách th 1 là cách bit gia k vng ca khách hàng và cm nhn ca nhà
cung cp dch v v k vng đó. Không phi lúc nào nhà cung cp dch v cng
nhn thc đúng đn nhng gì mà khách hàng mong mun.
+ Khong cách th 2 là cách bit gia nhn thc ca các nhà cung cp và nhng yêu
cu c th v cht lng dch v, nó đc to ra khi các nhà cung cp dch v gp
các khó khn, tr ngi khách quan ln ch quan khi chuyn các k vng đc cm
nhn sang các tiêu chí cht lng c th và chuyn giao chúng đúng nh k vng.
+ Khong cách th 3 hình thành khi nhân viên chuyn giao dch v cho khách hàng
không đúng các tiêu chí đã đnh. Vai trò nhân viên giao dch trc tip rt quan
trng trong quá trình to ra cht lng dch v.
+ Khong cách th 4 là cách bit gia dch v giao và thông tin mà khách hàng nhn
đc. Thông tin này có th làm tng k vng nhng cng có th làm gim cht
lng dch v cm nhn khi khách hàng nhn đc không đúng nh nhng gì đã
đc cam kt.
+ Khong cách th 5 hình thành t s khác bit gia cht lng cm nhn và cht
lng k vng ca khách hàng tiêu th dch v. Cht lng dch v ph thuc vào
khong cách th th 5 và khong cách này li ph thuc vào 04 khong cách trc
đó. Khong cách th 5 gn lin vi khách hàng và vì vy đc xem là s đo lng
tht s ca cht lng dch v. Khong cách mà mô hình SERVQUAL có nh
hng là khong cách th 5. S hài lòng v cht lng dch v ph thuc vào
khong cách th 5 này.
9
Chuyn đi cm nhn
thành tiêu chí cht lng
Nhn thc v k vng
ca khách hàng
Dch v chuyn giao
Dch v cm nhn
Dch v k vng
Khongăcáchă3
Khongăcáchă1
Khongăcáchă2
Khongăcáchă5
Thông tin đn khách hàng
Khongăcáchă4
KHÁCH HÀNG
NHÀăCUNGăCPăDCHăV
(ngun: kt qu nghiên cu ca tác gi)
Hình 1.1 : Mô hình nmăkhong cách v chtălng dch v
ThangăđoăSERVQUAL:
Parasuraman, Zeithaml và Berry (1985) đã xây dng và kim đnh thang đo
cht lng dch v gm 5 thành phn gi là thang đo SERVQUAL, bao gm 22 bin
quan sát. Thang đo này đã đc kim đnh, điu chnh nhiu ln và kt lun rng nó
ph hp cho mi loi hình dch v. Thang đo cui cùng gm 5 thành phn vi 21 bin
quan sát (chi tit ti ph lc 4) nh sau:
S tin cy (Reliability): th hin kh nng thc hin dch v đúng nh nhng
gì đã cam kt vi khách hàng.
S đápăng (Responsiveness): th hin s mong mun và sn sàng ca nhân
viên phc v cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
Nngălc phc v (Assurance): th hin qua trình đ chuyên môn và cung
10
cách phc v, nim n vi khách hàng.
S đng cm (Empathy): th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng.
Phngătin hu hình (Tangibility): th hin qua ngoi hình, trang phc ca
nhân viên phc v, các trang thit b dùng đ cung cp dch v cho khách hàng.
1.3 SăcnăthităphiănơngăcaoăchtălngădchăvăchoăvayăkháchăhƠngăcáă
nhân:
Phn ln thu nhp mang li cho các ngân hàng thng mi là t hot đng
cung cp dch v cho vay. Do đó vic nâng cao cht lng dch v cho vay nói chung
và cho vay KHCN nói riêng trc ht giúp cho ngân hàng hn ch ri ro, gia tng li
nhun, tng thu nhp cho các ngân hàng thng mi. Nâng cao ht lng dch v cho
vay qua đó gia tng s hài lòng ca khách hàng làm cho doanh s cho vay tng, d
n cao, lãi thu đc t hot đng này cng tng theo t đó có th gia tng thu nhp
và li nhun.
Vic nâng cao cht lng dch v cng góp phn to điu kin cho khách hàng
cá nhân tip cn và s dng các dch v khác ca ngân hàng và giúp cho ngân hàng
thc hin bán chéo thêm sn phm.
Ngoài ra, vic nâng cao cht lng dch v cho vay còn có th làm tng kh
nng cnh tranh trên th trng tài chính, to ra đc giá tr vô hình cho chính ngân
hàng thng mi.
Bên cnh đó nâng cao cht lng dch v tín dng còn là hình thc gián tip
giúp gim thiu nhng chi phí kinh doanh khác cho ngân hàng thng mi. C th
n là thông qua vic nâng cao cht lng dch v s giúp các ngân hàng thng mi
tit kim chi phí qung cáo, qung bá thng hiu, gián tip phát trin khách hàng
mi, gián tip thu hút, khuyn khích khách hàng s dng các dch v khác …
1.4 Mô hình nghiênăcuăchtălngădchăvăchoăvayăkháchăhƠngăcáănhơn ậ
Mô hình SERVQUAL:
11
Trong nghiên cu này tác gi thng nht quan đim là không th đánh giá cht
lng dch v mt cách chung chung nh cht lng dch v này cao hay thp mà
cht lng dch v phi đc đo bng bng mt tp nhiu thang đo đ đo lng các
khái nim thành phn có liên h vi nhau và chúng cùng to nên cht lng dch v.
Mô hình nm thành phn cht lng dch v thang đo SERVQUAL là mô hình
ph bin và đc s dng nhiu trong các nghiên cu marketing rt có ích trong vic
khái quát hoá các tiêu chí đo lng cht lng dch v. SERVQUAL là mt thang đo
khá hoàn chnh v cht lng dch v và có đ tin cy cao, đc ng dng cho mi
loi hình dch v khác nhau.
Tuy nhiên, trên thc t mi ngành dch v c th có nhng đc thù riêng ca
chúng. Nhiu nhà nghiên cu khác cng đã kim đnh mô hình này ti nhiu lnh vc
dch v khác nhau cng nh nhiu th trng khác nhau nh: siêu th, ngân hàng ,
khách sn, ….
Kt qu kim đnh cho thy cht lng dch v không thng nht vi nhau
tng ngành dch v và tng th trng. Do đó, các tiêu chí đo lng cht lng dch
v ca thang đo SERVQUAL không th áp dng hàng lot trong tt c các lnh vc
mà phi đc hiu chnh phù hp vi tng trng hp nghiên cu đ đm bo tính
chính xác cao.
Xut phát t mô hình SERVQUAL, qua tham kho ý kin ca các chuyên gia
và khách hàng cng nh nhng kinh nghim trong quá trình làm vic ti ngân hàng,
tác gi đã hiu chnh các thành phn ca thang đo SERVQUAL đ phù hp vi thc
t ti VietinBank. Nh vy thang đo cht lng dch v cho vay KHCN ti
VietinBank s gm 05 thành phn: S tin cy, S đáp ng, Nng lc phc v, S
đng cm và Phng tin hu hình.