MỤC LỤC
Tran
g
PHẦN MỞ ĐẦU
1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3
4. Đối tượng nghiên cứu 3
5. Phương pháp nghiên cứu 4
PHẦN NỘI DUNG
5
Chương 1. Cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của việc chỉ đạo giáo
dục đạo đức học sinh trong trường THPT
5
1.1. Một số cơ sở lý luận của việc chỉ đạo … 5
1.2. Một số cơ sở pháp lý của việc chỉ đạo … 9
Chương 2. Thực trạng của việc chỉ đạo nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức của học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ
Sách, Huyện Thanh Chương, Tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện
nay
11
2.1. Một số nét về trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, Huyện Thanh
Chương, Tỉnh Nghệ An
11
2.2. Những tồn tại, khó khăn 13
2.3. Một số vấn đề đặt ra trong quản lý nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, Huyện
Thanh Chương, Tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiên nay
13
Chương 3. Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách,
Huyện Thanh Chương, Tỉnh Nghệ An
14
3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Chi bộ Đảng trong trường học 14
3.2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên bộ môn và
giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục…
14
3.3. Phát huy vai trò xung kích, sáng tạo của Đoàn TNCS Hồ Chí
Minh và Hội liên hiệp thanh niên
18
3.4. Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống 19
3.5. Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh 20
3.6. Kết hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội để giáo dục đạo
đức học sinh
21
PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
23
1. Một số kết luận 23
2. Một số kiến nghị - đề xuất 23
PHẦN TÀI LIỆU THAM KHẢO
25
2
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Ngay từ thủa sơ khai của đất nước, các bậc tiền nhân đã nói : "Thiên tài là
nguyên khí của quốc gia, nguyên khí thịnh thì đất nước thịnh, nguyên khí suy thì
đất nước suy". Có thể nói lịch sư phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới
đều thấy rằng: giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công cuộc
xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Ở nước ta, đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu sắc trong phạm vi toàn xã
hội. sự nghiệp giáo dục đang được coi trọng là "Quốc sách hàng đầu" (Nghị
quyết Đại hội Đảng khoá VIII). Công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức cho học
sinh phổ thông cần được cải tiến và đẩy mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp
giáo dục toàn diện, hài hoà, đáp ứng yêu cầu mới của xã hội.
Trong văn kiện Hội ghị lần 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII
khẳng định rằng: "Muốn tiến hành công nghiệp hoá - hiện đại hoá thắnglợi phải
phát triển mạnh giáo dục và đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ
bản của sự phát triển nhanh và bền vững, để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh. Phát triển nguồn lực con người là
phát triển đức và tài"
Đương thời Hồ Chủ Tịch luôn quan tâm đến giáo dục lý tưởng ,đạo đức
cho thế hệ trẻ. Trong di chúc của Người về giáo dục thanh niên Bác chỉ rõ : "Bồi
dưỡng đạo đức cách mạng cho đời sau là một việc làm hết sức quan trọng và
cần thiết", và "….thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung
phong không ngại khó khăn, có chí tiến thủ, Đảng cần bồi dưỡng họ thành
những người kế tục sự nghiệp cách mạng vừa hồng vừa chuyên".
Con người ở thời đại nào, ở xã hội nào cũng là chủ thể sáng tạo ra lịch sử,
con người là động lực của mọi sự phát triển xã hội. Con người càng có nhân
cách cao đẹp thì sự tác động của con người đến xã hội đó càng to lớn. Do đó
không thể xem nhẹ vai trò của giáo dục trong sự phát triển của xã hội. Trong các
mặt Đức, Trí, Thể, Mỹ của giáo dục, giáo dục Đạo đức bao giờ cũng được đặt
3
lên hàng đầu "Được xem là nền tảng, gốc rễ để tạo ra nội lực tiềm tàng vững
chắc cho các mặt giáo dục khác".
Trong điều kiện đời sống hiện nay, xã hội có những bước chuyển biến
không ngừng, sâu rộng và to lớn về mọi mặt. Tuy nhiên cái gì cũng có mặt trái
của nó, mặt trái của cơ chế thị trường đang tác động rất mạnh đến tư rưởng và
lối sống của một bộ dân cư, trong đó số lượng thanh niên, thiếu niên là rất lớn,
các tệ nạn xã hội đang xâm nhập vào các trường học. Vấn đề đặt ra là giáo dục
thế hệ trẻ một cách toàn diện, đặc biệt là tăng cường giáo dục lý tưởng, đạo đức,
giáo dục những giá trị nhân văn, giá trị đạo đức để thực hiện nhiệm vụ. Trong
văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 2 khoá VIII đã nêu
rõ: "Xây dựng những con người và thế hệ trẻ thiết tha, gắn bó với lý tưởng độc
lập dân tộc và CNXH, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc".
Qua những năm thực hiện công cuộc đổi mới của Đảng, chúng ta đã đạt
được nhiều những thành tựu to lớn về kinh tế - xã hội ,tuy vậy về mặt tư
tưởng ,đạo đức có phần bị giảm sút . Đặc biệt là thế hệ trẻ, một số bộ phận
thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên sống không có lý tưởng, không có
mục đích, sống chạy theo các nhu cầu tầm thường, ngại cống hiến, ngại khó
khăn, sống thích hưởng thụ, sống không có niềm tin, hoang mang, sống buông
thả. Đánh giá thực trạng này, trong văn kiện Hội nghị Ban chấp hành Trung
ương Đảng 2 khóa VIII nhấn mạnh: "Đặc biệt đáng lo ngài là trong một bộ
phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lý
tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập nghiệp vì tương lai
bản thân và đất nước"
Trước tình hình và thực trạng này trong những năm qua đã được các cấp
các ngành, đăc biệt là những người làm giáo dục quan tâm, đầu tư giáo dục toàn
diện, nhưng vấn đề giáo dục lý tưởng đạo đức có những lúc ,những nơi nào đó
còn bị xem nhẹ ,chưa được đầu tư .
Đối với trường THPT Nguyễn Sỹ Sách , Huyện Thanh Chương, Tỉnh
Nghệ An trong những năm gần đây có nhiều khởi sắc ,đạt được nhiều kết quả
4
đáng khích lệ trong giáo dục toàn diện đó là nhờ vào kết quả của giáo dục kỷ
cương ,nề nếp đặc biệt là giáo dục đạo đức cho học sinh. Bản thân trước đây là
một cán bộ Đoàn, nay với cương vị là Phó hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật
chất ,công tác thi đua của nhà trường Tôi tự thấy vai trò giáo dục đạo đức, lý
tưởng,hoài bão cho học sinh luôn luôn phải được coi trọng và có nhiều giải pháp
thích hợp từ đó làm nền tảng cho giáo dục toàn diện ở trường THPT nói chung
và trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An nói
riêng.
Xuất phát từ những lý do khách quan và lý do chủ quan như đã phân tích
ở trên, tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài: "Một số biện pháp chỉ đạo nhằm nâng
cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách ,
huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay ".
2. Mục đích nghiên cứu:
Đưa ra một số biện pháp chỉ đạo để nâng cao chất lượng giáo dục đạo
đức cho học sinh trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh
Nghệ An để đáp ứng tạo ra con người mới phù hợp với yêu cầu của đất nước
trong giai đoạn phát triển mới.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1 Xác định cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý của một số biện pháp chỉ đạo
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường THPT
Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
3.2 Phân tích, đánh giá thực trạng đạo đức học sinh ở trường THPT
Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
3.3 Đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh
Nghệ An giai đoạn hiện nay.
4. Đối tượng nghiên cứu:
4.1 Nghiên cứu thực tế đối tượng học sinh của trường THPT Nguyễn Sỹ
Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An
5
4.2 Từ thực trạng, nghiên cứu những biện pháp chỉ đạo nhằm nâng cao
chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện
Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
6
5. Phương pháp nghiên cứu:
5.1 Nghiên cứu các tài liệu của Đảng về giáo dục - đào tạo, của Bộ giáo
dục và đào tạo,các ngành có liên quan.
5.2 Nghiên cứu các giáo trình, tài liệu, các kinh nghiệm thực tiễn về giáo
dục đạo đức học sinh được tiếp thu trong quá trình học tập tại trường cán bộ
quản lý giáo dục và đào tạo.
5.3 Khảo sát thực tế, điều tra thực tế, so sánh, thống kê chất lượng giáo
dục đạo đức trong 3 năm học 2002 - 2003; 2003 - 2004; 2004 - 2005 của trường
THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.
7
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ PHÁP LÝ CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH TRONG TRƯỜNG THPT
1.1 Một số cơ sở lý luận của việc chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh
trong trường THPT.
Xét về góc độ tâm lý lứa tuổi:
Theo tổ chức Y tế thế giới WHO độ tuổi vị thành niên có từ 10 đến 19
tuổi, ở Việt Nam quy định độ tuổi vị thành niên từ 10 đến 18 tuổi, theo điều tra
tỷ lệ thanh niên ở nước ta năm 1999 chiếm 23% dân số, trong đó 81% đang theo
học.Như vậy học sinh THPT là lứa tuổi cuốilứa tuổi vị thành niên, giai đoạn này
các em phát triển mạnh về thể chất, sinh lý. Là thời kỳ chuyển tiếp từ trẻ em
sang người lớn, các em luôn có xu hướng tự khẳng định mình, có ý thức vươn
lên làm chủ bản thân. Ở giai đoạn phát triển này sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát
của người lớn làm các em cảm thấy rất khó chịu, bực bội và rất dễ nổi nóng.
Trong lứa tuổi này các em muốn tìm tòi, phát hiện khám phá,tìm hiểu những
điều chưa biết của cuộc sống, các em muốn có quyền tự quyết định trong các
công việc và việc làm của mình và muốn không bị sự ràng buộc của gia đình, bố
mẹ và các người lớn tuổi.
Xét về góc độ xã hội:
Ở lứa tuổi này sự giao tiếp với bạn bè là một nhu cầu rất lớn. Các em có
xu hướng tụ tập thành từng nhóm có cùng sở thích, phù hợp với tình tình để vui
chơi, đùa nghịch, có những lúc, những nơi các em có các hành động không
đúng, không phù hợp với lứa tuổi của mình. Trong gia đoạn này quá trình phát
triển sinh lý ảnh hưởng đến rất nhiều tính cách của các em: các em rất dễ bị xúc
động khi có một tác động nào đó, bản thân các em dễ bị lôi kéo, kích động, lòng
kiên trì và khả năng tự kiềm chế yếu. Ở lứa tuổi này tính tình không ổn định, dễ
nổi cáu, khi thì quá sôi nổi nhiệt tình nhưng có trở ngại lại dễ buông xuôi, chán
8
nản. Đối với các em ở lứa tuổi này, cái gì cũng dễ dàng, đơn giản, các em luôn ở
trạng thái hiếu thắng hoặc tự ti vì thế dễ dàng đi đến những hành động thiếu suy
nghĩ chín chắn, nhiều lúc vi phạm mà vẫn không biết.
Chính vì vậy, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và mọi tổ chức trong
xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các
em có những suy nghĩ và hành động đúng. Để chỉ đạo và quản lý tốt quá trình
giáo dục đạo đức trong trường THPT, người cán bộ quản lý cần nắm vững vấn
đề cụ thể như sau:
1.1.1. Đạo đức
Có nhiều cách định nghĩa khác nhau về khái niệm đạo đức. Tuy nhiên có
thể hiểu khái niệm này dưới 2 góc độ.
a. Góc độ xã hội:
Đạo đức là một hình thái xã hội đặc biệt được phản ánh dưới dạng nguyên
tắc, yêu cầu, chuẩn mực điều chỉnh (hoặc chi phối) hành vi của con người trong
các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, giữa con người với xã hội, giữa
con người với nhau và với chính bản thân mình.
b. Góc độ cá nhân:
Đạo đức chính là những sản phẩm, nhân cách của con người, phản ánh ý
thức, tình cảm, ý chí, hành vi, thói quen và cách ứng xử của họ trong các mối
quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội, giữa bản thân họ với người
khác và với chính bản thân mình.
1.1.2. Quá trình hình thành và phát triển đạo đức của cá nhân, của con
người là quá trình tác động qua lại giữa xã hội và cá nhân để chuyển hoá những
nguyên tắc, yêu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức - xã hội thành những phẩm chất
đạo đức cá nhân, làm cho cá nhân đó trưởng thành về mặt đạo đức, công dân và
đáp ứng các yêu cầu của xã hội.
1.1.3. Quá trình giáo dục đạo đức là một hoạt động có tổ chức, có mục
đích, có kế hoạch nhằm biến những nhu cầu, chuẩn mực, giá trị đạo đức theo yêu cầu
9
của xã hội thành những phẩm chất, giá trị đạo đức của cá nhân, nhằm góp phần phát
triển nhân cách của mỗi cá nhân và thúc đẩy sự phát triển, tiến bộ của xã hội.
1.1.4. Các đặc điểm của quá trình giáo dục đạo đức
- Có sự gắn kết chặt chẽ với quá trình dạy học trên lớp và dạy học giáo
dục ngoài giờ lên lớp.
- Có định hướng thống nhất các yêu cầu, mục đích giáo dục giữa các tổ
chức giáo dục trong và ngoài nhà trường.
- Tính biện chứng, phức tạp trong quá trình phát triển, biến đổi về nhân
cách của học sinh về mặt đạo đức.
- Tính lâu dài của quá trình hình thành, phát triển các phẩm chất đạo đức
- Tính đột biến và khả năng tự biến đổi
- Phát triển thông qua hoạt động và giao lưu tập thể
- Tính cá thể hoá cao
- Chứa nhiều mâu thuẫn
- Có sự tương tác hai chiều giữa nhà giáo dục và đối tượng được giáo dục
- Tính khó khăn trong việc đánh giá kết quả, sự phát triển đạo đức của cá
nhân.
1.1.5. Chức năng, nhiệm vụ của quá trình giáo dục đạo đức
- Quá trình giáo dục đạo đức là một bộ phận cấu thành quá trình giáo dục
trong trường THPT. Tạo ra nhịp cầu gắn kết giữa nhà trường và xã hội, con
người với cuộc sống.
- Giáo dục đạo đức được xem là nền tảng, gốc rễ tạo ra nội lực tiềm năng
vững chắc cho các mặt giáo dục khác.
- Giáo dục đạo đức phải làm cho học sinh thấm nhuần sâu sắc thế giới
quan Mác - Lênin, tư tưởng đạo đức cách mạng Hồ Chí Minh, tính chân lý
khách quan của các giá trị đạo đức, nhân văn, nhân bản của các tư tưởng đó, coi
đó là kim chỉ nam cho hành động của mình.
- Giáo dục đạo đức phải thấm nhuần các chủ trương, chính sách của Đảng,
biết sống và làm việc theo pháp luật, sống có kỷ cương nền nếp, có văn hoá
10
trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội và giữa con
người.
- Trên cơ sở thông qua việc tiếp cận với cuộc đấu tranh cách mạng của
dân tộc và hoạt động của cá nhân để củng cố niềm tin và lẽ sống, lý tưởng sống,
lối sống theo con đường CNXH.
- Giáo dục đạo đức phải làm cho nhận thức ngày càng sâu sắc nguyên tắc,
yêu cầu, chuẩn mực và các giá trị đạo đức xã hội XHCN. Biến các giá trị đó
thành ý thức, tình cảm, hành vi, thói quen và cách ứng xử trong đời sống hàng
ngày.
- Quá trình giáo dục đạo đức cần phải theo đặc điểm của từng loại đối
tượng trong giáo dục.
- Quá trình giáo dục đạo đức có nhiệm vụ: Phát triển nhu cầu đạo đức cá
nhân; hình thành và phát triển ý thức đạo đức; rèn luyện ý chí, hành vi, hình
thành thói quen ứng xử đạo đức; phát triển các giá trị đạo đức cá nhân theo
những định hướng giá trị mang tính đặc thù dân tộc và thời đại.
- Quá trình giáo dục đạo đức không chỉ định hướng cho các hoạt động
giáo dục đạo đức mà còn định hướng cho hoạt động dạy học nói chung, dạy môn
học đạo đức nói riêng (môn GDCD, một số môn học khác…).Với tư cách là
người quản lý giáo dục, trước hết cần phải hiểu biết một cách sâu sắc những vấn
đề chung của quá trình giáo dục đạo đức. Từ đó mới có những định hướng, mục
tiêu sát thực, xây dựng được những chương trình, kế hoạch khả thi và có những
biện pháp tổ chức chỉ đạo thích hợp để nâng cao chất lượng và hiệu quả của
quản lý giáo dục nói chung, quá trình giáo dục đạo đức nói riêng.
1.1.6. Nội dung giáo dục đạo đức
Trong giai đoạn hiện nay, ở nước ta đang diễn ra công cuộc đổi mới sâu
sắc trong phạm vi toàn xã hội. Sự nghiệp giáo dục đang được coi trọng, là
"Quốc sách hàng đầu". Công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho học
sinh cần được coi trọng và đặt lên vị trí hàng đầu.
Giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức cần phải tăng cường giáo dục thế
giới quan khoa học. Trên cơ sở tăng cường thế giới quan khoa học cần tăng
11
cường giáo dục tư tưởng cách mạng XHCN cho học sinh. Qua giáo dục đạo đức
phải nâng cao lòng yêu nước, tăng cường ý thức lao động và tự lao động (động
cơ, thái độ đúng đắn, chăm chỉ, nỗ lực vươn lên làm chủ khoa học…). Bên cạnh
đó cũng phải đồng thời tăng cường giáo dục pháp luật, giáo dục lòng thương yêu
con người và hành vi ứng xử có văn hoá (ăn nói cục cằn, thô lỗ, thiếu văn hoá,
thiếu tôn trọng người khác… biết ứng xử lễ phép tế nhị, lịch sự…)
Trong nhà trường phổ thông, các phẩm chất đạo đức cần trau dồi cho học
sinh một cách liên tục, khoa học, hợp lý, và được phân thành từng nhóm theo
từng quan hệ xã hội: quan hệ cá nhân với xã hội, cộng đồng (trung thành với lý
tưởng CNXH và CNCS, yêu nước XHCN, yêu hoà bình, tự hào dân tộc, tin yêu
Đảng và kính yêu Bác Hồ…); quan hệ cá nhân với lao động (chăm chỉ học tập,
say mê khoa học kỹ thuật, quý trọng lao động…); quan hệ cá nhân với bản thân,
với người khác như ruột thịt, bạn bè, đồng chí…); đồng thời cũng phải giáo dục
đạo đức gia đình, quan hệ bạn bè, tình yêu.
1.2. Một số cơ sở pháp lý của việc chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh
trong trường THPT
Trong văn kiện Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành TW Đảng khoá VIII đã
nêu rõ: "Nhiệm vụ mục tiêu cơ bản của giáo dục là nhằm xây dựng những con
người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và CNXH, có đạo
đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, CNH-HĐH
đất nước, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hoá của dân tộc, có năng lực tiếp
thu tinh hoa văn hoá của nhân loại, phát huy tiềm năng của dân tộc và con
người Việt Nam, có ý thức cộng đồng và phát huy tính tích cực của cá nhân, làm
chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có tính tổ chức
kỷ luật cao là những con người kế thừa và xây dựng CNXH vừa hồng vừa
chuyên".
Quan điểm của Đảng về phát triển giáo dục trong chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội 2001 - 2010 đã khẳng định: "Giáo dục con người Việt Nam phát
triển toàn diện có đạo đức, có tri thức, có sức khoẻ và thẩm mỹ… góp phần làm
12
cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh, phục vụ sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".
Điều 2 chương I của Luật Giáo dục nêu rõ: "Mục tiêu giáo dục là đào tạo
con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm
mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã
hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân,
đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".
Trong Điều 23 mục 2 chương II Luật Giáo dục cũng khẳng định: "Mục
tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí
tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nhân cách con
người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân,
chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".
Giáo dục đạo đức học sinh phải được tiến hành bằng nhiều biện pháp, có
mục tiêu phù hợp. Phải được xây dựng nội dung, kế hoạch cụ thể và được làm
thường xuyên liên tục, phải có hệ thống mới đạt kết quả cao.
Giáo dục đạo đức cho học sinh phải được tiến hành bằng nhiều hình thức
phong phú ,linh hoạt, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Thông qua các hoạt động
giáo dục trong và ngoài nhà trường. Đồng thời phải biết kết hợp giáo dục giữa
nhà trường - gia đình - xã hội để tạo nên sức mạnh tổng hợp. Huy động mọi
nguồn lực, mọi sự hỗ trợ của tất cả các tổ chức, các cơ quan ban ngành, các đoàn
thể cùng phối hợp để thực hiện tốt xã hội hoá giáo dục, góp phần nâng cao đạo
đức ,chất lượng cho học sinh.
13
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CỦA VIỆC CHỈ ĐẠO
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
CỦA HỌC SINH TRƯỜNG THPT NGUYỄN SỸ SÁCH,HUYỆN THANH CHƯƠNG,TỈNH
NGHỆ AN TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
2.1. Một số nét về trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh
Chương , tỉnh Nghệ An
Thanh Chương là huyện miền núi , nền kinh tế chủ yếu là nông nghiệp
,trồng chè ,và trồng rừng nhưng chưa phát triển mạnh .Nguồn thu nhập và đời
sống của người dân còn thấp.Trong những năm gần đây Huyện Thanh Chương
được nhà nước đầu tư phát triển nhiều , trong đó chủ yếu là giao thông cụ thể có
đường mòn Hồ Chí Minh đi qua dài gần 30 km ,đường mòn Hồ Chí Minh nối
liền quê Bác dài 24 km ,có cầu Rộ nối liền hai bờ bắc nam . Cửa khẩu Việt -Lào
đang được xây dựng .
Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách nằm ở hạ huyện Thanh Chương ,phía
đông giáp huyện Nam Đàn, phía bắc giáp Đô Lương, học sinh của trường là con
em vùng dân cư của sáu xã Thanh Dương, Thanh Lương ,Thanh Yên, Thanh
Khai, Xuân Tường, Ngọc Sơn . Đời sống người dân cơ bản là thu nhập từ nguồn
nông nghiệp ,có một số con em của tiểu thương nghiệp buôn bán nhỏ ở
thị tứ chợ Cồn.
Trường THPT Nguyễn Sỹ Sách được xây dựng năm 1973 ,lúc này
trường là phân hiệu của trường cấp 3 Thanh Chương 2, năm 1981 trường chính
thức được thành lập được mang tên là trường cấp 3 Thanh Chương 4 ,năm 1984
trường đổi tên là trường THPT Nguyễn Sỹ Sách.
Trong những năm gần đây do nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan
nên chất lượng giáo dục của trường còn thấp so với nhu cầu xã hội và địa
phương chỉ xếp ở mức trung bình .Từ năm học 2003-2004 nhà trường có sự thay
đổi về cán bộ quản lý với cách nhìn mới ,chất lượng giáo dục của nhà trường
phát triển rõ rệt về mọi mặt như: Kỷ cương nề nếp, chất lượng đội ngũ, cơ sỏ vật
chất đặc biệt là chất lượng giáo dục học sinh.
Hiện nay quy mô nhà trường có 41 lớp ,trong đó có 28 lớp công lập ,13 lớp
bán công . Đội ngũ cán bộ giáo viên gồm 76 đồng chí trong đó có 3 Đ/c trình độ
thạc sỹ, 2 Đ/c trình độ dưới chuẩn . cơ cấu tổ chức của nhà trường như sau:
14
- Chi bộ gồm 23 Đ/c Đảng viên
- BGH gồm 3 Đ/c được phân công nhiệm vụ cụ thể ( Hiệu trưởng phụ trách
chung, phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, phó hiệu trưởng phụ trách cơ sở
vật chất và công tác thi đua
- Tổ chức công đoàn có 7 Đ/c trong BCH đựơc phân công phụ thách về các mặt
như đời sống ,nội trú, nữ công
-Tổ chức đoàn thanh niên có 42 chi đoàn trong đó 41 chi đoàn học sinh và 1 chi
đoàn giáo viên .CĐGV gồm 45 Đ/c .
Kết quả giáo dục trong 3 năm gần đây như sau :
Năm học
Số
học
Kết quả hạnh kiểm
Tốt Khá TB Yừu Kém
Kỷ
luật
Đuổi
học
2002-2003 1427
432
30,2%
808
66,5%
163
11,5%
24
1,8%
0 5 2
2003-2004 1648
526
35%
940
63%
157
10.2%
25
1,8%
0 3 0
2004-2005 1735
621
36%
931
63,1%
162
9,7%
21
1,2%
0 3 0
Năm học
Chất
lượng
Kết quả học tập
Giỏi Khá TB Yếu Kém
HS
giỏi
tỉnh
HS
đậu
đại
học
2002-2003 6,1 0 231 1371 26 0 26 65
2003-2004 6,05 0 273 1351 24 0 26 67
2004-2005 6,4 9 302 406 27 0 29 85
Để đạt được kết quả trên dó là nhờ sự nỗ lực của đội ngũ quản lý, các tổ chức
trong nhà trường, đặc biệt là tập thể hội đồng sư phạm nhà trường.Tuy vậy đội
ngũ quản lý cần phải có gắng tìm giải pháp tốt hơn nữa đẻ đưa nhà trường phát
triển hơn nữa đáp ứng được nhu cầu của xã hội và của địa phương.
2.2. Những tồn tại, khó khăn
Qua những năm công tác tại trường, tôi nhận thấy do một số nguyên nhân
khách quan và chủ quan mà chất lượng giáo dục chưa cao là kỷ cương nề nếp
15
của giáo viên ,học sinh chưa thực sự được đưa lên hàng đầu, còn thiếu những
giải pháp cụ thể trong việc nâng chất lượng chất lượng đạo đức cho học sinh .
Cụ thể ở học sinh còn có những biểu hiện sa sút về mặt đạo đức như sau:
- Một số em chưa xác định được mục tiêu học để làm cái gì? học những
gì? có nhiều trường hợp coi việc học là do gia đình yêu cầu nên động cơ học tập
chưa cao.
- Do các em là học sinh phần lớn là sống ở nông thôn nên trong giao tiếp
các em còn vụng về, hay nói trống không hoặc nói năng còn cục cằn không suy
nghĩ, nhiều lúc còn phát ngôn bừa bãi.
- Một số em còn mải chơi, đua đòi, thiếu trung thực trong học tập, thậm
chí có em còn uống rượu ,đánh bạc gây bè phái làm mất trật tự nơi công cộng và
trong nhà trường .
-Việc kết hợp giữa giáo dục nhà trường -gia đình-xã hội còn chưa đồng
bộ . Nhiều lúc địa phương còn bao che ,giải quết chưa nhất quán.
2.3. Một số vấn đề đặt ra trong quản lý nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức học sinh ở trường THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương
tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay
Dựa trên cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và phân tích cụ thể thực trạng của
việc quản lý nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường
THPT Nguyễn Sỹ Sách, huyện Thanh Chương,tỉnh Nghệ An tôi nhận thấy có
vấn đề đặt ra là:
a/ Tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng.
b/ Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên bộ môn và giáo
viên chủ nhiệm trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện nhân cách cho học
sinh.
c/ Phát huy vai trò xung kích sáng tạo của đoàn thanh niên và hội liên
hiệp thanh niên Việt Nam
d/ Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống .
e/ Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh
f/ Kết hợp giáo dục giữa nhà trường-xã hội - gia đìnhtrong việc giáo dục
đạo đức cho học sinh
16
CHƯƠNG 3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO
NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG THPT NGUYỄN SỸ SÁCH,HUYỆN THANH CHƯƠNG,TỈNH NGHỆ AN
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
3.1 Tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng.
Trong trường THPT vị trí của chi bộ đảng là trung tâm chính trị tập hợp
các lực lượng quần chúng nhằm thực hiện tốt các chủ trương ,đương lối ,chính
schs của Đảng và nhà nước
Trong trường học, Chi bộ Đảng nắm quyền lãnh chỉ đạo các hoạt động
của nhà trường, là hạt nhân, là nền tảng của sự đoàn kết, chính vì thế phải xây
dựng chi bộ Đảng nhà trường luôn luôn trong sạch vững mạnh, thực hiện tốt vai
trò của mình, luôn thực hiện theo phương châm "Đảng lãnh đạo, nhân dân làm
chủ, Nhà nước quản lý".Mỗi một đảng viên phải đầu tàu gương mẫu trong mọi
hoạt động ,đặc biệt là trong công tác giáo dục chính trị ,tư tưởng .
Thường xuyên cập nhật thông tin, quán triệt các quan điểm, đường lối,
nghị quyết của Đảng và các cấp chính quyền.Họp định kỳ vào cuối tháng để đề
ra chủ trương cụ thể ,giao trách nhiệm cho các tổ chức trong nhà trường thực
hiện.Đặc biệt là công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cho cán bộ giáo
viên ,học sinh .
Theo dõi kiểm tra ,đôn đốc ,uốn nắn ,sữa chữa những tư tưởng lệch lạc sai
đường lối chủ trương mà chi bộ đã đề ra .
3-2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên bộ môn và
của giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục đạo đức và rèn luyện nhân
cách cho học sinh.
a/Đối với giáo viên bộ môn và cán bộ công nhân viên trong nhà trường
Đặc thù của người giáo viên vừa là nhà sư phạm, vừa là nhà tổ chức, vừa
tham gia các hoạt động chính trị, xã hội. Phương tiện lao động của người giáo
viên là phẩm chất nhân cách và trí tuệ của chính họ .Những phẩm chất đó tạo
nên sức mạnh , niềm tin và lý tưởng nó thấm nhuần vào bài giảng ,từng hoạt
động giáo dục của họ. Để giáo dục đạo đức cho học sinh trược hết người quản lý
cần phải chú y bồi dưỡng lòng nhân ái sư phạm cho đội ngũ giáo viên. Long
nhân ái tìng yêu thương con người là cái gốc của đạo lý làm người , tình yêu
17
thương học sinh là điểm xuất phát của sự sáng tạo sư phạm làm cho giáo viên có
trách nhiệm cao với công việc của mình .Xukhômlinki đã nói "nhờ sức mạnh
của tình yêu đó mà nhà sư phạm có tâm hồn cao thượng , tinh thần sảng khoái ,
trí tệu sáng suốt tình cảm nhạy bén và tinh tế …" .Tình yêu thương học sinh thể
hiện trong các hoạt động dạy học và giáo dục đó cũng là cơ sở xuất phát của tình
yêu nghề nghiệp .ý thức thái độ và tình yêu nghề nghiệp thể hiện ở việc không
ngừng nâng cao phẩm chất đạo đức để trở thành gương sáng ,gây niềm tin đạo
đức trước HS,trước nhân dân .Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt yêu cầu
đạo đức của người thầy lên hàng đầu ,người đòi hỏi thầy giáo "không những
phải có trí tuệ phổ thông mà phải có đạo đức cách mạng chỉ vì quần chúng chỉ
quý mến những người có tư cách đạo đức …". Đối với người giáo viên lòng yêu
nghề , sự say sưa hứng khởi , sự kiên trì ,khắc phục khó khăn trong học hỏi rèn
luyện ,toàn tâm toàn ý với sự nghiệp giáo dục ,tất cả vì HS thân yêu là biếu hiên
đạo đức cách mạng và lý tưởng nghê nghiệp . Người quản lý cần có trách
nhiêm :
- Xây dựng được phong trào tự học, tự rèn luyện, không ngừng nâng cao
phẩm chất chính trị, tư tưởng cho cán bộ giáo viên thông qua các buổi sinh hoạt
chuyên môn họp hội đồng, các buổi học tập chính trị.
- Tổ chức các buổi hội thảo, học tập chính trị để từ đó giáo viên thấy vai
trò của mình và nhiệt tình cùng với Ban giám hiệu tham gia vào hoạt động giáo
dục đạo đức học sinh thông qua các bài học trên lớp. Như hội thảo với chuyên đề
"Các biện pháp giáo dục đạo đức học sinh trong giai đoạn hiện nay"
- Thông qua các buổi học tập các giáo viên bộ môn có thể đan xen, lồng
ghép, tích hợp các kiến thức vào giáo dục đạo đức học sinh như:
Môn Văn học bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, lòng yêu thương con người,
biết phân biệt các việc nên làm, biết ghét cái xấu, biết làm theo điều thiện, biết
giúp đỡ những con người hoạn nạn khó khăn.
Với môn học Lịch sử giúp học sinh hiểu biết truyền thống đấu tranh dựng
nước và giữ nước của ông cha ta, biết tự hào và trân trọng về những truyền
thống đó mà thấy rõ trách nhiệm của mình với quê hương đất nước.
18
Môn Địa lý qua các bài giảng giúp học sinh hiểu thêm về quê hương, đất
nước những di sản thế giới, những danh lam thắng cảnh của đất nước từ đó giúp
các em lòng trân trọng và bảo vệ các di sản, danh lam đó. Mặt khác giúp học
sinh hiểu về môi trường và bảo vệ môi trường.
Đối với các môn Khoa học tự nhiên giúp học sinh nhận thức, lựa chọn
đánh giá đúng đắn các giá trị và tìm ra những hành vi, biện pháp hợp lý trong
đời sống đạo đức của mình.
Đặc biệt thông qua môn Giáo dục công dân giúp học sinh nắm được các
khái niệm cơ bản về các phạm trù đạo đức trong việc ứng xử hàng ngày, nắm
được các chuẩn mực về đạo đức, các hành vi trong các hoạt động và các mối
quan hệ; biết rõ trách nhiệm, nghĩa vụ, lương tâm, tiền đồ đạo đức để chuẩn bị
bước vào cuộc sống mới.
- Thường xuyên động viên, nhắc nhở các giáo viên bộ môn để họ hiểu
trách nhiệm giáo dục đạo đức học sinh trong trường là một nhiệm vụ của mọi
người, không của riêng ai. Từ đó trong các giờ lên lớp giáo viên sẽ chú ý hơn,
quan tâm hơn để uốn nắn lời nói, tác phong, hành động của học sinh trong việc
thực hiện những nội quy, quy chế nhà trường. Biện pháp này có tác động tích
cực trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh.
Điều 29 chương IV Điều lệ trường Trung học nêu rõ: "Giữ gìn phẩm chất,
danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước học sinh, thương yêu, tôn trọng
học sinh, đối xử công bằng với học sinh " Như vậy vai trò của giáo viên rất
quan trọng trong việc giáo dục đạo đức học sinh.
b/ Đối với giáo viên chủ nhiệm
Giáo viên chủ nhiệm là người trực tiếp quản lý học sinh, gần gũi, gắn bó
dễ tìm hiểu được tâm tư, nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, là người mà các
em cảm thấy thân thiết như cha mẹ, như người thân ruột thịt của mình, muốn thổ
lộ, giải bày. Vì thế để làm tốt công tác giáo dục đạo đức học sinh thì người cán
bộ quản lý cần phải làm tốt các công việc sau:
- Phân công giáo viên chủ nhiệm: Việc phân công giáo viên chủ nhiệm
người cán bộ quản lý phải chọn trong các giáo viên vững vàng về lập trường
19
chính trị tư tưởng, có phẩm chất tốt, có nhiều kinh nghiẹm, yêu nghề, năng
động, thương yêu học sinh, hết lòng vì sự nghiệp giáo dục, đặc biệt quan tâm
đến giáo viên địa phương.
- Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để học nắm vững
được nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mình để có kế hoạch cụ thể, phù
hợp trong công tác chủ nhiệm. Đồng thời biết kết hợp với giáo viên bộ môn, ban
cán sự lớp và ban đại diện phụ huynh để theo dõi, giúp đỡ để kịp thời uốn nắn,
giáo dục học sinh. Nhất là các học sinh có vấn đề về đạo đức, như trong Điều 29
chương IV Điều lệ trường trung học quy định về nhiệm vụ của giáo viên chủ
nhiệm là: "Cộng tác chặt chẽ với phụ huynh học sinh, chủ động phối hợp với
các giáo viên bộ môn… trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh".
- Thành lập tổ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức hội nghị giáo viên chủ nhiệm
để trao đổi và học tập lẫn nhau. Chú trọng công tác học tập kinh nghiệm bằng
cách cho các giáo viên chủ nhiệm đi giao lưu với các giáo viên chủ nhiệm của
trường bạn, để học hỏi và nâng cao năng lực chủ nhiệm.
- Giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp chặt chẽ với Ban chấp hành Đoàn
trường để kịp thời uốn nắn và xử lý kịp thời, nghiêm minh đối với những học
sinh vi phạm nội quy, quy định của trường như: đi muộn, trốn học, bỏ tiết, trang
phục không đúng quy định…
- Giáo viên chủ nhiệm phải thực sự khách quan, công bằng trong việc
đánh giá xếp loại để tạo niềm tin cho các em. Đây là biện pháp tâm lý rất quan
trọng, có hiệu quả tích cực.
- Mỗi tháng 2 giáo viên chủ nhiệm cùng với ban giàm hiệu , đại diện hội
cha mẹ học sinh giao ban nhằm thông tin 2 chiều với nhau những tồn tại trong
học sinh về các mặt đạo đức cũng như nguyện vọng của các em từ đó có biện
pháp khắc phục trong quá trình giáo dục đạo đức học sinh nhất là các em học
sinh cá biệt về đạo đức.
- Cuối mỗi đợt thi đua, Ban giám hiệu có trách nhiệm đánh giá, xếp loại
để động viên kịp thời những giáo viên chủ nhiệm làm tốt công việc, bên cạnh đó
cũng nhắc nhở các giáo viên chủ nhiệm làm chưa tốt công việc của mình.
20
Trường hợp đã nhắc nhở mà vẫn không chuyển biến thì không để cho giáo viên
đó làm công tác chủ nhiệm nữa.
3.3 Phát huy vai trò xung kích sáng tạo của đoàn TNCS Hồ Chí Minh
và hội liên hiệp thanh niên Việt Nam
Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Hội liên hiệp thanh niên có
trách nhiệm trước chi bộ, ban giám hiệu giáo dục mục tiêu, lý tưởng cách mạng
cho đoàn viên, thanh niên trong nhà trường thông qua nhiều hình thức: Hội thảo,
thi tìm hiểu, dã ngoại, cắm trại giao lưu với các đoàn trường bạn để giúp các em
lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng từ đó hình thành các ước mơ và hoài bão
cao đẹp. Hội liên hiệp thanh niên cùng với đoàn trường thành lập các câu lạc bộ
theo sở thích như: câu lạc bộ yêu thơ, câu lạc bộ Toán học…
Xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ đoàn, hội là những người có phẩm
chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, năng nổ nhiệt tình trong mọi công
việc. Phối hợp thường xuyên với ban chấp hành huyện đoàn tổ chức các lớp bồi
dưỡng tập huấn cán bộ đoàn nòng cốt, bồi dưỡng đối tượng và coi trọng công
tác phát triển đoàn viên mới hàng năm.
Trong năm học phải bám sát nhiệm vụ năm học và nhiệm vụ của Đoàn
trường học để từ đó lập ra các kế hoạch cụ thể. Tổ chức các đợt thi đua theo
từng chủ đề, thi đua dài hạn và ngắn hạn. Thành lập các đội an ninh xung kích
học sinh để thường xuyên kiểm tra đánh giá thi đua. Đồng thời có tổng kết, kiểm
tra, đánh giá chất lượng hoạt động để có sự động viên khen thưởng các cá nhân,
tập thể kịp thời, bên cạnh đó phê bình khiển trách các cá nhân vi phạm để kịp
thời sửa chữa.
Xây dựng kế hoạch, phối hợp chặt chẽ giữa Đoàn trường, giáo viên chủ
nhiệm, giáo viên bộ môn, đặc biệt với Đoàn cấp trên, với Ban đại diện Hội phụ
huynh, tạo ra các hoạt động bổ ích góp phần giáo dục đạo đức học sinh đạt kết
quả cụ thể:
- Thăm hỏi các gia đình thương binh liệt sĩ nhân ngày 27/7, tổ chức thăm
hỏi và nhận chăm sóc Bà mẹ Việt Nam anh hùng, tu bổ làm vệ sinh và thăm
viếng nghĩa trang liệt sĩ.
21
- Tổ chức các buổi lao động sản xuất giúp đỡ các gia đình neo đơn, các hộ
nghèo, gia đình gặp nhiều khó khăn, hoạn nạn.
- Tổ chức tốt phong trào "lá lành đùm lá rách", thực hiện tốt phong trào
ủng hộ học sinh vùng cao, học sinh nghèo. Tham gia tốt các phong trào từ thiện,
nhân đạo. Tổ chức tốt tháng thanh niên cho đoàn viên, thanh niên.
- Từng tháng có kế hoạch tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tham gia các
hoạt động bảo vệ môi trường ở nhà trường và ở nơi công cộng.
- Tham gia và chăm sóc tốt công trình thanh niên (vườn cây thanh niên).
Tham gia và huy động các đoàn viên, thanh niên trồng cây đầu xuân.
- Tổ chức các buổi lao động công ích để tạo nguồn quỹ hoạt động. Từ đó
giúp các em có ý thức làm chủ, bồi dưỡng tình yêu thương, ý chí cộng đồng tạo
ra sự gắn kết giữa cá nhân - gia đình - xã hội. Bồi dưỡng lòng nhân ái, khoan
dung, trọng nghĩa tình đạo lý. Rèn luyện đức tính, cần cù, sáng tạo, quan tâm
đến hệ sinh thái, ham học hỏi, suy nghĩ độc lập và có sự quyết đoán trong mọi
hoạt động.
- Kết hợp với huyện đoàn chủ động kết nghĩa với các tổ chức đoàn trong
huyện như: chi đoàn công an, chi đoàn huyện đội, đoàn trường bạn… Từ đó để
giáo dục ý thức của đoàn viên thanh niên về trật tự giao thông, an toàn xã hội,
tránh xa các tệ nạn xã hội.
- Ban giám hiệu tạo mọi điều kiện cho đoàn có cơ hội giao lưu học hỏi với
các đoàn trường bạn có phong trào hoạt động đoàn tốt để rút ra các kinh nghiệm
đồng thời giáo dục tinh thần đoàn kết trong đoàn viên thanh niên.
- Ban chấp hành đoàn trường phải thực hiện và giám sát ký kết giữa đoàn
trường và đoàn viên thanh niên không tham gia vào các tệ nạn xã hội.
- Phải có lễ ký kết bàn giao các đoàn viên cho cơ sở trong dịp hè, dựa vào
kết quả hoạt động hè tại địa phương để đánh giá, nhận xét ý thức của đoàn viên
trong dịp hè.
3.4. Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống
22
Nhà trường cần thu thập đầy đủ cho phòng truyền thống của nhà trường.
Đầu năm học mới giới thiệu cho học sinh truyền thống của nhà trường, các hình
ảnh về những tháng năm mới thành lập còn nhiều gian khổ, những thành tích mà
nhà trường đã đạt được, những anh hùng liệt sĩ là học sinh của trường, các thế hệ
đã trưởng thành từ nhà trường nay đang góp sức xây dựng quê hương đất nước,
các thế hệ thầy cô giáo đã và đang công tác trong nhà trường và các thành tích
của họ.
Hàng năm Ban giám hiệu tổ chức ngày thành lập trường để đoàn viên,
thanh niên có cơ hội gặp gỡ và giao lưu với học sinh cũ. Tổ chức buổi nói
chuyện của học sinh cũ đã thành đạt với học sinh nhà trường. Đây là cơ hội và
việc làm có tác động tích cực động viên học sinh trong học tập và hành động.
Tổ chức các buổi nói chuyện, toạ đàm của các cán bộ lão thành cách
mạng, các cựu chiến binh với đoàn viên, thanh niên, tổ chức các đợt đi thăm các
di tích lịch sử như: Di tích đền bạch mã, quê Bác ,Mộ bà Hoàng Thị Loan… Từ
đó sẽ hình thành trong học sinh lòng yêu quê hương đất nước, ý chí tự cường về
mái trường, về quê hương, lòng tự hào dân tộc.
Tổ chức tốt tháng Thanh niên, huy động "Thanh niên tình nguyện" để học
sinh gặp gỡ, giúp đỡ các gia đình khó khăn, các gia đình có công với cách mạng
để bồi dưỡng lòng nhân ái, khoan dung, trọng nghĩa tình đạo lý.
Lập kế hoạch, tổ chức tốt các đợt thi đua theo các chủ đề cuối mỗi đợt
phải có đánh giá và xếp loại cho từng cá nhân theo chi đoàn.
3.5 Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh
Tập thể học sinh là một tổ chức có cùng môi trường học tập, có cùng lứa
tuổi, là nơi các em dễ bộc lộ bản thân. Vì thế người cán bộ quản lý kết hợp với
giáo viên chủ nhiệm phải giúp các em xây dựng được một tập thể lớp có kế
hoạch và tổ chức hoạt động tự quản.
Để phát huy được hoạt động tự quản của học sinh cần có sự đầu tư về đội
ngũ cán bộ lớp, cán bộ chi đoàn cụ thể:
- Ban cán sự lớp là những học sinh có phẩm chất, có năng lực, nhiệt tình
và có uy tín với tập thể lớp.
23
- Căn cứ vào số lượng học sinh phân chia lớp thành các tổ có tỷ lệ chất
lượng, phù hợp với vị trí địa lý. Trong mỗi tổ có thể chia thành các nhóm nhỏ có
cùng sở thích, tổ chức tốt phong trào "đôi bạn cùng tiến"
- Có sự định hướng giữa giáo viên chủ nhiệm với Ban chấp hành đoàn
trường về cơ cấu nhân sự của Ban chấp hành chi đoàn để có sự thống nhất điều
hành hoạt động của tập thể lớp.
Đội ngũ cán sự lớp và Ban chấp hành chi đoàn có nhiệm vụ điều hành
hoạt động của lớp theo các tiêu chí của lớp và quyết định của nhà trường. Điều
hành tập thể lớp giúp giáo viên chủ nhiệm trong các hoạt động tập thể.
Sau mỗi đợt phát động thi đua, cuối học kỳ, cuối năm học, cán sự lớp phải
có trách nhiệm đánh giá và xếp loại kịp thời để biểu dương, khen thưởng các tổ,
các cá nhân thành viên tốt, đồng thời nhắc nhở, khiển trách và có biện pháp điều
chỉnh các vi phạm.
Cán sự lớp kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, đoàn trường, tìm hiểu và
nắm được hoàn cảnh, sức khoẻ, đặc biệt là các em có hoàn cảnh khó khăn, hạn
chế về nhận thức hoặc có mặc cảm về cuộc sống, bạn bè, để có kế hoạch giúp
đỡ, chia sẻ, tương thân tương ái, động viên khuyến khích bạn vượt qua hoàn
cảnh, tin yêu bạn bè vượt lên số phận.
3.6. Kết hợp giáo dục giữa nhà trường - xã hội - gia đình để giáo dục
đạo đức học sinh
Hoạt động giáo dục học sinh là nhiệm vụ của toàn xã hội, đạo đức học
sinh lại càng cần sự phối kết hợp của toàn xã hội. nhà quản lý giáo dục cần phải:
- Xây dựng ban đại diện cha mẹ học sinh có tổ chức hoạt động tích cực có
hiệu quả : Hàng tuần ban chấp hành hội cùng BGH, GVCN nắm bắt các thông
tin về rèn luyện của con em mình kịp thời thông báo với gia đình để cùng nhau
giáo dục .
- Thực hiện tốt cam kết giữa học sinh - nhà trường - gia đình - xã hội.
Điều 82 chương VI Luật Giáo dục quy định về trách nhiệm của gia đình: "…
Mọi người trong gia đình có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hoá, tạo môi
trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất…".
24
Cũng trong chương VI điều 84 quy định về trách nhiệm của xã hội: "Giúp nhà
trường công tác các hoạt động giáo dục… góp phần xây dựng phong trào học
tập và môi trường giáo dục lành mạnh, ngăn chặn những hoạt động có ảnh
hưởng xấu đến thanh niên…". Như vậy gia đình - xã hội có vai trò rất lớn trong
việc giáo dục đạo đức học sinh.
- Thực hiện cam kết không vi phạm pháp luật, không sa vào các tệ nạn xã
hội giữa học sinh và công an được làm thường xuyên trong năm học.Xây dựng
đề án an ninh trường học kết hợp với an ninh địa phương có học sinh học tại
trường ,họp giao ban hàng tháng, thông tin ,thông báo các hiện tượng học sinh vi
phạm và có biện pháp cùng nhau giáo dục . Với đề án an ninh trường trong mấy
năm qua hiện tượng học sinh vi phạm pháp luật giảm rõ rệt
- Các giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thông tin đầy đủ, thường
xuyên, kịp thời về tình hình học tập và rèn luyện của học sinh đến Ban giám
hiệu, đặc biệt là với phụ huynh học sinh. Đồng thời phải nắm chắc, tìm hiểu cụ
thể những thông tin phản hồi từ phía phụ huynh học sinh. Từ đó phối hợp với
gia đình để uốn nắn, giáo dục học sinh khi sự việc còn ở trứng nước, tránh
trường hợp xảy ra mới xử lý.
- Nhà trường cùng với Ban đại diện phụ huynh phải có sự liên hệ chặt chẽ
với chính quyền địa phương, thông qua các cấp chính quyền địa phương để quản
lý học sinh cùng với nhà trường và gia đình.
- Trường hợp có học sinh vi phạm kỷ luật, Ban giám hiệu phải kết hợp với
Ban đại diện phụ huynh, và cha mẹ học sinh vi phạm để kịp thời giáo dục một
cách nghiêm khắc. Sau đó phải có kế hoạch theo dõi và giúp đỡ học sinh vi
phạm tiến bộ.
25