Website: Email :
A-Lời mở đầu:
Trẻ em là hạnh phúc của gia đình,là tương lai của đất nước ,là lớp người
kế tục sự nghiệp xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ Quốc.Trong chiến lược phát
triển kinh tế-xã hội của đất nước ,chiến lược phát triển con người được đặc biệt
coi trọng ,trong đó những ưu tiên cho trẻ em chiếm vị trí hàng đầu.Sau khi phê
chuẩn Công ước quốc tế về quyền trẻ em ,Đảng và Nhà nước ta đã ban hành
nhiều văn bản nhằm thể chế hóa công tác bảo vệ,chăm sóc và giáo dục trẻ
em :Luật bảo vệ ,chăm sóc và giáo dục trẻ em ;Luật phổ cập giáp dục tiểu học
và nhiều văn bản pháp luật khác liên quan tới Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ
em.
Vì thế,dưới chủ trương đúng đắn của xã hội,chúng ta đã đạt được nhiều
tiến bộ đáng khích lệ ,trẻ em Việt Nam được phát triển về thể chất và trí tuệ
ngày một tốt hơn ,các quyền trẻ em ngày càng được các cấp ,các ngành và toàn
thể xã hội quan tâm thực hiện có hiệu ,trẻ em ngày càng hiểu rõ bổn phận ,trách
nhiệm của bản thân và được hưởng các quyền trẻ em một cách thiết thực hơn.
Quyền được học tập là một trong những quyền cơ bản của trẻ em được
pháp luật Nhà nước ta qui định.Bên cạnh ,các quyền cơ bản khác như:quyền
được khai sinh và có quốc tịch ,quyền được chăm sóc,nuôi dưỡng; quyền sống
chung với cha mẹ ;quyền được chăm sóc sức khỏe…..quyền được học tập góp
phần hoàn thiện các quyền trẻ em ,tạo thành một hệ thống có mối liên quan chặt
chẽ ,mật thiết giúp cho trẻ em có những điều kiện tốt nhất về việc phát triển mọi
mặt .Quyền được học tập của trẻ em chỉ được phát huy giá trị của mình khi nó
Website: Email :
được trong mối quan hệ các quyền khác…Những quyền cơ bản khác là điều
kiện để đảm bảo quyền được học tập thực hiện tốt hơn…đồng thời có sự hiệu
quả của quyền được học tập thì các quyền khác của trẻ mới được hoàn thiện.Đó
chính là cái nhìn tổng thể về quyền được học tập và các biện pháp giúp phát huy
quyền này.Nhưng cần phải chú ý rằng : để thực hiện các biện pháo bảo đảm
quyền được học tập của trẻ em phải được đặt trong mối liên hệ của gia đình –
nhà trường-xã hội.
Trong phạm vi còn có hạn chế,bài viết của em sẽ có những thiếu xót vì
vậy,em rất mong được sự phản hồi của thầy ,cô giáo.,các bạn…để em có thể
hoàn thiện bài viết của mình một cách đầy đủ nhất.Em xin chân thành cảm ơn.
B-Các nội dung cụ thể:
I-Khái quát chung về quyền được học tập
Căn cứ vào Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm
1992,theo Điều của Luật bảo vệ ,chăm sóc và giáo dục trẻ em (25/2004/QH11-
15/6/04),qui định :” Trẻ em là công dân Việt Nam dưới mười sáu tuổi”.Tuy
nhiên,ở mỗi nước ,lại có những quan điểm khác nhau về độ tuổi trẻ em…nó phụ
thuộc vào quan điểm dựa trên những tính toán khoa học của các nhà làm luật về
nhận thức cũng như tầm phát triển khác nhau ở mỗi quốc gia. Như vậy,việc xác
định rõ độ tuổi giúp chúng ta phân biệt rõ để từ đó có chính sách hợp lí đối với
việc phát triển nguồn nhân lực. Từ trước đến nay và sau này,trẻ em luôn là đối
Website: Email :
tượng được gia đình,xã hội quan tâm đặc biệt.Việc đảm bảo thực hiện các
quyền của trẻ là một trong những cách quan trọng và hiệu quả nhất để phát huy
năng lực mọi mặt của trẻ em .
Cũng theo Luật bảo vệ ,chăm sóc và giáo dục trẻ em qui định tại Điều 16
về quyền được học tập của trẻ em.Đó là :
“1-Trẻ em có quyền được học tập
2-Trẻ em học bậc tiểu học trong các cơ sở giáo dục công lập không phải
trả học phí “
Trẻ em có quyền được học tập ,điều này có nghĩa là bất kì trẻ em dưới
mười sáu tuổi. là công dân Việt Nam đều có quyền được đi học đúng độ tuổi,có
quyền tham gia học đầy đủ các chương trình giáo dục của Nhà nước.Quyền năng
này được Nhà nước qui định và bảo đảm thực hiện.Mọi hành vi ngăn cấm việc
trẻ em không được thực hiện quyền được học tập một cách chính đánh đều là
hành vi đi ngược lại lợi ích ,sự phát triển một cách bình thường của trẻ.Việc qui
định cụ thể thành văn bản pháp luật của Nhà nước ,cho thấy sự quan tâm đặc
biệt của toàn thể xã hội đối với những mầm non tương lai đất nước sau này.
Đồng thời,quyền được học tập của trẻ em còn được ghi nhận là việc trẻ
em học bậc tiểu học trong các cơ sở giáo dục công lập không phải trả học
phí.Đây là một qui định nhằm khuyến khích học tập ở trẻ em nói riêng và công
tác xã hội hóa giáo dục nói chung của đất nước ta.Như vậy,hiểu được một cách
khái quát quyền được học tập của trẻ em sẽ giúp cho chúng ta có cái nhìn rõ hơn
Website: Email :
về các quyền cơ bản nói chung của trẻ em cũng như việc thực hiện biện pháp
bảo đảm về quyền được học tập trong gia đình hiện nay.
Trước hết,việc xác nhận quyền được học tập của trẻ em hoàn toàn phù
hợp với Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.Điều 35 ghi
rõ:”Gíao dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu .Nhà nước phát triển giáo dục
nhằm nâng cao dân trí,đào tạo nhân lực ,bồi dưỡng nhân tài .Mục tiêu của giáo
dục là hình thành và bồi dưỡng nhân cách ,phẩm chất và năng lực của công
dân ;đào tạo những lao động có tay nghề, năng động và sáng tạo ,có niềm tự hào
dân tộc ,có đạo đức ,có ý chí vươn lên góp phần làm cho dân giàu nước mạnh,
đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” Điều 59 ghi
nhận :”Học tập là quyền và nghĩa vụ của công dân.Bậc tiểu học là bắt
buộc,không phải trả học phí”Như vậy,quyền được học tập của trẻ em nhằm mục
đích: phát huy toàn diện khả năng học tập của trẻ em,xã hội hóa giáo dục,nâng
cao nhận thức đối con người….qua đó xây dựng chiến lược đầu tư nguồn nhân
lực giúp phát triển đất nước trong thời kì toàn cầu hóa này.Và việc chăm sóc
,giáo dục trẻ em là một việc hết sức cần thiết đặt ra không chỉ với cá nhân,gia
đình mà còn là cả tập thể và toàn xã hội.
II-Thực trạng thực hiện quyền được học tập của trẻ em trong gia đình
hiện nay
Việt Nam là một nước nông nghiệp với hơn 70%dân số sống ở nông
thôn.Đặc trưng của gia đình nông thôn là lao động nông nghiệp ,sản xuất nhỏ,kĩ
thuật lạc hậu ,chủ yếu nhờ vào sức lực cơ bắp và kinh nghiệm .Còn một bộ phận
Website: Email :
nhỏ là gia đình ở đô thị và các thành phố lớn,sống phần lớn nhờ vào dịch vụ…
Sự phân hóa trong xã hội nước ta cũng khá lớn dẫn đến những cách thức khác
nhau trong việc thực hiện quyền của trẻ em trong đó có quyền được học tập.
Đặt trong bối cảnh ,Việt Nam bước vào thời kỳ đổi mới,hòa nhập quốc
tế,tiến hành công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước,gia đình Việt Nam ngày
càng có vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chức năng cơ bản của mình
,trong đó có chức năng xã hội hóa trẻ em.Chính vì vậy trong Chỉ thị số 55-
CT/TW ngày 28 tháng 6 năm 2000 của Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương
Đảng cộng sản Việt Nam đã yêu cầu :”Đề cao vai trò và trách nhiệm của gia
đình ,giúp đỡ và tạo điều kiện cần thiết để các gia đình thực hiện trách nhiệm đối
với thế hệ trẻ,tạo môi trường lành mạnh cho sự phát triển của trẻ em .Tôn trọng
và bảo đảm cho trẻ em được thực hiện các quyền và bổn phận trước gia đình và
xã hội”.
Hiện nay,trẻ em được đi học đúng độ tuổi chiếm tỉ lệ cao.Theo báo cáo
của Thứ trưởng Bộ giáo dục và đào tạo Đặng Huỳnh Mai về số học sinh tiểu học
đi học đúng độ tuổi như sau:
Năm 1998-1999:chiếm 94,8%
Năm 2005-2006:chiếm 98,8%
Tháng 6/2006 : 36 tỉnh ,thành đạt chuẩn tiểu học đúng độ tuổi
Website: Email :
Những con số trên đã cho thấy :quyền được học tập của trẻ em ngày càng
được đảm bảo mà biểu hiện trước hết đến việc trẻ em được đi học đúng độ tuổi
qui định.Tuy đó chỉ là con số bề ngoài ,chưa phản ánh chất lượng bên trong
nhưng nó chứng minh các gia đình hiện nay quan tâm đặc biệt đến việc học tập
của trẻ em.Từ đó, góp phần đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục của đất nước
có hiệu quả.
Quyền được học tập của trẻ em trong các gia đình hiện nay bên cạnh việc
được đề cao,còn có sự khác biệt rõ rệt giữa các tỉnh thành và huyện, thị trong xã
hội,giữa gia đình thành thị và gia đình nông thôn.
Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế,chính trị của đất nước vì vậy
đời sống của người dân phần lớn là cao hơn nhiều so với cả nước.Trẻ em ở đây
được các gia đình quan tâm đặc biệt.Bên cạnh đảm bảo cho trẻ được chăm sóc
về sức khỏe,quyền được chung sống với gia đình,có quốc tịch..hay giấy khai
sinh ,.,,,,thì các gia đình luôn chú ý đến quyền được học tập đầy đủ với những
điều kiện tốt nhất cho con trẻ.Ở thành phố Hồ Chí Minh ,hệ thống trường học
đủ nhẩt cả nước,với chất lượng giáo viên đạt chuẩn…bên cạnh các trường công
lập còn mở rất nhiều trường tư thục ,trường quốc tế ,trường bán liên kết..trải dài
theo từng bậc học và độ tuổi của trẻ em.
Theo bảng số liệu thống kê của Sở Gíao dục và đào tạo thành phố Hồ Chí
Minh về số lượng trường lớp cũng như chất lượng giáo dục từ năm 2001-2004:
Về chất lượng :
Website: Email :
Đơn vị 2001-2002 2002-2003 2003-2004
Khối tiểu học Số học sinh 427637 424739 428226
Tỷ lệ học sinh
lên lớp(%)
96,11 97,29 98,35
Tỷ lệ học sinh
lưu ban(%)
0,81 0,38 1,15
Tỷ lệ học sinh
bỏ học(%)
3,08 2,33 0,05
Tỷ lệ học sinh
tốt nghiệp(%)
97,36 98,19 98,1
Trung học cơ
sở
Số học sinh 29444 307931 303652
Tỷ lệ học sinh
lên lớp(%)
92,02 91,17 93,26
Tỷ lệ học sinh
lưu ban(%)
1,58 1,64 1,62
Tỷ lệ học sinh
bỏ học(%)
6,04 7,19 6,81
Tỷ lệ học sinh
tốt nghiệp(%)
94,34 93,81 97,57
Trung học
phổ thông
Số học sinh 144744 145025 177731