Luận văn thạc sĩ các nhân tố ảnh hưởng đến tiến độ hoàn thành dự án đầu tư xây dựng cơ bản sử dụng vốn ngân sách nhà nước trường hợp tỉnh vĩnh long

i
LI CAM OAN
Tôi cam đoan, đơy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các s liu,
kt qu nêu trong lun vn lƠ trung thc vƠ cha tng đc ai công b trong
bt k công trình nghiên cu nƠo khác.
Ngày 15 tháng 05 nm 2015
Tác gi


Nguyn Tuyt Phng


ii
LI CM N
Xin chơn thƠnh cm n QuỦ thy cô Trng i hc Kinh t TPHCM đƣ
dƠnh nhiu tơm huyt vƠ thi gian ging dy tôi trong sut chng trình cao
hc.
c bit, xin bƠy t lòng bit n sơu sc đn PGS - TS. H Vit Tin,
ngi thy đƣ tn tình hng dn, giúp đ, đng viên tôi trong sut thi gian
hc tp vƠ thc hin lun vn tt nghip.
Xin chơn thƠnh cm n Ban Giám đc, các anh/ch đng nghip ti Kho
bc NhƠ nc Vnh Long đƣ to mi điu kin thun li v thi gian vƠ công
tác đ tôi hoƠn thƠnh chng trình cao hc.
Xin cm n Lƣnh đo các c quan, ban ngƠnh, doanh nghip, các chuyên
gia ti tnh Vnh Long đƣ giúp đ, cung cp nhiu thông tin quỦ báu giúp tôi
hoƠn thƠnh lun vn nƠy.
Ngày 15 tháng 05 nm 2015
Tác gi

Nguyn Tuyt Phng


iii
MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
CÁC T VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG vii
DANH MC CÁC HỊNH V viii
Chng 1. GII THIU 1
1.1. T VN  1
1.2. MC TIểU NGHIểN CU 2
1.2.1. Mc tiêu chung 2
1.2.2. Mc tiêu c th 2
1.3. CỂU HI NGHIểN CU 3
1.4. I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU 3
1.4.1. i tng nghiên cu 3
1.4.2. Phm vi nghiên cu 3
1.5. B CC CA  TÀI 4
Chng 2. TNG QUAN 5
2.1. C S Lụ THUYT V D ÁN 5
2.1.1. D án đu t xơy dng 5
2.1.2. Qun lỦ d án 7
2.2. CÁC NGHIểN CU Cị LIểN QUAN N  TÀI 11
2.2.1. Các nghiên cu nc ngoƠi 11
2.2.2. Các nghiên cu ti Vit Nam 13
2.3. MÔ HỊNH NGHIểN CU 15
2.3.1. Bin đng tin đ hoƠn thƠnh d án 15

2.3.2. Các yu t nh hng bin đng tin đ hoƠn thƠnh d án 16


iv
2.3.3. Các gi thuyt vƠ mô hình nghiên cu đ xut 22
2.4. TịM TT CHNG 2 27
Chng 3. PHNG PHÁP NGHIểN CU VÀ D LIU 28
3.1. C IM A BÀN NGHIểN CU 28
3.1.1. V trí đa lỦ ca tnh Vnh Long 28
3.1.2. iu kin kinh t - xƣ hi ca tnh Vnh Long 28
3.2. PHNG PHÁP NGHIểN CU 30
3.2.1. Thit k nghiên cu 30
3.2.2. Phng pháp chn vùng nghiên cu 32
3.3. D LIU 33
3.3.1. D liu vƠ phng pháp thu thp 33
3.3.2. Phng pháp phơn tích d liu 34
Chng 4. KT QU NGHIểN CU VÀ THO LUN 38
4.1. C IM MU PHNG VN 38
4.1.1. C cu mu điu tra 38
4.1.2. c trng ca d án 41
4.2. KIM NH THANG O VÀ PHỂN TệCH NHỂN T 42
4.2.1. Kim đnh thang đo 42
4.2.2. Phơn tích nhơn t 44
4.3. PHỂN TệCH HI QUY VÀ KIM NH GI THUYT 48
4.3.1. Phơn tích hi quy 48
4.3.2. Kim đnh gi thuyt 51
4.3.3. Mc đ nh hng ca các nhóm nhơn t đn tin đ hoƠn thƠnh d án 52
4.4. TịM TT CHNG 4 54
Chng 5. KT LUN VÀ HÀM ụ CHệNH SÁCH 56
5.1. KT LUN 56

5.2. HÀM Ý CHÍNH SÁCH 57


v
5.2.1. Nơng cao nng lc ca ch đu t 57
5.2.2. Nơng cao nng lc ca nhƠ thu 58
5.2.3. Nơng cao thm quyn ch đu t 59
5.2.4. Nơng cao nng lc ca các đn v t vn 59
5.2.5. V chính sách liên quan đn d án 59
5.2.6. V điu kin t nhiên vƠ h thng thông tin qun lỦ 64
5.2.7. Các chính sách khác 65
5.3. HN CH CA  TÀI 69
5.4. GI ụ CÁC VN  NGHIểN CU 70
TÀI LIU THAM KHO ix
TƠi liu ting Vit ix
TƠi liu ting Anh x
PH LC xii




vi
CÁC T VIT TT
BSCL
ng bng sông Cu Long
GDP
Tng sn phm quc ni
NSNN
Ngơn sách nhƠ nc
QLDA

Qun lỦ d án
UBND
y ban nhơn dơn
TPHCM
Thành ph H Chí Minh
XDCB
Xơy dng c bn
WBS
Work Breakdown Structure ậ C cu phơn tách công vic


vii
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1: Các bin quan sát s dng trong mô hình nghiên cu 23
Bng 3.1: T l d án đu t XDCB t NSNN tnh Vnh Long chm tin đ 30
Bng 4.1: Hình thc phng vn 38
Bng 4.2: C cu mu điu tra theo đi tng phng vn 39
Bng 4.3: Phơn b mu phng vn theo đa bƠn 40
Bng 4.4: C cu mu điu tra theo đc đim d án 41
Bng 4.5: Kt qu kim đnh thang đo 43
Bng 4.6: Kt qu kim đnh KMO vƠ kim đnh Bartlett 44
Bng 4.7: Bng tính phng sai trích các yu t 45
Bng 4.8: Kt qu phơn tích nhơn t (Factor analysis) 47
Bng 4.9: Bin trung gian trong mô hình phơn tích 48
Bng 4.10: Kt qu phơn tích hi quy 50
Bng 4.11: Kt qu kim đnh gi thuyt 51


viii
DANH MC CÁC HỊNH V

Hình 2-1: Mi quan h gia chi phí - cht lng - thi gian trong xơy dng 10
Hình 2-2: Quan h gia nhơn t tác đng vƠ tiêu chí thƠnh công d án 11
Hình 2-3: Mô hình nghiên cu đ xut 26
Hình 3-1: Vn đu t XDCB t NSNN tnh Vnh Long 2009 - 2013 30
Hình 3-2: Khung nghiên cu 31
1


Chng 1. GII THIU
Chng này gii thiu c s hình thành đ tài, mc tiêu, đi tng
nghiên cu.Ý tng và mc tiêu nghiên cu đc c th hóa bng các câu hi
nghiên cu s đc làm rõ trong sut đ tài.Sau cùng là trình bày b cc ca
đ tài.
1.1. T VN 
u t xơy dng c bn (XDCB) đóng vai trò quan trng trong phát trin
kinh t ti Vit Nam. Các d án đu t đc thc hin ch yu bng ngun
vn ngơn sách nhƠ nc vi khi lng vn rt ln.  phát huy hiu qu ca
vn đu t, bt k d án nƠo cng phi đt đc yêu cu v c 3 tiêu chí lƠ
thi gian, cht lng vƠ chi phí.
Tuy nhiên, ti Vit Nam, t l các d án đu t XDCB b chm tin đ là
rt ln. ắNm 2013, vn có ti 3.391 d án chm tin đ, chim 9,59% s d
án thc hin trong k. Tuy t l nƠy đƣ thp hn con s 11,77% ca nm 2012
vƠ 11,55% ca nm 2011, nhng theo B K hoch vƠ u t, vic các d án
chm tin đ lƠ mt trong nhng nguyên nhơn ch yu lƠm tng chi phí, gim,
hoc không còn hiu qu đu t, tác đng tiêu cc đn nn kinh t”
1
.
Là mt trong 13 tnh thuc ng bng sông Cu Long (BSCL), Vnh
Long nm  h ngun lu vc sông Mêkông, gia hai dòng Tin Giang vƠ
Hu Giang, gia hai trung tơm kinh t ln lƠ thƠnh ph ln TP. H Chí Minh

vƠ TP. Cn Th nên Vnh Long s đóng vai trò là mt nhp cu ln ca con
đng phát trin kinh t ca vùng BSCL vƠ c nc.

1
“HƠng lot d án đu t công chm tin đ, lƣng phí” ti />te/hang-loat-du-an-dau-tu-cong-cham-tien-do-lang-phi-322797.vov
2


u t xơy dng c bn gi vai trò là đng lc phát trin kinh t - xƣ hi
ca tnh Vnh Long. Thc t công tác qun lỦ d án đu t XDCB ti Vnh
Long trong thi gian qua cho thy, mc dù đƣ đt đc mt s kt qu nht
đnh, tuy nhiên nhiu d án vn chm tin đ, tng chi phí vƠ chm đa vƠo
khai thác lƠ mt trong nhng cn tr ln đi vi s phát trin kinh t - xƣ hi,
làm gim li th cnh tranh ca tnh Vnh Long.
LƠm th nƠo đ ci thin tin đ hoƠn thƠnh các d án đu t XDCB trên
đa bƠn tnh Vnh Long hin ti vƠ trong thi gian ti đang lƠ vn đ bc thit
nhm to ra môi trng kinh doanh thun li đ thu hút đu t. Do vy, cn
thit phi có mt nghiên cu thc nghim đ tìm ra các nhân t nh hng
đn tin đ hoƠn thƠnh d án s dng vn NSNN trên đa bƠn tnh Vnh
Long.T nhng lỦ do trên đƣ thôi thúc bn thơn chn đ tƠi “Các nhân t nh
hng đn tin đ hoàn thành d án đu t xây dng c bn s dng vn
ngân sách nhà nc: trng hp tnh Vnh Long” đ nghiên cu.
1.2. MC TIểU NGHIểN CU
1.2.1. Mc tiêu chung
Tìm ra các nhơn t nh hng đn tin đ hoƠn thƠnh d án đu t
XDCB s dng vn NSNN tnh Vnh Long, t đó đ xut gii pháp ci thin
tin đ hoƠn thƠnh các d án đu t XDCB trên đa bƠn tnh Vnh Long trong
thi gian ti.
1.2.2. Mc tiêu c th
- Mc tiêu 1: Nhn din mt s nhân t nh hng đn tin đ hoàn

thành d án đu t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh Long.
- Mc tiêu 2: Xác đnh mc đ nh hng ca các nhân t chính đn
tin đ hoàn thành d án đu t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh
3


Long.
- Mc tiêu 3:  xut các gii pháp ci thin tin đ hoàn thành d án
đu t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh Long.
1.3. CỂU HI NGHIểN CU
- Câu hi 1: Các nhân t nào nh hng đn s bin đng tin đ hoàn
thành d án đu t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh Long?
- Câu hi 2: Nhng nhân t nƠy tác đng nh th nƠo đn tin đ hoàn
thành d án d án đu t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh Long?
- Câu hi 3: Gii pháp nào giúp ci thin tin đ hoàn thành d án đu
t XDCB s dng vn NSNN ti tnh Vnh Long?
1.4. I TNG VÀ PHM VI NGHIểN CU
1.4.1. i tng nghiên cu
Tin đ hoƠn thƠnh các d án đu t XDCB s dng vn NSNN tnh
Vnh Long lƠ đi tng nghiên cu ca đ tƠi nƠy.
1.4.2. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ca đ tƠi bao gm các d án đu t XDCB đƣ thc
hin vƠ hoƠn thƠnh trên 08 huyn/th xƣ/thƠnh ph thuc tnh Vnh Long trong
giai đon 2010 - 2014. Vn NSNN tnh Vnh Long gm vn ngơn sách Trung
ng, ngơn sách cp tnh, cp huyn vƠ cp xƣ.
Các d án đu t XDCB s dng vn NSNN đc nghiên cu ca đ tƠi
lƠ d án s dng 100% vn NSNN.
Trong nghiên cu này ch tp trung nghiên cu các ch th chính bao
gm: (1) Ch đu t; (2) NhƠ thu chính thi công xây dng công trình; (3) T
vn (t vn thit k, t vn giám sát, t vn qun lý).

4


Các ch th khác nh t vn kim đnh cht lng, các nhà cung cp
thit b, c quan qun lỦ nhƠ nc tham gia d án  các công đon khác nhau
trong quá trình thc hin không phi lƠ đi tng ca nghiên cu này.
1.5. B CC CA  TÀI
NgoƠi phn ph lc vƠ các vn đ có liên quan thì b cc chính ca đ tƠi
gm 5 chng, đc chia nh sau:
- Chng 1: Gii thiu.
- Chng 2: Tng quan.
- Chng 3: Phng pháp nghiên cu và d liu.
- Chng 4: Kt qu nghiên cu và tho lun.
- Chng 5: Kt lun và hàm ý chính sách.
5


Chng 2. TNG QUAN
Chng này trình bày c s lý lun v d án đu t xây dng và lc
kho mt s tài liu nghiên cu có liên quan. Tng hp vai trò ca tin đ
trong s thành công ca d án và các yu t nh hng đn s thành công
ca d án qua các nghiên cu trc kt hp các quy đnh pháp lut đi vi
d án s dng NSNN ti Vit Nam và ý kin các chuyên gia là c s lý thuyt
đ hình thành mô hình nghiên cu đi vi các d án s dng ngun vn
NSNN  tnh Vnh Long.
2.1. C S Lụ THUYT V D ÁN
2.1.1. D án đu t xơy dng
2.1.1.1. nh ngha d án xây dng
Thut ng d án xây dng đc đnh ngha theo nhiu cách khác nhau.
Tùy theo mc đích mƠ nhn mnh mt khía cnh nƠo đó.

- D án đu t xơy dng công trình là tp hp các đ xut có liên quan
đn vic b vn đ xây dng mi, m rng hoc ci to nhng công trình xây
dng nhm mc đích phát trin, duy trì, nâng cao cht lng công trình hoc
sn phm, dch v trong mt thi hn nht đnh. D án đu t xơy dng công
trình bao gm phn thuyt minh và phn thit k c s (Lut Xây dng 2003).
- D án là s n lc tm thi đ to ra mt sn phm hoc dch v đc
thù. Mt d án đc hình thành khi mt nhóm các nhà tài tr (t chc, công ty,
chính ph) cn có mt sn phm (hoc dch v), (chúng ta s gi chung là sn
phm) mà sn phm này không có sn trên th trng; sn phm này cn phi
đc lƠm ra. Nh vy, d án là tên gi chung cho mt nhóm các hot đng (tin
trình) vi mc tiêu duy nht là to ra đc sn phm theo mong mun ca các
nhà tài tr (PMBOK® Guide 2000, tr.4).
6


2.1.1.2. Các đc đim ca d án xây dng
Mi d án đu có đim khi đu vƠ đim kt thúc. Thi đim bt đu có
th phn nƠo cha rõ rƠng, tuy nhiên, phi xác đnh rõ thi đim kt thúc, sao
cho tt c nhng ngi tham gia d án đu đt tha thun v các vic cn
hoàn tt.
Mi d án đu to ra kt qu là mt sn phm hu hình duy nht: toà
nhà, cây cu, đng xá,…; c thc hin bi con ngi - là nhân t quyt
đnh ca ngun lc; B ràng buc bi ngun lc gii hn: kinh phí, thi
gian,…
Các hot đng ca d án mang tính cht tm thi, đc thù và tinh chnh:
- Tính cht tm thi: D án luôn luôn có thi đim bt đu và thi đim
kt thúc. D án kt thúc khi các mc tiêu ca d án đƣ đt đc, hoc sau mt
thi gian thc hin, các mc tiêu ca d án đc nhn thc rõ là không th thc
hin đc hoc không còn cn thit na.
- Tính cht đc thù: mi d án đu có nhim v c th cn phi thc hin

theo mt phng pháp riêng, trong khuôn kh ngun lc riêng, k hoch tin đ
c th nhm to ra sn phm mi.
- S tinh chnh tng bc: S tinh chnh tng bc là mt quá trình hoàn
thin dn kt qu qua nhiu bc thc hin đ to ra sn phm ngày càng phù
hp vi yêu cu đƣ đt ra cho sn phm.
2.1.1.3. Phân loi d án xây dng
Có hai cách phân loi d án xây dng:
Mt là, theo quy mô và tính cht: d án quan trng quc gia; theo quy
mô v vn, chng hn nh nhóm A,B,C (Ngh đnh 12/2009/N-CP).
Hai là, theo ngun vn đu t:
7


+ D án s dng vn ngơn sách nhƠ nc; D án s dng vn tín dng
do NhƠ nc bo lãnh, vn tín dng đu t phát trin ca NhƠ nc;
+ D án s dng vn đu t phát trin ca doanh nghip nhƠ nc;
+ D án s dng vn khác: vn t nhơn hoc s dng hn hp nhiu
ngun vn khác nhau.
2.1.2. Qun lỦ d án
2.1.2.1. Khái nim qun lý d án
Qun lý d án va là mt ngh thut va là mt khoa hc (Ngh thut
gn cht vi các khía cnh gia cá nhân vi cá nhân ậ công vic lƣnh đo con
ngi. Khoa hc bao gm s hiu bit các tin trình, các công c và các k
thut) nhm phi hp thit b, vt t, kinh phí đ thc hin d án đt cht
lng, đm bo thi gian và s dng ngun kinh phí hp lý nht.
Qun lý d án là ng dng kin thc, k nng, công c và k thut vào
các hot đng d án đ tha mãn các yêu cu ca d án (Theo PMI Project
Management Body of Knowledge 2000, tr. 6)
Qun lý d án đm bo các yêu cu hoàn thƠnh đúng thi gian, trong
phm vi ngơn sách đƣ đc duyt, đm bo cht lng, đt đc mc tiêu c

th ca d án và các mc đích đ ra (Wikipedia).
2.1.2.2. Các ni dung ca qun lý d án
 Qun lý thi gian và tin đ d án:
Thc hin d án trong phm vi thi gian đƣ hoch đnh là mt trong
nhng mc tiêu quan trng nht ca qun lý d án xây dng.
Công vic qun lý thi gian và tin đ thc hin d án đu t xơy dng
phi tr li đc các câu hi ch yu sau:
8


- Cn bao nhiêu thi gian đ thc hin hoàn thành toàn b d án?
- Khi nào bt đu? Khi nào kt thúc mi công vic thuc d án?
- Cn tp trung ch đo nhng công vic nào (công vic đc u tiên thc
hin) đ đm bo thc hin hoƠn thƠnh đúng hn d án nh đƣ hoch đnh?
- Nhng công vic nào có th kéo dài và có th kéo dài bao lâu mà vn
không làm chm tin đ thc hin d án?
- Có th rút ngn tin đ thc hin d án đc không? Nu có thì có th
rút ngn thi gian thc hin  nhng công vic nào và thi gian rút ngn là bao
lâu?
i vi các d án đu t xơy dng c bn, công tác qun lý thi gian và
tin đ có vai trò ht sc quan trng, nht lƠ trong trng hp có yêu cu kht
khe v thi gian hoàn thành d án. Lnh vc qun lỦ nƠy chính lƠ c s cho
vic qun lý chi phí và ngun lc, đng thi cng lƠ cn c đ phi kt hp
các bên có liên quan trong vic t chc thc hin d án.
 Qun lý chi phí d án:
Qun lý chi phí d án xây dng công trình là tp hp các bin pháp
nhm đm bo thc hin hoàn thành d án xây dng trong phm vi ngân sách
đƣ đc hoch đnh t trc. Tng chi phí ca d án bao gm chi phí trc
tip, chi phí gián tip và nhng khon tin pht vi phm hp đng. Trong đó:
- Chi phí trc tip bao gm chi phí nhân công sn xut, chi phí nguyên

vt liu và nhng khon chi phí khác trc tip liên quan đn công vic thc hin
d án.
- Chi phí gián tip bao gm chi phí qun lý, khu hao thit b vn phòng,
các khon chi phí c đnh và bin đi khác. Thi gian thc hin d án càng rút
ngn thì chi phí gián tip càng ít.
9


- Khon tin pht có th phát sinh nu d án kéo dài quá ngày kt thúc.
Thc t cho thy, luôn luôn có s đánh đi gia thi gian và chi phí. Nu
tng cng gi lao đng, tng thêm s lng máy móc thit b thì tin đ thc
hin các công vic ca d án có th đc đy nhanh. Tt nhiên, tng thêm
ngun lc s lƠm tng chi phí trc tip. Ngc li, đy nhanh tin đ d án s
làm gim nhng khon chi phí gián tip vƠ đôi khi c nhng khon tin pht
do vi phm hp đng. Tuy nhiên, không phi tt c các công vic đc đy
nhanh đu đem li kt qu mong mun. Do đó, có s tính toán cơn đi, hp lý
gia thi gian và chi phí là yêu cu đt ra đi vi nhà qun lý.
 Qun lý cht lng d án:
Qun lý cht lng d án xây dng công trình là quá trình liên tc,
xuyên sut toàn b chu trình d án t giai đon hình thƠnh cho đn khi kt
thúc chuyn sang giai đon vn hành. Công tác qun lý cht lng d án xây
dng bao gm nhng ni dung ch yu sau:
- Thm tra thit k và quy hoch;
- Kim đnh cht lng vt liu, bán thành phm, thit b ca công trình;
- Kim tra giám sát ti hin trng trong quá trình thi công xây lp;
- ánh giá cht lng công trình sau khi hoàn thành.
2.1.2.3. Mi quan h gia chi phí - cht lng - thi gian
 qun lý hiu qu d án đu t xơy dng, các ch th tham gia d án
(ch đu t, nhƠ thu, t vn) đu phi quan tơm đn công vic do mình thc
hin hoc qun lý vi mc tiêu cui cùng là phi đt đc 3 tiêu chí: thi

gian, cht lng và chi phí. D án đu t xơy dng nào đt đc yêu cu v
c 3 tiêu chí này thì d án đó đc coi lƠ đt hiu qu ti u (Hình 2-1).

10










Hình 2-1: Mi quan h gia chi phí - cht lng - thi gian trong xơy dng
Ngun: PMI Project Management Body of Knowledge (2000)
Mi quan h gia chi phí - cht lng - thi gian là mi quan h rt phc
tp, có th xem xét trên nhiu góc đ li ích khác nhau.
Chi phí đu t xơy dng công trình ph thuc vào cht lng công trình
xây dng và phát sinh theo tng giai đon ca quá trình hình thành công trình
xây dng. Chi phí tng dn theo thi gian.  giai đon nghiên cu đu t vƠ
thit k xây dng công trình thì mc đ chi phí không ln, chi phí ch yu li
tp trung  giai đon thi công xây lp.  giai đon nghiên cu đu t vƠ thit
k thì các quyt đnh qun lý không nh hng nhiu đn chi phí nhng li có
nh hng rt ln đn cht lng, còn  giai đon thi công thì ngc li.
Thi gian xây dng công trình có vai trò rt quan trng đi vi hiu qu
ca công trình xây dng. Kéo dài thi gian xây dng công trình chc chn s
lƠm tng chi phí đu t xơy dng công trình, làm l c hi khai thác công
trình vi hiu qu cao, lƠm tng ri ro cho đu t xơy dng công trình nh ri
ro v trt giá. Nu thi gian xây dng công trình đc rút ngn s gim

đc thit hi do  đng vn đu t xơy dng công trình, gim đc chi phí
Chi phí
Thi gian
Cht lng
Ch
đu t
Nhà
thu
T
vn
11


tr lƣi vay trong giai đon xây dng, sm đa công trình vƠo khai thác s
dng đ phát huy hiu qu, tránh đc nhng ri ro ca quá trình đu t.
 qun lý vic thc hin công trình theo đúng thi gian yêu cu,
ngi lƣnh đo phi qun lý thi gian thc hin tng khâu tht sát sao trong
sut quá trình thc hin d án, công vic này đc gi là qun lý tin đ.
2.2. CÁC NGHIểN CU Cị LIểN QUAN N  TÀI
2.2.1. Các nghiên cu nc ngoƠi
Lim vƠ Mohamed (1999) đƣ đa ra mt khung khái nim th hin mi
quan h gia các tiêu chí ca mt d án thành công vi mt bên là tp hp
các nhân t tác đng vào s thành công ca d án đc tóm tt qua hình 2-2.

Hình 2-2: Quan h gia nhơn t tác đng vƠ tiêu chí thƠnh công d án
Ngun: Lim C.S và Mohamed M.Z (1999)
Liên quan đn các tiêu chí đánh giá s thành công ca d án có nhiu
quan đim khác nhau tùy vƠo cách đánh giá vƠ la chn loi d án ca nhà
nghiên cu. Trong nghiên cu ca Cao HƠo Thi (2006) đƣ tng quan các
nghiên cu trc và cho thy nhng tiêu chí này có th lƠ ắquá trình thc
hin, giá tr nhn thc ca d án và s hài lòng ca khách hàng vi sn phm
Các tiêu chí ca d án thƠnh công
- Các yu t c bn
- Các tiêu chun
Các nhơn t tác đng
- Các điu kin nh hng
- Các bng chng thc nghim
- S nh hng vƠ đóng góp
D án thƠnh công
12


cui cùng” (Pinto vƠ Mantel, 1990 trích trong Cao HƠo Thi, 2006), hay ắnm
trong by tiêu chí chính đo lng s thành công d án thng xuyên đc s
dng là hiu sut k thut, hiu qu thc hin, nhng tác đng đn nhà qun
lý và t chc (ch yu là s hài lòng khách hàng), s phát trin cá nhơn, nng
lc ca t chc và hiu sut kinh doanh” (Freeman vƠ Beale, 1992 trích trong
Cao Hào Thi, 2006), hay ắs thành công d án đc đnh ngha lƠ hoƠn thƠnh
mt hot đng trong s ràng buc v thi gian, chi phí và hiu sut” (Kerner
H., 2001 trích trong Cao Hào Thi, 2006).
Liên quan các nhân t tác đng đn s thành công ca d án, Belassi và
Tukel (1996) đƣ tng hp 7 danh sách v các nhân t tác đng đn s thành
công ca d án t các nghiên cu trc. Ngoài ra, còn có các yu t không
liên quan đn nhà QLDA và t chc nhng cng có nh hng đn s thành

công d án, đó lƠ các yu t v đc trng d án, thành viên tham gia và môi
trng bên ngoài d án (Cao HƠo Thi, 2006). Belassi vƠ Tukel (1996) đƣ
nhóm các nhân t nh hng đn s thành công d án vào 04 phm vi: d án,
nhà QLDA và thành viên tham gia, t chc vƠ môi trng bên ngoƠi, đng
thi gii thích các mi quan h qua li gia các nhóm yu t.
Các yu t nh hng đn thành công ca d án cng có th thay đi
tùy theo tng giai đon ca vòng đi d án (Pinto & Prescott, 1988). Mi
quan h gia các yu t thành công ca d án và các yu t nh hng đn s
thành công ca d án sau đó đc Westerveld (2002) mô t c th hn bng
vic tng hp các yu t thành công ca d án và các yu t nh hng đn
s thành công ca d án t các nghiên cu trc, sau đó phát trin nên mô
hình d án xut sc (Project Excellence Model) trên c s mô hình ca Qu
qun lý cht lng Châu Âu EFQM (European Foundation of Quality
Management). Westerveld (2002) cho rng không có mt tiêu chun thng
nht đ xác đnh mt d án thành công và các tiêu chí quyt đnh s thành
13


công ca d án, điu này còn tùy thuc vƠo đc trng ca tng d án, t đó đ
xut mô hình linh hot hn đ xem xét mi quan h trc tip gia các yu t
quyt đnh s thành công d án đn các yu t ca mt d án thành công bao
gm c mi quan h gia các nhóm yu t và nh hng ca đc trng d án
lên các mi quan h.
Nghiên cu ca Shen et al. (2001) cho thy, các d án thng không
hoƠn thƠnh đúng hn nh trong hp đng đƣ kỦ kt. Vn đ chm tr tin đ
xy ra  hu ht các d án xây dng. Nghiên cu ca Bromolow (1974),  Úc
ch có 1/8 các d án thc hin sm tin đ vƠ có đn 40% vt tin đ cho
phép. Nghiên cu ca Sambasivan and Yau (2007),  Malaysia trong nm
2005 có 17,3% trong tng s 417 d án ca chính ph nc này tr tin đ
hn 3 tháng hoc thc hin d dang.

Theo Arditi et al.(1985), thì s chm tr ca các d án xây dng dn đn
hu qu nghiêm trng có th làm chm s phát trin ca ngành công nghip
xây dng nói riêng và nh hng đn hu ht các ngành kinh t khác.
Theo Shen (1997), vic chm tr tin đ ca các d án xây dng là
nguyên nhân ln nht lƠm tng thêm chi phí vƠ gim li nhun hoc các yu
t li ích khác ca d án.
Nghiên cu ca Frimpong và Oluwoye (2003) ch ra rng yu t tài
chính là mt trong nhng nguyên nhân chính gây chm tr tin đ.
2.2.2. Các nghiên cu ti Vit Nam
Cao HƠo Thi (2006) đƣ xơy dng mô hình nghiên cu đi vi 239 d án
c s h tng ti Vit Nam và khng đnh các nhóm nhân t nh hng ti s
thành công d án lƠ nng lc nhà qun lý d án, nng lc các thành viên tham
gia vƠ môi trng bên ngoài vi mc đ tác đng b nh hng bi đc trng
d án lƠ giai đon hoàn thành và thc hin trong vòng đi d án.
14


Nguyn Quý Nguyên & Cao Hào Thi (2010) qua phân tích 150 d án
xây dng dân dng khu vc phía Nam đƣ kt lun có 4 nhân t trc tip nh
hng đn s thành công d án là s h tr t t chc kt hp nng lc điu
hành ca nhà qun lý d án, nng lc các thƠnh viên tham gia, môi trng bên
ngoƠi, nng lc nhà qun lý d án và nhân t gián tip lƠ đc đim ch đu t
và ngân sách d án.
Lu Minh Hip (2009) qua nghiên cu 100 d án trên đa bàn TP.HCM
cho thy các yu t chính sách, kinh t/tƠi chính, điu kin t nhiên, tình trng
trm cp/ti phm đƣ nh hng đn ri ro ca d án (bao gm tin đ và chi
phí), tác đng ca các nhóm yu t đn bin ph thuc mnh hay yu trong
tng quan vi đc trng d án ch có Ủ ngha đi vi các d án ln (trên 10
triu USD).
Nguyn Th Minh Tâm (2009) qua phân tích 216 d án xây dng ti

TP.HCM phn ánh có 6 nhân t nh hng đn bin đng chi phí d án là
nng lc bên thc hin, nng lc bên hoch đnh d án, s gian ln và tht
thoát, kinh t, chính sách và t nhiên.
Mai Xuân Vit vƠ Lng c Long (2012) kho sát 200 d án xây dng
trong khong thi gian t nm 2005 ậ 2010 đ xác đnh các yu t liên quan
đn tài chính gây chm tr tin đ ca d án xây dng. Kt qu phân tích cho
thy mc đ tác đng ca 4 nhóm nhân t liên quan đn tài chính gây chm
tr tin đ là nhân t v thanh toán tr hn, nhân t v qun lỦ dòng ngơn lu
d án kém, nhân t v tính không n đnh ca th trng tài chính, nhân t v
thiu ngun tài chính và tng mc đu t có nh hng đn chm tr tin đ.
Kt qu phân tích hi quy đa bin đƣ khng đnh mi quan h gia 4 nhân t
trên vi chm tr tin đ vi các gi thuyt đc ng h  mc Ủ ngha 5%.
ng thi, kt qu nghiên cu cng ch ra nhóm yu t thanh toán tr hn có
15


nh hng mnh nht đn chm tr tin đ, tip theo là nhóm yu t v qun
lỦ dòng ngơn lu d án kém, nhóm yu t v tính không n đnh ca th
trng tài chính, nhóm yu t v thiu ngun tài chính.
Chơu Ngô Anh Nhơn (2011) đƣ tin hành nghiên cu bng vic kho sát
165 d án thuc tt c các loi công trình đu t xơy dng s dng vn
NSNN ti tnh Khánh Hòa. Kt qu phân tích nhân t đƣ rút gn tp hp 30
yu t thành 8 nhóm nhân t đi din, trong đó 7/8 nhóm yu t trên (tr
ngun vn) có quan h nghch bin vi bin đng tin đ hoàn thành d án,
xp theo mc đ nh hng t mnh đn yu là: Nhóm yu t môi trng bên
ngoài; Chính sách; H thng thông tin qun lý; Nng lc nhà thu chính,
Nng lc ch đu t; Phân cp thm quyn cho ch đu t vƠ Nng lc nhƠ t
vn. Các gi thuyt đc ng h vi mc Ủ ngha 1%.
2.3. MÔ HỊNH NGHIểN CU
2.3.1. Bin đng tin đ hoƠn thƠnh d án

 đo lng tin đ hoàn thành d án, mô hình s dng bin ph thuc
là bin đng tin đ hoàn thành d án đc tính bng sai lch gia thi gian
hoàn thành thc t và thi gian hoàn thành theo k hoch ca d án, đc xác
đnh theo công thc sau:

Trong đó:
Y: Bin đng tin đ hoàn thành d án (%)
TR: Thi gian thc t hoàn thành d án (ngày)
TP: Thi gian hoàn thành thành d án theo k hoch (ngày)
Các trng hp có th xy ra:
16


Y > 0: Tin đ hoàn thành thc t chm hn tin đ hoàn thành k
hoch.
Y = 0: Tin đ hoàn thành thc t bng tin đ hoàn thành k hoch.
Y < 0: Tin đ hoàn thành thc t nhanh hn tin đ hoàn thành k
hoch.
2.3.2. Các yu t nh hng bin đng tin đ hoƠn thƠnh d án
Cn c vào các nghiên cu trc kt hp vi đc thù ca các d án s
dng vn NSNN ti Vit Nam, đng thi thông qua phng vn chuyên gia,
nghiên cu đƣ đ xut gi thuyt vi 32 yu t đi din nh hng đn bin
đng tin đ hoàn thành d án bao gm:
2.3.2.1. Nhóm yu t v môi trng bên ngoài
Trong nghiên cu này, nhóm yu t v môi trng bên ngoài bao gm
các yu t ngoài tm kim soát ca các bên tham gia d án là các yu t v
kinh t và t nhiên.
Yu t v kinh t: Theo BS 6079-3 (2000, tr.21), nhóm yu t v kinh t
nh hng đn ri ro trong quá trình thc hin d án bao gm: s bin đng
t giá, tính không bn vng ca lãi sut, lm phát, s thiu ht ngun vn và

tht bi trong vic đt mc tiêu tng doanh thu. Theo Patrick et al. (1996)
(dn trong Lu Minh Hip, 2009), nhóm yu t kinh t tác đng đn d án
gm: chính sách tin t, thu, lm phát, lãi sut và t giá. Tuy nhiên, đi vi
các d án đu t bng ngân sách nhƠ nc  Vit Nam, ngun vn thc hin
đc ngân sách b trí hƠng nm, ch đu t không phi vay vn.Vì vy, yu
t lãi sut, mc tiêu doanh s ch có Ủ ngha đi vi nng lc tài chính ca
nhà thu. Các d án t ngân sách ca đa phng ít s dng thit b nhp khu
nên yu t t giá cng s không nh hng. Lm phát và trt giá vt liu xây
17


dng là mt vì khi lm phát tng/gim s làm giá vt liu xây dng tng/gim
theo, do đó yu t kinh t duy nht còn li lƠ trt giá vt liu xây dng.
Yu t v t nhiên: i vi các d án xây dng, yu t t nhiên có th
nh hng là thi tit khu vc thc hin d án, các thiên tai nh bƣo
ln/l/đng đt/sóng thn (BS 6079-3, 2000, tr.21). Ngoài ra, theo Nguyn
Th Minh Tâm (2009, tr.106) thì yu t đa cht công trình cng lƠ mt yu t
t nhiên có th nh hng đn tin đ thc hin d án vì vic điu chnh thit
k, x lý nn móng ti hin trng s mt nhiu thi gian khi đa cht thay
đi đt bin so vi kt qu kho sát. Do đó, các yu t t nhiên s bao gm 2
yu t đi din là thi tit ti công trình vƠ đa cht ti công trình.
Trên c s đó, nhóm yu t v môi trng bên ngoài bao gm:
- Trt giá vt liu xây dng.
- Thi tit ti công trình.
- a cht ti công trình.
2.3.2.2. Nhóm yu t v h thng thông tin qun lý
Mt đc đim khác bit gia các d án s dng vn NSNN so vi d án
đu t bng vn t nhơn lƠ chu s chi phi mnh bi h thng pháp lut xây
dng t trung ng đn đa phng nên vic ph bin kp thi chính sách
cng nh hng nht đnh đn tin đ hoàn thành d án. Trên c s tham

kho ý kin chuyên gia, nhóm yu t v h thng thông tin qun lý bao gm:
- Mc đ ph bin các quy đnh v qun lỦ đu t vƠ xơy dng.
- Mc đ ph bin thông tin quy hoch khu vc d án.
- Mc đ ph bin thông tin đa cht khu vc d án.