PHÂN TÍCH THU NHẬP của hộ NÔNG dân HUYỆN BA TRI, TỈNH bến TRE TRONG QUÁ TRÌNH xây DỰNG NÔNG THÔN mới

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH



DNG VN CHNG


PHÂN TÍCH THU NHP
CA H NÔNG DÂN HUYN BA TRI,
TNH BN TRE TRONG QUÁ TRÌNH
XÂY DNG NÔNG THÔN MI


LUN VN THC S KINH T




TP.HCM, tháng 05 nm 2015
1


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH

DNG VN CHNG


PHÂN TÍCH THU NHP
CA H NÔNG DÂN HUYN BA TRI,
TNH BN TRE TRONG QUÁ TRÌNH
XÂY DNG NÔNG THÔN MI

CHUYÊN NGÀNH: CHÍNH SÁCH CÔNG
Mã s: 60340402

LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN TN KHUYÊN



TP HCM, tháng 5 nm 2015
2





LI CM N
Hc viên xin bài t lòng bit n sâu sc đn TS. Nguyn Tn Khuyên, ngi
đã tn tình hng dn tôi trong sut thi gian làm lun vn. Thy đã tn tình hng
dn, giúp đ hc viên hoàn thành lun vn.
Xin gi li cm n đn quý thy cô Trng i hc Kinh t TP.HCM, đc
bit là các thy cô thuc Khoa Kinh t Phát trin, nhng ngi đã truyn đt kin

thc quý báu cho tôi trong thi gian hc cao hc va qua.
Cm n các đn v: Cc thng kê tnh Bn Tre, Vn phòng điu phi nông
thôn mi tnh Bn Tre, y ban nhân dân huyn Ba Tri, y ban nhân dân xã Tân
Thy, y ban nhân dân xã M Chánh, đã giúp đ cung cp nhng thông tin, s
liu đng thi to điu kin đ tin hành kho sát, điu tra h.





















3


LI CAM ĐOAN

Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tác gi, có s h tr
ca Thy Nguyn Tn Khuyên đã tn tình hng dn khoa hc. Các s liu, ni
dung nghiên cu và kt qu nêu trong lun vn là hoàn toàn trung thc và cha tng
đc ai công b trong bt k công trình nào khác.

TP. H Chí Minh, tháng 5 nm 2015
Tác gi

Dng Vn Chng

4


MC LC


LI CM N 2
LI CAM OAN 3
TNG QUAN NGHIÊN CU 1
1. S CN THIT CA  TÀI 1
2. MC TIÊU NGHIÊN CU 1
2.1 Mc tiêu tng quát 1
2.2 Mc tiêu c th: 2
3. I TNG NGHIÊN CU 2
4. PHM VI VÀ NI NGHIÊN CU 2
5. PHNG PHÁP NGHIÊN CU: 2
5.1 Cách tip cn: 2
5.2 D liu: 2
5.3 Phng pháp phân tích d liu: 3
6. KT CU CA  TÀI 3
CHNG 1 4
C S LÝ THUYT VÀ TNG QUAN TÀI LIU 4
1.1 C S LÝ THUYT 4
1.1.1 Các khái nim 4
1.1.2 c đim nông h: 5
1.1.3 Thu nhp và chi tiêu ca nông h 5

1.2 TNG QUAN TÀI LIU 6
1.3. TNG QUAN V XÂY DNG NÔNG THÔN MI  BN TRE 9
1.4 KINH NGHIM V PHÁT TRIN NÔNG THÔN 10
1.4.1 Kinh nghim ngoài nc 10
1.4.2 Hot đng xây dng NTM  mt s đa phng ca Vit Nam 12
CHNG 2 15
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 15
2.1 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 15
2.1.1 Phng pháp lun 15
2.1.2 Phng pháp đnh tính và đnh lng 15
2.1.2.1 Khung phân tích 15
2.1.2.2 Phng pháp đnh lng 16
2.1.2.3 Phng pháp chn mu và quy mô mu 17
2.1.2.4 Phng pháp thng kê mô t 18
2.1.2.5 Phng pháp phân tích 18
2.1.3 Thit k nghiên cu 18
5


2.1.3.1 Giai đon 1 18
2.1.3.2 Giai đon 2: 19
2.1.4 C s d liu 19
2.1.4.1 D liu s cp 19
2.1.4.2 D liu th cp 19
2.2 PHÂN TÍCH CÁC NHÂN T CA MÔ HÌNH NH LNG 20
2.2.1 Kim đnh tng quan tng phn ca các h s hi quy 20
2.2.2 Kim đnh mc đ phù hp ca mô hình 20
2.2.3 Kim đnh h s và du ca các h s hi quy 20
2.2.4 Kim tra hin tng đa cng tuyn 21

CHNG 3 22
TNG QUAN V A BÀN NGHIÊN CU 22
3.1.THC TRNG T NHIÊN, KINH T, XÃ HI HUYN BA TRI 22
3.1.1 Các điu kin t nhiên 22
3.1.1.1 V trí đa lý ca huyn Ba Tri tnh Bn Tre 22
3.1.1.2 Din tích t nhiên 22
3.1.1.3 Mt s điu kin t nhiên khác 23
3.1.2 c đim kinh t 23
3.1.2.1 Ngành nông nghip 23
3.1.2.2 Ngành công nghip và tiu th công nghip 24
3.1.2.3 Diêm nghip 24
3.1.2.4 Khai thác đánh bt hi sn 24
3.1.2.5 in nng 24
3.1.2.6 Giao thông 24
3.1.2.7 H thng ngân hàng-tín dng 25
3.1.2.8 Thng mi, dch v và du lch 25
3.1.2.9 Bu chính-vin thông 25
3.1.2.10 t đai 25
3.1.2.11 Lao đng 27
3.1.3 c đim xã hi 28
3.1.3.1 Dân s và dân tc 28
3.1.3.2 Y t 30
3.1.3.3 Giáo dc 30
3.1.3.5 H thng chính tr 31
3.1.3.6 Tình hình khác 31
CHNG 4 33
KT QU NGHIÊN CU VÀ THO LUN 33
4.1 KT QU KHO SÁT 33
6

4.1.1 Xã Tân Thy 33
4.1.2 Xã M Chánh 38
4.1.3 So sánh mt s ch tiêu quan trng gia xã Tân Thy đã thc hin NTM và xã
M Chánh cha thc hin NTM. 42
4.2 THC HIN MÔ HÌNH NH LNG 44
4.2.1 Kim đnh tng quan gia bin ph thuc vi các bin đc lp 44
4.2.2 ánh giá ý ngha toàn din ca mô hình 44
4.2.3 Kim tra hin tng đa cng tuyn 45
4.2.4. Kim đnh h s hi quy và du k vng 45
4.3. Quan sát tính phân phi chun ca sai s mô hình 46
4.4. KT QU PHÂN TÍCH 47
4.4.1 Mô hình đnh lng đc vit li theo kt qu 47
4.4.2 Tho lun: 47
4.4.3. Sp xp các bin theo kt qu v du và mc đ t ln đn nh 47

KT LUN VÀ KHUYN NGH 50
KT LUN 50
KHUYN NGH 51

PH LC 1 I
BNG KHO SÁT I
XÃ M CHÁNH CHA THC HIN XDNTM I
PH LC 2 V
PHIU KHO SÁT XÃ TÂN THY CÓ XDNTM V
PH LC 3 IX
S LIU THU THP HUYN BA TRI IX
PH LC 4 XI
S LIU THU THP XÃ TÂN THY XI
PH LC 5 XIII

S LIU THU THP XÃ M CHÁNH XIII
PH LC 6 XV
B B LIU XV
PH LC 7 XIX
KT QU HI QUY XIX




7



DANH MC CÁC T VIT TT

T vit tt
Chú gii
NTM
Nông thôn mi
XDNTM
Xây dng nông thôn mi
CTMTQG
Chng trình mc tiêu quc gia
UBND
y ban nhân dân
TP. HCM
Thành ph H Chí Minh
NQ
Ngh quyt
Q

Quyt đnh


8



DANH MC CÁC BNG

Bng 2 1: Tóm tt ý ngha các bin và cn c chn bin 17

Bng 3 1: Mt s điu kin t nhiên khác ca huyn Ba Tri 23
Bng 3 2: C cu s dng đt ca huyn Ba Tri 26
Bng 3 3: Lao đng và c cu lao đng ca huyn Ba Tri 27
Bng 3 4: C cu lao đng theo lnh vc 28
Bng 3 5: Dân s, mt đ dân s huyn Ba Tri 29
Bng 3 6: Mt s tình hình y t ca Huyn Ba Tri 30
Bng 3 7: Tình hình ngành giáo dc huyn Ba Tri nm hc 2013-2014 31

Bng 4. 1: Tình hình đt đai ca xã Tân Thy trc và sau 4 nm thc hin NTM 33
Bng 4. 2: Dân s và lao đng xã Tân Thy 34
Bng 4. 3: Trình đ chuyên môn ca lao đng trong tui xã Tân Thy 35
Bng 4. 4: iu kin sn xut ca xã Tân Thy 36
Bng 4. 5: Tng hp tình hình mt s lnh vc 36
Bng 4. 6: Thu nhp và tình hình nghèo ca ngi dân xã Tân Thy 37
Bng 4. 7: Mt s ch tiêu tiêu biu 37
Bng 4. 8: Din tích t nhiên và c cu s dng đt ca xã M Chánh 40
Bng 4. 9: Tình hình dân s, gii tính và lao đng ca xã M Chánh 40
Bng 4. 10: Trình đ chuyên môn ca lao đng trong tui xã M Chánh 41
Bng 4. 11: Tình hình c bn mt s lnh vc ca xã M Chánh 41

Bng 4. 12: Thu nhp và tình hình nghèo ca ngi dân xã M Chánh 42
Bng 4. 13: So sánh khi có NTM ca xã Tân Thy vi xã M Chánh cha có NTM 43
Bng 4. 14: Kim đnh h s tng quan tng th gia bin ph thuc vi các bin đc lp
44
Bng 4. 15: Kim đnh F, bng ANOVA 44
Bng 4. 16: Kim tra hin tng đa cng tuyn 45
Bng 4. 17: Kim đnh h s hi quy và du k vng 45


9



DANH MC  BIU, S 

S
TÊN
TRANG
2.1.
Khung nghiên cu
14




1


TNG QUAN NGHIÊN CU

1. S cn thit ca đ tài
Nông thôn Vit Nam là cm t ch v làng-xã, p, thôn,…biu trng cho s
xa ph th, đng thi cng hàm cha thiu thn nhiu mt t vt cht đn tinh thn,
trình đ dân trí thp, t l h nghèo cao, nhiu phong tc tp quán.
Sau 40 nm sng trong hòa bình, nhiu đa phng đã thay da đi tht v kt
cu h tng k thut, đi sng ngi dân đc nâng lên có ni khá cao, tuy nhiên
cng còn mt b phn dân c còn cha đ nhiu mt, điu kin sn xut gp khó
khn.
ng trc bi cnh hi nhp, toàn cu hóa, nhiu c hi lm thách thc,
trong đó có vic xóa đói gim nghèo là gii pháp cn c đ có th đa đt nc
sánh vay cùng bn bè khu vc và th gii.
Sau 4 nm (2011-2014) trin khai thc hin chng trình Mc tiêu quc gia
xây dng nông thôn mi (MTQG XDNTM) đã có tác đng tích cc và làm cho b
mt nông thôn đc khang trang hn, đi sng vt cht và tinh thn ca ngi dân
đc nâng lên. Xut phát t vai trò quan trng và tm nh hng to ln đó đn
kinh t - xã hi ca huyn nhà, đng thi sau khi tìm hiu trên đa bàn xã Tân Thy,
huyn Ba Tri cha có phân tích thu nhp ca ngi dân trong quá trình xây dng
nông thôn mi. Tác gi chn đ tài: Phân tích thu nhp ca h nông dân huyn
Ba Tri, tnh Bn Tre trong quá trình xây dng nông thôn mi.
2. Mc tiêu nghiên cu
2.1 Mc tiêu tng quát
Phân tích thu nhp ca ngi dân huyn Ba Tri trong quá trình xây dng
nông thôn mi.
2


2.2 Mc tiêu c th:
- Phân tích thc trng thay đi thu nhp ca ngi dân ti đa bàn nghiên
cu.
- Phân tích các nhân t nh hng đn thu nhp ca ngi dân trc và sau

xây dng nông thôn mi.
- Gi ý mt s gii pháp nhm hoàn thin chng trình xây dng nông thôn
mi đ tng thu nhp cho ngi dân.
3. i tng nghiên cu
Thu nhp ca ngi dân trc và sau khi xây dng chng trình xây dng
nông thôn mi.
4. Phm vi và ni nghiên cu
- V mt không gian, trên đa bàn xã Tân Thy, huyn Ba Tri là xã đim xây
dng nông thôn mi và xã so sánh (M Chánh, huyn Ba Tri cha XDNTM).
- V mt thi gian, s dng s liu trong 4 nm ( t nm 2011 đn 2014).
5. Phng pháp nghiên cu:
5.1 Cách tip cn:
 tài tip cn t h dân đ kho sát s thay đi ca thu nhp trong quá trình
xây dng nông thôn mi.  đây phân tích thu nhp trong mt quá trình trc và sau
khi xây dng nông thôn mi. Lun vn thc hin s so sánh, đi chiu gia xã đim
xây dng nông thôn mi và mt xã so sánh.
5.2 D liu:
D liu th cp ca lun vn đc thu thp t các vn bn pháp quy, các báo
cáo v phát trin kinh t xã hi ca đa bàn nghiên cu, t các c quan: Cc thng
kê tnh Bn Tre, phòng Tài chính -K hoch, phòng Kinh t - h tng,…, đc bit là
các thông tin v xây dng nông thôn mi.
3


D liu s cp, lun vn kho sát 120 h, gm 60 h  xã Tân Thy và 60 h
 xã M Chánh. Vic chn mu theo cách thc thun tin.
5.3 Phng pháp phân tích d liu:
Lun vn thc hin phng pháp thng kê mô t đ phân tích v s thay đi
thu nhp.
Lun vn s dng phng pháp hi quy tuyn tính đ xem xét các yu t nh

hng đn thu nhp ca ngi dân trong quá trình xây dng nông thôn mi.
6. Kt cu ca đ tài
Phn m đu: Tng quan ca vic nghiên cu
Chng 1: C s lý thuyt và tng quan tài liu
Chng 2: Phng pháp nghiên cu
Chng 3: Tng quan v đa bàn nghiên cu
Chng 4: Kt qu nghiên cu và tho lun
Phn Kt lun, khuyn ngh
- Tài liu tham kho
- Ph lc
4



C 
C S LÝ THUYT VÀ TNG QUAN TÀI LIU
1.1 C s lý thuyt
1.1.1 Các khái nim
- Khái nim Nông thôn, nông thôn là khái nim đ ch nhng vùng đt trên
lãnh th  đó ngi dân sinh sng ch yu bng nông nghip
.
- Khái nim nông h, Frank Ellis (1993) H nông dân là các h gia đình làm
nông nghip, t kim k sinh nhai trên nhng mnh đt ca mình, s dng ch yu
sc lao đng ca gia đình đ sn xut, thng nm trong h thng kinh t ln hn,
nhng ch yu đc trng bi s tham gia cc b vào các th trng và có xu hng
hot đng vi mc đ không hoàn ho cao.
ào Th Tun (1997) thì cho rng h nông dân là nhng h ch yu hot
đng nông nghip theo ngha rng, bao gm c ngh rng, ngh cá và hot đng phi
nông nghip  nông thôn.
Nguyn Sinh Cúc (2001) cho rng h nông nghip là nhng h có toàn b

hoc 50% s lao đng thng xuyên tham gia trc tip hoc gián tip các hot đng
trng trt, chn nuôi, dch v nông nghip (làm đt, thu nông, ging cây trng, bo
v thc vt, ) và thông thng ngun sng chính ca h da vào nông nghip.
T các nghiên cu trên, có th đnh ngha: Nông h là nhng h chuyên sn
xut trong lnh vc nông nghip (trng trt, chn nuôi, làm kinh t tng hp và mt
s hot đng khác nhm phc v cho vic sn xut nông nghip), có tính t sn
xut, do cá nhân làm ch và t chu trách nhim trong sn xut kinh doanh ca
mình.
5


1.1.2 c đim nông h:
- c đim v kinh t, nhóm nhân t v kinh t đi vi nông h đc
nghiên cu bao gm bin v din tích đt phc v sn xut nông nghip và tng thu
nhp hàng nm ca h.
Din tích đt sn xut nông nghip bao gm đt trng cây lâu nm và cây
hàng nm. Mt s nghiên cu thc nghim cho rng đây là bin có tác đng mnh
(Chambers and Foster 1983; Zbinden and Lee 2005) và là yu t chính trong to thu
nhp ca h nông dân.
Ngoài các nhân t nêu trên, vic tip cn các dch v (Nowak 1987) và s h
tr ca chính ph (Guo and Jian 2004) cng có tác đng đn quyt đnh ca ch h
trong nhu cu vay nhm kim đnh tác đng ca bin đi vi thu nhp ca h nông
dân.
- c đim v xã hi:
Các nông h vì đc đim chuyên sn xut nông nghip nên đa s là thành
viên ca Hi nông dân. Ngoài ra, tùy vào gii tính, đ tui h còn là thành viên
ca các t chc hi, đoàn th khác Vic tham gia các t chc nh HTX, hi, đoàn
th giúp các nông h d tip cn và cp nht thông tin v các ch trng, chính sách
ca ng và Nhà nc; có c hi giao lu, chia s, hc tp kinh nghim ln nhau;
cùng hp tác, liên kt đ sn xut ci thin đi sng, nâng cao thu nhp h

1.1.3 Thu nhp và chi tiêu ca nông h
- Thu nhp ca nông h là toàn b s tin và giá tr hin vt mà h và các
thành viên ca h nhn đc trong mt thi gian nht đnh, bao gm: (1) Thu t
tin công, tin lng; (2) Thu t sn xut nông, lâm nghip, thu sn (đã tr chi phí
sn xut và thu sn xut); (3) Thu t sn xut ngành ngh phi nông, lâm nghip,
thu sn (đã tr chi phí sn xut và thu sn xut); (4) Thu khác đc tính vào thu
nhp (không tính tin rút tit kim, bán tài sn, vay thun tuý, thu n và các khon
chuyn nhng vn nhn đc).
6


+ Theo các nghiên cu (Abdulai & CroleRees, 2001; Demurger & cs., 2010;
Janvry & Sadoulet, 2001; Klasen & cs.,2013; Marsh & cs., 2007; Yang, 2004; Yu &
Zhu, 2013), thu nhp ca nông h chu nh hng ca nhiu yu t, bao gm vn,
đt đai, trình đ hc vn, kinh nghim sn xut, s lao đng, kh nng đa dng hóa
thu nhp, c hi tip cn th trng.
+ Theo lý thuyt kinh t cho thy có rt nhiu nhân t nh hng đn thu nhp
ca h gia đình, trong đó có các nhân t nhân khu và kinh t. Mi nhân t có nh
hng khác nhau đn thu nhp và có xu hng chuyn dch trong c cu thu nhp
ca h gia đình. Chng hn, trong nghiên cu ca Acemogdu và Angrist (1999) 
M cho thy mi nm hc thêm mc lng trung bình tng 7,5%; hay nghiên cu
gn đây ca Caponi và Plesca (2007) ch ra rng nhng ngi tt nghip đi hc thu
nhp cao hn nhng ngi ch tt nghip ph thông trung hc t 30 đn 40%; trong
trng hp nghiên cu  vùng Tây Nam Kenya, Ellis và Feeman (2005) phát hin
rng các h nghèo tham gia vào các hot đng phi nông nghip có thu nhp thp
hn so vi trong khi đó các h giàu tham gia đa dng hóa các hot đng phi nông
nghiêp có thu nhp cao hn.  Vit Nam, Trn Th t (2008) đã phát hin rng
ngi có s nm đi hc trung bình cao hn thì GDP bình quân đu ngi cng cao
hn. Tuy nhiên vn còn rt ít đ tài đ cp đn thu nhp và c cu thu nhp ti Vit
Nam

và các vùng ca Vit Nam.
Vi các nghiên cu trên thy rng thu nhp h gia đình có rt nhiu nhân t
bao gm: Ngun vn, đt đai , trình đ hc vn, thi gian đi hc, quy mô h, s
ngi trong đ tui có kh nng lao đng,c ch chính sách, môi trng hot đng,
…Thu nhp bình quân là ch tiêu đánh giá mc sng trong tng thi k, đ có
nhng h tr cho h có ngi thu nhp di mc trung bình theo quy đnh gi là
chun nghèo.
1.2 Tng quan tài liu
Các công trình nghiên cu có liên quan đn lnh vc ca đ tài bao gm:
7


- Theo Nguyn Lu Tng Vân (2012), đánh giá vai trò ca h gia đình
trong công cuc xây dng nông thôn mi ti xã Trung Lp H. Tác gi đã s dng
nhiu phng pháp nghiên cu: Phng pháp thng kê mô t, phng pháp so sánh,
phng pháp phân tích ma trn SWOT và phng pháp phân tích hi quy. Trong
phng pháp phân tích hi quy s dng mô hình Logit, vi bin ph thuc là nhn
thc ca h gia đình v chng trình xây dng nông thôn mi và 10 bin đc lp,
trong đó có 6 bin có ý ngha thng kê và 04 bin không có ý ngha thng kê. Kt
qu nghiên cu ch ra xác sut bit v chng trình ca h gia đình s gim đi khi
mà tui ca ch h tng thêm mt nm, nhân khu h tng thêm mt ngi hay thu
nhp bình quân ca h tng thêm 1 triu đng, ngc li xác sut bit v chng
trình nông thôn mi ca h gia đình s tng lên khi thi gian ngi dân tham gia hi
hp, tp hun  đa phng tng thêm 1 ln, thi gian theo dõi tin tc trên báo đài,
ti vi tng thêm 1 gi và ngh nghip ca ch h chuyn t phi nông nghip sang
nông nghip. Tác gi cng có kt lun rng Chng trình xây dng nông thôn mi
là chng trình phát trin nông nghip, nông thôn Vit Nam, nhm ci thin và
nâng cao đi sng vt cht và tinh thn cho ngi dân sinh sng  đa bàn nông
thôn.
- Bùi Quang Minh (2007) tìm hiu nhng nhân t tác đng đn nghèo  tnh

Bình Phc và đ xut gii pháp gim nghèo bng cách phân tích gia trình trng
chi tiêu và 8 bin đc lp: tình trng nghèo phân theo thành phn dân tc ca ch
h; theo gii tính ca ch h; quy mô h; quy mô ngi sng ph thuc trong h;
ngh nghip ca ch h; kh nng h có đc vay tin t ngân hàng hay không và
phân theo quy mô đt ca h. Tác gi
s dng mô hình hi quy tuyn tính phân tích
nhng yu t tác đng đn nghèo đói. Bin ph thuc: chi tiêu bình quân đu ngi
ca h trong nm. Bin đc lp: dân tc, gii tính, nhân khu, ph thuc, hc vn,
ngh nghip, kh nng vay vn, quy mô đt.
Kt qu nghiên cu ch ra rng: Quy mô đt bình quân ca h và quy mô h
nh hng đn kh nng nghèo rt mnh, k đn là yu t ngh nghip ca ch h,
hc vn ca ch h, gii tính ca ch h, s ngi sng ph thuc trong h và h có
8


đc vay tin t ngân hang hay không, mc dù các bin này không có ý ngha thng
kê trong mô hình nhng đu ln lt khng đnh nhng khó khn mà các h gia
đình gp phi. Qua nghiên cu tác gi đ xut gii pháp: nhóm gii pháp tác đng
làm tng quy mô đt ca h, nhóm gii pháp tác đng góp phn gim quy mô h,
nhóm gii pháp h tr khác: to vic làm mi, hng dn k thut sn xut nông
nghip,….
- Nguyn Vn Cng (2012), đánh giá vic thc hin đ tài thí đim xây dng
nông thôn mi xã Tân Hi, huyn c Trng, tnh Lâm ng giai đon 2009 –
2011. Bng phng trình hi quy tuyn tính trong đó vi bin ph thuc là s hài
lòng chung ca ngi dân và 7 bin đc lp: H thng giao thông (HTGT), h tng
thy li (HTTL), chuyn đi ngh (CNGHE), vn tín dng (VONTD), đào to lao
đng (DTAO), tip cn th trng (TCTT), t chc li sn xut (TCSX). Mô hình
đã gii thích 52,4% s bin thiên v mc đ hài lòng chung ca ngi dân. Các bin
đc lp có ý ngha v mt thng kê: HTGT, HTTL, TCTT, CNGHE, TCSX, các
bin đc lp này đu có nh hng đng bin đn s thay đi ca bin ph thuc, vì

có du ca h s c lng đu dng. Tác gi đã kt lun rng qua 3 nm trin
khai thc hin thí đim chng trình xây dng nông thôn mi ti xã Tân Hi đã đt
đc 16 tiêu chí, còn 03 tiêu chí cha đt là: thu nhp bình quân đu ngi, thy
li, c cu lao đng.
- Bùi Vn Thnh, Nguyn Quc Nghi và Trn Qu Anh (2011), các nhân t
nh hng đn thu nhp ca h gia đình  khu vc nông thôn ca huyn Trà Ôn,
tnh Vnh Long, s liu nghiên cu t vic phng phn trc tip 182 h gia đình.
Tác gi s dng phng pháp Thng kê mô t và phng pháp hi quy đ phân
tích. Kt qu nghiên cu, c 5 bin đc lp trong mô hình đu nh hng đn thu
nhp ca h gia đình  khu vc nông thôn huyn Trà Ôn, trong đó ngun thu nhp
chính ca phn ln h gia đình ph thuc vào ngh nông, bên cnh đó nghiên cu
còn xác đnh các nhân t nh hng đn thu nhp bình quân đu ngi ca h gia
đình là nhân khu, kinh nghim làm vic ca ch h, đ tui lao đng, trình đ hc
9


vn và s lao đng to ra thu nhp. Tuy nhiên, bên cnh đó đ tài còn hn ch trong
vic đa các bin đc lp vào đ nghiên cu.
- Mai Th Thu Hng (2007), thc trng nghèo  tnh ng Nai: Nhng yu
t tác đng và gii pháp nghèo. Tác gi đã da vào kt qu điu tra, tng hp nhng
s liu, thông tin thu thp đc đ lng hóa mi quan h tng quan nhng yu t
tác đng đn chi tiêu, tác gi dùng mô hình kinh t lng s dng hàm Cobb-
Douglas. Vi bin ph thuc là chi tiêu bình quân đu ngi hang nm và 9 bin
đc lp. Kt qu nghiên cu kim đnh t cho thy các bin gii tính ca ch h,
ngh nghip ca ch h, Ln(tui ca ch h), Ln(din tích đt) không nh hng
đn bình quân chi tiêu ca h và 05 bin phù hp nht va có ý ngha kinh t va có
ý ngha thng kê là: khu vc (thành th, nông thôn), thành phn dân tc (kinh, thiu
s), Ln(nhân khu), Ln(nm đi hc), Ln(t l ph thuc). Tuy nhiên đ tài còn hn
ch trong mu điu tra này cha th hin ht kh nng tip cn các ngun lc ca
các h có tác đng rt ln đn nghèo và các yu t khác nh hng đn gim nghèo

nh khám- cha bnh, giáo dc - đào to, nhà , vay vn, đt sn xut, vic làm, di
dân, ……
1.3. Tng quan v xây dng nông thôn mi  Bn Tre
Xây dng nông thôn mi là tin trình to lp cho nông thôn Vit Nam có kt
cu h tng kinh t - xã hi tng bc hin đi; c cu kinh t và các hình thc t
chc sn xut hp lý, gn nông nghip vi phát trin nhanh công nghip, dch v;
gn phát trin nông thôn vi đô th theo quy hoch; xã hi nông thôn dân ch, n
đnh, giàu bn sc vn hóa dân tc; môi trng sinh thái đc bo v; an ninh trt t
đc gi vng; đi sng vt cht và tinh thn ca ngi dân ngày càng đc nâng
cao; theo đnh hng xã hi ch ngha.
 Bn Tre, sau hn 4 nm thc hin Chng trình thí đim mô hình NTM đã
thành công bc đu và đt đc mt s kt qu quan trng, góp phn xác đnh rõ
hn nhng ni dung v huy đng ni lc, cách thc đ ngi dân thc s là “ch
th” trong xây dng NTM. Tuy chng trình mc tiêu quc gia v xây dng nông
10


thôn mi, ch bt đu t nm 2010 cho đn nay, nhng đã làm cho b mt nông
thôn khi sc kinh t xã hi.
1.4 Kinh nghim v phát trin nông thôn
1.4.1 Kinh nghim ngoài nc
 tài đã chn lc v phát trin nông thôn ca mt s quc gia sau đây:
- Trung Quc Tháng 3/2006 ng Cng sn và Chính ph Trung Quc đã
quyt đnh, đim then cht ca k hoch 5 nm ln th 11 (giai đon 2006-2010) là
vic xây dng NTM xã hi ch ngha. D lun cho rng đây là “K hoch
Rooevelt” ca Trung Quc, ngang tm vi k hoch ca tng thng M Rooevelt
đa ra vào nhng nm 1930, giúp nc M thoát ra khi thi k suy thoái. Trc
ht là xóa b thu nông nghip đã tn ti hàng nm  Trung Quc và tp trung đu
t cho phát trin nông nghip; xóa b hc phí cho hc sinh nông thôn. Nm mc
tiêu ca NTM xã hi ch ngha là: sn xut nông thôn phát trin, cuc sng sung

túc, din mo nông thôn sch s, thôn xóm vn minh và qun lý dân ch.
Trung Quc thc hin ch trng: mt con đng, hai trng đim.
Mt con đng là: Thng nht li s phát trin gia thành th và nông thôn.
Sau 30 nm m ca, công nghip và thành th đã phát trin, do vy công nghip và
thành th phi giúp đ nông thôn.
Hai trng đim là: Thúc đy phát trin công nghip và tng cng xây dng
NTM .
- Thái Lan  thúc đy s phát trin bn vng nn nông nghip, Thái Lan đã
áp dng mt s chin lc nh: Tng cng vai trò ca cá nhân và các t chc hot
đng trong lnh vc nông nghip; đy mnh phong trào hc tp, nâng cao trình đ
ca tng cá nhân và tp th bng cách m các lp hc và hot đng chuyên môn
trong lnh vc nông nghip và nông thôn; tng cng công tác bo him xã hi cho
nông dân, gii quyt tt vn đ n trong nông nghip; gim nguy c ri ro và thit
lp h thng bo him ri ro cho nông dân.
11


i vi các sn phm nông nghip, nhà nc đã h tr đ tng sc cnh tranh
vi các hình thc, nh t chc hi ch trin lãm hàng nông nghip, đy mnh công
tác tip th. Trong xây dng kt cu h tng, nhà nc đã có chin lc trong xây
dng và phân b hp lý các công trình thy li ln phc v cho nông nghip. H
thng thy li bo đm ti tiêu cho hu ht đt canh tác trên toàn quc, góp phn
nâng cao nng sut lúa và các loi cây trng khác trong sn xut nông nghip.
Chng trình đin khí hóa nông thôn vi vic xây dng các trm thy đin va và
nh đc trin khai rng khp c nc.
Thái Lan đã tp trung phát trin các ngành mi nhn nh sn xut hàng nông
nghip, thy, hi sn phc v xut khu, thúc đy mnh m công nghip ch bin
nông sn cho tiêu dùng trong nc và xut khu, nht là các nc công nghip phát
trin.
T kinh nghim ca các nc, có th vn dng vào chng trình quc gia v

xây dng nông thôn mi  Vit Nam các kinh nghim sau đây:
(1) Vic xây dng nông thôn mi phi xác đnh vai trò t lc, ch đo t
phát hin nhu cu đn cách làm và qun lý ca ngi dân mi đm bo tính xác
thc, cn thit và phát huy đc tim nng t ngi dân.
(2) Tin trình phát trin nông thôn đc hoch đnh theo tng bc c th, t
đn gin đn phc tp, đt ra mc tiêu phi đt, có ni dung thc hin c th, phù
hp vi trình đ nng lc và k
 nng ca c nông thôn tng giai đon, có tng kt
kt qu thc hin.
(3)  vùng nông thôn, đc bit  vùng sâu vùng xa, có mt b phn dân c
vi trình đ hc vn thp, d t mãn vi hin ti, không thích thay đi, do đó dù
hng thay đi có tt lên thì cng không d làm chuyn bin nhn thc ca h đ
vn lên, tip thu cái mi mt cách tích cc. Mt khác xây dng nông thôn mi là
xây dng cng đng nông thôn do đó cn s đoàn kt gn bó, tình làng ngha xóm
đ giúp đ nhau cùng vn lên.
(4)Xây dng đc đi ng cán b có đ trình đ, nng lc, phm cht và s
tn tâm trong s phát trin nông thôn.
12


(5)Nhà nc cn có chính sách phù hp h tr nông dân nhm to điu kin
thun li cho sn xut nông nghip và tng sc cnh tranh cho nông sn cng nh
chính sách to vic làm cho lao đng d tha  nông thôn.
1.4.2 Hot đng xây dng NTM  mt s đa phng ca Vit Nam
- Hà Tnh
UBND tnh ban hành chính sách v h tr lãi sut vay vn đ phát trin sn
xut t ngun vn chng trình mc tiêu quc gia xây dng NTM vi lãi sut
tng đng lãi sut ca ngân hàng chính sách xã hi. Nm 2012, tnh phân b 35
t đng h tr lãi sut. ng thi, đ huy đng ngun lc tp trung cho xây dng
NTM, Hà Tnh đã có quy đnh phân cp, trao quyn t ch, t chu trách nhim c

th, rõ ràng cho ngi dân và chính quyn cp xã.
-Tuyên Quang
Xác đnh vc bê tông hóa đng giao thông nông thôn là mt trong 4 khâu
đt phá phát trin kinh t xã hi nhim k 2010-2015. Theo đó, đ án bê tông hóa
giao thông nông thôn gn vi tiêu chí giao thông xây dng NTM đt ch tiêu trong 5
nm, t 2011 đn 2015, cn bê tông hóa gn 2.200km đng giao thông nông thôn.
Vi phng châm “Nhà nc và nhân dân cùng làm”, tnh Tuyên Quang đã trích
ngun kinh phí h tr 100% xi mng, ng cng; chi phí vn chuyn xi mng, ng
cng đn c s và kinh phí phc v công tác qun lý là 2 triu đng/ 1km. Cùng vi
đó là s phân cp trit đ cho UBND các xã, phng, th trn phê duyt d toán,
quyt toán.
- Thái Bình
Mc dù trong 19 tiêu chí không th hin c th nhim v dn đin đi tha,
nhng tnh Thái Bình xác đnh đây là nhim v mu cht nht đ phát trin nn sn
xut, nâng cao thu nhp cho nông dân. Tnh phê duyt  án xây dng mô hình
“cánh đng mu” và trin khai xây dng 9 mô hình. Cánh đng mu phi đm bo
13


các tiêu chí gn vi quy hoch giao thông thy li ni đng và xây dng vùng sn
xut hàng hóa tp trung, các mô hình sn xut cho giá tr thu nhp cao.
UBND tnh ban hành chính sách h tr v c gii hóa nông nghip. Ngân
sách h tr 50% giá tr đi vi máy nông nghip sn xut trong nc. i vi máy
nông nghip nhp khu thì h tr tng đng 50%; đi vi máy đã qua s dng
còn cht lng tt ca Nht Bn, Hàn Quc thì h tr tng đng 30% giá tr ca
máy trong nc cùng loi.
- Bà Ra-Vng Tàu
Chng trình xây dng thí đim mô hình NTM đc thc hin ti 06 xã, gm:
Qung Thành (huyn Châu c), Long Tân (huyn t ), xã An Ngãi (huyn
Long in), xã Bng Ring (huyn Xuyên Mc), xã Châu Pha (huyn Tân Thành),

xã Hòa Long (TP.Bà Ra). Thi gian thc hin giai đon 2010-2012. Mc tiêu ca
chng trình nhm th nghim các ni dung, phng pháp, cách làm, c ch, chính
sách, xác đnh trách nhim và mi quan h ch đo gia các cp trong vic xây dng
NTM; hình thành các mô hình trên thc tin v NTM đ rút kinh nghim trin khai
chng trình mc tiêu Quc gia xây dng NTM trên phm vi toàn tnh.

Kt lun chng 1
Thu nhp và tng thu nhp cho h nông dân là mc tiêu quan trng nht ca
các chng trình phát trin nông thôn ca th gii nói chung và Vit Nam nói riêng.
Tiêu chí thu nhp là tiêu chí quan trng nht trong b tiêu chí quc gia
XDNTM ca Vit Nam.
 tng thu nhp ca ngi dân trong quá trình XDNTM thì ni dung c bn là
phi phát huy và nâng cao vay trò ch th ca h nông dân.
Kinh nghim ca các nc ch ra rng đ nâng cao nng lc t ch ca nông
dân cn phi gii quyt đng b các yu t mà trong đó vic tip cn và tham gia
14


ca nông dân đi vi h tng k thut, h tng xã hi ngày càng đc hoàn thin là
ni dung trng tâm ca các gii pháp ca nhà nc và cng đng.
15


C 
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
2.1 Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu là toàn b nhng cách thc giúp cho con ngi
nhn thc khoa hc và ci to th gii. i tng nghiên cu quy đnh phng
pháp nghiên cu, do đó vic la chn phng pháp là rt cn thit, vì không th có
mt kt qu đúng t mt phng pháp sai; cho nên đ nghiên cu đi tng c th

này tác gi chn phng pháp nghiên cu sau:
2.1.1 Phng pháp lun
C s phng pháp lun ca đ tài da vào lun đim ca trit hc, kinh t
chính tr hc ca hc thuyt Mac; kinh t hc, quan đim đng li ca ng cng
sn và Nhà nc Nc Cng Hòa Xã Hi Ch Ngha Vit Nam, sát vi b tiêu chí v
xây dng nông thôn mi; vi bi cnh tình hình thc t, cùng vi phng hng ch
trng ca lãnh đo tnh Bn Tre làm c s phng pháp lun cho vic nghiên cu.
2.1.2 Phng pháp đnh tính và đnh lng
2.1.2.1 Khung phân tích
Lun vn áp dng khung phân tích sau đây









Hình 2.3. Khung nghiên cu
Ngun: inh Phi H và Mai Vn Nam

THU
NHP
CA
NGI
DÂN
MC TIÊU
NGHIÊN CU
PHÂN TÍCH

THU NHP
CA H NÔNG
DÂN HUYN
BA TRI TRONG
XD NTM
Trong đ tui và có kh nng lao đng
Trình đ hc vn ca ch h
Din tích sn xut
Tham gia đoàn th, dch v
Khong cách t nhà đn giao thông
Vay vn ca ch h