Tổ chức dạy học theo dự án môn hướng nghiệp 11 tại trường THPT lê lợi tỉnh bình dương

TÓM T T
Nền kinh tế tri thứcă đƣă vƠă đangă từngă b ớc thay thế cho nền kinh tế công
nghiệp. Chính vì vậy,ă ng ờiă laoă độngă ngƠyă nayă cũngă phảiă khácă tr ớc rất nhiều.
Nh ngăng ờiălaoăđộngătr ớcăđơyăxemăcông việcălƠăđể kiếm sốngănh ngăngƠyănay,ă
ng ờiălaoăđộng tri thức xem cơng việc chính là cuộc sống. Với họ, tiềnăcũngăquană
trọngănh ngăđóăkhơngăphảiălƠăđíchăcuối cùng.
Thế giới nói chung và ViệtăNamănóiăriêngăđangătừngăb ớcăđiăvƠoănền kinh tế
tri thức.ăTr ớc hết, chúng ta phảiăđƠoătạoăđ ợc mộtăđộiăngũănhơnăl c v ng mạnh cả
về kiến thức, kỹ năngă lẫnă tháiă độ nghề nghiệp trong công cuộc hiệnă đạiă hóaă đất
n ớc. Vì vậy,ăH ớng nghiệp phảiăđ ợcătínhăđến,ăđơyă lƠăcơngăviệc mà tồn xã hội
cần có trách nhiệm tham gia. H ớng nghiệp là quá trình dẫn dắt thế hệ trẻ điăvƠoăthế
giới nghề nghiệp một cách t tinăđể cóăđ ợc cuộc sống thỏa mãn trong nghề nghiệp.
Dạy gì và dạyănh ăthế nƠoăcũngăđangălƠămột câu hỏi lớnăđối với môn học này.
Dạy học theo d ánăđangălƠămột trong số nhiều cách thứcăđể đ aănh ng kiến
thức trên ghế nhƠătr ờng gắn liền với th c tiễn; là cách dạy và học phù hợp vớiăđặc
thù củaămơnăH ớng nghiệp.ăChínhăvìăđiềuănƠy,ăng ời nghiên cứu quyếtăđịnh chọn
đề tƠi:ă“Tổ chức dạy học theo d ánămônăH ớng nghiệp 11 tại tr ờng THPT Lê Lợi
– BìnhăD

ng”ăvới các nội dung sau:

PH N MỞ Đ U
PH N NỘI DUNG
Ch

ngă1:ăC ăsở lý luận về dạy học theo d án.

Ch

ngă2:ăTh c trạng dạy và họcămơnăH ớng nghiệp tạiătr ờng THPT Lê Lợi

– BìnhăD
Ch

ng.

ngă3:ăĐề xuất giải pháp tổ chức dạy học theo d ánămônăH ớng nghiệp

11 và th c nghiệmăs ăphạm.
PH N K T LUẬN VÀ KI N NGH

Trang iv


ABSTRACT
Knowledge economy has gradually replaced the industrial economy.
Therefore, today's labour force must also be much different from the previous ones .
The former labour consider job is to make a living, but today, the knowledge
employees think the work is their life. For them, money is important but it is not the
end .
The world in general and Vietnam in particular have to step by step go
forward the knowledge economy. First of all, what we have to do is to train a strong
workforce including knowledge, skills and professional attitudes in the country's
modernization. So, Vocational guidance have to be planned and this is the function
of the whole society. It is the process of leading the younger generation to have
confidence in their profession to get the satisfying career life. What teaching and
how teaching is the big question with this object.
Project-based teaching and learning, which is one of many ways to bring the
knowledge in school associated with the practice, is the way of teaching and
learning according to the feature of vocation subject. Because of this, the researcher
decidedă toă chooseă theă topic:ă “Organizationă ofă Project-based teaching and learning

of the vocation to the 11th form at Le Loi High School - BinhăDuongăProvince”ăwithă
the following contents :
INTRODUCTION
CONTENTS: 3 CHAPTERS
Chapters 1: Reviewing the major historical roots of Project based teaching.
Chapters 2: Surveying the real contexts of teaching and learning of the
vocational eduation programs at Le Loi High School - Binh Duong Province.
Chapters 3: Suggest for solutions to organize teaching and learning as
Project-based learning of vocation to the 11th form and experimental
pedagogy.
CONCLUSION AND RECOMMENDATION

Trang v


M CL C

TRANG T A
QUY TăĐ NHăGIAOăĐ TÀI
XÁC NH N C A CÁN B H

NG D N

LÝ L CH KHOA H C ..................................................................................................... i
L I C Mă N................................................................................................................... ii
L IăCAMăĐOAN ............................................................................................................ iii
TÓM T T TI NG VI T ................................................................................................ iv
ABSTRACT ..................................................................................................................... v
M C L C ....................................................................................................................... vi
DANH M C CÁC T

VI T T T ................................................................................ xi

DANH M C HÌNH ....................................................................................................... xii
DANH M C B NG ..................................................................................................... xiii
DANH M C BI UăĐ ................................................................................................ xv
DANH M C PH L C ............................................................................................. xvii
A. PH N MỞ Đ U ........................................................................................................ 1
I LÝ DO CH NăĐ TÀI ................................................................................................. 3
II M C TIÊU NGHIÊN C U ......................................................................................... 3
III NHI M V NGHIÊN C U ....................................................................................... 3
IVăĐ IăT

NG VÀ KHÁCH TH NGHIÊN C U ..................................................... 4

V GI THUY T NGHIÊN C U .................................................................................... 4
VI PH M VI NGHIÊN C U .......................................................................................... 4
VIIăPH

NGăPHÁP NGHIÊN C U ............................................................................. 4

B. PH N NỘI DUNG..................................................................................................... 6
CH

NG 1: C

SỞ LÝ LUẬN V D Y H C THEO D

1.1 KHÁI QUÁT V L CH S

ÁN ............................. 6

C A V NăĐ NGHIÊN C U .................................. 6

Trang vi


1.1.1 S phát triển của dạy học theo d án trên thế giới .............................................. 6
1.1.2 S phát triển của dạy học theo d án ở Việt Nam ............................................. 10
1.2 M T S KHÁI NI MăC ăB NăCịăLIểNăQUANăĐ NăĐ TÀI ....................... 11
1.2.1 Tổ chức và tổ chức dạy học................................................................................ 11
1.2.2 Hình thức tổ chức dạy học ................................................................................. 12
1.2.3 D án (project).................................................................................................... 12
1.2.4 Dạy học theo d án ............................................................................................. 12
1.2.5ăH ớng nghiệp ..................................................................................................... 14
1.3 NH NG V NăĐ V Đ I M I GIÁO D C TRUNG H C PH THÔNG ...... 14
1.3.1 Nh ngăquanăđiểmăđổi mới giáo học Phổ thông ................................................. 14
1.3.2ăĐịnhăh ớngăđổi mớiăph
1.4 D Y H C D

ngăphápădạy học môn H ớng nghiệp ...................... 16

ÁN .................................................................................................. 17

1.4.1ăC ăsở lý luận, khoa học của dạy học d án ....................................................... 17
1.4.1.1 Cơ sở triết học .............................................................................................. 17
1.4.1.2 Cơ sở tâm lý học ........................................................................................... 18
1.4.1.3 Cơ sở lý luận dạy học ................................................................................... 19
1.4.2 Phân loại dạy học d án ..................................................................................... 19
1.4.3ăĐặcăđiểm của dạy học theo d án ...................................................................... 21

1.4.4 Quy trình th c hiện dạy học theo d án ............................................................. 23
1.4.5

uăvƠănh ợcăđiểm của dạy học theo d án........................................................ 25

1.4.5.1

u điểm......................................................................................................... 25

1.4.5.2 Nhược điểm ................................................................................................... 26
1.4.5.3 Phạm vi ứng dụng ......................................................................................... 26
1.4.6 So sánh dạy học truyền thống với dạy học d án .............................................. 26
1.5 T CH C D Y H C THEO D

ÁN ................................................................... 28

1.5.1.ăĐặcătr ngăcủa bài học dạy học theo d án ........................................................ 28
1.5.2.ăC ăsở chungăđể tổ chức dạy học d án ............................................................. 29
1.5.2.1 Các điều kiện cơ bản để tổ chức dạy học theo dự án ................................. 29
1.5.2.2 Quy trình tổ chức dạy học theo dự án ........................................................ 30

Trang vii


1.5.2.3 Hồ sơ bài dạy học theo dự án ............................................................................ 31
1.5.2.4 Một số kĩ năng cần hình thành cho học sinh khi tổ chức dạy học theo dự án .. 33
K T LUẬN CH

NG 1 ............................................................................................. 37

CH
NG 2: TH C TR NG D Y H C MỌN H ỚNG NGHI P T I
TR ỜNG THPT LÊ LỢI T NH BỊNH D
NG .................................................... 38
2.1 T NG QUAN V TR

NG THPT LÊ L I – BỊNHăD

NG ........................... 38

2.1.1 Giới thiệu về tr ờng THPT Lê Lợi ................................................................... 38
2.1.2ăĐặcăđiểm học sinh phổ thông ............................................................................. 39
2.1.3ăĐặcăđiểm học sinh củaătr ờng THPT Lê Lợi .................................................... 39
2.2. GI I THI U V MÔNăH

NG NGHI P ........................................................... 40

2.2.1. Chức năngăcủaămônăH ớng nghiệp THPT ....................................................... 40
2.2.2. Mục tiêu củaămơnăH ớng nghiệpTHPT .......................................................... 40
2.2.3 Ch

ngătrìnhămơnăH ớng nghiệp ...................................................................... 41

2.2.4 Mục tiêu củaămônăH ớng nghiệp 11.................................................................. 41
2.3. TH C TR NG D Y VÀ H CăMÔNăH NG NGHI P 11 T IăTR
NG
THPT LÊ L I – BỊNHăD NG ................................................................................... 42
2.3.1 Nhiệm vụ khảo sát .............................................................................................. 42
2.3.1.1. Khảo sát giáo viên ...................................................................................... 42
2.3.1.2. Khảo sát học sinh ....................................................................................... 42

2.3.2ăPh

ngăphápăkhảo sát ........................................................................................ 43

2.3.3 Tổng hợp,ăphơnătích,ăđánhăgiáăkết quả khảo sát ................................................ 44
2.3.3.1. Thực trạng hoạt động học tập môn Hướng nghiệp của học sinh tại
trường THPT Lê Lợi – Bình Dương ......................................................................... 44
2.3.3.2. Thực trạng hoạt động dạy môn Hướng nghiệp tại trường THPT Lê Lợi –
Bình Dương ............................................................................................................... 60
K T LUẬN CH

NG 2 ............................................................................................. 67

CH
NG 3: Đ XU T GI I PHÁP T CH C D Y H C THEO D ÁN
CHO MỌN H ỚNG NGHI P 11 VÀ TH C NGHI M S PH M ................... 68
3.1ăC ăS Đ RA GI I PHÁP .................................................................................... 68
3.1.1ăC ăsở lý luận ....................................................................................................... 68
3.1.2ăC ăsở pháp lý ...................................................................................................... 70

Trang viii


3.1.3ăC ăsở th c tiễn .................................................................................................... 70
3.1 CÁC NGUYÊN T C CH Đ O VI CăĐ XU T GI I PHÁP ........................... 71
3.1.1 Nguyên tắcăđảm bảo mục tiêu ............................................................................ 71
3.1.2 Ngun tắcăđảm bảo tính liên thơng, kế thừaăvƠăđồng bộ ................................. 71
3.1.3 Nguyên tắcăđảm bảo tính hệ thống..................................................................... 72
3.1.4 Nguyên tắcăđảm bảo tính khả thi ....................................................................... 72
3.2 CÁCăĐ XU T CHO VI C T CH C D Y H C THEO D ÁN CHO

MÔNăH NG NGHI P 11 T IăTR
NG THPT LÊ L I ....................................... 72
3.3.1ăS ăđồ cácăđề xuất giải pháp tổ chức dạy học theo d ánăchoămônăH ớng
nghiệp 11 tạiătr ờng THPT Lê Lợi – BìnhăD ng ........................................................ 72
3.2.2 Giảiăphápă1:ăĐiều chỉnh chủ đề trongăch

ngătrìnhămơnăH ớng nghiệp.......... 73

3.2.2.1 Cơ sở đề xuất ................................................................................................ 73
3.2.2.2 Mục đích và ý nghĩa ..................................................................................... 74
3.2.2.3 Nội dung và cách thực hiện .......................................................................... 74
3.2.3 Giải pháp 2: Vận dụng quy trình tổ chức dạy học theo d án trong giảng dạy
mônăH ớng nghiệp 11 tạiătr ờng THPT Lê Lợi – BìnhăD ng ................................ 76
3.2.3.1 Cơ sở đề xuất ................................................................................................ 76
3.2.3.2 Mục đích và ý nghĩa ..................................................................................... 77
3.2.3.3 Nội dung và cách thực hiện .......................................................................... 77
3.2.3.4 Kế hoạch thực hiện các dự án dạy học môn Hướng nghiệp 11 ................... 80
3.2.4 Giải pháp 3: Xây d ngătiêuăchíăđánhăgiáăchoămơnăH ớng nghiệp 11 ............... 90
3.2.4.1 Cơ sở đề xuất ................................................................................................ 90
3.2.4.2 Mục đích và ý nghĩa ..................................................................................... 91
3.2.4.3 Nội dung và cách thực hiện .......................................................................... 91
3.3 KH O SÁT TÍNH KH THI C AăCÁCăĐ XU T T CH C D Y H C
THEO D ÁNăCHOăMÔNăH NG NGHI P 11 T IăTR
NG THPT LÊ L I –
BỊNHăD NG ............................................................................................................... 92
3.3.1 Mụcăđíchăkhảo sát............................................................................................... 92
3.3.2ăĐốiăt ợng khảo sát ............................................................................................. 92
3.3.3 Nội dung khảo sát ............................................................................................... 93
3.3.4 Kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp tổ chức dạy học theo d án .... 93

Trang ix


3.4 TH C NGHI MăS ăPH M ................................................................................... 94
3.4.1 Mụcăđíchăth c nghiệm........................................................................................ 94
3.4.2 Nội dung th c nghiệm ........................................................................................ 94
3.4.3 Đốiăt ợng và thời gian th c nghiệm .................................................................. 96
3.4.4 Ph

ngăphápăkiểmătraăđánhăgiáăkết quả th c nghiệm ....................................... 96

3.5 K T QU TH C NGHI MăS ăPH M ................................................................ 97
3.5.1 Kết quả đánhăgiáăhọc sinh .................................................................................. 97
3.5.1.1 Tiến trình thực hiện chủ đề 1: “Tơi muốnăđạtă ớcăm ” ............................. 97
3.5.1.2 Tiến trình thực hiện chủ đề 2: “Tìm hiểu thơng tin về nghề, c ăsở đƠoă
tạo và nhu cầu thị tr ờngălaoăđộng đối với nghề em đangămongămuốn” .............. 101
3.5.1.3 Tiến trình thực hiện chủ đề 3: “Tìm hiểu một số doanh nghiệp sản xuất
hoặcăc ăsở đƠoătạo th c tế tạiăđịaăph ng” ............................................................ 107
3.5.2 Kết quả đánhăgiáăcủa giáo viên d giờ .......................................................... 111
K T LUẬN CH

NG 3 ........................................................................................... 113

C. PH N K T LUẬN VÀ KI N NGH .................................................................. 114
1 K T LU N ............................................................................................................... 114
2 NH NGăĐịNGăGịPăC AăĐ TÀI ....................................................................... 115
3ăH

NG PHÁT TRI N C AăĐ TÀI .................................................................... 115

4 KI N NGH ............................................................................................................... 116
TÀI LI U THAM KH O ...................................................................................................... 117
PH L C

Trang x


DANH M C CH

VI T T T

STT

Ch vi t t t

Ch vi t đ y đ

1

DA

D ăán

2

DHTDA

Dạyăhọcătheoăd ăán

3

DHDA

Dạyăhọcăd ăán

4

ĐH

Đạiăhọc

5

ĐT

ĐƠoătạo

6

GD

Giáoădục

7

GV

Giáo viên

8

HS

Họcăsinh

9

PPDH

Ph

10

THPT

Trungăhọcăphổăthông

11

NDDH

Nộiădungădạyăhọc

12

MTDH

Mụcătiêuădạyăhọc

13

PHHS

Phụăhuynhăhọcăsinh

14

DNSX

Doanhănghiệpăsảnăxuất

15

CBQL

Cánăbộăquảnălý

16

GVBM

Giáoăviênăbộămôn

17

GVCN

Giáoăviênăchủănhiệm

18

GVHN

Giáoăviênăh ớngădẫn

19

GDCD

Giáoădục công dân

20

CNCN

Côngănghệăcôngănghiệp

21

HN

H ớngănghiệp

22

SNKN

Sốănămăkinhănghiệm

23

PTDH

Ph

24

PHHS

Phụăhuynhăhọcăsinh

Trang xi

ngăphápădạyăhọc

ngătiệnădạyăhọc


DANH M C HÌNH

Hình 1.1:ăS ăđồ tóm tắt lịch sử hình thành DHTDA trên thế giới .......................... 9
Hình 1.2: Mơ hình các loại DHTDA của Wolfgang Emer/Klaus - Dieter
Lenzen ..................................................................................................... 20
Hình 1.3:ăCácăđặcăđiểm của dạy học theo d án .................................................... 22
Hình 1.4:ăS ăđồ quy trình dạy học d án 3ăgiaiăđoạn ............................................ 25
Hình 2.1:ăTr ờng THPT Lê Lợi – BìnhăD

ngă.................................................... 38

Hình 3.1: S ăđồ đề xuất giải pháp tổ chức dạy học theo d án ............................. 73

Hình 3.2: Quy trình tổ chức dạy học theo d ánămônăH ớng nghiệp 11 .............. 80

Trang xii


DANH M C B NG
B ng 1.1:ăNăngăl c củaăng ời học khi GV vận dụng các PPDH khác nhau......... 27
B ng 1.2: S khác biệt gi a dạy học truyền thống và dạy học theo d án ........... 27
B ng 1.3: Quy trình tổ chức dạy học theo d án ................................................... 30
B ng 1.4: Thành phần của một hồ s ăbƠiădạy học theo d án .............................. 31
B ng 2.1: Nhận thức về mứcăđộ cần thiết củaămônăH ớng nghiệp ...................... 44
B ng 2.2: Nhận thức của học sinh về mụcătiêuămônăH ớng nghiệp .................... 45
B ng 2.3: Nhận thức của học sinh về nộiădungămônăH ớng nghiệp ..................... 45
B ng 2.4: Nhận xét của HS về nộiădungămônăH ớng nghiệp ............................... 46
B ng 2.5: Nhận xét của HS về s phù hợp của nộiădungămônăH ớng nghiệp ..... 47
B ng 2.6: Tháiăđộ của họcăsinhătr ớc giờ họcămônăH ớng nghiệp ....................... 48
B ng 2.7: Tháiăđộ của học sinh trong giờ họcămônăH ớng nghiệp ....................... 49
B ng 2.8: Tháiăđộ của học sinh sau giờ họcămônăH ớng nghiệp .......................... 50
B ng 2.9: Tính tích c c học tập của học sinh trong giờ học .................................. 51
B ng 2.10: Tính tích c c học tập của học sinh ngồi giờ học ............................... 52
B ng 2.11: Họcăsinhăđánhăgiáăvề ph

ngăphápădạy của giáo viên ........................ 53

B ng 2.12: Học sinh xác nhận về mứcăđộ sử dụng PPDH của giáo viên .............. 54
B ng 2.13: Học sinh xác nhận về mứcăđộ sử dụng PTDH của giáo viên .............. 55
B ng 2.14: HS xác nhận về mứcăđộ sử dụng hình thức kiểm tra – đánh giá ........ 56
B ng 2.15: Xác nhận của học sinh về cách tìm kiếm thơng tin nghề nghiệp ........ 57
B ng 2.16: Các yếu tố ảnhăh ởngăđến kết quả học tập của học sinh..................... 57
B ng 2.17: Nguồn tài liệu tham khảo phục vụ cho việc học của học sinh ............ 58

B ng 2.18: Kỹ năngăcủa học sinh cóăđ ợc khi họcămônăH ớng nghiệp ............... 59
B ng 2.19: Nhận thức củaăgiáoăviênăđối vớiăH ớng nghiệp.................................. 60
B ng 2.20:ăGVăđánhăgiáăviệc th c hiệnăcôngătácăH ớng nghiệp tạiătr ờng ......... 61
B ng 2.21: HTDH đ ợc áp dụng trongăcôngătácăH ớng nghiệp ........................... 62
B ng 2.22: PPDH giáo viên vận dụng khi th c hiện hoạtăđộngăH ớng nghiệp .... 63

Trang xiii


B ng 2.23: Yêu cầu củaăGVăđối với HS về s chuẩn bị bài học .......................... 64
B ng 2.24: Hình thức kiểm tra – đánhăgiáămônăH ớng nghiệp của GV .............. 65
B ng 2.25: Nhận xét của GV về kiểm tra – đánhăgiáămônăH ớng nghiệp ........... 65
B ng 3.1: Các chủ đề đƣăđ ợcăđiều chỉnh .............................................................. 76
B ng 3.2: Phiếuăđánhăgiáăkết quả học tậpămônăH ớng nghiệp 11......................... 91
B ng 3.3: Kết quả nhận xét tính khả thi các giảiăphápăđề xuất .............................. 93
B ng 3.4: Cách thức tổ chức ba chủ đề th c nghiệm............................................. 95
B ng 3.5: Kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh với chủ đề 1 ................ 97
B ng 3.6: Kết quả học sinh th c hiện mục tiêu của chủ đề 1 ................................ 98
B ng 3.7: Kết quả khảoăsátătháiăđộ của học sinh sau khi học xong chủ đề 1 ........ 99
B ng 3.8: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS khi học chủ đề 1 ........ 100
B ng 3.9: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS học xong chủ đề 1 ..... 100
B ng 3.10: Kết quả đánhăgiáăkỹ năngăcủa HSăđạtăđ ợc sau khi học chủ đề 1 ... 101
B ng 3.11: Kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh với chủ đề 2 ............ 102
B ng 3.12: Kết quả học sinh th c hiện mục tiêu của chủ đề 2 ............................ 103
B ng 3.13: Kết quả khảoăsátătháiăđộ của học sinh sau khi học xong chủ đề 2 .... 104
B ng 3.14: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS khi học chủ đề 2 ...... 105
B ng 3.15: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS học xong chủ đề 2 ... 106
B ng 3.16: Kết quả đánhăgiáăkỹ năngăcủa HSăđạtăđ ợc sau khi học chủ đề 2 .... 106
B ng 3.17: Kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh với chủ đề 3 ............ 107
B ng 3.18: Kết quả học sinh th c hiện mục tiêu của chủ đề 3 ............................ 108

B ng 3.19: Kết quả khảo sátătháiăđộ của học sinh sau khi học xong chủ đề 3 .... 109
B ng 3.20: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS khi học chủ đề 3 ...... 110
B ng 3.21: Kết quả đánhăgiáătínhătíchăc c học tập của HS học xong chủ đề 3 ... 110
B ng 3.22: Kết quả đánhăgiáăkỹ năngăcủa HSăđạtăđ ợc sau khi học chủ đề 3 .... 111
B ng 3.23: Kết quả nhận xét của giáo viên d giờ chủ đề 1, 2 ,3 ....................... 112

Trang xiv


DANH M C BI U Đ
Bi u đ 2.1: Biểuăđồ thể hiện nhận thức củaăHSăđối vớiămônăH ớng nghiệp ......... 44
Bi u đ 2.2: Biểuă đồ thể hiện nhận xét của học sinh về nội dung của môn
H ớng nghiệp ...................................................................................... 46
Bi u đ 2.3: Biểuă đồ thể hiện nhận xét của HS về s phù hợp của nội dung
mônăH ớng nghiệp .............................................................................. 47
Bi u đ 2.4: Biểuăđồ thể hiệnătháiăđộ của HS trong giờ họcămônăH ớng nghiệp .... 49
Bi u đ 2.5: Biểuă đồ thể hiện tính tích c c của học sinh trong giờ học môn
H ớng nghiệp ........................................................................................ 51
Bi u đ 2.6: Biểuăđồ thể hiệnăHSăđánhăgiáăvề ph

ngăphápădạy của giáo viên ..... 53

Bi u đ 2.7: Biểuăđồ thể hiện học sinh xác nhận về mứcăđộ sử dụng hình thức
kiểmătraăđánhăgiáăcủa giáo viên ........................................................... 56
Bi u đ 2.8: Biểuă đồ thể hiệnă kĩă năngă của HSă cóă đ ợc khi họcă mơnă H ớng
nghiệp. ................................................................................................... 59
Bi u đ 2.9: Biểuă đồ thể hiệnă GVă đánhă giáă việc th c hiệnă côngă tácă H ớng
nghiệp tạiătr ờng. .................................................................................. 61
Bi u đ 2.10: Biểuăđồ thể hiện PPDH giáo viên vận dụng khi th c hiện hoạt
độngăH ớng nghiệp .............................................................................. 64

Bi u đ 3.1: Biểuăđồ thể hiện kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh
với chủ đề 1 . ......................................................................................... 97
Bi u đ 3.2: Biểuăđồ thể hiện kết quả học sinh th c hiện mục tiêu của chủ đề 1 .... 98
Bi u đ 3.3: Biểuăđồ thể hiện kết quả khảoăsátătháiăđộ của học sinh sau khi học
xong chủ đề 1 ....................................................................................... 99
Bi u đ 3.4: Biểuăđồ thể hiện kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh
với chủ đề 2 . ....................................................................................... 102
Bi u đ 3.5: Biểuăđồ thể hiện kết quả HS th c hiện mục tiêu của chủ đề 2 ......... 104

Trang xv


Bi u đ 3.6: Biểuăđồ thể hiện kết quả khảoăsátătháiăđộ của học sinh sau khi học
xong chủ đề 2 ..................................................................................... 104
Bi u đ 3.7: Biểuăđồ thể hiện kết quả đánhăgiáăkết quả học tập của học sinh
với chủ đề 3 . ....................................................................................... 107
Bi u đ 3.8: Biểuăđồ thể hiện kết quả HS th c hiện mục tiêu của chủ đề 3 ......... 108
Bi u đ 3.9: Biểuăđồ thể hiện kết quả khảoăsátătháiăđộ của học sinh sau khi học
xong chủ đề 3 ..................................................................................... 109

Trang xvi


DANH M C PH L C
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph

l
l
l
l
l
l

Ph l
Ph l
Ph l
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph
Ph

l
l
l
l
l
l
l
l
l

c 1: Bảnăđồ phân bố cácătr ờng THPT tỉnhăBìnhăD ng ............................. 1
c 2: Ch ngătrìnhăhoạtăđộng giáo dụcăH ớng nghiệp 11 .............................. 2
c 3: Phiếuăthămădòăýăkiến học sinh ................................................................ 3
c 4: Phiếu xin ý kiến giáo viên....................................................................... 7
c 5: Nội dung các chủ đề mônăH ớng nghiệpă11ăsauăkhiăđiều chỉnh ........... 9
c 6: Hồ s ădạy học chủ đề: “Tìm hiểu một số nghề thuộc ngành: Giao
thơng vận tải;ă Điện,ă Điện tử; C ă khí; Kinh doanh, Dịch vụ; B uă
chính – Viễn thơng, Cơng nghệ thơng tin; An ninh quốc phịng” ...... 11
c 7: Hồ s ădạy học chủ đề: “Tôi muốnăđạtă ớcăm ” ................................... 16
c 8: Hồ s ădạy học chủ đề:ă“Tìm hiểu thơng tin về nghề, c ăsở đƠoătạo
và nhu cầu thị tr ờngălaoăđộng đối với nghề em đangămongămuốn”... 22
c 9: Hồ s ă dạy học chủ đề:ă “Tìm hiểu một số doanh nghiệp sản xuất
hoặcăc ăsở đƠoătạo th c tế tạiăđịaăph ng” .......................................... 28
c 10: Sổ theo dõi d án ............................................................................... 33
c 11: Kế hoạch th c hiện d án ................................................................... 40
c 12: Phiếu xin ý kiến chuyên gia ................................................................ 45
c 13: Phiếu xin ý kiến học sinh .................................................................... 46
c 14: Phiếu xin ý kiến giáo viên................................................................... 51
c 15: Danh sách chuyên gia, giáo viên ........................................................ 53
c 16: Bảngăđiểm kiểm tra của học sinh........................................................ 54
c 17: Một số hình ảnh th c nghiệm ........................................................... 56
c 18: n phẩm .............................................................................................. 59

Trang xvii


A. PH N MỞ Đ U
I LÝ DO CH N Đ TÀI
Từănh ngănămă80ăcủaăthếăkỷăXXătớiănayăcuộcăcáchămạngăkhoaăhọcă- cơngănghệă

hiệnăđạiăđangăphátătriểnăhếtăsứcămạnhămẽătrênăthếăgiới.ăĐiăcùngăvớiăs ăphátătriểnăđóă
lƠănềnăkinhătếăcơngănghiệpăđƣătừngăb ớcăđ ợcăthayăthếăbằngămột nềnăkinhătếămới:ă
kinhătếătriăthức.ăCuộcăcáchămạngăkhoaăhọcă - cơngănghệăhiệnăđạiăkhẳngăđịnhărằng:ă
NgƠyănay,ătriăthứcătrởăthƠnhăyếuătốăbênătrongăcủaăsảnăxuất,ăchínhătri thứcămớiăquyếtă
địnhălợiăthếăsoăsánhăcủaănềnăkinhătế.
Đểă hòaă nhậpă vớiă thếă giớiă vƠă th că hiệnă s ă nghiệpă Cơngă nghiệpă hóaă - Hiệnă đạiă
hóa, n ớcătaăphảiăl aăchọnăvƠăphátătriểnăcácălĩnhăv căsảnăxuấtăứngădụngăcơngănghệă
cao,ăđơyălƠăconăđ ờngăđiăthẳngăvƠoănềnăkinhătếătriăthức.ăLúcănƠy,ăvấnăđềăphátătriểnă
conăng ờiăvƠănguồnălaoăđộngătrởănênănóngăbỏngăh năbấtăcứăthờiăkỳănƠoăkhác.ăĐốiă
vớiăng ờiălaoăđộngătr ớcăđơyăcoiăcơngăviệcălƠăkiếmăsốngăthìăng ờiălaoăđộngătriăthứcă
coiăcơngăviệcălƠăcuộcăsống.ăTuyănhiên,ănguồnălaoăđộngăcủaătaăvẫnăch aăđ ợcădoanhă
nghiệpăhƠiălịngăvớiătrìnhăđộăvƠ chấtăl ợng.ăChínhăđiềuăđóăkhóă cho phép chúng ta
tậnădụngătốtăc ăhộiăđangăđếnăvƠăkhóăv ợtăquaătháchăthứcăcủaăqătrìnhăhộiănhập.
TạiăĐạiăhộiăIXăcủaăĐảngătoƠnăquốc,ăTrungă

ngăđƣătừngăkhẳngăđịnh:ăphảiătừngă

b ớcăđiăvƠoăkinhătếătriăthứcăngayătrongăqătrìnhăchuyểnăkinhătếănơngănghiệpăsangă
cơngănghiệp.ăKhiăkinhătếătriăthứcăbắtăđầuăphátătriểnăthìătrênăthịătr ờngăsẽăcóănh ngă
thayă đổiă lớn,ă địiă hỏiă cơngă tácă h ớngă nghiệpă phảiă tínhă đến.ă Đểă giảiă quyếtă đ ợcă
nh ngă uăcầuăcủaănềnăkinhătếămớiăthìăngƠnhă Giáoădục lƠăngƠnhăthenăchốtăđiăđầuă
trongăcơngăcuộc đƠoătạo nguồnănhơnăl căđểăđápăứngăđ ợcăvớiănhuăcầuăcủaăxƣăhội.ă
Hiệnănay, ngành Giáoădục đƣăvƠăđangăchuyểnămìnhăđểăgắnăliềnăvớiăth cătiễnătừămụcă
tiêu,ăch

ngătrình, nộiădung,ăph

ngăphápăvƠăph

ngătiệnăsaoăchoăphùăhợpăvớiătừngă

cấpăhọcăvƠătrìnhăđộăcủaăhọcăsinh.
TheoăLuậtă Giáoădục thìămụcătiêuăcủaăGiáoădụcăTHPT đ ợcătrìnhăbƠyănh ăsau:ă
“Giáo dục trung học phổ thông nhằm giúp cho học sinh củng cố và phát triển
những kết quả của giáo dục trung học cơ sở, hồn thiện học vấn phổ thơng, có

1
`


những hiểu biết thông thường về kỹ thuật và hướng nghiệp, có điều kiện lựa chọn
hướng phát triển và phát huy năng lực cá nhân, tiếp tục học đại học, cao đẳng,
trung học chuyên nghiệp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động”. [24]
Vớiănh ngămụcătiêuătrên, từănămăhọcă2006ă– 2007, BộăGiáoădụcăvƠăĐƠoătạo đƣă
chínhăthứcăđ aămơnăH ớngănghiệpăvƠoăgiảngădạyăđạiătrƠăởăcácătr ờngăphổăthơng vớiă
mụcăđíchăgiáoădụcăhọcăsinh trongăviệcăl aăchọnănghề,ăgiúpăcácăemăquyếtăđịnhănghềă
nghiệpăt

ngălaiătrênăc ăsởăphơnătíchăkhoaăhọcăvềănăngăl c,ăhứngăthúăbảnăthơnăvƠă

nhuăcầuănhơnăl căcủaăcácăngƠnhăsảnăxuấtătrongăxƣăhội.ăVấnăđềăquanătrọngăcủaăh ớngă
nghiệpăphảiăgắnăviệcăchọnănghềăcủaăhọcăsinh vớiăs ăchuyểnădịchăc ăcấuăkinhătếăvƠă
c ăcấuălaoăđộngăởătừngăđịaăph

ng và cảăn ớc.ăDoăđó,ăđểădạyămơnăH ớngănghiệpă

trongă nhƠă tr ờngă Trungăhọcă phổă thông muốnă đạtăhiệuă quảă caoă phảiă cầnă cóănh ngă
ph

ngăphápădạyăhọc thíchăhợp.ă

Mặt khác, địnhă h ớngă đổi mớiă ph

quyếtă Trungă

ngă phápă dạy họcă đƣă xácă định trong Nghị

ngă 4ă khóaă VIIă (1-1993), Nghị quyếtă Trungă

ngă 2ă khóaă VIIIă (12-

1996),ăđ ợc thể chế hóa trong Luật Giáo dục (2005),ăđ ợc cụ thể hóa trong các chỉ
thị của Bộ Giáo dụcăvƠăĐƠoătạo,ăđặc biệt chỉ thị số 14 (14-1999).
Luật Giáo dục đƣăghiărõ: "Phương pháp giáo dục phổ thơng phải phát huy tính
tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng
lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến
thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho
học sinh”. [24]
Ngành Giáo dục cần phảiăđẩy mạnhăđổi mới liên tục cho phù hợp với th c tiễn
và với bốn trụ cột Giáo dục củaăUNESCOă(1995)ăđƣăđề cậpăđếnăđóălƠ: "Học để biết,
học để làm, học để cùng chung sống với nhau và học để làm người".[12]
Th c tế tạiăcácătr ờng Trung học phổ thông cả n ớc nói chung thì vai trị của
mơnăH ớng nghiệp đangădần bị xem nhẹ, h ớng nghiệp học sinh phổ thơng ítăđ ợc
quan tâm, nhiềuătr ờng cịn t ý bỏ sinh hoạtăh ớng nghiệp, nếu có tổ chức thì cịn
mang tính hình thức.ă Đồng thời, ph

ngă phápă dạyă mơnă H ớng Nghiệp vẫnă ch aă

phù hợp, chủ yếu giảng dạy kiến thức theo lối truyền thụ một chiều,ăch aăcóăs gắn

2

`


kết gi a lý thuyết và th c tiễn.ăDoăđó, học sinh cảm thấy nhàm chán, không làm
chủ đ ợc kiến thức, khơng hứng thú, khơng cóă đủ c ă sở khoa học trong việc l a
chọn nghề nghiệp của bản thân. Vậy, cần phảiă đổi mới ph

ngă phápă dạy học để

kh iăgợi, tạo hứngăthúăvƠăgơyăđộngăc ăhọc tập cho các em học sinh.ăRiêngăđối với
ph

ngăphápăDHTDA thì đơyălƠămộtăph

ngăphápăcóă uăđiểmăđặc biệt trong việc

góp phần gắn lý luận với th c tiễn,ăt ăduy vớiăhƠnhăđộng,ănhƠătr ờng với xã hội,
phátăhuyănăngă l c làm việcăđộc lập, sáng tạo, giải quyết vấnăđề,... Việc vận dụng
DHTDA dạyă mơnăH ớng nghiệp có nhiềuăđiểm thích hợp giúp học sinh phát huy
caoăđộ tínhăđộc lập, t chủ trong việcăđịnhăh ớng nghề nghiệp.
Nh ngăchoăđến nay, tổ chức dạy họcămônăH ớng nghiệp theo d án tại tr ờng
THPT Lê Lợi - BìnhăD

ngăvẫnăch aăđ ợc th c hiện. Trong quá trình giảng dạy tại

tr ờng, ng ời nghiên cứu mong muốn áp dụng kiến thứcă đƣă học nhằm nâng cao
chấtăl ợng dạy họcănênăđã quyếtăđịnh chọnăđề tài: “Tổ chức dạy học theo dự án
môn Hướng nghiệp 11 tại trường THPT Lê Lợi tỉnh Bình Dương” là cần thiết,
với hy vọng sẽ đ ợc tìm tịi, nghiên cứu, học hỏi nhiềuăh năvề tổ chức dạy họcăđể
phục vụ trong công tác giảng dạy của bản thân.

II M C TIÊU NGHIÊN C U
Trênăc ăsở nghiên cứu lý luận và th c tiễn,ăng ời nghiên cứu đề xuất giải pháp
tổ chức dạy học d ánă mônăH ớng nghiệp 11 tạiătr ờng THPT Lê Lợi – Bình
D

ng.

III NHI M V NGHIÊN C U
1. Tìm hiểu c ăsở lý luận của dạy học theo d án (DHTDA).
2. Khảo sát th c trạng dạy và học mơnăH ớng nghiệp tạiătr ờng THPT Lê Lợi BìnhăD

ng.

3. Đềă xuấtă giải phápă tổă chứcă dạy học theo d án mônă H ớng nghiệp 11 tại
tr ờng THPT Lê Lợi - BìnhăD

ng.

4. Th c nghiệmăs ăphạmăvƠăđánhăgiáăkết quả.

3
`


IV Đ I T ỢNG VÀ KHÁCH TH NGHIÊN C U
1. Đ i t

ng nghiên c u:

Cáchă thứcă tổă chứcă dạyă họcă theoă d ă án choă mônă H ớngă nghiệpă 11ă tạiă tr ờngă

THPTăLêăLợiă– BìnhăD

ng.

2. Khách th nghiên c u:
- Q trình dạy học mơn H ớng nghiệp 11 tạiătr ờng THPT Lê Lợi, tỉnh Bình
D

ng.

- Họcăsinhătr ờng lớp 11, giáo viên và cán bộ quản lý tại tr ờng THPT Lê Lợi,
tỉnhăBìnhăD

ng.

V GI THUY T NGHIÊN C U
Hiện nay, việc dạy và họcă mônă H ớng nghiệp 11 tạiă tr ờngă THPTă Lêă Lợiă –
BìnhăD

ngăcịn nhiều hạn chế. Vì vậy, nếu tổ chức đ ợc việc dạy học theo d án

cho mơnăH ớngănghiệpă11 sẽ góp phần nâng cao chấtăl ợng dạy học, giúp học sinh
địnhăh ớngăđúngăvƠăt tinăh năkhiăchọn nghề.
VI PH M VI NGHIÊN C U
Vì một số điều kiện khách quan vƠăđiều kiện thời gian nênăđề tài chỉ nghiên cứu
tập trung vào:
- Điều chỉnh lại các chủ đề trongă ch

ngă trìnhă mơnă H ớng nghiệp 11 theo

h ớng các d án dạy học.
- Xây d ng quy trình tổ chức dạy học theo d án trong giảng dạyămônăH ớng
nghiệp 11.
- Xây d ngătiêuăchíăđánhăgiáăcácăd án dạy họcămơnăH ớng nghiệp 11.
- Xây d ng hồ s ădạy học cho 4 chủ đề củaămônăH ớng nghiệp 11 .
- Th c nghiệmăđ ợc tiến hành cho học sinh lớp 11 ở tr ờng THPT Lê Lợi tỉnhăBìnhăD
VII PH
1. Ph

ng.ă

NG PHÁP NGHIểN C U
ng pháp nghiên c u lỦ lu n

 Phương pháp phân tích và tổng hợp

4
`


Phơnă tích,ă tổngă hợpă vƠă hệă thốngă hóa cácă vănă kiện,ă vănă bảnă phápă quiă đổiă mớiă
PPDH. Cácătạpăchí,ăbáoăcáoăkhoaăhọc,ătƠiăliệuăl uătr ,ăsáchăgiáoăkhoa,ăsốăliệuăthốngă
kê,ăthơngătinăđạiăchúng,ăv.v…vềăph

ngăphápădạyăhọc. Cácăcơngătrìnhănghiênăcứuă

khoaăhọcăliênăquanătớiăvấnăđềăđƣăđ ợcăcơngăbố.
Phơnătích,ătổngăhợpăcácătƠiăliệuălýăluậnăliênăquanăđếnăđềătƠi,ănh ngăquanăđiểmălýă
thuyếtăăkhácănhauăvềăDHTDA.
2. Ph

ng pháp nghiên c u th c ti n

 Phương pháp quan sát
D ăgiờălênălớpăcủaăgiáoăviênădạyămôn H ớngănghiệpăởătr ờngăTHPTăLêăLợi.
Quanăsátăhoạtăđộngădạyă– họcăcủaăgiáoăviênăvƠăhọcăsinhăđểăthuăthậpăsốăliệuăvềă
th cătrạngădạyăhọcămônăH ớngănghiệp
 Phương pháp điều tra – phỏng vấn.
PhátăphiếuăđiềuătraăđếnăhọcăsinhăvƠă giáo viên vềăs ă quanătơmăcủaăhọăđếnămôn
H ớngănghiệp.
PhỏngăvấnăBan giám hiệu,ăgiáoăviênăbộămônăvƠăhọcăsinhăvềăs ăquanătơmăcủaăhọă
đốiăvới công tác H ớngănghiệp.
 Phương pháp chuyên gia
Traoă đổiă vớiă cácă chuyênă giaă vƠă giáoă viênă dạyă mônă H ớngă nghiệpă đểă tìmă hiểuă
tínhăkhảăthiăcủaăcácăd ăánăchoăhọcăsinhălớpă11ăđƣăđ ợcăđềăxuất.
 Thực nghiệm sư phạm
Th cănghiệmăgiảngădạyămơnăH ớng nghiệpălớpă11 theo DHTDA thôngăquaăviệcă
giảngă dạyă gi aă 2 lớpă 11A1ă đốiă chứngă vƠă 11A2ă th că nghiệmă doă chínhă bảnă thơnă
ng ờiănghiênăcứu th căhiện.ăThôngăquaăcácăbƠiăkiểmătra,ăsoăsánh,ăđánhăgiáăkếtăquảă
họcătậpăgi aălớp th cănghiệmăvớiălớpăđốiăchứng.ă
3. Ph

ng pháp th ng kê toán h c

Xửă lý,ăđánhăgiáăkết quảăth cănghiệm khảoăsátăth că trạngădạyăhọcă mônăH ớngă
nghiệpă11ăvƠăkếtăquảăth cănghiệmă s ăphạm, nh ngăđềăxuấtăápădụngăDHTDA vào
dạyămônăH ớngănghiệpă11ăbằngăph

ngăphápăthốngăkêătoán học.

5
`


B. PH N NỘI DUNG
CH
C

NG 1

SỞ LÝ LUẬN V D Y H C THEO D

ÁN

1.1 KHÁI QUÁT V L CH SỬ C A V N Đ NGHIÊN C U
1.1.1 S phát tri n c a d y h c theo d án trên th gi i
Kháiă niệmă d ă án đ ợcă xuấtă hiệnă ngayă từă thờiă cổă đại,ă điểnă hìnhă lƠă Khổngă Tử,ă
ng ờiărấtăxemătrọngătínhătíchăc căcủaăhọcăsinh. Theo Anel và Knoll [40]ătừăcuốiăthếă
kỷăXVI,ătrongădạyăhọcăkháiăniệmănƠyăđ ợcăsửădụngăđầuătiênăởăcácătr ờngădạyănghềă
kiếnă trúcă ởă Ýă sauă đóă thìă lană sangă đấtă n ớcă Pháp.ă Đếnă thế kỷă XVIII,ă t ă t ởngă
DHTDAăđ ợc phátătriểnăvƠălanăsangămộtăsốăn ớcăChơuăÂuăvƠăMỹ,ăđặcăbiệtălƠăcácă
tr ờngăĐạiăhọc kiếnătrúcăvƠăkỹăthuật.ăDHTDAăđ ợcăsửădụngăkháărộngărƣiăvƠăhiệuă
quảăởăcácăn ớcăph

ngăTơy.ăTừăcuốiăthếăkỷăXIX vƠăsauăngƠyăcƠngăphátătriển,ămộtă

cuộcăcáchămạngăgiáoădục diễnăra mạnhămẽăvớiăt ăt ởngă giáoădục chủăđạoălƠădạyă
họcă lấyă họcă sinh lƠmă trungă tơm.ă Cụă thể,ă ởă Đứcă giaiă đoạnă 1895ă - 1993ă cácănhƠă s ă
phạmăđƣăphátătriểnăquanăniệmădạyăhọcămớiăliênăquanătớiăDHTDAăởăcácătr ờngăĐạiă
học và Phổă thông.ă Tạiă Mỹ,ă DHTDAă đ ợcă vậnă dụngă ởă Họcă việnă kỹă thuậtă

Masachuset. VƠoănh ngănămăđầuăcủaăthếăkỷăXX,ăcácănhƠăs ăphạmăMỹăđ aăDHTDA
vƠoăsửădụngătrongădạyăhọcăphổăthông.ăĐồngăthời, họ cũngăđƣăxơyăd ngăc ăsởălýăluậnă
cho DHTDAăvƠăcoiăđơyălƠăph

ngăphápăquanătrọngăđểăth căhiệnăquanăđiểmălấyăhọcă

sinh làm trungă tơm.ă Bană đầuă DHTDAă đ ợcă sửă dụngă chủă yếuă trongă dạyă họcă th că
hƠnhăcácămơnăKỹăthuật,ăNghệăthuật,...ăcácăd ăán dạyăhọcăsauăđóăđ ợcăsửădụngăởăhầuă
hếtă cácă mơnă họcă khác.ă J.ă Deweyă (1859ă -1952)ă đóngă vaiă trịă quană trọngă trongă việcă
xơyăd ngăc ăsởălýăthuyếtăchoăDHTDA,ătừăđơyăhọcăthơngăquaălƠmăth cătế "Learning
byădoing"ăđ ợcăxuấtăhiệnă[42]. Đếnănămă1918,ăKelpatrickăđƣăviếtăbƠiăbáoăvớiătiêuăđềă
"Ph

ngă phápăd ăán"ăđƣă gơyătiếngăvangătrongăcácăc ăsởăđƠoătạoă giáo viên và các

tr ờngăhọc.ăTrongăcácăhệăthốngăXƣăhộiăchủănghĩa tr ớcăđơyăthìăkháiăniệmăDHTDA
khơngă đ ợcă sửă dụngă trongă ph

ngă phápă dạyă học,ă tuyă nhiênă Makarenko,ă nhƠă s ă

6
`


phạmăxuấtăsắcăcủaăNgaăđƣăứngădụngăDHTDAătrongăviệcăgiáoădục cácăthanhăniênăh ă
hỏngăởăcácătr ờngăđặcăbiệtăcủaăNgaăvƠoăđầuăthếăkỷăXX.
Trongănh ngănăm trongăvƠă sauăthếăchiếnălầnăthứăhaiăDHTDAă gầnănh ăbịă lƣngă
quênă mƣiă choă đếnănămă 1970ăcùngă vớiă trƠoă l uă cảiă cáchă giáoă dục mớiă ởă cácă n ớcă
ph

ngăTơy,ăDHTDA lạiăđ ợcăquanătơm, nghiênăcứu,ăsửădụngămộtăcáchărộngărƣiăvƠă

phátătriểnămạnhămẽătrongăphạmăviăquốcătế.ăCuốiăthếăkỷăXX,ăxuấtăhiệnănhiềuăcơngă
trìnhănghiênăcứuăvềăDHTDAătạiăÁo.ăNămă1984,ăViệnăs ăphạmăởăViênăđƣăthƠnhălậpă
mộtătrungătơm vềăd ăán vớiămụcăđíchăkhuyếnăkhíchăcácăgiáo viên ápădụngăDHTDA
vƠăđộngăviênăhọcăsinh tíchăc căthamăgiaăth căhiệnăcác d ăán.ăHiệnănay,ăởăCộngăhịaă
liên bang Đứcă cóă rấtă nhiềuă cácă cơngă trìnhă nghiênă cứuă lýă luậnă vƠă th că tiễnă vềă
DHTDAăvƠătr ờngăĐạiăhọc RoskidleăcủaăĐanăMạchăđangăgiƠnhătrênămộtănửa thờiă
gianăđƠoătạoăchoăDHTDA. Ngày nay, DHTDAăđ ợcăứngădụngătrongămọiăcấpătrênă
thếăgiới,ătừăGiáoădụcăphổăthơng đếnăđƠoătạoănghềăcũngănh ătrongăđƠoătạoăĐạiăhọc.ă
Cóăthểăkểăđếnămộtăsốătácăgiảătiêuăbiểuăsau:
 John Dewey (1859 – 19520)ă nhƠă Giáoă dụcă họcă ng ờiă Mỹă đƣă đ aă quană
niệmă “Learningă byă doing”ă đ ợcă nhiềuă ng ờiă ủngă hộă vƠă quană tơmă củaă rấtă
nhiềuănhƠăGiáoădụcăhọcătrênăthếăgiới.ăƠngăchoărằng:ăVaiătrịăcủaăng ờiălƠmă
cơngătácăgiáoădụcăkhơngăphảiănhƠoănặnăđứaătrẻăvƠătruyềnăđạtăcácătriăthức,ămƠă
lƠăgiúpătrẻăphátătriểnănh ngăphẩmăchấtăcủaănó,ăt ăhọcăbằngăcáchăhoạtăđộng,ă
bằngăcáchăđốiăđầuăvớiăth cătế,ăt ălƠmălấyănh ngăthửănghiệmăcủaămình,ăvìăsuyă
nghĩălƠăxemăxétăvƠăgiảiăquyếtăcácăkhóăkhăn"ă[20].ăƠngălƠăng ờiăđầuătiênăđ aă
raă quană niệmă h ớngă vƠoă ng ờiă họcă vƠă phơnă tíchă sơuă sắc.ă Theoă Deweyă qă
trìnhăh ớngăvƠoăng ờiăhọcălƠăchínhăng ờiăhọcăt ăsửădụngăkinhănghiệmăđƣăcóă
đ ợcăđểătạoăthêmănhiềuăkinhănghiệmămớiăvƠăkhuyếnăkhíchăhọăt ăchỉăđạoăvƠă
kiểmăsốtăbảnăthơnănhiềuăh n.ăă
 RegieăStitesă(ViệnăNghiênăcứuăquốcătếăSRI,ăMỹ)ătrongă“Đánhăgiáăvềădạyă
họcăd ăán”ă(EvaluationăofăProjectăBasedăLearning)ăđƣăphơnătíchăhiệuăquảăcủaă
DHTDA trênă mộtă sốă đốiă t ợngă ng ờiă họcă nhấtă định,ă đồngă thờiă chỉă raă mốiă

7
`

quană hệă gi aă ph

ngă phápă nƠyă vớiă lýă thuyếtă họcă tậpă vƠă chiếnă l ợcă dạyă

học.[50]
 SusanăJ.ăWolffă(ĐạiăhọcăBangăOregon,ăMỹ)ăvớiăđềătƠiănghiênăcứuă“Mốiă
quanăhệăgi aăconăng ờiăvƠăkhôngăgian:ăKinhănghiệm dạyăhọcăhợpătácăvƠădạyă
họcă theoă d ă ánă tốiă u”ă đƣă đ aă raă32ăkiểuă môiă tr ờngă họcă tậpă t ă nhiênă đặcă
tr ngă thíchă hợpă choă dạyă họcă hợpă tácă vƠă DHTDAă ởă bậcă caoă đẳngă cộngă
đồng.[52]
 Trongă cuốnă Projectă Basedă Learningă Handbook,ă cácă tácă giảă BIEă (Buckă
Institute for Education – tổăchứcănghiênăcứuăvƠăphátătriểnăphiălợiănhuậnăcủaă
Mỹăđ ợcăthƠnhălậpănămă1987,ănghiênăcứuăvềăDHTDAăvƠădạyăhọcăgiảiăquyếtă
vấnăđề đƣăphơnătíchăkháăsơuăsắcăvƠătoƠnădiệnăcácăvấnăđềăvềăDHTDAănh ăvaiă
trị,ăđặcăđiểm,ăcáchăthứcătổăchứcăth căhiện,…ăTheoăBIE, cầnăphảiăđ ợcătrangă
bịăcảăkiếnăthứcăvƠăkỹănăngăđểăthƠnhăcơng,ătrởăthƠnhăng ờiăcơngădơnătốt,ăcóă
thểălênăkếăhoạch,ăcộngătácăvƠăgiaoătiếp.[41]
 Quỹă tƠiă trợă GDă Georgeă Lucasă (Edutopia)ă th că hiệnă cácă nghiênă cứuă vềă
DHTDAăchoărằngăph

ngăphápănƠyăgiúpăsinh viên đƠoăsơuătriăthứcămơnăhọcă

thơngăquaăcácăhoạtăđộngăhọcătậpăcụăthể và nghiênăcứuăcũngăchỉăraărằngăsinh
viên thíchămởărộngăkiếnăthứcăv ợtăkhỏiăphạmăviăsáchăvở,ăgiáoătrình và phát
triểnăđ ợcăs ăt ătină cũngănh ăkhảănăngăt ăđịnhăh ớngăkhiăhọălƠmă việcăđộcă
lậpăvƠălƠmăviệcăvớiănhóm.[47] [48]
M. Ludwig đƣătómăl ợcăhìnhăthƠnhăDHTDAătrênăthếăgiớiătheoăhìnhă1.1

8
`

Ý
Các học việnăHoƠngăgiaăđầuătiênăđ ợc thành lập:
Neapel (1443), Florenz (1447), Rom (1460)

PHÁP
Academie Royale de Architechire (1670), Ecole
Polytechnique (1794), Ecole Centrale (1892)
Ph ng pháp D án đ c đ a
vƠo các Ủ t ng trong S
ph m và Tri t h c:

Đ C
Karisruhe (1842)

 ROUSSEAU (1712 – 1778)
 PESTALOZZI (1767 – 1835)
 MARX (1818 – 1883)

MỸ (D án thủ công)
ROGER – “Massachuseltsăinstitut”ă(1865)

MỸ (Nền giáo dục mới)
ELIOT – “The new Education”ă(1869)

MONTESSORI – “PƢedagogikăvomăKindeăaus”ă(1900)ă

MỸ (D ánăS ăphạm)
 RICHARDS – “Project”ă(1896)

 DEWEY – “Howăweăthink”ă(1918)
 PARKHURST–“Daltonplan”(1920)

NGA (Các D ánăS ăphạm)
 (1918) BLONSKY – “Tr ờng th c hành”
 (1888) MAKARENKO – “Phụ thuộc giới trẻ”ă(1920)

Hình 1.1: S ăđồătómătắtălịchăsửăhìnhăthƠnhăDHTDAătrênăthếăgiới [53]

9
`


1.1.2 S phát tri n c a d y h c theo d án

Vi t Nam

ViệtăNam,ătừălơuăđƣăsửădụngăDHTDA trongăđƠoătạoăĐạiăhọc thôngăquaăcácăđồăán,ă
luậnăvăn,ătr ớcăhếtălƠăcácătr ờngăĐạiăhọc kỹăthuật.ăHiệnănay, DHTDAărấtăgầnăgũiă
trongăcácătr ờngăđƠoătạoăgiáo viên. Trong Giáoădụcăphổăthơng,ănh ngănămă1960ă1980,ăởăcácătr ờngăphổăthơng laoăđộngăcũngăcóănh ngănhiệmăvụălaoăđộngăcủaăhọcă
sinh đƣătiếpăcận vớiăDHTDA.ăĐặcăbiệtătrongănh ngănămă1980ăcùngăvớiăs ăphátătriểnă
củaăphongătrƠoăh ớngănghiệp,ănhiềuătr ờngăđƣăth căhiệnăcácăd ăánătrồngăcơy,ăd ăán
phátătriểnăv ờnătr ờng.ăTuyănhiênăđếnănay, DHTDAăvẫnăch aăđ ợcăchúăý trongălĩnhă
v că đƠoă tạoă phổă thông mộtă cáchă triệtă để.ă Trongă lýă luậnă DHTDAă b ớcă đầuă đ ợcă
quanătơmătrongămộtăsốănămăgầnăđơy.ăCụăthểămộtăsốăkếtăquảănghiênăcứuăởăViệtăNamă
nh ăsau:
 Từă nămă 2003,ă ph

ngă phápă DHTDAă đ ợcă Bộă Giáoă dụcă vƠă ĐƠoă tạo

kếtă hợpă vớiă tậpă đoƠnă Intelă triểnă khaiă thíă điểmă tạiă 20ă tr ờngă họcă thuộcă 9ă
tỉnhă thƠnhă trênă cảă n ớcă trongă ch

ngă trìnhă (Intelă Teachă toă theă Future,ă

Teach Essentials, Teach Elements) nhằmă giúpă cácă giáo viên khốiă phổă
thông trởăthƠnhănh ngănhƠăs ăphạmăhiệuăquảăthôngăquaăviệcăh ớngădẫn
họăcáchăthứcăđ aăcôngănghệăvƠoăbƠiăhọc,ăcũngănh ăthúcăđẩyăkỹănăngăgiảiă
quyếtăvấnăđề,ăt ăduyăphêăphánăvƠăkỹănăngăhợpătácăđốiăvớiăhọcăsinh.


Tậpă đoƠnă Microsoftă đƣă triểnă khaiă ch

ngă trìnhă PILă (Partnersă ină

learning)ătậpăhuấnăchoăcácăgiáo viên vềămộtăsốăph
kỉăXXI trongăđóăcóăph

ng phápădạyăhọc thếă

ngăphápăDHTDA.ăĐầuănămă2009,ăđểăhỗătrợăcácă

tỉnhămiềnănúiăphíaăBắcăth căhiệnătốtăđổiămớiă ph

ngăphápădạyăhọc theo

h ớngădạyăvƠăhọcătíchăc c,ăD ăánăViệtă– Bỉăđƣătriểnăkhaiănhiềuăhoạtăđộngă
nhằmăphátătriển,ănơngăcaoănăngăl căs ăphạm,ăhìnhăthƠnhăkỹ năng,ăkỹ xảoă
vềă dạyă vƠă họcă tíchă c că choă giáo viên, trongă đóă DHTDAă cũngă đ ợcă chúă
trọngăvƠăgiớiăthiệuăchiătiết.ă

 Nguyễn Thị Diệu Thảo, (2008) Dạyăhọcătheoăd ăánăvƠăvậnădụngătrongă
đƠoătạoăgiáoăviênăTrungăhọcăc ăsở mônăCôngăNghệ, Luậnăán Tiến sĩăGiáo
dụcăhọc. Tr ờngăĐạiăhọcăS ăPhạm HƠăNội.

10
`


 Nguyễn Như Khương, (2009) “Ápădụngădạyăhọcătheoăd ăánătrongăqă
trìnhă dạyă họcă mơnă Giáoă dụcă họcă ởă tr ờngă Đạiă họcă S ă Phạmă Kỹă Thuậtă
thƠnhăphốăHồăChíăMinh”,ăLuậnăvănăthạcăsĩăGiáoădụcăhọc. Tr ờngăĐạiăhọcă
S ăPhạm KỹăThuậtăthƠnhăphốăHồăChíăMinh.
 Nguyễn Thị Phương Thanh, (2011)ă “Dạyă họcă d ă ánă mônă Côngă nghệă
lớpă11ătạiătr ờngăTHPTăNguyễnăTrƣiătỉnhăBìnhăD
LýăluậnăvƠăph

ng”,ăLuậnăvănăthạcăsĩă

ngăphápădạyăhọcăkỹăthuật.ăTr ờngăĐạiăhọcăS ăPhạm Kỹă

ThuậtăthƠnhăphố HồăChíăMinh.
 Trần Kế Thuận, (2012) “Vậnădụngădạyăhọcătheoăd ăánătrongăgiảngădạyă
mônăTrangăbịăđiệnătạiăTrungătơmăViệtă– Đức”,ăLuậnăvănăthạcăsĩăLýăluậnă
vƠă ph

ngă phápă dạyă họcă kỹă thuật. Tr ờngă Đạiă họcă S ă Phạm Kỹă Thuậtă

thƠnhăphốăHồăChíăMinh.
 Nguyễn Thị Thanh Huyền,ă“Ph

ngăphápădạyăhọcăd ăánătrongătổăchứcă

hoạtăđộngăgiáoădụcăh ớngănghiệp”,ăTạpăchíăGiáoădụcăsốă179/2007.
Tuyă nhiênă choă đếnă nay, cơngă tácă dạyă vƠă họcă H ớngă nghiệpă tạiă cácă tr ờngă
THPT vẫnăch aăcóănh ngăchuyểnăbiếnătíchăc căvềă cáchătổăchứcăvƠăph

ngă

phápădạyăhọc.ăĐồngăthời, việcătổăchứcăDHTDA choămơnăH ớngănghiệpăởăbậcă
họcăphổăthơng cũngăch a đ ợcămộtăcơngătrìnhăkhoaăhọcănƠo th căhiện.
1.2 MỘT S

KHÁI NI M C

B N CĨ LIểN QUAN Đ N Đ TÀI

1.2.1 T ch c và t ch c d y h c
- TổăchứcălƠămộtăs ăsắpăxếpăt

ngăhỗăvƠăs ăliênăhệăquaălạiăcủaăcácăyếuătốătrongă

mộtă phứcă hợpă nƠoă đó,ă tổă chứcă đ ợcă hiểuă lƠă mộtă trậtă t ă xácă địnhă cảă vềă mặtă ýă
nghĩaăchứcănăngăcũngănh ăvềăýănghĩaă cấuătrúcăvƠăđốiăt ợngăs ăvật.ăăTổăchứcăgiờă
lênălớp,ăhìnhăthứcătổăchứcădạyăhọcălƠăcáchăthứcătổăchức sắpăxếpăvƠătiếnăhƠnhăcácă
buổiăhọc.ăNóăthayăđổiătheoămụcătiêu,ănộiădung,ăph

ngăphápăvƠălớnăh năph

ngă

pháp. [26]
- Theoă Trầnă Duyă H ngă thìă "Tổ chức quá trình dạy học là q trình thực hiện
những biện pháp có cơ sở khoa học để tổ chức mối quan hệ tương tác giữa ba
thành tố cơ bản của quá trình dạy học: hoạt động dạy, hoạt động học và nội

11
`