Phát triển nông nghiệp ở tỉnh quảng nam

Phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam

Nguyễn Thị Thanh Mai


Trung tâm Đào tạo, bồi dưỡng giảng viên lý luận Chính trị
Luận văn Thạc sĩ ngành: Kinh tế Chính trị; Mã số: 60 31 01
Người hướng dẫn: PGS.TS. Ngô Quang Minh
Năm bảo vệ: 2010


Abstract. Nghiên cứu đặc điểm, vai trò của nông nghiệp trong sự phát triển nền kinh
tế và kinh nghiệm phát triển nông nghiệp của một số tỉnh miền Trung. Phân tích
thực trạng phát triển nông nghiệp Quảng Nam từ tách tỉnh đến nay và chỉ ra những
thành tựu, những hạn chế trong quá trình phát triển. Đề xuất quan điểm, định hướng
và một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp Quảng Nam trong
bối cảnh mới.

Keywords. Nông nghiệp; Quảng Nam; Kinh tế chính trị

Content
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu luận văn 3
5. Phương pháp nghiên cứu 4
6. Dự kiến về những đóng góp mới của luận văn 4
7. Kết cấu của luận văn 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP 5

1.1. Vai trò của nông nghiệp và các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển
nông nghiệp 5
1.1.1. Khái niệm nông nghiệp 5
1.1.2. Đặc điểm của nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay 6
1.1.3. Vai trò của nông nghiệp đối với nền kinh tế quốc dân 8
1.1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển nông nghiệp 13
1.2. Nội dung của phát triển nông nghiệp 20
1.2.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế NN, NT theo hướng CNH, HĐH 20
1.2.2. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp 23
1.2.3. Khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực và các nguồn lực
khác trong nông nghiệp 25
1.2.4. Xây dựng, nâng cấp kết cấu hạ tầng hiện đại phục vụ cho nông
nghiệp 27
1.2.5. Gắn sản xuất nông nghiệp với công nghiệp chế biến và với thị
trường 28
1.2.6. Phát triển nông nghiệp bền vững (bảo đảm môi trường xã hội, môi
trường sinh thái) 29
1.2.7. Quy hoạch phát triển nông thôn và xây dựng nông thôn mới 33
1.3. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp ở một số tỉnh Miền trung 34
1.3.1. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp ở TP Đà Nẵng 34
1.3.2. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp ở Bình Định 36
1.3.3. Kinh nghiệm phát triển nông nghiệp ở tỉnh Khánh Hòa 39
1.3.4. Một số bài học kinh nghiệm đối với tỉnh Quảng Nam 41
Chương 2. THỰC TRạNG PHÁT TRIểN NÔNG NGHIệP ở TỉNH QUẢNG NAM NHỮNG NĂM
QUA 44
2.1. Đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội tác động đến phát triển nông nghiệp
Quảng Nam 44
2.1.1. Vị trí địa lý 44
2.1.2. Địa hình 45
2.1.3. Đất đai 46

2.1.4. Khí hậu 47
2.1.5. Tài nguyên thiên nhiên 47
2.1.6. Dân số và nguồn lực lao động 49
2.1.7. Kết cấu hạ tầng kinh tế 50
2.1.8. Về truyền thống văn hóa lịch sử 52
2.2. Thực trạng phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam từ năm 2001 đến
nay 52
2.2.1. Tình hình phát triển nông nghiệp Quảng Nam từ năm 2001 đến nay 52
2.3. Đánh giá chung quá trình phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam 81
2.3.1. Những thành tựu nổi bật trong quá trình phát triển nông nghiệp ở
tỉnh Quảng Nam từ năm 2001 đến nay 81
2.3.2. Những hạn chế, nguyên nhân và một số vấn đề đặt ra trong quá
trình phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam từ năm 2001 đến nay 88
Chương 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP Ở TỈNH
QUẢNG NAM 96
3.1. Phương hướng phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam trong thời
gian tới 96
3.2. Giải pháp đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ở tỉnh Quảng Nam 97
3.2.1. Hoàn thiện công tác quy hoạch phát triển toàn diện NN, NT theo
hướng CNH, HĐH 97
3.2.2. Đẩy mạnh phát triển sản xuất kinh doanh một số cây trồng, vật nuôi
chủ lực mà Quảng Nam có lợi thế 101
3.2.3. Đẩy mạnh phân công và phân công lại lao động xã hội trong NN,
NT 110
3.2.4. Phát triển các hình thức dịch vụ nông nghiệp phục vụ cho quá trình
phát triển nông nghiệp 113
3.2.5. Khuyến khích phát triển mạnh các thành phần kinh tế trong nông
nghiệp 114
3.2.6. Phát triển kết cấu hạ tầng nông thôn để thúc đẩy sự phát triển nông
nghiệp theo hướng nền kinh tế thị trường 123

3.2.7. Thực hiện tốt các chính sách kinh tế nhằm thúc đẩy phát triển nông
nghiệp 124
KẾT LUẬN 131
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO



References
1. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn (2000),
Con đường CNH, HĐH nông nghiệp và nông thôn Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
2. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2006), Sổ tay báo cáo viên về Đại hội X Đảng
Cộng sản Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Ban dân tộc miền núi, (2005), Báo cáo tình hình dân cư - dân tộc tỉnh Quảng Nam,
Quảng Nam.
4. Nguyễn Văn Bích, Chu Tiến Quang (1996), Chính sách kinh tế và vai trò của nó đối với
phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
5. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Kinh tế chính trị Mác- Lênin (2006), NXB Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
6. Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (2006), Tổng kết kinh tế Việt
Nam 2001-2005 lý luận và thực tiễn, NXB Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội.
7. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2001), Nông dân, NN, NT Việt Nam, NXB Nông
nghiệp, Hà Nội.
8. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2001), Chiến lược phát triển NN, NT trong
CNH, HĐH thời kỳ 2001- 2010, NXB Nông nghiệp, Hà Nội.
9. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (2000), Báo cáo thúc đẩy tiêu thụ nông sản hàng
hóa để phát triển sản xuất nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, Hà Nội.
10. Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn (1998), Khái quát về thực trạng NN, NT sau 10
năm đổi mới và biện pháp chủ yếu đẩy mạnh phát triển toàn diện bảo đảm ổn định xã hội,
phát triển kinh tế bền vững, thực hiện CNH, HĐH, Tài liệu tham khảo phục vụ Nghị

quyết TW 6.
11. Bộ Thương mại (1998), Tiến trình Việt Nam gia nhập WTO, Hà Nội
12. Nguyễn Sinh Cúc (chủ biên, 1997), Tác động của Nhà nước nhằm chuyển dịch cơ cấu
kinh tế theo hướng CNH, HĐH ở nước ta hiện nay, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
13. Nguyễn Sinh Cúc (1998), “Tổng quan những thành tựu của nông nghiệp nông thôn Việt
Nam trong thời kỳ đổi mới”, Tạp chí thông tin lý luận.
14. Nguyễn Sinh Cúc (2003), NN, NT Việt Nam thời kỳ đổi mới, NXB Thống kê, Hà Nội.
15. Cục Thống kê Quảng Nam (2002), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2001,
NXB Thống kê, Hà Nội.
16. Cục Thống kê Quảng Nam (2003), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2002, NXB
Thống kê, Hà Nội.
17. Cục Thống kê Quảng Nam (2004), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2003,
NXB Thống kê, Hà Nội.
18. Cục Thống kê Quảng Nam (2005), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2004, NXB
Thống kê, Hà Nội.
19. Cục Thống kê Quảng Nam (2006), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2005,
NXB Thống kê, Hà Nội.
20. Cục Thống kê Quảng Nam (2007), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2006, NXB
Thống kê, Hà Nội.
21. Cục Thống kê Quảng Nam (2009), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2008,
NXB Thống kê, Hà Nội.
22. Cục Thống kê Quảng Nam (2010), Niên giám thống kê tỉnh Quảng Nam năm 2009, NXB
Thống kê, Hà Nội.
23. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, NXB
Sự thật, Hà Nội.
24. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, NXB
Sự thật, Hà Nội.
25. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
26. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB

Chính trị quốc gia, Hà Nội.
27. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, NXB
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
28. Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Nam (2008), Báo cáo thẩm tra, đề án đổi mới, phát triển
kinh tế hợp tác, hợp tác xã tỉnh Quảng Nam, Quảng Nam.
29. Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh (2006), Quá trình đổi mới tư duy lý luận của
Đảng từ 1986 đến nay, NXB chính trị quốc gia, Hà Nội.
30. V.I. Lênin (1977), Toàn tập, tập 3, NXB Tiến bộ, Máxcơva.
31. V.I. Lênin (1981), Toàn tập, tập 27, NXB Tiến bộ, Máxcơva.
32. C. Mác (1963), Tư bản, quyển III, tập 3, NXB Sự thật, Hà Nội.
33. C. Mác và Ph. Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 1, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
34. C. Mác và Ph. Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 5, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
35. C. Mác và Ph. Ăngghen (1994), Toàn tập, tập 20, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
36. C. Mác và Ph. Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 24, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội
37. Phan Sỹ Mẫn, Nguyễn Việt Anh (2001), Định hướng và tổ chức phát triển nông nghiệp
hàng hoá ở nước ta, Nghiên cứu kinh tế, (273).
38. Hồ Chí Minh (1998), Về chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
39. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 10, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.

40. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 11, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
41. Nguyễn Huy Oánh (1999), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về nông nghiệp, Nghiên cứu
kinh tế, tr.252.
42. Nguyễn Thị Hồng Phấn, (2004), Một số quan điểm cơ bản về chính sách phát triển nông
nghiệp trong giai đoạn CNH, HĐH ở Việt Nam, Luận án tiến sỹ kinh tế, Viện kinh tế Việt
Nam, Hà Nội.
43. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam (2007), Báo cáo thực trạng nông
thôn, nông nghiệp Quảng Nam giai đoạn 2001- 2006, Quảng Nam.
44. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam (2008), Báo cáo đánh giá tình hình
chăn nuôi năm 2005 -2008 và giải pháp phát triển chăn nuôi đến năm 2010 trên địa bàn

tỉnh Quảng Nam, Quảng Nam.
45. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam (2009), Báo cáo kiểm định công tác
chỉ đạo điều hành 6 tháng đầu năm và Chương trình công tác trọng tâm 6 tháng cuối
năm 2009, Quảng Nam.
46. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam (2009), Báo cáo kết quả triển khai
thực hiện chương trình phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại năm 2008; mục tiêu
nhiệm vụ và giải pháp năm 2009, Quảng Nam.
47. Lê Quốc Sử (2001), Chuyển dịch cơ cấu và xu hướng phát triển kinh tế nông nghiệp Việt
Nam theo hướng CNH, HĐH từ thế kỷ XX đến thế kỷ XXI trong thời đại kinh tế tri thức,
NXB Thống kê, Hà Nội.
48. GS. TS Nguyễn Kế Tuấn (2006), CNH, HĐH nông nghiệp và nông thôn ở Việt Nam con
đường và bước đi, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
49. Tỉnh ủy Quảng Nam (2006), Văn kiện đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, Quảng
Nam.
50. Tỉnh ủy Quảng Nam - Ban tuyên giáo (2008), Quảng Nam nửa chặng đường, Trung tâm
thông tin công tác tư tưởng, Quảng Nam.
51. Tỉnh ủy Quảng Nam (2010), Báo cáo chính trị trình đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ
XX, Quảng Nam.
52. Trung tâm Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (1997), CNH, HĐH các nước châu Á và
Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
53. Trung tâm Tư vấn đầu tư hỗ trợ phát triển NN, NT VAC VINA (1997), NN, NT trong
giai đoạn CNH, HĐH, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
54. Trường Đại học Kinh tế quốc dân - Khoa kinh tế nông nghiệp và phát triển nông thôn
(2002), Giáo trình kinh tế phát triển nông thôn, NXB Thống kê, Hà Nội.
55. Trường Đại học Kinh tế quốc dân - Khoa kinh tế nông nghiệp và phát triển nông thôn
(2004), Giáo trình kinh tế nông nghiệp, NXB Thống kê, Hà Nội.
56. Văn phòng Chính phủ (2005), Quyết định của Thủ tướng chính phủ về phương hướng
phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm miền Trung 2010, tầm nhìn 2020, Hà
Nội.
57. Văn phòng chính phủ (2005), Quyết định 148/2005/QĐ - TTg, Quyết định phê duyệt quy

hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Quảng Nam đến năm 2015, Hà Nội.
58. Ngô Doãn Vịnh (2003), Nghiên cứu chiến lược và quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở
Việt Nam - học hỏi và sáng tạo, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội.
59. Viện quy hoạch và thiết kế nông nghiệp (2000), Tình hình phát triển nông nghiệp ở các
nước Thái Lan, Indonexia, Malaysia, Philipin, Tài liệu tham khảo, Hà Nội.
60. Ủy ban kế hoạch Nhà nước - Trường Đại Kinh tế quốc dân (1995), Kỷ yếu khoa học:
Những vấn đề lý luận cơ bản về chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn Việt
Nam, Hà Nội.
61. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam, (2005), Quảng Nam thế và lực trong thế kỷ XXI,
Quảng Nam.


62. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam, (2005), Báo cáo quy hoạch sử dụng đất đến năm
2010, Quảng Nam.
63. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam, (2006, Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội
Quảng Nam đến năm 2015, Quảng Nam.
64. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam (2006), Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện kế hoạch
kinh tế - xã hội năm 2006 và định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2007 (trình bày
tại kỳ họp thứ 11, Hội đồng nhân dân tỉnh khóa VII), Quảng Nam.
65. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam (2007), Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện kế hoạch
kinh tế - xã hội năm 2007 và định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2008, Quảng
Nam
66. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam (2008), Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện kế hoạch
kinh tế - xã hội năm 2007 và định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2009, Quảng
Nam
67. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam (2009), Báo cáo tóm tắt tình hình thực hiện kế hoạch
kinh tế - xã hội năm 2007 và định hướng phát triển kinh tế - xã hội năm 2010, Quảng
Nam
Trang Web
68. www.chulai.gov.vn

69. www.quangnam.gov.vn
70. www.vnep.org.vn
71. www.gso.gov.vn
72. www.danang.gov.vn
73. www.binhdinh.gov.vn
74. www.khanhhoa.gov.vn
75. www.tapchicongsan.org.vn