Giáo dục đạo đức cho sinh viên Học viện Báo
chí và Tuyên truyền hiện nay theo tư tưởng Hồ
Chí Minh
Nguyễn Đức Minh
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS ngành: Hồ Chí Minh học; Mã số: 60 31 27
Người hướng dẫn: PGS.TS. Hoàng Trang
Năm bảo vệ: 2011
Abstract. Trình bày những nội dung cơ bản trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về
giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh viên. Làm rõ thực trạng đạo đức và công tác giáo dục
đạo đức cho sinh viên ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay. Đề xuất một số giải
pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền
hiện nay dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh viên.
Keywords. Giáo dục đạo đức; Sinh viên; Tư tưởng Hồ Chí Minh
Content
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 3
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài 6
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 6
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 6
6. Đóng góp của luận văn 7
7. Kết cấu luận văn 7
Chƣơng 1. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN TƢ TƢỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO THANH NIÊN - SINH VIÊN 8
1.1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về thanh niên - sinh viên 8
1.1.1. Quan niệm của Hồ Chí Minh về vị trí, vai trò thanh niên - sinh viên 8
1.1.2. Quan niệm của Hồ Chí Minh về nhiệm vụ thanh niên - sinh viên 14
1.2. Nội dung tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh
viên 21
1.2.1. Giáo dục lý tưởng cách mạng 21
1.2.2. Giáo dục những phẩm chất đạo đức cách mạng 25
1.2.3. Giáo dục chí khí cách mạng 34
1.2.4. Giáo dục tinh thần khắc phục khó khăn, chiến thắng chủ nghĩa cá nhân 35
1.3. Phƣơng châm, phƣơng pháp Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức cho thanh
niên - sinh viên 37
1.3.1. Kết hợp chặt chẽ giữa học với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn 38
1.3.2. Kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục thanh niên - sinh
viên 41
1.3.3. Phát huy ý thức tự giáo dục, tự rèn luyện và lấy gương “người tốt, việc tốt” để
giáo dục 44
1.3.3. Giáo dục đạo đức cho thanh niên - sinh viên thông qua các tổ chức quần chúng
dưới sự lãnh đạo của Đảng 49
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG ĐẠO ĐỨC VÀ GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO SINH
VIÊN HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN HIỆN NAY 53
2.1. Những yếu tố tác động đến đạo đức và giáo dục đạo đức cho sinh viên Học
viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay 53
2.1.1. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với việc xây dựng đạo đức
sinh viên 53
2.1.2. Toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế với đạo đức sinh viên 57
2.1.3. Chiến lược “Diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch với việc giáo dục đạo
đức sinh viên 60
2.2. Thực trạng đạo đức và đặc điểm sinh viên ở Học viện Báo chí và Tuyên
truyền hiện nay 61
2.2.1. Đặc điểm sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền 61
2.2.2. Thực trạng đạo đức sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền 66
2.3. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức cho sinh viên Học viện Báo chí và
Tuyên truyền 75
2.3.1. Ưu điểm 75
2.3.2. Những hạn chế và khó khăn 83
2.4. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục đạo đức cho sinh
viên ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay 87
2.4.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục đạo đức cho sinh
viên 87
2.4.2. Phát huy vai trò của các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội sinh viên nhà trường
trong công tác giáo dục đạo đức cách mạng cho sinh viên 89
2.4.3. Phát huy ý thức tự giáo dục, tự rèn luyện của bản thân sinh viên 93
2.4.4. Tăng cường hơn nữa sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường, xã hội trong
việc giáo dục đạo đức cho sinh viên 95
2.4.5. Xây dựng môi trường giáo dục trong sáng lành mạnh cho sinh viên 102
2.4.6. Tăng cường đầu tư kinh phí cho việc đổi mới phương pháp và phương tiện giáo
dục đạo đức cho sinh viên 103
KẾT LUẬN 106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 109
PHỤ LỤC
References
1. Phạm Ngọc Anh, Bùi Đình Phong (đồng chủ biên) (2004), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh
(dưới dạng hỏi và đáp), Nxb Lý luận chính trị.
2. Ban Chấp hành Đoàn Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2006), Báo cáo tổng kết công tác
đoàn và phong trào thanh niên năm học 2005-2006.
3. Ban Chấp hành Đoàn Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2007), Báo cáo tổng kết công tác
đoàn và phong trào thanh niên năm học 2006-2007.
4. Ban Chấp hành Đoàn Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2008), Báo cáo tổng kết công tác
đoàn và phong trào thanh niên năm học 2007-2008.
5. Ban Chấp hành Đoàn Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2009), Báo cáo tổng kết công tác
đoàn và phong trào thanh niên năm học 2008-2009.
6. Ban Chấp hành Đoàn Học viện Báo chí và Tuyên truyền (2010), Báo cáo tổng kết công tác
đoàn và phong trào thanh niên năm học 2009-2010.
7. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2007), Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh, “Tài liệu học tập trong cuộc vận động và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
8. Nguyễn Khánh Bật (1998), Những bài giảng về môn tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
9. Nguyễn Duy Bắc (chủ nhiệm) (2002-2003), Vấn đề dạy và học các bộ môn khoa học Mác -
Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường đại học ở Hà Nội: thực trạng và
giải pháp, Kỷ yếu khoa học đề tài cấp Bộ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí
Minh.
10. Ban Chấp hành Trung ương (2008), Nghị quyết số 25-NQ/TW, Hội nghị lần thứ Bảy BCH
TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Hà Nội.
11. Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (2001), Tài liệu nghiên cứu văn kiện Đại hội IX của
Đảng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
12. Hoàng Chí Bảo (1997), “Văn hóa và sự phát triển nhân cách của thanh niên”, Tạp chí
Nghiên cứu lý luận, (số 1), tr.3-5.
13. Bộ Giáo dục và Đào tạo (1998), Giáo dục hệ thống giá trị đạo đức - nhân văn, Nxb Giáo
dục, Hà Nội.
14. Nguyễn Trọng Chuẩn, Nguyễn Văn Phúc (đồng chủ biên) (2003), Mấy vấn đề đạo đức
trong điều kiện kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
15. Thành Duy (1996), Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức , Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
16. Đoàn Nam Đàn (2002), Tư tưởng Hồ Chí Minh về Giáo dục thanh niên, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
17. Võ Nguyên Giáp (2003), Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam
(xuất bản lần thứ 3), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
18. Phạm Minh Hạc (1990), Tư tưởng giáo dục của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nxb Khoa học xã
hội, Hà Nội.
19. Nguyễn Thị Hằng (2004), “Xây dựng lối sống có văn hóa cho sinh viên trong giai đoạn
hiện nay”, Tạp chí Khoa học chính trị, ( số 5), tr.20-25.
20. Nguyễn Phương Hồng (1997), Thanh niên học sinh, sinh viên với sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
21. Trần Hậu Kiêm - Đoàn Đức Hiếu (2004), Hệ thống phạm trù đạo đức học và giáo dục
đạo đức cho sinh viên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
22. Đặng Xuân Kỳ (2005), Tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển văn hóa và con người, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
23. Nguyễn Văn Lê (2009), Học sinh, sinh viên với văn hóa đạo đức trong ứng xử xã hội,
Nxb Giáo dục, Hà Nội.
24. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
25. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
26. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 3, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
27. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
28. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
29. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
30. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 7, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
31. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
32. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
33. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
34. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 11, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
35. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, Tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
36. Hồ Chí Minh (1980), Về giáo dục thanh niên, Nxb Thanh niên, Hà Nội.
37. Hồ Chí Minh (1997), Về vấn đề giáo dục, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
38. Hồ Chí Minh (1977), Về vấn đề học tập, Nxb Sự thật, Hà Nội.
39. Nguyễn Chí Mỳ (1999), Sự biến đổi của thang giá trị đạo đức trong nền kinh tế thị
trường với việc xây dựng đạo đức mới cho cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
40. Phạm Đình Nghiệp (2000), Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong
tình hình mới, Nxb Thanh niên, Hà Nội.
41. Trần Quy Nhơn (2004), Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò thanh niên trong cách mạng
Việt Nam, Nxb Thanh niên (in lần thứ 2), Hà Nội.
42. Trần Quy Nhơn (2004), Tư tưởng Hồ Chí Minh về bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời
sau, Nxb Giáo dục, Hà Nội.
43. Phân viện Báo chí và Tuyên truyền (2004), Phương pháp dạy-học, kiểm tra, đánh giá các
môn khoa học xã hội và nhân văn, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.
44. Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Đoàn thanh niên (2004), Giáo dục nếp sống văn hóa
cho sinh viên Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Kỷ yếu đề tài, Hà Nội.
45. Nguyễn Văn Sáu (chủ biên) (2005), Nghiên cứu giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh trong
thời kỳ đổi mới, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.
46. Song Thành (2005), Hồ Chí Minh nhà tư tưởng lỗi lạc, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội.
47. Tạ Ngọc Tấn (1998), Tác động của báo chí đối với việc xây dựng lối sống tích cực của
thanh niên, sinh viên hiện nay, Đề tài cấp Bộ, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền.
48. Tống Thị Tâm (2008), Vận dụng phương pháp dạy-học tích cực vào giảng dạy LLCT
trong các trường cao đẳng ở Thái Nguyên hiện nay, Luận văn Thạc sĩ Khoa học
chính trị, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
49. Hoàng Trang - Nguyễn Khánh Bật (đồng chủ biên) (2003), Tìm hiểu thân thế - sự nghiệp
và tư tưởng Hồ Chí Minh (hỏi và đáp), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
50. Hoàng Trang - Nguyễn Thị Kim Dung (2005), Hỏi - đáp môn tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb
Đại học Quốc gia, Hà Nội.
51. Hoàng Trang - Phạm Ngọc Anh (đồng chủ biên) (2004), Tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh
với việc giáo dục đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà
Nội.
52. Đỗ Công Tuấn (1997), Nhu cầu tiêu dùng ấn phẩm văn hóa của thanh niên ngoại thành
trong điều kiện kinh tế thị trường, thực trạng và giải pháp tác động, Đề tài cấp Bộ,
Phân viện Báo chí và Tuyên truyền.
53. Lâm Quốc Tuấn - Trần Văn Toàn (2005), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục đạo đức
vừa “hồng” vừa “chuyên” cho thanh niên trí thức”, Tạp chí Lý luận chính trị, (số
10), tr.9,10 -16.
54. Văn Tùng (1999), Tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên, Nxb Thanh
niên, Hà Nội.
55. Thái Duy Tuyên (1995), “Sự biến đổi định hướng giá trị của thanh niên Việt Nam trong
điều kiện kinh tế thị trường”, Tạp chí Triết học, (số 5), tr.36-39.
56. Thái Duy Tuyên (2001), Giáo dục học hiện đại - Những vấn đề cơ bản, Nxb Đại học
quốc gia, Hà Nội.
57. Hồ Đức Việt (1996), Thanh niên với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
Nxb Thanh niên, Hà Nội.
58. Viện Bảo tàng Hồ Chí Minh (1985), Bác Hồ với sự nghiệp bồi dưỡng thế hệ trẻ, Nxb
Thanh niên, Hà Nội.
59. Viện Nghiên cứu chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh (1996), Hồ Chí Minh
biên niên tiểu sử, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
60. Phạm Viết Vượng (1996), Giáo dục học đại cương. Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội.
