Tải bản đầy đủ (.pdf) (132 trang)

các giải pháp hoàn thiện văn hóa tổ chức nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh tại agribank bến tre

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.03 MB, 132 trang )



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH








PHM MINH TUN








CÁC GII PHÁP HOÀN THIN VN HịA T CHC
NHM NỂNG CAO KT QU KINH DOANH
TI AGRIBANK BN TRE









LUN VN THC S KINH T











THÀNH PH H CHÍ MINH ậ NM 2015


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH






PHM MINH TUN







CÁC GII PHÁP HOÀN THIN VN HịA T CHC
NHM NỂNG CAO KT QU KINH DOANH
TI AGRIBANK BN TRE




CHUYÊN NGÀNH : QUN TR KINH DOANH
MÃ S : 60 34 01 02





LUN VN THC S KINH T






NGI HNG DN KHOA HC
TS.HOÀNG LỂM TNH





THÀNH PH H CHÍ MINH ậ NM 2015

LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu đc lp ca tôi có s h tr ca
ngi hng dn khoa hc là TS. Hoàng Lâm Tnh. Nhng s liu nêu trong lun
vn đc chính tác gi thu thp t nhiu ngun khác nhau và đc trích dn t các
tài liu, tp chí ghi trong phn tài liu tham kho. Nhng ni dung nghiên cu và
kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và đc rút ra t thc tin quá trình
nghiên cu.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim trc Hi đng v kt qu lun vn ca
mình.

Tp.H Chí Minh, ngày 31 tháng 03 nm 2015
Tác gi lun vn


Phm Minh Tun

LI CM N

Trong quá trình thc hin lun vn, tác gi đã nhn đc s giúp đ và cng
tác ca các tp th và cá nhân.
Tác gi xin chân thành cám n Ban Giám hiu và các quý thy cô Trng i
hc Kinh t Tp.H Chí Minh, quý thy cô Khoa Qun Tr Kinh Doanh đã to mi
điu kin thun li, giúp đ tác gi trong quá trình hc tp, nghiên cu và hoàn
thành lun vn này.
c bit, tác gi xin bày t lòng kính trng và bit n sâu sc nht đn
TS.Hoàng Lâm Tnh – ngi trc tip hng dn - đã tn tình chu đáo ch bo, giúp
đ và truyn đt nhng kin thc quý báu cho tác gi trong sut quá trình hoàn
thành lun vn này.
Xin chân thành cám n Ban lãnh đo ca Ngân hàng nông nghip và Phát trin
nông thôn Bn Tre, gia đình, bn bè, đng nghip đã h tr và to điu kin thun

li cho tác gi hoàn thành lun vn.

Mt ln na xin chân thành cám n!

Tp.H Chí Minh, ngày 31 tháng 03 nm 2015
Tác gi lun vn


Phm Minh Tun
MC LC

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH
TÓM TT  TÀI
CHNG 1: TNG QUAN NGHIÊN CU 1
1.1. Lý do chn đ tài. 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài 2
1.3. i tng và phm vi nghiên cu 2
1.4. Phng pháp nghiên cu ca đ tài. 2
1.5. ụ ngha thc tin ca đ tài 3
1.6. Kt cu ca đ tài. 3
CHNG 2 :C S LÝ THUYT VN HịA VÀ VN HịA T CHC 4
2.1. C s lý thuyt 4
2.1.1. Khái nim v vn hóa. 4
2.1.2. Khái nim Vn hóa t chc 6

2.1.3. Cu trúc VHTC 7
2.1.4. Nhng đc tính ca VHTC 9
2.1.5. Phơn loi VHTC 11
2.1.6. nh hng ca VHTC đn kt qu hot đng ca doanh nghip. 15
2.1.7. Các mô hình nghiên cu liên quan 16
2.2. Mô hình nghiên cu đ ngh. 18
2.2.1. Mô hình nghiên cu đ ngh. 18
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU VÀ KT QU NGHIÊN
CU. 20
3.1. Quy trình và phng pháp nghiên cu. 20
3.1.3. iu chnh thang đo likert 23
3.2. C s lý thuyt kim đnh thang đo 26
3.3. Kt qu nghiên cu VHTC nh hng lên KQKD ca Agribank Bn
Tre. 28
3.3.2.1. Thng kê mô t mu: 28
3.3.5. iu chnh mô hình thc t ca Argibank chi nhánh Bn Tre 35
3.3.6. Tho lun kt qu và so sánh kt qu nghiên cu 36
CHNG 4: PHỂN TÍCH THC TRNG VN HịA T CHC NH
HNG KT QA KINH DOANH TI AGRIBANK BN TRE GIAI ON
2010 ậ 2014 38
4.1. Tng quan v Agribank 38
4.2. Gii thiu v Agribank Bn Tre 38
4.2.1. Lch s hình thành và phát trin 38
4.2.2. C cu t chc qun lỦ. 39
4.2.4. Các hot đng kinh doanh. 41
4.3. Thc trang kinh doanh ca Agribank Bn Tre giai đon 2010 - 2014. 42
4.3.1. Hot đng huy đng vn. 42
4.3.2. Hot đng s dng vn. 43
4.3.3. Hot đng dch v 43
4.3.4. Kt qu tài chính ca Agribank Bn Tre giai đon 2010-2014 45

4.3.5. Th phn ca Agribank Bn Tre. 46
4.4. Thc trng VHTC ti Agribank Bn Tre giai đon 2010 ậ 2014 48
4.4.1. Phơn tích thc trang VHTC theo tng bin quan sát: 49
4.4.2. Thc trng trin khai “Cm nang Vn hóa Agribank” ti Agribank
Bn Tre 55
4.4.3. Thc trng mt s chính sách tác đng đn VHTC. 57
CHNG 5: CÁC GII PHÁP HOÀN THIN VN HịA T CHC NHM
NÂNG CAO KT QU KINH DOANH TI AGRIBANK 64
BN TRE 64
5.1. Tm nhìn và s mnh 64
5.1.1. Tm nhìn: 64
5.1.2. S mnh: 64
5.1.3. Mc tiêu đn nm 2020 64
5.1.3.1 Mc tiêu tng quát: 64
5.1.3.2. Mc tiêu c th: 65
5.2. Các gii pháp hoàn thin VHTC nhm nâng cao KQKD. 66
5.2.1. Mc tiêu quan đim xơy dng gii pháp. 66
5.2.1.3. Vn hóa t chc đnh hng ca Agribank Bn Tre. 66
5.2.2. Các gii pháp hoàn thin VHTC mang canh tranh nhm nơng cao
KQKD. 67
5.2.3. Gii pháp hoàn thin VHTC mang tính doanh nhơn nhm nơng cao
KQKD. 72
5.2.4. Các gii pháp hoàn thin VHTC mang tính hành chính nhm nơng
cao KQKD. 74
5.2.5. Các gii pháp hoàn thin VHTC mang tính tp th nhm nơng cao
KQKD. 76
KT LUN 79
TÀI LIU THAM KHO
PH LC


DANH MC CÁC T VIT TT
ACB
Ngân hàng thng mi c phn Á Chơu
AGRIBANK
Ngơn hàng Nông Nghip và Phát trin nông thôn Vit Nam
BIDV
Ngơn hàng thng mi c phn u T và Phát Trin Vit Nam
DONGA
Ngơn hàng thng mi c phn ông Á
KIENLONG
Ngơn hàng thng mi c phn Kiên Long
KQKD
Kt qu kinh doanh
LIENVIET
Ngơn hàng thng mai c phn Bu đin Liên Vit
MHB
Ngơn hàng thng mai c phn phát trin nhà đng bng Sông
Cu Long
NAMABANK
Ngơn hàng thng mi c phn Nam Á
NHTM
Ngơn hàng thng mi
SACOMBANK
Ngơn hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SCB
Ngơn hàng thng mi c phn Sài Gòn
SOUTHERN
Ngơn hàng thng mi c phn Phng Nam
VHTC
Vn hóa t chc

VIETTIN
Ngơn hàng thng mi c phn Công Thng Vit Nam
VNCB
Ngơn hàng thng mai c phn Xơy Dng
EFA
Exploratory Factor Analysis: Phơn tích nhơn t khám phá
KMO
H s Kaiser-Mayer-Olkin
Sig
Observed significance level: Mc Ủ ngha quan sát
SPSS
Statiscal Package for the Social Sciences: Phn mm thng kê cho
khoa hc xư hi
VIF
Variance inflation factor: H s nhơn t phóng đi phng sai

DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2. 1: T l loi hình VHTC theo nghiên cu ti Malaysia 17

Bng 3. 1: Thang đo VHTC và KQKD ca Nguyn Tn Phong (2008) 24
Bng 3. 2: Thang đo, mư hóa VHTC và KQKD ti Agribank Bn Tre 25
Bng 3. 3: H s Cronbach Alpha ca các thang đo yu t VHTC và KQKD
(N= 165) 31
Bng 3. 4: Kt qu phân tích EFA và xoay nhân t vi các yu t VHTC 33
Bng 3. 5: Kt qu EFA và xoay nhân t đi vi yu t ph thuc KQKD 35
Bng 3. 6: So sánh trung bình và đ lch chun ca hai nghiên cu 36

Bng 4. 1: Bng tng hp tình hình hot đng kinh doanh Agribank Bn Tre
qua 4 giai đon 39
Bng 4. 2: Bng tng hp trình đ chuyên môn cán b nhân viên Agribank Bn

Tre nm 2014 40
Bng 4. 3: Kt qu thc hin các ch tiêu kinh doanh ca Agribank Bn Tre
giai đon 2010-2014 42
Bng 4. 4: Kinh doanh ngoi t ca Agribank Bn Tre 2010-2014 44
Bng 4. 5: Tc đ tng trng kinh doanh ngoi t 2010-1014 44
Bng 4. 6 :Bng tng hp dch v th Agribank Bn Tre 2010 - 2014 45
Bng 4. 7: Kt qu tài chính ca Agribank Bn Tre 2010 - 2014 45
Bng 4. 8: Kt qu tài chính ca Agribank Bn Tre 2010 - 2014 47
Bng 4. 9: Tng hp các bin theo nghiên cu đnh tính và đnh lng. 48
Bng 4. 11: Giá tr bình quân mt h s lng kinh doanh 2010-2014 59
Bng 4. 12: S lng cán b lưnh đo qun lý ti Agribank Bn Tre giai đon
2011 ậ 2014 60




DANH MC CÁC HỊNH

Hình 2. 1: Các mc đ VHTC 7
Hình 2.2 : Mô hình nghiên cu nh hng ca VHTC đn KQKD ca doanh
nghip ti Malaysia………………………………………………………………17
Hình 2. 3: Mô hình nghiên cu nh hng ca VHTC đn KQKD ca doanh
nghip 18
Hình 2. 4: Mô hình nghiên cu đ ngh 19

Hình 3. 1: Quy trình nghiên cu 20
Hình 4.1 : S đ t chc ti Agribank Bn Tre…………………………………40


TịM TT  TÀI


Nghiên cu này đc thc hin nhm : Áp dng thang đo vn hóa t chc và
thang đo KQKD da trên công trình nghiên cu ca Deshpande, Farley( 1993) và
nghiên cu ca Md. Zabib Abdul Rashid, Murali Sambasivan and Juliana
Johari (2003) đã đc Nguyn Tn Phong(2008) kim đnh ti các doanh nghip
TP. HCM. T đó tác gi k tha và áp dng vào Agribank Bn Tre đ tìm nhng
nhân t vn hóa t chc tác đng đn KQKD ti Agribank Bn Tre. T kt qu
nghiên cu đa ra “Các gii pháp hoàn thin nhng yu vn hóa nhm nâng cao
KQKD” ca đn v.
Mô hình nghiên cu gm 4 thành phn vn hóa t chc đó là : vn hóa t
chc mang tính cnh tranh, vn hóa t chc mang tính doanh nhân, vn hóa t chc
mang tính hành chính, vn hóa t chc mang tính tp th. Các yu t vn hóa này
tác đng đn KQKD theo kt qu nghiên cu ca tác gi Nguyn Tn Phong(2008)
thc hin nghiên cu ti các doanh nghip trên đa bàn TP. HCM. K tha kt qu
nghiên cu, tác gi tin hành nghiên cu đnh tính ti Agribank Bn Tre, thành lp
bng câu hi kho sát s b 80 mu tin hành phân tích đnh lng bng phn mm
SPSS 22 nhm điu chnh và b sung các bin quan sát cho các thang đo phù hp
vi tình hình ca đn v. Sau đó tác gi tin hành nghiên cu đnh lng chính thc
vi 165 mu là các nhân viên làm vic toàn thi gian ti Agribank Bn Tre đ đánh
giá thang đo tìm mô hình đc thù cho đn v trên phn mm SPSS 22.
Kt qu nghiên cu cho thy thang đo vn hóa t chc và KQKD điu phù
hp trong nghiên cu này. Thang đo vn hóa t chc gm 4 thành phn nh trên t
12 bin quan sát phát trin thành thang đo vn hóa t chc gm 21 bin quan sát;
thang đo KQKD t 1 thành phn 4 bin quan sát. Kt qu phân tích th hi quy cho
thy các yu t vn hóa đu tác đng dng đn KQKD.
Vi nhng yu t vn hóa tìm đc tác gi phân tích thc trng VHTC ti
Agribank Bn Tre trên các ni dung :
 Thc trng trin khai “ Cm nang vn hóa Agribank”
 Phân tích thc trng các yu t HVTC theo các bin quan sát.
 Phân tích các chính sách tác đng đn các yu t VHTC.

 Phân tích vic thc hin các ch đ tác đng đn VHTC
T kt qu nghiên cu và phân tích thc trang VHTC, tác gi đa ra 4 nhóm
gii pháp gm: các gii pháp hoàn thin VHTC mang tính cnh tranh; các gii pháp
hoàn thin VHTC mang tính doanh nhân; các gii pháp hoàn thin VHTC mang
tính hành chính; các gii pháp hoàn thin VHTC mang tính tp th theo nhng bin
quan sát tìm đc ti Agribank vi mc tiêu phát trin và ci tin phm dch v
nâng cao s hài lòng ca khách hàng nâng cao nng lc canh tranh, gi vng và
nâng cao th phn nhm nâng cao kt qu kinh doanh ti Agribank Bn Tre.
1

CHNG 1: TNG QUAN NGHIÊN CU
1.1. LỦ do chn đ tài.
Ngày nay, VHTC có th đc coi là mt loi tài sn vô hình trên c s s kt
hp hài hoà các yu t cn thit trong mi doanh nghip, to s gn kt tng cá
nhân trong tp th doanh nghip, tp hp, phát huy mi ngun lc con ngi, làm
gia tng nhiu ln giá tr ca tng ngun lc con ngi đn l, góp phn vào s phát
trin bn vng ca doanh nghip. VHTC còn to ra s thng nht và tuân th cao
ca mi thành viên đi vi t chc, mt khác xây dng VHTC là mt yêu cu tt
yu ca chính sách phát trin thng hiu vì VHTC góp phn qung bá thng hiu
ca doanh nghip nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
VHTC là nhm to ra quy tc ng x cho doanh nghip mà không phi dùng
ti ch đo. VHTC không ch có tác dng thúc đy cho doanh nghip thc hin
phng thc kinh doanh “ly con ngi làm trung tâm”, mà còn làm cho nng lc
phát trin sn phm và nng lc đoàn kt hip đng tp th ca doanh nghip cao
hn, tng thêm s gn bó ca nhân viên vi đn v, nâng cao hiu qu kinh doanh.
VHTC nhm tiêu chun hoá các chc nng, nhim v, quyn hn; xây dng c ch
kt hp hài hoà các li ích đ doanh nghip tr thành ngôi nhà chung, là con thuyn
vn mnh ca mi ngi. VHTC còn to nên s khác bit hóa vi đi th cnh
tranh là cái mà đi th cnh tranh không th bt chc đc nh chin lc. Do đó
VHTC to nên li th cnh tranh cho doanh nghip to ra s khác bit vi đi th.

Nhng nm gn đây, Agribank Bn Tre t chc, trin khai “Cm nang vn
hóa Agriabank”, thc hin đi mi phong cách giao dch, t chc cuc thi tìm hiu
“Cm nang vn hóa Agribank” do Hi đng thành viên ban hành nhm.
- VHTC tr thành ngun ni lc trong hot đng kinh doanh ca Agribank
Bn Tre.
- VHTC tr thành nhng gii pháp qun tr điu hành cng c uy tín, v th
ca Agribank Bn Tre.
- VHTC tr thành phm cht, đo đc, np sinh hot và làm vic ca cán b
nhân viên, tr thành truyn thng ca Agribank Bn Tre, cng c nim tin
2

ca khách hàng, chim lnh th phn, m rng th trng, nâng cao sc cnh
tranh v cht lng ca các dch v trên đa bàn Bn Tre.
Vi nhng lý do trên nên tác gi chn đ tài “Các gii pháp hoàn thin vn
hóa t chc nhm nâng cao kt qu kinh doanh ti Agribank Bn Tre” làm đ
tài cho lun vn thc s ca mình góp phn nâng cao hình nh và tính cnh tranh
Argibank Bn Tre trong điu kin hi nhp ngày nay.
1.2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài gm:
- Xác đnh các yu t VHTC tác đng đn KQKD ca Agribank Bn Tre.
- Kho sát, phân tích thc trng các yu t VHTC tác đng đn KQKD ti
Agribank Bn Tre.
-  xut các gii pháp đ hoàn thin vn hóa t chc nhm nâng cao KQKD
ti Agribank Bn Tre
1.3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Các yu t vn hóa t chc tác đng đn KQKD ca
Agribank Bn Tre.
- Phm vi nghiên cu: Agribank Bn Tre, các chi nhánh trc thuc, Phòng
giao dch trc thuc.
- i tng kho sát: Các cán b qun lý, và nhân viên ti Agribank Bn Tre

các chi nhánh trc thuc và các Phòng giao dch trc thuc.
1.4. Phng pháp nghiên cu ca đ tài.
 tài s dng nhng phng pháp nghiên cu sau:
+ Phng pháp đnh tính: da trên mc tiêu nghiên cu, lý thuyt v VHTC,
lý thuyt KQKD, các thang đo đã đc kim đnh nc ngoài và trong nc đ hình
thành mô hình nghiên cu. Sau đó tin hành nghiên cu đnh tính bng phng
pháp 20 ý kin, k đn là phng vn tay đôi, sau cùng là tho lun nhóm chuyên gia
+ Phng pháp đnh lng: d liu đc thu thp thông qua kho sát da
trên bng câu hi tng hp qua bc nghiên cu đnh tính, tin hành kho sát s b
và chính thc là các nhân viên làm vic ti Agribank Bn Tre. Mu điu tra trong
3

nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp ly mu thun tin nhân
viên làm vic toàn thi gian ti Agribank Bn Tre. Sau đó d liu đc x lý bng
phn mm SPSS 22 đ đánh giá thang đo, phân tích nhân t khám phá.
+ Phng pháp phân tích tình hung: thông qua các thông tin th cp bao
gm các quy đnh v tài liu vn hóa ca Agribank Bn Tre và “Cm nang vn hóa”
do Hi đng thành viên ban hành.
1.5. ụ ngha thc tin ca đ tài
Giúp Agribank Bn Tre nhn dng đc VHTC làm c s cho Ban giám đc
điu chnh các nhân t vn hóa nh hng đn KQKD ca đn v to nên s khác
bit hóa so vi các đi th cnh tranh góp phn phát trin và gi vng, phát trin th
phn dn đu  tnh Bn Tre
1.6. Kt cu ca đ tài.
Lun vn đc kt cu thành 5 chng
Chng 1: Tng quan vn đ nghiên cu.
Chng 2: C s lý thuyt v Vn hóa và Vn hóa t chc.
Chng 3: Phng pháp nghiên cu và kt qu nghiên cu.
Chng 4: Thc trang vn hóa t chc nh hng đn KQKD ti Agribank
Bn Tre giai đon 2010 – 2014.

Chng 5: Các gii pháp hoàn thin VHTC nhm nâng cao KQKD ti
Agribank Bn Tre giai đon 2015 – 2020.
Kt lun
Tài liu kham kho
4

CHNG 2 :C S Lụ THUYT
2.1. C s lỦ thuyt
2.1.1. Khái nim v vn hóa.
Vn hóa là mt khái nim mang ni hàm rng ln, liên quan đn mi mt cuc
sng con ngi do vy có nhiu cách hiu. Trong cuc sng hàng ngày vn hóa
thng đc hiu là vn hc, th ca, m thut, sân khu, phim nh. Mt cách hiu
thông thng khác: vn hóa là cách sng bao gm phong cách n mc, n ung, c
x và c đc tín, tri thc đc tip nhn.Vn hóa đc xem nh mt lnh vc đc
bit ca đi sng xã hi. Nó là trung tâm đnh hng giá tr và điu tit mi hot
đng ca con ngi, đng thi còn là quá trình nhân hóa chính bn thân con ngi
trong đi sng xã hi. Ngày nay, có hàng trm cách tip cn v vn hóa trên các
lnh vc nghiên cu khác nhau.
Có rt nhiu đnh ngha khác nhau v vn hóa. Theo E.Heriôt thì “cái gì còn
li khi tt c nhng cái khác quên đi – cái đó là vn hóa”. Theo nhà xã hi hc
Herskovist trong cun “Man and this work” cho rng“ vn hóa là li sng ca mt
tp đoàn ngi và xã hi là tp th đc t chc bi cá nhân tuân theo li sng đó.
Nói rõ hn thì xã hi là t chc ca con ngi, còn nhng hot đng ca h là vn
hóa”. Bên cnh đó, V. Dobrianp mt nhà xã hi hc Mácxít, ngi Bungari cng
nhn đnh rng: Bt c xã hi nào cng tn ti bi ba yu t hp thành nên h tng
tác xã hi, đó là hot đng xã hi - ch th xã hi - quan h xã hi.
 Nhng hot đng xã hi c bn là: Hot đng tái sinh ra loài
- Hot đng
sn xut vt cht - Hot đng sn xut tinh thn - Hot đng giao tip - Hot đng
điu tit (qun lý)

 Ch th xã hi gm: Cá nhân - Nhóm - Th ch xã hi - Xã hi tng th.
 Quan h xã hi gm có: Quan h sn xut - Quan h tiêu dùng - Quan h
trao đi - Quan h phân tích.
Vn hóa là s k tha t các kinh nghim và nim tinh đc đúc kt t cuc
sng (Sapir,1911). Vn hóa là tng hp giá tr ca hành đng suy ngh, quá kh và
hin ti ca mt xã hi. Nó là s tng hp c các truyn thng, th tc, phng
5

pháp đc k tha ( Bogardus, 1934). Vn hóa là nhng mô hình hành đng minh
th và ám th đc truyn đt da trên nhng biu trng, là nhng yu t đc trng
ca tng nhóm ngi… H thng vn hóa va là kt qu hành vi, va tr thành
nguyên nhân to điu kin cho hành vi tip theo (Kroeber và Kluckhohn, 1952).
Nm 2002, UNESCO đã đa ra khái nim vn hóa nh sau: “Vn hóa nên
đc đ cp đn nh mt tp hp ca nhng đc trng v tâm hn, vt cht, tri
thc và xúc cm ca mt xã hi hay mt nhóm ngi trong xã hi và nó cha đng,
ngoài vn hc ngh thut, c cách sng, phng thc chung sng, h thng giá tr,
truyn thng và đc tin”. Có th thy khái nim vn hóa ca UNESCO (2002) bao
hàm đy đ ý ngha nht: vn hóa bao gm toàn b các giá tr vt cht và tinh thn,
có tính k tha t lch s, ch th là con ngi và các mi quan h, là nhng qui
tc, giá tr, quan đim chung đc xã hi tha nhn.
Do đó khi tip cn khái nim vn hóa, tùy tng mc tiêu, mc đích khác nhau
ca ngi nghiên cu mà da trên cách tip cn khác nhau và t đó hình thành các
đnh ngha khác nhau v khái nim vn hóa. Xem xét mi tng quan gia vn hóa
và xã hi chúng ta có th la chn ra bn cách tip cn ch yu sau, đó là : tip cn
giá tr hc, tip cn hot đng, tip cn nhân cách và tip cn ký hiu hc. C bn
góc tip cn này tuy khác nhau nhng chúng đu da trên nhng nguyên tc chung
đó là da trên mi quan h gia tn ti xã hi và ý thc xã hi, da trên hình thái
kinh t xã hi và nhng nguyên tc hot đng ca trit hc Mác nh nguyên tc
thc tin… Tùy cách tip cn khác nhau, cách hiu khác nhau mà có nhng đnh
ngha khác nhau v khái nim này. Mi đnh ngha đu có đim mnh, đim yu ca

nó. Có th nó ch đ cp đn mt khía cnh này mà b qua khía cnh kia ca khái
nim vn hóa. Nhim v ca chúng ta là phi xut phát t đi tng nghiên cu mà
chn đnh ngha cho phù hp, đ qua đnh ngha nó s giúp chúng ta làm sáng t ni
dung cn nghiên cu và làm cho vic nghiên cu thun li và có hiu qu hn.
Nhng dù đnh ngha có khác nhau nh th nào đi chng na thì bao gi nó cng có
đim chung đó là: vn hóa là cái do con ngi to ra, cái đc hu ca con ngi.
Mi th vn hóa đu là vn hóa thuc v con ngi, các th t nhiên không thuc
6

v khái nim vn hóa. Vn hóa là đc trng cn bn, phân bit con ngi vi đng
vt, cng là tiêu chí cn bn, phân bit sn phm nhân to và sn phm t nhiên
(Trn Ngc Thêm, 2009).
2.1.2. Khái nim Vn hóa t chc
Khái nim VHTC thng đc đnh ngha theo nhiu cách khác nhau bi
nhiu nhà nghiên cu.Tuy nhiên, VHTC là đng lc thúc đy hành vi ca nhân viên
và là tài sn vô hình ca t chc (Lismen, Chan, Margaret, Shaffer, v.v…2004).
VHTC rt khó sao chép, bt chc do tính đc thù phc tp tính t nh, và khéo léo
ca vn hóa. Có th xem xét mt s đnh ngha ca mt vài tác gi tiêu biu sau.
Tác gi Luthans (1992) đnh ngha VHTC bao gm các chun mc đo đc,
h thng giá tr nim tin và bu không khí ti môi trng làm vic ca t chc.
Theo quan đim ca Schein (1992) vn hóa là mt hình thc ca các gi thuyt c
bn – đc phát minh, khám phá, phát trin bi mt nhóm khi h hc cách đi phó
vi các vn đ liên quan đn vic thích nghi vi bên ngoài và hi nhp vi bên
trong – đã phát huy tác dng và đc coi nh có hiu lc và do đó đc truyn đt
cho các thành viên mi thc hin theo. Còn hai tác gi Recado và Jolloy (1997), khi
nói đn VHTC, ngi ta thng nói v h thng giá tr và nim tin đã đc hiu và
chia s bi các thành viên trong mt t chc. VHTC có th giúp đnh hình và xác
đnh các hành vi ng x ca các thành viên và các chính sách t chc.
Vn hóa th hin trình đ nhn thc ca mt t chc – có ngha là chúng cha
đng nhng phm cht đc thù có th s dng đ phân bit vi các t chc khác v

mt phng din nào đó (Gold, 1982). VHTC là kt qu t kinh nghim ca nhóm
và nó âm thm nh hng mt cách sâu sc. VHTC bao gm nhng gì có giá tr, s
chi phi ca phong cách lãnh đo, ngôn ng và các ký hiu, các quy trình và thói
quen, các khái nim v thành công đc trng cho t chc (Schein, 2004).
Tóm li, các khái nim VHTC mà các nhà nghiên cu đa ra có các đc tính:
 Gii thích theo bn cht các mi quan h gia con ngi: xem cá nhân
nh là thành phn ca t chc, t chc nh mt phn ca xã hi.
7

 Các khái nim liên quan đn kim soát hành vi: các chun mc, kinh
nghim, quy tc ngm, quy đnh buc các thành viên phi tuân theo.
 H thng các giá tr, nim tin, cách nhn thc, phng pháp t duy đc
tha hng t lch s và đc t chc tha nhn.
 Nhng nét đc trng ca t chc.
 VHTC là yu t tác đng đn hiu qu hot đng, là yu t giúp t chc
thích nghi vi môi trng.
2.1.3. Cu trúc VHTC
Theo Schien (2004), VHTC chia làm ba mc đ (level) khác nhau da trên
mc đ cm nhn các giá tr vn hóa trong t chc theo s đ sau:

Hình 2. 1: Các mc đ VHTC
(Ngun :  Th Phi Hoài, 2009, trang 20)
2.1.3.1. Mc đ th nht: Nhng quá trình và cu trúc hu hình ca t
chc:
Bao gm tt c nhng hin tng và s vt mà mt ngi có th nhìn thy,
nghe và cm nhn khi tip xúc vi t chc có nn vn hóa xa l nh:
- Kin trúc, cách bày trí, công ngh, sn phm.
- C cu t chc, các phòng ban ca doanh nghip.
- Các vn bn quy đnh nguyên tc hot đng ca doanh nghip.
- L nghi và l hi hàng nm.

- Các biu tng, logo, khu hiu, tài liu qung cáo ca doanh nghip.
Nhng quá trình và cu trúc
hu hình ca doanh nghip
(Artifacts)

Nhng giá tr đc chp nhn
( Espoused Values)
Nhng quan nin chung
(Basic Underlying
Assumptions)
Mc đ th nht
Mc đ th hai
Mc đ th ba
8

- Ngôn ng, cách n mc, phng tin đi li, chc danh, cách biu l cm
xúc, hành vi ng x thng thy ca các thành viên các nhóm làm vic trong doanh
nghip.
- Nhng câu chuyn và nhng huyn thoi v t chc.
- Hình thc mu mã sn phm.
- Thái đ và cung cách ng x ca các thành viên doanh nghip.
ây là cp đ vn hóa có th nhn thy ngay trong ln tip xúc đu tiên, nht
là các yu t vt cht nh: kin trúc, bài trí, đng phc,… Cp vn hóa này có đc
đim chung là nh hng nhiu ca tính cht công vic kinh doanh ca doanh
nghip, quan đim ca ngi lãnh đo… Tuy nhiên, cp đ vn hóa này d thay đi
và ít khi th hin đc nhng giá tr thc s trong VHTC.
2.1.3.2. Mc đ th hai (Espoused Values):
Bao gm nhng giá tr đc tuyên b là nhng quy đnh, trit lý, mc tiêu
chin lc và nhng mc tiêu riêng ca doanh nghip, là kim ch nam cho hot
đng ca toàn b nhân viên và đc doanh nghip công b rng rãi ra công chúng.

Nhng giá tr đc công b cng có tính hu hình vì ngi ta có th nhn bit
và và din đt chúng mt cách rõ ràng chính xác. Chúng thc hin chc nng hng
dn các thành viên trong doanh nghip cách thc đi phó vi mt s tình th c bn
và rèn luyn cách ng x cho các thành viên mi trong t chc.
2.1.3.3. Mc đ th ba ( Basic underlying Assumptions)
ó là nhng quan nim chung: nhng ý ngha nim tin, nhn thc, suy ngh và
tình cm có tính vô thc, mc nhiên đc công nhn trong doanh nghip. Trong bt
c cp đ vn hóa nào (vn hóa dân tc, vn hóa kinh doanh, VHTC ) cng đu có
quan nim chung, đc hình thành và tn ti trong mt thi gian dài, chúng n sâu
vào tâm lý trong hu ht các thành viên trong nn vn hóa đó.
 hình thành đc các quan nim chung mt cng đng vn hóa phi tri qua
quá trình hot đng lâu dài, va chm và x lý nhiu tình hung thc tin. Vì th khi
hình thành các quan nim chung khó b thay đi.
9

Mt khi t chc hình thành đc quan nim chung, tc là các thành viên cùng
nhau chia s và hot đng theo đúng quan nim chung đó, h s rt khó chp nhn
nhng hành vi đi ngc li.
ng thi, đây là nét đc trng ca quan đim Shein v VHTC, đó là h thng
nhng chun mc các giá tr có th đc vit ra và có th không vit ra. Tuy nhiên
nó vn là phng thc mà mi ngi phi làm, là giá tr ct lõi ca VHTC.
Nh vy, VHTC là mt ch đ phc tp, mc dù có s không nht trí gia các
nhà nghiên cu v khái nim này, song phn ln các đnh ngha đã nhn dng tm
quan trng ca nhng chun mc và giá tr chung mà nhng giá tr và chun mc
này ch dn các hành vi ca các cá nhân trong t chc. Nhng giá tr và chun mc
này không ch đc dy cho nhng nhân viên mi trong t chc mà còn là lc
hng tâm hng dn mi thành viên trong t chc thc hin.
2.1.4. Nhng đc tính ca VHTC
2.1.4.1. Tính hp thc ca hành vi:
Khi các cá nhân trong t chc tng tác vi nhau h s dng cùng ngôn ng,

thut ng và nhng l nghi liên quan ti nhng s tôn kính và cách c x (Nguyn
Hu Lam, 2007).
2.1.4.2. Các chun mc
ó là nhng tiêu chun ca hành vi, nhng tiêu chun này không rõ ràng, song
nó to ra nhng ràng buc đi vi các thành viên trong t chc và đòi hi nhng
ngi mi ti cn phi tuân th đ có th chp nhn. Bên cnh đó, nhng chun
mc chính thc đc vit ra trong ni quy, quy ch, lut l và nhng th tc đ mi
ngi tuân th. Song, phn ln các chun mc là không chính thc, bt thành vn.
2.1.4.3. Các giá tr chính thng
Giá tr th hin nhng phán quyt c bn v các dng c th ca hành vi hoc
tình trng cui cùng là đc a thích hay không a thích (đi vi cá nhân hay xã
hi). Giá tr này là quan trng bi nó là c s cho hiu bit v thái đ, đng c,
cng nh nh hng đn nhn thc. Mt cá nhân gia nhp mt t chc vi nhng
nhn thc v cái mà h có th làm và nhng điu mà h không th làm. Tt nhiên,
10

nhng nhn thc này không phi là mt s t do v giá tr. Trái li, nó cha đng
nhng s din đt ca cá nhân v cái gì đúng và cái gì sai. Hn na, nó ngm đnh
nhng hành vi hoc kt cc nào đó là đc u thích hn nhng hành vi kt cc
khác. Nh là kt qu, giá tr che ph, làm m s khách quan hp lý. Nói chung là
giá tr nh hng đn hành vi ca thành viên trong t chc.
Bên cnh đó, có nhng giá tr ch yu mà t chc tán thành, ng h và mong
đi nhng ngi tham gia chia s nó. ây chính là các giá tr chính thng, nhng
giá tr này đc nói, đc thông báo công khai nh nhng nguyên tc và nhng giá
tr mà t chc và các thành viên c gng đt ti (Nguyn Hu Lam, 2007).
2.1.4.4. Trit lý
Là nhng chính sách, nhng t tng xác đnh nhng nim tin ca t chc v
cách thc đi x vi ngi lao đng, khách hàng, ngi tiêu dùng, nhng trit lý
này ch dn hot đng ca t chc và các thành viên ca nó (Nguyn Hu Lam,
2007).

2.1.4.5. Nhng lut l
Có nhng nguyên tc cht ch liên quan ti vic chp nhn là thành viên ca
t chc. Nhng ngi mi luôn phi hc hi nhng điu này đu đc chp nhn là
thành viên mt cách đy đ ca nhóm và ca t chc (Nguyn Hu Lam, 2007).
2.1.4.6. Bu không khí t chc
Là tng th nhng cm giác đc to ra t nhng điu kin làm vic, nhng
cách thc c x và tng tác, và nhng cách thc mà các thành viên quan h vi
khách hàng và bên ngoài ( Nguyn Hu Lam, 2007).
2.1.4.7. Nhng k nng thành công
Nhng nng lc và kh nng đc bit ca các thành viên trong t chc đ thc
hin thành công công vic trong lnh vc đc bit. Nhng thành công này đc phát
trin và truyn li cho th h sau mà không cn vit ra thành vn bn.
Các nhà nghiên cu vn còn tranh lun v nhng đc tính nói trên. Ví d, nh:
có s tranh lun v s tng đng và khác bit gia VHTC và bu không khí t
chc, trong các t chc ca các quc gia khác nhau tm quan trng ca các đc tính
11

trên là không ging nhau. Chng hn nh đi vi các công ty M thì vic thc hin
các ch tiêu tài chính đóng vai trò quan trng trong giá tr VHTC, trong khi đó các
công ty Nht Bn li xem trng s trung thành và uy tín ( Nguyn Hu Lam, 2007).
Tuy nhiên, có mt s nhn thc sai lm cho rng các t chc có vn hóa ging
nhau. Thc cht, các t chc đu có vn hóa ca nó, song vn hóa ca mi t chc
đu gn lin vi vn hóa ca xã hi mà t chc đó tn ti. Theo quan đim này,
VHTC là nhn thc chung đc nm gi bi các thành viên ca t chc. Nhng
thành viên ca t chc phi chia s và có chung nhn thc này. Tuy nhiên, mc đ
chia s là không ging nhau, vì th có vn hóa chính thng và vn hóa nhóm trong
t chc.
Vn hóa chính thng là nhng giá tr ct lõi đc chia s bi đa s các thành
viên trong t chc. Ví d nh, nhiu t chc trên th gii hin nay đã to ra đc
nhng giá tr ct lõi đc chia s gia các thành viên trong t chc ca nó, nh:

lòng trung thành vi công ty, có trách nhim vi nhng nhu cu ca khách hàng,
sáng to, cht lng sn phm…Nhng giá tr này to ra vn hóa chính thng trong
t chc, hng dn hành vi hàng ngày ca nhân viên.
Mt quan đim quan trng na là vn hóa nhóm trong t chc, đó là nhng giá
tr đc chia s bi thiu s các thành viên trong t chc. Vn hóa nhóm là kt qu
ca nhng vn đ hoc nhng kinh nghim đc chia s bi các thành viên ca mt
b phn, đn v trong t chc. Vn hóa nhóm làm yu và xói mòn VHTC nu nó
mâu thun vi vn hóa chính thng và vi các mc tiêu tng th. Tuy nhiên, các
công ty thành công ch ra rng không phi bao gi cng vy. Phn ln các vn hóa
nhóm đc hình thành đ giúp các thành viên ca nhóm gii quyt nhng vn đ c
th hàng ngày.
2.1.5. Phơn loi VHTC
Có nhiu cách phân loi VHTC, tt c các cách phân loi đu có nhng giá tr
bi chúng cung cp mt cách nhìn bao quát hn v nhng hình thc t chc khác
nhau có th xut hin và đc áp dng trong thc t. Cách phân loi VHTC rt khác
nhau v cách tip cn và mc đ phc tp.
12

Theo Wallach (1983) có ba loi VHTC là hành chính, sáng to và h tr đ
đo lng VHTC:
 Vn hóa hành chính: loi hình vn hóa quy đnh rõ ràng v quyn hn, trách
nhim và công vic đc lên k hoch và t chc tt. VHTC này da trên quyn lc
và s kim soát.
 Vn hóa sáng to: đnh hng kt qu và môi trng làm vic đy th
thách. Nn vn hóa sáng to ch yu tp trung vào h thng ni b ca t chc và
tìm kim li th cnh tranh, nó khuyn khích s ci m tip nhn suy ngh mi và
nng lc ni b sn sàng trong vic áp dng thành công nhng ý tng mi, quá
trình mi hoc sn phm mi.
 Vn hóa h tr: làm vic theo nhóm, tin tng khuyn khích và môi trng
đnh hng con ngi.

Denison (1990) đã chia vn hóa làm bn thành phn nh sau :
 Vn hóa hòa nhp: đc trng tâm ch yu vào vic lôi cun s tham gia ca
các thành viên trong t chc đ đáp li s thay đi nhanh chóng ca môi trng bên
ngoài. Vn hóa hòa nhp thng tp trung vào vic quan tâm đn nhu cu ca ngi
lao đng và coi đó là cách thc đ đt kt qu lao đng cao. Vic ngi lao đng
tham gia nhit tình và cun hút có tác dng nâng cao tinh thn trách nhim và tinh
thn làm ch, nh đó mà hành đng mt cách có ý thc và t giác hn trong các
công vic ca t chc. Vn hóa hòa nhp bao gm các yu t: vic phân chia quyn,
làm vic nhóm, kh nng phát trin.
 Vn hóa nht quán: hng trng tâm vào nhng vn đ bên trong t chc
và vào vic kiên trì xây dng, gi gìn mt môi trng n đnh. Nhng t chc áp
dng trit lý này thng c v cho vic vn dng mt phng pháp có h thng, bài
bn, nht quán trong các hot đng. Hình tng, tm gng đin hình, giai thoi
thng đc s dng đ c v cho s hp tác và cng c truyn thng. Các chính
sách và bin pháp đc son tho nhm cng c thêm trit lý “truyn thng”. S
nhit tình ca các thành viên ca mi thành viên ch đc xp  v trí th yu, tuy
nhiên đim yu này ca t chc đc cân bng bi mc đ nht quán, đng thun
13

và hp tác gia các thành viên. Sc mnh t chc đc to ra t s hòa đng và
hiu qu. Vn hóa nht quán bao gm các yu t: giá tr công ty, trao đi, hp tác và
chính sách khen thng.
 Vn hóa thích ng: đc trng bi chin lc chú trng đn môi trng bên
ngoài đ đt đc tính mm do và d thay đi nhm phù hp vi yêu cu môi
trng. Vn hóa thích ng nhm nhn mnh đn nhng chun mc, nim tin có tác
dng tng cng nng lc phát hin, x lý và chuyn hóa nhng tín hiu t môi
trng bên ngoài vào các hành vi thích ng ca t chc. Loi hình t chc này có
th cn có kh nng điu chnh c cu hay thích nghi vi nhng yêu cu v hoàn
cnh và cách thc hành đng ca các công vic. Vn hóa thích ng bao gm các
yu t: Sáng to trong công vic, quan tâm khách hàng, đào to và phát trin.

 Vn hóa s mnh: nhng t chc quan tâm đn vic đáp ng nhng đòi hi
ca môi trng bên ngoài nhng không cn thit phi có nhng thay đi nhanh
đc coi là phù hp vi vn hóa s mnh. Vn hóa s mnh rt coi trng s hòa
đng v s mnh chung ca t chc, s mnh chung làm cho công vic ca mi
thành viên trong t chc có ý ngha hn so vi nhng gì th hin trong các bn mô
t công vic và trách nhim ca h. Ngi lao đng hiu k hn và có đnh hng rõ
hn v vai trò và s mnh ca h trong t chc. Nhng ngi lãnh đo t chc đnh
hng hành vi ca h bng cách ch rõ mc tiêu tng lai mong mun và làm cho
nó có ý ngha đi vi tt c mi ngi. Vn hóa s mnh bao gm các yu t: chin
lc, tm nhìn, mc tiêu.
VHTC là s chia s nhng giá tr và nim tin giúp cho các thành viên trong t
chc hiu đc chc nng ca t chc cung cp cho h nhng chun mc v hành
vi trong t chc (Deshpande & Webster, 1989). Mô hình này phân loi VHTC da
vào tính linh hot ca t chc và s n lc đt đc mc tiêu ca t chc. Theo đó,
mô hình này phân thành bn dng ca VHTC bao gm: Vn hóa t chc mang tính
cnh tranh, vn hóa t chc mang tính doanh nhân, vn hóa t chc mang tính hành
chính và vn hóa t chc mang tính tp th (Deshpande et al, 1993; Moll and
Wlach, 2003).

×