Giải pháp tăng cường công tác quản lý Ngân sách Nhà nước huyện Bắc Sơn – tỉnh Lạng Sơn

trờng đại học kinh tế quốc dân
VIệN TàI CHíNH - NGÂN HàNG
o0o
CHUYÊN Đề
Thực tập TốT NGHIệP
Đề tài:
Giải pháp tăng cờng công tác quản lý Ngân sách
Nhà nớc huyện Bắc Sơn - tỉnh Lạng Sơn
Sinh viên thực hiện : dơng thị hòa
MSV : 13110486
Lớp : ngân hàng b k12a
Giáo viên hớng dẫn : pgs.ts. nguyễn thị
bất
Hà Nội, 2013
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
MỤC LỤC
Hµ Néi, 2013 1
CH NG I: M T S V N C B N V QU N LÝ NGÂN SÁCH C P ƯƠ Ộ Ố Ấ ĐỀ Ơ Ả Ề Ả Ấ
HUY NỆ 3
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU
Hµ Néi, 2013 1
CH NG I: M T S V N C B N V QU N LÝ NGÂN SÁCH C P ƯƠ Ộ Ố Ấ ĐỀ Ơ Ả Ề Ả Ấ
HUY NỆ 3
C n c l p d toán Ngân sách huy n.ă ứ ậ ự ệ 18
i u ch nh d toán Ngân sách.Đề ỉ ự 21
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt Nội dung
NSNN
NS
UBND
HĐND
KBNN
BHXH
TH
DT
SS
Ngân sách nhà nước
Ngân sách
Uỷ ban nhân dân
Hội đồng nhân dân
Kho bạc nhà nước
Bảo hiểm xã hội
Thực hiện
Dự toán
So sánh
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
MỞ ĐẦU
Sau hai mươi bảy năm thực hiện cơ chế chính sách mở cửa của Đảng và
Nhà nước ta, kể từ đại hội Đảng lần thứ VI năm 1986. Mọi mặt đời sống kinh
tế - xã hội đã được cải thiện vượt bậc, tạo cho Việt Nam một bộ mặt với
những thay đổi to lớn về diện mạo kinh tế mới trong mắt bạn bè quốc tế.
Cùng với sự thay đổi về cơ chế chính sách như vậy, nền kinh tế nước nhà
đã liên tục tăng trưởng qua các năm một cách ổn định và bền vững, tạo nguồn
lực tài chính để thúc đẩy sự phát triển lâu dài. Từ những thành tựu đã đạt
được Nhà nước ta đã không ngừng cải cách, đổi mới hệ thống Ngân sách Nhà

nước cho phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa mà
Đảng ta đã đề ra, nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại
hoá đất nước, giữ vững an ninh tài chính quốc gia, thúc đẩy hội nhập kinh tế,
quốc tế.
Song song với tiến trình phát triển kinh tế - xã hội. Ngân sách Nhà nước
là một trong những công cụ quan trọng với tính chất là nội lực cho sự phát
triển của nền kinh tế quốc dân.
Sự tồn tại và phát triển của một Nhà nước luôn luôn cần thiết phải có
nguồn lực tài chính đảm bảo cho hoạt động chi tiêu thường xuyên của những
tổ chức, cơ quan đơn vị thuộc bộ máy quản lý Nhà nước. Để đáp ứng nguồn
kinh phí để đảm bảo cho các hoạt động như; Các cơ quan quản lý Nhà nước,
quân đội, cảnh sát, sự nghiệp văn hoá, giáo dục, y tế, phúc lợi xã hội, đầu tư
phát triển kinh tế đất nước thì Nhà nước phải tạo ra các nguồn thu để bảo
đảm, đó là nguồn thu từ các loại thuế và các nguồn khác. Tất cả quá trình thu
nộp và sử dụng nguồn kinh phí đó của Nhà nước đều phải được phản ánh qua
Ngân sách Nhà nước.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
1
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
Ngân sách huyện với tư cách là một bộ phận hữu cơ của Ngân sách Nhà
nước cùng ra đời, tồn tại và phát triển cùng với sự tồn tại phát triển của hệ
thống ngân sách Nhà nước. Nó có chức năng trung gian giữa cấp ngân sách
Trung ương, ngân sách cấp Tỉnh, thành phố và ngân sách cấp xã phường, thị
trấn. Quản lý và phân phối lại nguồn tài chính của địa phương nhận từ ngân
sách cấp trên hoặc từ nguồn thu được điều tiết theo quy định phát sinh trên
địa bàn cho hoạt động của bộ máy quản lý cấp huyện và bổ sung cân đối cho
hoạt động của cấp xã, phường, thị trấn.
Sau một thời gian nghiên cứu thực tập, thu thập các thông tin, kiến thức
thực tế để bổ sung cho kiến thức đã học tại nhà trường, em đã nhận thấy rằng
trước những đòi hỏi bức xúc về quản lý điều hành ngân sách Nhà nước nói

chung và quản lý điều hành ngân sách cấp quận, huyện nói riêng, em xin
mạnh dạn nghiên cứu chuyên đề thực tập với nội dung “ Giải pháp tăng
cường công tác quản lý Ngân sách Nhà nước huyện Bắc Sơn – tỉnh Lạng
Sơn”.
Qua thực tiễn tại đơn vị phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Bắc Sơn, em
đã nhận thấy rõ được kiến thức về công tác quản lý điều hành Ngân sách Nhà
nước nói chung và ngân sách cấp huyện nói riêng. Em mong rằng một số ý
kiến đề xuất của cá nhân em sẽ đóng góp phần nào nhỏ bé vào công tác quản
lý điều hành ngân sách tại địa phương và luật Ngân sách Nhà nước.
Em xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của Cô giáo PGS.TS
Nguyễn Thị Bất cùng tập thể các đồng chí trong phòng Tài chính - Kế hoạch
huyện Bắc Sơn đã giúp em hoàn thành chuyên đề thực tập này.
Em xin chân thành cảm ơn!
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ
NGÂN SÁCH CẤP HUYỆN
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
CẤP HUYỆN
1.1.1. Khái niệm và vai trò của Ngân sách Nhà nước.
Ngân sách Nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã
được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định và được thực hiện trong
một năm để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. (1)
- Nội dung của Ngân sách Nhà nước:
Gồm các khoản thu và chi. Các khoản thu bao gồm các khoản thu từ
thuế, phí, lệ phí; các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước; các khoản
thu đóng góp của các tổ chức và cá nhân; các khoản viện trợ; các khoản thu
khác theo quy định của pháp luật. Các khoản chi bao gồm chi phát triển kinh
tế - xã hội, bảo đảm Quốc phòng - An ninh; chi bảo đảm cho hoạt động của

bộ máy Nhà nước; chi trả nợ của Nhà nước; chi viện trợ và các khoản chi
khác theo quy định của pháp luật.
Ngân sách Nhà nước được quản lý thống nhất theo nguyên tắc tập trung
dân chủ, công khai, minh bạch, có phân công, phân cấp quản lý, gắn quyền
hạn với trách nhiệm. Hệ thống ngân sách Nhà nước bao gồm ngân sách Trung
ương và Ngân sách địa phương, Ngân sách địa phương bao gồm Ngân sách
sách của các đơn vị hành chính các cấp có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân
dân.
Phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và quan hệ giữa các cấp ngân sách
được thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
+ Ngân sách Trung ương và Ngân sách mỗi cấp chính quyền địa phương
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
được phân cấp nguồn thu và nhiệm vụ chi cụ thể;
+ Ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo, đảm bảo thực hiện các
nhiệm vụ chiến lược, quan trọng của quốc gia và hỗ trợ những địa phương
chưa cân đối được thu, chi ngân sách.
+ Ngân sách địa phương được phân cấp nguồn thu bảo đảm chủ động
trong thực hiện những nhiệm vụ được giao; tăng cường nguồn lực cho ngân
sách xã. Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Gọi
chung là cấp tỉnh) quyết định việc phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa
ngân sách giữa các cấp chính quyền địa phương cho phù hợp với phân cấp
quản lý kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và trình độ quản lý của mỗi cấp
trên địa bàn.
+ Nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp nào do ngân sách cấp đó đảm bảo,
việc ban hành và thực hiện các chính sách, chế độ mới làm tăng chi ngân sách
phải có giải pháp đảm bảo nguồn tài chính phù hợp với khả năng cân đối của
ngân sách từng cấp.
+ Trường hợp cơ quan quản lý Nhà nước cấp trên uỷ quyền cho cơ quan

quản lý Nhà nước cấp dưới thực hiện nhiệm vụ chi của mình, thì phải chuyển
kinh phí từ ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới để thực hiện nhiệm vụ
đó.
+ Thực hiện phân chia theo tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu
phân chia giữa ngân sách các cấp và bổ sung từ ngân sách cấp trên cho ngân
sách cấp dưới để đảm bảo công bằng, phát triển cân đối giữa các vùng, các địa
phương. Tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu và bổ sung cân đối từ
ngân sách cấp trên cho ngân sách cấp dưới được ổn định từ 3 đến 5 năm. Số
bổ sung từ ngân sách cấp trên là nguồn thu của ngân sách cấp dưới.
+ Trong thời kỳ ổn định ngân sách, các địa phương được sử dụng nguồn
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
tăng thu hàng năm mà ngân sách địa phương được hưởng để phát triển kinh tế
- xã hội trên địa bàn; sau mỗi thời kỳ ổn định ngân sách, phải tăng khả năng
tự cân đối ngân sách, phát triển ngân sách địa phương, thực hiện giảm dần số
bổ sung từ ngân sách cấp trên hoặc tăng tỷ lệ phần trăm (%) điều tiết số thu
nộp về ngân sách cấp trên.
- Vai trò của Ngân sách Nhà nước:
Trong nền kinh tế thị trường, vai trò của Ngân sách Nhà nước là đảm bảo
nguồn tài chính để thực hiện chức năng Nhà nước công quyền, duy trì sự tồn
tại của hệ thống chính trị từ Trung ương tới địa phương. Ngân sách Nhà nước
là công cụ quan trọng để thúc đẩy sự phát triển về kinh tế, tạo đà tăng trưởng
và ổn định nền kinh tế vĩ mô của Nhà nước, bù đắp những khiếm khuyết của
nền kinh tế thị trường, thực hiện tiến trình công bằng xã hội, bảo vệ môi
trường.
Ngân sách Nhà nước đảm bảo chi thường xuyên cho sự hoạt động của bộ
máy hành chính, đảm bảo công bằng xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện
môi trường sinh thái, giữ gìn an ninh, quốc phòng, bảo vệ chủ quyền đất nước
và trật tự xã hội.

Ngân sách Nhà nước đầu tư cho sự phát triển, thúc đẩy sự tăng trưởng ổn
định và điều khiển nền kinh tế vĩ mô của Nhà nước. Ngoài việc đảm bảo ngân
sách cho chi thường xuyên. Nhà nước cần phải tác động vào quá trình phát
triển kinh tế bằng các kế hoạch ngắn hạn, trung hạn hoặc kế hoạch dài hạn.
Với ý nghĩa đó, tiềm lực tài chính của Nhà nước phải đủ mạnh đảm bảo cho
Nhà nước chủ động thực hiện chính sách tài khoá nới lỏng hoặc thắt chặt,
thực hiện kích cầu đầu tư, tiêu dùng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Hiện nay trong nền kinh tế năng động, thời kỳ kinh tế Việt Nam hội nhập
với các nền kinh tế trên toàn cầu, việc sử dụng Ngân sách Nhà nước để tác
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
động vào nền kinh tế là hết sức quan trọng. Tuy nhiên luật ngân sách ngày
càng phải được sửa đổi, bổ sung cho hoàn thiện để đáp ứng đúng yêu cầu là
vài trò thúc đẩy sự phát triển và ổn định cho một nền kinh tế năng động của
nước ta hiện nay.
Như những ý nghĩa của Ngân sách Nhà nước nói trên đã thể hiện vị trí
đặc biệt quan trọng của Ngân sách Nhà nước với tư cách là một công cụ tài
chính vĩ mô sắc bén, nhạy cảm, hiệu quả để Nhà nước can thiệp, điều chỉnh
nền kinh tế. Do vậy, Nhà nước cần phải nắm chắc cơ chế tác động của thu,
chi ngân sách đối với kinh tế thông qua nhận thức đầy đủ và làm chủ cơ chế
tác động của hiệu ứng kích thích kinh tế của Ngân sách Nhà nước để tăng
cường vai trò thúc đẩy tăng trưởng, ổn định và điều khiển kinh tế vĩ mô của
Ngân sách Nhà nước.
Song song với việc chi đảm bảo cho hoạt động của hệ thống chính trị,
đầu tư cho phát triển đem lại những thành tựu to lớn. Nhiệm vụ quan trọng
không kém là những khiếm khuyết mà nền kinh tế thị trường đã tạo ra là môi
trường sinh thái ô nhiễm, sự mất cân đối về cơ hội phát triển kinh tế - xã hội,
sự chênh lệch giữa các vùng miền trong cả nước. Vì vậy để giảm bớt tình
trạng ô nhiễm môi trường và đảm bảo công bằng xã hội thì Ngân sách Nhà

nước cần có các biện pháp nhằm giải quyết các hậu quả do nền kinh tế thị
thường đã đem lại cho xã hội.
- Ngân sách Nhà nước có những chức năng cơ bản là.
Thứ nhất là chức năng phân phối giữa các cấp ngân sách; thực hiện phân
chia theo tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu phân chia giữa các cấp
ngân sách và bổ sung cân đối ngân sách cho cấp dưới để đảm bảo công bằng,
phát triển cân đối giữa các vùng.
Thứ hai là chức năng đôn đốc; kiểm tra, giám sát, chức năng này cụ thể
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
6
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
là các nghiệm vụ như kiểm tra việc chấp hành ngân sách Nhà nước, kế toán,
kiểm toán và quyết toán ngân sách Nhà nước một cách thường xuyên liên tục.
Thực hiện tốt chức năng này sẽ đem lại những thông tin trung thực cho việc
quản lý các hoạt động của Ngân sách Nhà nước, giúp cho Nhà nước phát hiện
những thiếu sót, kịp thời chỉnh sửa, phát huy những kết quả tốt đã đạt được
góp phần thúc đẩy hoàn thiện luật Ngân sách Nhà nước, tiến tới các mục tiêu
chiến lược quan trọng mà Đảng và Nhà nước ta đã xác định.
1.1.2. Hệ thống Ngân sách Nhà nước và phân cấp Ngân sách Nhà
nước
- Hệ thống Ngân sách Nhà nước
Hệ thống Ngân sách Nhà nước Việt Nam được phân cấp thành 4 cấp đó
là: Ngân sách Trung ương, Ngân sách tỉnh, thành phố, ngân sách quận, huyện
và cấp ngân sách cuối cùng là cấp ngân sách xã, phường, thị trấn tương ứng
với hệ thống chính trị của Việt Nam. Ngân sách Trung ương đóng vai trò chủ
đạo đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ chiến lược quan trọng của quốc gia,
ngân sách xã, phường, thị trấn đóng vai trò chủ đạo, ngân sách cấp tỉnh, thành
phố, quận huyện đóng vai trò trung gian.
- Phân cấp ngân sách Nhà nước.
- Nguyên tắc phân cấp ngân sách: Nhằm đảm bảo tính chủ động trong

việc quản lý điều hành Ngân sách Nhà nước của từng cấp, phù hợp với thực
tế, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và trình độ quản
lý của mỗi cấp gắn liền với trách nhiệm, quyền hạn của mỗi cấp.
- Nội dung của phân cấp ngân sách: Là phân cấp nội dung thu và các
nhiệm vụ chi cho từng cấp ngân sách.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
7
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
1.1.3.Nhận thức chung về ngân sách cấp huyện
- Sự tồn tại khách quan của ngân sách huyện.
Cùng với quá trình phát triển của lịch sử, ngân sách Nhà nước đã xuất
hiện và tồn tại từ lâu. Với chức năng là công cụ tài chính rất quan trọng của
Nhà nước, Ngân sách Nhà nước ra đời, tồn tại và phát triển trên cơ sở hai
tiền đề khách quan là Nhà nước và kinh tế hàng hoá tiền tệ. Nhà nước tất
yếu kéo theo yêu cầu tập trung nguồn lực tài chính vào tay Nhà nước để làm
phương tiện vật chất trang trải, đáp ứng cho các chi phí nuôi sống bộ máy
thực hiện các chức năng kinh tế - xã hội của Nhà nước.
Ngân sách Nhà nước ta đã có từ lâu, song nó được thể chế thành Luật
năm 1996, có hiệu lực từ năm 1997, sau nhiều lần sửa đổi, bổ sung, Luật
ngân sách Nhà nước đã được hoàn thiện. Tại kỳ họp thứ 2 khoá XI của Quốc
hội nước ta, luật Ngân sách Nhà nước đã được sửa đổi nhằm: Quản lý ngày
càng tốt hơn nền Tài chính Quốc gia, nâng cao tính chất chủ động và trách
nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc quản lý và sử dụng ngân
sách Nhà nước, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả ngân
sách và tải sản của Nhà nước, tăng tích luỹ nhằm thực hiện công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đáp ứng yêu cầu phát
triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo giữ vững an ninh
chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Ngân sách huyện với tư cách là một bộ phận hữu cơ của Ngân sách Nhà
nước, cũng ra đời, tồn tại và phát triển cùng với sự tồn tại phát triển của hệ

thống ngân sách Nhà nước, đảm bảo chức năng là cấp ngân sách trung gian
giữa ngân sách cấp tỉnh và ngân sách cấp xã, phường cùng một số nhiệm vụ
được uỷ quyền từ ngân sách Trung ương.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
8
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
- Vai trò của Ngân sách huyện.
Như đã nêu ở trên, Ngân sách huyện là một bộ phận hữu cơ của ngân
sách địa phương. Đóng vai trò Ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện, đó là
vai trò đảm bảo chức năng Nhà nước của Chính quyền cấp huyện thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ theo luật định.
Ngân sách cấp huyện cùng ra đời và trải qua chặng đường hình thành và
phát triển, cùng với sự vận động, biến đổi của hoàn cảnh kinh tế - xã hội, sự
tồn tại và phát triển của chính quyền cấp quận - huyện cả về lượng và chất là
một thực tế không thể phủ nhận được. Vị trí, vai trò của Ngân sách huyện
được thể hiện rõ trong Luật Ngân sách Nhà nước được Quốc hội thông qua
vào kỳ họp thứ 2 khoá XI. Ngân huyện là một cấp ngân sách quan trọng, đóng
vai trò là cầu nối giữa các đơn vị cơ sở với các cơ quan quản lý cấp trên. Mọi
chủ chương, chính sách của Nhà nước, hiệu lực quản lý Nhà nước đều có sự
tham gia của cấp ngân sách này, giúp cho công tác quản lý điều hành đạt hiệu
quả tốt hơn. Đồng thời cũng phản ánh kết quả của chủ trương chính sách, chế
độ đó khi triển khai thực hiện tại cơ sở.
Là một cấp chính quyền cơ sở cũng tổ chức cho mình một bộ máy quản
lý với hệ thống các cơ quan, đoàn thể, hành chính nhằm tổ chức thực hiện các
chức năng của Nhà nước. Điều này cũng có nghĩa rằng để cho các cơ quan,
đoàn thể, tổ chức đó hoạt động được thì cần phải có một quỹ tài chính tập
trung, đó chính là Ngân sách huyện. Mặc dù không thực hiện các nhiệm vụ
quan trọng và các mục tiêu chiến lược như ngân sách Trung ương nhưng
Ngân sách huyện cũng tạo cho mình một vị trí nhất định, nhằm chủ động
trong việc thực hiện chức năng Nhà nước tại ở địa phương tuỳ theo địa giới

hành chính, tình hình kinh tế xã hội của từng huyện mà nhu cầu đảm bảo này
sẽ khác nhau.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
9
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
Trong thời gian qua, cùng với sự chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế và thay
đổi của đất nước, sự năng động của Chính quyền các cấp cơ sở đã giúp cho
kinh tế nhiều địa phương phát triển mạnh mẽ, đó chính là đóng góp không
nhỏ của ngân sách huyện, nguồn thu không ngừng tăng lên, các khoản chi
được quản lý ngày một chặt chẽ, điều này khẳng định vai trò của ngân sách
huyện.
Trong giai đoạn đổi mới hội nhập giao lưu kinh tế quốc tế, tăng cường
vai trò, vị trí ngân sách huyện là hết sức cấp thiết, ngoài việc tăng cường hiệu
lực, hiệu quả hoạt động Nhà nước, ngân sách huyện còn phải hướng cho các
thành phần kinh tế đầu tư phát triển đúng đắn, phát huy nội lực, khai thác có
hiệu quả những tiềm năng thế mạnh của địa phương, giải quyết các nhu cầu
cấp thiết về vấn đề phát triển sự nghiệp giáo dục, y tế, phát triển cơ sở hạ
tầng. Đặc biệt là vấn đề xoá đói giảm nghèo tại các huyện vùng sâu, vùng xa,
hải đảo, biên giới của tổ quốc, đảm bảo sự công bằng giữa các vùng miền, giữ
vững quốc phòng, an ninh xã hội.
Có thể nói công tác triển khai thực hiện Luật Ngân sách Nhà nước, ngân
sách huyện ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí của mình nhằm thúc đẩy
nền kinh tế - xã hội địa phương tạo bước phát triển đáng kể góp phần thay đổi
diện mạo về kinh tế, chính trị, xã hội, quốc phòng - an ninh của địa phương,
tạo đà cho đất nước vững bước trong thực hiện mục tiêu công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước, tiến tới công bằng dân chủ văn minh.
- Nhiệm vụ của ngân sách huyện.
Là một cấp Ngân sách địa phương, ngân sách huyện các nội dung thu và
nhiệm vụ chi cụ thể gắn với việc thực hiện các chức năng nhiệm vụ của cấp
mình như sau:

Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
10
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
Về thu ngân sách:
Nguồn thu Ngân sách cấp huyện bao gồm:
- Các nguồn thu ngân sách địa phương được hưởng 100%:
+ Thuế Nhà đất.
+ Thuế môn bài.
+ Thuế chuyển quyền sử dụng đất.
+ Thuế sử dụng đất nông nghiệp.
+ Tiền sử dụng đất.
+ Tiền cho thuê hoặc bán nhà thuộc sở hữu Nhà nước.
+ Lệ phí trước bạ.
+ Thu từ hoạt động xổ số kiến thiết.
+ Thu hồi vốn của ngân sách địa phương tại các tổ chức kinh tế, thu từ
quỹ dự trữ tài chính của địa phương, thu nhập từ quỹ đóng góp của địa
phương.
+ Viện trợ không hoàn lại của các tổ chức quốc tế, các tổ chức khác, các
cá nhân nước ngoài trực tiếp cho địa phương.
+ Các khoản phí, lệ phí, thu từ các hoạt động sự nghiệp và các khoản thu
khác nộp vào ngân sách Nhà nước của địa phương theo quy định của pháp
luật.
+ Thu từ quỹ đất công ích và thu hoa lợi công sản khác.
+ Huy động từ các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.
+ Đóng góp của các tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngoài nước theo
luật định.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
11
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
+ Thu kết dư ngân sách địa phương.

+ Các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.
- Các khoản thu phân chia theo tỷ lệ %:
+ Thuế giá trị gia tăng (Không kể hàng hoá nhập khẩu)
+ Thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Thu bổ sung cân đối ngân sách:
+ Thu bổ sung có tính chất xây dựng cơ bản.
+ Thu bổ sung cân đối ngân sách.
+ Thu bổ sung chương trình mục tiêu.
Về chi ngân sách:
Chi Ngân sách luôn gắn liền với các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội
mà Nhà nước đảm nhiệm trong từng thời kỳ. Đặc điểm này có thể nhìn ra từ
vai trò của Ngân sách và bản chất Ngân sách Nhà nước. Ngân sách Nhà nước
mang bản chất chính trị, duy trì hoạt động của bộ máy Nhà nước, ổn định phát
triển kinh tế, đảm bảo xã hội ổn định, phát triển. Do vậy nhiệm vụ chi ngân
sách huyện bao gồm:
- Chi đầu tư phát triển:
Đầu tư các công trình kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội không có khả năng
thu hồi vốn do địa phương quản lý.
Phần chi đầu tư phát triển trong các chương trình mục tiêu quốc gia do
các địa phương thực hiện.
Chi đầu tư để lại theo Nghị quyết Quốc hội.
Các khoản chi đầu tư phát triển khác theo quy định của pháp luật.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
12
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
- Chi thường xuyên:
Các hoạt động sự nghiệp kinh tế, giáo dục, đào tạo, dạy nghề, y tế, xã
hội, văn hoá thông tin, văn học nghệ thuật, thể dục thể thao, khoa học và công
nghệ, môi trường, các sự nghiệp khác do địa phương quản lý:
+ Sự nghiệp kinh tế bao gồm;

Sự nghiệp giao thông: Duy tu, bảo dưỡng và sửa chữa cầu, đường và các
công trình giao thông khác; lập biểu báo và các biện pháp đảm bảo an toàn
giao thông trên các tuyến đường.
Sự nghiệp nông nghiệp, thuỷ lợi, lâm nghiệp: Duy tu, bảo dưỡng các
tuyến kênh mương, các công trình thuỷ lợi, các trạm nông nghiệp, lâm
nghiệp, ngư nghiệp; công tác khuyến nông, khuyến ngư; chi chăn nuôi, bảo vệ
nguồn lợi thuỷ sản.
Sự nghiệp kiến thiết thị chính: Đo đạc, lập bản đồ và lưu trữ hồ sơ địa
chính và các sự nghiệp thị chính khác.
Sự nghiệp kinh tế khác gồm: Các hoạt động sự nghiệp về môi trường,
phục vụ công cộng . . .
+ Sự nghiệp Giáo dục bao gồm: Nhà trẻ mẫu giáo, tiểu học, trung học
cơ sở, Phổ thông trung học, bổ túc văn hoá, giáo dục thường xuyên và các
hoạt động khác.
+ Sự nghiệp y tế bao gồm hoạt động trung tâm y tế quận huyện, các
trạm xá xã, thị trấn.
+ Công tác đảm bảo xã hội, cứu tế xã hội, cứu đói, phòng chống các tệ
nạn xã hội, thiên tai hoả hoạn và các hoạt động xã hội khác.
+ Bảo tồn, thư viện, biểu diễn nghệ thuật và các hoạt động văn hoá khác.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
13
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
+ Về văn hoá thông tin; tuyên truyền cổ động, văn hoá văn nghệ quần
chúng, xây dựng bản làng văn hoá và các hoạt động văn hoá xã hội khác.
+ Thể dục thể thao Bồi dưỡng, huấn luyện các vận động viên các đội
tuyển cấp huyện; các giải thi đấu cấp huyện; quản lý các cơ sở thi đấu thể dục,
thể thao và các hoạt động thể dục thể thao khác.
+ Các sự nghiệp khác do địa phương khác quản lý.
Các nhiệm vụ về quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội do ngân sách
huyện đảm bảo theo quy định của chính phủ và các văn bản hướng dẫn

thực hiện.
Hoạt động của các cơ quan nhà nước, cơ quan Đảng Cộng sản Việt
Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tại địa phương.
Hỗ trợ các tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ
chức xã hội - nghề nghiệp ở huyện theo quy định pháp luật.
Thực hiện chính sách xã hội với các đối tượng do huyện quản lý.
Chương trình quốc gia do chính phủ giao cho địa phương quản lý .
Trợ giá theo chính sách Nhà nước.
Các khoản chi khác theo quy định của pháp luật.
- Chi bổ sung cân đối ngân sách cho cấp dưới
Bổ sung cân đối chi thường xuyên cho cấp xã, phường, thị trấn và các
nguồn vốn do cấp trên phân bổ qua ngân sách huyện.
1.2. Quản lý Ngân sách Huyện.
1.2.1 Sự cần thiết phải tăng cường quản lý Ngân sách huyện trong
điều kiện hiện nay.
- Xuất phát từ nền kinh tế nước ta.
Sau 20 năm nền kinh tế nước ta chuyển đổi từ cơ chế tập trung bao cấp
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
14
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
sang cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước đã mang lại hiệu quả. Đất
nước ta đang từng ngày thay da đổi thịt, nền kinh tế ngày càng năng động
hơn, từng bước hội nhập cùng khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, để tiến tới một nền kinh tế đủ mạnh có thể hội nhập cùng khu
vực và thế giới, chúng ta còn rất nhiều việc phải làm, một trong những việc
cấp bách đó là phải đổi mới cơ chế quản lý kinh tế - xã hội cho phù hợp.
Bắt nguồn từ yêu cầu đổi mới cơ chế quản lý kinh tế - xã hội, công tác
quản lý thu, chi ngân sách huyện trong điều kiện hiện nay cần thiết phải được
củng cố, tăng cường, góp phần làm lành mạnh nền tài chính quốc gia, tăng
cường nội lực bằng tài chính, nâng cao hiệu quả chi của Nhà nước để đẩy

mạnh và thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại đất nước,
làm cho quỹ tài chính công được quản lý chặt chẽ, thống nhất, phát huy quyền
làm chủ của nhân dân. Tăng cường công tác quản lý thu, chi ngân sách huyện
còn là vấn đề phát huy được vai trò của chính quyền cấp huyện trong việc
nâng cao hiệu quả của những nguồn thu đáp ứng cho các khoản chi, mỗi đồng
chi đều tiết kiệm nhưng có hiệu quả, đảm bảo đúng chính sách, chế độ, định
mức.
- Xuất phát từ thực trạng quản lý ngân sách huyện thời gian qua.
Cùng với sự phát triển chung của đất nước, công tác quản lý thu, chi ngân
sách Nhà nước nói chung và thu, chi ngân sách huyện nói riêng đã có những
đóng góp tích cực, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, chống thất thoát lãng
phí, đảm bảo cho chính quyền cấp huyện thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ
của mình.
Trong công tác lập, chấp hành và quyết toán ngân sách huyện đã thực
hiện theo đúng quy định của Nhà nước. Tuy nhiên vẫn còn một số đơn vị do
điều kiện khó khăn, trình độ hạn chế, công tác quản lý còn bị buông lỏng
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
15
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
nên việc lập, chấp hành và quyết toán ngân sách huyện chưa được chú ý đúng
mức, từ đó dẫn đến hiệu quả sử dụng Ngân sách Nhà nước chưa đạt hiệu quả
cao.
Công tác quản lý thu, chi ngân sách huyện còn bộc lộ những hạn chế và
yếu kém nhất định. Hạn chế cơ bản là có quá nhiều sự lãng phí trong việc sử
dụng ngân sách nhà nước, công tác quản lý chi ngân sách chưa được chặt chẽ,
tinh thần trách nhiệm chưa cao. Nguyên nhân chủ yếu của những hạn chế phải
kể đó là chính quyền cấp huyện và các cơ quan ở địa phương chưa thực sự
quan tâm đúng mức đến việc tổ chức thu và bố trí chi hợp lý; chủ trương “Nhà
nước và nhân dân cùng làm” chưa được phát huy mạnh mẽ và sâu rộng trong
quần chúng nhân dân.

Trước yêu cầu đòi hỏi trong đổi mới cơ chế quản lý kinh tế và đứng
trước thực trạng công tác quản lý thu, chi ngân sách huyện, cần thiết phải có
những biện pháp nhằm tăng cường công tác quản lý thu, chi ngân sách huyện,
góp phần hoàn chỉnh cơ chế quản lý ngân sách huyện, đảm bảo cho ngân sách
huyện có thể chủ động đáp ứng được yêu cầu thực hiện các chức năng và
nhiệm vụ của chính quyền cấp huyện.
Qua các nội dung đã nghiên cứu về Ngân sách huyện đã nêu ở trên gồm
các khoản thu và nhiệm vụ chi. Tuy nhiên, để quản lý Ngân sách một cách
khoa học, đúng theo luật Ngân sách Nhà nước các quy định của pháp luật, các
nghị định của chính phủ, thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính và các văn bản
của địa phương thì Ngân sách huyện bao gồm các bước sau:
- Lập dự toán Ngân sách huyện.
- Chấp hành Ngân sách huyện.
- Kế toán và quyết toán Ngân sách huyện.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
16
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
Quản lý Ngân sách huyện là quá trình quản lý hệ thống các quan hệ
kinh tế phát sinh trong quá trình tạo lập, phân bổ và sử dụng quỹ tiền tệ của
chính quyền Nhà nước cấp huyện; quản lý các khoản thu, chi của huyện đã dự
toán bởi Uỷ ban Nhân dân huyện giao và được thực hiện trong một năm để
đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của cấp trên giao và Hội đồng
nhân dân huyện đề ra.
1.2.2 Nội dung quản lý Ngân sách huyện.
- Lập dự toán Ngân sách huyện.
Yêu cầu của việc lập dự toán:
Dự toán ngân sách Nhà nước hàng năm được lập căn cứ vào nhiệm vụ
phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng an ninh. Việc lập dự toán
ngân sách huyện cũng không nằm ngoài những điều kiện trên.
Các khoản thu trong dự toán phải được xác định trên cơ sở tăng trưởng

kinh tế, các chỉ tiêu có liên quan và các quy định của pháp luật về thu ngân
sách.
Các khoản chi ngân sách trong dự toán ngân sách phải được xác định
trên cơ sở mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an inh , quốc phòng.
Đối với đầu tư phát triển việc lập dự toán phải căn cứ vào quy hoạch, chương
trình, dự án đầu tư đã có quyết định của cấp có thẩm quyền phê duyệt, ưu tiên
bố trí đủ vốn phù hợp với tiến độ triển khai thực hiện các chương trình, dự án.
Đối với chi thường xuyên, việc lập dự toán phải căn cứ vào nguồn thu từ
thuế, phí, lệ phí và tuân theo các chế độ, tiêu chuẩn, định mức do các cơ quan
Nhà nước có thẩm quyền quy định. Đối với trả nợ phải căn cứ vào nghĩa vụ
trả nợ của năm dự toán.
Dự toán ngân sách huyện được tổ chức xây dựng, tổng hợp từ cơ quan
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
17
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
thu, đơn vị sử dụng ngân sách, đảm bảo đúng thời gian và biểu mẫu quy định.
Dự toán Ngân sách huyện phải tổng hợp theo từng lĩnh vực thu, chi, theo
cơ cấu giữa chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển, chi trả nợ.
Căn cứ lập dự toán Ngân sách huyện.
Dự toán Ngân sách nhằm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội
và đảm bảo quốc phòng an ninh; chỉ tiêu nhiệm vụ của năm kế hoạch và
những chỉ tiêu phản ánh quy mô, nhiệm vụ, đặc điểm hoạt động, điều kiện
kinh tế - xã hội và tự nhiên.
Để đảm bảo cho việc quản lý Ngân sách được tốt, hiệu quả thì công tác
lập dự toán ngân sách huyện đặc biệt chú ý các điểm sau:
Về thu ngân sách phải bám sát các luật, pháp lệnh thuế chế độ thu; chế
độ, tiêu chuẩn định mức do cấp có thẩm quyền quyết định; các chế độ chính
sách hiện hành làm cơ sở lập dự toán chi Ngân sách. Trường hợp cần sửa đổi,
bổ sung phải được nghiên cứu và ban hành trước thời điểm lập dự toán Ngân
sách.

Dựa trên cơ sở những quy định về phân cấp quản lý kinh tế - xã hội,
phân cấp quản lý Ngân sách.
Thực hiện đúng theo tỷ lệ phần trăm phân chia các khoản thu và mức bổ
xung từ Ngân sách cấp trên.
Đối với chi ngân sách:
+ Đối với chi đầu tư phát triển, việc lập dự toán phải căn cứ vào các dự
án phù hợp với quy hoạch được duyệt, những dự án có đủ điều kiện bố trí vốn
theo quy định của quy chế quản lý vốn đầu tư xây dựng và phù hợp với khả
năng bố trí ngân sách hàng năm, kế hoạch tài chính 5 năm; đồng thời ưu tiên
bố trí đủ vốn phù hợp với tiến độ triển khai các chương trình, dự án đã được
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
18
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
cấp có thẩm quyền phê duyệt.
+ Đối với chi thường xuyên, với việc lập dự toán phải tuân theo các
chính sách, chế độ, tiêu chuẩn định mức do các cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền quy định trong đó.
Hội đồng nhân dân huyện căn cứ vào định mức phân bổ chi ngân sách
địa phương do Uỷ ban nhân dân tỉnh quy định, ban hành định mức phân bổ dự
toán chi ngân sách cho các cơ quan, đơn vị, các xã, phường, thị trấn trực
thuộc huyện.
Đối với các đơn vị sử dụng ngân sách, phải lập dự toán thu, chi ngân sách
thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, gửi cơ quan cấp trên trực tiếp.
Cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp (thường không phải là đơn vị dự toán cấp I)
xem xét, tổng hợp do đơn vị cấp dưới trực thuộc gửi đơn vị dự toán cấp I.
Các tổ chức được Ngân sách Nhà nước trợ cấp kinh phí phải lập dự
toán thu, chi ngân sách phạm vi nhiệm vụ được giao gửi cơ quan Tài chính
- Kế hoạch cấp huyện.
Đối với các cơ quan hành chính thực hiện chế độ khoán biên chế và kinh
phí quản lý hành chính và các đơn vị sự nghiệp có thu, việc lập dự toán thực

hiện theo quy định của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
+ Đối với chi trả nợ, đảm bảo bố trí trả đủ các khoản nợ đến hạn (kể cả
gốc và lãi) theo đúng nghĩa vụ trả.
+ Đối với vay bù đắp thiếu hụt Ngân sách Nhà nước, việc lập dự toán
phải căn cứ vào cân đối ngân sách, khả năng từng nguồn vay, khả năng trả nợ
và mức bội chi ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền.
Sau khi Hội đồng Nhân dân huyện ban hành định mức phân bổ dự toán
chi ngân sách, các đơn vị, tổ chức tiến hành lập dự toán chi của đơn vị mình.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
19
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
Việc lập dự toán thu chi, ngân sách phải căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được
giao, căn cứ vào các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cấp có thẩm
quyền ban hành.
Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của phòng Tài chính - Kế hoạch
huyện trong quá trình lập dự toán Ngân sách huyện.
Hàng năm cùng các cơ quan đơn vị thụ hưởng ngân sách trên địa bàn, Uỷ
ban nhân dân cấp dưới thảo luận về dự toán ngân sách. Được phép yêu cầu
lập lại dự toán về các khoản thu chưa đúng với khả năng và tình hình thực tế
của đơn vị, của Uỷ ban nhân dân cấp dưới. Đối với các khoản chi trong dự
toán chưa đúng chế độ, tiêu chuẩn định mức, chưa tiết kiệm, chưa phù hợp
với khả năng Ngân sách và định hướng phát triển kinh tế - xã hội.
Trong quá trình thảo luận để tổng hợp và lập dự toán Ngân sách, nếu
còn có ý kiến khác nhau, cơ quan tài chính ở cấp địa phương phải báo ngay
cho Uỷ ban nhân dân cùng cấp quyết định.
Chủ trì phối hợp với cơ quan thuế và đơn vị khác liên quan trong việc
tổng hợp lập dự toán Ngân sách và phương án phân bổ dự toán Ngân sách của
cấp mình.
Phối hợp với đơn vị ban quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ bản, phòng
hạ tầng kinh tế trong việc lập và phân bổ dự toán chi đầu tư xây dựng cơ bản

cho từng đơn vị, từng dự án, công trình.
Tham mưu, đề xuất ý kiến về giải pháp và các phương án cân đối Ngân
sách địa phương nhằm tăng cường thực hiện chính sách tăng thu ngân sách,
tiết kiệm chi Ngân sách, đảm bảo đúng chế độ chính sách.
Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện xem xét dự toán của các đợn vị thuộc
ngân sách địa phương, dự toán thu do cơ quan thuế lập, dự toán thu, chi Ngân
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
20
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Viện Ngân hàng – Tài chính
sách của các xã, thị trấn lập. Tổng hợp trình Uỷ ban nhân dân huyện để báo
cáo thường trực Hội đồng Nhân dân xem xét báo cáo Uỷ ban Nhân dân tỉnh,
đồng gửi Sở Tài chính - Vật giá, Sở Kế hoạch - Đầu tư .
Phân bổ, giao dự toán Ngân sách huyện.
Sau khi Uỷ ban nhân dân huyện nhận được quyết định về việc phân bổ
dự toán thu, chi ngân sách Nhà nước của Uỷ ban nhân dân tỉnh, phòng Tài
chính - Kế hoạch huyện có nhiệm vụ tham mưu giúp cho Uỷ ban nhân dân
huyện trình Hội đồng nhân dân huyện ra Nghị quyết phê chuẩn dự toán thu,
chi Ngân sách huyện. Căn cứ vào Nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện,
Uỷ ban nhân dân huyện ra quyết định về việc giao dự toán thu, chi Ngân sách
cho từng cơ quan, đơn vị thụ hưởng ngân sách địa phương và dự toán thu, chi
Ngân sách cho từng xã, thị trấn.
Điều chỉnh dự toán Ngân sách.
Hàng năm, khi có một số nhiệm vụ phát sinh đột xuất nằm ngoài dự toán
tại các cơ quan đơn vị dự toán. Các đơn vị có nhiệm vụ phát sinh này lập tờ
trình nộp phòng Tài chính - Kế hoạch huyện tổng hợp báo cáo Uỷ ban nhân
dân huyện xem xét trình Hội đồng Nhân dân dân huyện tại kỳ họp hội đồng
nhân dân gần nhất phê duyệt. Sau khi có nghị quyết phê chuẩn của Hội đồng
nhân dân huyện, Uỷ ban nhân dân huyện ra quyết định điều chỉnh, bổ sung dự
toán ngân sách cho các cơ quan đơn vị, các xã , thị trấn.
- Chấp hành Ngân sách huyện.

Sau khi được Uỷ ban nhân dân huyện tiến hành ra quyết định giao dự
toán ngân sách cho các đơn vị sử dụng ngân sách trực thuộc. Phòng Tài chính
- Kế hoạch căn cứ vào quyết định của Uỷ ban nhân dân huyện thông báo phân
bổ dự toán ngân sách gửi cho các đơn vị trực thuộc; đồng thời gửi Phòng Tài
chính - Kế hoạch, Kho bạc Nhà nước huyện để phối hợp thực hiện.
Dương Thị Hòa Ngân hàng B – khóa 12A
21