Câu 4: Tại sao nói việc ban hành văn bản quản lý nhà nước thuộc phạm trù các biện
pháp QLNN. Qua các VD thực tế cụ thể, hãy làm nổi bật chức năng QL của VBQLNN?
* Trong hđ QLNN, các cơ quan hành chính NN dùng nhiều biện pháp như: hành chính, KT,
tổ chức, điều chỉnh, kiểm tra...
- Biện pháp hành chính là những thức phương thức tác động tới các cá nhân, tổ chức thuộc
đối tượng quản lý thông qua quy định trực tiếp nghĩa vụ của họ, qua những mệnh lệnh dựa trên
quyền lực NN và phục tùng.
- Biện pháp KT là những phg thức mà chủ thể QLNN tđ gián tiếp đến hành vi của các cá
nhân, tổ chức thuộc đối tượng quản lý bằng việc sử dụng những đòn bẩy kinh tế. Áp dụng biện
pháp này có nghĩa là tạo ra những đk vật chất, khuyến khích vật chất, nhằm khơi dậy lòng nhiệt
tình hăng say của con ng để họ thực hiện tốt các quy định của NN.
Hai biện pháp hành chính và KT có quan hệ chặt chẽ với nhau. Biện pháp hành chính là
phg tiện để đưa biện pháp KT vào cs, vì 1 chính sách đòn bẩy KT chỉ có thể được áp dụng chúng
dưới hình thức VB pháp luật.
- Biện pháp tổ chức là biện pháp đưa con ng vào khuôn khổ, ký luật, kỷ cương. Để thực
hiện tốt biện pháp này thì có nhiều việc phải làm, nhưng quan trọng nhất là phải có quy chế, quy
trình, nội quy hđ cho cơ quan, bộ phận, cá nhân...
Những chức năng, biện pháp QL của các CQHCNN cấu thành nội dung của hđ đó. Nhưng
1 nội dung bất kỳ luôn có sự thể hiện ra bên ngoài của mình. Sự thể hiện ra bên ngoài của hđ của
CQHCNN được gọi là hình thức QL của cơ quan ấy.
Giữa hình thức QL và biện pháp QL của các CQHCNN có mối liên hệ chặt chẽ. Biện pháp
QL thuộc về nội dung của hđ QL của CQHCNN. Sự áp dụng hình thức QL nào đó ở mức độ này
hay mức độ khác nói lên các CQHCNN đã sd biện pháp QL nào. VD: việc ban hành những VB
quy phạm pháp luật, trong đó xđ những khuyến khích về lợi ích vật chất đối với cán bộ, công chức
thực hiện tốt nhiệm vụ, chứng tỏ phg pháp đc sd ở đây là phg pháp KT.
Ban hành VBQLNN là 1 hình thức quan trọng để các cơ quan hành chính nhà nước
CQHCNN thực hiện các biện pháp QLHCNN. Có thể nói, nếu k ban hành VBQL thì các biện pháp
QL sẽ k thể thực hiện đc. Nói cách khác, để thực hiện biện pháp QLHCNN thì k thể k ban hành
VB. Mặc dù ngoài hình thức ban hành VB, trong QLHCNN còn có các hình thức khác như: hội
nghị, hđ thông tin điều hành bằng các phg tiện kỹ thuật hiện đại..., nhưng nói chung các hình thức
này k thể thay thế được hành thức ban hành VB, ngược lại trong 1 chừng mực nào đó ban hành
VB lại thay thế đc các hình thức này. Việc ban hành VBQLNN là 1 hình thức mang tính pháp lý,
bao gồm: Ban hành VB quy phạm pháp luật và ban hành VB áp dụng qui phạm pháp luật.
- Ban hành VB qui phạm pháp luật là hình thức pháp lý quan trọng nhất trong hđ QL của
NN, cơ bản nhất nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Thông qua các VBQPPL các
CQHCNN qui định những quy tắc xử sự chung trong lĩnh vực QLHCNN, qui định những nhiệm
vụ, quyền hạn và nghĩa vụ cụ thể của các bên tham gia vào các qhệ QLHCNN; xđ rõ thẩm quyền
và thủ tục tiến hành hđ QL.
- Ban hành VB áp dụng QPPL là hình thức hđ chủ yếu của CQHCNN. Nội dung của nó là
áp dụng 1 hay nhiều qui phạm pháp luật ở 1 hay nhiều trường hợp cụ thể trong một đk cụ thể. Việc
ban hành VB áp dụng QPPL làm phát sinh, thay đổi hay chấm dứt những qhệ hành chính cụ thể.
Thông qua việc ban hành các VB áp dụng QPPL mà tđ từng mặt đến qtrình QL.
QLNN là 1 qtrình bao gồm nhiều khâu từ hoạch định, xd, tổ chức, xd biên chế, ra quyết
định, tổ chức thực hiện quyết định, kiểm tra đến đánh giá. Trong tất cả các khâu này, k có khâu nào
vắng bóng VB. Mặt khác, ban hành VBQLNN là hình thức pháp lý quan trọng của hđ QLHCNN.
Tóm lại, có thể nói việc ban hành VBQLNN thuộc phạm trù các biện pháp QLNN. Đây là
1 trong những cách thức mà các CQQLNN thường xuyên sd để tđ lên đối tg QL nhằm thực hiện
có hiệu quả nhất các nhiệm vụ đặt ra gắn với thẩm quyền của từng cơ quan cụ thể.
Nghệ thuật QL được nảy sinh trong thực tiễn, còn quá trình giải quyết công việc một cách
khoa học lại buộc người ta quay về với các quy định chính thức chứa đựng trong các VBQLNN.
Chức năng QL của VBQLNN có tính khách quan, đc tạo thành do chính nhu cầu của hđ
QL.
* QL là 1 trong những chức năng cơ bản của VBQLNN. Một số VD cụ thể dưới đây thể
hiện rõ chức năng QL của VBQLNN.
- Chính phủ ban hành Nghị định số: 136/2005/NĐ-CP ngày 08 tháng 11 năm 2005 về quy
định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Văn phòng UBNN tỉnh, thành phố
trực thuộc TW. Theo đó, UBNN cấp tỉnh có thẩm quyền quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Văn UBNN cấp tỉnh, tạo cơ sở pháp lý cho Văn phòng UBNN
cấp tỉnh hđ.
- Để hướng dẫn về tổ chức và hoạt động khuyến nông theo quy định tại Nghị định số
56/2005/NĐ-CP ngày 26/4/2005 của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn đã ban hành Thông tư số 60/2005/TT-BNN ngày 10 tháng 10 năm 2005. Theo đó một hệ
thống khuyến nông được tổ chức từ TW đến cơ sở. Ở TW, Bộ Nông nghịêp và Phát triển nông
thôn thống nhất thực hiện chức năng QLNN về hđ khuyến nông và phân công các Cục chuyên
ngành trực tiếp thực hiện QLNN các lĩnh vực khuyến nông; ở địa phương, Sở Nông nghịêp và
Phát triển nông thôn cấp tỉnh thực hiện chức năng QLNN về khuyến nông trong phạm vi tỉnh,
UBND cấp huyện thực hiện chức năng QLNN về khuyến nông trên địa bàn huyện, UBND cấp xã
thực hiện chức năng QLNN về khuyến nông trên địa bàn xã.
- Ngày 22/3/2005, UBND tỉnh Trà Vinh ban hành Quyết định số 14/2005/QĐ-UBND về
việc phân cấp quản lý một số lĩnh vực trong ngành giáo dục trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.Tại quyết
định này qui định rõ trách nhiệm QL giáo dục đối với các ngành các cấp, tạo đk thuận lợi trong
qtrình QL. VD, việc bổ nhiệm Hiệu trưởng trường THCS thuộc thẩm quyền của UBND huyện,
việc QL các trung tâm học tập cộng đồng thuộc về Phòng Giáo dục cấp huyện.
- Để tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc cho cán bộ nghỉ hưu, các CQHCNN phải ban hành quyết
định. Khi đó, 1 lđ đc tuyển dụng vào CQHCNN, có việc làm ổn định; 1 cán bộ được đề bạt giữ
chức vụ ở vị trí cao hơn hoặc 1 cán bộ đc nghỉ hưu.
- 1 cá nhân lấn chiếm đất trái phép (vi phạm luật đất đai) thì CQHCNN căn cứ vào Luật đất
đai và các VB có liên quan để ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, chấm dứt ngay hành vi
lấn chiếm đất trái phép.
Qua các VD trên cho thấy được chức năng QL của VB, VB là 1 công cụ quan trọng để các
CQHCNN thực hiện tốt chức năng QL của mình. Xét trên 1 nghĩa rộng, chức năng QL của VB
phản ánh chức năng QL của NN.