Ảnh hưởng của nhân tố sở hữu nước ngoài đến độ bất ổn tỷ suất sinh lợi cấp độ doanh nghiệp

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

 



NGỌ THÁI HNG HNH



NH HNG CA NHÂN T S HU NC NGOÀI
N  BT N T SUT SINH LI CP 
DOANH NGHIP


LUNăVNăTHCăSăKINHăT




TP.H ChíăMinhă- Nmă2015

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM

 



NGỌ THÁI HNG HNH


NH HNG CA NHÂN T S HU NC NGOÀI
N  BT N T SUT SINH LI CP 
DOANH NGHIP

CHUYÊN NGÀNH: TƠi chính ậ Ngơn hƠng
MÃ S: 60340201
LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGI HNG DN KHOA HC:
TS.Nguyn Hu Huy Nht


TP.H ChíăMinhă- Nmă2015

LI CAM OAN

TôiăxinăcamăđoanăđơyălƠăcôngătrìnhănghiênăcu caătôi,ăđc s hng dn t giáoăviênă
TS. Nguyn Hu Huy Nht.ăCácăniădungăvƠăkt qu bƠiănghiênăcuălƠătrungăthc.ăCácă
s liu phc v cho vicăphơnătích,ănhnăxétăvƠăđánhăgiáăđc thu thp t cácăngun
khácănhauăđc ghi trong phn ngun d liuănghiênăcu.
Nuăphátăhinăcóăbt k s gian lnănƠoătôiăxinăhoƠnătoƠnăchuătráchănhimătrc Hi
đng .
TP.HCM,ăngƠyăăăăăăăthángăăăăănm
Ngi thc hin


NgôăTháiăHng Hnh



MC LC
TRANG PH BÌA
LIăCAMăOAN
MC LC
DANH MCăHÌNH
DANH MC BNG
DANH MC T VIT TT
PHNăTÓMăLC 1
1 GII THIU 2
2 TNGăQUANăCÁCăNGHIÊNăCUăTRCăÂY 5
3 PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCUăVĨăTHUăTHP D LIU 12
3.1 D liuăvƠăthuăthp d liu 12
3.2 Gi thit 12
3.3 Môăhìnhăcătính 14
3.4 Cácăbin kimăsoát 16
3.5 Thngăkêămôăt 18

4 KT QU NGHIÊNăCU 27
4.1 Phngăphápăhi quy 27
4.2 Kt qu nghiênăcu 31
4.2.1 Kt qu chính 31
4.2.2 Vnăđ ni sinh 41
5 THO LUN KT QU NGHIÊNăCU 52

5.1 Tho lun kt qu nghiênăcu 52
5.2 HƠmăýăt bƠiănghiênăcu v hotăđngăđuătăcaănhƠăđuătăncăngoƠiă th
trng chngăkhoánăVit Nam. 52
5.3 Mt s hn ch caăbƠiănghiênăcuăvƠăđ xutănghiênăcu 56
5.3.1 Mt s hn ch cònătn tiătrongăbƠiănghiênăcu 56
5.3.2 Mt s đ xutăchoăhngănghiênăcu tip theo 56
KT LUN 58
TĨIăLIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1: Kt qu kimăđnh F-Test
Ph lc 2: H s tngăquanăcaă8ămôăhìnhăcăs




DANH MC HÌNH
Hìnhă3.1ăThngăkêăgiáătr trungăbìnhăca t l s huăncăngoƠiăvƠăcácăthcăđoăđ
bt n ca t sut sinh li 23
DANH MC BNG
Bngă3.1ăTómăttăcáchătínhătoánăcácăbin 18
Bng 3.2 Thngăkêămôăt caăcácăbinătrongăphngătrìnhăhiăquyătácăđng ca t l s
huăncăngoƠiăđnăđ bt n ca t sut sinh li 20
Bng 3.3 Thngăkêătìnhăhìnhăbinăđng caăcácăbinătrongămôăhìnhă giaiăđon t nmă

2009ăđnănmă2014ăca mu gm 312 doanh nghip. 21
Bng 3.4 Bng thngăkêămôăt t l s hu caănhƠăđuătăncăngoƠiăđi viăcácă
nhómăngƠnhăgiaiăđon t nmă2009ăđnănmă2014. 25
Bng 3.5 Bng thngăkêăt l s hu caănhƠăđuătăncăngoƠiătrungăbìnhăquaăcácă
nmăđi viăcácănhómăngƠnhăgiaiăđon t nmă2009ăđnănmă2014. 26
Bng 4.1 Mi quan h giaăđ bt n ca t sut sinh liăvƠăt l s huăncăngoƠi:ă
môăhìnhăcăs. 34
Bng 4.2 Kt qu kimăđnh Hausman caămôăhìnhă(1),ă(2),ă(3),ă(4). 35
Bng 4.3 Tng hp kt qu t môăhìnhă1,2,3,4 36
Bng 4.4 Mi quan h giaăđ bt n ca t sutăsinhăl vƠăt l s huăncăngoƠi:ă
môăhìnhătácăđngăgiánătip 38
Bng 4.5 Kt qu kimăđnh Hausman caămôăhìnhă(5),ă(6),ă(7),ă(8). 39
Bng 4.6 Tng hp kt qu t môăhìnhă5,6,7,8. 40
Bng 4.7 Mi quan h giaăđ bt n ca t sut sinh liăvƠăt l s huăncăngoƠi:ă
môăhìnhăhiăquyăsaiăphơnăcóăbin ph thuc chui gc 42
Bng 4.8 Kt qu kimăđnh Hausman caămôăhìnhă(1),ă(2),ă(3),ă(4). 43
Bng 4.9 Mi quan h giaăđ bt n ca t sut sinh liăvƠăt l s huăncăngoƠi:ă
môăhìnhăhiăquyăsaiăphơnăcóăbin ph thucălƠăchui gcă(cóăhng t tngătác). 44
Bng 4.10 Kt qu kimăđnh Hausman caămôăhìnhă(5),ă(6),ă(7),ă(8). 45

Bng 4.11 Mi quan h giaăđ bt n ca t sut sinh liăvƠăt l s huăncăngoƠiă
môăhìnhăhiăquyăsaiăphơn 46
Bng 4.12 Kt qu kimăđnh Hausman caămôăhìnhă8ămôăhìnhăsaiăphơnăbc nht. 47
Bng 4.13 Bng tng hp kt qu t môăhìnhăsaiăphơnăbc nht. 47





DANH MC T VIT TT

FPTS CôngătyăchngăkhoánăFPTS
HNX S giao dch ChngăkhoánăHƠăNi
HOSE S giao dch ChngăkhoánăthƠnhăph H ChíăMinh
IPO PhátăhƠnhăc phiu lnăđuăraăcôngăchúng
FEM Môăhìnhăhi quy d liu bngăcóătácăđng c đnh
REM Môăhình hi quy d liu bngătácăđng nguănhiên
WTO T chcăThngămi Th gii
1
PHN TịM LC
BƠiănghiênăcu tinăhƠnhăxemăxétămi quan h gia s huăncăngoƠiăđnăđ bt n
ca t sut sinh li mcăđ doanh nghipătrênăth trng chngăkhoánăVit Nam. D
liuăđc thu thp bao gmă312ăquanăsátălƠăcácădoanhănghip  VităNamăđcăniêmă
ytătrênăSƠn Giao dch chngăkhoánăTPHCMă(HOSE)ăvƠăSƠnăgiaoădch chngăkhoánă
HƠăNiă(HNX)ătrongăgiaiăđon t nmă2009ăậ 2014.ăuătiênăbƠiănghiênăcu s dng
că lngă Fixedă effectă modelă (FEM)ă vƠă Random effect model (REM) cho d liu
bng. Kimăđnh Hausman cho thy kt qu caăFEMăphùăhpăvƠăýănghaăhnăREM.ă
BƠiănghiênăcuăđaăraănhng bng chng quan trng cho thy rng t l s huănc
ngoƠiăcóăth lƠmătngăđ bt n ca t sut sinh li  mcăđ doanh nghipătrênăth
trng chngăkhoánăVit Nam, k c khiăđưăkim soátăcácăloiăhìnhăs huăkhácănhauă
bao gm s huă NhƠă ncă vƠă s hu caă nhƠă đuă tă niăđaă ngoƠiăNhƠă nc. Tuy
nhiên,ătácă đngăgiánătip ca s huăncăngoƠiăthôngăquaătínhăthanhăkhon s lƠmă
gimăđ binăđngăvìănhƠăđuătăncăngoƠiăcóăxuăhng s dng chinălcămuaăvƠă
nm gi nênălƠmăgimătínhăthanhăkhon ca chngăkhoán,ăt đóălƠmăgimăđ bt n
ca t sut sinh li. Kt qu nƠyăphùăhp vi mt s nghiênăcu  th trngăđangăphátă
trin.
2
1 GII THIU
Trênăth trng chngăkhoánăVităNam,ăđngătháiămuaăbánăcaăcácănhƠăđuătăluônă
t raăkháă khônăngoană vƠădngă nhăluônă cóăquyătc nhtă đnh.ăXétă v tácă đng

trong nhngănmăgnăđơy,ăđuătăt ncăngoƠiăvƠoăcácăngƠnhăCôngănghip  Vit
Namăđưătoăđc nhngăbcăphátătrin mi,ăđy mnh s phátătrin nn kinh t.
Mcăđ s hu chngăkhoánăvƠăkhiălng giao dch caănhƠăđuătăncăngoƠiă
trênăth trng chngăkhoánăVităNamăđưăgiaătngănhanhăchóngătrongăthi gian qua.
VităNamălƠămt th trng hp dn nhtăđ đuătătiăChơuăÁ,ăvìăcóădơnăs tr,
GDPătng trng tt, vnăđuătătrc tipăncăngoƠiă(FDI)ăliênătcăđ vƠo. Dòngă
vnăncăngoƠiăvƠoăVit Nam mcădùăcóăs st gimăđt ngtăvƠoăcuiănmă2007ă
đuănmă2008,ăkhiăcácănhƠăđuătătháoăchy khiăcácănn kinh t mi ni sau cuc
khng hongătƠiăchínhătoƠn cu,ănhngăđưătngătrng tr liătrongăcácănmăsauăđó,ă
đc bitălƠăthi gian gnăđơy.ăTrcăđơyăhu htăcácădoanhănghip Vit Nam thuc
s huă NhƠă ncăvƠă ph thucă vƠoăngună tƠiă chínhă t Chínhă ph,ă tuyănhiênă t
nhngănmăgia thpăniênă80ătr đi,ănn kinh t ciăcách,ămt s doanh nghipătă
nhơnăhoáăvƠăphátătrinănhanhăchóngăvi s đaădng trong cuătrúcăs hu.ăNgƠyă
cƠngăcóănhiuăđnh ch đuătăncăngoƠiăln gia nhpăvƠoăth trng chngăkhoánă
VităNam,ăthamă giaă điuăhƠnhă giánă tip doanh nghipă thông qua s hu vn c
phn. S giaătngăcaădòngăvnăncăngoƠiănƠyăđc k vngăkhôngăch mang li
mt ngun vn ln viă chiă phíă s dng vn gim,ă mƠăcònă đemăđn nhng kinh
nghim v côngăngh vƠăngunănhơnălc, ci thinămôiătrng qunălýăvƠăgiaătngă
mcăđ minh bchăthôngătină Vit nam. Vy s huăncăngoƠiănƠyănhăhng
nhăth nƠoăđn s bt n t sut sinh li caăcácădoanhănghip?ăCóănhiuănghiênă
cuăđ tìmăhiu v vnăđ nƠyănhngăkt qu thìăkháăđaădngăvƠăkhôngăcóăs thng
nht chung. Mt s nghiên cu cho rngădòngăvnăncăngoƠiămangăli liăíchăchoă
s phátătrin ca nn kinh t vƠăth trng chngăkhoánăđaăphngăvìăcácălýădoăcóă
th k raănhăsau.ăuătiên,ăs xut hin ca vnăncăngoƠiădƠiăhnăkhôngămangă
3
tínhăđuăcăvƠoănn kinh t niăđa mang liăkhôngăch ngun vn cho s phátătrin
mƠăcònălƠănhngăkănngăqun tr nơngăcao,ăk nngăkt niăkinhădoanhăvƠăqun tr
ngunănhơnălc (Stiglitz (2000); Li vƠăcng s (2011)).ăThăhai,ăvnăncăngoƠiă
cungăcpămtăngun tƠiătr khácăchoănhƠăđuătătrongănc, lƠmăm rngăcăs nhƠă
đuăt,ădoă vyăgiúpăchiaăsăriăroătrongăthătrngăchngăkhoánăniăđaă(Merton

(1987); Bekaert vƠ Harvey (1997); Kim vƠă Singal (2000); Mitton (2006); Wang
(2007); Gupta vƠăYuană(2009)).ăThăba,ădòngăchy vnăncăngoƠiăvƠoăth trng
chngă khoánăgiúpă ci thin qun tr riă roăvƠă gimă đ nhy cm viăriă roăcaă
nhngădoanhănghipăniêmăytă(DoidgeăvƠăcng s (2004); Mitton (2006); Ferreira
vƠ Matos (2008);ăCronqvistăvƠăFahlenbrach (2009); Wang vƠăXie (2009); Umutlu
vƠăcng s (2010)). NgoƠiăra,ăvnăncăngoƠiăcóăth ci thin chtălngăthôngătină
trongăthătrngăchngăkhoánăniăđaăvƠăthúcăđy ci thin trong tinătrìnhăqun tr
doanh nghip,ălƠmăgim đángăk chiăphíăgiaoădchăvƠăđ nhy cm ri (Li vƠăcng
s (2011);ăLeuzăvƠăcng s (2009)).
 mtăkhíaăcnhăkhác, mt s tácăgi cho rngăădòngăvnănc ngoƠiălƠmăgiaătngă
đănhyăcmăcaăthătrngăchngăkhoánătrongăncăviăriăroăqucătăvƠădnăđnă
sămongămanhăcaăthătrngăniăđa,ăđcăbitălƠătrongătngăhpănhngătăchcătƠiă
chínhăvƠăcăquanăđiuăchnhăthătrngăchaălnămnhă(Stiglitz (1999, 2000)).ăHƠnhă
viăđuăcăngnăhnăcaăvnăncăngoƠiăđcăbităcóăthălƠmăbtănăthătrngăchngă
khoánăniăđaă vƠăgiaă tngă riă roă(Stiglitză (1999, 2000); Bae vƠă cng s (2004)).
Stiglitz (1999, 2000)ăđưălp lun rngănhngănhƠăđuăcăncăngoƠiălƠămt trong
nhngănguyênănhơnăchínhăca khng hongătƠiăchính.ăBaeăvƠăcng s (2004)ăcngă
cho rng s tipăxúcăviădòngăvn quc t đưălƠmăgiaătngăphnăbùăriăroătoƠnăcu
trong t sut sinh li doanh nghip, dnăđn s giaătngăđ bt n ca t sut sinh
li doanh nghip. Hinătngăắhotămoney”ăcaădòngăvnăncăngoƠiăcngăh tr
cho quanăđimănƠy.ăDoăvy,ăcóăkh nngălƠănhng giao dchăthngăxuyênăcaănhƠă
4
đuătăncăngoƠiă th trngăcácănc mi niăcóăth dnăđn nhngădaoăđng
lnătrongăgiáăchngăkhoán.ă
Mcădùăvicănghiênăcuătácăđng caăcácănhƠăđuătăncăngoƠiăđnătínhănăđnh
ca t sut sinh li caăcácădoanhănhgip niăđaălƠăvnăđ đcăquanătơmănhiu,
đc bitălƠă cácănc th trng mi niănhngăhinăchaăcóănhiuănghiênăcu v
vnăđ nƠyă th trng Vit Nam. Do vy,ăbƠiănghiênăcuăđưătpătrungăkhiăthácă
khong trngănghiênăcuătrên,ăvƠăđiătheoăhngănghiênăcuăxemăxétătácăđng ca
dòngăvnăncăngoƠiăđnăđ bt n t sut sinh li cpăđ doanh nghipănhăth

nƠo. Hngăđn mc tiêu nghiênăcuătrên,ăbƠiănghiênăcu tp trung tr liăcơuăhi
cơuăhiăchính:ăđi vi cácăcôngătyăniêmăytătrênăth trng chngăkhoánăVit Nam,
t l s huăncăngoƠiătácăđngănhăth nƠoăđnăđ bt n ca t sut sinh li mc
đ doanh nghip  Vit Nam trong mi quan h viăcácăloiăhìnhăs huăkhác?ă
BƠiănghiênăcuăđc thc hinăthôngăquaăcácămôăhìnhăhiăquyăcùngăb d liu cho
312 mưăc phiu  th trng chngăkhoánăVit Nam t nmă2009 đn 2014,ăbƠiă
nghiênăcuăđưătìmăthyăcácăkt qu sau:
T l s huăncăngoƠiăcóălƠmăgiaătngăđ bt n ca t sut sinh li chngăkhoánă
 mcăđ doanh nghip. TuyănhiênătácăđngălƠmăgiaătngăđ bt n caănhƠăđuătă
ncăngoƠiăb suy gimăthôngăquaătínhăthanhăkhonădoănhƠăđuătăncăngoƠiăcóăxuă
hng nm gi chngăkhoánădƠiăhnă(đ can thipăvƠoăhotăđng kinh doanh hay
chinălcăđuătăth đng)ălƠm gim hotăđng giao dch ca chngăkhoán,ăthôngă
quaăđóălƠmăgimăđ bt n ca t sut sinh li.

 đtă đc kt qu trên,ăbƠiă nghiênăcu s dngă phngă phápă hi quy d liu
bngăkèmătheoăkimăsoátăhiu ng c đnh (fixed effect) vƠănhăhng nguănhiênă
(random effect), bin tr tácă đngă (laggedă variables)ă vƠă cácă bină tngă tácă
(interaction terms). Bênăcnhăđóăkimăđnh Hausman cho thy kt qu caăFEMălƠă
5
phùăhpăvƠăcóăýănghaăhnăREM.ăNgoƠiăra, nhmătngătínhăvng chc cho kt qu,
bƠiănghiênă cuă cònă s dng phngă phápă hiă quyăsaiă phơnă đ khc phc hin
tng ni sinh do mi quan h hai chiu gia binăăđc lpăăvƠăăbin ph
thuc.ăCácăkt qu nghiênăcu vnăduyătrìătínhăthuyt phc sau khi kimăsoátăvnăđ
tngăquanăni sinh.
Phn tip theo caăbƠiănghiênăcu bao gmănhăsau:
- Phnă2ănêuălênăcácăbng chng lýăthuytăvƠăthc nghimătrcăđơy v tácăđng ca
dòngăvnăncăngoƠiăđnăđ bt n ca t sut sinh li.
- Phnă3ătrìnhăbƠyăphngăphápănghiênăcu, ngun d liuăvƠăthngăkêăt l s hu
ncăngoƠiăcùngăcácăđcătínhăchngăkhoánăkhácă Vit Nam.
- Phnă4ătrìnhăbƠyăcácăkt qu nghiênăcu thc nghim  VităNamăgiaiăđon t nmă

2009 đn 2014.
- Phnă5ăđaăraăkt lun, nhngăđóngăgóp,ăhn ch vƠăhngăphátătrin caăđ tƠi.
2 TNG QUAN CÁC NGHIÊN CU TRC ÂY
i viăcácăncăđangă phátă trin,ăcácă dòngăvnăđuă tă ncăngoƠiă lƠă mt trong
nhng ngunătƠiăchínhăquanătrngăvƠăcóănhng nhăhngăsơuăscăđn nn kinh t.
Ngun vnăđuătăncăngoƠiăđ vƠoăcácăth trngănƠyăđangăngƠy cƠngătng,ăchínhă
vìăth tácăđngăđuătăncăngoƠiăđnăcácădoanhănghipălƠăvnăđ đcăcácănhƠă
nghiênăcuăquanătơm.ăS m ca ca th trng chngăkhoánăniăđa ti th trng
vnăncăngoƠiă cácăqucăgiaăđangăphátătrin, phnăánhăxuăhng nhng nn kinh
t nƠyătinăđnăquáătrìnhăt doăhóa,ăđưăthuăhútănhiu s chúăýăt gii hc thutăvƠă
cácănhƠălƠmăchínhăsách.ăTuyănhiên khôngăcóăs đng thun v vic liu vnănc
ngoƠiăcóăli íchăđi vi s phátătrin ca nn kinh t vƠăth trngăchúngăkhoánăđa
phngăhayăkhông?ăS tranh lun v vnăđ nƠy,ădoăđóăđưăchiaăthƠnhăhaiăhng
6
chính:ămtăhngătinălƠădòngăvnăncăngoƠiătácăđngătíchăcc caăđnăđ năđnh
ca th trng chngăkhoánăvƠăhngăcònăli cho rngădòngăvnăncăngoƠiătácă
đngătiêuăccăđnăđ năđnh ca th trng.
- Trongă bƠiă nghiênă cuă ắDoesă foreignă institutională ownshipă increaseă returnă
volatility?ăEvidenceăfromăChina”ăcaăZhianăChenăvƠăcng s (2012),ănhómătácă
giădaătrênădăliuăchiătităvăcuătrúcăsăhuăcaănhngădoanhănghipăniêmăytă
trênăhaiăsƠnăchngăkhoánăchngăkhoánăniăđaăcaăTrungăQucăậătênălƠăThngă
HiăvƠăThmăQuyn-trênă11ănm,ăchoăthyăvnăđuătăbiănhngătăchcăncă
ngoƠiă(cătƠiăchínhăvƠăphiătƠiăchính)ălƠmăgiaătngăđăbtănăcaăt sut sinh liă
mcăđădoanhănghip,ăthmăchíăcăkhiăkimăsoátămtăcuătrúcăsăhuăđyăđ,ă
quyămôădoanhănghip,ăvòngăquay,ăvƠăđònăby,ăvƠăchnhăsaăvnăđnăniăsinhăcóă
thăxyăra.ăNhngăhăsăhiăquyăchoăthyămtăđălchăchunătngătrongătălăsă
huăcaăFIIăcóăthădnăđnăsăgiaătngă65,76%ătrongăđăbtănăt sut sinh liă
caădoanhănghip Trung Quc.ăTuyănhiên,ăsăhuăcaănhƠăđuătăcáănhơnăncă
ngoƠiăliăthăhinăhiuăngăgimăđăbtăn.ăNhngăktăquăthcănghimăcngă
trìnhăbƠyămtămiăquanăhăcùngăchiuăgiaătălănmăgiăniăđaă(cáănhơn,ătă

chc,ă chínhă ph)ă vƠă đăbtă năt sut sinh liă mcă đădoanhă nghip;ă că thă
chúngătôiăghiănhnămtămiăquanăhăchăUăngcăgiaătălăsăhuănhƠăncăvƠă
đăbtănămcăđădoanhănghip.ăNhngăktăquăthcănghimăviănhngăhngătă
tngătácăchoăthyărngăsăhuătăchcăncăngoƠiălƠmătngăđăbtănăt sut
sinh liăămcăđădoanhănghipăbngăcáchănhăhngătíchăccăcaătínhăthanhă
khonălênăđăbtăn.ănhăhngăgimăđăbtănăcaăsăhuătăchcăncăngoƠiă
bălƠmăyuăđiăbiăsăhuăchínhăph,ădoămôiătrngăqunălăyuăkémănhălƠăktă
quăcaăsăthamăgiaăcaăchínhăphăTrungăQucănhălƠăngiăchiăvƠăcăquană
qunălý.
7
-  lýăgiiăchoătácăđngătíchăcc caădòngăvnăncăngoƠiăđnăđ năđnh ca th
trng chngăkhoán,ămt s tranh lunăđưăđcăđaăraănhăsau.ăuătiên,ăs
gii thiu ca vn ncăngoƠiădƠiăhnăkhôngămangătínhăđuăcăvƠoănn kinh t
niă đa mang liă khôngă ch vnă mƠă cònă lƠă nhng k nngă qun tr chuyênă
nghip, k nngă marketing,ă cácă mi quan h kinh doanh, s kt ni ti th
trng xut khuăvƠăqun tr ngunănhơnălc. Do vy, nhƠăđuătăncăngoƠiăcóă
xuăhng cam kt mnh m vi nhng khonăđuătăca h vƠăkhiăđó,ăs s hu
c phn ln caă nhƠă đuă tă ncă ngoƠiă giúpă gim thiuă đ bt n. (Stiglitz
(2000),ăLiăvƠăcng s (2011)). Th hai, vnăncăngoƠiăcungăcp mtăcáchăkhácă
đ tƠiă tr cácă doanhă nghipă trongă nc, chia s ri ro cho th trng chng
khoánăniăđa. Theo Merton(1987),ăWang(2007),ălngămuaăròngăcaănhƠăđu
tăncăngoƠiăgiúpălƠmăgimăđ bt n ca th trng nh hiu ngăắm rng
căăs nhƠăăđuăăt”. Khiăcăs nhƠăđuătăđcăgiaătngăcóăth giúpătngăvic
chia s riăroăvƠăgim t sut sinh liăđòiăhiătrênăvnăđuăt,ălƠmăgimăđ bt
n ca t sut sinh li.ăăNgoƠiăăraăămiăănhƠăăđuăătăăch cóăămt phnăăthôngăă
tin v giáăătr ca chngăăkhoán.ăăNuăăcóăănhiuăănhƠăăđuăătăăhnăăs ci thin
mcăđ chínhăăxácăăca thôngătinăvƠăgimăđ bt n caăgiáăchngăkhoánăMittonă
(2006)ăcngătìmăthy rng nhiuădòngăvn ca nhngă nhƠă đuă tăncăngoƠiă
ln,ăcácădoanhănghip niăđaăcóăth ph thucăvƠoăítăn hn,ăvƠăđiuănƠyăgiúpă
gimăđ bt n t sut sinh li chngăkhoán.ăTh ba,ădòngăchy vn ncăngoƠiă

vƠoăth trng chngăkhoánăgiúpăci thin qun tr riăroăvƠăgimăđ nhy cm
vi ri ro ca nhng doanh nghipăniêmăytă(DoidgeăvƠăcng s (2004), Mitton
(2006),ăFerreiraăvƠăMatosă(2008),ăCronqvistăvƠăFahlenbrach (2009), Umutlu vƠă
cng s (2010)). CácănhƠăđuătăncăngoƠiăs chn la nhngăcôngătyăqun tr
ttăđ đuăt,ăvƠăđiuănƠyăthúcăđy s ci thin trong tinătrìnhăqun tr doanh
nghip,ătngăscă épăchoăcácănhƠăqun tr doanh nghipăgiaătngăci thin kh
nngăsinhăli, hiuănng,ăhocăcácăthcăđoăkhácăca hiu qu hotăđng doanh
8
nghipă (Stulză (1999),ă (2005),ă Kelleyă vƠă Woidtkeă (2006),ă Leuză vƠă cng s
(2009),ăChariăvƠăcng s (2010)).
Theo BekaertăvƠăHarveyă(1997,ă2000),ăvƠăKimăvƠăSingală(2000)ăchoăthy rng
khi tt c cácăyu t kimăsoátă(cácăyu t nhăquyămô, li nhun,ầ )ăđcăđaă
vƠoăthìăchoăthy đ bt n t sut sinh li chngăkhoán  cácăth trng mi ni
gim sau t doăhoáăth trng vn.ăiuănƠyăxy ra biăvìăm ca th trngăcóă
th dnăđnătngătrng kinh t hnă(Bekaert,ăHarvey,ăvƠăLundblad,ă2005),ăqun
tr doanh nghip ttăhnă(KimăvƠăSingal,ă2000) hoc ci thin vic chia s ri ro
giaăcácănhƠăđuăt trongăvƠăngoƠiănc (ChariăvƠăHenry,ă2004;ăHenry,ă2000).
TheoăLiăvƠăcng s cho rng t l s huăncăngoƠiădnăđn s st gimăđ bt
n t sut sinh li chngăkhoánă nhngănc th trng mi ni, nhóm tácăgi
cho rng nhng hn ch v đuă tă ncă ngoƠiă cóăth khôngă đc rƠngă buc
trongăcácăth trng mi ni vi gi thuyt rngăcácănhƠăđuătăncăngoƠiăđaă
vƠoăcác phngăphápăqunălýăttăhnăvƠoăcácăcôngătyăniăđa,ălƠmăchoăcácăcôngă
tyănƠyăítăriăroăhn,ăngoƠiăraăcònăcóăs chia s ri ro giaăcácănhƠăđuătătrongă
vƠăngoƠi nc.
TheoăLiăvƠă cng s (2009);ă Huangă vƠă cng s (2011) cho rng t l s hu
ncăngoƠiătácăđngătiêuăccăđn cuătrúcăvnădoăđóălƠmăgimăđ bt n t sut
sinh liăkhiănghiênăcu vnăđ  th trng Trung Quc. Mishra (2012) cho rng
nhng doanh nghip viăđònăbyătƠiăchínhăcaoăthngăítăthuăhútăcácănhƠăđuăt,ă
biăvìăđònăbyătƠiăchínhăthngăđoălng s kit qu tƠiăchính,ăcácănhƠăđuătă
thngăthíchăđuătăvƠoănhng doanh nghipăcóăítări ro.

Hnă na, vnă ncă ngoƠiă cóă th ci thin chtă lng thôngă tin  th trng
chngăkhoánăniăđa, ci thinămôiătrng qun tr doanh nghip ttăhnăvƠăvìă
vyălƠmăgimăđángăk chiăphíăgiaoădchăvƠăđ nhy cm riăroă(LiăvƠăcng s
(2011)).
9
- V hng còn li, nhngă nhƠăphnăbácă dòngăchy vn quc t tin rng vn
nc ngoƠiălƠmăgiaătngăđ nhy cm ca th trng chngăkhoánătrongănc
vi ri ro quc t, dnăđn s mong manh ca th trng niăđa,ăđc bitălƠă
trongătrng hpăkhiăcácăt chcătƠiăchínhăvƠăcăquanăqunălýăth trngăchaă
vng mnh (Stiglitz (1999, 2000)). Theoălýăthuyt, s huăncăngoƠiăcóăth to
ra s bt n ca t sut sinh li  mcăđ doanh nghip trong mt th trng
mi niănhălƠăkt qu ca s giaătngăđ nhy cm ca doanh nghip ti phn
bùăriăroătoƠnăcu.
TheoăBaeăvƠăcng s (2004),ătrc khi t doăhóaămt th trng mi ni c th,
nhngănhơnăt ca th giiăkhôngăcóănhăhngăđnăđ bt n ca t sut sinh
liăvìăhiu ngăphơnăkhúc hoƠnătoƠn.ăNhngăkhiăcácănn kinh t phátătrin hi
nhp vi th gii, phnăbùăriăroătoƠnăcuăđưăđcătính vƠoătrongăt sut sinh li
chngăkhoánăca doanh nghip. Kt qu lƠănhngăliênăkt h thng vi nhng
nhơnă t toƠnă cuă đưă tácă đngă đnă đ bt n ca t sut sinh li ca doanh
nghip. Trongănghiênăcu ca Bae,ăChan,ăvƠăNg'să(2004)ăvi b d liuăchéoă
ca đ bt n t sut sinh li chngăkhoán trongăgiaiăđonăthángă1ănmă1989ă-
thángă9ănmă2000 ti th trng mi ni, Bae vƠăcng s đư tìmăthy mt mi
quan h tíchăcc gia đ bt n t sut sinh li vƠăkh nngăcóăth đuătăđc.
C th, h phơnăloi c phiuăthƠnhăbaănhóm:ănhóm non-investable (ngiănc
ngoƠiăcóăth không s hu bt k c phiu), nhómăpartially investable (ngi
ncăngoƠiăcóăth s hu 50% c phiu)ăvƠănhómăhighly investable (ngiănc
ngoƠiă cóă th s huă hnă 50%ă c phn). H thy rng c phiuă trongă nhómă
highly investable cho thyăđ bt n t sut sinh li chngăkhoánăcaoăhnănhóm
non-investable. TcălƠămcăđ s huăncăngoƠiăcƠngăcaoăthìăđ bt n ca t
sut sinh liăcƠng ln.

Tranh lun caăBaeăvƠăcng s cngănhtăquánăviăStiglitză(1999,ă2000),ăngi
ch ra rng s nhy cm ca th trng mi ni trong khng hongătƠiăchínhăăcònă
10
do vic thiuăcácăquyăđnh cht ch vƠăcácăt chc vng mnh. Vicădòngăvn
đuătădanhămcăncăngoƠiăđcăxemănhănhngădòngătinănóngăđnăvƠăđiărt
nhanhăcngăh tr choăquanăđimănƠy.ăDoăvy,ăcóăkh nngălƠănhng giao dch
thngăxuyênăcaănhƠăđuătăncăngoƠiă th trng cácănc mi niăcóăth
dnăđn nhngădaoăđng lnăătrongăgiáăchngăăkhoán,ăb gơyăăraăăbi s nh
hngăăliênăăkt giaăătínhăkhôngăthanhăkhonătngăđi ca th trng mi ni
vƠănhng v th ln caănhƠăđuătăt chcăncăngoƠi.ă
ZouăvƠăXiaoă(2006)ătină rng trong th trng mi niănhƠă đuă tăncăngoƠiă
thng đi mt vi vnăđ btă cơnă xngă thôngă tinănhiuă hnăcácă nhƠăđuă tă
khác.ăBi vy, nhngă nhƠăđuătăncăngoƠiă cóă xuăhngă đuă tă vƠoănhng
doanh nghip s dng n nhiuăhnădoăđóălƠmătngăđ bt n t sut sinh li.
GurunluăvƠăGursoyă(2010) li cho rng nhƠăđuătăncăngoƠiăthng gp nhiu
ri ro so vi nhngănhƠăđuătăkhácăvìăth mƠăcácă nhƠăđuătăncăngoƠiăcóă
đng lcăđ gim thiu ri ro bngăcáchătácăđngăđn hotăđng qunălýăca
côngăty,ăh khôngănhngăđuătăv vnămƠăcònăđuătăv côngăngh, k thut
tiênătinăđ doanh nghip tip cn th trng vn d dƠng.ăVìăvyăcóăth d đoánă
rng doanh nghipăcóămcăđ s huăncăngoƠiăcaoăs dng nhiu n hnăbi
cácă nhƠă đuă tă ncă ngoƠiă giúpă h tip cn vi nhiu ngun vn r hnă t
nhng ch n mi do đóămƠălƠmătngămcăđ ri ro.
Tómăli, cácătranhălunăvƠăbng chng thc nghim v s tác đng ca s huănc
ngoƠiăđnăđ bt n ca th trng chngăkhoánăvnăcònănhiu btăđng. Trong khi
BaeăvƠăcng s (2004),ăZhianăChenăvƠăcng s (2012)ătìmăthy bng chng v s
hu caănhƠăđuătăt chcăncăngoƠiălƠmăgiaătngăđ bt n ca t sut sinh li
chng khoán,ăUmutluăvƠăcng s (2010)ăvƠăLiăvƠăcng s (2011) liăđaăraămtătácă
đngătích cc,ăvƠăBekaertăvƠăHarveyă(1997)ăliăkhôngătìmăthy mtătácăđng đángă
k ca s huăncăngoƠiălênăđ bt n ca t sut sinh li.
11

- Cácănghiênăcu v hƠnhăviăgiaoădch caănhƠăđuătăncăngoƠiăti th trng
chngăkhoánăVităNamăcngănhătácăđng ca s hu ncăngoƠi đn đ bt n
ca th trng chaăđc khai thácănhiu. Mt trong s đóălƠăbƠiănghiênăcu
ắForeignă ownershipă ină Vietnamă stock markets”ă caă tácă gi Võă Xuơn Vinh
(2010).ăTrongăbƠiănghiênăcu,ătácăgi đưăch ra mi quan h gia mcăđ s hu
ncăngoƠiăvƠănhngăđcătínhăcaăcácădoanhănghip Vit Namăniêmăyt trênăSƠnă
giao dch chngăkhoánăThƠnhăph H ChíăMinh. BƠiănghiênăcuăxemăxétăt l
s huă ncă ngoƠiă trênă th trng chngă khoánă Vit Nam t nmă 2007ăđn
2009 vi b d liu bao gmă nhómă cácă côngă tyă niêmă ytătrênă sƠnă giaoă dch
chngăkhoánă thƠnhăph H Chíă Minh thucă9ăngƠnhă sn xut thc phm, k
thutăcôngănghip,ăxơyădngăvƠăvt liu, btăđng sn,ăbánăl nóiăchung,ădc
phmă vƠă côngă ngh sinh hc,ă đin,ă khaiăthácă khoángăsn,ă đin t vƠă thit b
đin, kt qu bƠiănghiênăcu ch ra rngănhƠăđuătănc ngoƠiăcóăs aăthíchă
đi viă cácădoanhă nghip lnăvƠă cóăđònă byătƠiă chínhă thp,ă nhƠă đuătă nc
ngoƠiăcngătránhăcácăcôngătyăcóăc đôngăchiăphiăvƠăthíchăđuătăhnăvƠoăcácă
doanh nghipă mƠăh cóănhiu nhăhng, kt qu ng ýărngă cácănhƠăđuă tă
ncăngoƠi ng h vicăđuătăvƠoăcácădoanhănghipămƠăh cóăth tránhăđc
btăcơnăxngăthôngătin. NgoƠiăraăcònăcóămt s nghiênăcu v dòngăvnănc
ngoƠiăvƠătínhăthanhăkhon ca th trng chng khoánăVit Nam.
Daătrênăkt qu ca nhngăbƠiănghiênăcuătrênăđơy,ăbƠiănghiênăcu tip tc xem
xét s tácăăđng ca mcăăđ s huăăncăăngoƠiăăđnăăđ bt n ca t sut
sinh liăăcác doanh nghip trong khi kimăsoátăcácăloiăăhìnhăs huăcònăli, bao
gm s huăNhƠăncăvƠăs hu caănhƠăđuătăniăđaăkhác.
 tinăhƠnh,ăbƠiăvit s hiăquyăđ bt n ca t sut sinh li theo mcăđ s hu
ncăngoƠiătrc tipăvƠăgiánătipăthông quaăcácăhng t tngătácăcùngăcácă bin
12
kimăsoátăkhácăđ xácăđnhătácăđng trc tipăvƠătácăđngăgiánătip ca s huănc
ngoƠiăđnăđ bt n t sut sinh li mcăđ doanh nghip.
BƠiăvit s tip tcătrìnhăbƠyăcácăgi thit vƠăphngăphápănghiênăcuăvƠăthuăthp
d liu trong phn tip theo.

3 PHNG PHÁP NGHIÊN CU VÀ THU THP D LIU
3.1 D liu vƠ thu thp d liu
Mu d liu caăbƠiănghiênăcu ch yu ly t thngăkêăgiaoădch hngăngƠyăca
CôngătyăC phn chngăkhoánăFPTS vƠăCôngătyăC phnăTƠiăVit.ăNgoƠiăraăcácăd
liuătrênăBáoăcáoătƠiăchínhăđc thu thp t BáoăcáoătƠiăchínhăhngănmăcaăcôngă
ty. Phm quy ly muălƠă312ăcôngătyăcóăniêmăytătrênăS Giao dch chngăkhoánă
HCMă(HOSE)ăvƠăS Giao dch chngăkhoánăHƠăNi (HNX) t nmă2010 vƠăhin
cònăniêmăytătrênăhaiăsƠnănƠyătínhăđnăngƠyăgiaoădch cuiăcùngănmă2014.ăThi k
ly mu t ngƠyă01/01/2009ăđnăngƠyă31/12/2014.
Thng kêăgiaoădch hngăngƠyăca FPTS gmăcácăthôngătinăđc s dngăsau:ăgiáă
đóngă caă trongă ngƠyă giaoă dch, tng khiă lng giao dch (khp lnhă vƠă tho
thun), t l s huăncăngoƠiăcuiăngƠyăgiaoădch, s lng c phiu nm gi bi
nhƠăđuătăncăngoƠiăcuiăngƠy.
3.2 Gi thit
Nhăđưăđ cp  trên,ăcóănhiuănhơnăt tácăđngăđn vic nm gia chngăkhoánă
caănhƠăđuătăncăngoƠi,ăbaoăgm nhngăđcătínhăca doanh nghipăvƠăcácătơmălýă
hƠnhăvi.ăVy s huăncăngoƠiăcóătácăđngăgìăđn s bt n ca t sut sinh li 
mcăđ minh bchăthôngătinăvƠăkh nngăqun tr ca doanh nghip,ăcngănhăgiúpă
chia s riăroăvƠăgiaătngăngun vnăchoăcácădoanhănghip. Kt qu lƠădòngăvnăđu
tădanh mcăncăngoƠiăcóăth hƠmăcha mt s tácăđngăđn s năđnhăvƠăhiu
qu ca th trngătƠiăchínhăquc t cngănhăcaăcácănc nhnăđuăt,ăgiúpălƠmă
13
gimăđ bt n ca t sut sinh li.ă Trongă khiăđó,ăcngăcóănghiênă cu cho rng
dòngăvnăđuătătrênăth trng chngăkhoánăcaănhƠăđuătăncăngoƠiăthng
khôngănăđnh, d đo chiu khiătìnhăhìnhăth trng din bin xu.ăiuănƠyăcƠngă
đúngăhnăviăcácăth trngăphátătrinătrongămôiătrng qun tr doanh nghip yu
kémăvƠăkhungăphápălutăcònăhn ch.ănăc nhănghiênăcu ca Boone, Breach,
vƠăFriedmană(2000)ăđưăchoăthy rng ch s th trng chngăkhoánăca th trng
mi ni vi s qun tr doanh nghip yuă kémă đưă gim nhiu trong cuc khng
hongăchơuăÁănmă1997-1998.ăJ.LeeăvƠăS.Moonă(2011)ăcngătìmătht bng chng

rng trong sut cuc khng hong kinh t toƠnăcu (2008-2009) gn đy, nhngănhƠă
đuătăt cácăncăcóămôiătrng qun tr vng mnhăbánăc phn  cácăquc gia
nhnăđuătăviămôiătrng qun tr yuăkémănhiuăhnăsoăviăcácănc nhnăđu
tăcóămôiătrng qun tr tt. Do vy, s huăncăngoƠiătrongăcácăqucăgiaăcóămôiă
trng qun tr yuăkémăvƠăh thngăquyăđnhăchaărõărƠng cóăth lƠmăgiaătngăđ
bt n ca t sut sinh li  mcăđ doanh nghip.ăVƠoăthiăđimătngătrngănóngă
2007, VităNamăđưăchng kin s đ vƠoăđt ngtădòngăvnăncăngoƠiănhngăsauă
đóădòngăvnăncăngoƠiăcngăst gimănhanhăchóngăkhiăcácănhƠăđuătătháoăchy
khiăcácăth trng mi ni trong cuc khng hong kinh t toƠnăcu. T đóăđn
nay,ădòngăvnănƠyăđưăcóăs tngătrng tr li vi tcăđ chm.ăNgƠyăcƠngăcóănhiu
đnh ch đuătăncăngoƠiăln gia nhpăvƠoăth trng chngăkhoánăVităNam,ăvƠă
thamă giaă điuă hƠnhă giánă tip doanh nghipă thôngă quaă s hu vn c phn.ă Cácă
quytăđnhăđuătăca khi ngoiăcngănhăhngăkháălnăđn quytăđnhăđuătă
caănhƠăđuătăcáănhơnă(thmăchíăc t chc)  Vit Nam.ăTrongăkhiăđó,ăVit Nam
vnăcònălƠămt quc gia cóăs chi phi caăNhƠăncăđi vi th trngătngăđi
ln, mcăđ can thip caăNhƠăncăcóăth đi din cho thc tin qun tr doanh
nghip vƠăquyăch qunălýăchaăđyăđ yuăkémădo s tham gia caăChính ph vi
vaiătròăképăvaălƠăngiăchiăvaălƠăngi qunălý vƠănhng miăquanătơmăv chínhă
14
tr. Vì vy, cn phi kimăđnh s tácăđng caădòngăvnăncăngoƠiăđnăđ bt n
t sut sinh li mcăđ doanh nghip. Gi thit caăbƠiănghiênăcuăđaăraălƠ:
H
0
: S huăncăngoƠiăcóăth lƠmăgiaătngăđ bt n ca t sut sinh li mcăđ
doanh nghip ca Vit Nam, do thc tin qun tr doanh nghipăcònăyuăkémăvƠă
quy ch qunălýăchaăđyăđ  Vit Nam.
3.3 Mô hình c tính
 kimăđnh mi quan h gia t l s huănhƠăđuătăncăngoƠiăvƠăđ bt n ca
t sut sinh li chngăkhoánămcăđ doanh nghip,ăbƠiănghiênăcuăápădng mt hi
quy hiu ng c đnh FEM vi d liu bngă theoăbƠiă nghiênăcuă ắDoesă foreignă

institutional ownship increase return volatility?ă EvidenceăfromăChina”ă ca Zhian
ChenăvƠăcng s (2012)ănhăsau:


 

 



 



 

(1)
Vi: 

lƠăđ bt n ca t sut sinh li;


lƠăt l s hu nm gi biănhƠăđuătăncăngoƠi;


lƠăbin kimăsoát.
Thng nht viăBaeăvƠăcng s (2004)ăvƠăLiăvƠăcng s (2011),ăđ tƠiăs dng hai
binăđi din caăđ bt n t sut sinh li chngăkhoánămcăđ doanh nghip. Bin
đuătiênălƠălogarithăt nhiênăca t sut sinh liăbìnhăphngăhngăngƠy,ătínhănhă
sau:





ln return





Vi: return


lƠăt sut sinh li chngăkhoánăhngăngƠy;
15
nălƠăs ngƠyăgiaoădch trong mtănm.
Mtăthcăđoăkhácăcaăđ bt n lƠăđ lch chun ca t sut sinh li hngăngƠy,ă
tínhănhăsau:





  



 










lƠăt l trungăbìnhămtănm ca t sut snh li chngăkhoán các ngƠy giao
dchătrongănmăđó.
 nm btătácăđngăgiánătip ca s huăncăngoƠiălênăđ bt n ca t sut sinh
liăthôngăquaăcácăđcăđimăkhácăca doanh nghip bao gm t l luơnăchuyn ca
chngăkhoánă(TURNOVER), t l s hu caăNhƠănc (STATE)ăvƠăt l s hu
caănhƠăđơuătăniăđaăkhácă(DOM) ca chngăkhoán,ăbƠiănghiênăcuăđaăthêmăcácă
binătngătácătíchăchéoăvƠoămôăhìnhă(1)ănhăsau:ă
Volatility

 

 

Foreign

 

Con

 

Foreign


 STATE


FOREIGN

 DOM

 

FOREIGN

 TURNOVER

 


Bin 

 

hoc 

 

s cho bit t l s huănc
ngoƠiătrongăcácădoanh nghipăcóăs huăNhƠănc hoc s hu niăđaăkhácăNhƠă
ncăcaoătácăđngăđnăđ bt n ca t sut sinh liănhăth nƠo.ăBênăcnhăđó,ătíchă
chéoă

 


s cho bit t l s huăncăngoƠiătácăđngăđnăđ
bt n mcăđ doanh nghipăthôngăquaătínhăthanhăkhonănhăth nƠo.
Bin giiăthíchăchínhălƠăt l s hu cu nhƠăđuătăncăngoƠiăFOREIGN. Nhng
nghiênăcu trc thng đoălng t l s huăncăngoƠiăbngăcáchătínhăt l giáă
tr c phiuăđc nm gi biănhƠăđuătăncăngoƠiăchiaăchoătngăgiáătr vnăhoá.ă
Theo ngun cung cp t Cophieu68.comăvƠăCôngătyăChngăkhoánăBn Vit, s liu
16
nƠyăđcătínhătheoătrungăbìnhănm.ăTcălƠăs dngăthcăđoănƠyădi dngărútăgn
lƠăt l phnătrmăc phnăđangăluăhƠnhăthuc s hu caănhƠăđuătăncăngoƠiă
vƠoăcui thiăđim t.
3.4 Các bin kim soát
 xemăxétănhăhng ca s huăncăngoƠiăđnăđ bt n t sut sinh li mcăđ
doanh nghip,ăđ tƠiăxemăxétămt cuătrúcăs huăhoƠnăchnh, bao gm s huăNhƠă
ncăvƠăs hu caăcácănhƠăđuătăniăđaăkhác.ăCácăbin kimăsoátănhăsau:
STATE:ălƠăt l nm gi caăChínhăph Vit Nam, bao gm nhngăđi dinăChínhă
ph vƠădoanhănghip s huăNhƠănc.
Theoătácăgi Z.ChenăvƠăcng s (2012),  cácăqucăgiaăcóăs can thip caăNhƠă
ncăvƠoăth trngăcònătngăđi lnănhăTrungăQucăvƠăVităNamăthìămcăđ s
huă NhƠă ncăcóăth đi din cho thc tin qun tr doanh nghip yuă kémăbi
Chínhăph vaălƠ ngiăđiuăhƠnhăliălƠăắngiăchi”.ăDoăđó,ăk vng rng s hu
Chínhăph s lƠmăgiaătngări ro mcăđ doanh nghip.
DOM:ălƠăt l s hu ca nhngănhƠăđuătăniăđaăkhác ngoƠiăNhƠănc, bao gm
nhƠăđuătăt chc vƠăcáănhơn.ăNhngănhƠăđuătăt chc niăđa lnăcóăth bao
gm nhng qu đuătăchngăkhoán,ăcôngătyăchngăkhoán,ăngơnăhƠngăthngămi,
côngătyăbo himăvƠănhng doanh nghip s huăphiăNhƠănc. NhngănhƠăđuătă
t chcăgiúpănăđnhăhoáăth trng chngăkhoán,ăbiăvìăhcăcóănhng liăíchătrong
chinălcăđuătăvƠăthuăthpăthôngătină(BohlăvƠăBrzeszczynskiă(2006)).ăNhngămt
khác,ăhƠnhăviăbyăđƠnăgiaăcácănhƠăđuătăcóăth giaătngări ro trong t sut sinh
li chngăkhoánă(GabaixăvƠăcng s (2006)). NhngănhƠăđuătăcáănhơnăni đa

mcădùăs lngăđôngăđoănhngălng vnămƠăh chi phiătngăđi nh,ăđiu
nƠyăđưăgii hn s nhăhng ca h lênăth trng. Do vy,ănhƠăđuătăcáănhơnă
đinăhìnhăhƠnhăđngănhănhngăngi theo sau tin tc.ăVíăd,ăBarberăvƠăcng s
17
(2009)ăđưătìmăthyăhƠnhăviăby đƠnăca nhngănhƠăđuătăcáănhơnătrongăth trng
chngăkhoánăca M. Do vy, du k vng ca DOM cóăth dngăhocăơm.
Bênăcnhăthôngătinăv cuătrúcăs hu,ăbƠiănghiênăcuăcngăkimăsoátănhngăđc
tínhăca doanh nghip sau:
SIZE:ăquyămôăca doanh nghip.ăCácăcôngătyălnăthngăcóăcôngăngh vƠătrìnhăđ
qunălýăttăhn,ăcóăth lƠmăgimăxácăsutăpháăsn nh đaădngăhoáăđuătăvƠăquyă
môăkinhăt, yu t nƠyăcngăcóătácăđngăđnăcácănhƠăđuătăđc bitălƠăcácănhƠăđu
tăncăngoƠi,ăh uătiênăla chnăcácăcôngătyăcóăquyămôăln (Merton ậ 1987,ăVõă
XuơnăVinhăậ 2009).ăQuyămôăcaăcácădoanhănghip niêmăytăcƠngălnăthìăđ bt n
t sut sinh liă cƠngănh (BaeăvƠă cng s (2004)),ă Liă vƠăcng s (2011)). SIZE
cngăđcătínhăbng logarith t nhiênăcaăgiáătr vnăhoáăth trng cuiănmătƠiă
chính.
T l luơnăchuyn TURNOVER lƠămt trong nhngănhơnăt quan trng nhăhng
đnăđ bt n t sut sinh li. T l luơnăchuynăcƠngăcao,ăđ bt n ca t sut
sinh liăcƠngăcaoă(LiăvƠăcng s (2011)).ăBƠiănghiênăcu s dng t l luơnăchuyn
hƠngăngƠyătrungăbìnhănmăchoămôăhìnhă(1).ăT l luơnăchuynăhƠngăngƠyăđcătínhă
bng khiălng giao dch hngăngƠyăchiaăchoătng s c phnăđangăluăhƠnh.ăDu
k vng ca h s hiăquyălƠădng.
LEVERAGE:ălƠăt l đònăby, lƠăt l gia tng n vƠătngăgiáătr s sáchăca vn
c phn cuiănmătƠiăchính.ăcătìmăthy biăWeiăvƠăZhangă(2006)ăvƠăLiăvƠăcng
s (2011), t l đònăbyălƠămt trong nhngănhơnăt quan trng nhăhngăđnăđ
bt n ca t sut sinh li.
LagVLăvƠăLagSD:ălƠăđ tr ca đ bt n t sut sinh li.ăChúngăđcăbaoăhƠmă
trong hiăquyăđ kimăsoátănhăhng ca t tngăquan.