Giáo án ngữ văn 8 bài 28 lựa chọn trật tự từ trong câu

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Nắm được cách sắp xếp và hiệu quả của sự sắp xếp trật tự từ trong câu. Từ đó có ý
thức lựa chọn trật tự từ phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
- Cách sắp xếp trật từ từ trong câu.
- Tác dụng diễn đạt của những trật tự từ khác nhau.
2. Kĩ năng:
- Phân tích hiệu quả diễn đạt của việc lựa chọn trật tự từ trong một số văn bản văn
học.
- Phát hiện và sửa được một số lỗi trong sắp xếp trật tự từ.
III. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Xem sgk, sgv, sbt, thiết kế bài giảng.
- Tìm thêm các ví dụ thích hợp.
2. Học sinh:
- Xem sgk, sbt.
- Trả lời câu hỏi Tìm hiểu bài.
- Tìm hiểu các ví dụ trong thực tế cuộc sống.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định lớp: Tổng số:
Vắng:
2. Kiểm tra bài cũ:
Không kiểm tra.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV Gọi HS đọc đoạn trích, sgk/110.
Hs đọc

(H) Có thể thay đổi trật tự từ trong câu in
đậm theo những cách nào mà không làm
thay đổi nghĩa cơ bản của câu?
I. Nhận xét chung:
1. Ví dụ
1. Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng
giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ.
2. Cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của một
người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất.
3. Thét bằng giọng khàn khàn của mộ người
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
(H) Sau khi biến đổi như vậy, em có nhận
xét gì?
Trả lời: Với một câu cho trước, nếu thay
đổi trật tự các từ có trong câu, chúng ta có
thể có 6 cách diễn đạt khác nhau mà không
làm thay đổi nghĩa cơ bản của nó.
(H) Vì sao tác giả lại chọn trật tự từ như
trong đoạn trích?
hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất.
4. Bằng giọng khàn khàn của một người hút
nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuóng đất, thét.
5. Bằng giọng khàn khàn của một người hút
nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét.
6. Gõ dầu roi xuống đất, bằng giọng khàn
khàn của một người hút nhiều xái cũ, cai lệ
thét.
- Cách viết của tác giả có thể nhằm mục đích
sau: nhấn mạnh vị thế xã hội, thái độ hung
hãn của cai lệ, tạo liên kết câu, tạo nhịp điệu

cho câu văn.
- Từ roi tạo liên kết với câu trước.
- Từ thét tạo liên kết với câu sau.
- Cụm từ gõ đầu roi xuống đất nhấn mạnh vị
thế xã hội và thái độ hung hãn của cai lệ.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
(H) Hãy thử chọn một trật tự từ khác và
nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy?
Thảo luận nhóm và cử đại diện trả lời:
(Nhận xét các cách đã nêu)
1. Nhấn mạnh vị thế xã hội, liên kết câu.
2. Nhấn mạnh vị thế xã hội, liên kết câu.
3. Nhấn mạnh thái độ hung hãn.
4. Liên kết câu.
5. Liên kết câu.
6. Nhấn mạnh thái độ hung hãn.
GV gọi hs đọc ghi nhớ.
- HS đọc
2. Ghi nhớ (SGKT111)
GV Gọi HS đọc đoạn trích 1, sgk/111.
(H) Nêu tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ
(in đậm) trong các câu?
- Hs trả lời
II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự
từ
1. Ví dụ
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
GV Gọi HS đọc đoạn trích 2, sgk/112.
- Hs đọc
(H) So sánh cách sắp xếp trật tự từ (in đậm)

của nhà văn Thép Mới với những cách sắp
xếp khác?
- Hs trả lời
Trả lời:
- “giật phắt cái thừng trong tay anh và chạy
sầm sập đến chỗ anh Dậu” → Thể hiện thứ
tự trước sau của hoạt động.
- “xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy
đến đỡ lấy tay hắn”
→
Thể hiện thứ tự trước
sau của hoạt động.
- “cai lê và người nhà lí trưởng” → Thể hiện
thứ bậc cao thấp của các nhân vật và thứ tự
xuất hiện của các nhân vật.
- roi song, tay thước và dây thừng → Thể
hiện thứ tự tương ứng với trật tự của cụm từ
đứng trước: cai lệ mang roi song, người nhà lí
trưởng mang tay thước và dây thừng.
- Cách viết của nhà văn Thép Mới cớ hiệu
quả diễn đạt cao hơn vì nó có nhịp điệu hơn
(đảm bảo được sự hài hòa về ngữ âm).
Trả lời: Cách sắp xếp trật tự từ có tác dụng:
- Thể hiện thứ tự của sự việc, hành động.
- Thể hiện vị thế xã hội của các nhân vật.
- Nhấn mạnh tính chất, đặc điểm của sự việc,
hành động.
- Tạo liên kết câu.
- Tạo nhịp điệu cho câu.
.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
(H)Từ các ví dụ trên, hãy rút ra nhận xét về
tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong
câu?
GV Gọi HS đọc ghi nhớ 2, sgk/112.
- Hs đọc
GV yêu cầu hs làm bài tập.
- Hs làm
2. Ghi nhớ (SGKT112).
III. Luyện tập:
Câu a: Kể tên các vị anh hùng dân tộc theo
thứ tự xuất hiện của các vị ấy trong lịch sử
của dân tộc.
Câu b: Đẹp vô cùng đảo lên trước để nhấn
mạnh vẻ đẹp của Tổ quốc mới được giải
phóng.
Hò ô đưa lên phía trước để bắt vần lưng với
sông Lô, gợi ra một không gian mênh mang
sông nước, đồng thời bắt vần chân ngạt – hát
để tạo ra sự hài hòa về ngữ âm cho khổ thơ.
Câu c: Lặp từ và cụm từ mật thám, đội con
gái để tạo liên kết với câu đứng trước.
4. Củng cố:
- Gọi HS đọc lại nội dung các ghi nhớ.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
- Gọi HS làm bài tập củng cố (đèn chiếu)
Nối các câu ở cột A với các hiệu quả diễn đạt trật tự từ tương ứng ở cột B:
A B
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son. Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt
động.

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
Nhấn mạnh đặc điểm của sự vật được
nói đén trong câu.
Hắn ho khẽ một tiếng, bước từng bước
dài ra sân.
Thể hiện thứ bậc quan trọng của sự vật
được nói đến.
Trong tay đủ cả quản bút, lọ mực, giấy
trắng và giấy thấm.
Tạo nhịp điệu mềm mại, uyển chuyển
cho câu nói.
5. Dặn dò:
- Học bài, làm bài tập.
- Ôn tập kiến thức văn nghị luận để chuẩn bị cho tiết trả bài viết.