TR
TR
TR
TRƯỜ
ƯỜ
ƯỜ
ƯỜNG
NG
NG
NGĐẠ
ĐẠ
ĐẠ
ĐẠI
I
I
IH
H
H
HỌ
Ọ
Ọ
ỌC
C
C
CC
C
C
CẦ
Ầ
Ầ
ẦN
N
N
NTH
TH
TH
THƠ
Ơ
Ơ
Ơ
KHOA
KHOA
KHOA
KHOAKHOA
KHOA
KHOA
KHOAH
H
H
HỌ
Ọ
Ọ
ỌC
C
C
CCH
CH
CH
CHÍ
Í
Í
ÍNH
NH
NH
NHTR
TR
TR
TRỊ
Ị
Ị
Ị
LU
LU
LU
LUẬ
Ậ
Ậ
ẬN
N
N
NV
V
V
VĂ
Ă
Ă
ĂN
N
N
NT
T
T
TỐ
Ố
Ố
ỐT
T
T
TNGHI
NGHI
NGHI
NGHIỆ
Ệ
Ệ
ỆP
P
P
P
C
C
C
CÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGT
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC
C
C
CGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢI
I
I
IQUY
QUY
QUY
QUYẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T
TVI
VI
VI
VIỆ
Ệ
Ệ
ỆC
C
C
CL
L
L
LÀ
À
À
ÀM
M
M
MCHO
CHO
CHO
CHOLAO
LAO
LAO
LAOĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘNG
NG
NG
NGNH
NH
NH
NHÀ
À
À
ÀN
N
N
NR
R
R
RỖ
Ỗ
Ỗ
ỖI
I
I
I
Ở
Ở
Ở
ỞN
N
N
NÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔN
N
N
NT
T
T
TỈ
Ỉ
Ỉ
ỈNH
NH
NH
NHV
V
V
VĨ
Ĩ
Ĩ
ĨNH
NH
NH
NHLONG
LONG
LONG
LONGHI
HI
HI
HIỆ
Ệ
Ệ
ỆN
N
N
NNAY
NAY
NAY
NAY-
-
-
-TH
TH
TH
THỰ
Ự
Ự
ỰC
C
C
CTR
TR
TR
TRẠ
Ạ
Ạ
ẠNG
NG
NG
NG
V
V
V
VÀ
À
À
ÀGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢI
I
I
IPH
PH
PH
PHÁ
Á
Á
ÁP
P
P
P
Chuyênngành:sưphạmgiáodụccôngdân
MÃNGÀNH:52140204
GV
GV
GV
GVH
H
H
Hướ
ướ
ướ
ướng
ng
ng
ngd
d
d
dẫ
ẫ
ẫ
ẫn:
n:
n:
n:SV
SV
SV
SVth
th
th
thự
ự
ự
ực
c
c
chi
hi
hi
hiệ
ệ
ệ
ện
n
n
n:
:
:
:
ThS
ThS
ThS
ThS-
-
-
-GVC
GVC
GVC
GVCPhan
Phan
Phan
PhanV
V
V
Vă
ă
ă
ăn
n
n
nTh
Th
Th
Thạ
ạ
ạ
ạng
ng
ng
ngNguy
Nguy
Nguy
Nguyễ
ễ
ễ
ễn
n
n
nHu
Hu
Hu
Huỳ
ỳ
ỳ
ỳnh
nh
nh
nhL
L
L
Lâ
â
â
âm
m
m
m
MSSV:6106622
MSSV:6106622
MSSV:6106622
MSSV:6106622
L
L
L
Lớ
ớ
ớ
ớp:
p:
p:
p:SP.GDCD
SP.GDCD
SP.GDCD
SP.GDCDK36
K36
K36
K36
L
L
L
LỜ
Ờ
Ờ
ỜI
I
I
IC
C
C
CẢ
Ả
Ả
ẢM
M
M
MƠ
Ơ
Ơ
ƠN
N
N
N
Quamộtthờigiannghiêncứu,tìmhiểu,cùngvớisựhướngdẫntậntìnhcủaquý
thầycô,emđãhoànthànhđềtàiluậnvăn
"Côngtácgiảiquyếtviệclàmcholaođộng
nhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLonghiệnnay-Thựctrạngvàgiảipháp".
EmxinchânthànhgửilờicảmơnđếnquýthầycôtrongKhoaKhoahọcChínhtrị
TrườngĐạihọcCầnThơđãhếtsứctậntâmtruyềnđạtkiếnthứcchuyênmônvàkinh
nghiệmcuộcsốngđểchúngemlàmhànhtrangbướcvàođời,cũngnhưtạomọiđiều
kiệnthuậnlợiđểehoànthànhtốtluậnvăn.
EmxinchânthànhgửilờicảmơnđếnthầyPhanVănThạng,ngườitrựctiếptận
tìnhhướngdẫnemhoànthànhluậnvănnày.Nhânđâyemxinchúcquýthầycôdồi
dàosứckhỏeđểtiếptụccốnghiếnvìsựnghiệptrồngngười.
Dùđãcónhiềucốgắngnhưngdokiếnthứccònnhiềuhạnchếnênchắcchắnluận
vănsẽkhôngtránhkhỏinhữngthiếusót.Rấtmongnhậnđượcsựđónggópvàbổsung
củaquýthầycôvàcácbạnđểluậnvănhoànthiệnhơn.
Emxinchânthànhcảmơn!
CầnThơ,ngày29tháng10năm2013
Sinhviênthựchiện
Nguy
Nguy
Nguy
Nguyễ
ễ
ễ
ễn
n
n
nHu
Hu
Hu
Huỳ
ỳ
ỳ
ỳnh
nh
nh
nhL
L
L
Lâ
â
â
âm
m
m
m
M
M
M
MỤ
Ụ
Ụ
ỤC
C
C
CL
L
L
LỤ
Ụ
Ụ
ỤC
C
C
C
MỞĐẦU………………………………………………………………1
1.Lídochọnđềtài…………………………………………………1
2.Mụcđích,nhiệmvụcủaluậnvăn…………………………………2
3.Đốitượng,phạmvinghiêncứu…………………………………………2
4.Phươngphápnghiêncứu…………………………………………………2
5.Kếtcấucủaluậnvăn…………………………………………………2
CHƯƠNG1:CƠSỞLÝLUẬNCHUNGVỀVIỆCLÀMVÀGIẢ
I
QUYẾT
VIỆCLÀMCHONGƯỜILAOĐỘNG…………………………………3
1.1Việclàmvàgiảiquyếtviệclàmchongườilaođộng…………………3
1.2Cáchìnhthứcchủyếucủagiảiquyếtviệclàmvànhữngnhântốảnhhưởng
đếngiảiquyếtviệclàmcholaođộngởnôngthôn………………… 14
CHƯƠNG2:THỰCTRẠNGVỀCÔNGTÁCGIẢ
I
QUYẾTVIỆCLÀMCHO
LAOĐỘNGNHÀNRỖIỞNÔNGTHÔNTỈNHVĨNHLONG… 19
2.1Điềukiệntựnhiên,kinhtế-xãhộiliênquanđếncôngtácgiảiquyếtviệc
làmcholaođộngnhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLong……………… 19
2.2Nhữngkếtquảđạtđượcvàhạnchếtrongcôngtácgiảiquyếtviệclàmcho
laođộngnhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLongthờigianqua…………… 23
CHƯƠNG3:MỘTSỐGIẢ
I
PHÁPCHỦYẾUNHẰMNÂNGCAOHIỆU
QUẢGIẢIQUYẾTVIỆCLÀMCHOLAOĐỘNGNHÀNRỖIỞNÔNG
THÔNT
Ỉ
NHV
Ĩ
NHLONGTHỜIGIANTỚ
I
………………………39
3.1Pháttriểnkinhtếnôngthôngắnvớigiảiquyếtviệclàmchongườilaođộng
nôngthônởtỉnhVĩnhLong………………………………………39
3.2Điềuchỉnhquyhoạchsửdụngđấtđaihợplý,hiệuquảnhằmtạoviệclàm
chongườilaođộngnôngthônởtỉnhVĩnhLong…………………………41
3.3Chuyểndịchcơcấulaođộng-nghềnghiệpởnôngthôntỉnhVĩnhLongtheo
hướngCNH-HĐH……………………………………………………42
3.4Triểnkhaicácchươngtrìnhhỗtrợviệclàm…………………………44
3.5TăngcườngxuấtkhẩulaođộngnôngthônởtỉnhVĩnhLong………44
KẾTLUẬN……………………………………………………………47
TÀILIỆUTHAMKHẢO……………………………………………49
1
M
M
M
MỞ
Ở
Ở
ỞĐẦ
ĐẦ
ĐẦ
ĐẦU
U
U
U
1
1
1
1.L
L
L
Lí
í
í
ído
do
do
doch
ch
ch
chọ
ọ
ọ
ọn
n
n
nđề
đề
đề
đềt
t
t
tà
à
à
ài
i
i
i
QuátrìnhđổimớikinhtếcủaViệtNamđãtạonhiềucơhộiviệclàmcho
ngườilaođộng,nângcaohiệuquảnguồnlực.Tuynhiên,mộttrongnhữngvấnđềbức
xúcnhấthiệnnaylàtìnhtrạngthấtnghiệpvàthiếuviệclàmcònchiếmtỷlệlớn,thu
nhậpcủađạibộphậndâncưvẫncònthấp,sựphânhóagiàunghèongàycàngcao.Vì
vậy,vấnđềđặtralàphảigiảiquyếttốtnhucầuviệclàm,nângcaothunhậpchongười
laođộng,đặcbiệtlàlaođộngnhànrỗiởnôngthôn.
Hiệnnay,mộtsốnướcpháttriểntrênthếgiớiđangchuyểntừnềnkinhtếcông
nghiệpsangnềnkinhtếtrithức,trongkhiđóViệtNamvẫnlàmộtnướccónềnnông
nghiệplạchậu,vớidânsốphầnlớnsốngbằngnghềnông.Dođó,khinềnkinhtếđang
dầnchuyểnđổichophùhợpvớixuthếchungthìbênmặttíchcực,vẫncòntồntạirất
nhiềuhạnchế,khókhăncầngiảiquyết,màtrênhếtlàvấnđềviệclàmchongườilao
động,nhấtlàđốivớilaođộngnhànrỗiởnôngthôn.
RiêngđốivớitỉnhVĩnhLongcơbảncũnggiốngnhưtìnhhìnhchungcủađất
nước,dânsốchủyếucũngsốngbằngnghềnông,tốcđộđôthịhóacũngđangdiễnra
rấtnhanh.Dođó,vấnđềgiảiquyếtviệclàm,tạonhiềuchỗlàmmớichongườilao
độngnóichungvàlaođộngnhànrỗiởnôngthôncủatỉnhnóiriênglàmộttrong
nhữngvấnđềcấpbách,cóýnghĩachiếnlượcđốivớisựpháttriểnkinhtế-xãhộicủa
tỉnhcũngnhưcảnướctrongsựnghiệpcôngnghiệphóa,hiệnđạihóađấtnước.Để
làmđượcđiềunày,tỉnhkhôngchỉchútrọngchuyểntừnềnkinhtếnôngnghiệpsang
nềnkinhtếcôngnghiệpmàcònphảivừanhanhchóngđàotạonguồnnhânlựcđingay
vàonềnkinhtếtrithức,tiếpthucôngnghệmới,vừaphảigiảiquyếtviệclàmcho
hàngngànlaođộngnôngthôn.Điềunàyđòihỏivaitrò,tráchnhiệmrấtlớncủacác
cấpquảnlý,phảinhanhchóngnắmbắtthựctrạng,xuhướngpháttriểncũngnhưcơ
hộivànhữngtháchthứcđốivớivấnđềgiảiquyếtviệclàmcholaođộngnôngthôn,
màđặcbiệtđốivớilaođộngnhànrỗiởnôngthôngópphầnthựchiệnthắnglợiNghị
quyếtĐảngbộđãđềra.
2
Vớilýdonêutrêntácgiảquyếtđịnhchọnđềtài"C
C
C
Cô
ô
ô
ông
ng
ng
ngt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cgi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tvi
vi
vi
việ
ệ
ệ
ệc
c
c
c
l
l
l
là
à
à
àm
m
m
mcho
cho
cho
cholao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngnh
nh
nh
nhà
à
à
àn
n
n
nr
r
r
rỗ
ỗ
ỗ
ỗi
i
i
iở
ở
ở
ởn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nV
V
V
Vĩ
ĩ
ĩ
ĩnh
nh
nh
nhLong
Long
Long
Longhi
hi
hi
hiệ
ệ
ệ
ện
n
n
nnay
nay
nay
nay-
-
-
-Th
Th
Th
Thự
ự
ự
ực
c
c
ctr
tr
tr
trạ
ạ
ạ
ạng
ng
ng
ngv
v
v
và
à
à
àgi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
i
ph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
p"
"
"
"đểlàmluậnvăntốtnghiệpchomình.
2
2
2
2.M
M
M
Mụ
ụ
ụ
ục
c
c
cđí
đí
đí
đích,
ch,
ch,
ch,nhi
nhi
nhi
nhiệ
ệ
ệ
ệm
m
m
mv
v
v
vụ
ụ
ụ
ục
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
alu
lu
lu
luậ
ậ
ậ
ận
n
n
nv
v
v
vă
ă
ă
ăn
n
n
n
Mụcđíchcủaluậnvăn
Trêncơsởlýluậnvềviệclàmvàgiảiquyếtviệclàmvàđánhgiáthựctrạng
côngtácgiảiquyếtviệclàmcholaođộngnhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLong,tác
giảđềxuấtmộtsốgiảiphápnhằmtăngcườngcôngtácgiảiquyếtviệclàmcholao
độngnhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLongthờigiantới.
Nhiệmvụcủaluậnvăn
-Làmrõcơsởlýluậnvềviệclàmvàgiảiquyếtviệclàmcholaođộngnhànrỗi
ởnôngthôntỉnhVĩnhLong.
-Phântích,đánhgiáthựctrạngcôngtácgiảiquyếtviệclàmcholaođộngnhàn
rỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLongthờigianqua.
-Đềxuấtnhữnggiảiphápchủyếunhằmtăngcườngcôngtácgiảiquyếtviệclàm
cholaođộngnhànrỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLongthờigiantới.
3
3
3
3.Đố
Đố
Đố
Đối
i
i
it
t
t
tượ
ượ
ượ
ượng,
ng,
ng,
ng,ph
ph
ph
phạ
ạ
ạ
ạm
m
m
mvi
vi
vi
vinghi
nghi
nghi
nghiê
ê
ê
ên
n
n
nc
c
c
cứ
ứ
ứ
ứu
u
u
u
Đốitượngnghiêncứu
Luậnvăntậptrungnghiêncứucôngtácgiảiquyếtviệclàmcholaođộngnhàn
rỗiởnôngthôntỉnhVĩnhLong
Phạmvinghiêncứu
Luậnvănchỉnghiêncứuvấnđềtạoviệclàmcholaođộngnhànrỗiởnông
thôntỉnhVĩnhLongtừnăm2008đếnnay.
4
4
4
4.Ph
Ph
Ph
Phươ
ươ
ươ
ương
ng
ng
ngph
ph
ph
phá
á
á
áp
p
p
pnghi
nghi
nghi
nghiê
ê
ê
ên
n
n
nc
c
c
cứ
ứ
ứ
ứu
u
u
u
Đểhoànthànhđềtàinghiêncứunàytácgiảsửdụngcácphươngphápnghiên
cứusau:phươngphápphântíchvàtổnghợp,logicvàlịchsử,gắnlýluậnvớithựctiễn,
khảosátthựctếđểthựchiệnnhữngmụctiêuvànhiệmvụcủađềtàiđặtra.
5
5
5
5.K
K
K
Kế
ế
ế
ết
t
t
tc
c
c
cấ
ấ
ấ
ấu
u
u
ulu
lu
lu
luậ
ậ
ậ
ận
n
n
nv
v
v
vă
ă
ă
ăn
n
n
n
Ngoàiphầnmởđầu,kếtluận,luậnvăngồm3chương,9tiết.
3
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG1
1
1
1
C
C
C
CƠ
Ơ
Ơ
ƠS
S
S
SỞ
Ở
Ở
ỞL
L
L
LÝ
Ý
Ý
ÝLU
LU
LU
LUẬ
Ậ
Ậ
ẬN
N
N
NCHUNG
CHUNG
CHUNG
CHUNGV
V
V
VỀ
Ề
Ề
ỀVI
VI
VI
VIỆ
Ệ
Ệ
ỆC
C
C
CL
L
L
LÀ
À
À
ÀM
M
M
MV
V
V
VÀ
À
À
ÀGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢI
I
I
IQUY
QUY
QUY
QUYẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T
TVI
VI
VI
VIỆ
Ệ
Ệ
ỆC
C
C
CL
L
L
LÀ
À
À
ÀM
M
M
M
CHO
CHO
CHO
CHONG
NG
NG
NGƯỜ
ƯỜ
ƯỜ
ƯỜI
I
I
ILAO
LAO
LAO
LAOĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘNG
NG
NG
NG
1.1
1.1
1.1
1.1Vi
Vi
Vi
Việ
ệ
ệ
ệc
c
c
cl
l
l
là
à
à
àm
m
m
mv
v
v
và
à
à
àvai
vai
vai
vaitr
tr
tr
trò
ò
ò
òc
c
c
củ
ủ
ủ
ủa
a
a
agi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tvi
vi
vi
việ
ệ
ệ
ệc
c
c
cl
l
l
là
à
à
àm
m
m
mcho
cho
cho
chong
ng
ng
ngườ
ườ
ườ
ười
i
i
ilao
lao
lao
laođô
đô
đô
đông
ng
ng
ng.
1.1.1Kháiniệmviệclàmvàgiảiquyếtviệclàm
1.1.1.1Kháiniệnviệclàm
Đểhiểurõkháiniệmvàbảnchấtcủaviệclàmtaphảiliênhệđếnphạmtrùlao
độngvìgiữachúngcómốiquanhệmậtthiếtvớinhau.
Laođộngtrướchếtlàhànhđộngdiễnragiữaconngườivớigiớitựnhiên,
tronglaođộngconngườiđãvậndụngtríthứcvàthểlựccùngvớicôngcụtácđộng
vàogiớitựnhiêntạorasảnphẩmphụvụchonhucầusinhhoạtđờisốngconngười,
laođộnglàmộtyếutốtấtyếukhôngthểthiếuđượccủaconngười,nólàhoạtđộngrất
cầnthiết,gắnchặtvớilợiíchcủaconngười,conngườikhôngthểsốngkhikhôngcó
laođộng.
Conngườilàđộnglực,độngcơ,trungtâmcủasựpháttriểnxãhộivớinguồn
lựccủamìnhlàtrílựcvàsứclực,conngườichỉcóthểthamgiađónggópchosựphát
triểncủaxãhộithôngquaquátrìnhlàmviệccủamình,quátrìnhlàmviệcnàyđược
thểhiệnquahaiyếutốchủquanvàkháchquanđólàsứclaođộngcủangườilaođộng
vàtấtcảcácđiềukiệntốithiểucầnthiếtđểngườilaođộngsửdụngsứclaođộngcủa
họtácđộnglêntưliệusảnxuấtvàtạorasảnphẩmxãhội.Quátrìnhlaođộngđồng
thờilàquátrìnhsửdụngsứclaođộng,sứclaođộnglànănglựccủaconngườinóbao
gồmcảtrílựcvàthểlực,nólàyếutốtíchcựcđóngvaitròtrungtâmtrongsuốtquá
trìnhlaođộng,làyếutốkhởiđầu,quyếtđịnhquátrìnhsảnxuất,sảnphẩmhànghóa
cóthểrađờicóthểrađờiđượchaykhôngthìnóphảiphụthuộcvàoquátrìnhsửdụng
laođộng.Quátrìnhkếthợpsứclaođộngvàcácđiềukiệncầnthiếtđểsửdụngsứclao
độnglàquátrìnhngườilaođộnglàmviệc.Quátrìnhlaođộngđồngthờilàquátrình
sửdụngsứclaođộngtronglaotrongcôngviệchaylàviệclàm,chỗlàmviệc.Mỗi
hìnhtháixãhội,mỗigiaiđoạnpháttriểnkinhtếxãhộithìkháiniệmviệclàmđược
hiểutheonhữngkhíacạnhkhácnhau.Trướcđây,ngườitachorằngchỉcóviệclàm
trongcácxínghiệpquốcdoanhvàtrongbiênchếNhànướcthìmớicóviệclàmổn
định.Cònviệclàmtrongcácthànhphầnkinhtếkhácbịcoilàkhôngcóviệclàmổn
4
định.Vớinhữngquanđiểmđó,nênhọcógắngxinvàolàmviệctrongcácxínghiệp
này.Nhưnghiệnnayquanđiểmấykhôngtồntạinhiềutrongsốnhữngngườiđitìm
việclàm.Nhữngngườinàysẵnsàngtìmbấtcứcôngviệcgì,ởđâu,thuộccácthành
phầnkinhtếnàocũngđượcmiễnlàhànhđộnglaođộngcủahọđượcNhànước
khuyếnkhíchkhôngngăncấmvàđemlạithunhậpcaochohọlàđược.Nhưchúngta
đãbiếthaiphạmtrùviệclàmvàlaođộngcóquanhệvớinhauvàcùngphảnánhmột
loạilaođộngcóíchcủamộtngười,nhưnghaiphạmtrùđókhônghoàntoàngiống
nhauvì:Cóviệclàmthìchắcchắncólaođộngnhưngngượclạicólaođộngthìchưa
chắcđãcóviệclàmvìnóphụthuộcvàomứcđộổnđịnhcủacôngviệcmàngườilao
độngđanglàm.Bảnthâncánhânmỗiconngườitrongnềnsảnxuấtxãhộiđềuchiếm
nhữngvịtrínhấtđịnh,mỗivịtrímàngườilaođộngchiếmgiữtronghệthốngsảnxuất
xãhộivớitưcáchlàmộtsựkếthợpcủacácyếutốkháctrongquátrìnhsảnxuấtđược
gọichỗlàmhayviệclàm.
Cóýkiếnchorằng,việclàmlàmộtphạmtrùđểchỉtrạngtháiphùhợpgiữa
sứclaođộngvàtưliệusảnxuấthoặcnhữngphươngtiệnđểsảnxuấtracủacảivật
chấtvàtinhthầncủaxãhội.Nhưvậy,theoquanđiểmnàykhivàchỉkhicósựphù
hợpvềsốlượngcủahaiyếutốsứclaođộngvàtưliệusảnxuấtthìởđócóviệclàm.
Vớitưcáchhiểuviệclàmnhưkháiniệmtrênthìchưathậttoàndiện.Bởivì,cònmột
yếutốthứbarấtquantrọngđólàđiềukiệnlaođộng.Nếuđiềukiệnlaođộngkhông
đảmbảothìquátrìnhlaođộngkhôngthểdiễnrađược.Vìvậy,trongđiều13Bộluật
laođộngcủaNướcCộnghòaxãhộiChủnghĩaViệtNamnêurõ:“
mọihoạtđộngtạo
ranguồnthunhậpkhôngbịphápluậtcấmđiềuđượcthừanhậnlàviệclàm
“.Các
hoạtđộngđượcxácđịnhlàviệclàmbaogồm:làmcáccôngviệcđượctrảcôngdưới
dạngtiềnvàhiệnvâtvàcôngviệctựlàmđểthulợinhuậnchobảnthânhoặctạothu
nhậpchogiađìnhnhưngkhôngđượctrảcôngchocôngviệcđó.
Việclàmlànhữnghoạtđộngtạorathunhậpvàđượcxãhộithừanhậnbaogồm
cảnhữngngườikhôngcóthunhậpnhưngtạođiềukiệnchongườikháccóthunhập.
Việclàmlàhoạtđộngsángtạocóýthức,cómụcđíchcủaconngườivìsựhạnhphúc
vàtồntạicủachínhbảnthânmình.Việclàmtrướcmắttạorathunhậpchobảnthân
ngườilaođộngđồngthờiđónggóptạonênsựpháttriểnchungcủanềnkinhtếxãhội,
5
dovậygiảiquyếtviệclàmchongườilaođộnglàgiảiphápquantrọngđểpháttriển
toàndiệnnềnkinhtếcủamộtquốcgia.
Việclàmlàmộtphạmtrùtồntạikháchquantrongnềnsảnxuấtxãhộiphụ
thuộcvàocácđiềukiệnhiệncócủanềnsảnxất.Mộtngườilaođộngcóviệclàmkhi
ngườiấychiếmđượcmộtvịtrínhấtđịnhtronghệthốngsảnxuấtcủaxãhội.Nhờcó
việclàmmàngườilaođộngmớithựchiệnđượcquátrìnhlaođộngtạorasảnphẩm
củaxãhội,vàthunhậpchobảnthân.
Nhưngvớikháiniệmviệclàmnhưtrênthìchưađượccoilàđầyđủvìcon
ngườichỉcóthểtồntạitronggiađìnhvàxãhội.Dođó,việclàmđượchiểutheomột
cáchhoànchỉnhđólàngoàiphầnngườilaođộngtạorachoxãhộicònphảicóphần
chobảnthânvàgiađìnhnhưngđiềucốtyếulàviệclàmđóphảiđượcxãhộithừa
nhậnvàkhôngviphạmphápluật.
Phânloạiviệclàm
Cónhiềucáchphânloạiviệclàmtheocácchỉtiêukhácnhau:
Mộtlà,
phânloạiviệclàmtheomứcđộthờigiansửdụnglaođộngbaogồm
việclàmđầyđủvàthiếuviệclàm.
Việclàmđầyđủ:
Vớicáchhiểuchungnhấtlàngườicóviệclàm,làngườiđangcóhoạtđộngnghề
nghiệp,cóthunhậptừhoạtđộngđóđểnuôisốngbảnthânvàgiađìnhmàkhôngbị
phápluậtngăncấm.Tuynhiên,việcxácđịnhsốngườicóviệclàmtheokháiniệm
trênchưaphảnánhtrungthựctrìnhđộsửdụnglaođộngxãhộivìkhôngđềcậpđến
chấtlượngcủacôngviệclàm.Trênthựctếnhiềungườilaođộngđanglàmviệcnhưng
làmviệcnữangày,việclàmcónăngsuấtthấpthunhậpcũngthấp.Đâychínhlàsự
khônghợplítrongkháiniệmngườicóviệclàmvàcầnđượcbổsungvớiýnghĩađầy
đủ.Việclàmđầyđủcăncứtrênhaikhíacạnhchủyếuđólà:Mứcđộsửdụngthời
gianlaođộng,năngsuấtlaođộngvàthunhập.Mọiviệclàmđầyđủđòihỏingườilao
độngphảisửdungđầyđủthờigianlaođộngtheoluậtđịnh(ViệtNamhiệnnayquy
định8giờmộtngày)mặtkhácviệclàmđómanglạithunhậpkhôngthấphơnmức
tiềnlươngtốithiểuchongườilaođộng(nướctahiệnnayquyđịnhmứclươngtối
thiểuchomộtngườilaođộngtrongmộtthánglà1.150nghìnđồng).Vậyvớinhững
6
ngườilàmviệcđủthờigianquiđịnhvàcóthunhậplớnhơnmứctiềnlươngtốithiểu
hiệnhànhlànhữngngườicóviệclàmđầyđủ.
Thiếuviệclàm:
Vớikháiniệmviệclàmđầyđủnhưtrênthìthiếuviệclàmlànhữngviệclàm
khôngtạođiềukiệnchongườilaođộngtiếnhànhsửdụnghếtquỹthờigianlaođộng
manglạithunhậpchohọthấphơnmứclươngtốithiểuvàngườitiếnhànhviệclàm
khôngđầyđủlàngườithiếuviệclàm.
Theotổchứclaođộngthếgiới(viếttắtlàILO)thìkháiniệmthiếuviệclàm
đượcbiểuhiệndướihaidạngsau:
-Thiếuviệclàmvôhình:lànhữngngườicóđủviệclàmlàmđủthờigianthậm
chícònquáthờigianquyđịnhnhưngthunhậpthấpdotaynghề,kỹnănglaođộng
thấp,điềukiệnlaođộngthấp,tổchứclaođộngkém,chonăngsuấtlaođộngthấp
thườngcómongmuốntìmcôngviệckháccómứcthunhậpcaohơn.
-Thiếuviệclàmhữuhình:làhiệntượngngườilaođộnglàmviệcvớithời
gianíthơnquỹthờigianquyđịnh,khôngđủviệclàmvàđangcómongmuốnkiếm
thêmviệclàmvàluônsẵnsàngđểlàmviệc.
-Thấtnghiệp:Ngườithấtnghiệplàngườitrongđộtuổilaođộngnhưngkhông
cóviệclàm,cókhảnănglaođộnghaynóicáchkháclàsẵnsànglàmviệchayđangđi
tìmviệclàm.Thấtnghiệpđượcchialàmnhiềuloại:
-Thấtnghiệptạmthời:phátsinhdodichuyểnkhôngngừngcủasứclaođộng,
giữacácvùng,cáccôngviệchoặccácgiaiđoạnkhácnhaucủacuộcsống.
-Thấtnghiệpcơcấu:xảyrakhicósựmấtcânđốigiữacungvàcầulao
động,việclàm.Sựkhôngănkhớpgiữasốlượngvàchấtlượngđàotạovàcơcấuvà
yêucầucủaviệclàm,mấtcânđốigiữacungvàcầulaođộng.
-Thấtnghiệpchukì:phátsinhkhimứccầuchungvềlaođộngthấpvàkhông
ổnđịnh.Nhữnggiaiđoạnmàcầulaođộngthấpnhưngcunglaođộngcaosẽxảyra
thấtnghiệpchukì.
Hailà,
phânloạiviệclàmtheovịtrílaođộngcủangườilaođộng.Tùytừng
cáchphânloạimàngườitacócáchìnhthứcviệclàm.Ởđâytachỉtiếpcậnhaihình
thứcsau:
7
-Việclàmchính:làcôngviệcmàngườilaođộngthựchiệndànhnhiềuthời
giannhấthoặccóthunhậpcaohơnsovớicôngviệckhácvàđòihỏiyêucầucủacông
việccầntrìnhđộchuyênmônkỹthuật.
-Việclàmphụ:làcôngviệcmàngườilaođộngthựchiệndànhnhiềuthờigian
nhấtsaucôngviệcchính
1.1.1.2Kháiniệmgiảiquyếtviệclàm
Vớiviệcnghiêncứuđặcđiểm,kháiniệmvàphânloạivàphânloạiviệclàm
giúpchotahiểurõhơnvềviệclàm.Từđóxácđịnhđượccácmụctiêuvàýnghĩacủa
côngtácgiảiquyếtviệclàm.
Giảiquyếtviệclàmđượcphânloạithành
-Giảiquyếtviệclàmổnđịnh:côngviệcđượctạorachongườilaođộngmàtại
chỗlàmviệcđóvàthôngquacôngviệcđóhọcóthunhậplớnhơnmứcthunhậptối
thiểuhiệnhànhvàổnđịnhtheothờigiantừ3nămtrởlên,việclàmổnđịnhluôntạo
chongườilaođộngmộttâmlíyêntâmtrongcôngviệcđểlaođộnghiệuquảhơn.
-Giảiquyếtviệclàmkhôngổnđịnh:đượchiểutheo2nghĩađólà:Côngviệc
làmổnđịnhnhưngngườilaođộngthựchiệnphảiliêntục,năngđộngtheokhônggian,
thườngxuyênthayđổivịtrílàmviệcnhưngvẫnthựchiệncùngmộtcôngviệc.Công
việclàmkhôngổnđịnhmàngườilaođộngphảithayđổicôngviệccủamìnhliêntục
trongthờigianngắn.
Giảiquyếtviệclàmlàquátrìnhtạoranhữngđiềukiệncầnthiếtchosựkếthợp
giữatưliệusảnxuất,côngcụsảnxuấtvàsứclaođộng.Giảiquyếtviệclàmchongười
laođộngluônlàvấnđềbứcxúcvàquantrọng,nómangmụcđíchýnghĩavôcùnglớn
laođốivớitừngngườilaođộngvàtoànxãhội.
Giảiquyếtviệclàmđápứngnhucầutìmviệc,nhucầulaođộngcủaconngười
vìlaođộnglàphươngtiệntồntạichínhcủaconngười.Sựpháttriểncủanềnkinhtế
phụthuộcrấtlớnvàovấnđềsửdụngcóhiệuquảnguồntàinguyênthiênnhiên,nguồn
lựcvàvốn.Trongđóviệcsửdụngnguồnlựccóvaitròquantrọngvàquyếtđịnhđến
sựpháttriểnđó,giảiquyếtviệclàmnhằmnângcaohiệuquảnguồnnhânlựcthông
quacáchướngsau:
Giảiquyếtviệclàmnhằmphânbốlaođộngmộtcáchhợplí,gópphầnhoàn
thiệnhệthốngquảnlýđưađếnmộthệthốnglaođộngphùhợpvớicơcấuhệthống
8
ngànhnghềcósựphốihợphàihòagiữacácbộphậntổchức,bốtrílaođộngphùhợp
vớiđặcđiểm,tínhchấtcủacôngviệcsẽnângcaonăngsuấtlaođộngcánhân,giúphọ
pháttriểnkhảnăngvàsựsángtạocủamìnhchoquátrìnhsảnxuấtpháttriểntạora
nhiềuchỗlàmviệcmớisẽthuhútđượcnhiềulaođộngthamgiavàoquátrìnhsản
xuấtcủaxãhộivàsẽgiảiquyếtcácvấnđềmangtínhxãhộinhư:nângcao,cảithiện
đờisống,hạnchếcáchiệntượngtiêucựctrongxãhội.
Giảiquyếtviệclàmlàmộttrongnhữngđộnglựcthúcđẩynângcaochấtlượng
nguồnlựcvìkhicáccôngviệcđượctạomớibaogiờcũngđòihỏichuyênmônkỹthật
caoởngườilaođộngmàtheoquyluậtcủaquátrìnhtuyểndụngthìngườiứngcửviên
phảicómộttrìnhđộtươngđươngbởithếchonênngườilaođộngluôncómộtxu
hướngtíchlũykiếnthức,trìnhđộlànhnghềchochínhmìnhđểcócơhộithamgiavào
hoạtđộngkinhtế.Dođó,mọichủtrươngchínhsáchđúngđắnlàphảipháthuycaođộ
khảnăngquyềnlựcconngười,nếucósaiphạmthìnguồnlaođộngsẽtrởthànhgánh
nặng,thậmchígâytrởngại,tổnthấtlớnchonềnkinhtếcũngnhưxãhội.Vìvậy,mỗi
quốcgiagiảiquyếttốtvấnđềviệclàmchongườilaođộnglàthànhcônglớntrongsự
nghiệppháttriểnkinhtế-xãhội,chínhtrịcủamình.
1.1.2Vaitròcủagiảiquyếtviệclàmchongườilaođộng
Giảiquyếtviệlàmchongườilaođộnglàvấnđềcấpbáchchotoànxãhội,nó
thểhiệnvaitròcủaxãhộiđốivớingườilaođộng,sựquantâmcủaxãhộivềđờisống
vậtchấtvàtinhthầncủangườilaođộngvànócũnglàcầunốitrongmốiquanhệgiữa
xãhộivàconngười.Việclàmlànơidiễnranhữnghoạtđộngcủangườilaođộng,
nhữnghoạtđộngnàyđượccôngnhậnquanhữngcôngviệcmàhọđãlàmvànócũng
lànơiđểhọthểhiệnnhữngkếtquảhọctậpcủamìnhđólàtrìnhđộchuyênmôn.Giải
quyếtviệclàmlàvấnđềchínhđểngườilaođộngcóviệclàmvàcóthunhâpđểtái
sảnxuấtsứclaođộngcủaxãhội,giảmtỉlệthấtnghiệpvàdođóhạnchếđượcnhững
phátsinhtiêucựcdothiếuviệclàmgâyra.
Giảiquyếtviệclàmcóvaitròquantrọngtrongđờisốngxãhội,nókhôngthể
thiếuđốivớitừngcácnhânvàtoànbộnềnkinhtế,làvấnđềcốtlõivàxuyênsuốt
trongcáchoạtđộngkinhtếcómốiquanhệmậtthiếtvớikinhtếxãhội,nóchiphối
toànbộmọihoạtđộngcánhânvàxãhội.Đốivớitừngcácnhânthìcóviệclàmđiđôi
vớicóthunhậpđểnuôisốngbảnthânmình.Vìvậy,nócóảnhhưởngtrựctiếpvàchi
9
phốitoànbộđờisốngcủacánhân.Việclàmnàynaygắnchặtvớitrìnhđộhọcvấn,
trìnhđộtaynghềcủatừngcánhân,thựctếchothấynhữngngườikhôngcóviệclàm
thườngtậptrungvàonhữngxã,huyện,quậnnhấtđịnh(đôngdâncư;khókhănvềtự
nhiên;cơsởhạtầng ).Vàonhữngnhómnhấtđịnh(laođộngkhôngcótaynghề,
trìnhđộvănhóa,họcvấnthấp ).Việckhôngcóviệclàmtrongdàihạncòndẫnđến
mấtcơhộitraudồi,nắmbắtvànângcaotrìnhđộkỹnăngnghềnghiệplàmhaomòn
vàmấtđikiếnthức,trìnhđộvốncó.
Đốivớikinhtếthìlaođộnglàmộttrongnhữngnguồnlựcquantrọng,làđầu
vàokhôngthểthaythếđốivớimộtsốngành.Vìvậy,nólànhântốtạonêntăng
trưởngkinhtếvàthunhậpquốcdân,nềnkinhtếphảiluônđảmbảotạocầuvềviệc
làmchotừngcánhânsẽgiúpchoviệcduytrìmốiquanhệhàihòagiữaviệclàmvà
kinhtế,tứclàluônđảmbảochonềnkinhtếcóxuhướngpháttriểnbềnvững,ngược
lạinócũngduytrìlợiíchvàpháttriểntiềmnăngcủangườilaođộng.
Đốivớixãhộithìmỗicánhângiađìnhlàyếutốcấuthànhnênxãhội.Vìvậy,
việclàmcũngtácđộngtrựctiếplênxãhội,mộtmặtnótácđộngtíchcực,mặtkhácnó
tácđộngtiêucực.Khimỗicánhântrongxãhộiđềucóviệclàmthìxãhộiđượcduy
trìvàpháttriểndokhôngcómâuthuẫnnộisinhtrongxãhội,khôngtạoracáctiêu
cực,tệnạnxãhội,conngườidầnđượchoànthiệnvềnhâncáchvàtrítuệ Ngượclại,
nềnkinhtếkhôngđượcđảmbảođápứngvềviệclàmchongườilaođộngcóthểdẫn
đếnnhiềutiêucựctrongđờisốngxãhộivàảnhhưởngxấuđếnsựpháttriểnnhân
cáchcủaconngười.Conngườicónhucầulaođộngngoàiviệcđảmbảonhucầuđời
sốngcònđảmbảocácnhucầuvềpháttriểnvàtựhoànthiệnbảnthân.Vìvậy,trong
nhiềutrườnghợpkhôngcóviệclàmsẽảnhhưởngđếnlòngtựtincủaconngười,sự
xalánhcủacáccộngđồnglànguyênnhânchínhđểgâyracáctệnạnxãhội.Ngoàira
khikhôngcóviệclàmtrongxãhộisẽtạoracáchốngăncáchgiàunghèolànguyên
nhânnảysinhracácmâuthuẫnvànóảnhhưởngđếncáctìnhhìnhchínhtrị.
Vaitròviệclàmđốivớitừngcánhân,kinhtếvàxãhộilàrấtquantrọng.Vì
vậy,đểđápứngđượcnhucầuvềviệclàmcủatoànxãhộiđặcbiệtlàđốivớingười
nghèo,hộnghèođòihỏiNhànướcphảicónhữngchiếnlược,kếhoạchcụthểđápứng
đượcnhucầunày.
10
Giảiquyếtviệclàmlàmộttrongnhữngchínhsáchxãhộicơhộicơbảncủa
mỗiquốcgianhằmgópphầnđảmbảoantoàn,ổnđịnhvàpháttriểnxãhội.Giảiquyết
việclàmlànhântốchủquancóvaitròrấtquantrọngđốivớitoànbộquátrìnhphát
triểnviệclàmtrongxãhội.Giảiquyếtviệclàmthựcchấtlàmộthệthốngcácbiện
phápcótácđộng,mởrộngcơhộiđểlựclượnglaođộngcủatoànxãhộitiếpcậnđược
việclàm.Ngoàira,giảiquyếtviệclàmcònbaogồmcácgiảipháptrợgiúpchocácđối
tượngđặcbiệt(chongườitàngtật,tệnạnxãhội,ngườicócông,ngườihồihương )
cócơhộivàđiềukiệnđượclàmviệc.
Giảiquyếtviệclàmthuộchệthốngchínhsáchxãhộinhằmgiảiquyếtmộtvấn
đềxãhộivừacấpbáchtrướcmắthiệnnay,vừacơbảnlâudàiởmọinướclàđảmbảo
việclàm,đờisốngcholaođộngtoànxãhội,đặcbiêtlàkhuvựcnôngthônnơiđang
tồntạitỷlệngườichưacóviệclàm,thiếuviệclàmkhácao.Cũngnhưchínhsáchxã
hộikhác,giảiquyếtviệclàmcũngrấtđadạngvàphongphúcóthểphânloạinhưsau:
Mộtlà,
cácchínhsáchchungởtầmvĩmô,cómụcđíchmởrộngvàpháttriển
việclàmcholaođộngxãhộinóichung,laođộngnhànrỗiởnôngthônnóiriêngđólà:
chínhsáchtíndụng,chínhsáchthuế,chínhsáchlựachọncôngnghệ
Hailà,
cácchínhsáchpháttriểnlĩnhvực,ngànhnghềcókhảnăngthuhút
nhiềulaođộngnhưchínhsáchpháttriểndoanhnghiệpvừavànhỏ,chínhsáchtựdo
dichuyểnvàhànhnghề,chínhsáchđưalaođộnglàmviệccóthờihạnởnướcngoài,
chínhsáchpháttriểntiểuthủcôngnghiệpởnôngthôn
Balà,
giảiquyếtviệclàmchocácđốitượngđặcbiệt(việclàmchongười
nghèo,hộnghèo,phụnữởnôngthôn,ngườitàntật,chođốitượngtệnạnxãhội ).
Mặtkháctrongquátrìnhchuyểnsangcơchếthịtrườngtìnhtrạngthấtnghiệplàđiều
khótránh.Đểhạnchếthấtnghiệp,mộtmặttạorachỗlàmmới,mặtkhácphảitránh
chongườilaođộngđangtìmviệclâmvàothấtnghiệp.Ngoàiraphảicóhệthốngbảo
hiểmchongườilaođộngkhihọbịthấtnghiệp.
Giảiquyếtviệclàmcómốiquanhệbiệnchứngvớichínhsáchxãhộivàcác
chínhsáchkinhtế.Thựchiệntốtgiảiquyếtviệclàm,nguồnlaođộngđượcsửdụngcó
hiệuquảthìhiệnthượngthấtnghiệpsẽgiảmđi,sẽgiảmđượcchiphíchocáctrợcấp
thấtnghiệp.Ngượclại,khigiảiquyếtviệclàmchưađượcgiảiquyếttốt,nhấtlàvào
thờikỳkinhtếbịsuythoái,nạnthấtnghiệpsẽtănglênvàcáctệnạnxãhộisẽdễdàng
11
phátsinh.Khiđógánhnặngcủacácchínhsáchvềbảohiểmxãhội,ansinhxãhộisẽ
tănglên.Đặcbiệtnếukhônggiảiquyếttốtviệclàmcòncóthểgâyranhữngbấtổnvề
chínhtrịvàxãhội.
1.1.3.QuanđiểmcủaĐảngtavềviệclàmvàgiảiquyếtviệclàmchongườilao
động
Điều13bộluậtlaođộngxácđịnh:"
Mọihoạtđộnglaođộngtạonguồnthu
nhập,khôngbịphápluậtcấmđềuđượcthừanhậnlàviệclàm
".Vớiquyluậttrênthì
tấtcảnhữngngườicóviệclàmởcácthànhphầnkinhtế,trêncơquanNhànước,
Đảng,toànthể,cáctổchứcxãhội,trườnghọchoặctạigiađìnhđềuđượccoilàviệc
làm.Tạoviệclàmmớivàbảođảmviệclàmchongườilaođộngcókhảnănglaođộng
cóyêucầuviệclàm.Thựchiệncácbiệnphápđểtrợgiúpngườithấtnghiệpđểnhanh
chóngđểcóđượcviệclàm,ngườithiếuviệclàmcóđủviệclàm,đặcbiệtcóchính
sáchtrợgiúpcụthểcácđốitượngyếuthếtrongthịtrườnglaođộng.Thôngquađó
giảiquyếthợplýmốiquanhệgiữatăngtrưởngkinhtế,chuyểndịchcơcấukinhtếvới
giảiquyếtviệclàmchongườilaođộngnhằmtừngbướcnângcaonăngsuấtlaođộng,
tăngthunhậpvàtừngbướccảithiệnchấtlượngcuộcsốngchongườidân.Trongthời
kỳtậptrungbaocấpNhànướcxâydựngkếhoạchvàphânbốhầunhưtoànbộcác
nguồnlựcsảnxuấtquốcgiatrongđócóviệcphânbổnguồnlực.Cácđơnvịsảnxuất
khôngcóquyềntựchủsảnxuấtkinhdoanhmàchỉthựchiệnkếhoạchcủaNhànước
giao,cònngườilaođộnglàvềnguyêntắclàkhôngphảitìmđượcviệclàm.Nghĩalà
trongnềnkinhtếkếhoạchhóatậptrungmọingườiđếntuổilaođộngđềuđượcsắp
xếpvàocôngviệctheochỉtiêuvàkếhoạchđãđịnhdườngnhưtrongxãhộikhôngcó
hiệntượngthấtnghiệp,chínhnguyênlýxãhộichủnghĩakhôngcóthấtnghiệpđãdẫn
đếntìnhtrạng"
chiaviệclàm
"bấtchấpnguyêntắchiệuquả.Vìvậyvấnđềgiảiquyết
việclàmthườngrấtđơngiảnvàchỉdoNhànướcđứngragiảiquyết.
Trongnềnkinhtếthịtrườngthìviệclàmđượctựdotạolậptheocácnguyên
tắccơbảncủacơchếthịtrường,ngườilaođộngkhôngbịràngbuộcvàthuđộngtrong
chờvàosựsắpxếpcủaNhànước,hợptácxã.Họđượctựchủđịnhđoạtvềviệcsử
dụngsứclaođộngcủamình,pháthuynănglựcsángtạotheokhảnăng,sởtrườngcủa
mình,giảiquyếtviệclàmkhôngcònlàquyềnhạn,tráchnhiệmduynhấtcủaNhànước
vàhợptácxã.Tấtcảcáctổchức,cácthànhphầnkinhtế,mọicôngdânđềucóquyền
12
vàtráchnhiệmtrongviệctạovàtìmviệclàm.Toànxãhộithamgiatạoviệclàm,giải
quyếtviệclàm,cùngthamgiađónggópvàosựnghiệpchungđểpháttriểnkinhtếxã
hộicủađấtnước.VớitưtưởngxuyênsuốtcủaĐảngthìsựnghiệppháttriểnlàdodân,
vìdân,pháttriểnđilênxãhộichủnghĩalấypháttriểnconngườilàmvịtrítrungtâm.
Vìvậy,vấnđềgiảiquyếtviệclàmkhôngchỉlàđưaraphươngánsửdụngtốiưu
nguồnlaođộngmànócònliênquanđếnvấnđềđàotạo,chănsóccácyếutốvềvăn
hóatinhthầncủangườilaođộng.Giảiquyếtviệclàmliênquanmậtthiếtđếncông
bằngxãhội.Dođó,quanđiểmmớicủaNhànướcvềvấnđề"
việclàmhợplý
"chỉ
tínhvềmặtsốlượngmàcònxétvềmặtchấtlượng,hiệuquả,năngkhiếucủangười
laođộng,phùhợpvềmặtsốlượng,chấtlượng,cácyếutốconngườivớivậtchấtsản
xuất.
VớichủtrươngcủaĐảngta:giảiquyếtviệclàmlàyếutốquyếtđịnhđểphát
huynhântốconngười,ổnđịnhvàpháttriểnkinhtế,làmlànhmạnhxãhội,đápứng
nguyệnvọngchínhđángvàyêucầubứcxúccủanhândân Đểlàmđượcđiềuđó
ngoàinhữnggiảphápcụthểcònphảicầncósựnổlựctậptrungthốngnhấtsựchỉđạo
củaĐảngđốivớicáccấp,cácngànhcùngtoànthểcáccánhânvàcộngđồngđểcóthể
thựchiệnmụctiêukếhoạchđãđặtra.
Giảiquyếtviệclàmlàmụcđíchcuốicùngđểnghiêncứuvấnđềviệclàmvàđề
xuấtracácgiảiphápđểgiảiquyếtviệclàm.Giảiquyếtviệclàmlànângcaochất
lượngviệclàmvàtạoviệclàmthuhútngườilaođộngvànguồnmáysảnxuấtcủanền
kingtế.Giảiquyếtviệclàmkhôngchỉnhằmtạothêmvềsốviệclàmmàcònphải
nângcaochấtlượngviệclàm.Giảiquyếtviệclàmlàyếutốquyếtđịnhđểpháthuy
nhântốconngười,ổnđịnhpháttriểnkinhtế,làmlànhmạnhxãhội,đápứngyêucầu
chínhđángvàyêucầubứcxúccủangườidân.Đểgiảiquyếtvấnđềvềviệclàmcho
ngườilaođộng,phảitạomôitrường,điềukiệnthuậnlợichotấtcảcácthànhphần
kinhtếđầutư,pháttriểnrộngrãicáccơsởsảnxuấtkinhdoanh,tạonhiềuviệclàmvà
pháttriểnthịtrườnglaođộng.Thúcđẩyquátrìnhchuyểndịchcơcấulaođộngxãhội
phùhợpvớicơcấukinhtế,chútrọngbảođảmanninhxãhội.
TừquanđiểmgiảiquyếtviệclàmlàtráchnhiệmcủaNhànướcvàchỉlàmviệc
tronghaithànhphầnkinhtếcơbản:quốcdoanhvàhợptácxãtrongthờikỳkếhoạch
hóatậptrung,thìnayquanđiểmcủaĐảngvàNhànướctacónhậnthứchoàntoàn
13
mới.CùngvớiNhànướcmỗicôngdân,mỗigiađình,mỗitổchứcđềucóthểvàđược
phéptạoởviệclàm,đượclàmviệctrongcácthànhphầnkinhtếbaogồmmọihình
thứctổchứckinhdoanh,từcácdoanhnghiệplớnđểcácloạivimôvừavànhỏ,kinh
tếhộgiađình,cáchoạtđộngtrongkhuvựcphikếtcấu.
TrongđạihộiĐảnglầnthứVIIIĐảngtađãkhẳngđịnhviệctiếptụccoitrọng
vấnđềgiảiquyếtviệclàmvàđãđưaranhữngquanđiểm,phươnghướngcụthểđể
giảiquyếtvấnđềviệclàm"
Khuyếnkhíchmọithànhphầnkinhtế,mọicôngdân,mọi
nhàđầutưmởmangngànhnghề,tạonhiềuviệclàmchongườilaođộng.Mọicông
dânđượctựdohànhnghề,thuêmướncôngnhântheophápluật,pháttriểndịchvụ
việclàm.Giảmgiákểtỉlệthấtnghiệpởthànhthịvàthiếuviệclàmởnôngthôn
"
[5,tr114,115].
ĐếnđạihộiĐảnglầnthứIXvàcáchộinghịTrungươngKhóaIXđãcụthể
hóavàbổsungcácquanđiểmcủaĐạihộiVIII"
pháttriểnthịtrườnglaođộng;
ngườilaođộngđượctìmvàtạoviệclàmởmọinơitrongnước,đẩymạnhxuấtkhẩu
laođộngvớisựthamgiacủacácthànhphầnkinhtế
"[6,tr193].
TạiĐạihộilầnthứXĐảngtatiếptụckhẳngđịnh:"
Ưutiêndànhvốnđầutư
củaNhànướcvàhuyđộngvốncủatoànxãhộiđểgiảiquyếtviệclàm,giảmtỷlệthất
nghiệp.Khuyếnkhíchngườilaođộngtựtạoviệclàm,pháttriểnnhanhcácloạihình
doanhnghiệpđểthuhútnhiềulaođộng.Chútrọngđàotạonghềtạoviệclàmcho
nôngdân,nhấtlànhữngnơiđấtnôngnghiệpbịchuyểnđổidođôthịhóavàcông
nghiệphóa
"[7,tr193].
Đểgiảiquyếtvấnđềviệclàm,ĐạihộilầnthứXIcủaĐảngtađãchỉrõ:"
Phát
triểnđadạngcácngành,nghềđểtạonhiềuviệclàmvàthunhập,khuyếnkhíchtạo
thuậnlợiđểngườilaođộnghọctậpnângcaotrìnhđộlaođộng,taynghề,đồngthời
cócơchếchínhsáchpháttriển,trọngdụngnhântài
"[8,tr192].
Nhànướccóđịnhhướngrõràngtrongchínhsáchgiảiquyếtviệclàm.Sựphát
triểnnhanhvàbềnvữngbaotrùmmọimặtcủađờisốngxãhộitrongđókinhtếlà
trungtâm,tăngtrưởngkinhtếphảigắnvớithựchiệncôngbằngvàtiếnbộxãhội.
Côngnghiệphóa,hiệnđạihóanôngnghiệpvànôngthônlàmộttrọngđiểmtrongthập
kỷtới,pháttriểnnềnnôngnghiệphànghóakhaithácpháttriểnlợithếvàđiềukiện
sinhtháiphùhợpvớinhucầuthịtrườngtạosựchuyểnbiếnmạnhmẽvềcơcấukinh
14
tế,cơcấulaođộng,tăngquỹthờigianlaođộngvànângcaochấtlượngcuộcsốngở
nôngthôn.Pháthuytrítuệcủaconngườithôngquaquátrìnhpháttriểngiáodụcvà
đàotạovàpháthuynguồnnhânlực,đuổikịptrìnhđộtiêntiếncủacảnướcvàkhuvực,
đápứngyêucầusựnghiệpcôngnghiệphóa,hiệnđạihóavàsựnghiệpđổimới,hội
nhậpquốctế.Giảiquyếtviệclàmchongườilaođộngvừalànhiệmvụchiếnlượclâu
dài,vừamangtínhcấpbách,làtráchnhiệmcủatoànĐảng,toàndân,củacáccấpcác
ngành,cáctổchứcchínhtrịxãhộivàcủachínhngườilaođộng.Nhànước,cáccấpcó
tráchnhiệmxâydựngchươngtrìnhgiảiquyếtviệclàmhằngnămvàtừngthờikỳ,đề
racácchỉtiêugiảiquyếtviệclàmcácgiảiphápthựchiệncóhệthốngcácchínhsách
ưuđãikhuyếnkhíchcóliênquanđếnnhiềuchỗviệclàmmớithuhútngườilaođộng
vàcótráchnhiệmđốivớingườilaođộng,giảiquyếtviệclàmphảigắnvớiquyhoạch
tổngthểpháttriểnkinhtếxãhộiđồngthờiphảicăncứvàohaichỉtiêuchủyếuđólà
hiệuquảkinhtếvàchổlàmmớiđểlựachọncácdựánpháttriểnkinhtế.Giảiquyết
việclàmphảigắnliềnvớiviệckhôngngừngnângcaochấtlượnglaođộng,dođóphải
xâydựngkếhoạchđàotạovàđàotạolạinguồnnhânlựcđểđápứnglạiyêucầugiải
quyếtviệclàmyêucầucủasựnghiệpcôngnghiệphóahiệnđạihóahiệnnay.
1.2.
1.2.
1.2.
1.2.C
C
C
Cá
á
á
ác
c
c
ch
h
h
hì
ì
ì
ình
nh
nh
nhth
th
th
thứ
ứ
ứ
ức
c
c
cch
ch
ch
chủ
ủ
ủ
ủy
y
y
yế
ế
ế
ếu
u
u
ugi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tvi
vi
vi
việ
ệ
ệ
ệc
c
c
cl
l
l
là
à
à
àm
m
m
mv
v
v
và
à
à
ành
nh
nh
nhữ
ữ
ữ
ững
ng
ng
ngnh
nh
nh
nhâ
â
â
ân
n
n
nt
t
t
tố
ố
ố
ốả
ả
ả
ảnh
nh
nh
nhh
h
h
hưở
ưở
ưở
ưởng
ng
ng
nggi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
i
quy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tvi
vi
vi
việ
ệ
ệ
ệc
c
c
cl
l
l
là
à
à
àm
m
m
mcho
cho
cho
cholao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn.
n.
n.
n.
1.2.1Cáchìnhthứcchủyếugiảiquyếtviệclàm
Mộtlà,
tiếptụcphânbốlạidâncưvàlaođộngtrongnôngthôn,từngbước
khắcphụctìnhtrạngthiếuviệclàmvàchínhsáchviệclàmkémhiệuquảcôngviệcở
nôngthôn.
Tácđộngvàosựpháttriểnkinhtếgiađình,sảnxuấthànghóaởnôngthônnhằmtạo
ranhiềuchỗlàmviệcthôngquachínhsáchđầutưquatíndụngvàdịchvụsảnxuấtđa
dạngvànhiềukênh.
Hailà,
tiếptụcđẩymạnhsựnghiệpdidânxâydựngvùngkinhtế-xãhộimới
đểgắnlaođộngvớiđấtđaivàtàinguyênkhác.
Pháttriểncácdoanhnghiệpcóquymôvừavànhỏ,pháttriểnđồngbộsảnxuấtkinh
doanhdịchvụ,pháttriểnkhuvựckinhtế"
phikếtcấu
"(Kinhtếđạichúng).Cáckhu
vựcnàyđóngvaitròquantrọngtrongviệctạoviệclàmchongườilaođộng.Vớihình
thứcnày,nhândântựtạoviệclàmlàchính.Nhànướccóchínhsáchtrợgiúp,tạomôi
15
trườngpháplýchoviệcpháttriểnngàycàngtốthơn.Pháttriểncáchìnhthứcgiacông
vàsảnxuấthàngtiêudùngxuấtkhẩuđểtạoviệclàm.
Balà,
khôiphục,duytrìvàpháttriểnnghềcổtruyềnđểtạoviệclàmđểxuất
hàngtiêudùngvàxuấtkhẩu,khuyếnkhíchtựdodichuyểnvàhànhnghềhữuích
Tiếptụctổchứchìnhthứcthanhniênxungphonglàmxâydựngđểtạoviệclàmđồng
thờigiáodục,đàotạothanhniên.Hướngchínhlàthuhútthanhniênthamgiacác
côngtrìnhtrọngđiểm,khaihoang,lấnbiển,làmđườnggiaothôngtheocácdựáncủa
Nhànước.
Bốnlà,k
huyếnkhíchcáclựclượngvũtrangthamgiapháttriểnkinhtếtạoviệc
làm.HướngchínhlàthuhútlựclượngvàodựáncủaNhànướcvềxâydựngkếtcấu
hạtầng,khaihoang,lấnbiển,trồngrừngvànhữngcôngtrìnhquymôlớn.
Pháttriểncáchội,hiệphộilàmkinhtế.Hìnhthứcnàytạođượcnhiềuviệclàmtrong
cácgiađình,sửdụngđượccáclaođộngnôngdân,trẻem,ngườigià,ngườitàntậtvới
vốn,côngnghệđơngiản,phổthông.
1.2.2Nhữngnhântốảnhhưởngđếntạoviệclàmcholaođộngởnôngthôn
Dânsố
Dânsốđượccoilàyếutốcơbảnquyếtđịnhsốlượnglaođộng:quymôvàcơ
cấucủadânsốcóýnghĩaquyếtđịnhđếnquimôvàcơcấucủanguồnlaođộng.Các
yếutốcơbảnảnhhưởngđếnsựbiếnđộngcủadânsốlàphongtục,tậpquáncủatừng
nước,trìnhđộpháttriểnkinhtế,mứcđộchămsócytếvàchínhsáchcủatừngnước
đốivớivấnđềkhuyếnkhíchhoặchạnchếsinhđẻ.Từđóảnhhưởngđếnquimôcủa
dânsố,đếnngườilaođộng.Tìnhhìnhtăngdânsốtrênthếgiớihiệnnaycósựkhác
nhaugiữacácnước.Nhìnchungcácnướcpháttriểncómứcsốngcaothìtỷlệtăng
dânsốthấp,ngượclạiởnhữngnướckémpháttriểnthìtỷlệdânsốcao.Tỷlệdânsố
củathếgiớihiệnnaylà1,8%ởcácnướcchâuÁ2-3%vàcácnướcChâuPhilà3-4%.
CònởViệtNamconsốnàylà1.47%(năm2003)và1.44%(năm2004).Hiệnnay3/4
dânsốsốngởcácnướcđangpháttriển,ởđódânsốtăngnhanhtrongkhiđópháttriển
kinhtếtăngchậm,làmchomứcsốngcủadâncưkhôngtănglênđượcvàtạoraáplực
lớntrongviệcgiảiquyếtviệclàm.Dođókếhoạchhóadânsốđiđôivớipháttriển
kinhtếlàvấnđềquantâmcủacácnướcđangpháttriểntrongđócóViệtNamcủa
chúngta.Đặcbiệtởnôngthônhiệnnaytỷlệdânsốhiệnnaycũngcòncaohơnthành
16
thịvàphụnữsinhconthứ3ởnôngthôncaogấpđôisovớithànhthị(24%sovới
13%).
Tỷlệthamgialựclượnglaođộng.
Tỷlệthamgialựclượnglaođộnglàphầntrămcủadânsốtrongđộtuổilao
độngthamgialựclượnglaođộngtrongđộtuổilaođộngtrongtổngsốnguồnnhânlực.
Nhântốcơbảntácđộngđếnđếntỷlệthamgialaođộnglàbộphậndânsốthamgia
laođộng.Nhưngdođặcđiểmcủalaođộngnôngthônbaogồmcảnhữngngườitrên
vàdướiđộtuổilaođộngvẫnthíchhợpvớimộtsốcôngviệcvàvẫnpháthuyđược
khảnăngcủahọ.
Thấtnghiệpvàtỷlệthấtnghiệp
Thấtnghiệplàhiệntượngnhữngngườitrongđộtuổilaođộngcókhảnănglao
động,đangkhôngcóviệclàmnhưđangtíchcựctìmviệclàmtaithờiđiểmđiềutra.
Sốngườikhôngcóviệclàmsẽảnhhưởngđếnsốngườilàmviệcvàảnhhưởngđến
kếtquảhoạtđộngcủanềnkinhtế.Thấtnghiệplàvấnđềtrungtâmcủamọiquốcgia
vìnókhôngchỉtácđộngvềmặtkinhtếmànócònảnhhưởngđếnvấnđềxãhội.
Theocáchtínhthôngthườngtỷlệthấtnghiệptínhbằngtỷlệ%giữatổngsố
ngườithấtnghiệpvớitổngsốnguồnlaođộng.Nhưngđốivớicácnướcđangpháttriển
tỷlệthấtnghiệpnàychưaphảnảnhđúngsựthậtvềnguồnlaođộngchưasửdụnghết.
Trongthốngkêthấtnghiệpởcácnướcđangpháttriển,sốngườinghèothườngchiếm
tỷlệrấtnhỏvàkhihọthấtnghiệpthìhọcốgắngkhôngđểthờigiankéodài.Bởivìhọ
khôngcócácnguồnlựcdựtrữ,họphảichấpnhậnmọiviệcnếucó.Dođó,ởnhững
nướcđangpháttriểnbiểuhiệntìnhtrạngchưasửdụnghếtlaođộngngườitasửdụng
kháiniệmthấtnghiệphữuhìnhvàthấtnghiệptráhình
Thấtnghiệptráhìnhbaogồmbánthấtnghiệpvàthấtnghiệpvôhình,tìnhtrạngnày
xảyraphổbiếnởnôngthôncủacácnướcđangpháttriểnvàcũngnhưởnôngthôn
ViệtNam.
Dòngdichuyểnnôngthôn-thànhthị.
Trướcnăm1986dòngdichuyểnnôngthônđôthịđặcbiệtlàđôthịlớnđược
hạnchếtớimứctốiđavàchủyếudướidạngphâncôngcôngtác.Tuynhiên,cùngvới
sựthànhcôngcủachínhsáchkhoántrongnôngnghiệp,việcxoábỏchếđộbaocấp
trongphânphối,cácchínhsáchcảicáchtrongkhuvựcnôngnghịêpnôngthôn,sựđô
17
thịhoávàsựnớilỏngcủachếđộhộkhẩuđãtạonênnhữngdòngdichuyểnlaođộng
từnôngthônrathànhphố,thịxã,thịtrấnlàmthuêdàingàyhoặcchỉtìmviệclàm
trongnhữngthángnôngnhàn đểcóthunhậpcaohơn.Tínhchungtrongtoànquốc,
didânnôngthôn,đôthịcócườngđộkhoảng150-200.000ngườitrong1năm.Các
đôthịlớncótỷlệdidâncaolàHàNội,ThànhPhốHồChíMinh,bìnhquânmỗinăm
cókhoảngtừ55.000-80.000ngườidicư,chiếmkhoảng40-45%trongtổngsốdân
tănglênhàngnămcủathànhphốnày.Điềuđóđãdẫntớisốlaođộngởnôngthônbị
giảmsútđồngthờilaođộngởthànhthịtăngnhanh.Mặtkhác,dokhôngcótrínhđộ
chuyênmônkỹthuậtnênsốlaođộngnàycũngchỉlàmnhữngcôngviệcnặngnhọc,
bánhàngrongởthànhphốnênthunhậpkhôngcaonhưngcũnggiảiquyếtđượcvấn
đềviệclàmtronglúcnôngnhàn.Tuynhiênviệclaođộngnôngthônrathànhphố
đôngnênđócũngchínhlàgánhnặngchothànhphốvềcácvấnđềnhưmôitrường,an
ninhtrậttự.Dođóvấnđềđặtralàphảitạoviệclàmchongườilaođộngnôngthôn
ngaytrênchínhquêhươngcủahọ,giảiquyếtviệclàmtheoxuhướng"
lynôngbấtly
hương
"tạoviệclàmđểtăngthunhậpngaytrênchínhquêhươngcủahọbằngnhiều
biệnphápnhư:Đadạnghoácâytrồngvậtnuôi,chongườinghèovayvốnvớilãisuất
ưuđãi,
DòngdichuyểnlaođộngrakhỏilãnhthổViệtNam.
Đâylàhiệntượngnhữngngườilaođộngởnôngthônđixuấtkhẩulaođộng,đó
làmộttrongnhữnghướngđicủamộtsốítngườichứkhôngphảilàđasố,bởivì
nhữngngườicókhảnăngxuấtkhẩulaođộngởnôngthônlàrấtítvànhữngyêucầu
củanướcnhậpkhẩulaođộnglàkhácaonêndòngdichuyểnnàyrấtítảnhhưởngđến
sảnxuấtnôngnghiệp.
Nhữngnhântốảnhhưởngđếnchấtlượnglaođộngởnôngthôn.
-Sốlượnglaođộngmớiphảnánhđượcmộtmặtsựđónggópcủalaođộngvào
pháttriểnkinhtế.Mặtkhác,cầnđượcxemxétđếnchấtlượngnguồnlaođộng,đólà
yếutốlàmcholaođộngcónăngsuấtcaohơn.Chấtlượnglaođộngcóthểđượcnâng
caonhờgiáodục,đàotạo,nhờsứckhỏecủangườilaođộng,nhờbốtríđiềukiệnlao
độngtốthơn.
-Giáodụcđượccoilàmộtdạngquantrọngnhấtcủasựpháttriểntiềmnăngcủa
conngườitheonhiềunghĩakhácnhau.Yêucầuchungđốivớigiáodụclàrấtlớn,nhất
18
làđốivớigiáodụcphổthông,conngườiởmọinơiđềutinrằnggiáodụcrấtcóích
chobảnthânmìnhvàconcháuhọ.Bằngtrựcgiác,mọingườicóthểthấymốiquanhệ
giữagiáodụcvàmứcthunhập.Mặcdùkhôngphảitấtcảnhữngngười,vídụnhưđã
tốtnghiệphếtcấpIIIcóthunhậpcaohơnnhữngngườimớitốtnghiệpcấpI,nhưngđa
sốlànhưvậy,vàmứcthunhậpcủahọđềucaohơnnhiều.Nhưngđểđạtđượctrìnhđộ
giáodụcnhấtđịnhcầnphảichiphíkhánhiều,kểcảchiphígiađìnhvàchiphícủa
quốcgia.Đóchínhlàkhoảnđầutưchoconngười,ởcácnướcđangpháttriểngiáo
dụcđượcthựchiệndướinhiềuhìnhthứcnhằmkhôngngừngnângcaotrìnhđộvăn
hoávàchuyênmônkỹthuậtchomọingười.Kếtquảgiádụclàmtănglựclượnglao
độngcótrìnhđộtạokhảnăngthúcđẩyđổimớicôngnghệ.Côngnghiệpthayđổicàng
nhanhcàngthúcđẩytăngtrưởngkinhtế.Vaitròcủagiáodụccònđượcđánhgiáqua
tácđộngcủanóđốivớiviệctăngnăngsuấtlaođộngcủamỗicánhânnhờcónângcao
trìnhđộvàtíchluỹkiếnthức.
-Giốngnhưgiáodục,sứckhoẻlàmtăngchấtlượngcủanguồnnhânlựccảhiện
tạivàtươnglai,ngườilaođộngcósứckhoẻtốtcóthểmanglạinhữnglợinhuậntrực
tiếpbằngviệcnângcaosứcbềnbỉ,dẻodaivàkhảnăngtậptrungtrongkhiđanglàm
việc.Việcnuôidưỡngvàchămsócsứckhỏetốtchotrẻemsẽlàyếutốlàmtăngnăng
suấtlaođộngtrongtươnglai,giúptrẻempháttriểnthànhnhữngngườikhỏevềthể
chất,lànhmạnhvềtinhthần.Hơnnữađiềuđócòngiúptrẻemnhanhchóngđạtđược
nhữngkỹnăng,kỹxảocầnthiếtchosảnxuấtthôngquagiáodụcởnhàtrường.Những
khoảnchichosứckhỏecònlàmtăngnguồnnhânlựcvềmặtsốlượngbằngviệckéo
dàituổilaođộng.Ngoàiyếutốgiáodụcvàsứckhoẻ,nhântốảnhhưởngđếnnăng
suấtlaođộngcòncóđộnglựclaođộng.Đâylàmộtnhântốquantrọngtrongviệc
nângcaonăngsuấtlaođộng.Nhữngngườilaođộngởnôngthônđượcxemlàcầncù,
chịuthương,chịukhódođóýthức,tráchnhiệmlaođộngcủahọlàrấttốt.
19
CH
CH
CH
CHƯƠ
ƯƠ
ƯƠ
ƯƠNG
NG
NG
NG2
2
2
2
TH
TH
TH
THỰ
Ự
Ự
ỰC
C
C
CTR
TR
TR
TRẠ
Ạ
Ạ
ẠNG
NG
NG
NGV
V
V
VỀ
Ề
Ề
ỀC
C
C
CÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGT
T
T
TÁ
Á
Á
ÁC
C
C
CGI
GI
GI
GIẢ
Ả
Ả
ẢI
I
I
IQUY
QUY
QUY
QUYẾ
Ế
Ế
ẾT
T
T
TVI
VI
VI
VIỆ
Ệ
Ệ
ỆC
C
C
CL
L
L
LÀ
À
À
ÀM
M
M
MCHO
CHO
CHO
CHOLAO
LAO
LAO
LAO
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘ
ĐỘNG
NG
NG
NGNH
NH
NH
NHÀ
À
À
ÀN
N
N
NR
R
R
RỖ
Ỗ
Ỗ
ỖI
I
I
IỞ
Ở
Ở
ỞN
N
N
NÔ
Ô
Ô
ÔNG
NG
NG
NGTH
TH
TH
THÔ
Ô
Ô
ÔN
N
N
NT
T
T
TỈ
Ỉ
Ỉ
ỈNH
NH
NH
NHV
V
V
VĨ
Ĩ
Ĩ
ĨNH
NH
NH
NHLONG
LONG
LONG
LONG
2.1
2.1
2.1
2.1Đ
Đ
Đ
Đi
i
i
iề
ề
ề
ều
u
u
uki
ki
ki
kiệ
ệ
ệ
ện
n
n
nt
t
t
tự
ự
ự
ựnhi
nhi
nhi
nhiê
ê
ê
ên,
n,
n,
n,kinh
kinh
kinh
kinht
t
t
tế
ế
ế
ế-
-
-
-x
x
x
xã
ã
ã
ãh
h
h
hộ
ộ
ộ
ội
i
i
ili
li
li
liê
ê
ê
ên
n
n
nquan
quan
quan
quanđế
đế
đế
đến
n
n
nc
c
c
cô
ô
ô
ông
ng
ng
ngt
t
t
tá
á
á
ác
c
c
cgi
gi
gi
giả
ả
ả
ải
i
i
iquy
quy
quy
quyế
ế
ế
ết
t
t
tvi
vi
vi
việ
ệ
ệ
ệc
c
c
cl
l
l
là
à
à
àm
m
m
m
cho
cho
cho
cholao
lao
lao
laođộ
độ
độ
động
ng
ng
ngnh
nh
nh
nhà
à
à
àn
n
n
nr
r
r
rỗ
ỗ
ỗ
ỗi
i
i
iở
ở
ở
ởn
n
n
nô
ô
ô
ông
ng
ng
ngth
th
th
thô
ô
ô
ôn
n
n
nt
t
t
tỉ
ỉ
ỉ
ỉnh
nh
nh
nhV
V
V
Vĩ
ĩ
ĩ
ĩnh
nh
nh
nhLong.
Long.
Long.
Long.
2.1.1Điềukiệntựnhiên
VĩnhLonglàtỉnhnằmởkhuvựctrungtâmĐồngbằngsôngCửuLong,cách
thànhphốHồChíMinh136kmvềphíaĐôngBắcvàthànhphốCầnThơ40kmvề
phíaNam,PhíaBắcvàĐôngBắcgiáptỉnhTiềnGiangvàBếnTre,PhíaĐôngNam
giáptỉnhTràVinh,PhíaTâyNamgiápgiáptỉnhHậuGiangvàthànhphốCầnThơ,
PhíaTâyBắcgiáptỉnhĐồngTháp.
VĩnhLongcóvịtríđịalýđặcbiệtsovớicáctỉnhkhácnằmởhạnguồnlưu
vựcsôngMêkông,giữahaidòngTiềnGiangvàHậuGiang,nốiliềnhaidòngsônglớn
theohướngBắcNamlàsôngMăngThít,cùngvớimạnglướisôngngòichằngchịt,
phânbốtươngđốiđồngđềuđãlàmchoVĩnhLongtrởthànhđầumốigiaothôngnối
liềngiữacácvùngtrongkhuvựcvàlưuthôngquốctếthôngquacáccửabiểnTiểu,
Đại,HàmLuông,CổChiên,ĐịnhAn LợithếnàyđãtạochoVĩnhLongcómộtvị
tríquantrọngtrongchiếnlượcpháttriểnvùngĐBSCLvàvùngkinhtếtrọngđiểm
phíaNam.Hơnthếnữa,VĩnhLonglạinằmgiữahaitrungtâmkinhtếlớncủacảvùng
NamBộlàthànhphốlớnTPHồChíMinhvàTPCầnThơ,cáchsânbayquốctếTrà
Nóckhoảng30km.CầuMỹThuận,cầuCầnThơđãhoànthànhvàđưavàosửdụng
vàsắptớiđâyđườngcaotốcTPHồChíMinh-CầnThơđượchoànthànhvàđưavào
khaithácVĩnhLongsẽđóngvaitròmộtnhịpcầulớncủaconđườngpháttriểnkinhtế
củavùngĐBSCLvàcảnước,tạobướcđộtphávềđầutưsảnxuấtkinhdoanhchocác
doanhnghiệptrongvàngoàinước.
VĩnhLongcódiệntíchtựnhiên1.479,128km2bằng0,4%diệntíchcảnước,
dânsốnăm2010là1.031.994người,bằng1,3%dânsốcảnước.
2.1.2Điềukiệnkinhtế-xãhội
Tínhđếnnăm2011,dânsốtoàntỉnhVĩnhLongđạtgần1.028.600người,
mậtđộdânsốđạt687người/km²Trongđódânsốsốngtạithànhthịđạtgần159.200
20
người,dânsốsốngtạinôngthônđạt869.400người.Dânsốnamđạt833.700người,
trongkhiđónữđạt521.900người.Tỷlệtăngtựnhiêndânsốphântheođịaphương
tăng5,3%.TheothốngkêcủatổngcụcthốngkêViệtNam,tínhđếnngày1tháng4
năm2009,toàntỉnhVĩnhLongcó20dântộccùngngườinướcngoàisinhsống.
Trongđódântộckinhcó997.792người,ngườikhmercó21.820người,ngườihoacó
4.987người,cònlạilànhữngdântộckhácnhưtày,thái,chăm,mường Tínhđến
ngày1tháng4năm2009,ToàntỉnhVĩnhLongcó11Tôngiáokhácnhau,nhiềunhất
làPhậtgiáocó155.580người,PhậtGiáoHòaHảocó34.921người,Cônggiáocó
34.005người,đạoCaoĐàicó22.872người,cáctôngiáokhácnhưTinhLànhcó
6.641người,TịnhđộcưsĩPhậthộiViệtNamcó1.842người,ĐạoTứÂnHiếuNghĩa
có327người,Hồigiáo56người,MinhSưĐạocó22người,Bửusơnkỳhươngcó16
người,cònlạilàđạoBàlamôncó1người.
TỉnhVĩnhLongnằmcáchThànhphốHồChíMinh135kmvềhướngNam.
Đườnggiaothôngbộcótrụclộ1AchạyxuyênsuốttừLạngSơnđếnmũiCàMau,đi
quađịaphậnVĩnhLongtừCầuMỹThuậnđếnCầuCầnThơcóchiềudàikhoảng
40km.Ngoàira,tỉnhcòncóQuốclộ53từTPVĩnhLongđiTPTràVinh(60km),
Quốclộ54nằmphíaĐôngNamcặptuyếnsôngHậunốiliềntỉnhĐồngTháp–Trà
VinhxuyênquahaihuyệnBìnhMinhvàTràôn(50km);Quốclộ57từtỉnhBếnTre
–VĩnhLongxuyênquahuyệnChợLách,quaphàĐìnhKhaoquasôngCổChiênđến
TPVĩnhLong,Quốclộ80từCầuMỹThuậnđiTXSaĐéccủaĐồngTháp.Đólà
nhữngtrụcđườnggiaothôngchínhcủatỉnhcóýnghĩachiếnlượcvềkinhtế,vănhóa,
xãhội,anninh,quốcphòngtrongkhuvựcđồngbằngNamBộ.
Hiệnnay,VĩnhLongđãquyhoạch17khu,cụm,tuyếncôngnghiệpvớitổng
diệntíchkhoảng1.313haphânbốđềuởtấtcảcáchuyện,thànhphố.Trongđó,có02
khucôngnghiệp,01cụmcôngnghiệpvà01tuyếncôngnghiệpđượchìnhthànhtrên
diệntíchkhoảng766ha.Ngoàira,tỉnhđangtiếnhànhnghiêncứuquyhoạchcác
KCN-thươngmạivàdịchvụ-đôthịvớiquymôdiệntíchgần4.000ha,baogồm:
Khutrungtâmthươngmại-dịchvụ,khuđôthịmới…và04Khucôngnghiệpvớihạ
tầngcơsởhiệnđạitầmcỡquốctếvàkhuvựcsẽthuhútđầutưlớncủatỉnhtrong
ngànhcôngnghiệpvàdịchvụtrongnhữngnămtới.
21
CáccụmtuyếncôngnghiệpnhưKhucôngnghiệpHòaPhú(huyệnLongHồ),
KhucôngnghiệpBìnhMinh(thịxãBìnhMinh),TuyếncôngnghiệpCổChiênvàmột
sốKhucôngnghiệpđangtrongthờigiankêugọiđầutưvàpháttriểnnhư:Khucông
nghiệpĐôngBình,KhucôngnghiệpAnĐịnh,KhucôngnghiệpBìnhTân, kinh
doanhsảnxuấtcácmặthàngnhưhàngtiêudùng–giadụng;điện-điệntử;thủcông
mỹnghệ;dệtmayChếbiếnlươngthực-thựcphẩm;dượcphẩm-mỹphẩm;baobì;
giacôngcơkhí;côngnghiệpchếbiếnnôngthuỷsản;
BướcvàothếkỷXXI,VĩnhLongnỗlựcphấnđấuđểxâydựngquêhương,đất
nướcngàycànggiàuđẹp,vănminh.Tỉnhđặcbiệtcoitrọngviệctạomôitrườngđầu
tưthuậnlợi,antoànvàtincậychocácnhàđầutưvàluônluônđặtdoanhnghiệpvào
vịtríquantrọngcủasựpháttriển.QuađánhgiácủatổchứcquốctếVNCIvềchỉsố,
nănglựccạnhtranh(PCI)cácnămqua,VĩnhLongliêntụcđứngởvịtrícaonhất
ĐBSCLvàđượcxếpthứ5/63tỉnh,thànhtrongcảnước.
Năm2011,GDPtỉnhVĩnhLongtăngtrưởnghơn10%vàcaohơnbìnhquâncả
nước,GDPbìnhquânđầungườicủatỉnhđạtgần24triệuđồng.Lầnđầutiênkim
ngạchxuấtkhẩucủatỉnhđạtmứccaonhấttừtrướcđếnnayvớigần390triệuUSD,
tăng50%sokếhoạchnăm.Cácngànhhàngnôngsảntiếptụckhẳngđịnhlàthếmạnh
chủlựccủatỉnhnhư:nấmrơm,trứngvịtmuối,thủysảnđônglạnh,v.v…Trongđó
lúagạolàmặthàngchiếmtỷtrọngcaotrongkimngạchxuấtkhẩu.Lầnđầutiênsau
nhiềunămVĩnhLongcósảnlúavượttrên1triệutấn.Năngsuấtlúabìnhquân5tấn
6/ha,theođịnhhướngcủachínhphủvàđưaVĩnhLongtrởthànhmộttrongnhững
tỉnhxuấtkhẩugạolớncủacảnướcvớisảnlượngxuấtkhẩuđạtgần438.000tấn.
Trongnăm2011,tổngmứcbánlẻhànghoávàdoanhthutiêudùngxãhộiước
thựchiệnđạt21.000tỷđồng.VĩnhLongđãđón750.000lượtkháchđếnthamquan.
Giátrịsảnxuấtcôngnghiệpđạtgần6.500tỷđồng.Tổngdưnợchovaynăm2011là
13.350tỷđồng,nguồnvốnhuyđộngướcđạt12.000tỷđồng,tổngvốnđầutưxây
dựngcơbảntrênđịabàntỉnhđạthơn1.500tỷđồng.Tổngthungânsáchướcđạthơn
2.200tỷđồng.Tổngchingânsáchướcthựchiệnđượctrên3.600tỷđồng.
Năm2012,mặcdùgặpnhiềukhókhănnhưlạmpháttăngcao,thờitiếtdiễn
biếnphứctạp,dịchbệnhxuấthiệnnhiều,tuynhiêntốcđộtăngtrưởngkinhtếnăm
2012vẫnđạtkhá,ướcđạt10,2%.tỉnhVĩnhLongthựchiệnđạtvàvượt17/23chỉtiêu
22
đềra.Tổngsảnphẩmtrênđịabàntỉnhướcđạt9.255tỷđồng,tănggần8%sovớinăm
2011,GDPbìnhquânđầungườiđạtgần32triệuđồngtrênnăm.giátrịsảnxuấtcông
nghiệpcủatỉnhvẫnkhálạcquan,vớimứctăngtrên15%.Tổngkimngạchxuấtkhẩu
ướcthựchiệngần400triệuUSD.Tronglĩnhvựcsảnxuấtnôngnghiệp,cơcấunộibộ
ngànhtiếptụcchuyểndịchđúnghướngvàhiệuquả.Giátrịsảnxuấtnông,lâm,thuỷ
sảnướcđạt6.552tỷđồng,tănghơn3%sovớinăm2011.Diệntíchvườncâyăntrái
củatỉnhhiệncótrên47.000ha,trongđóhơn40.000hađangchosảnphẩm.Sảnlượng
thuhoạchcảnămđạttrên493ngàntấn.
CáclàngnghềtruyềnthốngnổitiếngởVĩnhLongcóthểkểđếnnhư:làng
nghềgốmCổChiênthuộchaihuyệnlàLongHồvàMangThít,làngnghềđangLục
Bình,làmbánhtránggiấythuộchuyệnTamBình,làngMaiVàngPhướcĐịnhthuộc
huyệnLongHồ,
TỉnhVĩnhLongcónguồnlaođộngrấtdồidào.Tổngsốlaođộngtrênđịabàn
tỉnhkhoảng744.237người.Trongđó:laođộngđanglàmviệctrongngànhkinhtế:
610.362người;laođộngcókhảnănglaođộngđanghọcphổthông:46.507người;lao
độngcókhảnănglaođộngđanghọcchuyênmônnghiệpvụ,nghề:23.407người;lao
độngcókhảnănglaođộngnhưngchưacóviệclàmchiếmkhoảng:10.872người.
Hiệntạitrênđịabàntỉnhcó01TrườngĐạihọc,05Trườngcaođẳng,04
Trườngtrungcấpvàcókhoảng17Trungtâmdạynghềđượcphânbổởcáchuyện,
thànhphố.Cụthểgồm:TrườngĐạihọcDânlậpCửuLong,TrườngCaođẳngCộng
đồng,TrườngCaođẳngSưphạmVĩnhLong,TrườngCaođẳngSưphạmKỹthuật
VĩnhLong,TrườngCaođẳngXâydựngMiềnTây,TrườngCaođẳngKinhtếTài
chính,TrườngTrunghọcYtếVĩnhLong,TrườngTrunghọcKỹthuậtLươngthực,
TrườngTrungcấpnghềsố09,TrườngTrungcấpnghềVĩnhLong.Vớisốlượng
trườngnhưthế,hàngnămđàotạohàngngànkỹsư,côngnhân đápứngnhucầu
nguồnnhânlựcchotỉnhvàcáctỉnhlâncậntrongkhuvực.
Đểđẩymạnhthuhútđầutư,tỉnhđãcónhiềugiảiphápvềcơchếchínhsách,
vềđầutưhạtầng,đàotạonghề, Nhằmtạolậpmôitrườngđầutưthôngthoáng,minh
bạchvàcósứchấpdẫncácđầutưtrongvàngoàinước.VĩnhLonglàtỉnhvừathuộc
đồngbằngsôngCửuLong,vừathuộcvùngkinhtếphíaNam,làhaivùngkinhtếđang
pháttriểnmạnh.Donằmgiữa2vùngkinhtế,nênVĩnhLongrấtthuậnlợitrongviệc