Góp phần nghiên cứu phân loại họ rau dừa (onagraceae juss ) ở việt nam

I HM HÀ NI 2
KHOA SINH - KTNN
======



NGUYN TH BÍCH NGC



GÓP PHN NGHIÊN CU PHÂN LOI
H RAU DA (ONAGRACEAE JUSS.)
 VIT NAM


KHÓA LUN TT NGHIP I HC

Chuyên ngành: Thc vt hc

ng dn khoa hc
TS. HÀ MINH TÂM
i hm Hà Ni 2
 TH XUYN
i hc Quc gia Hà Ni

HÀ NI - 2015


LI C

Trong quá trình làm khóa luc s ng dn làm
khóa lun ca TS. Hà Minh Tâm - i hm Hà Ni 2 và
 Th Xuyn - i hc Quc gia Hà Ni. Nhân dp này tôi xin bày t
lòng bic n các thy cô.
Tôi xin trân trng cp th c vt  Vin
Sinh thái và tài nguyên sinh vo mu kin thun li và tn tình giúp
 chúng tôi trong sut quá trình nghiên cu.
Trong quá trình thc hi tài, tôi còn nhc s  ca
nhiu t chng. Nhân dp này tôi xin trân
trng ci hc Khoa hc T ng
i hm Hà Nc bit là s  ng viên c
bn bè trong sut thi gian và hc tp và nghiên cu.
Mt ln na tôi xin trân trng c.

Xuân Hòa, ngày 07 tháng 05  2015

Sinh viên làm khóa lun

Nguyn Th Bích Ngc

L

 m bo tính trung thc ca khóa lun tt nghip,

Khóa lun tt nghip Góp phn nghiên cu phân loi h Rau da
(Onagraceae Juss.)  Vit Nam là công trình nghiên cu ca cá nhân tôi,
thc hii s ng dn ca TS. Hà Minh Tâm - i h
phm Hà Ni 2 và TS.  Th Xuyn - i hc Quc gia Hà Ni. Các kt qu
tìm thy trong luc công b trong bt kì
nghiên cu khoa h


Xuân Hòa, ngày 07 tháng 05  2015

Sinh viên làm khóa lun

Nguyn Th Bích Ngc










MC LC

M U 1
. TNG QUAN TÀI LIU 3
1. Các nghiên cu h Rau da (Onagraceae) trên th gii 3
2. Các nghiên cu h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam 5
 2.        NI DUNG,
 8
 8
 8
 8
2.4. Ni dung nghiên cu 8
2.5 9
. KT QU NGHIÊN CU 12
3.1. H thng phân loi và v trí h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam. 12
3.2. m phân loi h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam. 13
3.2.1. Dng sng 13
3.2.2. Lá 14
3.2.3. Hoa và cm hoa 14
3.2.4. Qu 15
3.2.5. Ht 15
3.3. nh loi các chi thuc h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam. 16
3.4. m phân loi các chi và loài thuc h Rau da (Onagraceae) tr
chi Rau dc (Ludwigia L.)  Vit Nam. 16
3.4.1. CIRCAEA L. 1753.  RAU NÚI, QUÁI QU 16
3.4.1.1. Circaea alpina L.1753  Rau núi, Quái qu núi cao 17
3.4.1.2. Circaea mollis Sieb & Zucc. 1874  Rau núi, Quái qu lông
mm 19


3.4.2. Epilobium L. 1753.  ng thùy 22
3.4.2.1. Epilobium brevifolium D. Don  Xeo hoa xan 22

3.4.3. Fuchsia L. 1753  c hoa 27
3.4.3.1. Fuchsia hybrida Hort. In Sieb.& Voss, 1894  c hoa 27
3.4.4. Clarkia Pursh  Hoa g  30
3.4.4.1. Clarkia amoena (Lehm.) G. Don in Sweet, 1839 30
3.4.5. Oenothera L. 1753  Rau cc, Nguyt kin tho 31
3.4.5.1. Oenothera rosea Ait.1789  Rau c c, Nguyt kin tho
ng 32
3.5. Giá tr s dng các loài thuc h Rau da (Onagraceae) tr chi Rau da
c (Ludwigia L.)  Vit Nam. 34
KT LUN VÀ KIN NGH 36
TÀI LIU THAM KHO 38
PH LC 1: DANH M 41
PH LC 2: KÝ HIU VIT TT CÁC PHÒNG TIÊU BN 42
PH LC 3: BNG TRA TÊN KHOA HC 43
PH LC 4: BNG TRA TÊN VIT NAM 45
PH LC 5: BNG KHÓA M TRA CM CÁC CHI THUC
H ONAGRACEAE  VIT NAM 46



1

Lý do ch tài
Gii thc vng, có vai trò to ln trong t
nhiên, có th nói là s không có s st này nu không có s tn
ti ca gii thc vt. loi hc thc v
vai trò nn tng. Vic phân loi thc vt mt cách chính xác s cung cp tài
liu cho nhiu ngành khoa hc khác có liên quan.
Trên th gii, h Rau da (Onagraceae) có 20 chi vi 650 loài phân b
ch yu  i và cn nhii, ít  nhii [19].  Vit Nam, h

này tuy có s loài không ln (vnó có vai trò quan
trng trong các h sinh thái, mt s c dùng làm thuc, mt sloài làm
thi và gia súc, còn mt s c trng làm cây cnh.
    t s    cn h Rau da  Vit
, tht s có h thng và mt s thiu thông tin
cp nhn có mt công trình nghiên cu phân loi chuyên sâu và
  thng nht, phc v trc tip vic biên son b sách Thc vt chí
Vit Nam v h Rau da (Onagraceae) và cho nhng nghiên cu có liên
quan.Cn hành nghiên c tài: n
nghiên cu phân loi h Rau da (Onagraceae Juss.)  Vi.
Mu
Hoàn thành công trình khoa hc v phân loi nhng loài thuc phân h
Rau da (Onagraceae)  Vit Nam mt cách có h th cho vic
nghiên cu h Rau da (Ongraceae), phc v cho vic biên son Thc vt chí
Vit Nam và cho nhng nghiên cu có liên quan.
c và thc tin:
 c: Cung cp tài liu phc v cho vic vit Thc vt chí
Vit Nam v phân h Rau d c  Vit Nam; b sung kin thc cho
2
chuyên ngành phân loi thc v d liu cho nhng nghiên cu sau
này v h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam.
 c tin: Kt qu c tài phc v trc tip cho các ngành
ng dng và sn xut lâm nghic, sinh thái và tài nguyên sinh v
B cc khóa lun: gm 50 trang và 2 bc chia thành các phn chính
 ng quan tài li
 ng, phm vi, thi gian, ni dung và    u: 4
   t qu nghiên cu: 26 trang), kt lun và kin ngh: 2
trang), tài liu tham kho: 29 tài liu; bng tra tên khoa hc và tên Vit Nam,
ph lc.

3
. 
1. Các nghiên cu h Rau da (Onagraceae) trên th gii
H Rau da (Onagraceae) có 20 chi vi 650 loài, phân b ch yu 
 i và cn nhii[19]. u tiên trên th gii nghiên cu
vcác chi và loài thuc h Onagraceae phi k n là:
Nhà thc vt hc Carl Linnaeus (1753) [28] c coi là ông t
ca ngành phân loi hc thc vt hii. Trong tác phm ni tingSpecies
 (mt trong nhng tác phm    quan trng nht
trong sinh hc t c ti nay) tác gi nh, xp loi và t tên cho rt
nhiu chi và loài thc vt,công b các chi mà v  c xp vào h
Onagraceae gm: Circaea, Ludwigia, Epilobium, Gaura, Oenothera
A. L. de Jussieu (1789) [22] công b trong tác phm 
  25 chi trong h Onagrae sau chnh lý
thành Onagraceae     da vào
m c
V sau có nhiu tác gi nghiên
cu v h 
DeCandolle (1828) [20]    Prodromus Systematis

naturalisxây dng h thng phân loi h Onagraceae  6 phân
h vi 16 chi (Fuchsia, Epilobium, Gaura, Oenothera, Clarckia, Circeae )
vi khong 242 loài dm c hoa. Trong công trình này tác
gi p h này vào b Onagraiae sau này i tên thành Onagraceae
Bentham G. & Hooker J. D. (1867) [27]    Genera
Platarumu h thng hc thc vt và xây dng h thng phân
loi cho ngành Ht kín xp các chi v sau thuc h Onagraceae vào 1 tông
(tribe) gi là Onagrarieae 22 chi ( Epilobium, Jussiaea, Ludwigia, Clarkia,
Oenothera, Fuchsia, Hauya, Circaea, Trapa ) dm ca nh hoa.
4
Trong công trình này, tác gi  mô t nh loi cm
các chi và mt s loài, không có mu nghiên cu, không có hình nh minh
ha.
Hooker J. D (1876) [13] Flora of British India" 

Epilobium. L , Jussiaea. L , Ludwigia. L , Circaece. L , Trapa. 

Backer C. A. & Bakhuizen R. C (1963 ) [11] Flora
of Javahi nghiên cu h thc vt trên lãnh th Java (thuc Indonexia) 
công b h Onagraceae Jussiaea, Ludwigia, Epilobium, Clarkia
Pursh, Oenothera, Xylopleurum Spach, Gaura, Fuchsia, vi 21 loài.
Melchior (1964) [24] trong công trình Syllabus der Pflanzenfamilien
khi nghiên cu h thc vt  c, tác gi  và xây dng nh loi
chia h Onagraceae thành 2 phân h Ludwigioideae (vi 1 chi) và
Onagroideae (vi 6 tông và 22 chi).
Auctors (1972) [18] trong công trình 
 khi nghiên cu h thc vt  Trung Quc, tác gi  4 chi
Ludwigia, Epilobium, Circaea, Oenothera vi 11 loài kèm theo hình nh
Raven (1977) [25]   Flora of Malesiana
i h Onagraceae thu

Ludwigia, Epilobium 

Huang Tseng-Chieng (1993) [14] Flora of Taiwan"
khi nghiên cu thc vt T      nh loi ca 4 chi
Circaea, Oenothera, Epilobium, Ludwiga vi 25 loài dm
c.
5
Heywood V. H (1996) [16]khi nghiên cu v h thng các h thc vt
có hoa trên th giFlowering Plants of the world
b h Ongraceae gm 20 chi vi 650 loài dc  mu
hoa.
Chen Chiajui (2000) [26    Flora Reipublicae
Popularis Sinicae 7 chi thuc h Onagraceae gm Ludwigia L,
Fuchsia L,Circaea L, Gaura L, Oenothera L, Clarkia Pursh, Epilobium L
HU Qi_ming & WU De-lin (2008) [15]    Flora of
Hong Kong"khi nghiên cu h thc vt  nh
loi và mô t 2 chi vi 5 loài thuc h Onagraceae. Tác gi ng bn
mô t và khóa phân l cho 2 loài này d
Chen Jiarui (2008) [12] trong công trình  khi nghiên
cu v h thc vt  Trung Qu     nh loi cho 6 chi
Ludwigia, Circaea, Chamerion, Epilobium, Oenothera, Gaura vi 64 loài
dm v c 4-5)
Takhtajan Armen L. (2009) [19] trong công trình 
khi nghiên cu v h thc vt trên th gip h Rau da (Onagraceae)
vào b Sim (Myrtales).
2. Các nghiên cu ca h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam
n nay các công trình nghiên cu h Rau da  Vit Nam vn
còn rt ít.
N cn h này là nhà thc vi Tây Ban Nha -
Loureiro (1793) [29] khi nghiên cu thc vt  min Nam Vit Namtrong tác

phFlora of Cochinchinensis mô t và xây dnh loi ca
2 chi Gaura và Epilobium. V t s tác gi nghiên cu v h

6
Gagnepain F. (1921) [21] khi nghiên cu h thc vt c
trong công trình -chine nh
loi ca 5 chi có trong khu vD Trapa, Jussiaea, Oenothera,
Epilobium, Circaea vi 17 loài.T 4 loài ghi nhn có  Vit nam
Oenothera rosea, Epilobium trichoneuron, Circaea alpina, Circaea
mollis.
Vu Van Cuong & J.E. Vidal (1970) [23] trong công trình  e
      khi nghiên cu h thc vt  Lào,
Campuchia, Vit N   ng  nh loi ca 4 chi Ludwigia,
Epilobium, Oenothera, Circaea vi 10 loài dm ca .
Trong công trình này, tác gi t h này vào tông (tribus) Onagraceae
Lê Kh K và cng s (1973) [8] trong cun ng thy 
Vi  gii thiu mt s loài thuc h Rau da (Onagraceae).
Các công trình ca Phm Hoàng H (2000) [7]  Vit
 khi nghiên cu v h thc vt  Vit Nam, tác gi ng khóa
nh loi ca 6 chi Circaea, Ludwigia, Epilobium, Oenothera, Fuchsia,
Godetia vi 12 loài dm c vi bn mô t rt ngn gn
và hình v n. Công trình  Vi tuy có nhiu hn ch 
danh pháp, không có tài liu trích dn, không có mu nghiên c
n là tài liu quan trng cho vinh lo nhng loài
thc vt có  Vit Nam.
Nguyn Tin Bân (2003) [3] trong công trìnhc các loài thc
vt  Vitác gi c  cn 6
chiCircaea L., Epilobium L., Fuchsia L., Godetia Spach, Ludwigia L.,
Oenothera L. vi 12 loài. Tác gi p mt s dn liu v vùng phân
b, dng sng và sinh thái r s dng ca mi loài. Trong công

trình này, tác gi t h này vào b Sim (Myrtales).
7
Bên ct s công trình vit v giá tr s dng ca các loài
thuc h Rau d
    5] trong cun n thc vt thông d;
Nguy [9] trong cun Thc vt có hoagii thiu mt
s loài làm thuc thuc h Rau da  Vit Nam.
 y, có th nói r      t công trình nào
nghiên cu m, có h thng và cp nht c bit là các thông tin
v phân b, sinh thái, hình nh minh ha, mu nghiên cv h Rau da
(Onagraceae)  Vit Nam. Chính vì vy công trình nghiên cu:Góp phn
nghiên c Rau da (Onagraceae)  Vit Nami và
chúng tôi hy vng s là công trình nghiên cu phân loi mt cách có h
thng, cp nht v h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam.



8
.  VÀ


 Onagraceae (tr chi Ludwigia L.) 



Onagracece 

-

(HNPM)

 14  38 
 
           các   
-



Các loài thuc h Onagraceae (tr chi LudwigiaL.) trên toàn lãnh th
Vit Nam

 7/2013 - 5/2015
2.4. Ni dung nghiên cu
2.4.1. Nghiên cm hình thái, s phân b, sinh hc và sinh thái
ca h Rau di din có  Vit Nam.
9
2.4.2. Phân tích các h thng phân loi chi hRau da (Onagraceae) trên th
gii, t u v trí và h thng phù h sp xp chi và các loài thuc
h Rau dc  Vit Nam.
2.4.3. Xây dnh loi các loài thuc h Rau da (Onagraceae) tr
chi Rau dc (Ludwigia L.)  Vit Nam.
2.4.4. Xây dng bn mô t và tìm hiu v giá tr tài nguyên ca các chi, loài
thuc h Rau da (Onagraceae) tr chi Rau dc (Ludwigia L.)  Vit
Nam.
2.5
     các loài thuc  au da (Onagraceae) 
Vit Nam  theo Nguyn
(2007) [14]




 





: 


:


10


)

: Tng hp, phân tích các tài liu trong và ngoài c v h
Rau dc (Onagraceae). T a chn h thng phân loi phù hp vi
vic phân loi chi này  Vit Nam.
 :   nh loi các mu vt thuc h Rau d c
(Onagraceae Juss.) hin có.
: Tham gia các chuyu tra, nghiên cu tha thu thêm
mu, tìm hiu thêm v sinh thái hc, s phân b và các thông tin có liên quan
khác.
: Tng hp kt qu nghiên cu, mô t m chung ca
chi, xây dnh loi, mô t các phân chi và các loài, chnh lý phn
danh pháp theo lut danh pháp quc t và cui cùng hoàn chnh các ni dung
khoa hc khác c tài.
-Son tho chi và các loài dc quc t v son tho thc

vt và Quy phm son tho Thc vt chí Vit Nam, th t 
Th t son tho chi: Tên khoa hc chính thc kèm theo tên tác gi
công b tên goi, tên Ving dùng, trích dn li tên tác gi công b
tên khoa h, tài liu công b, s trang, tài liu chính và các tài
liu  Vi cu có), tên Vit Nam khác
(nu có), mô t, loài typ ca chi, ghi chú (nu có).
Th t son thi loài: Tên khoa hc chính thc kèm theo
tên tác gi công b tên gi, tên Ving dùng, trích dn li tên tác
gi công b tên khoa hng b, tài liu công b, s trang, tài liu
chính và các tài liu  Vi cc (nu có), các
11
u có), tên Vit Nam khác (nu có), mô tm thu mu
chun (Loc.class), mu vt chuo qun (theo quy
c quc t), sinh hc và sinh thái, phân b, mu nghiên cu, giá tr s dng,
ghi chú (nu có).
-Cách mô t: Mô t liên tc nhn theo nguyên tc
truyn tin ngn gn, theo trình t t ng (dng sng, cành,
ln (cm hoa, cu trúc ca hoa, qu và ht).
 xây dng bn mô t cho mt loài, chúng tôi tp hp các s li
tích v i tài liu gc, các chuyên kho và typ (nu
có), t nh các tiêu chun và du hinh loi cho loài. Bn mô t
c xây d tp hp các bn mô t ca các loài trong chi.
Nu bn m t này có s khác bit so vi tài liu gc và các tài liu khác (
ng do s loài trong chi  mi tài liu khác nhau), chúng tôi s có nhng
ghi chú b sung.
-Xây dnh loi: Trong ph tài này chúng tôi la chn
cách xây dng phân kiu zíc zc ti
sau: T tp hm mô t cho các taxon, chn ra cp các tp hp
m i lp và xc chn phi n
nh, d nhn bit và th hin tính cht phân bit gia các taxon). Trong mi

nhóm, li tip tc chn ra ci lp và xp chúng vào hai nhóm
khác, c tip tn khi phân bit ht các taxon.
Danh pháp c c chnh lý theo lut danh pháp quc t
hin hành và theo Quy phm son tho Thc vt chí Vit Nam.


12
. 
3.1. H thng phân loi và v trí h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam.
c khi h Rau da (Onagraceae) c công b
công b mt s c xp vào h này là Ludwigia, Epilobium,
 Sau này, mt s tác gi  thêm các chi khác,
p xp giLinnaeus.
 p 25 chi vào h Rau da và ly tên là Onagrae,
c chnh lý lng, h này bao gm c
Circaeaceae Ruthe; Epilobiaceae Ventenat, Fuchsiaceae Lilja, Isnardiaceae
Martylov, Jussieuaceae Martylov, Lopeziaceae Lilja, Oenotheraceae C.C.
Robin.
m v h thng phân loi h Onagraceae:
m th nht (DeCandolle, 1828): Chia h Onagraceae thành 6
 chi Trapa c xp vào h C u Trapaceae.
m th hai (Bentham & Hooker, 1867): Chia h Onagraceae
trc ti chi Trapa c xp vào h C u
Trapaceae.
m th ba: Chia h Onagraceae thành 2 phân h, ri chia tip ra
các tông và chi. Tách chi Trapa ra khi h này. Tm này có hai h
thng.
1) Melchior (1964): Chia h Onagraceae thành 2 phân h
Ludwigioideae (vi 1 chi) và Onagroideae (6 tông và 22 chi).
2) Takhtajan (2009): Chia h Onagraceae thành 2 phân h

Jussiaeaoideae (= Ludwigioideae, vi 1 tông và 2 chi) và phân h
Onagroideae (vi 7 tông và 15 chi).
 Vit Nam, vic phân loi h Rau dm:
13
 Gagnepain (1921) ly tên h này là Oenotheraceae và xp 5 chi vào
h  chi Trapa (thuc h Trapaceae).
 Nguyn Tin Bân (1997, 2003), Phm Hoàng H (2003) ly tên h
này là Onagraceae và xp 6 chi vào h Trapa
c tách ra khi h Rau da.
Sau khi phân tích các h thng phân loi h Onagraceae trên th gii và
tham kho các h thng phân loi h này  Vit Nam, kt hp vi các d liu
t thc t nghiên cu, chúng tôi a chn h thng ca Takhtajan (2009)
  sp xp các chi thuc h Rau da  Vit Nam. Vì h thng này
c xây d k thm t các h thng khác trên th
gii và phù hp vi vic phân loi h này  Vi h thng
Takhtajan (2009), h Rau da (Onagracea)  Vi  c chia thành 2
phân h, 5 tông và 6 chi.
 (Onagraceae) 
Rosidae), c lan (Magnoliopsida) 
  Dicotyledons), ngành c lan (Magnoliophyta)    
Angiospermae).
  có 6 chi 
loài là Circaea L.(2 loài), Epilobium L.(1 loài), Fuchsia L. (1 loài), Clarkia
Pursh (1 loài), Ludwigia L.(7 loài), Oenothera L.(1 loài).
3.2. m phân loi h Rau da (Onagraceae Juss.)  Vit Nam.
3.2.1. Dng sng
Các loài thuc h Rau da (Onagraceae)  Ving là c mt
Ludwigia, Epilobium), him khi nhiLudwigia, Oenothera), hay
cây bi (Ludwigia , Fuchsia). Thân cng, phân cành gn thng, có lông trng
mc áp sát.

14
3.2.2. Lá
  c cách kiu xp xon (Ludwigia, Epilobium, Oenothera,
Clarkia) hay m i (Fuchsia, Circaea), không có lá kèm; không
(Epilobium, Clarkia) hoc có cung lá (Ludwigia, Oenothera, Circaea); phin
lá hình trng (Circaea, Epilobium   Ludwigia, Clarkia) hay
hình thuôn (Ludwigiang nhn; gc hình tròn (Circaea, Fuchsia)
hay nhn (Epilobium, Ludwigia, Oenothera, Clarkia    
Clarkia); gân gc 3, hình mng lông chim, gân chính
ng ni rõ.
3.2.3. Hoa và cm hoa
C  ng d    nh cành (Circaea, Fuchsia,
Oenothera, Clarkia, Epilobiumc  nách lá (Epilobium, Ludwigia,
Oenothera, Clarkiang  nách lá hay him khi  nh cành (Circaea).
 ng mu 4, lá bc nh, sm rng; hu
ht là  Fuchsia).
Cánh hoa: p xen k Circaea), ch yu 4(5)
(Epilobium, Ludwigia, Oenothera, Clarkia, Fuchsiap van,
   ng dính mt phn rt ngn   i. Cánh hoa 2
(Circaea) hay 4(5) (Epilobium, Ludwigia, Oenothera, Clarkia, Fuchsia); màu
vàng, tr , hng hay tím v   hoc tím; nguyên (Ludwigia,
Clarkia, Fuchsia) hay x 2 thùy (Epilobium, Oenothera, Circaea).
B nh: Nh bng (Circaea, Ludwigia) hoc g     Fuchsia,
Oenothera, Epilobium, Clarkia). Bao phn 2 ô, gn hình c  
 dc.
B nhy: B nhy gm 1-2 (Circaeang là 4 lá noãn hp thành bu
h 1-4 ô, noãn 1-2 (Circaea), ch yu nhiu trong m trung tr,
b ng hình tr thuôn dài (Ludwigia, Epilobium, Oenothera, Clarkia),
15
hình cu (Circaea), trng (Fuchsiang có g; vòi nhng dài;

núm nhy dày lên, x thùy bng s  nông (Ludwigia, Circaea)
hay sâu (Oenothera). (Hình 3.1).



1
2
3
Hình 3. cu to hoa ca h Onagraceae
1-2. Hoa có s ng nh bng s ng cánh hoa (mu 4-5 chi Ludwigia, mu
2 chi Circaea); 3.Hoa có s ng nh g ng cánh hoa (Oenothera)
3.2.4. Qu
Qu nang, khi chín x vách dc (Ludwigia, Clarkia, Oenothera,
Epilobium) hay không m (Circaea), ít khi dng qu mng (Fuchsia); mt
ngoài v có lông cng dng móc (Circaea) hay có lông mn (Ludwigia,
Clarkia, Oenothera, Epilobiumn ti (Ludwigia, Clarkia, Epilobium,
Fuchsia) hay không (Oenothera, Circaea).
3.2.5. Ht
Ht 1-nhiu, nhn trên b mt (Epilobium, Fuchsia
bi     phát tán (Epilobium) hay nhn (Ludwigia, Clarkia,
Oenothera), có gân dc (Ludwigia).

16
3.3. nh loi các chi thuc h Rau da (Onagraceae)  Vit Nam.
-Jussiaeaoideae (Trib.1.
Jussiaeeae)
1.Ludwigia
-Onagroideae
(Trib.2. Fuchsieae) 2. Fuchsia


3              
(Trib.3. Circaeeae)
3.Circaea
3
4A.  (Trib.4. Epilobieae) 4.Epilobium
4B.  (Trib.5. Onagreae).
5A. ông có  5.Oenothera
5B. có  6.Clarkia
3.4. m phân loi các chi và loài thuc h Rau da (Onagraceae)
tr chi Rau dc (Ludwigia L.)  Vit Nam.
3.4.1. CIRCAEA L. 1753  RAU NÚI, QUÁI QU
L. 1753. Sp. Pl. ed. 1, 1: 9; Gagnep. 1921. Fl. Gen. Indochn. 2(5): 992; Vu
Van Cuong & J. E. Vidal. 1973. Fl. Camb. Laos Vietn.14: 38;Phamh. 2000.
Illustr. Fl. Vietn. 2: 70; N. T. Ban. 2003. Checkl. Sp. Vietn. 2: 932; ;Chen
Jiarui. 2008. Fl. China. 13: 404.
Cây , -, lá

Typus: Circaea lutetiana L.
Chi này trên th gii có 7 loài, phân b ch yu  cái và cn
nhii. Vit Nam hin bit có 2 loài.
17
3.4.1.1. Circaea alpina L.1753  Rau núi, Quái qu núi cao
L. 1753. Sp. Pl. ed. 1: 9; Vu Van Vuong & J. E. Vidal. 1973. Fl. Camb.
Laos Vietn: 38;Phamh. 2000. Illustr. Fl. Vietn. 2: 70; N. T. Ban. 2003.Checkl.
Sp. Vietn. 2: 932; Chen Jiarui. 2008. Fl. China. 13: 406;
Cây cao t 3  50cm, nhn hoi lim
ngn trên cung và có tuyn ngn  cm hoa. Thân r vi r c c 
nh. Lá dài hình thù khó nhìn t hp trchay ô van n gn tròn 1-
11 × 0.7-5.5(-8) cm, gc hn hình tim, mép b n cui
 n, sn nhn. Gii hn cành hoa 0.7-2 × 12 (-

17) cm. Hoa có cung nh vuông góc quanh trc cành hoa t i lên hoc
thng hoc không có lông cng  gc mnh phn
x, trng hoc hng, thnh tho tía ti gc, hi tía t n
cui, có hình thuôn, hình tr n r    c, 0.8-2×0.6-
1.3mm, không có lông, gn tù.
Loc.class: Typus: Herbier Linne (LINN)
Sinh hc và sinh thái: C cao 40-100 cm; lá mi; qu 2 ô. Gp 
vùng núi cao khong 1500m. Ra hoa vào tháng 2
Phân b: Lai Châu (T Phình), Lào Cai (Sa Pa). Còn có  Campuchia,
, Hàn Quc, Trung Quc, Triu Tiên, Nht Bn, Lào
Mu nghiên cu:
Ghi chú: c ghi nhn bi Phm Hoàng H(2000); Nguyn
Tin Bân(2003). Tuy nhiên trong quá trình nghiên c
thy mu vt ca loài này.
Giá tr s dng: p làm lành v
Mt s hình nh minh ha


18

Hình 3.2. Circaea alpina L.1753
1.Phi ca cây mang r và c, 2. Phn trên ca thân cây và hoa, 3.
Mu  gia thân.
(Hình v theo Chen Jiarui, 2008)



2. Dng sng
19

3.Cành mang hoa và qu
(Ngun 1.
2. www.uniprot.org
3.
3.4.1.2. Circaea mollis Sieb & Zucc. 1874  Rau núi, Quái qu lông mm
L. 1753. Sp. Pl. 1: 9;Gagnep. 1921. Fl. Gen. Indoch. 2: 992; Vu Van
Cuong & J. E. Vidal. 1973. Fl. Camb. Laos Vietn.14: 38;Phamh. 2000. Illustr.
Fl. Vietn. 2: 70; N. T. Ban. 2003. Checkl. Sp. Vietn. 2: 932; Chen Jiarui.
2008. Fl. China. 13: 405;
Cây cao 25-150 cm,  tui di lim, un
c li. Thân r không có mu. Lá hp t n hình trng hp
3-16 × 2- vào hình nêm hoc thnh thong b làm thành hình
trònn cui b nh, nhi hn
cành hoa ti gc, hi-n ca.20 cm; chùm hoa  nách lá
n; cung nh khi n hoa thng vuông góc vi trc
ca chùm hoa, không có hoc hing lá bc con  gc, thông
 i n nhn ho  u và
chùy bt du có tuyn. ng hoa 0.5-i rác hoc mt chút ánh
20
sáng phn chiu  hoa, xanh nht hong, 1.6-2.9×1-1.5 mm, không
t ngt nhn tù. Tràng màu trng, rng dng trc,
0.7-1.8×1-t khía V ¼ - ½ chiu dài cng,
nh hoa lan rng ra khi hoa n, ngc thnh thong ngang bng, him
y; tuyn mt d thy khi thò ra  bên kia ng hoa. Cung
nh và tr thành qu 5-7mm. Qu hn to bng qu lê hoc hình cu, 2.6-
3.5×2-3.2mm, nhô lên ni bi ti
cung nh. Qu 2 ô, 2 ht.
Loc.class: Typus: Japon, Siebold s. n. (L.)
Sinh hc và sinh thái: Gp  các trng c vùng núi cao khong 1600m
Phân b: Lào Cai (Sa Pa). Còn có  c Bc Á, , Trung

Quc, Triu Tiên, Nht Bn, Châu Âu và Châu M.
Mu nghiên cu: 419 Biên
Giá tr s dng:  trên th gic s dng làm th
ng v Vi dng loài này.
Mt s hình nh minh ha