Nghiên cứu đối chiếu cấu trúc cụm động từ trong tiếng hàn và tiếng việt
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (7.02 MB, 93 trang )
ll~I HQC QUOC GIA HA. N(H
TRUONG D~I HQC KHOA HQC xA HQI VA NilAN VAN
NGUYEN THJ THANH HOA
_. . .__ -
.....
.,, r. . ....
. ..;:.. .,.~
r·
- - - ·- - ., . .
.-
.-.-.....1
NGHIEN CUu DOl CHIEU
cAu TRUC CUM
. DONG
. Tir TRONG TIENG HAN VA TIENG VIET
.
Chuyen nganh: Chau A hqc
Ma sA: 60 31 50
LUAN
. VAN THAC
.
SY CHAD AHOC
.
NGlfOI HlfONG DAN KHOA HOC:
. TS. TRINH
. CAM LAN
HA NQI- 4/2013
MT)CLT)C
PHAN MO DAU .............................................................................................. 1
1. Ly do chqn d~ tai ......................................................................................... 1
2.
y nghia ciia lu'n van ................................................................................... 3
' p h ~m VI· ngh""
' .............................................................. 3
uOI· t trQllg va
1en ctru
3 • n.<
4. Phtr
CtfU .. .......................................................................... 4
5. BB eye ciia lu'n van ..................................................................................... 4
CH1f0NG 1: Cd SOLY TlfUYET ................................................................. 6
1.1. Cac quan
1.1.1. Khai
h~
ngfr phap trong ngon ngfr.................................................. 6
ni~m ............................................................................................... 6
1.1.2. Cac ki~u quan h~ ngft phap trong ngon ngfr ...................................... 9
1.1.2.1. Quan h? tt&ng l~p ................................................................................ 9
1.1.2.2. Quan h? chinh-phi!- ........................................................................ 11
1.1.2.3. Quan h? chu- vj ................................................................................ 14
1.2. Khai ni~m doan ngft ............................................................................... 15
,. m~m cym uQDg t'tr trong t•A
1.3. Kha1
1eng H'an va' ti.;:eng V""t
1~ .................... .. 19
•A
.,...
1.3.1. Cym d{)ng tir trong ti~ng Han ............................................................ 21
1.3.2. Cym d{)ng tir trong ti~ng Vi~t ............................................................ 23
1.4. Nghien cuu dBi chi~u trong ngon ngft va nghien c.ru dBi chi~u ti~ng
Han - ti~ng Vi~t ............................................................................................. 24
1.4.1. Nghien cuu dBi chi~u trong ngon ngfr ............................................... 24
' va' tteng
•A
V""t
1. 4.2 . Ng h 1en ctru uot c h.;:
1eu t•A
1eng "Han
1~ ................................ .. 26
•A
CHVdNG 2:
,
_,.;:.
cAu
T~O ClJM DONG TV TRONG TIENG HAN
vA TIENG VI$T ......................................................................................... 30
2.1. Cym d{)ng tir ti~ng Han ......................................................................... 30
2.1.1. Tr~t tt}' chung va vi~c xac djnh trung tam, thanh tA phl} trong CI}ID
d()ng tir ti~ng Han .......................................................................................... 32
2.1.2. Trung tam Cl}m d()ng tir ti~ng Han .................................................... 33
2.1.3. Thanh tA phy ciia cl}m d()ng tir ti~ng Han ........................................ 34
2.1.3.1. Thanh tfi ph~,;~la til'............................................................................. 34
2.1.3.2. Thanh tfi ph~,;~lil ph~,;~ tfi ..................................................................... 39
2.2. Cym d{)ng tir ti~ng Vi~t.. ........................................................................ 51
2.2.1. Tr~t tt}' chung va vi~c xac djnh trung tam, thanh tA phl} trong Cl}m
d()ng tir ti~ng Vi~t .......................................................................................... 51
2.2.2. Trung tam Cl}m d()ng tir ti~ng Vi~t .................................................... 56
2.2.2.1. Thanh tiJ chinh la mrt il9ng tir. ........................................................ 57
2.2.2.2. Thanh tii chinh la hai ho9-c hun hai il9ng tir................................... 58
2.2.2.3. Thanh tii chinh la m9t kit cdu khir hJi............................................ 59
.
.
.
2.2.3. Thanh ta phu ciia cum
. dong tir ti~ng Viet ........................................ 60
2.2.3.1. Thanh tfi ph~,;~ truuc ............................................................................ 60
2.2.3.2. Thanh tfi ph~,;~ sau ........................ ~ ..................................................... 62
CHVdNG 3: DOl CHIEU Cl)M DQNG n)' TRONG TIENG
HAN VA
TIENG VI$T ................................................................................................... 69
3.1. Nhfrng net ttr011g dBng va di bi~t v~ ciu true chung ........................... 69
·
A
>.
3.1.1. Diem tuO'ng dong ................................................................................. 69
3.1.2. Di~m di bi~t .......................................................................................... 70
3.2. Nbiing net tmmg dBng va dj bi~t v~ thanh ta trung tam Cl}m d()ng tir ....... 71
3.2.1. Di~m tuO'ng dBng .......................................................:......................... 71
3.2.2. Di~m di bi~t .......................................................................................... 72
3.3. Nhfrng net tuO'ng dBng va dj bi~t v~ thanh ta phi} trlltl'c .................... 74
3.3.1. Di~m tu011g dftng ................................................................................. 7 4
3.3.2. Di~m d! bi~t .......................................................................................... 75
KET LU~N .................................................................................................... 85
TAl LIE:U THAM KHAo ............................................................................ 88
Nghien ctru d6i chi~u cftu true CIJm d<)ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
LUAN vAN THAC SY
PHANMODAU
1. Ly do chqn d~ tai
Cung v6i xu huang to~m c~u h6a va giao luu quBc t~, cac quBc gia tren
th~ gi6i trong d6 c6 Vi~t Nam va Han QuBc da, dang va se rna r()ng mBi quan
h~ giao Iuu hqp tac Iftn nhau tren nhiSu linh vvc: kinh t~, van hoa, xa h9i
trong d6 c6 ca ngon ngfr.
KS tir khi m6i quan h~ ngo~i giao Vi~t Nam - Han Qu6c duqc thiSt l?p
vao nam 1992 thi ti~ng Han b~t d~u duqc dua vao giang d~y chinh thuc t~i
cac tru
Vi~t Nam ciing b~t d~u duqc manh nha hinh thanh. Tieu biSu Ia sg thanh l?p
khoa Dong Phuong h9c v6i cac chuyen nganh dao t~o trong d6 c6 nganh Han
Qu6c hQC cua tru
~0
thu
nghi~m),
tru(mg
D~i
hQC Khoa hQC xa h()i va nhan van
Thanh phB H6 Chi Minh ( 1993 ), tru
ciing gop ph~n minh chilng cho sg phat triSn nganb Han Qu6c h9c n6i chung,
nganb ti~ng Han n6i rieng 6 Vi~t Nam.
Ngay nay, cung vm xu huang giao luu va hqp tac qu6c t~ tren nhiSu linh
V\fC thi nghien cl:ru so sanh dBi chiSu cac ngon ngfr cua cac qu6c gia khac
nhau dang
tra thanh m9t vfuJ dS c~ thiSt.
"Trong thai d~i cua each m~ng
Khoa hQC ky thu~t, thai d~i cua cac dan tQC tren th~ giffi noi bfuig cac th(r
ti~ng khac nhau di vao CUQC giao luu tiSp xUC ngay cang nhiSu v6i nhfrng hinh
thuc phong phu, da d~ng thi ro rang vi~c nghien cl:ru d6i chiSu cac ngon ngu
la ClJC ky cfip bach" (18; 20). Trong khi, cac cong trinh nghien cl:ru dBi chi~u
ti~ng Vi~t vm cac ngon ngfr khac da d~t duqc nhfrng thanh 1\lU dang kS thi
vi~c nghien CUu dBi chiSu tiSng Vi~t va tiSng Han l~i con kha khiem t6n. Xuftt
phat tir S\f cfin thiSt neu tren, vi~c nghien ciru so sanh dBi chi~u tiSng Han v6i
1
•
LU!N VAN THAC SY
Nghien crru dbi chi~u du trUe c1,1m d(mg tir trong ti~ng Him- ti~ng Yi~t
tiSng Vi~t noi chung, so sanh d6i chiSu C\lffi d<)ng ti.r trong tiSng Hfm va tiSng
Vi~t n6i rieng se co y nghia r~t 1611.
D6i v6i nhfrng ngmJi hQC t~p, nghien Clru vS Vi~t Nam va Han Qu6c thi
vi~c hiSu dugc m<)t s6 diSm gi6ng, khac nhau co ban gifra C\lffi d(>ng ti.r giua
tiSng Han - tiSng Vi~t se la m<)t thu~n lgi. Nhin nh~n nhfrng diSm gi6ng va
khac giua hai ngon ngu m<)t each co h~ th6ng se giup chung ta c6 dugc cai
nhin toan di~n han. Theo do, vi~c sir dl;lng tiSng nu6c ngoai cling se dS dang
han.
Vi~c lam chu m<)t ngo~i ngu la hanh trang quan tr9ng va cfin thiSt cho
t~t ca nhfrng ai mu6n t6n t~i va phat triSn trong moi tru
cung c~p chua dap (rng du nhu cftu.
Quan h~ giua Hfm Qu6c va Vi~t Nam tren cac phuang di~n kinh tS, van
hoa, xa h9i da va dang phat triSn r~t nhanh vm m9t tuang Iai
rna r9ng va tuoi
sang. Han Qu6c dang la qu6c gia n~m trong top d(rng d~u vS d~u tu
a Vi~t
Nam, co h<)i tim dugc vi~c lam t6t trong cac cong ty Han Qu6c ho~c cong ty
du lich r~t cao nSu b~n lam chti dugc tiSng Han. T~i Vi~t Nam, cac tru
r<)ng va thu hut nguoi hQC vm s6 lugng tang qua m6i nam. Tinh hinh do doi
hoi phai co nhfrng nghien c(ru giua hai ngon ngu Han- Vi~t nh~m chi ra
nhfrng tuang d6ng va dj bi~t dS kh~c ph\lc nhfrng l6i chuySn di tieu qrc cho
nguoi sir dl;lng. V a d~c bi~t, hi~n nay, nguai Vi~t hQc tiSng
Han va nhfrng
nguai Han h9c tiSng Vi~t dang g~p phaLm(>t s6 v~n dS kho khan d6 la tren
thvc ts h9 thu9c va viSt dugc r~t nhiSu tu mm nhung khi sir d\lllg nhfrng tu do
dS noi ho~c viSt thanh m<)t cau hoan chinh thi doi khi vfuJ g~p m<)t s6 I6i sai.
D6 chinh la ly do chQn dS tai lu~ van cua chung toi.
Chung toi hy vQng r~ng nghien cUu d6i chiSu c~u true C\lm d<)ng tu
trong tiSng Han - tiSng Vi~t se phftn nao dong gop vao vi~c nang cao chit
2
LU~N VAN TH~C SY
Nghien ct'ru d6i chi~u cftu tnic c1,1m d()ng t\r trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
luqng d<;ty va hQe tiSng Han va tiSng Vi~t nhu Ia m9t ngo<;ti ngfr eho mQi
nguoi quan tam.
2. y nghia cua lu'n van
2.1. v~ m~t ly luin
Nha triSt hQc nguoi Due, Wilhelm Von Humboldt (22/6/176708/08/1835) da nh~n dinh r~g "ngon ngu la linh h6n (spirit) cua dan t9e,
ngon ngfr phan anh each tu duy cua m6i dan tQC dung no", ehfnh VI v~y trong
ngon ngfr, ta se th~y nhfrng net d~e thu cua van h6a va each tu duy eua dan
t9c sir dl;lng ngon ngfr d6. Tuy theo
lo~i
hinh van h6a va
lo~i
hinh ngon ngfr
rna ngon ngfr ctia dan t9c d6 c6 nhfrng net d~e thu rieng. Nghien Clru c~u trUe
ngfr phap la m()t n9i dung quan trQng b?c nh~t khi nghien ctru mQi ngon ngfr.
Vi~c nghien cliu ngfr phap Ia co so t6t dS tiSp e~n nhfrng ngon ngfr khac,
trong d6 c6 tiSng Han va tiSng Vi~t.
Tr~t tv tu la vk d~ quan trQng cua c~u true ngfr phap va la m()t trong
nhfrng phuang thuc ngfr phap da duqc nhi~u nha ngon ngfr hQc quan tam
nghien cliu. Tuy nhien vi~c d6i chiSu gifra hai ngon ngfr Han - Vi~t trong linh
VlJC nay con chua duqc d~ e?p dSn nhi~u, va chua mang tinh ch~t h~ th6ng.
B&i v~y nghien Clru d~ tai nay la hSt sue c~n thiSt, kSt qua ctia nghien Clru se
giup lam sang to nhfrng d~c diSm lo~i hinh ctia tiSng Han va tiSng Vi~t, hai
ngon ngfr mang tinh phan tich a nhfrng muc d() khac nhau.
2.2. v~ m~t thvc ti~n
Thong qua vi~c d6i chiSu hai ngon ngfr v~ tr~t tt;r tl.r, chu ySu tren binh
di~n c~u true va m()t ph~n tren binh di~n ngfr nghia cua cac thanh t6 trong
d9ng ngfr, chung toi mong mu6n gop ph~ vao vi~c dao t~o tiSng Han cling
nhu dao t~o tiSng Vi~t nhu m9t ngo~i ngfr.
3. DAi ttrQ'Ilg va ph'm vi nghien c.ru
D6i tuqng nghien Clru cua lu~ van la tr~t tt;r tl.r trong C\lffi d()ng tir cua
hai ngon ngfr tiSng Han va tiSng Vi~t.
3
Nghien ciru d6i chi~u cftu true c1,1m dQng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
LUAN vAN THAC SY
Trong khi nghien Clru, chung toi se mo ta va xay d1f'Ilg mo hinh C\}ffi
d(>ng tu cua m6i ngon ngu, d6ng thai tiSn hrum so sanh, d6i chiSu nhfrng mo
hinh c~u true d6, cac thrum t6 c~u t~o nen mo hinh d6, tim hiSu S\1' biSn dbi
c~u true se d~n dSn S\1' biSn dbi v~ y nghia nhu thS nao va cu6i cling se dua ra
nhfrng nh~n xet tren CO' s& nhfrng kSt qua nghien Clru rna chung toi d~t duqc.
4. Phtrung phap nghien clfu
Lu~n van thu(>c lo~i nghien c{ru mieu ta va so sanh d6i chiSu, do v~y,
Iu~n van sir d1.1ng cac phuang phap chu ysu duai day:
- Phuang phap phan tich thanh t6: DS phan tich c~u t;;to cua C\}ffi d(>ng tu
trong hai ngon ngfr.
- Phuang phap mieu ta: Duqc dimg dS mieu ta d~c diSm, cfiu t~o c1.1m
d(>ng tU trong hai ngon ngfr.
- Phuang phap so sanh - d6i chiSu: Duqc dung dS tim ra nhfing diSm
gidng va khac bi~t trong cfiu true C\}ffi d(}ng tu cua hai ngon ngfr.
Trong lu~n van nay, chung toi sir d\lllg m(>t s6 tai li~u cua cac nha ngon
ngu hQc tren thS gi6i ciing nhu cac nha Vi~t ngu h<;>c. D6ng thai, chung toi
cling trich dful nhfing vi d\1 minh h<;>a ti:r cac tac phdm van h<;>c b~ng ban ngfr
cua cac tac gia Han Qu6c, Vi~t Nam.
M(>t di~u nfra ck gi6i thi~u, d6 la khi djch cac vi d\1 minh h<;>a tu tiSng
Han sang tiSng Vi~t va nguqc l~i, chung toi dich dung va sat nghla chu khong
chu y dSn vi~c di8n d~t trau chu6t cau chu theo I6i van djch nh~m m\}c dich
tim ra nhfing diSm gi6ng va khac nhau v~ tr~t t\1' tlr trong c~u true C\}ffi d(>ng
tu gifra tiSng Han va tiSng Vi~t.
..
Iuan van
~
5. BoJ. cue cua
.
.
A
Ngoai phftn m& dftu va kSt lu~n, lu~ van duqc chia lam ba chuang.
Trong chuang 1, chting toi nghien c{ru ca so ly thuySt. N(>i dung cua chuang
nay t~p trung phan tich CaC khai ni~m V~ dm\n ngfr, C\}ffi d(}ng tlr n6i chung va
dofm ngu, cvm d(>ng
tu trong tiSng Han, ti8ng Vi~t n6i rieng. Nghien cl1u c~u
true C\}m d(>ng tu trong tiSng Han va tiSng Vi~t la n(>i dung chinh cua chuang
4
LUAN VAN THAC SY
Nghien crru d6i chi~u cdu t:nlc cvm d9ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
2. Trong chuong miy' chung t6i di sau tim hiSu cftu true C\lffi d<}ng tir cua
tieng H~m, tiSng Vi~t dS lam co sa cho phfut so sanh dBi chiSu duqc trinh bay
achuong 3. Chuang 3 neu b~t nhfrng diSm giBng va khac nhau trong cftu trUe
C\}ill
d<}ng tir cua tieng Han v6i tieng Vi~t, ben c~nh d6 dS c~p den m<}t s6 vftn
dS cfut luu y cho nguoi hQc khi thtJc hanh hai ng6n ngu tren.
5
Nghien Clru d6i chi~u du true Cl)ffi d()ng ru trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
LUA.N VAN THAC SY
CHUONG 1: CO SO LY THUYET
1.1. Cac quan
h~
ngfr phap trong ngon ngfr
Trong ngon ngfr, m6i don vi d~u la tBng hoa cac m6i quan h~ cua no v6i
cac d
ngu phap nao trong m9t hinh thuc ngon ngfr I6n h
16n nh~t cua nhfrng m6i quan h~ ngfr phap chinh danh. T~t ca quan h~ ngfr
phap co th@ co duqc d~u chi co trong ph~ vi ca.u. Trong nhfrng ngon tir hay
van ban gbm hai cau tra len, gifra cau miy v6i cau kia co th~ co nhi~u m6i
quan h~ v~ d~ tai, v~ y tu, nhung khong th~ co nhfrng m6i quan h~ ngfr phap"
(8; 12). Nhi~u nha ngon ngfr hQc khi nghien c(ru v~ quan h~ ngfr phap cling
quan ni~m do Iii "quan h~ hinh tuySn gifra cac tir ~0 ra nhfrng t6 hgp tir" ... (5;
253) ho~C la "quan h~ gifra cac thanh tf> CUa C\}ffi tir Va quan h~ gifra cac thiinh
ph~n cau" ... (20; 199). Chung con duqc gQi Ia quan h~ cu phap hay quan h~
cu phap hQc vii duqc quan ni~m gbm ba kiSu: quan h~ dAng l~p, quan h~ chinh
phlf, quan h~ chu-vi.
Cac nha nghien c(ru cho r~ng quan h~ ngfr phap trong tir dugc gQi la
"quan h~ tir phap". Quan h~ gifra cac tir ho~C gifra cac C\}ffi tu trong cau dugc
gQi la "quan h~ cu phap". (23; 90).
"Ngfr phap"
a day dugc hi~u Iii toiin hQ cac quy t~c biSn dBi vii kSt hgp
tir dS tc;!.O ra cau noi vii ngfr phap hQC co nhi~m V\1 nghien Clru chuc nang cua
cac tir trong c~u true cua cau.
1.1.1. Khai ni~m
Ngon ngfr Iii m9t h~ th6ng tin hi~u d~c bi~t, Ia phuong ti~n giao tiSp co
ban va quan trQng nh~t cua cac thanh vien trong m9t CQng dbng nguoi. Ngon
ngfr dbng thai cling Ia phuang ti~n phat tri~n tu duy, truy~n dc;it truy~n th6ng
6
LUAN vAN THAC SY
Nghien cfru d6i chi@u du true cvm dQng tir trong ti@ng Han - ti~ng Vi~t
van h6a -ljch Slr tu th~ h~ nay sang th~ h~ khac. Toan b() ho~t d()ng cua h~
thBng ngon ngfr duqc th~ hi~n tren hai t111c: tf\lc tuy~n tinh (hay t111c ngang)
va trvc lien tuemg (hay trvc dQc). Han nfra trong ngon ngfr, m6i dan vi dSu la
t6ng hoa cua cac m6i quan h~ cua no d6i vai nhfrng dan vi khac.
Nhu v~y, "quan h~ ngfr phap la quan h~ hinh tuy~n gifra cac ti:r t~o ra
nhfrng t6 hqp tir c6 kha nang dugc v~ d\lllg d()c l~p, duqc xem nhu la d~ng
rut gQn cua m()t k~t c:iu phuc t~p han, va c6 it nhfit m()t thanh t6 c6 kha nang
dugc thay th~ bfuig ti:r nghi vfin". (5; 253)
D~ hi~u ro han vS quan h~ ngfr phap, chung ta cAn tim hi~u tUng m6i
quan h~. D6 la m6i quan h~ tren tf\lC lien tuemg va m6i quan h~ tren tf\lC
tuy~n tinh.
a) Mdi quan h? tren
(f1!-C
lien tuimg (con gQi la m6i quan h~ tren trvc
dQc ho~c trvc d6i vi) la mBi quan h~ xac dinh gia tri t\1' than cua ti.rng dan vj.
Vi dv:
Nghia cua tir ".Q.IX~" (uija - gh~) trong ti~ng
Han duqc xac dinh tren C(J
sa dBi chi~u n6 v6i hang lo~t tir khac nhu " {J .Q.IX~" (kin uija- gh~ dai, di vang,
(p'alkoli uija- gh~ dAu), "§OI ~~ .Q.IX~" (dungi itnun uija- gh~ tga), ~H~tSliX~
(anrakuija - gh~ co tay vin) ... So vm ti~ng Han, trong ti~ng Vi~t ti:r "gh~" r()ng
han nghia cua tir ".2.IX~" nhiSu, do trong ti~ng Han khong tfin ~i nhfrng tir
dBng nghia nhu ti~ng Vi~t d~ h?n ch~ nghia cua "gh~".
b) Mdi quan h? tren tr1:1c hinh tuyin (tru6c - sau) (con gQi la t111c ngang)
la m6i quan h~ xac dinh chuc nang cua dan vi.
Vi dv:
- Cay nay rfit cao. (Tir "cay" co quan h~ v6i cac tir "nay", "cao" dS xac
dinh chuc nang chu ngfr cua tir "cay").
7
LUAN vAN THAC SY
Nghien c(ru d6i chi~u cAu true c1,1m d{lng tu trong ti~ng Him - ti~ng Vi~t
- N6 tr6ng cay miy. (Tir "cay" c6 quen h~ v&i tir "tr6ng" dS Xclc djnh
chuc nang b6 ngu trong cau).
Trong ti@ng Hfm cling tuong tlJ nhu v~y.
[1.1] Ol L~.Ef7~ 0~~ ~O~R.
(I namuka aju nop'ayo)
[Nay - cay(ka)- r~t - cao]
(Cay nay r~t cao)
Tir " L~.Ef " (namu-cay) c6 quan h~ v&i cac tir "01" (i-nay, d~i tir chi djnh)
va "~ O~R" (nop'ayo-cao) dS xac djnh chuc nang chu ngfr cua tir " L~ !f-"
(namu-cay). Tuy nhien chuc nang chu ngfr, ngoai tr~t tlJ cu phap d6, con duqc
bisu thi b&ng ti~u tu chuc nang "7r"(ka).
[1.2]
:17~
Ol
L~.Ef ~ ~O~R.
(Kuka I namurul simoyo).
[No (ka)- nay - cay(rul) - tr6ng]
(No tr6ng cay nay)
Tir "L~.Ef" (namu-cay) c6 quan h~ v&i tir " ~O~R" (simoyo-tr6ng) dS xac
dinh chuc nang b6 ngu, do no co vi tri d~t tru&c d()ng tu giu vai tro trung tam
trong vi ngu, no l~i con duqc xac dinh nho co tisu tu chuc nang"~" (rul).
Nhu v~y, m6i vi tri cu phap trong tiSng Han khong nhfrng duqc xac dinh
bling tr~t tlJ nhu trong tiSng Vi~t, rna con duqc quy dinh bm nhfrng tiSu tir
chuc nang nhu tiSu tir chu ngfr (OI-i/7~-ka), ti~u tir
bB
ngfr (~-u1/ ~-rul) ...
Nhiing ti~u tir nhu th@ luon co vi tri d(rng a cu6i cua tir gifr vai tro trung tam.
M()t v~ d~ d~t ra la cfut tim nhfrng diu hi~u hinh thl:rc cho phep nh~n
bi@t cac m6i quan h~ ngfr phap trong cau. Khi hai tir trong diu duqc coi la co
quan h~ ngu phap vm nhau nsu t6 hqp rna chilng t~o nen co nhiing d~c diSm
sau:
- C6 th~ dugc su dvng d()c l~p vao cac ngu canh khac nhau.
8
Nghien c(ru d6i chi~u c~u true c1,1m d()ng tir trong ti~ng Hfm- ti€ng Vi~t
LUAN VAN THAC SY
Vi dv:
+ GhS nay r~t d~p.
+No dong ghS nay.
+ GhS nay, no dong hom qua.
+ G6 cua ghS nay r~t tbt.
T6 hqp "ghS nay" la m9t t6 hqp co kha nang duqc v~n dvng d9c l~p,
khong bi g~n ch~t a m9t vi tri c6 dinh trong m9t kSt c~u nh~t dinh nao.
- Co thS duqc coi la d~ng rut g<;>n cua m9t c~u true phuc t~p han.
Vi dv:
+ Nhfrng chiSc ghS b5ng g6 m6i mang dSn nay
T6 h
Vi dv:
+ GhS nay r~t dt;p
T6 hqp "gh~ nay" co thS duqc thay b&ng tir nghi v~n, so sanh: Gh~ nao?
1.1.2. Cac ki~u quan h~ ngif phap trong ngon ngif
Quan h~ ngu phap giua cac tir tuy da d~ng nhung co thS duqc phan lo~i
thanh ba kiSu chinh. D6 la quan h~ d~ng l~p, quan h~ chinh - phv va quan h~
chu- v!.
1.1.2.1. Quan h? ildng l{lp
Quan h~ d~g l~p la quan h~ giua cac thanh t6 khong phv thu9c vao
nhau, trong do chtrc
V\}
CU phap CUa CaC thanh tfJ chi dUQ'C XaC djnh khi d~t
toan b9 t6 hqp do chung t~o nen vao m9t kSt c~u 16n han. Vi dv, cac t6 hqp
"sach va va"' "thong minh va tich cgc"' "mat va ng<;>t" ... duqc xay d\fllg tren
CO' sa quan h~ ~g l~p. Day la tru0ng hqp k@t hqp m()t each CO' gim nhfrng tU c6
vai tro nhu nhau
atrong tfi hqp. v ai tro nhu nhau thS hi~n ra a ch6 nhfrng trung
tam nay thuoog co "~c trung ngu phap gibng nhau va thuoog co thS dS dang thay
d6i ~t tv cho nhau & trong cau n6i". "Sach" la tir chi db v~t, "v&'' cfulg Ia tir chi
9
Nghien c(ru d6i chi~u du true c1,1m dQng ttr trong ti~ng mm - ti~ng Vi~t
LUAN VAN TH~C SY
d6 v~t, c6 th@ n6i "sach va y(J'' ho~c cling c6 th@ n6i "vo va sach". "Thong minh"
Ia tir chi ~c di@m, "tich qrc" cling lam chi d~c di@m, c6 th@ dung "thong minh va
tfch eve" rna cfing CO th@ citing ''tich CVC va thong minh".
Quan h~ ding l~p gBm b6n ki~u quan h~.
a) Quan he lien hqp
Trong tiSng Vi~t, cac thanh t6 c6 quan h~ lien hgp v6i nhau c6 thS n6i
ket trvc tiSp vai nhau ho~c n6i kSt nho cac lien tu "va, cung, vai, cung v6i,
cling nhu, l~n, ... ".
Tb hqp tir ki@u nay mang tinh ch~t li~t ke sv v~t, sv vi~c,
tinh chfit. . .
Vi d\1:
-Song xuan nu6c l~n mau troi them xuan.
- Tre gift lang, gift nu6c, gift mai nha tranh, gift dBng lua chin.
b) Quan he lua chon
M6i thanh t6 trong tB hgp ki@u nay neu ra m9t kha nang c6 th@co trong
hi~n thvc. Trong tiSng Vi~t, cac thanh t6 co quan h~ Iva chQn b~t bu()c phai
n6i kSt v6i nhau b~ng cac lien tir "hay", "ho~c", "hay la", "ho~c Ia" ...
Vidw
- Toi ho~c anh se phai di cong tac.
- NSu lam thi tfit ca chung ta ho~c la khong ai ca.
c) Quan he giai thich
M6i thanh t6 trong kiSu til hgp nay Ia m9t ten gQi khac nhau cua cung
m()t sv v~t; thanh t6 dl:mg sau giai thich cho thanh t6 d(rng tru6c. Trong tiSng
Vi~t, cac thanh t6 c6 quan h~ giai thich c6 thS n6i kSt trvc tiSp v6i nhau ho~c
n6i kSt bkg h~ tu "la".
Vi d\1:
- Bfit ky dan ong, dan ba, bftt ky nguoi gia, ngum tre ...
10
Nghit~n c(ru d6i chi~u cAu true C\lffi d<)ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
LUAN VAN THAC SY
- Nhfrng quy~n sach, quy~n vo nay la d6 quyen gop cho tre em vung
cao.
d) Quan he qua lai
Tb
hgp ki~u nay chi c6 hai thanh
tb.
Chung c6 quan h~ logic ch~t che
vm nhau va dugc nbi kSt b~ng cac c~p lien tu "tuy ... nhung ... ","vi ... nen .. .",
,
"neu
" ... th'1......
" .
Vi d\1:
- N6 x~u nguoi nhung dt;p nSt.
- N~ng nhi@u nen d6ng ru6ng kho qm.
1.1.2.2. Quan h~ chinh - ph!J
Quan
h~
chinh - ph\1 (hay con gQi lit quan
h~ h~n
djnh, quan
h~
ph\1
thu<)c, quan h~ m<)t chi@u) la quan h~ ph\1 thu9c m9t chi@u gifra m<)t thanh tb
chinh v&i m9t thanh tb ph\1, trong d6 chuc V\1 eli phap cua thanh t6 chinh chi
dugc xac dinh khi d~t toan bcon chuc V\1 cua thanh
tb ph\1 c6 th@ dugc xac dinh rna khong cfrn diSu ki~n
diy. Day la truang hgp c6 m9t trung tam dl1ng lam nong cbt va ben c~nh ghep
them m9t hay vai thanh tb c6 vai tro thu ySu, dung d~ bb sung cho trung tam.
Quan h~ chinh ph\lla co so cua ngft ( doan ngfr). Ngoai thanh tb chinh (trung
tam, h~t nhan), din cu vao vi tri c6 th~ phan bi~t cac thanh t6 ph\1 tru&c va cac
thanh t6 ph\1 sau. Trong thvc tS ho~t d9ng, C\lffi tir chinh ph1,1 hay doan ngft c6
th@ co nhisu d~g t6n t~i: co th~ co ca thanh tb chinh, tharm t6 ph\1 tru&c va
thanh t6 ph1,1 sau ho~c chi c6 thanh t6 chinh v&i thanh t6 ph\1 tru&c ho~c thanh
t6 ph\1 sau.
* Truang hgp doan ngu c6 thanh t6 chinh, thanh tb ph\1 tru&c va thanh
t6 ph1,1 sau:
- Dang xem phim ho~t hinh. (Trong d6 "dang" la thanh t6 ph\1 tru&c,
"xem" la thanh t6 trung tam, "phim ho~t hinh" la thanh t6 ph\1 sau).
11
LU~N VAN T~C SY
Nghien ciru d6i chi€u du true c1,1m d9ng ru trong ti€ng Han- ti€ng Vi~t
* Tru
c6 th~~mh t6 chinh v6i thrum t6 ph\1 tru6c
ho~c thimh t6 ph\1 sau:
- Xem phim. (chi c6 thimh t6 chinh: "xem" va thanh t6 ph\1 sau: "phim")
- Vin dang ngu. (chi co thanh t6 chinh: "ngu" va thrum t6 ph\1 tru6c:
: : dang") .
" van,
Khong cfu1 d~t t6 hqp nay vao m9t kSt cftu Ian hon chilng ta ciing d@
dang biSt "phim" Ia b6 ngu cho "xem". Nhrmg mu6n xac dinh chuc V\1 cua
cac thanh t6 chinh thi ta phai din cu vao nhfrng b6i canh C\1 thS rna tb hqp fty
xuit hi~n.
+ Xem phim Ia so thich cua toi. ("Xem" Ia chu ngfr)
+Chung toi xem phim. ("Xem" Ia vi ngu)
- Sinh vien xuftt s~c. (trong do "sinh vi en" Ia thanh t6 chinh, "xuftt s~c"
la thanh t6 ph\1 sau co chuc nang lam dinh ngu)
- Ch~y ~m ~m. (trong d6 "ch~y'' Ia thanh t6 chinh, "~m ~m" Ia thanh t6
phv sau co chuc nang lam b6 ngfr)
Quan h~ chinh - ph\1 duqc chia thanh cac kiSu sau day:
a) Quan he giua thuc tu vbi htt tit.
Vi d\1: r~t dyp, dyp lk .. .
Thvc tu la tir thu()c cac
lo~i
d()ng tir, tinh tir, danh tu nhu "sach", "di",
"d~p" ...
Hu tir la nhiing tir biSu hi~n cac
y nghia ngu phap va lam dftu cho cac
quan h~ ngfr phap cua cac thvc tu trong cau, khong tieu biSu cho S\f v~t, hanh
d()ng ho~c khong c6 d6i tuqng nhu "nSu", "ben", "v~y", "da", "se", "dang" ...
va chi biSu thi nhfrng m6i quan h~ gifra cac thvc tu trong cau. Hu tu dl:rng
tru6c hay dl:rng sau thvc t1r ciing d~u duqc xem la thanh t6 ph\1. Cac hu tu lam
thanh t6 ph\1 cho danh tir, s6 tu duqc gQi la djnh ngfr. Con cac hu tir lam thanh
t6 phv cho d9ng ru, tinh tu duqc gQi Ia tr?llg ngu.
12
LU!N VAN THAC SY
Nghien cl1u d6i chi~u du true Cl,llll d(ing tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
Co cac lo~i hu tu sau: Hu tu hinh thai: la cac hum biSu hi~n cac y nghia
hinh thai di kern cac thvc tu hay di kern theo cac cau:
-Chi rn~nh
l~nh:
Hay, d11ng, ch6 .... (Vi d1;1: Hay giu ky lu~t./ Dling bai
qua xa./ Ch6 l~y cua nguoo).
- Chi thai gian: Da, se, dang, vua, t6i ... (Vi d1;1: T6i vua an cam r6i./ Xe
dang di tren duang./ T6i se rut kinh nghi~rn lam vi~c ).
-Chi sv phu dinh hay kh~ng djnh: K.h6ng, chua, chkg, co ... (Vi d\1: T6i
chua xern phirn nay .I HQ co vai manh d~t 6 ngo~i thanh./ M()t canh en ch~ng
lam nen mua xuan).
-Chi muc d(): Rftt, hoi, qua, l~rn ... (Vi dl): Canh hoi m~n./ Con be thich
m6n d6 chai do l~m./ Hin hanh d()ng r~t k:Y C\lC).
-Chi SlJ ti@p di~n d6ng nh~t: V~n, Clr dSu, ciing, con... (Vi d\}: Gia xang
vfut tang trong
thang sau./ T6i con phai di m~y lful nua./ No cling co m()t
chi@c gi6ng nhu thS).
- Chi
y nghia s6 luQ11g: Nhfrng, cac, rnQi, m6i... (Vi d\1: Nhfrng chai
rugu nay la hang gia./ M6i nguai co so thich khac nhau).
-Chi y nghia xac dinh hay kh6ng xac djnh: Con, cai, (Vi d\1: Cai
nay mua tu bao gia?/ T6i co vai chiSc but bi).
- BiSu hi~n thai d(), tinh cam: a, u, nhi, nhe ... (Vi dl;l: Nong nhi?/ U, thi
di).
Hu tu dong vai tro quan trQng vS m~t biSu hi~n cac
y nghia ngii phap,
duqc su d\ffig v6i tful s6 cao.
Vi d\1: Toi da hQc. (hu tu "da")
b) Quan he giua thuc tit vbi thuc tit.
Vi d\1: c?p da, ao vai, xem phim...
Trong tiSng Vi~t, tr~t tv thong thuang cua t6 hqp chinh - ph\1 giua thvc
tir v6i thvc tu Ia thanh t6 chinh dtmg tru6c, thanh t6 ph\1 dtmg sau.
13
LUAN VAN THAC SY
Nghien c(ru d6i chi~u du t:nlc c~,~m d()ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
Quan h~ chinh- ph\1 gifra thvc tir v6i thvc tir bao gl>rn:
- Quan h~ gifra danh tir v6i djnh ngfr cua n6.
Vi d\1: tivi rnau, ga rnai rna, sinh vien cham chi...
- Quan h~ gifra d()ng tir hay tinh tir v6i bfl ngfr cua n6. M6i nh6rn d()ng
tir, tinh tir l~i c6 rn()t lo~i bfl ngfr rieng.
Vi d\}: dQC sach, da bong, lai xe, g~n tru
ngfr, tr~ng ngfr la lo~i thanh t6 ph\1 khong b~t bu()c va khong g~n v6i rieng
nh6m d()ng tir nao hay nh6m tinh tir nao.
Vi d~;t: 6m vi vi~c, hQc cham chi, d~n buu di~n, di chq...
1.1.2.3. Quan hf chu- vi
Quan
h~
chu - vi hay con gQi Ia quan h~ tuemg thu~t. Day la truemg hgp
k~t hgp m()t each hfru CO' hai trung tam h6 trq, rang bu()c l~y nhau. Trung tam
sau neu len m9t sv tu
hai dSu co th8 duqc xac dinh rna khong c~ d~t t6 hqp do chung t~o nen vao
m9t k~t c~u nao 16n han.
Vi d\1:
- Chting toi la du hQc sinh Vi~t Nam.
- Hoa heo.
Chuc V\1 chu ngfr cua "chung toi"' "hoa" va chuc V\1 vi ngfr cua "du hQC
sinh Vi~t Nam", "heo" dugc xac l~p ngay trong ban than t6 hgp rna chung t~o
nen.
Cac ca sa phan lo~i quan h~ chu - vi va t6 hqp chu - vi nhu sau:
a) Can cu vao him chcit tu loq,i cita vj ngii', c6 thJ phdn bi?t tru&ng h9P
vt ngft la d9ng tu vai tru&ng h9'[J vj ngii' la danh tu.
Vidw
14
LUAN VAN THAC SY
Nghien ciiu dfli chi~u du true c1,1m d()ng tir trong ti€ng Han - ti~ng Vi~t
- Toi hi sinh vien.
-Sinh vi en dang him thi nghi~m.
b) Can cit vao vi tri cdc thanh t6 co thd phdn bi¢t truimg h9P chu ngii
ditng truac vai truimg h9P chu ngii ditng sau vf ngii.
Vi d\1:
- H~n da tr<)m xe may cua toi. => chu ngu d(rng tru&c vi ngu
- Lorn khom du&i nui ti~u vai chu
Lac dac ben song chq mfty nha
=> Chu ngu dl:rng sau vi ngu.
c) Can cu vao quan h? ngft ngh'ia giiia cdc thanh t6 co thi phdn bi¢t
truirng hQP coy nghza chu d()ng vai truimg hQP coy nghza bi a()ng.
Vi dw
- Bac ba Phi ch~t con ca ra lam 3 khuc. => mang y nghia chu d<)ng
- Con ca bi bac ba Phi
ch~t
ra lam 3 khuc => mang y nghia bj d<)ng
1.2. Khai ni~m doan ngfr
"Doim ngu" la m<)t trong nhfrng don vi ng6n ngu c6 cftu true phuc t~p,
t~n s6 su d\lng cao, d~c bi~t Ia doan ngfr d~ng l~p, kSt cftu n<)i ~i cua chung co
tinh ciin xl:rng. Trong tiSng Vi~t, thu~t ngu nay 1~ ddu tien da duqc Nguy@n
Tai Cfrn su dl)ng d8 mieu ta cftu true cua danh ngu tiSng Vi~t. Ong cho ring
doim ngu la m()t lo~i t6 hqp
tv do, kSt hqp theo quan h? chinh ph(I bao g6m
m()t trung tam n6i li~n v&i cac thanh t6 ph\l bing quan h~ chinh phl). (2; 148).
Vi d\1: "Sach hay". Day la truoog hqp c6 m<)t trung tam dl:rng lam nong c6t va
ben c~nh ghep them m9t hay m<)t vai thanh t6 co vai tro thu ySu, dimg d8 b6
sung cho trung tam.
0 trong h~ th6ng cac t6 hgp tv do, doiin ngu chiSm m<)t vi tri rieng bi~t,
co cac d~c di8m sau:
15
LUAN vAN TH.AC SY
Nghien cl!u d6i chi~u du true c1,1m d<)ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
- G6m m<)t thanh t6 trung tam va m<)t hay m<)t s6 thanh t6 ph\1 quay
quftn xung quanh trung tam d6 d~ bB sung them m<)t s6 chi tiSt thil ySu vS m~t
y nghia.
Vi dl,l:
+ Sachhay
+ Sach hay nay
+ T~t ca nhfrng quy~n sach hay nay
- Quan he giua trung tam va tha.nb t6 ph1,1 co nhi~u kieu lo~i chi tiSt r~t
khac nhau, nhung n6i chung dSu thu<)c vao lo~i quan he chinh ph1,1.
- Toan doan ngfr c6
tb chile phuc t~p
han, c6
y nghia dfty du han m<)t
minh trung tam nhung no vftn gift duqc cac d~c tnmg ngfr phap cua trung tam:
+ Trung tam thu<)c vao tir lo~i nao thi toan doan ngfr cling vful gifr cac
d~c trung cua tir lo~i do. Vi v~y co th~ din Clr vao trung tam dS phan lo~i doan
ngfr thanh doan ngfr cua danh tir (danh ngfr), doan ngfr cua d<)ng tir (d<)ng
ngfr), tinh tir (tinh ngfr) . ..
+ Trung tam co th~ giu m<)t chile
V\1 gi trong m<)t
tb hqp khac thi toan
doan ngfr thuang thu(mg cling c6 th~ dam nhi~m dugc cac chuc
V\}
d6. Noi
each khac, doan ngfr chua g~ liSn v6i m<)t chuc v1,1 nao cho s~n, nh~t djnh. Vi
v~y co the tach rieng doan ngu ra rna nghien c(ru m<)t each d<)c l~p v6i chuc
nang cu phap.
Trong tiSng Vi~t, do{m ngfr c6 c~u true nhu sau:
Phftn dftu
Phftn trung tam
Phftn cu6i
(Toi) vful chua
hQC
Bai
,
(Anh ta) con dang
uong
rugu
Trong hai vi dl,l tren "hQc" va "uBng" la nhfrng d<)ng tir lam trung tam
cua doan ngfr "vfi.n" " chua" "con" "dang" Ia cac thanh t6 phu tru6c "bai"
'
'
'
'
.
'
va "rugu" Ia cac thanh t6 ph\1 sau.
16
Nghien ciiu d6i chi6u du true c1,1m dQng tir trong ti6ng Han- ti~ng Vi~t
LU!N VAN THAC SY
Khi xem xet tu loc;ti trong tiSng Han, nha nghien Clru Ahn Kyong Hwan
da phan loc;ti doim ngu tiSng Han thanh 4 loc;ti: danh ngu, d(>ng ngu, tinh ngfr,
gi&i ngfr. Trong cac lo(ili dofm ngu nay, cac tu trung tam tuong ling la danh tir,
d{)ng tir, tinh tu, gi&i tu. Cling theo tac ghi nay, tiSng Vi~t la m(>t ngon ngfr
dan l~p, tir khong biSn hinh con tiSng Han la m(>t ngon ngfr ch~p dinh, c6 biSn
hinh. Trong doan ngu n6i rieng, trong cau n6i chung, tu thuOn.g biSn d6i hinh
thai. C6 th~ khai quat cac dc;tng thuc cua chung trong S
[1.3)
~~ ~ Ol
~
=
(Haksengtuli =
hakseng +
+
tul +
Ol
i)
(Cac/ nhfing bc;tn hQc sinh= hQc sinh+ cac/nhfing + tiSu tu chu ngfr "i")
Ho~c d6i v6i truOn.g hqp danh tir chi s6 it:
Danh tu = din t6 + tiSu tu each
[1.4]
"tl-~0~7~ =
(Hankukoka =
hankuko + ka)
(TiSng Han = tiSng Him + tiSu tir chu ngu "ka")
D(>ng tir = can t6 + ph\1 t6 chi kinh trQng + ph\1 t6 chi thai gian + ph\1 t6
vi ngfr tinh
[1.5]
OAI+
(ikussiotsupnita =
ik+
usi+
(da dQc =
dQc+ ph\1 t6 chi kinh trQng+
Ho~c: D(>ng tu = can t6 + ph\1 t6 vi ngfr tinh
[1.6]
17
iot+
supnita)
da+
ph\1 t6 vi ngfr tinh)
LUAN VAN THAC SY
Nghien ctru d6i chi~u du true c1,1m d()ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi¢t
(iksupnita =
ik+
supnita)
(dQC =
dQc+
ph\1 t6 vj ngfr tinh)
Tinh tu = din t6 + ph\1 t6 chi kinh trQng + ph\1 t6 chi thai gian + ph\1 t6
vi ngfr tinh
[1.7]
0~11111
+
AI+
(yeppusiotsupnita = yeppu + si +
iot +
supnita)
(da dyp=
da +
ph\1 t6 vi ngfr tinh)
dyp +
ph\1 t6 chi kinh trQng +
Ho?c: Tinh tir =din t6 + ph\1 t6 vi ngfr tinh
[1.8]
~+
(chotayo =
chot+
ayo)
(t6t =
t6t+
ph\1 t6 vi ngft tinh)
Nhu v~y, nhfrng so sanh tren c6 th~ cho th~y thimh t6 trung tam cua
danh ngfr, d{)ng ngft, tinh ngu dtmg
a gifta doan ngfr trong tiSng Vi~t. Trong
tiSng Him, thanh t6 trung tam cua ba lo~i doiin ngfr tren d{rng
a cu6i
ngfr. C6 thS tom t~t sa luge b~ng sa d6 sau:
Doim ngu tiing Vi?t:
Thanh tfi pht} tru6'c + Thanh tfi trung tam + Thanh tfi pht} san
Cai
ban
nay
Ao
m&i
V~n
Doan ngil tiing Hem:
Thanh tfi pht} + Thanh tfi trung tam
Ol
,(i) - nay
jt;HAI-
-,o
(cheksang)- ban hQc
18
doiin
Nghien c(ru d6i chi~u du tn'tc c1,1m d()ng tir trong ti~ng Han- ti~ng Vi~t
LUAN vAN TJL;\C SY
(Ban hQC nay)
AH
.2.
(se)- m6i
(ot)- ao
A
(Ao m6i)
(ajik)- vfin
(moknunta)- dang an
(V~n dang an)
1.3. Khai ni~m cy.m d(}ng tir trong ti~ng Han va ti~ng Vi~t
D()ng tir la m(>t trong nhfrng tir
lo~i
co ban trong mQi ngon ngfr va cling
}a tu lo~i phtrc t~p nh&t, dUQ'C Slr d\ffig r(}ng rai nh&t trong h~ th6ng cac lo~i ttr
cua cac ngon ngfr. Nha ngon ngfr hQc F.Palmer cho rfutg" D()ng tu cling nhu
C\lill d(}ng ttrla trung tam c§.u trUe CUa CaU, khong CO S\1' phan tfch CU phap nao
c6 th@ tiSn hanh nSu khong nghien Clru ky van d@ nay". D@ khao sat tr~t tg tu
cua cac thanh t6 trong d.u true cua C\lffi d()ng tu tiSng Han va so sanh n6 v6i
tr~t tv tu trong c&u trUe cua C\lffi d()ng tu tiSng Vi~t thl di~u tru6c tien Ia phai
xac l~p m()t each hiSu chung v@ khai ni~m "c\lm d()ng tu".
Trong cac ngon ngfr biSn hinh vm tiSng Anh Ia d~i di~n tieu biSu, d()ng
ttr duqc nh~n biSt nho nhfrng ph\1 t6 d~c trung cho chling va nho kha nang
biSn d~g theo ngoi, thai, d~g, thuc. TiSng Han thu()c lo~i hinh ngon ngfr
ch~p dinh, c6 biSn hinh, c&u true cau trong tiSng Han hoan toan nguqc l~i so
v6i tiSng Vi~t. D()ng tu trong tiSng Han cling giBng nhu d(>ng tu tiSng Anh
d@u duqc nh~n biSt nho kha nang biSn d~ng theo ngoi, thai, thuc nhung diSu
d~c bi~t Ia nho vi tri luon luon dll'ng cu6i cau cua n6. Con trong cac ngon ngu
khong biSn hinh rna d~i di~n Ia tiSng Vi~t thi "tieu chi nh~n di~n d()ng tu la
kha nang lam trung tam m(>t lo~i C\lffi tir chinh- ph\1 gQi Ia C\lffi d()ng tir" (5;
245).
19
LU~N VAN THAC SY
Nghien c(ru a6i chi€u du true
TiSng Vi~t:
(Toi) mu6n hQc tiSng H~m.
TiSng H~m:
[1.9] (X~I7~)
C\Jffi
d()ng tir trong ti€ng Han - ti€ng Vi~t
~~o1~
(Che ka) hankukolul
kongpuhaki
wonhapnita.
hQC
muon.
,
tiSng Han
(Toi)
[(Toi) mu6n hQc tiSng Han].
Trong vi d\1 tren cua tiSng Vi~t, "mu6n hQC tiSng Han" Ia m()t cvm d()ng
tug6m d()ng tir "mu6n" Ia thanh t6 chinh - thanh t6 trung tam, con "h<;>c tiSng
Han" Ia thanh t6 phv. Ngay trong ban than thanh t6 phv fiy cling Ia m()t cvm
d9ng tir v&i d()ng tir "h9c" Ia thanh t6 chinh, "tiSng Han" Ia thanh t6 phv.
'
,
,
Xet trong tieng Han chung ta cUng nh~ thay cau true tuong tg nhu v~y.
0
cvm d()ng tir "~~o1~ ts-¥01-71 -t:J-g[L-IC~" ("hankukolul kongpuhaki
wonhapnita"-7 "mu6n hQc tiSng Han") quan h~ kSt hqp cac tir nhu sau:
hankukolul
kongpuhaki
wonhapnita.
TiSng Han
hQC
muon.
,
[Mu6n h<;>c tiSng Han].
Nhu v~y, d()ng tir ~-g[L-IC~ "wonhapnita" ("mu6n") la thanh t6 chinh,
tt-~oHi ~¥'6"~71 "hankukolul kongpuhaki" ("hqc tiSng Han") Ia thanh t6
phlf. Va thanh t6 phv d6 cling Ia m()t C\lffi d()ng tir v&i ~.!:f.%~71 "kongpuhaki"
("hqc") Ia thanh t6 chinh, con ~~o1 ~ "hankukolul" ("tiSng Han") Ia thanh t6
phv.
TiSng Vi~t:
(Toi) da m~c cai ao d6.
TiSng Han:
[ 1. 10]
(X~I7~) ::r
(Che ka) ku otul
ipotsumnita.
20
LUAN vAN TH~C SY
Nghien em. d6i ehi~u du true e1,1m d()ng tir trong ti~ng Han- ti~ng Vi~t
(Toi)
do
ao
dam~c
[(T6i) da m~c cai ao d6)]
Xet vi dl) thu hai tren day, trong tiSng Vi~t chung ta xac djnh Cl)ffi d(>ng
tir la "da m~c cai ao d6" v&i "m~c" la d(>ng
tu lam trung tam, "da" Ia thanh tb
ph\1 tru&c va "cai ao d6" la thanh t6 ph\1 sau.
Nhu v~y, cl)m d(>ng tir la m(>t nh6m tir duqc t6 chuc theo quan h~ ngfr
phap chinh phl) rna d(>ng tir gifr chuc nang la thanh t6 chinh, thanh t6 trung
tam. C~u true C(J ban cua Cl)m d(>ng tir bao g6m: phfin phl) tru&c, phfrn trung
tam va phfrn ph\1 sau.
d phfrn trung tam c6 thS g~p m(>t d(>ng tir ho~c nhfrng t6
hqp gbm nhi€u d(>ng tu. Cac thanh t6 ph\1 cua d(Jng tir c6 thS chia thanh hai
lo~: thanh t6 phl)la tir Va thanh t6 phl)la ph\1 t6. V~ C(J ban, phfrn phl) truac
CUa C\}ffi d(>ng tir CO tac dl)ng djnh tinh m6i quan h~ V~ thai gian, tr~g thai
tu thanh t6 chinh. Phfrn ph\1 sau c6 tac dl)ng rna
r(>ng n(>i dung tir V\l'Ilg cua d(>ng tu - thanh t6 chinh.
cua hanh d(Jng neu 6 d(>ng
1.3.1. Cy.m dqng tir trong ti~ng Him
Tac gia Ahn Kyong Hwan trong "Tr~t tv ttr trong tiSng Han so sanh v&i
tiSng Vi~t'' (!.1-~o~ o~i? lftiE E[o~£1-2-l ~Iii!.) cho rfulg "m6i d(>ng tu tiSng Han,
khi gifr chuc nang la thanh t6 chinh kSt hqp v&i m(>t hay m(>t s6 thanh t6 ph\1
dS c~u t~o nen d(>ng ngu, thuang mang them &sau n6 nhfrng ph\1 t6 hinh thai
c6 gia tri c~u ~0 dt;mg thuc cua d(>ng tir". ( 10; 56)
Vi d\1:
[ 1. 11] (L~:::)
[(Nanun)
papul mekta.]
[(T6i-(nun)) com(ul) an(ta).]
[(T6i) an cam.]
21
Nghien cfru d6i chi~u du true c1,1m d9ng tir trong ti~ng Han - ti~ng Vi~t
LUAN vAN THAC SY
Trong d9ng tir "1£!C~-mekta (an)" thi "1£1-rnek (an)" hi gbc tir/ can t6,
"c~-ta" la ph\1 t6 biSu thj vi ngu tinh.
Xet vi d\1 tren, chung ta th~y cl)m d9ng tu ti~ng Han la q1rn tir chinh ph\1
(~ ~ Q:J c~ 7 papul rnekta 7 com an
-7 an com) trong do thanh phfin chinh Ia
OQng tu (Q:!C~- mekta- an) luon dling sau, va thanh ph~n ph\1 (~~- papulcom/ ul) dling tru6c thanh phfin chinh. M9t diSu dang luu
y la trong tl!ng
thanh phfin cua C\lffi d9ng tu ti~ng Han, chung ta lc;ti th~y xu~t hi~n rn9t C\lm
tir chinh ph\1 nfra duqc c~u tc;to tu can t6 va ph\1 t6 (ph\1 t6 tinh thai, ph\1 t6
chuc nang...) ho~c din t6 va tiSu tu (tiSu tu biSu thi chu each, tiSu tu d6i each
biSu thj b6 ngfr d6i tuQ'llg, tiSu tu chi $1g each, tiSu tir vi tri each bi~u thi nai
ch6n, tiSu tu c6ng C\1 each biSu thi b6 ngfr chi c6ng Clf... ). v~ dS nay chung
toi se dS c~p chi ti~t han trong ph~n n9i dung chuang 2.
DS nghien Clru tr~t tg tu cua cac thanh t6 trong c~u true C\lffi d9ng tu
ti~ng Han va so sanh n6 v6i tr~t tg tu trong c~u true C\lrn d9ng tir ti~ng Vi~t
thi diSu tru6c tien phai xac l~p m9t each hiSu ' 4c\lm d9ng tir ti~ng Han". "C\lm
d9ng tir Ia m9t nh6m tu duqc t6 chuc theo quan h~ ngfr phap chinh ph\1 rna
d9ng tir gifr chuc nang hi thanh t6 chinh, thanh t6 trung tam." (1 0; 55). Nhu
v~y, C\lrn d9ng tir ti~ng Han cling la m9t nh6m tir duqc t6 chuc theo quan h~
ngfr phap chinh ph\1 rna d9ng tu gifr chuc nang la thanh t6 chinh.
Co thS dua ra c~u true t6ng quat cua ctfm d9ng tu ti~ng Han nhu sau:
C\lm d9ng tu = Thanh t6 ph\1 tru6c + Thanh t6 trung tam
[1.12]
~~
Q:jc~.
(papul
mekta.)
[com(ul)
an.]
(An com.)
22
